Konkurs Wiedzy o Krajach Anglojęzycznych

Etap 2

Stany Zjednoczone, Kanada,

Australia, Nowa Zelandia

Cześć 3/4

Gimnazjum nr 1 im. Zbigniewa Gęsickiego „Juno”

w Piastowie

Organizator: Aleksandra Zabost

Nauczycielka języka angielskiego

AUSTRALIA

Cześć 3/4

Ogólne Informacje

Oficjalna nazwa: Związek Australijski

Powierzchnia: 7 686 850 km²

Ludność: 23 581 000 (2014 – Wikipedia)

Stolica: Canberra

Ustrój: monarchia konstytucyjna

Waluta: 1 dolar australijski (AUD)= 100 centów

Język: angielski (urzędowy), języki aborygeńskie i inne utrzymane przez grupy imigrantów

Główne religie: chrześcijaństwo (katolicy 26%, anglikanie 24%, unitarianie 8%), inne religie: muzułmanie, buddyści, wyznawcy islamu.

1 dolar australijski

Ogólne Informacje

Australia jest członkiem Wspólnoty Narodów. Ustrojem politycznym jest formalnie federacyjna monarchia konstytucyjna z dwuizbowym parlamentem.

Konstytucja Australii pochodzi z roku 1900 (z późniejszymi zmianami); głową państwa jest królowa Australii (obecnie Elżbieta II). Tytuł królowej Australii został nadany w 1971 przez parlament australijski.

Ogólne Informacje

Praktycznie głową państwajest gubernator generalnyAustralii - obecnie PeterCosgrove, reprezentujący

królową Elżbietę II. W latach2002–2005 naczelny dowódcaAustralian Defence Force (SiłZbrojnych Australii). 28.01.2014 został powołany nastanowisko gubernatorageneralnego Australii,rozpoczęcie jego urzędowaniamiało miejsce 28.03.2014

Ogólne Informacje

Malcolm Bryant Turnbull

(ur. w Sydney) –australijski prawnik, przedsiębiorca i polityk. W latach 2008-2009 i ponownie od 2015 federalny lider Liberalnej Partii Australii (LPA). Od 15 września 2015 premier Australii.

Herb AustraliiHerb Australii został nadanyw 1912 roku przezkróla Jerzego V.Sześciopolową tarczę zherbami stanów, otoczonymibordiurą gronostajową podtrzymują kangur i emu. Nad nią,na niebiesko-złotym zawoju,umieszczona jestsiedmioramienna złotagwiazda. Za tarczą izwierzętami umieszczone sąkwitnące gałęzieaustralijskiej akacji. Podtarczą wstęga z napisemnazwy państwa.

Hymn państwowyBrytyjski hymn królewski"God Save the Queen"pozostał hymnem Australii ażdo roku 1984 r., kiedyhymnem narodowym zostałapatriotyczna pieśń "AdvanceAustralia Fair” (Naprzódpiękna Australio).

Słowa i muzykę napisał PeterDodds McCormick. Po razpierwszy pieśń tę wykonanow dniu św. Andrzeja w

1878 roku w Sydney.

Flaga narodowaFlaga to granatowy prostokąt, w którego lewym górnymrogu znajduje się Union Jack, symbol Wielkiej Brytanii,przypominający o związkach Australii z Koroną Brytyjską.Siedmioramienna gwiazda poniżej nosi nazwę FederationStar. Jej sześć ramion oznacza sześć stanów, siódme jestwspólne dla dwóch niezależnych terytoriów federalnych.Konstelacja gwiazd po prawej stronie sztandaru to KrzyżPołudnia, kojarzony często z Australią.

Symbole AustraliiObok flagi, herbu i hymnu, to także inne nieoficjalne lecz częstopowtarzające się symbole: Crux – krzyż południa, kangur, koala,struś Emu (zdjęcie), Wielka Rafa Koralowa, krokodyl Kakadu,Sydney Opera, Uluru - góra Aborygenów (na zdjęciu).

Podział administracyjnyAustralia to państwo federalne podzielone na 6 stanów:(Australia Południowa, Australia Zachodnia, NowaPołudniowa Walia, Queensland, Tasmania, Wiktoria) i3 terytoria federalne: Australijskie Terytorium Stołeczne,Terytorium Jevis Bay, Terytorium Północne.

Podział administracyjny

PołożenieAustralia, oficjalnie: Związek Australijski

(ang. Commonwealth of Australia) – państwo położonena półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynentświata - Australię, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejszewyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym.

To jedyny kraj na świecie, który obejmuje cały kontynent.Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem.Jest 6 pod względem powierzchni i 52 pod względem liczbyludności państwem świata.

Do Australii należą także terytoria zamorskie - wyspy:Norfolk, Bożego Narodzenia, Kokosowe (Keeling), Heardi McDonalda, Ashmore i Cartier oraz stacje naukowe naAntarktydzie: Mawson, Davis i Casey.

PołożenieNazwa Australia odnosząca się do kontynentu pochodzi odokreślenia Terra Australis, czyli Ziemia Południowa połacinie. W dawnej Europie wierzono, że na półkulipołudniowej znajduje się naprawdę duży kontynent.Ostatecznie, nazwa przypadła o wiele mniejszemu niżzakładano.

KlimatKraj ten położony jest w zwrotnikowej i podzwrotnikowejstrefie klimatycznej. Leży w umiarkowanej imiędzyzwrotnikowej strefie oświetlenia Ziemi. Przecina jązwrotnik Koziorożca. Czynnikami wpływającymi na klimatkontynentu są: bliskość zbiorników wodnych, szerokośćgeograficzna i odosobnienie kontynentu.

