KREW I JEJ SKŁADNIKI

POBIERANIE I PRZECHOWYWANIE KRWI I JEJ SKŁADNIKÓW ORAZ OTRZYMYWANIE SKŁADNIKÓW

KRWIOPOCHODNYCH

Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa

im. prof. dr hab. Tadeusza Dorobisza we Wrocławiu

lek. med. Małgorzata Styczeń-Korzeniowska

Wrocław, 2020 r.

Donacja krwi pełnej

Wirowanie Koncentrat

krwinek płytkowych

Świeżo mrożone

osocze

Koncentrat krwinek

czerwonych F

rak

cjo

no

wan

ie

Czynniki krzepnięcia

np. cz. VIII i IX

Immunoglobuliny

Preparaty białkowe

np. albuminy

KKCz filtrowane

KKCz przemywane

KKCz mrożone

RODZAJ , OBJĘTOŚĆ I CZĘSTOŚĆ DONACJI

RODZAJE , OBJĘTOŚĆ I CZĘSTOŚĆ DONACJI

• KREW PEŁNA:

pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet ( przerwa między pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni )

jednorazowo od osoby ważącej co najmniej 50 kg można pobrać 450+/- 45 ml krwi

zasadnicze znaczenie ma czas pobierania : dla przygotowania krwinek płytkowych i świeżo mrożonego osocza maksymalnie 12 minut , a absolutne maksimum to 15 minut


• AFEREZA :

automatyczne separatory komórkowe oraz do poboru osocza – w układzie zamkniętym

metodą aferezy można uzyskać składniki pojedyncze lub kombinację składników

większość urządzeń do aferezy wykorzystuje siłę odśrodkową do rozdzielenia krwi na składniki w oparciu o różnice w gęstości

potrzebny składnik zostaje oddzielony , a pozostałe składniki zwracane są dawcy we wlewie przerywanym lub ciągłym


• ZABIEGI AFEREZY :

plazmafereza:

pobieranie osocza za pomocą plazmaseparatora

objętość pobieranego osocza nie powinna przekraczać 16% całkowitej objętości krwi – odpowiada to ok. 600- 650 ml osocza

przerwa między pobraniami osocza metodą plazmaferezy – 2 tygodnie


• ZABIEGI AFEREZY:

trombafereza:

automatyczny pobór osocza (ok.300 ml lub

450 ml) oraz płytek krwi ( ok. 100 tys./ mm3 ),

przerwy między zabiegami – 4 tygodnie

erytroafereza :

pobór 1 lub 2 jedn. KKCz,

przerwa między pobraniem 2 jedn. KKCz a pobraniem krwi pełnej- 6 miesięcy


• ZABIEGI AFEREZY :

leukafereza :

pobieranie granulocytów

przerwy między kolejnymi zabiegami - 4 tygodnie

KREW I JEJ SKŁADNIKI STOSOWANE W LECZNICTWIE

• Krew pełna rekonstytuowana - KPR

• Koncentrat krwinek czerwonych - KKCz

• Koncentrat krwinek płytkowych - KKP

• Osocze świeżo mrożone - FFP

• Koncentrat granulocytarny - KG

• Krioprecypitat

KREW I JEJ SKŁADNIKI STOSOWANE W LECZNICTWIE

• PRODUKTY KRWIOPOCHODNE :

koncentraty czynników krzepnięcia

albuminy

immunoglobuliny

• Są to produkty farmaceutyczne , wytwarzane w wytwórniach frakcjonowania osocza

• Procesowi frakcjonowania poddawane są duże ilości osocza ( od kilku do kilkunastu tysięcy litrów )

PŁYNY KONSERWUJĄCE

CPD , CPDA-1 , ACD-A ( glukoza , jony sodowe i cytrynianowe , adenina )

• Zapobiegają krzepnięciu ( cytrynian sodu )

• Podtrzymują żywotność i funkcję składników krwi ( np. glukoza , ADP )

• Powstrzymują zmiany fizyczne powodujące zniszczenie składników krwi

• Ograniczają proces namnażania bakterii

• Powinny być sterylne i apirogenne

ROZTWORY WZBOGACAJĄCE DLA KRWINEK CZERWONYCH

• ADSOL, AS-2, SAGM

chlorek sodowy , adenina , glukoza , mannitol

cytrynian trójsodowy, mannitol , dwuwodorofosforan sodowy lub guanozyna

• Podtrzymują żywotność erytrocytów po usunięciu osocza

• Objętość dodawanych roztworów waha się od 80 do 110 ml

• Termin ważności KKCz / RW : 42 dni

WARUNKI PRZECHOWYWANIA I TRANSPORTU

• KPR , KKCz , UKKCz , PKKCz , NKKCz

przechowywanie w temp. od +2 do +6 o C

transport w temp. od +2 do +10 0 C

• KKP, UKKP, PKKP, NKKP

przechowywanie w temp. od +20 do +24 o C , stałe łagodne

mieszanie

transport w temp. od +20 do + 24 0C

• KG

przechowywanie w temp. od +20 do +24 o C

transport w temp. od +20 do + 24 0C

WARUNKI PRZECHOWYWANIA I TRANSPORTU

• FFP

przechowywanie w temp. poniżej - 25o C

przez 36 miesięcy - osocze karencjonowane

przez 24 miesiące osocze inaktywowane

transport w temp. poniżej - 18o C

• Osoczowe czynniki krzepnięcia

przechowywanie w temp. od +2 o C do +8 o C

transport w temp. + 10 0 C

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH POZBAWIONY KOŻUSZKA LEUKOCYTARNO - PŁYTKOWEGO ( KKCz )

