Konserwacja inkunabułu„Pantheologia seu Summa universae

theologiae” (Nürnberg, 1477) T. 1

styczeń - czerwiec 2009 r. oprac. Katarzyna Łabuz

Opis „Pantheologia seu Summa universae theologiae” pochodząca z drukarni Antoniusa Kobergera w Norymberdze (1477 r.) należy do cennej kolekcji inkunabułów Oddziału Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Tom drugi zachował się w prawie idealnym stanie. Natomiast część pierwsza uległa zakażeniu najprawdopodniej tzw. grzybem budowlanym i nosiła charakterystyczne cechy obiektów zaatakowanych przez destrukcję puszystą. Dzieło zdigitalizowano dla projektu Bibliotheca Sonans w 2005 r. W 2010 r. podjęto decyzję o rekonserwacji pierwszego tomu. Należało usunąć aż dwie dawne konserwacje nałożone na zbutwiałe części kart, zrekonstruować cały grzbiet bloku i przywrócić, w oparciu o tom drugi, oryginalne połączenie oraz szycie składek, a także tłoczenia na grzbiecie i cżęściowo okładzinach. Stopień zniszczenia, dawne konserwacje oraz objętość dzieła sprawiły, iż prace trwały sześć miesięcy a zaangażowano do nich tandem konserwatorski. W tym czasie konserwatorzy nie prowadzili żadnych dodatkowych zabiegów nad innymi obiektami. Oczyszczeniu poddano również drugi tom. Odrestaurowany inkunabuł znowu zachwyca pięknem ozdobnych inicjałów, floratur i miniatur grających aniołów.

Oczyszczanie kart

Usuwanie dawnej konserwacjii nasączanie metylocelulozą

zbutwiałych części karty

Metoda uzupełniania ubytków w składce

Przygotowanie kształtki

Wzmocnienie kształtki i zbutwiałych części bibułką

japońską

Suszenie w sitach w prasie

Przygotowanie drugiej warstwy wypełnienia

Wzmocnienie bibułką i suszenie

w sitach w prasie

Stabilizowanie bloku w prasie

Stan

oprawy

Oczyszczenie oprawy

Szycie składek na skórzanych podwójnych zwięzach

Uszyty blok

Montaż desek na bloku

Zaklejenie paskami skórzanymi przestrzeni między zwięzami

Naciągnięcie skóry na grzbiet

Wykonanie ślepych tłoczeń

Oczyszczanie oprawy i bloku T. 2

T. 1 i T. 2 po konserwacji

Rekonstrukcja grzbietu T. 1 na podstawie oprawy T. 2