GeografiaAustralia jest najniższym z kontynentów, średnia wysokośćwynosi tu tylko 292 m n.p.m. a kulminacja, czyli Góra Kościuszki(Mount Kościuszko) mierzy 2229 m n.p.m. zdobyty i nazwanyprzez Pawła Edmunda Strzeleckiego. Wschodnią częśćkontynentu zajmują Wielkie Góry Wododziałowe. Górzysta jestrównież Tasmania, wyspa u południowo-wschodnich wybrzeżykontynentu australijskiego.

GeografiaNa zachód od Wielkich Gór Wododziałowych znajduje siępołudnikowy pas Nizin Wewnętrznych, cechujący się w częściśrodkowej endoreicznym układem sieci rzecznej. Na południu wpobliżu wybrzeża występuje południkowe pasmo Gór Flindersa,dochodzące do 1165 m n.p.m. Na zachód od NizinWewnętrznych znajduje się rozległa Wyżyna Australijska.

GeografiaOgromne tereny kraju zajmują pustynie, półpustynie i stepy:

• Wielka Pustynia Wiktorii ( Great Victoria Desert)

• Wielka Pustynia Piaszczysta ( Great Sandy Desert)

• Pustynia Gibsona ( Gibson Desert)

Wody AustraliiAustralia jest krajem ubogim wwodę, gdzie sieć rzeczna jestsłabo rozwinięta inierównomiernie rozłożona.Obszary bezodpływowezajmują 60% powierzchni kraju.Mimo ogromnych rozmiarówAustralii, większość rzek mamniej niż 1000 km. Tylko 6 rzekma więcej niż 1000 kmdługości. Do zlewiska OceanuIndyjskiego należy 30%powierzchni kraju, OceanuSpokojnego – 9%.

Wody AustraliiNajwiększe skupisko rzekznajduje się we wschodniejczęści kraju, gdzie leżynajwiększy system rzecznyAustralii, Murray-Darling.System tych rzek mapowierzchnię około jednegomiliona km². Największą rzekąjest Darling, która ma 2735 km.Drugą co do długości rzeką krajujest Murray, która uchodzi doBasenuPołudniowoaustralijskiego(Ocean Indyjski) i ma 2570 kmdługości.

Wody AustraliiAustralia cechuje się dużąilością jezior. Jednakzdecydowana większość z nichto występujące licznieskupiska bezodpływowychjezior. Najliczniej występują wpołudniowej części CentralnejDepresji (AustraliaPołudniowa). Za największeuważa się jezioro Eyre ozmiennej powierzchni, średniookoło 9000 km². Liczba jeziorzależy ściśle od wielkościopadów atmosferycznych.

Wody AustraliiNie można zapomnieć o Wielkiej Rafie Koralowej upółnocno-wschodnich wybrzeży Queensland, jest onaniczym jeden ogromny żywy organizm rozciągający się nadługość 2000 km - jako jedyny widoczny gołym okiem zorbity Ziemi.

Flora i faunaAustralia to kontynent, gdzie powietrze drży od dźwięków,a największy w tym udział mają ptaki. Nawet w takiejmetropolii jak Sydney żyje mnóstwo zwierząt. Opróczptaków, oczywiście kangury, a także węże, szarańcza,jaszczury, pająki ptaszniki. Sprzyja temu duża liczbaparków, ogrodów i innych terenów zielonych.

Flora i faunaSkrzydlatym symbolem Australii

jest kokoburra – małyzłotobrązowy ptak z niebieskimipiórami na skrzydłach i

nieproporcjonalnie dużymdziobem. To śmiejący się ptak.Dźwięki, jakie wydaje do

złudzenia przypominają ludzkiśmiech. Niektórzy mówią, żeAustralijczycy dlatego są tacy

pogodni, bo mają właśniekokobarę. Zamieszkuje tamrównież wiele innych papug:wrzeszczących, mówiących,białych i kolorowych.

Flora i faunaAustralia słynie z tego,że mieszkają tamzwierzęta, jakich niemożna spotkać nigdzieindziej na świecie (odgóry):

• kangur (kangaroo),

• koala ( koala bear),

• wombat,

• pies dingo (dingo dog),

• dziobak (platypus).

Flora i fauna

Północ kraju charakteryzuje się występowaniem suchychsawann drzewiastych i trawiastych, przechodzących naobszarach przybrzeżnych w wilgotne lasy podzwrotnikowe irównikowe. Obok parków narodowych i niezliczonychrezerwatów przyrody atrakcję turystyczną stanowią liczne plażei kąpieliska oraz możliwości spędzenia niezwykłego urlopu.Otoczone palmami plaże i błękitne laguny sprawiają, że tomiejsce wydaje się być rajem na Ziemi.