• Otrzymywany z 1 jednostki krwi pełnej po usunięciu

z niej większości osocza oraz kożuszka leukocytarno

– płytkowego :

1,2 x 109 liczba leukocytów w 1 jednostce

obniża ryzyko wystąpienia poprzetoczeniowych odczynów gorączkowych u biorców i wytworzenia mikroagregatów w trakcie przechowywania

nie zapobiega immunizacji antygenami leukocytarno -płytkowymi

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH POZBAWIONY KOŻUSZKA LEUKOCYTARNO - PŁYTKOWEGO (KKCz)

• Hematokryt 65-75%

• Zawiera minimum 43 - 45 g hemoglobiny

• Termin ważności

42 dni z CPD + roztwór wzbogacający

Przed przetoczeniem należy wykonać

próbę zgodności

Schemat przetaczania krwinek (oraz płytek krwi) pozbawionych osocza

O

B A

AB

Schemat przetaczania osocza

O

B A

AB

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH - WSKAZANIA

• NIEDOKRWISTOŚĆ :

spowodowana zwiększoną utratą krwinek czerwonych z

powodu

krwotoku ( uraz , zabieg chirurgiczny , poród )

spowodowana krwawieniami z :

przewodu pokarmowego

układu moczowego

narządu rodnego

przewlekła ( zakażenia pasożytnicze , nowotwór złośliwy ,

choroby zapalne )


• NIEDOKRWISTOŚĆ :

spowodowana zwiększonym niszczeniem krwinek czerwonych

( hemoliza ) :

zakażenia : bakteryjne , wirusowe , pasożytnicze

niektóre leki

choroby autoimmunologiczne : NAIH z ciepłymi i zimnymi przeciwciałami

choroby wrodzone: niedokrwistość sierpowatokrwinkowa , sferocytoza , talasemie , niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej

choroba hemolityczna noworodków

inne: DIC, HUS, TTP

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O TRANSFUZJI KKCz

• Hb, RBC, Ht

• Bezwzględna liczba retikulocytów < 85 % wskazuje na niedokrwistość nieregenerującą się

• Stopień ciężkości niedokrwistości

• Przyczyna i czas trwania niedokrwistości

• Ilość i tempo utraconej krwi

• Mechanizmy kompensacyjne

• Stan kliniczny pacjenta


• Obecność innych schorzeń wpływających na przenoszenie tlenu :

upośledzenie czynności płuc

niedostateczny rzut serca

niedokrwienie mięśnia sercowego

zmiany miażdżycowe naczyń obwodowych i mózgowych


• Zagrożenie hipoksemią i chorobą niedokrwienną serca

• Objawy wskazujące na związek z niedokrwistością

• Hipowolemia – utrudnia określenie niedoboru krwinek czerwonych

OBJAWY WSKAZUJĄCE NA HIPOKSEMIĘ PRZY NORMOWOLEMII

• Niepokój, osłabienie

• Duszność

• Tachykardia

• Spadek RR szczególnie przy pionizacji

• Oliguria, anuria

• Ból wieńcowy

• Zaburzenia świadomości

OBJAWY WSKAZUJĄCE NA HIPOKSEMIĘ PRZY NORMOWOLEMII

• Świeże zaburzenia rytmu serca

• Świeże miejscowe zaburzenia miejscowe kurczliwości serca

• Podwyższenie lub obniżenie ST

• Spadek saturacji < 90%

• Kwasica mleczanowa


Stężenie hemoglobiny

5 - 6 g/dl

oraz

wartość hematokrytu

15 – 20%

STANOWIĄ BEZWZGLĘDNE WSKAZANIE DO PRZETOCZENIA KKCz


Hb 7 g/dl i niewydolne mechanizmy kompensacyjne - przetaczać

Hb – 7 - 8 g/dl :

przy wystraczającej kompensacji i braku czynników ryzyka – nie przetaczać

ograniczona kompensacja wobec istniejących czynników ryzyka ( np. choroba niedokrwienna serca , niewydolność skurczowa serca , niewydolność mózgowo – naczyniowa ) - przetaczać


objawy niedokrwistości , np . tachykardia , hipotensja , cechy świeżego niedokrwienia w EKG , kwasica – przetaczać

Hb 8-10 g/ dl i objawy niedokrwistości - przetaczać

Hb >10 g/dl - rzadkie transfuzje KKCz

• Wielu chorych z przewlekłą niedokrwistością dobrze toleruje poziom Hb 7-10 g/dl

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH

• Przetoczenie 1 j. KKCz powinno spowodować

u osoby dorosłej wzrost stężenia Hb o 1 g /dl ,

a Ht o 3-4 %

zwykle po upływie tygodnia parametry te

obniżają się o tę samą wartość


• W przewlekłej niedokrwistości - schemat przetoczeń:

