Kornelia Sztengiert - Kowalczyk - I LO W NOWOGARDZIE · Jeżeli uczeń opuści pracę klasową,...

24
Kornelia Sztengiert - Kowalczyk JĘZYK POLSKI KONTRAKT Z KLASĄ: I d, II b, IIIa, IIIc Zasady oceniania ucznia: 1. O śródrocznej i końcowej ocenie pracy ucznia decyduje średnia ważona otrzymanych przez niego ocen w danym semestrze. Wyznaczanie oceny ważonej: - największą wagę (50%) mają: prace klasowe, sprawdziany -następnie wagę (30%) stanowią: kartkówki, prace domowe, odpowiedzi ustne, czytanie ze zrozumieniem. - kolejno (20%) uzyskują: aktywność, praca na lekcji PRZYKŁAD OBLICZANIA OCENY SEMESTRALNEJ: FORMA SPRAWDZANIA WIEDZY OCENY UZYSKANE Średnia ocen Waga oceny Ocena semestralna Klasówki i sprawdziany 2,3,3,4 (2+3+3+4):4 =3 50% z 3 1,5 1,5+1,1+0,8=3 Odpowiedzi ustne 4,4,3 (4+4+3):3=3,67 30%z 3,67 1,1 Pozostałe 5,5,3,4,3 (5+5+3+4+3)=4 20% z 4 0,8 2. Oceny semestralne wystawiane są na podstawie średniej ważonej ocen cząstkowych wg następującego schematu : celujący – średnia ważona 5,51 bardzo dobry średnia ważona 4,7 – 5,5 dobry średnia ważona 3,7 – 4,69 dostateczny średnia ważona 2,7 – 3,69 dopuszczający – średnia ważona 1,7 – 2,69 niedostateczny średnia ważona do 1,69 3. Dopuszczalne jest stosowanie znaków „+” i „-” jako odrębnych znaków w skali ocen. Pięć uzyskanych „+” stanowi równowartość oceny bardzo dobrej 4. Procentowy przelicznik punktów na ocenę (dotyczy sprawdzianów, kartkówek, prac domowych): 0 39% - niedostateczny 40 55% - dopuszczający 56 75% - dostateczny 76 90% - dobry 91 100 bardzo dobry 5. Procentowy przelicznik punktów na ocenę (dotyczy prac klasowych t ypu maturalnego): 0 29% - niedostateczny 30 50% - dopuszczający

Transcript of Kornelia Sztengiert - Kowalczyk - I LO W NOWOGARDZIE · Jeżeli uczeń opuści pracę klasową,...

Kornelia Sztengiert - Kowalczyk

JĘZYK POLSKI

KONTRAKT Z KLASĄ: I d, II b, IIIa, IIIc

Zasady oceniania ucznia:

1. O śródrocznej i końcowej ocenie pracy ucznia decyduje średnia ważona

otrzymanych przez niego ocen w danym semestrze.

Wyznaczanie oceny ważonej:

- największą wagę (50%) mają: prace klasowe, sprawdziany

-następnie wagę (30%) stanowią: kartkówki, prace domowe, odpowiedzi ustne,

czytanie ze zrozumieniem.

- kolejno (20%) uzyskują: aktywność, praca na lekcji

PRZYKŁAD OBLICZANIA OCENY SEMESTRALNEJ:

FORMA

SPRAWDZANIA

WIEDZY

OCENY

UZYSKANE

Średnia ocen Waga

oceny

Ocena

semestralna

Klasówki

i sprawdziany

2,3,3,4 (2+3+3+4):4 =3 50%

z 3

1,5 1,5+1,1+0,8=3

Odpowiedzi ustne 4,4,3 (4+4+3):3=3,67 30%z

3,67

1,1

Pozostałe 5,5,3,4,3 (5+5+3+4+3)=4 20%

z 4

0,8

2. Oceny semestralne wystawiane są na podstawie średniej ważonej ocen

cząstkowych wg następującego schematu :

celujący – średnia ważona 5,51

bardzo dobry – średnia ważona 4,7 – 5,5

dobry – średnia ważona 3,7 – 4,69

dostateczny – średnia ważona 2,7 – 3,69

dopuszczający – średnia ważona 1,7 – 2,69

niedostateczny – średnia ważona do 1,69

3. Dopuszczalne jest stosowanie znaków „+” i „-” jako odrębnych znaków w skali

ocen. Pięć uzyskanych „+” stanowi równowartość oceny bardzo dobrej

4. Procentowy przelicznik punktów na ocenę (dotyczy sprawdzianów, kartkówek,

prac domowych):

0 – 39% - niedostateczny

40 – 55% - dopuszczający

56 – 75% - dostateczny

76 – 90% - dobry

91 – 100 – bardzo dobry

5. Procentowy przelicznik punktów na ocenę (dotyczy prac klasowych typu

maturalnego):

0 – 29% - niedostateczny

30 – 50% - dopuszczający

51 – 70% - dostateczny

71 – 86% - dobry

87 – 100% - bardzo dobry

6. Do uzyskania pozytywnej oceny z wypracowania (typu maturalnego) należy:

a) otrzymać min. 5 punktów z rozwinięcia tematu (jeśli brak jest 5 punktów za

rozwinięcie tematu, wówczas punkty za język, styl, kompozycję i zapis nie będą

zliczane),

b) napisać pracę przekraczającą limit słów wynoszący 250.

7. Jeżeli uczeń otrzymał na I semestr ocenę niedostateczną to powinien poprawić

zaległy materiał nauczania w II semestrze.

8. Uczeń biorący udział w konkursach uzyskuje podwyższenie oceny o jeden

stopień.