Flora i faunaRoślinność kontynentu w 75% stanowią okazy, których niemożna podziwiać nigdzie poza Australią. Na mianoprawdziwego symbolu zasłużył eukaliptus (na zdjęciu) – tenwystępujący w około 500 gatunkach krzew może przyjmowaćróżne formy, od karłowatych i pustynnych, po okazałe drzewa.Odrębna jest roślinność wsch. części Australii: na obszarach odużych opadach rosną wiecznie zielone lasypodrównikowe (figowce, palmy, pandanusy, liany i epifity)

Flora i faunafigowiec (od lewej), palma, pandanus, liana

LudnośćAborygeni (z łac. ab origine – „od początku”, czyli „ci, którzybyli tu od początku”) – rdzenni mieszkańcy Australii.Przybyli do Australii około 40-65 tys. lat temuprawdopodobnie z południowo-wschodniej Azji. Prowadzilikoczowniczy tryb życia. Byli uzależnieni od otaczającego ichśrodowiska i bardzo z nim związani.Do ich podstawowych zajęć należały: łowiectwo izbieractwo, a w rejonach nadbrzeżnych także rybołówstwo.W 1770 roku, gdy James Cook dotarł do Australii istniało odponad 500 do 600 plemion aborygeńskich używających conajmniej 500 indywidualnych języków.

LudnośćObecnie Aborygeni zamieszkują głównie słabo zaludnione inieurodzajne obszary Australii Zachodniej, Queenslandi Terytorium Północnego. Liczna populacja Aborygenówzamieszkuje także uboższe przedmieścia w wielkichaustralijskich miastach.

LudnośćŚwięta góra Aborygenów. Zarówno Uluru jak i „monolity”Katja Tjuta stanowią święte miejsce dla plemienia Anangu,czyli miejscowych Aborygenów. U podnóża skały znajdujesię wiele jaskiń, których wnętrza zdobią cenne malowidłaścienne. Aborygeni chętnie oprowadzają turystów wokółskały, opowiadają o tutejszej florze, faunie oraz otradycyjnym sposobie życia ich plemienia. Niechętnienatomiast patrzą na tych spośród turystów, którzy chcąwejść na szczyt Uluru. Nie ma w tym względzie oficjalnegozakazu, ale Aborygeni często proszą o respektowanie ichświętego miejsca i oglądanie go jedynie z zewnątrz.

Urulu

StolicaCanberra - Gdzie dwóch się kłóci, tam trzeci korzysta.Gdy Melbourn i Sydney rywalizowały o miano stolicy Australii,rząd zdecydował się wybrać na siedzibę władz państwowychCanberrę. Miasto pełni tę zaszczytną funkcję od 1927 roku.Położone jest w Alpach Australijskich nad rzeką Molonglo, nawysokości 550-700 m n.p.m. Od Sydney dzieli je 320 km, a odMelbourne 480 km.

CanberraCiekawym miejscem w Canberze jest jezioro Griffina z tryskającą wgórę wieżą wody, co przypomina widok jeziora genewskiego. Nazwajeziora pochodzi od nazwiska architekta, któryzaprojektował Canberrę, tworząc główne ulice na planie koła ipromienistych ulic. W samym centrum umieścił sztuczne jezioro.Stamtąd mamy dwa kroki do Mauzoleum Poległych, odpowiednikanaszego Grobu Nieznanego Żołnierza, zbudowanego dla uczczeniawszystkich australijskich żołnierzy, którzy zginęli na frontach całegoświata.

CanberraPrzyroda w Australii jest wszechobecna, a jejnajwspanialsze okazy zgromadzono w ogrodziebotanicznym, położonym na zboczu Black Mountain. Cudanatury i więź zwierząt z człowiekiem podziwiać możemy wOceanarium Muzeum Australii, wybudowanym napółwyspie Acton. W kosmos zerkniemy z obserwatorium nagórze Stromlo oraz w Canberra Space Centre, jednym ztrzech miejsc na świecie, tropiącym statki kosmiczneoddalone od ziemi o miliony kilometrów.W Canberze istnieje też Muzeum Dźwięku oraz RezerwatPrzyrody Tidbinbilla. Łatwo z tego miasta dojechać do GórŚnieżnych, żeby wspiąć się na Górę Kościuszki.

CanberraGmach Parlamentu w Canberze z charakterystycznympoczwórnym masztem, umiejscowiony jest w samymcentrum miasta na wzgórzu Capital. Dzisiejszy budynekzostał wzniesiony w 1988 r., Przed budynkiem stoi namiot,nazywany ambasadą Aborygenów, który stanowi obiekt oszczególnej wartości kulturalnej. Został tam postawiony w1972 r. w trakcie starania o uznanie praw mieszkańcówAustralii oraz Wysp cieśniny Torresa do ich ziemi. Plac przedbudynkiem wyłożono kostką brukową przedstawiającąmalowidło sztuki aborygeńskiej. Cały obiekt jestudostępniony dla zwiedzających, którzy na żywo mogąoglądać obrady australijskiego parlamentu.

Canberra

Gmach Parlamentu w Canberze

CanberraAustralian War Memorial (Mauzoleum PamięciNarodowej) to jedno z najważniejszych miejsc w Canberze,pełniące jednocześnie funkcję muzeum. Mauzoleumpowstało w 1941 r., gromadzi imponującą kolekcjęeksponatów obrazującą dzieje wojny i upamiętniającąaustralijskich żołnierzy biorących w niej udział. WarMemorial umiejscowiony jest w północnym krańcu miasta,składa się z trzech części: pamiątkowej (Sanktuarium,klasztory), w tym Sala Pamięci z Grobem NieznanegoŻołnierza; galerii (Muzeum) oraz Centrum Badawczego.Część muzealna to przede wszystkim wystawy i eksponaty zokresu I i II wojny światowej. Na najniższym poziomieMauzoleum znajduje się obszar badań i teatr.