• Jeżeli nie występuje:

krwawienie

alloimmunizacja

inne czynniki wpływające na efektywność transfuzji

zwykle

należy przetaczać 1-2 j KKCz w odstępach

2 – 4 tygodni

KKCz Z AFEREZY

• Otrzymywany przy użyciu separatora komórkowego

( automatyczna erytroafereza )

• Można uzyskać 1 lub 2 jednostki KKCz od jednego dawcy

• TW 42 dni

• Szczególnie wskazany dla chorych wymagających przetoczenia

więcej niż 2 jednostek KKCz – można wówczas podać 2 j. od

tego samego dawcy , dzięki temu zmniejsza się ryzyko

wystąpienia niepożądanych reakcji poprzetoczeniowych

UBOGOLEUKOCYTARNY ( FILTROWANY ) UKKCz

• Zawiera mniej niż 1x106 leukocytów w 1 jednostce , czyli < 1 log 6

• Ogranicza ryzyko :

wystąpienia niehemolitycznych poprzetoczeniowych

reakcji gorączkowych

alloimmunizacji HLA ( ↓ oporności na płytki ,

TA-GVHD , odrzucanie przeszczepu )

przeniesienia patogenów ( CMV, HTLV , EBV, HSV-6, HHV-8 , Yersinia enterocolitica , Trypanosoma cruzi , Leishmania donovani , Toxoplasma gondii )

immunomodulacji

FILTRY LEUKOCYTARNE

Filtry zatrzymują zanieczyszczenia komórkowe na drodze mechanicznej, pozwalają na usunięcie większości leukocytów i krwinek płytkowych, zatrzymują mikroagregaty

Filtry charakteryzują się małymi stratami objętości składnika w układzie filtracyjnym, niewielkimi stratami hemoglobiny, a odzysk erytrocytów wynosi nie mniej niż 90% w przypadku filtrowania KKCz

Filtry in-line do KKCz Leucoflex®LCR5 i Leucoflex®LCR-D

( Macopharma )

Filtry laboratoryjne Leucolab® CG4 (Macopharma )

UKKCz

– Filtrowane są krwinki przechowywane nie dłużej niż przez 5 dni

– Filtrowanie powoduje pewne straty erytrocytów

– Filtrowanie w systemie zamkniętym -termin ważności pozostaje bez zmian – 42 dni

– Filtrowanie w systemie otwartym - 8 godz.

UKKCz - WSKAZANIA

• Transfuzje dopłodowe i u noworodków

• U chorych z przeciwciałami anty- HLA

• U potencjalnych wielokrotnych biorców w celu zabezpieczenia ich przed alloimmunizacją antygenami HLA

• U chorych, których należy zabezpieczyć przed zakażeniem CMV ( po usunięciu śledziony , noworodki , chemioterapia , niedobory odporności )

• U chorych , u których występują poprzetoczeniowe reakcje gorączkowe

KKCz PRZEMYWANY

• Krwinki czerwone przemyte 0,9 % NaCl

• Usunięte zostają białka osocza

• Ht 65-70%

• TW : układ otwarty 8 godz. od zakończenia preparatyki

• WSKAZANIA:

u chorych uczulonych na białka osocza ( IgA )

u chorych z ciężkimi objawami reakcji alergicznych , występującymi po przetoczeniu składników krwi

NAPROMIENIOWANY KKCz - NKKCz

• Promieniowanie jonizujące gamma 25-50 Gy hamuje proliferację limfocytów

• Zapobiega potransfuzyjnej chorobie przeszczep przeciw biorcy ( TA-GvHD )

• Stosuje się KKCz przechowywane nie dłużej niż 14 dni

• TW : 28 dni od daty pobrania

NKKCz - WSKAZANIA

• U chorych z wrodzoną lub nabytą niewydolnością układu immunologicznego , leczenie analogami puryn ( cladribina ), ch. Hodgkina

• U pacjentów otrzymujących leki immunosupresyjne

• Przetoczenia wewnątrzmaciczne , u wcześniaków , transfuzja wymienna u noworodka

• Przetaczanie składników dobieranych w HLA

• Gdy KKCz jest pobrane od dawców spokrewnionych z biorcą ( pokrewieństwo I i II stopnia )

KKCz MROŻONE • Zamrożone w ciągu 7 dni od pobrania

• Jako środek krioochronny stosowany jest glicerol

• Przechowywane w niskich temperaturach

od - 80 o C do - 196 o C - nawet przez 10 lat

• Przed użyciem krwinki czerwone są rozmnażane i przemywane roztworem 0,9% NaCl w celu usunięcia glicerolu, a następnie zawieszane w fizjologicznym roztworze chlorku sodowego

• Ht wynosi 50-65%

• Przetaczane jak najszybciej po rozmrożeniu

• Jeżeli wymagają przechowania po rozmrożeniu, to mogą być przechowywane w temperaturze + 2 o C do + 6 o C , nie dłużej niż 8 godzin

KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH ( KKP )

KKP zlewany - otrzymywany z kożuszków leukocytarno - płytkowych pochodzących od kilku dawców

