kwiecień 2009

wcm.opole.pl - kwiecień 2009 �

W numerze:Oddział Kardiochirurgii

Szpitalna Polityka Antybiotykowa

wcm.opole.pl - kwiecień 2009�

„Dokonując Odkupienia przez cierpienie, Chrystus wyniósł zarazem ludzkie cierpienie na poziom Odkupienia” Jan Paweł II

Dobiega końca Wielki Post. Widzimy wyraźniej jak grzech, który dotknął człowieka w Edenie (gdzie nie było bólu i śmierci), oddzielił go od bliskości z Bogiem.

Nie możesz wybrać sobie w historii świata miejsca i czasu swoich narodzin, kodu genetycznego, rodziców etc... Masz jednak wpływ na życie, które czeka na cie-bie po Zmartwychwstaniu. Ono już teraz zależy od Twoich wyborów, decyzji, otwartości na łaskę

i poznanie Boga, uczciwości, dobroci... Jest o co zawalczyć - skutki wyborów będą trwały wieczność, bo dusza trwa od chwili poczęcia po wieczność. Człowiek nie jest cały z materii.

Drodzy Chorzy, co dzień dzielicie się ze mną swoim bólem, obawami, nie-pewnością. Co dzień widzę też sporo zmarnowanego cierpienia. A przecież Je-zus wziął krzyż by nasze krzyże ocalić od bezsensu. Choroba, trudności w życiu emocjonalnym, rodzinnym, egzystencjalnym, smutek, bezczelność sytuacji, któ-rej nie potrafimy podołać – to także przestrzeń istnienia. Trudna przestrzeń, którą jednak musimy świadomie zarządzać. Cierpienie zbuntowane niszczy nas i świat wokół nas. Cierpienie ofiarowane jest modlitwą, ma wielką moc i war-tość przewyższającą bogactwa tego świata. Pozbawia Zło siły, ratuje dusze, pomaga głodnym, kończy wojny, wyprasza Miłosierdzie Boże dla żywych i tych, którzy już czekają Zmartwychwstania.

Zmartwychwstanie to nie: wskrzeszenie zwłok, wyjście ze śmierci klinicz-nej – to działanie mocy Boga, przemienienie, przeobrażenie, zmiana struktury materii, której człowiek nie jest w stanie pojąć. Jedynie modlitwa żarliwa, gdy serce pała jakby świat obok nie istniał, ociera się o tą tajemnicę.

Biedny kto próbuje to zrozumieć; biedny kto nie próbuje.

ks. Michał Mańka - Kapelan WCM


Prace przygotowawczo-projektowe dotyczące powołania i uruchomienia od podstaw Oddziału Kardiochirurgii w WCM Opole, zabezpieczającego potrzeby mieszkańców województwa opolskiego rozpoczęły się w roku 2000. Podstawą uruchomienia Oddziału były programy przyjęte i realizowane przez Urząd Mar-szałkowski, m.in., Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2000-2015, Narodowy Program Zdrowia na lata 1996-2005, Program Restrukturyza-cji SP ZOZ dla Województwa Opolskiego.

Powstanie i uruchomienie Oddziału Kardiochirurgii uwarunkowane było przeprowadzeniem w Wojewódzkim Centrum Medycznym, restrukturyzacji Oddziału Chirurgii Dziecięcej. Pozwoliło to uzyskać dodatkową powierzchnię na utworzenie Oddziału z jedną salą operacyjną. Pierwszym zakupem sprzęto-wym w styczniu 2001 roku, była pompa do krążenia pozaustrojowego. Należy w tym miejscu wspomnieć o kluczowej roli prof. Zbigniewa Religi w powsta-niu oddziału kardiochirurgii w Opolu. Opinia prof. Religi - wówczas konsul-tanta krajowego w dziedzinie kardiochirurgii, dotycząca celowości powołania oddziału oraz wyrażenie zgody na jego powstanie, stanowiło część jego kon-cepcji utworzenia we wszystkich województwach, nowoczesnych ośrodków kardiologiczno-kardiochirurgicznych, mogących świadczyć usługi z zakresu współczesnych metod leczenia chorób serca i układu krążenia. Prof. Zbigniew Religa oraz prof. Marian Zembala umożliwili a także pomogli we wstępnym przeszkoleniu personelu lekarskiego i pielęgniarskiego do nowo uruchamiane-go oddziału.

Już 3 grudnia 2002 roku o godz. 13.00 rozpoczęto pierwszy zabieg na sercu 51 letniego pa-cjenta.

W Oddziale skła-dającym się z jed-nej sali operacyjnej, 5 łóżek intensywnej terapii pooperacyjnej oraz 20 łóżek, w tym 8 łóżek monitorowa-nych telemetrycznie, co roku wykonywa-nych jest ponad 500 zabiegów operacyj-nych (pierwotnych

i wtórnych). Ogółem od czasu powstania leczono ponad 3000 chorych, głównie z terenu województwa opolskiego.

Kilkuletni okres intensywnej pracy Oddziału wynikający z potrzeb zdrowot-nych mieszkańców, spowodował iż podjęte zostały decyzje o jego rozbudowie.

W latach 2006-2008 w wyniku prac koncepcyjno przygotowawczych, opra-


cowany został program w ramach Projektu Kluczowego pn. Szpitale Opolskie gwarancją bezpieczeństwa zdrowotnego regionu i bazą kształcenia kadry me-dycznej, którego jednym z zadań będzie „Rozbudowa Oddziału Kardiochirurgii przez zaadoptowanie przyległych pomieszczeń Blok C-I piętro w celu utwo-rzenia dodatkowej Sali operacyjnej oraz Sali pooperacyjnej z nadzorem pie-lęgniarskim na 7 łóżek Blok A-I piętro wraz z całym wymagalnym zapleczem i wyposażeniem medycznym”.

W roku 2009 planowane jest rozpoczęcie prac inwestycyjnych, a wynikiem docelowym będzie zbudowanie, wyposażenie i uruchomienie drugiej sali opera-cyjnej, oraz nowego oddziału intensywnej terapii pooperacyjnej (przekształce-nie dotychczasowego oddziału pooperacyjnego w oddział typu Medium-care).