Canberra

Australian War Memorial (Mauzoleum Pamięci Narodowej)

CanberraObserwatorium Astronomiczne Mount Stromlo jestjednym z największych tego typu obiektów na półkulipołudniowej. Położone jest 10 km na wschód od Canberry,na wzgórzu Mount Stromlo (770 m n.p.m.). Obserwatoriumzałożono w 1924 r. w celu prowadzenia badań Słońca, wlatach czterdziestych rozpoczęto badania z dziedzinyastronomii gwiazdowej. Główny instrument obserwacyjnyto Teleskop Anglo-Australijski komputerowo sterowanysystemem namierzania i śledzenia ciał niebieskich. Drugiminstrumentem jest teleskop zwierciadlany służący zarównodo obserwacji w zakresie optycznym, jak i podczerwonymoraz do obserwacji spektroskopowych. Z początkiem 2003 r.obiekt został zniszczony podczas pożaru buszu, teraz trwajego odbudowa.

Canberra

Obserwatorium Astronomiczne Mount Stromlo

CanberraAustralijska Galeria Narodowa założona w 1982 r.prezentuje kulturę i sztukę dawnej Australii, Azji i Oceaniioraz bogatą kolekcję sztuki współczesnej XIX i XX w. z tejczęści świata. Wśród eksponatów znajduje się m.in. ciekawasztuka aborygeńska. Spacerując po ogromnych salachGalerii można się przenieść w najróżniejszeczasoprzestrzenie – od warholowskiego pop-artu do sztukibizantyjskiej, czy hinduskiej rzeźby. Zbiory obejmują 100tysięcy dzieł sztuki, są systematycznie uzupełniane o nowedzieła sztuki oraz rozszerzane w obrębie istniejących jużekspozycji. W muzeum często organizowane są wystawyzwiązane z różnymi gatunkami sztuki. Wszystkie nowościpodawane są w branżowym magazynie „Artonview”.

Canberra

Australijska Galeria Narodowa

SydneySydney – największe miasto Australii z liczbą ludności wynoszącąponad 4,8 mln mieszkańców, także stolica stanu Nowa PołudniowaWalia. Założone w 1788 roku Sydney jest obecnie najistotniejszym wAustralii centrum finansowym, handlowym, transportowym,kulturalnym i turystycznym oraz siedzibą arcybiskupstwa Kościołarzymskokatolickiego i anglikańskiego. Położone jest na wschodnimwybrzeżu nad Oceanem Spokojnym.

SydneyJednym z najpiękniejszych w Sydney jest zachód słońca. Panoramę jakna dłoni najlepiej widać z Watsons Bay, gdzie w ciągu 25 minutdocieramy promem. Pociągiem albo na piechotę dostaniemy się zcentrum do Milsons Point, położonego zaraz obok północnego końcaHarbour Bridge. Stamtąd najlepsze na świecie zdjęcia Sydney nocą zniebanalnie oświetloną operą, dzielnicą biznesową - Central BusinessDistrict (zdjęcie), przystanią promową Circula Quay oraz mostem.

SydneyOpera w Sydney jest jednym z najlepiej rozpoznawalnych budynkówna świecie. Jej dach zaprojektowano na wzór liści paproci, choćwiększość uważa, że inspiracją były żagle. Najlepiej ogląda się ją zwody, tak jak większość budynków w mieście. Można wybrać się nagodzinną wycieczkę i zwiedzić obiekt, ale najlepiej obejrzećprzedstawienie operowe, teatralne, cyrkowe lub wysłuchać koncertumuzyki poważnej albo rozrywkowej.

Sydney

Sydney Opera House w nocy

SydneyKolejnym symbolem miasta jest Sydney Harbour Bridge. Można gopodziwiać z wody, od strony miasta, można przejść się po dzielearchitektonicznym scalającym dwie części metropolii, ale najlepiej,choć najdrożej, wejść na samą górę mostu. Dopiero widok z góry namiasto i zatokę pokaże nam, że Sydney to naprawdę jedno znajpiękniej położonych miast na świecie.

Sydney

Sydney Harbour Bridge

SydneyZoo Taronga swym przyrodniczym bogactwem przyciąga tłumydorosłych i dzieci. Ten niesamowity ogród zoologiczny znajduje się wdzielnicy o nazwie Mosman i zajmuje aż 21 hektarów powierzchni.

Uroczyste otwarcie zoo miało miejsce w 1916 roku, od tamtej poryzwiedzający mogą podziwiać przeróżne gatunki zwierząt i roślin. Wchwili obecnej ogród jest domem dla 2600 zwierząt i tysięcyegzotycznych roślin. Kangury, misie koala, słonie, krokodyle, emu iżyrafy to tylko niektóre z zagrożonych gatunków i raczejniespotykanych w naturalnych warunkach. Oprócz samych zwierząt,można także podziwiać ich tresurę oraz podejrzeć pracę opiekunówtego wspaniałego ogrodu. Ogromna przestrzeń zoo ułatwia swobodneporuszanie się zwierząt, oczywiście w ramach zajmowanegoterytorium.

Sydney

Zoo Taronga

SydneyPrzybywając do Sydney w celach turystycznych po prostu trzebapoświęcić chwilę na spacer po jednej z przecudnych plaży. Są ku temuwspaniałe warunku, ponieważ miasto leży nad samym Pacyfikiem awypoczynek, relaks wielu ludziom kojarzy się właśnie ze słońcem,wodą i piaskiem, czyli plażą. Są to miejsca gęsto zaludnione, tętniąceżyciem. Bez problemu dostaniemy się na wymarzoną plażę autobusemlub promem liniowym. Miejsca które warto zobaczyć to m.in.:plaża Bondi Beach, Manly, Palm Beach, Wattomolla Beach i ColedaleBeach. Bondi Beach uchodzi za najpopularniejszą plażę Sydney.

