Kompendium wiedzy -...
Transcript of Kompendium wiedzy -...
Axpo na polskim rynku energii
Kompendium wiedzy
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Spis treści
Informacje o Axpo .....................................................................................................1
1.1 Axpo Polska ............................................................................................................. 1
Rynek energii elektrycznej w Polsce. Uwarunkowania prawne .............................2
Urząd Regulacji Energetyki (URE) ...........................................................................2
1.2 Zasada TPA .............................................................................................................. 3
Uczestnicy rynku energii w Polsce ..........................................................................3
1.3 Wytwórcy ................................................................................................................. 4
1.4 Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD, czyli Dystrybutorzy) .................. 5
1.5 Sprzedawcy .............................................................................................................. 7
Odbiorcy Energii – Klienci ........................................................................................8
1.6 Segmenty klientów .................................................................................................. 9
Przesył, a sprzedaż energii ..................................................................................... 10
Taryfy ........................................................................................................................ 10
Faktury za energię elektryczną – jak czytać .......................................................... 13
1.7 Znaczenie poszczególnych pozycji na fakturach ................................................ 16
Zmiana sprzedawcy ................................................................................................. 17
1.8 Koszty i ryzyka ....................................................................................................... 18
Słownik pojęć ........................................................................................................... 18
1
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Informacje o Axpo
Grupa Axpo funkcjonuje na rynku energii od ponad 100 lat.
Właścicielami są kantony z terenu północno-wschodniej Szwajca-
rii. W swoich strukturach zatrudnia 4500 pracowników
i działa na ponad 30 rynkach europejskich. Głównym obszarem
działalności jest międzynarodowy handel energią i gazem.
Oferuje również innowacyjne produkty dla dużych przedsię-
biorstw, jak również dla małego i średniego biznesu.
Axpo jest właścicielem ponad 100 elektrowni w całej Europie
m.in. w Szwajcarii, Francji, Włoszech czy Hiszpanii. W swoim
portfolio posiada około 15 000 MW zainstalowanej mocy,
pochodzącej głównie z farm wiatrowych.
Grupa Axpo jest zdobywcą licznych nagród, zarówno przyzna-
wanych wewnątrz branży, jak przez klientów.
Już drugi raz z rzędu zostało mianowane Światowym Liderem
Obrotu Energią podczas gali Energy Risk Commodity Rankings.
1.1 Axpo Polska
W Polsce Axpo działa od 2001 roku i stało się największym niezależnym odbiorcą energii ze źródeł
odnawialnych. Obecnie w swoim portfolio posiada ponad 800 MW zainstalowanej mocy. Jest również
jednym z kluczowych graczy w handlu zielonymi certyfikatami, gdzie niejednokrotnie została odzna-
czona nagrodami takimi jak CEE Clean Energy Awards oraz Western Energy Awards.
Od kilku lat Axpo Polska prowadzi sprzedaż energii do odbiorców przemysłowych ora małych
i średnich przedsiębiorstw. W swoich usługach stawia na najwyższą jakość oraz rozwiązania
dopasowane do potrzeb klienta.
Głównymi obszarami działalności Axpo w Polsce są:
• Sprzedaż energii do małych i średnich przedsiębiorstw (SME)
• Umowy typu full-supply, czyli sprzedaż energii do odbiorców przemysłowych
• Umowy na odbiór energii ze źródeł odnawialnych
• Hurtowy handel energią i gazem
Klienci Axpo dostają opiekę ekspertów na rynku oraz dostęp do najnowszych rozwiązań, ułatwiających
zarządzanie energią. Innowacyjne rozwiązania są oparte o najnowsze rozwiązania technologiczne, wie-
dzę naszych pracowników i wieloletnie doświadczenie.