W Oddziale Kardiochirurgii WCM w Opolu, realizowany jest pełny zakres świadczeń w dziedzinie kardiochirurgii, oprócz transplantacji serca:- chirurgia tętnic wieńcowych (by pass’y),- rewaskularyzacja mięśnia sercowego z rutynowym zastosowaniem pomostów tętniczych,- całkowita rewaskularyzacja mięśnia sercowego z zastosowaniem technik hy-brydowych (kombinacja technik chirurgicznych i kardiologii interwencyjnej),- kardiochirurgia mało inwazyjna, na bijącym sercu, bez użycia krążenia poza-ustrojowego (OPCAB),- łączone operacje tętnic wieńcowych i zwężonych tętnic szyjnych,- leczenie chirurgiczne powikłań zawału serca, pozawałowe VSD, niedokrwien-na niedomykalność zastawki mitralnej, pęknięcie lewej komory serca,- chirurgiczne leczenie zaburzeń rytmu serca, - chirurgia wad zastawkowych,- implantacja mechanicznych i biologicznych (stentowych i bezstentowych) zastawek serca,- zabiegi naprawcze na zastawkach serca,- chirurgiczne leczenie urazów serca,- chirurgiczne leczenie guzów serca,- chirurgia aorty,- dysekcje aorty wstępującej, łuku aorty i aorty piersiowej,- chirurgia wad wrodzonych.Oddział Kardiochirurgii współpracuje: - z Oddziałem Intensywnej Terapii Noworodków i Małych Dzieci WCM, oraz prof. Januszem Skalskim w zakresie operacji zamknięcia przetrwałego przewo-du Botala u wcześniaków leczonych w oddziale intensywnej terapii, których stan nie pozwala na transport do specjalistycznego oddziału kardiochirurgii dziecięcej,- z Kliniką Kardiochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Hildebergu, oraz w ra-mach Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgów z prof. Sigfridem Haglem,- w zakresie szkoleniowo organizacyjnym ze Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu z prof. Marianem Zembalą,- z oddziałami kardiologicznymi i pracowniami hemodynamiki Opola oraz wo-jewództwa opolskiego (Polsko Amerykańskie Kliniki Chorób Serca w Kędzie-


rzynie-Koźlu oraz nowo powstałymi oddziałami w Nysie i Kluczborku).Od początku istnienia Oddział prowadzi cykliczne szkolenia dla lekarzy bę-

dących w trakcie specjalizacji i lekarzy pierwszego kontaktu w zakresie prob-lematyki kardiochirurgicznej we współpracy z Opolskim Centrum Zdrowia Publicznego-Ośrodkiem Doskonalenia Kadr Medycznych oraz Wojewódzkim Opolskim Oddziałem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Lekarze pra-cujący w Oddziale są autorami i współautorami wielu publikacji naukowych i doniesień zjazdowych.

Sylwetka OrdynatoraJacek Kaperczak - od roku 2005, ordynator Oddziału Kardiochirurgii Woje-

wódzkiego Centrum Medycznego w Opolu. Urodzony 12 listopada 1959 r. w Gliwicach

i tam mieszka. Żona Anna - ekonomistka, syn Fi-lip i córka Karolina.

W latach 1978-1984 studiował na Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, Wydział Lekarski w Zabrzu. Staże podyplomowe odbył w latach 1984-1985, w Klinikach Śląskiej Aka-demii Medycznej. W latach 1985-1987 młodszy asystent Kliniki Kardiochirurgii Wojewódzkie-go Ośrodka Kardiologii w Zabrzu. W roku 1987 otrzymuje dyplom pierwszego stopnia specja-lizacji w zakresie chirurgii ogólnej. W latach 1987-1993 asystent Kliniki Kardiochirurgii WOK w Zabrzu. W roku 1993 uzyskuje drugi stopień

specjalizacji w zakresie kardiochirurgii pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Zbigniewa Religi.

1993-1998 starszy asystent Kliniki Kardiochirurgii Śląskiego Centrum Cho-rób Serca w Zabrzu kierowanej przez prof. dr hab. n. med. Mariana Zembalę.

W czerwcu 1997 r. otrzymuje stopień naukowy - doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy doktorskiej pt.: „Rewaskularyzacja mięśnia sercowego z użyciem obu tętnic piersiowych wewnętrznych- ocena wczesnych wyników leczenia operacyjnego w materiale własnym”. 1998-2002 - adiunkt Katedry i Kliniki Kardiochirurgii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Od 2000r. współpracował z Dyrekcją Wojewódzkiego Centrum Medycznego w zakre-sie projektowania i organizacji przyszłego oddziału kardiochirurgii w Opolu, a po uruchomieniu w latach 2002-2004 pełnił obowiązki ordynatora Oddziału Kardiochirurgii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu. W kwietniu 2006r., powołany został przez Wojewodę Opolskiego na Konsultanta Woje-wódzkiego w dziedzinie kardiochirurgii. Staże naukowe i specjalizacyjne:

1989 luty - kwiecień Deborah Hart and Lung Center, Browns Mills, N.J. USA “fellowship in cardiac surgery” – Program Director prof. Brian Lynn Mc. Grath 1991-1992 stypendium Ministerstwa Zdrowia I Opieki Społecznej reali-zowane jako „fellowship In cardiac surgery” w Katholieke Universitaire Leu-ven, Universitaire Ziekienhuizen “ Gasthuisberg” Cardiale Heelkunde- Leuven


Belgia – Program Directors: prof. Willem Daenen, prof. Paul Sergeant, prof. Willem Flameng

Marzec 1993 - “Professional Course on reconstructive mitral valve surgery” University of Paris Department of Cardiac and Vascular Surgery- Program Di-rector prof. Allan Carpantier

Jest współautorem 2 książek z dziedziny kardiochirurgii, 7 publikacji nauko-wych i 102 doniesień zjazdowych. W 85 doniesieniach zjazdowych był współ-autorem wraz z prof. dr hab. n. med. Zbigniewem Religą.