KKP z aferezy - otrzymywany za pomocą separatora komórkowego od jednego dawcy

• TW : 5 dni - przy zastosowaniu pojemników oddychających

• NIE OBOWIĄZUJE PRÓBA ZGODNOŚCI

KKP

• Krwinki płytkowe mogą być przechowywane

w jednoimiennym osoczu lub w mieszaninie osocza ( ok. 30%) i odpowiedniego roztworu wzbogacającego ( zapobiega aktywacji płytek , obniża agregację płytek , dostarcza energii , obniża poziom wytwarzania mleczanów , utrzymuje prawidłowy poziom pH ) :

np. SSP+ ( PAS III )

KKP Z AFEREZY

• Koncentrat krwinek płytkowych uzyskany metodą aferezy zawiera dużą liczbę krwinek płytkowych i ma tę olbrzymią zaletę, że biorca narażony jest na kontakt tylko z jednym dawcą

• Wadą tej metody jest jej wysoki koszt

• Produkt ubogoleukocytarny w zależności od zestawu poprzez: filtrowanie uzyskanego koncentratu lub poprzez zastosowanie odpowiedniego wirowania w trakcie separacji

• Wymagana liczba płytek w preparacie nie mniej niż

3 x 1011

REKONSTYTUOWANY KKP

• Zawiera krwinki płytkowe zawieszone w osoczu zgodnym grupowo z biorcą z zachowaniem odpowiednich zasad

• Uniwersalne zastosowanie mają krwinki grupy O Rh D– zawieszone w osoczu grupy AB

• Termin ważności:

system otwarty - 6 godz. od zakończenia preparatyki

system zamknięty - 5 dni

KKP MROŻONE

• Zamrożone wraz z odpowiednim środkiem krioochronnym

• Przechowywane w temperaturze - 80 °C mają termin ważności do 12 miesięcy.

• Przechowywane w temperaturze -140 °C mają termin ważności 2 lata

• Po rozmrożeniu i rekonstytucji KKP nadaje się do użycia w ciągu 2 godz

• Plt- przynajmniej 30-40% od preparatu wyjściowego

KKP INAKTYWOWANE

• Ubogoleukocytarne krwinki płytkowe uzyskane przy użyciu separatora zawieszone w mieszaninie 30-40% osocza i 60-70% roztworu wzbogacającego, które następnie przed przechowywaniem poddano procedurze inaktywacji biologicznych czynników

chorobotwórczych (UKKP- Af. inaktyw.)

KKP INAKTYWOWANE

• Metoda wykorzystuje ryboflawinę (witamina B2) jako czynnik fotouczulający w połączeniu z ekspozycją na światło ultrafioletowe- system Mirasol. Jest to reakcja fotodynamiczna, w wyniku której czynniki chorobotwórcze inaktywowane są za pośrednictwem wolnych rodników tlenowych.

• System Mirasol inaktywuje osocze i KKP.

• Zastosowanie metod inaktywacji czynników zakaźnych w składnikach krwi zwiększa bezpieczeństwo transfuzji

KKP INAKTYWOWANE

• Metody te zmniejszają ryzyko przeniesienia:

znanych czynników chorobotwórczych, dla których nie zostały

opracowane metody detekcji,

nieznanych czynników chorobotwórczych, które mogą zostać przeniesione na skutek migracji ludności,

bakterii (ryzyko związane z przetaczaniem KKP )

chorób pierwotniakowych, jak malaria, choroba Chagas’a,

które nie są rutynowo badane.

KKP INAKTYWOWANE

• System wykazuje skuteczność przeciwko szerokiej gamie patogenów, w tym:

wirusów

-otoczkowych (HIV, HCV, WNV, CMV, HBV)

- bezotczkowych (parvowirus B19, HAV),

bakterii G (+) i G(-)

pasożytów

KKP INAKTYWOWANE

Termin ważności wynosi 5 dni (dzień pobrania liczy się jako dzień 0)

Przechowywanie w temperaturze od +20 °C do

+ 24 °C, przy stałym mieszaniu

MIRASOL PRT

KKP FFP

KKP INAKTYWOWANE

• Zasadniczym wskazaniem jest małopłytkowość (< 10 000 /µl) i towarzyszące jej objawy małopłytkowej skazy krwotocznej. Inne wskazania do transfuzji KKP zależą od stanu klinicznego chorego

• jednorazowo przetacza się 4-6 jednostek KKP (ok. 1 jedn./kg masy ciała biorcy)

• nie zaleca się stosowania u pacjentów ze stwierdzonymi reakcjami alergicznymi na związki chemiczne stosowane lub powstające w procedurze inaktywacji czynników chorobotwórczych

KKP - WSKAZANIA

• Skaza małopłytkowa, krwawienie na tle niedoboru lub złej jakości płytek

• Profilaktycznie np. w trakcie chemioterapii (gdy poziom płytek poniżej 5- 10 tys./mm3)

• Operacje-poziom płytek min. 50-80 tys./mm3

(punkcja lędźwiowa,, założenie stałego wkłucia, biopsja wątroby, laparotomia lub podobne zabiegi),

• Zabiegi operacyjne neurochirurgiczne i okulistyczne- liczba płytek krwi >100tys./mm3