Sydney

Palm Beach

SydneyAkwarium w Sydney ma miano jednego z największych akwariów nacałym świecie. Atrakcyjne położenie tego obiektu ułatwiabezproblemowy dojazd, gdyż znajduje się w centrum miasta. Wnętrzeakwarium to zapierające dech w piersiach pływające platformy,największe wrażenie na odwiedzających obiekt jest podziwianierybiego świata pod wodą. Dzięki temu można spacerowaćpodwodnymi, szklanymi korytarzami i oglądać egzotyczne stworzenia.Niesamowitym przeżyciem jest widok przepływających tuż nadgłowami wspaniałych gatunków ryb.

SydneyOlimpic Park. Cała arena jest pokryta murawą, na której rozgrywająsię mecze lokalnych drużyn piłkarskich – są to ważne wydarzeniaprzyciągające tłumy kibiców i zapełniające całe trybuny. Następnymciekawym miejscem w obrębie Olimpic Park’u jest basen. Mimopłatnego wstępu jest miejscem często odwiedzanym, zwłaszcza przezstałych mieszkańców Sydney. We wnętrzu parku możemy oglądaćwystawę fotografii związanych z olimpiadą z 2000 roku, ale przedewszystkim wszelkie wydarzenia i zawody pływackie. Zainteresowanitym tematem mogą odwiedzić pokój, w którym są zarejestrowanewszystkie olimpijskie rekordy.

Będąc w Sydney powinniśmy wpisać na listę ważnych miejsc doobejrzenia wpisać właśnie Olimpic Park, zwłaszcza sportowi kibicepowinni zobaczyć słynne areny i obiekty na żywo.

Sydney

Sydney Olimpic Park

MelbourneMelbourne - w latach 1901–1927 stolica Australii, największe miastostanu Wiktoria oraz drugie pod względem wielkości w Australii(po Sydney), z liczbą ludności wynoszącą 4,4 mln mieszkańców.Uznane przez czasopismo „The Economist” za „Najlepsze miasto dożycia na świecie” w latach 2011–2015. W Melbourne – obok Sydney –znajduje się największe skupisko polonijne Australii. Siedziba konsulahonorowego Polski.

MelbourneCiekawe rzeczy spotkać możnawokół Melbourne. Warto się wybraćdo Doliny Yarry, regionu wspaniałychlasów deszczowych oraz produkcjidoskonałej jakości wina. Przejechaćsię Great Ocean Road – malownicządrogą wzdłuż wybrzeża oceanu ipodziwiać Dwunastu Apostołów, czyligrupę kolumn skalnych stojących wmorzu w parku narodowym PortCampbell. Na północ od Melbourneznajduje się Wisząca Skała, formacjakamienna rozsławiona w książce orazfilmie Petera Weira Piknik podWiszącą Skałą.

Święta i tradycjeMuzyka od zawsze była ważnym elementem aborygeńskiej kultury.Najpopularniejszym i najbardziej unikalnym tradycyjnyminstrumentem jest didgeridoo, rodzaj naturalnej drewnianej trąbki.Ma kształt rury, zazwyczaj o długości od 1 do 1,5 m i jestwykonywany, przynajmniej w autentycznej i tradycyjnej formie, zlokalnych odmian eukaliptusów. Didgeridoo wydajecharakterystyczny buczący dźwięk; został zaadoptowany przez wielumuzyków spoza obszaru tradycji aborygeńskiej.

Święta i tradycjeŚwięto Narodowe. 26 stycznia to Dzień Australii, który jest wspólnymświętem całego narodu australijskiego, w tym czasie odbywa się bardzowiele specjalnych (nie tylko oficjalnych) uroczystości w całym kraju jak:uroczyste wciąganie flag, salwy armatnie i fajerwerki, ceremonienadawania obywatelstwa, prezentacje ważnych społecznych nagród orazimprez sportowych i społecznych. Większość społeczeństwa w Australiiuważa, ze celebrowanie Narodowego Dnia Australia ma doniosłe i ważneznaczenie. Jednak ludności pochodzenia aborygeńskiego ta data kojarzy sięz najazdem białej ludności na ich kraj i zniszczeniem ich kultury. Dla czarnejludności 26 stycznia jest Dniem Żałoby.

Święta i tradycjeŚwięta Bożego Narodzenia wypadają w Australii w środku lata i sąobchodzone niezwykle oryginalnie – na plaży. 25 grudnia australijskierodziny zbierają się nad brzegiem oceanu przy wspólnym grillu. Wszyscywymieniają się prezentami, zażywają także kąpieli, grają w plażowe gry orazw krykieta. Dodatkową, związaną ze świętami, atrakcją dla małychAustralijczyków, jest fakt, iż zaczynają się wtedy letnie wakacje!

Podstawę świątecznej dekoracji stanowi roślina zwana australijskimkrzaczkiem, którą przyozdabia się tradycyjnymi girlandami, pełniącafunkcję podobną do naszej choinki. Australijski Święty Mikołaj wyglądazupełnie inaczej, niż ten, jakiego znają dzieci na innych kontynentach. Jestbowiem ubrany w strój płetwonurka i zdarza się, że przybywa na descewidnsurfingowej. Typowo australijskim zwyczajem podczas BożegoNarodzenia jest "Carols by Candellight", kiedy to w wieczór wigilijny, dookolicznego parku schodzą się całe rodziny z całej okolicy i wszyscy razemśpiewają kolędy przy blasku świec.