Dr Jacek Kaperczak wykonał ponad 4 000 operacji.

Zespół pracowników Oddziału Kardiochirurgii tworzą:dr n. med. Jacek Kaperczak - Ordynator, specjalista kardiochirurg,dr n. med. Paweł Tomaszewski - Z-ca ordynatora, specjalista kardiochirurg,dr n. med. Jerzy Stupała - specjalista kardiochirurg, dr n. med. Marcin Gład-ki (w trakcie specjalizacji z kardiochirurgii dziecięcej), Zbigniew Brzeziński - specjalista chirurgii ogólnej (w trakcie specjalizacji z kardiochirurgii), Piotr Daszkiewicz - w trakcie specjalizacji z chirurgii ogólnej, Zbigniew Łobodziński - w trakcie specjalizacji z kardiochirurgii,Lekarze anestezjolodzy - specjaliści anestezjologii i intensywnej terapii:Tadeusz Perkowski, Mariusz Darmetko, Robert Kiwus, Radosław Gawroński Pielęgniarki i pielęgniarz:mgr Ewa Urbańczyk – Pielęgniarka Oddziałowa - spe-cjalistka pielęgniarstwa zachowawczego (na zdjęciu),mgr Judyta Sklanna – Pielęgniarka koordynująca - spe-cjalistka pielęgniarstwa w chirurgii, Bożena Tabora – pielęgniarka czuwająca nad prawidłowym gojeniem się ran, A. Bil, B. Czapla, A. Dziamara, S. Goleń, mgr A. Kozak, mgr M. Lipiec, R. Młyńczak, A. Rzęsikow-ska, A. Słomian, A. Waś, A. Czarnecka, J. Wyczałkow-ska, J. Gąsior, A. Fura, M. Palacz, R. Salamonowicz, M. Sawiel - specjalistka pielęgniarstwa w chirurgii, T. Szuster, B. Tokarczyk, P. Raszka, M. Zasowska, W. Gazda, M. Knop, mgr A. Lubaszka – st. ratownik medyczny,Rehabilitacją zajmują się - mgr Maria Juraszek, mgr Halina Gucał, st. technik Edyta Żyżyk,Sekretariat Oddziału prowadzą – Nina Stotko i mgr Zofia Dąbrowska, Pracownicy kuchni i porządkowe - M. Sygnatowicz, I. Foszner, K. Kozak, E. Weres, W. Bernacka, I. Murawska.

Specjalistyczne szkolenie pielęgniarek rozpoczęło się na długo przed uru-chomieniem Oddziału. By mieć możliwość poznania specyfiki pracy kardio-chirurgii, część pielęgniarek w początkowym okresie, odbywała szkolenie w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

Pierwsze dni i tygodnie działalności Oddziału były okresem trudnym orga-nizacyjnie i niezwykle dynamicznym. Systematyczny postęp w leczeniu chirur-gicznym chorób serca wymaga, aby opieka nad pacjentem wykazywała zgod-ność z aktualną i profesjonalną wiedzą, a także przyczyniała się do osiągnięcia


pożądanych efektów w procesie leczenia.

O perfuzji i perfu-zjonistach…

W uproszczeniu, perfuzja to określenie przepływu płynu ustro-jowego (najczęściej krwi) przez tkankę lub narząd.

P e r f u z j o n i ś c i w Polsce - ponad stu osobowa grupa zawo-dowa specjalistów, którzy zajmują się obsługą sztucznego płuco serca podczas operacji na otwartym sercu, oraz obsługą i sprawowaniem kontroli nad urzą-dzeniami wspomagającymi pracę serca i płuc w czasie i po zabiegu kardiochi-rurgicznym.

Zespół operacyjny tworzą:• operator (lekarz operujący - decydujący o całokształcie danego zabiegu, odpo-wiadający za jego prawidłowy przebieg),• lekarz asystujący (pomagający operatorowi w sprawnym przeprowadzeniu operacji),• anestezjolog (lekarz prowadzący pacjenta podczas danej operacji, w odpo-wiednio dobranym do specyfiki zabiegu i ogólnego stanu zdrowia pacjenta znieczuleniu),• pielęgniarka anestezjologiczna (przygotowująca pacjenta do znieczulenia, przygotowuje odpowiednie leki, aparaturę i sprzęt monitorujący parametry ży-ciowe operowanego),• instrumentariuszki (pielęgniarki odpowiadające za techniczną stronę zabiegu, czyli stosowanie reżimu pełnej jałowości, przygotowanie odpowiednich do da-nej operacji zestawów narzędzi, osprzętu w postaci obłożenia pola operacyjne-go, nici chirurgicznych, cewników i drenów, materiału opatrunkowego, itp.)• perfuzjonista jest kolejną osobą kardiochirurgicznego zespołu operacyjne-go. Czuwa on nad bezpiecznym przeprowadzeniem krążenia pozaustrojowego krwi w czasie zabiegu operacyjnego. Znakomita większość tych zabiegów musi być przeprowadzona na tzw. zatrzymanym sercu, czyli sercu niepracującym. Aby operator mógł bezpiecznie i skutecznie dla pacjenta zoperować jego chore serce – musi mieć komfortową sytuację, w postaci nieporuszającego się serca. Współpracuje z zespołem lekarzy operujących i anestezjologiem, kompleksowo monitoruje wszystkie najważniejsze parametry życiowe pacjenta, czuwa nad właściwym przepływem krwi przez poszczególne tkanki i narządy organizmu pacjenta, podczas kiedy jego operowane serce nie pracuje.

Zespół perfuzjonistów tworzą:Paweł Wypych - kierownik, Marek Spyrka, Michał Rygol (specjaliści ze


Śląska), oraz Krzysztof Mende i mgr Zbigniew Leszczyński - wyszkoleni w tutejszym ośrodku.