9. Prace klasowe (wypracowania), sprawdziany są obowiązkowe i zapowiedziane

tydzień wcześniej. Kartkówki również są obowiązkowe, ale nie muszą być

zapowiedziane.

10. Prace pisemne (wypracowania) mogą być niezapowiedziane, a oceniane są jako

praca na lekcji.

Tryb uzupełniania zaległości:

1. Jeżeli uczeń opuści pracę klasową, sprawdzian z przyczyn losowych powinien napisać

ją w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od powrotu do szkoły, natomiast

kartkówkę na najbliższej lekcji.

2. Po powrocie do szkoły uczeń ma obowiązek porozumieć sie z nauczycielem w

sprawie terminu zaległej pracy (sprawdzianu, testu, pracy klasowej, czytania ze

zrozumieniem, kartkówki).

Warunki poprawy:

1. Poprawić można wyniki: pracy klasowej, sprawdzianu, sprawdzianu

ortograficznego, pracy domowej (za zgodą nauczyciela w wyznaczonym terminie). Do

dziennika zostają wówczas wpisane dwie oceny, a ocena końcowa jest średnią ocen z

klasówki i jej poprawy.

2. Uczeń ma obowiązek ustalić termin poprawy z nauczycielem.

3. Uczeń może daną formę pisemną poprawić dwa razy.

4. Zarówno pierwsza ocena, jak i ocena z poprawy zostają wpisane do dziennika.

5. Uczeń ma obowiązek poprawić ocenę w ciągu dwóch tygodni od oddania

sprawdzonej pracy.

Inne postanowienia:

1. Brak zadań obowiązkowych oznacza wpisanie oceny niedostatecznej do dziennika.

2. Na koniec semestru nie ma testów, sprawdzianów, pytań na wyższą ocenę (także na

koniec roku).

3. Uczeń ma prawo do jasnej i rzetelnej oceny. Na jego prośbę lub rodziców nauczyciel

szczegółowo winien ocenę wyjaśnić.

4. Prace klasowe są archiwizowane i są do wglądu ucznia lub rodzica.

5. Uczeń zobowiązany jest prowadzić zeszyt przedmiotowy, sporządzać notatki z każdej

lekcji, a na żądanie nauczyciela okazywać go do kontroli.

6. Nauczyciel stosuje się do zaleceń poradni w sprawie dysleksji, dysortografii

i dysgrafii, ale z myślą o przyszłości ucznia proponuje: stosowanie się ucznia do

wytężonej pracy nad samym sobą wg zaleceń poradni i nauczyciela; zaświadczenie nie

uprawnia do notorycznego robienia błędów; uczeń winien robić widoczne postępy

w eliminowaniu błędów pisowni; prace wskazane przez nauczyciela, pisane w domu

będą oceniane z pominięciem zaświadczenia.

7. W razie nieprzestrzegania kontraktu, nauczyciel powiadamia wychowawcę lub

rodziców.

8. W ciągu semestru można jeden raz zgłosić nieprzygotowanie. Nie uczynienie tego jest

równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

9. Przestrzeganie poleceń, terminów związanych z maturą. Nie uczyninie tego jest

równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej, a także nie dopuszczeniem do

matury.

Wymagania na poszczególne oceny

Klasa I

1. KRYTERIA OSIĄGNIĘĆ NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Kryteria osiągnięć zostały podzielone na cztery zakresy. Dwa z nich {Rozumienie tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych) obejmują wymagania, którym uczeń

musi sprostać w czasie edukacji polonistycznej w szkole ponadgimnazjalnej w każdej klasie.

Dwa pozostałe zakresy {Literatura i kultura - wiedza i umiejętności, Język-wiedza i

umiejętności) odnoszą się do materiału nauczania klasy pierwszej. Najniższy (konieczny)

poziom wymagań, odpowiadający ocenie dopuszczającej, został zestawiony w odniesieniu do

Podstawy programowej, nie programu nauczania. Otrzymanie oceny dopuszczającej oznacza

bowiem, iż uczeń opanował jedynie niezbędną wiedzę oraz umiejętności.Wymagania dla

poziomu rozszerzonego zostały uwzględnione w kryteriach osiągnięć na ocenę dobrą i bardzo

dobrą.

Na ocene dopuszczającą uczeń potrafi:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w Podstawie programowej oraz

wymienić ich dzieła,

przyporządkować autorowi tytuły i głównych bohaterów utworów literackich

wskazanych w Podstawie programowej,

określić przybliżone ramy chronologiczne antyku, średniowiecza, renesansu, baroku,

oświecenia i preromantyzmu,

objaśnić znaczenie nazw epok literackich: antyk, średniowiecze, renesans, barok,

oświecenie, preromantyzm,

odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki, dramatyczny,

posługiwać się pojęciami: podmiot liryczny, adresat liryczny, narrator, dialog,

monolog,

wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych epok gatunków

literackich: tragedia, hymn, pieśń, tren, komedia, sonet, powieść historyczna, powieść

podróżnicza, satyra, powieść epistolarna,

nazwać najważniejsze prądy umysłowe, filozoficzne i artystyczne omawianych epok

(teocentryzm, hu-manizm, sarmatyzm, poezja dworska, poezja metafizyczna,

klasycyzm, racjonalizm, sentymentalizm) oraz wskazać ich cechy,

wzkazać w dziełach literackich ujętych w Podstawie programowej realizację

wymienionych wyżej prądów,

streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie

programowej,

scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów epickich i dramatycznych

wskazanych w Podstawie programowej,

rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach literackich

omawianych epok (epitet, metafora, porównanie, apostrof, pytanie retoryczne, ironia),