KKP - WSKAZANIA • Chorzy z upośledzonym wytwarzaniem płytek krwi i ryzykiem

krwawienia

czynniki ryzyka wystąpienia krwawienia:

zakażenia bakteryjne lub wirusowe

powikłania choroby lub stosowanego leczenia np. GvHD

temperatura > 38 o C

zwiększona liczba krwinek białych

osoczowa skaza krwotoczna

gwałtowny spadek liczby płytek

zmiany tkanek o charakterze martwiczym

leki upośledzające funkcje płytek ( np. aspiryna )

leki przeciwzakrzepowe ( np. heparyny )

KKP - WSKAZANIA

szczególnym ryzykiem krwawienia u dzieci jest ich aktywność fizyczna i możliwość urazu

U chorych tej grupy profilaktyczne przetoczenia płytek stosuje się przy liczbie płytek 20 x 10 9 /l lub przy wystąpieniu objawów skazy krwotocznej

• Przetoczenia KKP w masywnym przetoczeniu krwi

(małopłytkowość z powodu rozcieńczenia )

po przetoczeniu 10 j. KKCz w celu profilaktyki koagulopatii

leczenie koagulopatii w przypadku krwawienia zagrażającego życiu , gdy liczba płytek wynosi < 100 x 10 9/l

KKP - PRZECIWSKAZANIA

• Plamica zakrzepowa małopłytkowa , zesp. hemolityczno – mocznicowy ( HUS ), zesp. HELLP ( powikłanie stanu przedrzucawkowego lub rzucawki) – przetoczenia KKP mogą nasilać objawy choroby (dostarczanie materiału do mikrozakrzepów )

• Immunizacyjna plamica małopłytkowa –obecne autoprzeciwciała będą niszczyły także przetoczone KKP

• Małopłytkowość zależna od heparyny

• Poprzetoczeniowa skaza małopłytkowa

KKP • 1 jednostka KKP zawiera ok. 0,6 x 1011 płytek w 50 ml osocza

• Jednorazowo przetacza się: osobie dorosłej 4-6 jednostek. Ta dawka powinna

spowodować: wzrost liczby płytek o 30-50 tys./mm3, u chorego

o pow. ciała 1,82m2 ( o ile nie występuje u niego oporność na przetaczane KKP )

oraz efekt kliniczny- ustąpienie krwawień i pojawiania się wylewów podskórnych i wybroczyn

dzieciom - 1jednostkę/ 10 kg m. c.

OCENA EFEKTYWNOŚCI PRZETACZANIA PŁYTEK KRWI

• Ocena kliniczna: ustąpienie krwawień, zaprzestanie pojawiania się wybroczyn lub wylewów podskórnych i śluzówkowych

• Ocena wzrostu liczby płytek u chorego po przetoczeniu:

1.Absolutny wzrost płytek krwi ( AP - absolute platelet increment )= liczba płytek krwi po transfuzji – liczba płytek krwi przed transfuzją

Zadowalający AP :

wzrost poziomu płytek krwi o 10 x 109/ l po 1 godz. od przetoczenia

lub

wzrost płytek krwi o 5 x 109/ l po 24 godz. od przetoczenia

OCENA EFEKTYWNOŚCI PRZETACZANIA PŁYTEK KRWI

2.Procentowy wzrost płytek krwi ( PPR - percentage platelet recovery )

Oczekiwany PPR – 60 % , u osób bez śledziony do 100 %

Niesatysfakcjonujący PPR < 30 %

3. Skorygowany wskaźnik wzrostu (CCI - corrected count increment

Efektywny wzrost : CCI > 10 x 109 / l po 1 godz. Nieefektywny wzrost : CCI < 7,5 x 10 9 / l po 1 godz. i CCI < 5 x 109 / l po 24 godz.

OPORNOŚĆ NA PRZETACZANE KKP

• Przetoczenie może być nieefektywne w przypadku oporności na płytki wywołanej przez czynniki :

Nieimmunologiczne :

hipersplenizm , krwawienie , DIC , infekcja z gorączką , leczenie np. amfoterycyną B , wankomycyną , proces rozrostowy w szpiku , niewydolność nerek lub wątroby )

Immunologiczne :

alloprzeciwciała do HLA klasy I , alloprzeciwciała do HPA

autoprzeciwciała do glikoprotein błonowych płytek krwi GP IIb / IIIa , GP Ib/IX , GP Ia / IIa

przeciwciała zależne od leków ( np. heparyna , chinidyna, diuretyki , antybiotyki )

KKP

• UKKP - ubogoleukocytarny

system zamknięty : TW 5 dni ,

po badaniu mikrobiologicznym – 7 dni

• PKKP przemywany 0,9 % NaCl

układ otwarty TW 2 godz., układ zamknięty-5 dni

przemywany w roztworze wzbogacającym

• NKKP

TW bez zmian

KKP – po redukcji biologicznych czynników chorobotwórczych - 5 dni

OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE ( FFP )

• Osocze, które zostało zamrożone ( do temp. – 300 C ) nie później niż 6 - 8

godz. od chwili pobrania

• Otrzymywane z krwi pełnej lub metodą aferezy automatycznej

( plazmafereza )