W ubiegłym roku Zespół Perfuzjonistów Oddziału Kardiochirurgii, był gospodarzem konferencji, podczas której gościł perfuzjonistów z całej Pol-ski. Przybyli goście niemal ze wszystkich największych i li-czących się ośrodków polskiej kardiochirurgii Nie zabrakło perfuzjonistów z renomowanych Klinik Śląska, Warszawy, Kra-kowa, Łodzi, Lublina, Gdańska, Wrocławia, Olsztyna i Rzeszo-wa. W trakcie analizy, okazało się, że nie odbiegamy zakresem „operatywy” od reszty kraju, że z powodzeniem przeprowadza-my szereg trudnych technicznie operacji, które wykonują „największe kliniki”. W części szkoleniowej, okazało się, że jesteśmy wiodącym ośrodkiem w ilości przeprowadzonych zabiegów z tzw. małym wypełnieniem, a nasze doświadczenia zostały zauważone i przy-jęte z uznaniem. Cieszy fakt, że Oddział znalazł swoje znaczące miejsce na mapie polskiej kardiochirurgii.

Informacje ważne dla pacjentów i ich rodzin: Pacjenta możemy uznać za przygotowanego do zabiegu, jeśli są wykonane

badania: • UDP tętnic dogłowowych (u pacjentów wymagających tego badania),• szczepienie p/wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW B 2 dawki) – u wy-

branych pacjentów,• konsultacja stomatologiczna.• pacjent/rodzina współuczestniczy w przygotowaniu krwi do zabiegu - patrz

poniżej, a termin ustalonego przyjęcia prosimy jeszcze potwierdzić telefonicznie - tel. nr (077) 45 20 774 (sekretariat) godz. 8:00-15:00 lub (077) 45 20 772 (lekarz dyżurny, po godz. 15-ej). W dniu przyjęcia pacjent powinien zgłosić się w Izbie Przyjęć Wojewódzkiego Centrum Medycznego około godz. 8:00 na czczo.

• osoby pobierające leki przeciwkrzepliwe (Warfaryna, Acenocumarol, po-chodne kwasu acetylosalicylowego: Aspiryna, Polopiryna, Acard, Bestpirin, pochodne tienopiryny: Plavix, Zylt, Areplex i inne) proszone są o odstawie-nie wymienionych leków na 7 dni przed planowym przyjęciem po uzgodnieniu z lekarzem.

Ostatecznej kwalifikacji przyjęcia do Oddziału dokona lekarz w Izbie Przy-jęć. W sytuacjach uzasadnionych (np. infekcja, niewłaściwe wyniki badań la-boratoryjnych, nie odstawienie leków p/krzepliwych (wyżej wymienionych), przyjęcie może zostać wstrzymane i odłożone na termin późniejszy.

Do przyjęcia potrzebne są następujące dokumenty: Książeczka RUM ze skierowaniem do Oddziału Kardiochirurgii, dowód

osobisty.

wcm.opole.pl - kwiecień 2009�0

Dokumentacja medyczna:• wypis z oddziału kierującego i inne karty informacyjne z pobytu w szpitalu,• aktualna koronarografia (ważna 6 miesięcy od daty jej wykonania),• zalecamy wykonanie badania przepływów w tętnicach (UDP tętnic dogło-wowych) dla pacjentów powyżej 60 roku życia oraz u pacjentów po udarach mózgu - (o badaniu decyduje pacjent),• posiew z gardła i nosa w kierunku nosicielstwa gronkowca złocistego (skiero-wanie lekarz pierwszego kontaktu),• potwierdzenie dokonanych 2 szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wą-troby (WZW B) – o wykonaniu szczepienia decyduje pacjent.

Odwiedziny w Sali Pooperacyjnej są możliwe tylko w wyjątkowych sytua-cjach i za zgodą Ordynatora oddziału. Zalecana pora odwiedzin w godzinach od 15:00-18:00. Informacje o stanie zdrowia pacjenta nie są udzielane tele-fonicznie, tylko osobiście osobom upoważnionym przez pacjenta. Informacji o zdrowiu pacjenta udziela Ordynator Oddziału, lub w jego imieniu informacji na temat rodzaju zabiegu udziela chirurg operujący, a o znieczuleniu, anestezjo-log w oddziale.

Krew i preparaty krwiopochodne są najcenniejszym z leków. Nic nie jest w stanie jej zastąpić i nie możemy jej zakupić, musi ją ktoś honorowo oddać. By w sposób bezpieczny przeprowadzić zabieg operacyjny na sercu, dużych naczyniach krwionośnych, konieczne jest przygotowanie odpowiedniego za-pasu krwi i jej preparatów.

Dlatego też, nasza prośba o współuczestnictwo pacjenta, jego rodziny, zna-jomych w przygotowaniu krwi. Jeśli dla każdego pacjenta - 4 dorosłe zdrowe osoby oddadzą krew (bez względu na grupę krwi), to na zasadzie wzajemności umożliwi to bezpieczne przeprowadzenie zabiegu.

Zaświadczenie o oddaniu krwi prosimy oddać w sekretariacie Oddziału.Odwiedzający, przed wejściem na Oddział powinni założyć obuwie ochron-

ne. Płaszcze, kurtki należy zostawić w szatni, która znajduje się obok rejestracji ogólnej.

Zgodnie z Zarządzeniem Nr 31/2003 Dyrektora WCM rzeczy wartościowe takie jak: pieniądze, biżuteria, klucze, telefony komórkowe oraz dokumenty, należy oddać w Izbie Przyjęć do depozytu za potwierdzeniem na druku depozy-towym. Za przedmioty wartościowe, pieniądze dokumenty nie złożone do de-pozytu – Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej WCM nie ponosi odpowiedzialności.