2
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Przewaga AXPO na rynku polskim
Wyróżniki Axpo:
• Duża elastyczność, nastawienie na długoterminowa i partnerska współprace z klientem
• Możliwość zaoferowania konkurencyjnych cen, ze względu na mniejsze koszty funkcjonowa-
nia firmy
• Nowoczesny system informatyczny e-BOK, ułatwiający kontakt klienta z Axpo
• Innowacyjne rozwiązania produktowe, umożliwiające obniżenie kosztów za energie
• Szybkość realizacji każdego zgłoszenia
Rynek energii elektrycznej w Polsce. Uwarunkowania prawne
Urząd Regulacji Energetyki (URE)
Zasadniczą rolę w kształtowaniu i regulowaniu polskiego rynku energii przypisano Prezesowi Urzędu
Regulacji Energetyki (URE). Prezes URE odpowiedzialny jest m.in. za:
• promowanie konkurencji
• monitorowanie bezpieczeństwa dostaw energii,
• udzielanie bądź cofanie koncesji na działalność energetyczną,
• rozstrzyganie sporów związanych z koncesjonowaną działalnością energetyczną oraz współ-
pracę
• z właściwymi organami w celu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym,
• kontrolowanie standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz kontrolowanie dotrzymania pa-
rametrów jakościowych energii elektrycznej
• rozstrzyganie sporów w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, umowy
sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii, a także w
przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii,
• współdziałanie z właściwymi organami w przeciwdziałaniu praktykom przedsiębiorstw energe-
tycznych ograniczającym konkurencję,
• zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf energii elektrycznej
• ustalanie okresu obowiązywania taryf i maksymalnego udziału opłat stałych w łącznych opła-
tach za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji dla poszczególnych grup odbiorców
w taryfach w przypadkach, gdy wymaga tego ochrona interesów odbiorców;
• zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej (IRiESD)
3
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1.2 Zasada TPA
TPA - skrót od angielskiego terminu "Third Party Access" (zasada dostępu stron trzecich) - daje
prawo odbiorcy energii do jej zakupu od dowolnie wybranego sprzedawcy energii.
Prawo TPA nakłada na dysponenta infrastruktury obowiązek jej udostępnienia dla dowolnego kon-
traktu.
W praktyce prawo to oznacza, że objęta dowolnym kontraktem handlowym energia zostanie dostar-
czona do wskazanego w umowie miejsca, o ile tylko istnieją techniczne i ekonomiczne możliwości rea-
lizacji kontraktu.
Na straży przestrzegania tej zasady stoi Prezes URE, który na wniosek strony rozstrzyga spory zwią-
zane z odmową zawarcia umowy dystrybucyjnej na zasadzie TPA.
Dostęp stron trzecich do sieci:
• zapewniony dla wszystkich odbiorców oraz przedsiębiorstw zajmujących się sprzedażą ener-
gii,
• na zasadzie równoprawnego traktowania,
• na zasadach i w zakresie określonych w ustawie
Pierwszą stroną jest właściciel sieci (dystrybutor), drugą – odbiorca, a trzecią stroną – sprzedawca
energii.
Zasada TPA jest jedną z najważniejszych zasad (obok unbundling'u), na której opiera się zliberalizo-
wany rynek energii. Do końca 2015 roku z możliwości swobodnego wyboru sprzedawcy skorzystało
ponad 150 tys. klientów biznesowych, co stanowi ponad 10% rynku.
Uczestnicy rynku energii w Polsce
Rys. Schemat funkcjonowania rynku elektroenergetycznego w Polsce
1,5 mln
PSE
OSD
15 mln
209 30 tys.
4
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Energia jest normalnym towarem, który przez kogoś został wytworzony (elektrownia), przez kogoś jest
przetransportowany (dystrybutor), przez kogoś sprzedany (sprzedawca) oraz przez kogoś kupiony (od-
biorca). Główną zasadą zliberalizowanego rynku energii jest to, że każda z tych czynności jest realizo-
wana przez inny podmiot.