• 1 jednostka z KPK - ok. 150 ml , z plazmaferezy - ok. 200 ml

• Zawiera: czynniki układu krzepnięcia ( w tym labilne: V i VIII ), albuminy ,

globuliny, węglowodany oraz lipidy

• Każda jednostka zawiera minimum 50 g/l białka całkowitego, nie mniej niż

70 IU na 100 ml czynnika VIII i podobne stężenie pozostałych labilnych

czynników krzepnięcia

• Nie powinno zawierać istotnych klinicznie przeciwciał odpornościowych

FFP - WSKAZANIA

• Chorzy, u których występuje niedobór czynników

krzepnięcia:

chorzy ze złożonymi koagulopatiami przygotowywani

do zabiegów chirurgicznych ( profilaktyka nadmiernego

krwawienia )

Substytucja czynnika V i XI z powodu niedostępności

stężonych koncentratów

Obecnie przypadki przedawkowania antagonistów

witaminy K leczone są koncentratami zespołu

protrombiny

FFP - WSKAZANIA

• Masywne przetoczenia :

osocze w dawce 15 – 20 ml/kg m.c. ; w przypadku objawów koagulopatii 30 ml/kg m.c.

u chorych z oczywistym lub grożącym krwawieniem miąższowym spowodowanym koagulopatią z PT < 50% lub APTT > 45 sek. i/lub stężeniem fibrynogenu < 1-2 g/l

nie powinno się przetaczać osocza po zabiegu pomostowania naczyń wieńcowych , jeśli PT > 50%

i stężenie fibrynogenu wynosi > 1 g/l

FFP - WSKAZANIA

• W przypadku uszkodzenia wątroby :

u krwawiących chorych z niewydolnością wątroby

u chorych z niewydolnością wątroby w przypadku planowanych zabiegów chirurgicznych , w celu profilaktyki krwawienia

profilaktyczne stosowanie osocza nie jest wskazane u chorych z niewydolnością wątroby przed wykonaniem cienkoigłowej biopsji wątroby, paracentezy, nakłucia klatki piersiowej i wkłucia do żył centralnych

FFP - WSKAZANIA

• Rozsiane wykrzepianie śródnaczyniowe ( DIC ) :

wskazane jest przetaczanie osocza w dawce 20 ml/kg m.c. chorym z DIC i koagulopatią ( wskaźnik protrombinowy < 50 % i/lub stężenie fibrynogenu

< 1 g/l ) oraz z aktywnym krwawieniem

u chorych z ostrym zapaleniem trzustki bez towarzyszącego DIC i bez koagulopatii wyrażającej się wartością PT < 50 % nie zaleca się przetaczania osocza

FFP - WSKAZANIA

• Plamica zakrzepowa małopłytkowa ( TTP ) i zesp. hemolityczno – mocznicowy = hemolityczna niedokrwistość mikroangiopatyczna ( MHA ):

w leczeniu tych chorób , szczególnie postaci najcięższych , najskuteczniejsza jest lecznicza wymiana osocza ( jako płyn uzupełniający stosuje się osocze )

u chorych z wrodzoną postacią TTP można przetaczać osocze co 1 – 3 tygodnie w dawce 10 ml/kg m.c w celu utrzymania remisji

FFP - WSKAZANIA

• Chorym z wrodzonym niedoborem czynników krzepnięcia , dla których niedostępne są preparaty komercyjne ( czynnik V i XI ) należy przetaczać osocze w dawce 15 – 20 ml/kg m.c. przed zabiegami chirurgicznymi i inwazyjnymi zabiegami diagnostycznymi i w przypadkach krwawienia aby utrzymać stężenie tych czynników na poziomie 15-20 %

częstość przetoczeń należy uzależnić od okresu półtrwania brakujących czynników :

czyn.V (czas półtrwania 12 – 15 godz. ) osocze należy przetaczać co 12 godz.

czyn. XI (czas półtrwania 60 godz. ) osocze należy przetaczać co 24 godz.

FFP

• Karencjonowane lub inaktywowane

• Zgodne w układzie ABO

• Próba zgodności nie obowiązuje

• Przetacza się co najmniej 15-20 ml/kg m.c. z

szybkością 30 – 50 ml / min

• Osocze należy rozmrażać w temp. + 37oC

w urządzeniu do tego przeznaczonym ( suchy

podgrzewacz lub łaźnia wodna )

FFP

• PO ZASTOSOWANIU FFP :

Ocena kliniczna

Oznaczanie:

PT

APTT

KRIOPRECYPITAT

• Uzyskany z karencjonowanego FFP :

Zawiera w 1 jednostce :

0,25 g fibrynogenu

80-100 j cz. VIII + cz. vW

cz. XIII , fibronektynę

• Przetaczanie zgodne w układzie ABO

• 1j –ok. 20 - 30 ml

• Transfuzja 1j. na 10 - 15 kg m.c.