Telefony:Sekretariat (077) 45 20 774 dyżurka pielęgniarek (077) 45 20 771dyżurka chirurgów (077) 45 20 772dyżurka anestezjologów (077) 45 20 712

wcm.opole.pl - kwiecień 2009 ��

mgr Judyta Sklanna

mgr Judyta Sklanna

Ważnym elementem procesu lecze-nia jest odpowiednie przygotowanie psychiczne chorego do zabiegu. Pod-stawowym problemem nieodłącznie związanym z chirurgią, a z kardiochi-rurgią w szczególności, jest lęk pacjen-ta przed bólem, okaleczeniem, przed śmiercią. Lęk taki często przybiera po-stać uogólnionego niepokoju – pacjent nie obawia się czegoś konkretnego, ale zarazem boi się niemalże wszyst-kiego. Dlatego ważną rolą personelu jest pomoc choremu i jego rodzinie w dostosowaniu się do tej niezmiernie trudnej sytuacji. Szczególnego znacze-nia nabiera to w przypadku operacji na-głej, ze względu na ciężki stan chorego oraz niepewne rokowania. Zadaniem zespołu jest pomoc w adaptacji do no-wej sytuacji oraz pomoc w rozwijaniu zachowań sprzyjających powrotowi do

zdrowia. Istotne jest stworzenie takiej atmosfery, która da pacjentowi poczucie bezpieczeństwa – ważna jest rozmowa z kardiochirurgiem, który będzie cho-rego operował, z anestezjologiem, który zajmie się znieczuleniem i opieką po-operacyjną, ważna jest rozmowa z pielęgniarką, aby chory miał poczucie, że dla poprawy jego zdrowia, wszystko zostanie zrobione.

Operacji obawia się każdy pacjent. Rolą pielęgniarki jest pomoc choremu w rozładowaniu napięcia słuchając go, wyjaśniając wątpliwości, informując dokładnie o istocie czynności, które będzie się przy nim wykonywać w ramach przygotowania do zabiegu, jak i po nim. Pomoc pielęgniarki w przygotowaniu do zabiegu wymaga od niej szerokiej wiedzy, umiejętności, indywidualnych predyspozycji oraz posiadania odpowiednich cech osobowości. Pacjent zazna-jomiony z kolejnymi działaniami związanymi z jego zabiegiem staje się partne-rem w procesie własnego zdrowienia.

Obok stałego unowocześniania technik operacyjnych, coraz nowocześniej-szej aparatury zabiegowej widoczny jest także postęp w opiece pooperacyjnej. Odcinek Intensywnej Opieki Pooperacyjnej wyposażony jest w systemy peł-nego monitorowania oraz różnego rodzaju urządzenia wspomagające. Wczesny okres pooperacyjny wiąże się z możliwością wystąpienia wielu powikłań, któ-re mogą zagrażać życiu pacjenta dlatego tak istotna jest opieka pooperacyjna, która wymaga od całego zespołu starannej obserwacji stanu chorego, czujności,

wcm.opole.pl - kwiecień 2009��

rzetelnego analizowania wszelkich badań oraz parametrów monitorowania he-modynamicznego.

Zabiegi kardiochirurgiczne trwają zazwyczaj od 3 do 5 godzin. Po operacji każdy pacjent zostaje przekazany do sali intensywnej opieki kardiochirurgicz-nej, gdzie przebywa przeciętnie około 1-2 doby.

Okres po zabiegu operacyjnym, a w szczególności pierwsza doba po nim, to etap bardzo intensywnej pracy całego zespołu. Jest to czas, kiedy należy usta-bilizować układ krążenia, ciągle sprawdzać i analizować pracę poszczególnych narządów pacjenta. Jest to także okres obserwacji powrotu świadomości chore-go po ustaniu narkozy.

Nad chorym czuwa wykwalifikowany zespół składający się z anestezjologa, kardiochirurga oraz pielęgniarek intensywnej opieki pooperacyjnej.

Najistotniejszymi elementami opieki pooperacyjnej są:- ciągły monitoring, - obserwacja stanu chorego,- walka z bólem,- ocena drenażu (ilości wynaczynionej krwi),- kontrola opatrunków na ranach pooperacyjnych,- zapobieganie zakażeniom,- zapobieganie i leczenie ewentualnych powikłań. Tak szybko, jak to jest możliwe, chorego odłącza się od respiratora i wdra-

ża rehabilitację oddechową. Ważne jest również jak najwcześniejsze „urucho-mienie” chorego, co pozwala na szybszy jego powrót do zdrowia.

Zakres świadczeń stawia szczególne wy-mogi w stosunku do wszystkich pracowników oddziału. Opieka nad pacjentem kardiochi-rurgicznym wymaga od personelu szerokiej wiedzy z wielu obszarów medycyny oraz ho-listycznego podejścia. Kardiochirurgia to nie tylko „chore serce”, to punkt zbieżny kardiolo-gii, chirurgii, intensywnej terapii, a nierzadko nefrologii, geriatrii, psychiatrii, i neurologii.

Pielęgniarka pracująca w sali intensyw-nej opieki kardiochirurgicznej musi posiadać odpowiednie cechy osobowości pozwalające jej na trudną i odpowiedzialną pracę z ciężko chorymi. Pielęgniarki zapewniają pacjentom ciągłą, kompleksową, zindywidualizowaną opiekę na najwyższym poziomie. Personel nieustannie kształci się i podnosi swoje kwali-fikacje. Oprócz znajomości obsługi kardiomo-nitorów, respiratorów konieczna jest dobra or-

ganizacja pracy, wiedza dotycząca intensywnej terapii, farmakologii, umiejętna obserwacja, rozpoznawanie i szybkie reagowanie na występujące powikłania.

mgr Anna Kozak


Pielęgniarka jest partnerem le-karza, zdając sobie sprawę jak wiele zależy od jej rzetelności i umiejętności.

Istnienie standardów po-szczególnych działań pozwala na stałe podnoszenie jakości wykonywanych świadczeń oraz zwiększenie bezpieczeństwa pa-cjentów.

mgr rehabilitacji Maria Juraszek

Kompleksowe postępowanie rehabilitacyjne uznawane jest za ważny element decydujący o wczesnych i odległych efektach leczenia kardiochirurgicznego.