zanalizować utwory wskazane w Podstawie programowej, uwzględniając najważniejsze

kategorie opisu (podmiot/adresat liryczny, narrator, świat przedstawiony),

określić tematykę utworów literackich wskazanych w Podstawie programowej,

Język - wiedza i umiejętności

wymienić nadawcę, odbiorcę i komunikat jako trzy najważniejsze elementy aktu

komunikacji językowej,

odróżnić od siebie teksty pełniące funkcję informatywną, impresywną i ekspresywną,

objaśnić istotę znaku,

posługiwać się pojęciem archaizm,

objaśnić istotę związku frazeologicznego,

odróżnić od siebie synonimy, homonimy i antonimy,

wskazać w tekście retorycznym najważniejsze środki językowe służące przekonywaniu,

posługiwać się pojęciem styl,

Rozumienie tekstu

odtworzyć informacje sformułowane wprost,

odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów),

wyodrębnić główną myśl całego tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie,

wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat w sposób świadczący o

zrozumieniu tematu,

wybrać teksty literackie służące realizacji zadanego tematu,

odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich,

skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia,

samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy,

zrealizować przynajmniej połowę obowiązkowych zadań przewidzianych przez

nauczyciela.

Dopuszczalne: konieczność pomocy ze strony nauczyciela podczas realizacji zadań, ubogi

komentarz, stereotypowośc sądów, streszczanie utworu zamiast analizy i interpretacji, drobne

błędy rzeczowe, błędy kompozycyjne (np. brak proporcji między poszczególnymi elementami

pracy, brak logicznej spójności tekstu), błędy stylistyczne, składniowe, frazeologiczne,

fleksyjne, interpunkcyjne i ortograficzne.

Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

podać najważniejsze cechy rodzajowe tekstów lirycznych, epickich i dramatycznych,

objaśnić różnicę między literaturą a publicystyką,

wskazać podstawowe cechy wszystkich omawianych gatunków literackich,

powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi (np. upadek

Cesarstwa Zachodniorzymskiego, chrzest Polski, odkrycia geograficzne, wynalazek

druku, Wielka Rewolucja Francuska),

rozpoznać cechy charakterystyczne sztuki antycznej, romańskiej, gotyckiej,

renesansowej, barokowej, klasycy stycznej i sentymentalnej,

porównać wizerunki Maryi w liryce średniowiecza, postawę podmiotu lirycznego w

pieśniach i trenach J. Kochanowskiego oraz w pieśniach Horacego i J. Kochanowskiego,

tragizm bohaterów tragedii antycznej i szekspirowskiej,

zinterpretować metaforyczne tytuły powieści historycznych H. Sienkiewicza,

opisać następujące motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych

utworów: przemijanie, śmierć, zbrodnia i kara, władza, nieśmiertelność poety i poezji,

koncepcje życia godnego i szczęśliwego, naprawa Rzeczypospolitej,

scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do

omówionych utworów literackich (asceta, postawa franciszkańska, postawa stoicka i

epikurejska, humanista, Sarmata, świętoszek, oświecony obywatel, \\\"człowiek

serca\\\"),

scharakteryzować wizję świata i człowieka w Biblii, literaturze antyku, średniowiecza,

renesansu, baroku, oświecenia i preromantyzmu, odwołując się do omówionych

utworów literackich,

wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji utworów literackich (np.

kontekst biograficzny dla trenów J. Kochanowskiego lub historyczny dla Potopu H.

Sienkiewicza),

odczytać nawiązania biblijne oraz mitologiczne w omawianych utworach z literatury

współczesnej,

określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

rozpoznać w tekście sześć elementów aktu komunikacji językowej,

określić dominującą w tekście funkcję wypowiedzi,

objaśnić na czym polega specyfika budowy języka jako systemu znaków,

podać genezę i objaśnić znaczenie związków frazeologicznych o pochodzeniu biblijnym

i mitologicznym najczęściej pojawiających się w tekstach,

wskazać w tekście staropolskim archaizmy fonetyczne, leksykalne i składniowe,

rozpoznać w tekście synonimie, homonimię, antonimię i polisemię,

określić funkcję środków językowych w tekście retorycznym,

objaśnić pojęcie stylizacji,

Rozumienie tekstu

sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu,

podać argumenty na rzecz tezy,

odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy,

rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi fragmentami (akapitami)

tekstu,

oddzielić informacje od opinii,

wskazać przyczyny i skutki,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

zastosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej

ułożyć szkicowy plan oraz przygotować na jego podstawie wypowiedź ustną bądź

pisemną,

formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie tekstu,

posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej,

posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki,

frazeologii, składni),

zabrać głos w dyskusji,

wykonać bez pomocy nauczyciela większość ćwiczeń i zadań realizowanych na

zajęciach.

Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi, kulturą i sztuką oraz filozofią

omawianych epok,

wymienić głównych twórców kultury (nauki, sztuki, filozofii) i ich dzieła w omawianych

epokach,

porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w Biblii,

antyku, średnio-wieczu, renesansie, baroku, oświeceniu i preromantyzmie,

odwołując się do utworów literackich, opisać następujące motywy i toposy: jednostka

wobec despotyzmu, piekło (zaświaty), wędrówka, szatan, świat jako teatr, człowiek

jako boże igrzysko,

odwołując się do omówionych utworów, określić funkcje środków językowych

zastosowanych w tekście,

wskazać dominantę kompozycyjną i stylistyczną oraz dokonać analizy utworu

literackiego - typowego dla epoki i autora,

zdefiniować tragizm, komizm i groteskę jako kategorie estetyczne, odwołując się do

omówionych utwo-rów,

opisać różne realizacje dydaktycznej funkcji literatury, odwołując się do poznanych

tekstów,

wskazać nawiązania do światopoglądu i estetyki antyku w renesansie oraz do

światopoglądu i estetyki średniowiecza w baroku oraz objaśnić przyczynę ich

występowania,

rozpoznać nawiązania do idei średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia w

literaturze współczesnej, ocenić postawy bohaterów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

omówić relacje pomiędzy różnymi podsystemami języka,

przyporządkować charakterystyczne środki językowe poszczególnym funkcjom

językowym,

przedstawić pochodzenie polszczyzny,

objaśnić pojęcie neosemantyzacji,

odróżnić retorykę od erystyki,

wskazać niewerbalne środki komunikacji,

wymienić podstawowe typy stylizacji,

Rozumienie tekstu

rozpoznać i określić typ nadawcy i typ adresata tekstu,

rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka tekstu,

nazwać środki językowe i określić ich funkcje w tekście,

wskazać cechy gatunkowe tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

selekcjonować materiał, przywoływać tylko informacje istotne z punktu widzenia

tematu,

posługiwać się terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz językoznawczą,

sformułować hipotezę badawczą w odniesieniu do tematu,

podsumować rozważania (uogólnić wnioski wynikające z analizy i interpretacji tekstu),

łączyć akapity, używając wskaźników zespolenia,

posługiwać się poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii,

składni),

posługiwać się stylem stosownym do sytuacji wypowiedzi,

przestrzegać zasad etykiety językowej podczas rozmowy, dyskusji, negocjacji,

zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu,

kontekstu lub wiedzy o epoce,

aktywnie uczestniczyć w większości lekcji.

Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

omówić przemiany gatunkowe w obrębie dramatu i powieści,

wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach

literackich średniowiecza,

renesansu, baroku, oświecenia i preromantyzmu,

rozpoznać nawiązania do poetyki renesansu, baroku i oświecenia w literaturze

współczesnej,

porównać sposoby realizacji tego samego motywu (toposu) w dwóch tekstach

literackich,

zinterpretować dzieło literackie w samodzielnie dobranym kontekście (np.

filozoficznym, historycznym,

historycznoliterackim, kulturowym),

dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle

terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką,

rozpoznać przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, symboliczne, alegoryczne,

paraboliczne),

dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki, ze wskazaniem funkcji

środków wyrazu specyficznych dla danej dziedziny sztuki,

Język - wiedza i umiejętności

odróżnić prawdę od fałszu i szczerość od kłamstwa w wypowiedzi językowej,

objaśnić pojęcie dwuklasowości systemu językowego,

scharakteryzować podstawowe chwyty erystyczne,

odróżnić od siebie wypowiedź perswazyjną i manipulacyjną,

zanalizować okres retoryczny jako zamkniętą całość myślowo-stylistyczną,

wskazać elementy parodii, pastiszu i trawestacji w dziele literackim oraz określić ich

funkcje,

Rozumienie tekstu

zastosować wszystkie wymienione wyżej umiejętności w analizie tekstów naukowych i

filozoficznych,

określić funkcję kompozycyjną zabiegów językowych zastosowanych w tekście,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

podporządkować kompozycję wypowiedzi własnemu zamysłowi interpretacyjnemu,

skutecznie unikać szablonów i schematów językowych,

posługiwać się bogatym słownictwem i urozmaiconą składnią,

samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i

pisemnych materiały z różnych źródeł dotyczące literatury, filmu i innych dziedzin

sztuki.

Klasa II/ III

1. KRYTERIA OSIĄGNIĘĆ NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE

Podobnie jak w klasie I, kryteria zostały podzielone na cztery zakresy. Dwa z nich

{Rozumienie tekstu, Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych) obejmują

wymagania, którym uczeń musi sprostać w czasie edukacji polonistycznej w szkole

ponadgimnazjalnej w każdej klasie. Dwa pozostałe zakresy {Literatura i kultura - wiedza i

umiejętności, Język - wiedza i umiejętności) odnoszą się do materiału nauczania klasy

II.Zgodnie z zasadą przyjętą wcześniej, najniższy (konieczny) poziom wymagań,

odpowiadający ocenie dopuszczającej, został opracowany w odniesieniu do Podstawy

programowej, nie programu nauczania. Otrzymanie oceny dopuszczającej oznacza bowiem, iż

uczeń opanował jedynie niezbędną wiedzę oraz umiejętności, pozwalające kontynuować naukę

w klasie programowo wyższej. Wymagania dla poziomu rozszerzonego zostały uwzględnione

w kryteriach osiągnięć na ocenę dobrą i bardzo dobrą.

Na ocene dopuszczającą uczeń potrafi:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w Podstawie programowej oraz

wymienić ich dzieła,

przyporządkować autorowi/autorom tytuły utworów literackich wskazanych w

Podstawie programowej, utworom zaś głównych bohaterów,

określić przybliżone ramy chronologiczne romantyzmu, pozytywizmu, modernizmu,

dwudziestolecia międzywojennego,

objaśnić znaczenie nazw epok literackich: romantyzm, pozytywizm, modernizm,

dwudziestolecie międzywojenne,

odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki i dramatyczny,

wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych epok gatunków

literackich: ballada, epopeja, nowela, opowiadanie, powieść realistyczna, powieść

psychologiczna, dramat romantyczny, dramat symboliczny;

nazwać najważniejsze hasła programowe (zwrot ku ludowości, praca organiczna, praca