• TW: 36 miesięcy od daty pobrania osocza

KRIOPRECYPITAT - WSKAZANIA

• Hemofilia A*

• Choroba von Willebranda*

* ( w przypadku braku osoczowych czynników krzepnięcia )

• Niedobór i zmiany jakościowe fibrynogenu

• DIC

• Transfuzje masywne

OSOCZE O OBNIŻONEJ ZAWARTOŚCI KRIOPRECYPITATU

• Pozostaje po usunięciu krioprecypitatu

• Zawiera:

albuminy

immunoglobuliny

czynniki krzepnięcia ( z wyjątkiem cz. V, VIII i fibrynogenu)

Może być przeznaczony do użytku klinicznego (z osocza po karencji lub po inaktywacji) lub do dalszego frakcjonowania

Przechowywany w stanie zamrożenia w temp. < -25 st.C

OSOCZE O OBNIŻONEJ ZAWARTOŚCI KRIOPRECYPITATU

• Termin ważności zależy od temperatury przechowywania i jest taki sam jak dlaFFP

• Jeśli składnik nie zostanie wykorzystany natychmiast po rozmrożeniu, można go zamrozić i przekwalifikować na „ Osocze nieklasyfikowane ( nie do transfuzji)”

• Wskazania:

W zabiegach leczniczej plazmaferezy u chorych z zakrzepową plamicą małopłytkową

KONCENTRAT GRANULOCYTARNY ( KG )

• Wskazania:

poważne zakażenia bakteryjne lub grzybicze u chorych z neutropenią ( liczba granulocytów we krwi poniżej 0,5 x 109/l ) postępujące lub utrzymujące się pomimo leczenia odpowiednimi antybiotykami , ewentualnie także innymi środkami leczniczymi ( dożylne immunoglobuliny, G - CSF albo inne rekombinowane cytokiny )

nawracające zakażenia u chorych z niektórymi wrodzonymi zaburzeniami czynności granulocytów, np.: przewlekła choroba ziarniniakowa

posocznica u noworodków z liczbą neutrofilów < 3000/ ml


• Otrzymywany metodą leukaferezy od jednego dawcy

• Należy opracować 8 do 10 litrów krwi

– Można stymulować dawców glikokortykosteroidami i/lub

czynnikami wzrostu ( G-CSF )

60 mg prednizonu lub 8 mg deksametazonu

300 do 480 µg G-CSF s.c. na 12 godzin ( 8 – 16 godz. ) przed aferezą

• Zawiera ok. 1,2 x 1010/ l granulocytów oraz limfocyty , krwinki

czerwone , płytki krwi w 200 - 300 ml osocza

• TW : 24 godziny

• NALEŻY WYKONAĆ PRÓBĘ ZGODNOŚCI


• Dawka terapeutyczna dla dzieci i dorosłych wynosi 1,5 do 3 x 10 8 granulocytów/kg m.c. , dla noworodków > 1 x 10 9 granulocytów /kg m.c.

• Leczenie powinno trwać przez co najmniej kolejne 4 dni , następnie należy:

dokonać oceny reakcji pacjenta i jego stanu klinicznego , na tej podstawie podjąć decyzję co do dalszego postępowania.

• Na ogół przetoczenia KG stosuje się do czasu:

wznowienia czynności szpiku chorego,

zwalczenia zakażenia,

stwierdzenia braku poprawy pomimo stosowania odpowiednio dużych dawek KG

pojawienia się poważnych niepożądanych reakcji poprzetoczeniowych


• Należy napromieniać

• Przetaczać przez standardowy filtr 170 µm w ciągu 1- 2 godzin

– Wzrost liczby granulocytów mniejszy niż 500/µl w 2- 4 godziny po przetoczeniu - jest niesatysfakcjonujący ( dalsze podawanie KG może nie rokować )

– U chorych należy zachować przynajmniej kilkugodzinny odstęp między podaniem KG a infuzją amfoterycyny B


Zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie ma wskazań do profilaktycznego stosowania koncentratu granulocytarnego

PRODUKTY KRWIOPOCHODNE

• Koncentrat czynnika VIII

• Koncentrat czynnika VIII zawierający czynnik von Willebranda

• Koncentrat wysoko oczyszczony czynnika IX

• Koncentrat czynników zespołu protrombiny : II, VII , IX , X ( PCC )

• Koncentrat aktywnych czynników zespołu protrombiny (aPCC )

PRODUKTY KRWIOPOCHODNE

• Koncentrat fibrynogenu

• Koncentrat czynnika VII

• Koncentrat czynnika X – wydajemy PCC

• Koncentrat czynnika XIII

• Albuminy

• Globuliny

• AT III

• Białko C

• Koncentrat inhibitora C1 esterazy

IMMUNOGLOBULINY

• Uzyskiwane poprzez frakcjonowanie puli osocza ludzkiego pochodzącego od wielu dawców

• Są wolne od ryzyka przeniesienia chorób wirusowych

• Ig domięśniowe ( IMIG ) zawierają IgG , a także IgM i IgA - obecnie są stosowane w celach profilaktycznych

• Ig dożylne ( IVIG ) zawierają ponad 90% IgG ; IgM i IgA stanowią śladowe ilości

• Okres półtrwania immunoglobulin w krążeniu biorców wynosi 18 - 32 dni

IMMUNOGLOBULINY - WSKAZANIA

• Profilaktycznie w zapobieganiu zakażeniom wirusowym ( swoiste IMIG )

• Leczenie pierwotnych i wtórnych zespołów niewydolności immunologicznej ( tylko IVIG )

• U chorych z chorobami o podłożu immunologicznym ( np. ITP. , PTP , kolagenozy, krążący antykoagulant czynnika VIII )