Od zespołu rehabilitacyjne-go kardiochirurg oczekuje zastosowania takich proce-dur, które zmniejszają ry-zyko powikłań krążeniowo oddechowych oraz zakrze-powo zatorowych, przyspie-szą uruchomienie chorego, zmniejszą jego dolegliwości we wczesnym okresie po-operacyjnym oraz pozwolą na uzyskanie w jak najszyb-szym czasie możliwie naj-większej poprawy sprawno-ści ogólnej oraz wydolności wysiłkowej. Przed zabiegiem opera-cyjnym, gdy stan chorego na to pozwala, należy prze-ćwiczyć zasady oddychania, sposób odkrztuszania wy-

dzieliny, sposób siadania w łóżku z ochroną mostka. Ważnym elementem jest także psychiczne przygotowanie chorego do zabiegu w celu zmniejszenia lęku i tym samym zminimalizowania stresu.

anestezjolog - dr Tadeusz Perkowski


Fizjoterapeuta rozpoczynając postępowanie pooperacyjne jest poinformowany o rodzaju i przebiegu zabiegu operacyjnego, ewentualnych powikłaniach, aktu-alnych dolegliwościach pacjenta oraz o wynikach badań (Rtg klatki piersiowej, echokardiografia, Ekg, badania laboratoryjne) Rehabilitacja pacjentów w Oddziale Kardiochirurgii, to przede wszystkim wczesne „uruchomienie chorego”. W niedługim okresie po rozintubowaniu pacjenta wdrażamy ćwiczenia oddechowe, oklepywanie, zmianę pozycji cia-ła, oddech z oporem, pobudzanie efektywnego kaszlu (w pozycji siedzącej), ćwiczenia czynne kończyn górnych i dolnych dla utrzymania prawidłowej ruchomości, bez ćwiczeń rozciągających klatkę piersiową, ćwiczenia czyn-ne kończyn dla profilaktyki przeciwzakrzepowej - szczególnie w odniesieniu do kończyn z których pobrano żyłę lub tętnicę. W miarę możliwości pacjent w pierwszej dobie po zabiegu z pomocą fizjoterapeuty powinien siadać w łóżku, opuszczać nogi i zostać „pionizowany”. W kolejnych dobach po zabiegu opera-cyjnym kontynuujemy rehabilitację zwiększając obciążenie i czas ćwiczeń.

lek. med. Ewa Trejnowska, mgr farm. Maria Kwiatkowska,dr n. med. Krzysztof Burdynowski

Jeśli pomyślimy o antybiotykach i spektrum ich działania, bakteriach - wo-bec których są skuteczne, to często wydawać się one będą ciągiem zmienia-jących się, często łacińskich nazw, których nie sposób zapamiętać. A to jest obszar nieustannej wojny, od wyniku której zależy często skuteczność naszego leczenia, brak powikłań i zdrowie pacjenta. Chcielibyśmy mieć jeden, skutecz-ny wobec wszystkich bakterii antybiotyk i stosować go tak często i długo, jak tylko uznamy to za konieczne. Niestety sprawa jest bardziej skomplikowana. W ciągu ostatnich lat zauważalne jest bardzo szybkie narastanie oporności bak-terii na antybiotyki, szczególnie w środowisku szpitalnym. Zakażenie wielo-opornym szczepem bakteryjnym zwiększa ryzyko niepowodzenia terapeutycz-nego oraz powoduje wydłużenie czasu hospitalizacji pacjenta, a także zwiększa koszty „pośrednie” – dodatkowe cierpienie, absencję chorobową, niezdolność do dalszej pracy zarobkowej. Równocześnie ograniczeniu uległy możliwości przemysłu farmaceutycznego do wyprodukowania nowych, skutecznych anty-biotyków.

Z tych powodów towarzystwa naukowe, instytucje międzynarodowe jak i rządy wielu krajów opracowały zalecenia dotyczące racjonalnego stosowania antybiotyków. Już w 2001 roku WHO, a w roku 2002 rezolucja Unii Europej-skiej opracowały zalecenia dotyczące zasad stosowania antybiotyków w celu ograniczenia lekooporności w szpitalu. Znaczenie racjonalnego stosowania antybiotyków znalazło odzwierciedlenie również w polskim ustawodawstwie. Wytyczne o konieczności wdrożenia w szpitalach polityki antybiotykowej zo-stały zawarte w nowej Ustawie o chorobach zakaźnych i zakażeniach.

W 2008 roku Dyrekcja Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu, podjęła decyzję dot. stworzenia zintegrowanej polityki antybiotykowej mającej


na celu: poprawę jakości leczenia antybiotykami, monitorowanie i zapobiega-nie rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów wieloopornych, obniżenie częstości występowania zakażeń szpitalnych i obniżenie kosztów antybiotykoterapii. Pierwszym etapem było powołanie w lutym 2008 roku, Zespołu ds. Szpital-

nej Polityki Antybiotykowej. W skład Zespołu weszli: Przewod-nicząca lek. med. Ewa Trejnow-ska - Starszy asystent Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii (pierwsza z prawej) oraz członkowie: mgr farm. Maria Kwiatkowska - Kierownik Apteki i dr n. med. Krzysztof Burdynow-ski - Kierownik Zakładu Mikro-biologii. (na zdjęciu)

Według definicji, „Szpitalna Polityka Antybiotykowa - SPA, to zespół działań podejmowa-nych w szpitalu, których celem

jest terapeutyczne i profilaktyczne stosowanie antybiotyków w taki sposób, aby uzyskać optymalną skuteczność i bezpieczeństwo przy równoczesnym ogra-niczeniu rozprzestrzeniania się lekooporności oraz redukcji niepotrzebnych wydatków”. Tyle definicja, tylko jak to skutecznie wprowadzić w tak dużym szpitalu, na wielu oddziałach, aby w jak najmniejszym stopniu zakłócić pracę oddziału oraz zminimalizować ilość dodatkowych obowiązków ?, szczególnie wobec braku gotowych do naśladowania wzorców skutecznego, spełniającego wszystkie wymogi, programu wdrożenia SPA w tak dużym szpitalu. W oparciu o dostępną literaturę, zespół rozpoczął intensywną pracę nad opracowaniem strategii wdrożenia Szpitalnej Polityki Antybiotykowej. Niezbędną okazała się analiza wyjściowego zużycia antybiotyków w szpitalu.