Święta i tradycje

Boże Narodzenie w Australii

Święta i tradycjeTradycje australijskie oparte są na tradycjach rdzennychmieszkańców Australii. Tworzyli oni językowe - terytorialne grupyplemienne, które przemieszczały się w poszukiwaniu żywności. Wdzisiejszych czasach Aborygeni zamieszkują głównie mało urodzajne isłabo zaludnione obszary Australii Zachodniej. Podczas ceremoniitowarzyszącym zgromadzeniom plemiennym, Aborygeni odtwarzaliza pomocą pieśni, muzyki i tańca, pradawne opowieściprzedstawiające przeszłość Australii.

Święta i tradycjeObyczaje. Australijczycy uważają siebie samych za ludzi otwartych,naturalnych i swobodnych. Zwracają się do siebie po imieniu, a nowopoznane osoby witają uściskiem dłoni, zaś swoichprzyjaciół przytuleniem i pocałunkiem w policzek. Kolokwialne g’day(good day) jest natomiast najczęstszym pozdrowieniem, a kontaktwzrokowy pomiędzy rozmówcami jest jak najbardziej pożądany, gdyżświadczy o wzajemnym szacunku. W kulturze aborygeńskiej towłaśnie odwracanie wzroku od rozmówcy jest wyrazem szacunku.

Święta i tradycjeDaty świąt państwowych i religijnych w Australii /ACT/ w 2016 r.:

• 1 stycznia - Nowy Rok

• 26 stycznia - Święto Narodowe Australii

• 14 marca - Dzień Canberry

• 25 marca - Wielki Piątek

• 28 marca - Święta Wielkanocne

• 25 kwietnia - Dzień ANZAC

• 13 czerwca - Urodziny Królowej

• 26 września - Dzień rodziny

• 3 października - Święto Pracy

• 25-26 grudnia - Święta Bożego Narodzenia

Święta i tradycjeAustralian and New Zealand Army Corps (ANZAC) - pierwotniearmia złożona z Australijczyków i Nowozelandczyków. Walczyła wczasie I wojny światowej. Obecnie nazwą "ANZAC" przyjęło sięnazywać wszystkich żołnierzy australijskich i nowozelandzkich."Anzac Day" obchodzony jest 25 kwietnia - w rocznicępierwszego lądowania pod Gallipoli (odbyło się ono tego dniaw 1915 roku) Sama nazwa "Anzac" jest zastrzeżona przez rządAustralii i nie może być używana do żadnych celów komercyjnych, zwyjątkiem Anzac biscuits (odmiana ciasteczek). Dochód z ichsprzedaży jest przeznaczony dla fundacji weteranów wojskowych.Nazwę ANZAC nosi na cześć korpusu i australijsko-nowozelandzkiegobraterstwa broni typ współczesnych fregat budowanych dlamarynarek obu krajów.

Święta i tradycje

GospodarkaAustralia należy do krajów rozwiniętych, gospodarkę Australiicechuje daleko posunięta koncentracja produkcji oraz centralizacjakapitału. Największe organizacje produkcyjno-usługowe to: BrokenHill Proprietary (BHP), Colonial Sugar Refining, Imperial ChemicalIndustries, Telstra.

Dzięki ogromnym bogactwom naturalnym Australia jest jednym znajwiększych producentów boksytu (kamień osadowy – zdjęcie), atakże należy do najpoważniejszych dostawców węgla, rudy żelazai złota. Gdy w 1979 roku w rejonie Kimberley odkryte zostałyzłoża diamentów – Australia w produkcji tych kamieni doścignęłanawet Republikę Południowej Afryki.

GospodarkaGrunty orne stanowią jedynie 4% terytorium Australii, z czego uprawia się80%. Pas ziemi uprawnej ciągnie się wzdłuż zachodnich zboczy WielkichGór Wododziałowych. Pastwiska zajmują 60% kraju. 25% powierzchniAustralii zajmują gospodarstwa hodowlane, których jest ok. 16 tysięcy, opowierzchni średnio 30 tysięcy hektarów. Liczba owiec w Australii stanowi12% światowego pogłowia tych zwierząt. Australia specjalizuje się whodowli owiec, zajmując 2 miejsce na świecie.

FilmAustralijska branża filmowa cieszy się renomą zarówno ze względuna wysoką jakość oraz innowacyjność, jak i z racji unikalnościaustralijskich produkcji filmowych, znajdujących odbiorców na całymświecie. Dzięki światowej klasy infrastrukturze, pięknymkrajobrazom, utalentowanym artystom i najlepszym na świeciefirmom świadczącym usługi cyfrowe, Australia to popularne miejscejeśli chodzi o produkcję zagranicznych filmów. Filmy zagraniczneostatnich lat, które wyprodukowano w Australii i okazały się strzałemw dziesiątkę to: Superman Returns, The Matrix trilogy, Charlotte’sWeb, Ghost Rider and The Ruins.

Australijscy aktorzy, reżyserzy, producenci, projektanci kostiumów,pisarze, filmowcy i animatorzy cieszą się międzynarodowymuznaniem. Tacy aktorzy jak Nicole Kidman, Toni Collette, CateBlanchett, Russell Crowe, Naomi Watts i Eric Bana maja na swoimkoncie wiele cenionych produkcji filmowych oraz międzynarodowychnagród.