ALBUMINY

• Roztwór albumin zawiera w 96% albuminy , 4% globuliny i inne białka

• Dostępne są 5% , 20% i 25 % roztwory albumin

• Roztwór 5% albuminy pod względem osmotycznym i onkotycznym odpowiada osoczu i zawiera 50 mg/ml albuminy . Roztwór 20 % zawiera 200 mg/ml albuminy, a 25 % - 250 mg/ml

• W procesie frakcjonowania roztwór jest ogrzewany i nie powinien przenosić chorób wirusowych

ALBUMINY - WSKAZANIA

• Stany hipowolemii i niedobiałczenia, a w szczególności wstrząs hipowolemiczny ( krwotoczny

lub septyczny )

• Zabiegi wymiany osocza ( lecznicza plazmafereza )

• Hipoalbuminemia w przebiegu niewyrównanej niewydolności wątroby, nie poddającej się leczeniu farmakologicznemu

• Oparzenia

• Albumina 20% : leczenie obrzęków opornych na leczenie diuretykami w stanach niedobiałczenia. Przetoczenie 20 % roztworu albuminy może spowodować ostrą hiperwolemię i obrzęk płuc.

SZTUCZNE ŁZY

• Krople do oczu produkowane z krwi własnej

są surowicą wytworzoną w sposób jałowy z własnej krwi pełnej

surowica (krople –sztuczne łzy) zastępuje własne łzy

służą do zakrapiania oczu przy objawach zespołu suchego oka

sztuczne łzy wykazują skuteczne i długotrwałe działanie nawilżające

zapewniają warstwę ochronną na powierzchni oka

nie zawierają żadnych konserwantów i dodatków

przywracają jak najbardziej naturalną warstwę łez

• Wskazaniem do zastosowania sztucznych łez jest zespół suchego oka- stan chorobowy wywołany przez niedostateczne wydzielanie filmu łzowego (warstwę łez okrywającą gałkę oczną) lub nieprawidłowy skład łez, lub ich nadmierne parowanie

SZTUCZNE ŁZY

• Z pobranej krwi pełnej w zamkniętych i jałowych pojemnikach, z użyciem jałowych drenów i zgrzewarki do jałowego łączenia drenów ,w zależności od indywidualnych cech krwi pacjenta, wytwarza się od 400 do 700 jednorazowych drenów z surowicą- sztucznych łez. Jeden dren to 2 krople surowicy, czyli dwie dawki

• Sztuczne łzy należy przechowywać w stanie zamrożenia

(w zamrażarce) w temperaturze ok. – 20°C w oryginalnym opakowaniu

• Ważne są przez 1 rok od daty produkcji podanej na opakowaniu

SZTUCZNE ŁZY Z SUROWICY

OSOCZE BOGATOPŁYTKOWE (Plateled Rich Plasma PRP)

• Osocze bogatopłytkowe jest osoczem o zwiększonej liczbie płytek krwi (liczba krwinek płytkowych powinna wynosić powyżej 1x106/ml)

• uzyskane z krwi pełnej pacjenta (autologiczne) wykorzystywane jest w procesie leczniczym uszkodzonych ścięgien, mięśni, więzadeł ,chrząstek

• Wskazania:

zawsze ustala lekarz prowadzący pacjenta

• najczęstsze wskazania to: łokieć tenisisty, golfisty, kontuzje, uszkodzenia ścięgien, mięśni, więzadeł, urazy, zmiany przeciążeniowe, schorzenia stawów, w tym choroba zwyrodnieniowa stawów, złamania oraz brak zrostu po złamaniach, przyspieszanie procesu gojenia się tkanek miękkich


• Z krwi pełnej autologicznej pacjenta (350 ml+/-10%) w procesie wirowania, preparowane jest osocze bogatopłytkowe o objętości około 30 ml zawierające zwiększoną liczbę płytek krwi. W końcowym składniku liczba krwinek płytkowych powinna wynosić powyżej 1x106/ml

• Liczba płytek krwi w PRP zależy od wyjściowej liczby płytek krwi u pacjenta. W trakcie preparatyki uzyskuje się przynajmniej 6-krotne zagęszczenie płytek krwi.

• PRP należy transportować w pojemniku do transportu składników krwi w temperaturze 20-24 ºC

• PRP przechowywane jest w temperaturze 20-24 ºC przy stałym mieszaniu.


• PRP ma ważność 5 dni, ale podanie pacjentowi dostawowo powinno być wykonane w dniu po donacji - gdyż ryzyko zakażenia składnika krwi wzrasta w miarę przechowywania

• Przed podaniem należy ocenić szczelność pojemnika z PRP, nie podawać w przypadku stwierdzenia uszkodzenia pojemnika.

• Przed pobraniem PRP z pojemnika macierzystego do strzykawki należy delikatnie wymieszać zawartość

pojemnika.


• Przeciwwskazania:

aktywny proces zapalny, w tym proces ropny w miejscu wkłucia

zmiany zapalne tkanek w okolicy wkłucia

zmiany skórne w okolicy miejsca wkłucia

infekcja miejscowa lub ogólna

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

KREW I JEJ SKŁADNIKI

Documents

Transcript of KREW I JEJ SKŁADNIKI