Opracowano program komputerowy, który umożliwia określenie wielkości zużycia antybiotyków na poszczególnych oddziałach. Zgodnie z rekomenda-cjami zastosowano pojęcie zdefiniowanych dawek dobowych (DDD), a więc liczby dni leczenia przy określonym dawkowaniu zbliżonym do rzeczywiste-go. Informacje o DDD oraz o przyporządkowanych im wielkościach zostały opracowane przez WHO. Wielkość zużycia jest wartością względną, w związku z tym, w programie komputerowym, opracowano możliwość zastosowania róż-nych przeliczników, które umożliwiają obiektywne porównanie zużycia między oddziałami lub szpitalami oraz ułatwiają interpretację zmian w czasie. Możliwe jest również przedstawienie danych w dowolnej formie np. wydatków, najczęś-ciej w przeliczeniu na pacjenta, na osobodni lub jako odsetek wszystkich wy-datków na leki.

Kolejne elementy przygotowywanej strategii miały charakter edukacyjny oraz wymagały merytorycznego przygotowania zespołu. Wytyczne Szpitalnej Polityki Antybiotykowej opierają się na dostępnych w literaturze rekomen-dacjach i zaleceniach do terapii schorzeń występujących na poszczególnych oddziałach. Zalecenia powstały również w oparciu o analizę etiologii zakażeń


występujących w oddziale oraz lekooporności drobnoustrojów powodujących te zakażenia. Wyznaczone antybiotyki I, II, III rzutu do leczenia schorzeń w oddziale, omawiane były następnie z Ordynatorem oddziału i po uzyskaniu jego aprobaty, prezentowane na szkoleniach personelu lekarskiego poszczegól-nych oddziałów. W większości oddziałów, spotkania przeradzały się w żywio-łową dyskusję, która umożliwiała wyjaśnienie zasad SPA i usystematyzowanie wiedzy z zakresu pobierania posiewów, podstaw bakteriologii i antybiotykote-rapii. Charakter programu wynika z administracyjnych form kontroli stosowa-nych antybiotyków. Zgodnie z najczęściej wymienianymi w piśmiennictwie przykładami, Zespół SPA stworzył kategoryzację antybiotyków obecnych w Receptariuszu Szpitalnym, dzieląc je na Grupy 1, 2 i 3 w zależności od spo-sobu zamawiania antybiotyku z Apteki:

Grupa 1 - zapotrzebowanie do apteki – tzw. recepta – zapotrzebowanie zbiorcze,

Grupa 2 - imienne zapotrzebowanie na recepcie, z umieszczoną naklejką identyfikacyjną zawierającą kod kreskowy i PESEL pacjenta, z dawkowaniem leku i podaniem ilości sztuk niezbędnych do 3 dni (72 godz.) terapii – terapia empiryczna (I recepta) lub do 5 dni – terapia celowana, na podstawie postępu w procesie leczenia zakażenia, wyników posiewów lub wykonanych badań diagnostycznych (II recepta),

Grupa 3 - imienne zamówienia na podstawie wypełnionego, zaaprobowa-nego przez osoby upoważnione i dostarczonego do apteki Formularza Zamó-wienia Antybiotyku III grupy.

Osobami upoważnionymi przez Dyrekcję do zatwierdzenia formularza jest dr Ewa Trejnowska i dr Krzysztof Burdynowski. W przypadku ich nieobecno-ści w pracy, zatwierdzenie odbywa się w Aptece poprzez kontakt telefoniczny. W uzasadnionych przypadkach, zgoda uzyskiwana jest od Dyrektora ds. Lecz-nictwa dr Andrzeja Kucharskiego.

Nadzór nad wypełnianiem procedur i wydawaniu antybiotyków w zależności od przynależności do grupy, pełni personel Apteki (zdjęcie). Przestrzeganie za-sad wydawania antybiotyków jest gwaran-tem sprawnego funkcjonowania całego systemu.

D o k u m e n -ty zawierają-ce informację o przynależno-ści do grupy, jak również ob-szerne materia-ły edukacyjne dostarczane są na oddział na około 2 tygo-

Od lewej: Małgorzata Tarnowska, Honorata Antoszczuk-Bzowa, Maria Waś, Alicja Mendel


dnie przed ostatecznym włączeniem oddziału do programu SPA. Aby zapewnić stały dostęp do antybiotyków, w czasie poza pracą Apteki, stworzono na po-trzeby SPA, Bank Antybiotyków w Oddziale Intensywnej Terapii. Zawiera on zdeponowane w OIT dawki startowe antybiotyków III rzutowych i wybranych antybiotyków II rzutowych. Wydanie antybiotyku odbywa się na podstawie: imiennego zapotrzebowania na recepcie dla Grupy 2 lub Formularza Zamó-wienia Antybiotyku dla Grupy 3, potwierdzonego imienną pieczątką lekarza, który wypisuje ilość leków na całą empiryczna kurację. Z Banku Antybiotyków natomiast wydawane są jedynie dawki startowe. Uzupełnianie antybiotyków przez Aptekę Szpitalną odbywa się w pierwszym dniu roboczym, na podstawie formularzy.

Jako jeden z najistotniejszych elementów SPA wprowadzono półroczną rewi-zję rekomendacji antybiotykowych oraz kwartalną, przesyłaną pocztą mailową, analizę zużycia antybiotyków przez poszczególne oddziały. Wyznaczono leka-rzy „łącznikowych” do szybkich, bezpośrednich kontaktów z Zespołem oraz rozpoczęto edukację z wdrażaniem programu CDC „12 kroków zapobiegania narastaniu oporności na antybiotyki”. Narodowy Instytut Leków z Przewod-nicząca Panią Profesor Walerią Hryniewicz, zaprosił nasz Szpital (jako jeden z dwunastu w Polsce) do współpracy w tworzeniu rekomendacji do leczenia zakażeń w ramach Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków. W związku z podjętymi zobowiązaniami wykonano Badanie Jednodniowe Zakażeń Szpi-talnych, podczas którego wykonano analizę zastosowania antybiotyków na po-szczególnych oddziałach. Zebrany materiał stanowi rzetelny i niezbędny zbiór informacji o ilości zakażeń szpitalnych i przyzwyczajeniach w stosowaniu an-tybiotyków przez lekarzy. Zbiór danych stanowić będzie podstawę do dalszego monitorowania, analizy i oceny skuteczności podjętych działań.