FilmAustralia jest również ojczyzną dla wielu utalentowanych reżyserów, jakGillian Armstrong (Little Women, Oscar and Lucinda), Baz Luhrmann(Moulin Rouge, Australia), Robert Luketic (Legally Blonde, 21), GeorgeMiller (the Oscar-winning Happy Feet) and Peter Weir (The Truman Show).

Australijski przemysł filmowy jest jednym z najstarszych na świecie. TheStory of the Gang Kelly, wyprodukowany w 1906 roku, jest uważany zapierwszy na świecie film pełnometrażowy.

Nowa generacja australijskich filmów to m.in. produkcje o tematycehistorycznej jak Picnic at Hanging Rock (1975), Gallipoli (1981). Innepopularne filmy o bardziej współczesnych zagadnieniach to Mad Max(1979), która wypromował Mela Gibsona, czy popularna komedia CrocodileDundee (1986).

Na początku lat 90. pojawiły się "dziwne" australijskie komedie, takie jakStrictly Ballroom (1992), Priscilla (1994). Najnowsze to: Shine (1996),Japanese Story (2003), Wolf Creek (2005), Happy Feet (2006). Australiaobecnie współpracuje z Wielką Brytanią, Kanadą, Włochami, Irlandią,Izraelem, Niemcami, Singapurem i Chinami.

Sławne osobyRussell Crowe - Urodził się coprawda w Nowej Zelandii, ale odczwartego roku życia mieszka wAustralii. Mieszka w Sydney, wdzielnicy Woolloomooloo i jestwspółwłaścicielem jednej zlokalnych drużyn rugby –Rabbithons. Na koncie ma Oskaraza rolę w Gladiatorze.

Sławne osobyHugh Jackman - Na stałe mieszkaw Sydney, ale w filmach gragłównie w Stanach. Ostatniaustralijski film w jakim siępojawił to Australia. Świetnieśpiewa i tańczy, co udowodniłgrając w teatrze w kilkumusicalach (m.in. The Boy fromOZ za rolę w którym otrzymałprestiżową nagrodę TonyAwards). Bardzo lubiany przezAustralijczyków za swojąnormalność. Jako aktornajbardziej znany za rolę wfilmach z serii X-Man.

Sławne osobyHeath Ledger - Zmarł nagle w2008. Urodził się i wychował wPerth i zanim zrobił karierę wHollywood zagrał w kilku dobrychaustralijskich filmach, m.in. wrewelacyjnym Two Hands.Wielokrotnie nagradzany za swojerole. Pośmiertnie dostał Oskaraza Jockera w filmie Dark Night.W 2005 roku był nominowany doOskara za rolę kowboja-gejaw Brokeback Mountain. Gdybynie nagła śmierć zdobyłby pewniejeszcze kilka Oskarów.

Sławne osobyNicole Kidman - Urodzona naHawajach, ale wychowała się wAustralii. Znana głównie z byciabyłą żoną Toma Cruisa i botoksu,do którego za nic nie chce sięprzyznać. Mieszka na pół etatu wSydney. Drugą połowę czasuspędza w Stanach. W związkumałżeńskim z Keithem Urbanem,australijskim piosenkarzemcountry, który jest bardzopopularny w USA. Na koncie maOskara za rolę w firmie Hours.Trudno określić z jakim akcentemmówi.

Sławne osobyCate Blanchett - Bardzo staranniewybiera role i w moim odczuciuzawsze świetnie sobie z nimiradzi. Wielki rozgłos zdobyła pofilmie Elizabeth, w którym zagrałakrólową Elżbietę I. Mieszka wSydney. Prowadzi Sydney TheatreCompany, gdzie raz na jakiś czastakże gra. Laureatkadwóch Oscarów: zadrugoplanową rolę wfilmie Aviator oraz zapierwszoplanową rolę wfilmie Blue Jasmine. Znana m.in. zroli Galadrieli we WładcyPierścieni i Hobbicie.

Sławne osobyGeoffrey Rush - Jeden z najlepszych australijskich aktorów. Pojawiłsię w wielu świetnych filmach, między innymi w Piratach zKaraibów, Elizabeth czy King’s Speech. Za rolę w tym ostatnimotrzymał Oskara. Na koncie ma 3 dodatkowe nominacje do Oskara iwiele innych nagród. Mieszka w Brisbane.

Sławne osobyToni Collette - Podobno odmałego widać było jej talentaktorski. Szerokiej publicznościznana jest z ról w takich filmachjak About The Boy, Little MissSunshine, czy Szósty Zmysł. Tonijest także muzykiem. Ma swójzespół, który nazywa się ToniCollette & The Finish.

Sławne osobyGuy Pearce - Urodzony w WielkiejBrytanii, ale w wieku trzech latwyjechał z rodzicami do Australii.Karierę zaczynał w Neighbours,lokalnym odpowiedniku Klanu. W1994 roku zagrał w kultowym jużaustralijskim filmie Priscilla,Królowa Pustyni. W Stanach niezagrał jeszcze żadnej wybitnejroli, ale regularnie pojawia się naekranach kin. Zagrał międzyinnymi w King’s Speech, LAConfidential, Hrabia MonteChristo czy Rules of Engagement.

Sławne osobyNaomi Watts - Urodzona w Wielkiej Brytanii, wychowana wAustralii. W Hollywood zauważono ją dzięki roli w filmie MulhollandDrive Davida Lyncha. Później był bardzo głośny film The Ring irewelacyjny 21 Gramów, gdzie zagrała u boku Seana Penna, za rolęw którym dostała nominację do Oskara. Obecnie mieszka w Stanach.