u podstaw, emancypacja kobiet, asymilacja Żydów), prądy umysłowe i filozoficzne

(irracjonalizm, dekadentyzm) oraz kierunki artystyczne (realizm, impresjonizm,

symbolizm) omawianych epok; wskazać ich cechy,

wskazać w dziełach literackich wymienionych w Podstawie programowej realizację

wymienionych wyżej haseł i prądów,

streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie

programowej,

scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów epickich i dramatycznych

wskazanych w Podstawie programowej,

rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach literackich

omawianych epok (epitet, metafora, porównanie, apostrofa, pytanie retoryczne,

wykrzyknienie, ironia),

zanalizować utwory wskazane w Podstawie programowej, uwzględniając najważniejsze

kategorie opisu (podmiot, adresat liryczny, narrator, świat przedstawiony) i posługując

się podstawową terminologią teoretycznoliteracką określić tematykę utworów

literackich wskazanych w Podstawie programowej,

Język - wiedza i umiejętności

wskazać w tekście retorycznym najważniejsze środki językowe służące przekonywaniu,

dostrzec różnicę między ogólną a środowiskową i terytorialną odmianą polszczyzny,

dostrzec odmienność stylistyczną tekstu publicystycznego, potocznego i naukowego

(popularnonaukowego),

objaśnić istotę intencji komunikacyjnej,

rozpoznać intencję komunikacyjną wyrażoną wprost w tekście nieliterackim (w

wypowiedziach potocznych),

sformułować najważniejsze zasady etykiety językowej,

posługiwać się pojęciem neologizm,

rozpoznać neologizm w tekście poetyckim,

Rozumienie tekstu

odtworzyć informacje sformułowane wprost,

odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów),

wyodrębnić główną myśl całego tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie,

wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat, w sposób świadczący o

zrozumieniu tematu,

wybrać teksty literackie służące realizacji zadanego tematu,

odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich,

skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia,

samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy,

zrealizować przynajmniej połowę obowiązkowych zadań klasowych i domowych

przewidzianych przez nauczyciela.

Dopuszczalne: konieczność pomocy ze strony nauczyciela podczas realizacji zadań, ubogi

komentarz, stereotypowość sądów, streszczanie utworu zamiast analizy i interpretacji, drobne

błędy rzeczowe, błędy kompozycyjne (np. brak proporcji między poszczególnymi elementami

pracy, brak logicznej spójności tekstu), błędy stylistyczne, składniowe, frazeologiczne,

fleksyjne, interpunkcyjne i orograficzne.

Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

wskazać podstawowe cechy wszystkich omawianych gatunków literackich,

objaśnić, na czym polega synkretyczny charakter literatury romantycznej,

powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi (np. powstanie

listopadowe, powstanie styczniowe, odzyskanie niepodległości przez Polskę),

rozpoznać cechy charakterystyczne sztuki romantycznej, realistycznej,

impresjonistycznej, symbolicznej i ekspresjonistycznej,

porównać: mesjanizm i prometeizm, mesjanizm i winkelriedyzm, romantyczny i

pozytywistyczny model patriotyzmu, kreację bohatera romantycznego i bohatera prozy

realistycznej, romantyczną, modernistyczną i dwudziestowieczną koncepcję artysty,

zinterpretować metaforyczne tytuły (i podtytuły) następujących utworów: Pan

Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, Nie-Boska komedia, Gloria victis, Ludzie

bezdomni, Przedwiośnie, Granica,

opisać następujące motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych

utworów: miłość, natura, wędrówka (pielgrzymka), tęsknota za ojczyzną, relacje

człowieka z Bogierh, bunt, koncepcje odzyskania niepodległości, obraz i ocena

polskiego społeczeństwa (charakterystyka klas społecznych), rewolucja,

scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do

omówionych utworów literackich (poeta

romantyczny, postawa prometejska, pozytywista, dekadent, społecznik),

scharakteryzować wizję świata i człowieka w romantyzmie, pozytywizmie,

modernizmie i dwudziestoleciu międzywojennym, odwołując się do omówionych

utworów literackich,

wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji utworów literackich (np.

kontekst biograficzny dla Sonetów krymskich A. Mickiewicza lub historyczny dla

Kordiana J. Słowackiego),

określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

określić funkcję środków językowych w tekście retorycznym,

wskazać kilka charakterystycznych cech języka wybranej grupy środowiskowej (np.

młodzieży), dostrzegając jego swoistość w stosunku do odmiany ogólnej,

odróżnić tekst publicystyczny od potocznego i naukowego (popularnonaukowego),

rozpoznać w tekście archaizację, dialektyzację, stylizację biblijną i kolokwializację,

rozpoznać w wypowiedziach bohaterów literackich intencję komunikacyjną wyrażoną

wprost i nie wprost,

wskazać warunki skuteczności illokucyjnej aktu mowy,

wskazać działania komunikacyjne, w jakich wyraża się agresja językowa,

posługiwać się pojęciem neosemantyzm,

rozpoznać neosemantyzm w tekście poetyckim,

Rozumienie tekstu

sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu,

podać argumenty na rzecz tezy,

odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy,

rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi fragmentami (akapitami)

tekstu,

oddzielić informacje od opinii,

wskazać przyczyny i skutki,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

zastosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej,

ułożyć szkicowy plan oraz przygotować na jego podstawie wypowiedź ustną bądź

pisemną, formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie tekstu,

posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej,

posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki,

frazeologii, składni),

zabrać głos w dyskusji,

wykonać bez pomocy nauczyciela większość ćwiczeń i zadań realizowanych na

zajęciach.

Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi, kulturą i sztuką oraz filozofią

omawianych epok,

wymienić głównych twórców kultury (nauki, sztuki, filozofii) omawianych epok i ich

dzieła,

porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w

romantyzmie, pozytywizmie, modernizmie i dwudziestoleciu międzywojennym,

odwołując się do utworów literackich,

zaprezentować Kordiana J. Słowackiego jako polemikę z III cz. Dziadów A.

Mickiewicza,

opisać obraz Polaków i polskości w Trans-Atlantyku W. Gombrowicza,

omówić nawiązania do barokowego sarmatyzmu i romantycznego mesjanizmu w

Trans-Atlantyku W. Gombrowicza oraz określić ich funkcje;

scharakteryzować język i styl W. Gombrowicza,

zinterpretować metaforyczny tytuł Cudzoziemki,

opisać rozwiązania narracyjne i kompozycyjne stosowane w dwudziestowiecznej

powieści psychologicznej oraz określić ich funkcje,

rozpoznać fonetyczne, leksykalne, składniowe i semantyczne środki artystycznego

wyrazu w tekstach literackich oraz określić ich funkcje,

wskazać dominantę kompozycyjną i stylistyczną oraz dokonać analizy typowego dla

epoki i autora utworu literackiego,

określić przynależność utworu lirycznego do określonego typu liryki (liryka pośrednia /

bezpośrednia / zwrotu do adresata / inwokacyjna / roli),

zdefiniować tragizm, komizm i groteskę jako kategorie estetyczne, odwołując się do

omówionych utworów,

scharakteryzować program ideowy i artystyczny poszczególnych epok na podstawie ich

manifestów (Romantyczność A. Mickiewicza, Do młodych A. Asnyka, Confiteor S.

Przybyszewskiego, Herostrates A. Słonimskiego), wskazując na obszary polemiki

między oświeceniem a romantyzmem, romantyzmem a pozytywizmem, modernizmem

a dwudziestoleciem międzywojennym,

wskazać nawiązania do światopoglądu i estetyki romantyzmu w Młodej Polsce oraz

objaśnić przyczynę ich występowania,

rozpoznać nawiązania do idei romantyzmu, pozytywizmu i modernizmu w literaturze

współczesnej,

ocenić postawy bohaterów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

rozpoznać i nazwać sposób argumentacji zastosowany w dyskusji,

wskazać najważniejsze cechy leksykalne i składniowe tekstów potocznych,

publicystycznych i naukowych (popularno-naukowych),

wskazać funkcje archaizacji, dialektyzacji, stylizacji biblijnej i kolokwializacji w tekście

literackim,

wyrazić tę samą intencję komunikacyjną na różne sposoby,

objaśnić znaczenie i opisać budowę słowotwórczą neologizmów w tekście poetyckim,

Rozumienie tekstu

rozpoznać i określić typ nadawcy i typ adresata tekstu,

rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka tekstu,

nazwać środki językowe i określić ich funkcje w tekście,

wskazać cechy gatunkowe tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

selekcjonować materiał, przywoływać tylko informacje istotne z punktu widzenia

tematu,

posługiwać się terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz językoznawczą,

sformułować hipotezę badawczą w odniesieniu do tematu,

podsumować rozważania (uogólnić wnioski wynikające z analizy i interpretacji tekstu),

łączyć akapity, używając wskaźników zespolenia,

posługiwać się poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii,

składni),

posługiwać się stylem stosownym do sytuacji wypowiedzi,

przestrzegać zasad etykiety językowej podczas rozmowy, dyskusji, negocjacji,

zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu,

kontekstu lub wiedzy o epoce,

aktywnie uczestniczyć w większości lekcji.

Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

omówić przemiany gatunkowe w obrębie dramatu i powieści,

scharakteryzować różne systemy wersyfikacyjne stosowane w polskiej poezji XIX i

XX wieku (sylabizm, sylabotonizm, tonizm),

wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach

literackich romantyzmu, pozytywizmu, modernizmu i dwudziestolecia

międzywojennego,

porównać sposób postrzegania ojczyzny i patriotyzmu w utworach A. Mickiewicza, H.

Sienkiewicza i W. Gombrowicza,

wskazać zależności między językiem Trans-Atlantyku W. Gombrowicza a kreacją

świata w utworze,

rozpoznać nawiązania do poetyki romantyzmu, realizmu i modernizmu w literaturze

współczesnej,

porównać sposoby realizacji tego samego motywu (toposu) w dwóch tekstach

literackich,

zinterpretować dzieło literackie w samodzielnie dobranym kontekście (np.

filozoficznym, historycznym, historycznoliterackim, kulturowym),

dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle

terminologią historyczno-i teoretycznoliteracką,

rozpoznać przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, symboliczne, alegoryczne,

paraboliczne),

dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki, ze wskazaniem funkcji

środków wyrazu specyficznych dla danej dziedziny,

Język - wiedza i umiejętności

zanalizować okres retoryczny jako zamkniętą całość myślowo-stylistyczną,

rozpoznać elementy różnych wzorców stylistycznych w obrębie stylu

publicystycznego oraz określić funkcje ich połączenia,

wskazać gatunki tekstów właściwe dla stylu publicystycznego, potocznego i

naukowego (popularnonaukowego),

podzielić wypowiedzi ze względu na ich aspekt illokucyjny na: asertywy, dyrektywy,

komisywy, ekspresywy, deklaratywy,

określić funkcję neologizmów w kreowaniu świata w tekście poetyckim,

Rozumienie tekstu

zastosować wszystkie wymienione wyżej umiejętności w analizie tekstów naukowych

i filozoficznych,

Tworzenie własnych wypowiedzi

ustnych i pisemnych

podporządkować kompozycję wypowiedzi własnemu zamysłowi interpretacyjnemu,

skutecznie unikać szablonów i schematów językowych,

posługiwać się bogatym słownictwem i urozmaiconą składnią,

samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i

pisemnych materiały z różnych źródeł dotyczące literatury, filmu i innych dziedzin

sztuki.