Organizowaniem wypoczynku dla pracowników ochrony zdrowia i ich ro-dzin, a także innych osób nie związanych z ochroną zdrowia, w tym gości za-

granicznych zajmuje się Zakład Usług Socjalnych PS ZOZ WCM. Aktual-nie pracuje 6 pracowni-ków, których zadaniem jest prowadzenie rezer-wacji i sprzedaży miejsc w ośrodku wypoczynko-wym, podnoszenie stan-dardu oferowanych usług, zawieranie umów z kon-trahentami dostarczający-mi media oraz żywność, a także rozliczaniem zwią-zanych z tym wydatków.

Od lewej: Małgorzata Książek, Andrzej Wider, Sylwia Czarnecka, Lidia Szarek


Od 2007 r., Zakładem kieruje mgr Andrzej Wider absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, studiów podyplomowych: z zakresu prawa na Uni-wersytecie Śląskim w Katowicach oraz finansów i bankowości Akademii Eko-nomicznej we Wrocławiu.

Poniżej pragniemy Państwu przybliżyć uroczą miejscowość Pobierowo znajdującą się w województwie zachodniopomorskim. Pobierowo - to pięk-na nadmorska miejscowość, położona wśród nadbałtyckich lasów. Kąpielisko w Pobierowie po raz kolejny w 2008 r. zostało wyróżnione prestiżowym zna-kiem „Błękitnej Flagi” przyznawanym przez międzynarodowe jury w Kopen-hadze. Błękitna Flaga jest wyróżnieniem przyznawanym obiektom spełniają-cym najwyższe kryteria w zakresie jakości wody, zarządzania środowiskowego, bezpieczeństwa oraz prowadzonych działań edukacyjnych i informacyjnych. Miejscowość ma ok. 4 km długości, a jej oś stanowi biegnąca równolegle do morza ulica Grunwaldzka, przy której koncentruje się całe turystyczne życie. Pełno tutaj kafejek, barów, restauracji i dyskotek. Są też liczne sklepy i stoi-ska handlowe. Kurort ten, znany jest z szerokiej piaszczystej plaży, do której można dojść praktycznie z każdego miejsca. Pobierowo chwalą sobie przede wszystkim amatorzy aktywnego wypoczynku, lasy zachęcają do długich spa-cerów i wycieczek rowerowych. Trasy rowerowe wzdłuż gminy Rewal ciąg-ną się od Pobierowa po Niechorze. W zachodniej części ulicy Grunwaldzkiej w odległości ok. 150 od morza zlokalizowany jest Ośrodek Wczasowy „Opo-lanin”. Składa się z części hotelowej dysponującej 175 miejscami oraz budyn-ku stołówki. Posiada pokoje 2 i 3 osobowe, studio oraz apartamenty. Wszystkie wyposażone są w pełny węzeł sanitarny, RTV, sprzęt na plażę. W ośrodku go-ście mają do dyspozycji w cenie skierowania: bilard, boisko do piłki siatkowej i kosza, siłownię wyposażoną w nowoczesny sprzęt gimnastyczno rekreacyj-ny oraz świetlicę dla dzieci. Istnieje też możliwość nieodpłatnego korzystania z rowerów i sauny. Ośrodek posiada również miejsce do wędzenia i grillowania, plac zabaw dla dzieci oraz ogrodzony parking niestrzeżony.


Ceny w PLN za 1 dzień pobytu w 2009 roku w OW „OPOLANIN” w Pobierowie.

Dziecko do 3 lat bez świadczeń: do 3 dni – gratis, 3-10 dni – 100,-, powyżej 10 dni – 150,-CENA OBEJMUJE: Nocleg wyżywienie 2 razy dziennie (śniadanie w formie bufetu, obiadokolacja serwowana), podatek VAT.

Ceny w PLN poza sezonem za 1 dzień pobytu w 2009 roku w OW „OPOLANIN” w Pobierowie.

Dodatkowe informacje : dziecko do 3 lat bez świadczeń – za cały okres pobytu – 100,- (do 3 dni gratis)CENA OBEJMUJE: Nocleg, wyżywienie 3 razy dziennie (śniadanie w formie bufetu, obiad i kolacja serwowana), podatek VAT.

PUBLICZNY SAMODZIELNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZKIE CENTRUM MEDYCZNE

AL. Witosa 26, 45-418 OPOLERezerwacja tel. 077 452 02 72, fax. 077 452 04 98

www.zds.wcm.opole.pl [email protected] do Rejestru Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych

Województwa Opolskiego pod nr 018.

wcm.opole.pl - kwiecień 2009�0

Publiczny Samodzielny Zakład Opieki ZdrowotnejWojewódzkie Centrum Medyczne45-418 Opole, Al. W. Witosa 26e-mail: [email protected] www.wcm.opole.plRedaktor Naczelny „wcm.opole.pl” - Wiesław DudaNa zdjęciu pierwszej str. okładki: personel kardiochirurgii Sekretariat Dyrektora (0-77) 45 20 745, 54 13 745, fax (0-77) 45 20 123 Kancelaria (0-77) 45 20 124, 54 13 124 Informacja dla pacjentów (0-77) 45 20 711, 54 13 711, (0-77) 45 79 067 Rejestracja Główna (0-77) 45 20 111, 54 13 111Skład i druk: Eurocent, 45-049 Opole, ul. Dwernickiego 4, tel. 077 44 10 777, [email protected]

kwiecień 2009

Documents

Transcript of kwiecień 2009