Sławne osobyPaul Hogan − australijski aktor i scenarzysta filmowy,zdobywca Złotego Globu. Najbardziej znany z roli Micka Dundee zserii filmów Krokodyl Dundee.

Sławne osoby

Simon Baker – australijskiaktor filmowy i telewizyjny.

Najbardziej znany z roliPatricka Jane w serialuCBS Mentalista.

Sławne osobyKylie Ann Minogue -Urodzona w Melbourneaustralijska wokalistka,autorka tekstów piosenek iaktorka, wydała 12 albumówstudyjnych,składankę Ultimate Kylieoraz zapisy koncertów i dużąliczbę singli. Jej płyty rozeszłysię w nakładzie 68 milionówegzemplarzy na całymświecie. Od wielu lat mieszkai pracuje w Londynie.

MuzykaWielu australijskich muzyków, zarówno z obszaru muzyki klasycznej,współczesnej jak i rocka osiągnęło sukces na areniemiędzynarodowej.

Międzynarodowy sukces dotyczy m.in. Natalie Imbruglia, KylieMinogue, Keith Urban, Silverchair, AC/DC, Savage Garden,Easybeats, Paul Kelly and Midnight Oil, Crowded House i INXS. Zkolei światowej klasy zespoły to Jet, John Butler Trio, The Vines orazartyści Pete Murray i Alex Lloyd (zdjęcia) również zaistnieli na scenieświatowej.

SportNa całym świecie jednak popularność poszczególnych sportów jest bardzozróżnicowana. Oczywiście, są miejsca, w których piłka nożna równieżkróluje i jest najbardziej znana, lecz nie dotyczy to każdego kraju. Dopopularnych sportów w Australii bowiem nie zaliczamy wcale piłki nożnej,lecz przede wszystkim rugby i tak zwany krykiet. Również siatkówka jesttutaj bardzo znana. Właściwie nie wiadomo do końca, od czego taknaprawdę zależy popularność jakiejś dyscypliny. Jeśli chodzi o Australię,ludzie są bardzo zadowoleni z tego, że to właśnie te sporty cieszą sięnajwiększym zainteresowaniem. Dzięki temu, że w Australii gra się wkrykiet i rugby, a jak wiadomo, te sporty wymagają dobrej kondycji, częstomożemy spotkać się tam z wieloma wysportowanymi ludźmi.

SportAustralian Open - Wielki Szlem Azji i Pacyfiku –międzynarodowe tenisowe mistrzostwa Australii, pierwszy z czterechturniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, rozgrywaneod 1905 roku. Odbywają się corocznie w drugiej połowie stycznia nakortach Melbourne Park w Melbourne.

KuchniaW kuchni australijskiej używa się często mirtu cytrynowego -zdjęcie, orzechów macadamia, szpinaku i bush tomatoes (owocewyglądem przypominające pomidory, zwane pustynnymi rodzynkamilub winogronem- zdjęcie).

Australijczycy cenią sobie różnorodność kulturową swojego kraju imają „globalne” gusty. Lubią jeść mięso, najlepiej z grilla.Najpopularniejsza jest baranina, która w niczym nie przypomina tej,dostępnej w Polsce. Je się dużo wołowiny, ryb i owoców morza.

KuchniaBędąc w Australii naprawdę warto spróbować specyficznych potrawdla tego kraju. Tylko tam zjemy stek z kangura, krokodyla w sosiecurry, filet ze strusia emu z migdałami i calvados, czy fish and chips,ale z rekina. Miłym zaskoczeniem okażą się bowiem dania, o którychistnieniu wcześniej nawet nie słyszeliśmy.

Kuchnia Aborygenów zaskakująco chętnie przyjęła także wpływykuchni europejskiej i azjatyckiej. Dzięki temu Antypody stały sięprawdziwą Ziemią Obiecaną dla smakoszy kulinarnych. Kuchniaaustralijska słynie również z przepysznych i świeżych owoców morza,które niewątpliwie najlepiej smakują w jednej z licznych portowychrestauracji. Kuchnia australijska oferuje również smakowiteskorupiaki, takie jak raki, czy homary.

Ciekawostki• Jezioro Hillier (zdjęcie) w Australii ma jasno różowy kolor,

naukowcy nie są w stanie wytłumaczyć dlaczego.

• W Australii jest więcej kangurów niż ludzi.

• W 1967 roku ówczesny premier Australii Harold Holt poszedł na plaże popływać i nigdy więcej go już nie zobaczono. Ciała nie znaleziono do dziś.

• W Victorii tylko licencjonowany elektryk może zmienić żarówkę.

• W Australii jest rzeka, która nazywa się ,,Never Never River”.

Ciekawostki• W Australii ,,Burger King” nazywa się ,,Hungry Jack”.

• Australia ma ponad 10.000 plaż. Każdego dnia można odwiedzać inną plażę przez 27 lat.

• Autostrada w Australii jest pierwszą najdłuższą na świecie trasą, ma ona ok. 14.500 km (9000 mil), przechodzi ona przez cały kraj.

• W Australii jest 10 razy więcej misiów koala niż wielbłądów.

• Australia to wyspa otoczona przez ponad 8000 mniejszych wysp.

• W pierwszej dziesiątce najniebezpieczniejszych wężów świata znajdują się te, które zamieszkują Australię.

Koniec części 3/4