Klasa II/ III

Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w Podstawie programowej oraz

wymienić ich dzieła,

przyporządkować autorowi tytuły i głównych bohaterów utworów literackich

wskazanych w Podstawie programowej,

podać dokładną datę rozpoczęcia i zakończenia II wojny światowej i określić znaczenie

tego zdarzenia dla periodyzacji literatury XX wieku,

posługiwać się pojęciem totalitaryzm,

objaśnić znaczenie nazw epok literackich: dwudziestolecie międzywojenne,

współczesność,

odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki i dramatyczny,

wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych epok gatunków

literackich i publicystycznych: opowiadanie, powieść parabola, dramat absurdu,

reportaż,

nazwać najważniejsze prądy umysłowe i filozoficzne (katastrofizm, egzystencjalizm,

franciszkanizm, neoklasycyzm) oraz kierunki i tendencje artystyczne (awangarda,

groteska, behawioryzm, literatura faktu, poezja lingwistyczna) omawianych epok oraz

wskazać ich cechy,

znaleźć w dziełach literackich wskazanych w Podstawie programowej realizację

wymienionych wyżej haseł i prądów,

streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie

programowej,

scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów epickich i dramatycznych

wskazanych w Podstawie programowej,

rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach literackich

omawianych epok (epitet, metafora, porównanie, apostrofa, pytanie retoryczne,

wykrzyknienie, ironia),

zanalizować utwory wskazane w Podstawie programowej, uwzględniając najważniejsze

kategorie opisu (podmiot/ /adresat liryczny, narrator, świat przedstawiony) oraz

posługując się podstawową terminologią teoretycznoliteracką,

określić tematykę utworów literackich wskazanych w Podstawie programowej,

Język - wiedza i umiejętności

rozpoznać tekst napisany w stylu potocznym,

odróżnić błąd językowy od innowacji językowej,

posługiwać się pojęciem frazeologizm,

wskazać frazeologizmy w wypowiedzi potocznej i tekście literackim,

Rozumienie tekstu

odtworzyć informacje sformułowane wprost,

odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów),

wyodrębnić główną myśl całego tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych

posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie,

wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat, w sposób świadczący o

zrozumieniu tematu,

wybrać teksty literackie służące realizacji zadanego tematu,

odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich,

skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia,

samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy,

zrealizować przynajmniej połowę obowiązkowych zadań klasowych i domowych

przewidzianych przez nauczyciela,

Dopuszczalne: konieczność pomocy ze strony nauczyciela podczas realizacji zadań, ubogi

komentarz, stereotypowość sądów, streszczanie utworu zamiast analizy i interpretacji, drobne

błędy rzeczowe, błędy kompozycyjne (np. brak proporcji między poszczególnymi elementami

pracy, brak logicznej spójności tekstu), błędy stylistyczne, składniowe, frazeologiczne,

fleksyjne, interpunkcyjne i ortograficzne.

Samokształcenie

samodzielnie zgromadzić i opracować podstawowy materiał (literacki, plastyczny,

filmowy, teatralny) na zadany

temat,

przygotować bibliografię podmiotową i przedmiotową.

Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

wskazać podstawowe cechy wszystkich omawianych gatunków literackich, objaśnić, na

czym polega synkretyczny charakter literatury romantycznej,

powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi i politycznymi (np.

agresja ZSRR na Polskę, Marzec '68),

rozpoznać cechy charakterystyczne malarstwa ekspresjonistycznego, surrealistycznego

i kubistycznego,

porównać: obraz rzeczywistości lagrowej i lagrowej, sposób przedstawienia dramatu

pokolenia Kolumbów w liryce K.K. Baczyńskiego i T. Różewicza, obraz powstania w

getcie z perspektywy uczestnika i obserwatora,

zinterpretować metaforyczne tytuły następujących utworów: Proces, Inny świat,

Zdążyć przed Panem Bogiem, Dżuma, Tango,

opisać następujące motywy i tematy literackie, odwołując się do poznanych utworów:

Forma, rewolucja, śmierć, obóz zagłady/pracy, Holokaust, władza, cierpienie, bunt,

scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do

omówionych utworów literackich (everyman, Kolumb, człowiek

zlagrowany/złagrowany, opozycjonista),

scharakteryzować wizję świata i człowieka w literaturze awangardowej, wojennej i

powojennej, odwołując się do omówionych utworów literackich,

wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji utworów literackich (np.

kontekst biograficzny dla Innego świata G. Herlinga-Grudzińskiego, historyczno-

polityczny dla Przesłania Pana Cogito Z. Herberta czy filozoficzny dla Dżumy A.

Camusa),

określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

rozpoznać w konkretnym tekście leksykalne i składniowe cechy stylu potocznego,

dokonać klasyfikacji błędów językowych,

określić istotę frazeologizmu jako połączenia wyrazowego (z odwołaniem do

przykładów),

objaśnić znaczenie przykładowych zwrotów i wyrażeń idiomatycznych zastosowanych

w wypowiedzi potocznej i tekście literackim,

Rozumienie tekstu

sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu,

podać argumenty na rzecz tezy,

odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy,

rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi fragmentami (akapitami)

tekstu,

oddzielić informacje od opinii,

wskazać przyczyny i skutki,

Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych

zastosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej,

ułożyć szkicowy plan oraz przygotować na jego podstawie wypowiedź ustną bądź

pisemną

formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie tekstu,

posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej,

posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki,

frazeologii, składni),

zabrać głos w dyskusji,

wykonać bez pomocy nauczyciela większość ćwiczeń i zadań realizowanych na

zajęciach,

Samokształcenie

samodzielnie zgromadzić materiał (literacki, plastyczny, filmowy, teatralny) na zadany

temat oraz dokonać jego selekcji i problematyzacji,

korzystać z tradycyjnych (np. encyklopedie, słowniki, leksykony) i nowoczesnych (np.

internet) źródeł informacji,

opracować ramowy plan wypowiedzi.

Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi i politycznymi, kulturą i

sztuką oraz filozofią omawianych epok,

wymienić głównych twórców kultury (nauki, sztuki, filozofii) i ich dzieła w omawianych

epokach,

dokonać periodyzacji literatury powojennej,

porównać awangardowe formy literackie w liryce, epice i dramacie,

porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w

literaturze awangardowej, wojennej i powojennej, odwołując się do utworów

literackich,

omówić Witkacowską wizję historii i rewolucji,

scharakteryzować język i styl Witkacego i Schulza,

objaśnić pojęcie postmodernizm, odwołując się do sposobów kreacji świata

przedstawionego w Madame A. Libery, rozpoznać fonetyczne, leksykalne, składniowe i

semantyczne środki artystycznego wyrazu w tekstach literackich oraz określić ich

funkcje,

wskazać dominantę kompozycyjną i stylistyczną oraz dokonać analizy typowego dla

epoki i autora utworu literackiego,

określić przynależność utworu lirycznego do określonego typu liryki (liryka

pośrednia/bezpośrednia/zwrotu do adresata/inwokacyjna/roli),

zdefiniować tragizm, komizm i groteskę jako kategorie estetyczne, odwołując się do

omówionych utworów,

scharakteryzować program ideowy i estetyczny poszczególnych pokoleń i ugrupowań

literackich oraz nurtów artystycznych ( kaskaderzy literatury, Nowa Fala,

neoklasycyzm, franciszkanizm, poezja lingwistyczna), odwołując się do konkretnych

utworów lirycznych,

rozpoznać nawiązania kulturowe i intertekstualne w utworach literackich oraz określić

ich funkcje,

ocenić postawy bohaterów literackich,

Język - wiedza i umiejętności

podać przykłady różnych typów błędów językowych,

rozpoznać naruszenie normy gramatycznej w tekście literackim oraz określić funkcje

tego zabiegu, określić najczęstsze przyczyny powstawania błędów frazeologicznych,

na dowolnym przykładzie objaśnić mechanizm defrazeologizacji,

Rozumienie tekstu

rozpoznać i określić typ nadawcy i typ adresata tekstu,

rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka tekstu,

nazwać środki językowe i określić ich funkcje w tekście,

wskazać cechy gatunkowe tekstu,

Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych

selekcjonować materiał, przywołując tylko informacje istotne z punktu widzenia

tematu,

posługiwać się terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz językoznawczą,

sformułować hipotezę badawczą w odniesieniu do tematu,

podsumować rozważania (uogólnić wnioski wynikające z analizy i interpretacji tekstu),

łączyć akapity, używając wskaźników zespolenia,

posługiwać się poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii,

składni),

posługiwać się stylem stosownym do sytuacji wypowiedzi,

przestrzegać zasad etykiety językowej podczas rozmowy, dyskusji, negocjacji,

zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu,

kontekstu lub wiedzy o epoce, aktywnie uczestniczyć w większości lekcji,

Samokształcenie

zaplanować i właściwie rozłożyć w czasie działania związane z przygotowaniem

prezentacji,

przygotować bibliografię podmiotową i przedmiotową, przestrzegając zasad

sporządzania opisu bibliograficznego.

Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto:

Literatura i kultura - wiedza i umiejętności

omówić przemiany gatunkowe w obrębie dramatu i powieści,

scharakteryzować różne wzorce wiersza wolnego (nienumerycznego) w polskiej poezji

XX wieku,

wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach literatury

awangardowej, wojennej i powojennej,

porównać różne sposoby osiągania efektu groteskowości w literaturze XX wieku,

wskazać zależności między językiem omawianych utworów a zawartą w nich

interpretacją świata, porównać sposoby realizacji tego samego motywu (toposu) w

dwóch tekstach literackich,

zinterpretować dzieło literackie w samodzielnie dobranym kontekście (np.

filozoficznym, historycznym, historycznoliterackim, kulturowym),

dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle

terminologią historyczno-i teoretycznoliteracką,

rozpoznać przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, symboliczne, alegoryczne,

paraboliczne), dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki, ze

wskazaniem funkcji środków wyrazu specyficznych dla danej dziedziny sztuki,

Język - wiedza i umiejętności

objaśnić zależności między stylem potocznym a innymi odmianami języka,

wyszukać i poprawić błędy językowe w wybranej wypowiedzi medialnej,

dokonać klasyfikacji związków frazeologicznych ze względu na budowę składniową

oraz łączliwoąć elementów,

Rozumienie tekstu

zastosować wszystkie wymienione wyżej umiejętności w analizie tekstów naukowych i

filozoficznych,

Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych

podporządkować kompozycję wypowiedzi własnemu zamysłowi interpretacyjnemu,

skutecznie unikać szablonów i schematów językowych,

posługiwać się bogatym słownictwem i urozmaiconą składnią,

samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach ustnych i

pisemnych materiały z różnych źródeł dotyczące literatury, filmu i innych dziedzin

sztuki.