• Główni uczestnicy rynku elektroenergetycznego:
• Wytwórcy
• Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD)
• Sprzedawcy Energii
• Klienci
1.3 Wytwórcy
Rolą wytwórcy jest wytworzenie napięcia w sieci przesyłowej.
Około 90% energii w Polsce wytwarzane jest poprzez
spalanie węgla.
Większość elektrowni w Polsce jest przestarzała (pochodzi
z lat 70 - tych) i będzie wkrótce wymagała gruntownej
modernizacji, bądź zostanie zamknięta.
Wytwórcy energii należą do 3 kategorii:
• Elektrownie systemowe - w elektrowniach tych produkowane jest 75% całości energii zuży-
wanej w kraju. Do największych z tych elektrowni należą: Bełchatów, Opole i Turów (tworzące
tzw. Grupę BOT) oraz Połaniec, Kozienice, Rybnik I Dolna Odra.
• Elektrociepłownie (EC) - w których jednocześnie wytwarzana jest energia elektryczna i ciepło
(tzw. wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem). W Polsce pracuje obecnie
ponad 50 elektrociepłowni zlokalizowanych przy większych aglomeracjach miejskich.
• Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie wiatrowe (zwane popularnie
„wiatrakami”), grupowane często w kilka lub kilkanaście sztuk tworzących tzw. „farmy wiatrowe”
oraz źródła, w których energia elektryczna wytwarzana jest w wyniku spalania biomasy, czyli
najczęściej drewna lub roślin uprawianych specjalnie w celu ich następnego spalenia
5
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1.4 Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD, czyli Dystrybutorzy)
OSD można zdefiniować jako przedsiębiorstwa energetyczne, wydzielone z dawnych Zakładów Energetycz-
nych, zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybu-
cyjnym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację,
remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci dystrybucyjnej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenerge-
tycznymi.
W drodze z elektrowni do klientów finalnych energia elektryczna transportowana jest dwoma rodzajami sieci
elektroenergetycznych:
• sieciami przesyłowymi o napięciu 220 i 400 kV (wysokie napięcie). Właścicielem sieci przesyłowych jest
firma PSE – Operator (Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A.). Tymi liniami energia jest trans-
portowana bezpośrednio z elektrowni do tzw. Głównych Punktów Zasilających (GPZ) oraz do Klientów
odbierających energię na wysokim napięciu.
• sieciami dystrybucyjnymi o napięciu od 230 V do 110 kV (średnie napięcie). Właścicielami sieci dystrybu-
cyjnych są Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych. Tymi sieciami energia transportowana jest z GPZ-ów
bezpośrednio do klientów finalnych.
Dystrybutor jest odpowiedzialny za fizyczne przesłanie prądu z elektrowni do klienta i zapewnienie ciągłości
dostaw.
W tym celu musi zawrzeć z klientem Umowę Dystrybucyjną, która określa między innymi:
• Moc przyłączeniową (maksymalny pobór mocy jaki klient może otrzymać z sieci)
• Taryfę (czyli sposób rozliczania za energię elektryczną – strefy czasowe i wielkość odbioru)
• Granicę podziału (czyli gdzie kończy się sieć OSD, a zaczynają urządzenia należące do klienta)
Terytorium Polski obsługuje 12 głównych spółek dystrybucyjnych - mających monopol na swoim terenie
oraz około 173 lokalnych spółek dystrybucyjnych. Axpo Polska ma zawarte Generalne Umowy Dystrybu-
cyjne (GUD) z 35 spółkami na terenie Polski.
• Polska Grupa Energetyczna (PGE) – składa się z 8 obszarów i obejmuje wschód i centrum Polski.
Jest to firma z większościowym udziałem Skarbu Państwa
• Oddział Białystok (ZEB Dystrybucja)
• Oddział Lublin (LUBZEL)
• Oddział Łódź Miasto (ŁZE)
• Oddział Łódź Teren (ZELT)
• Oddział Rzeszów (RZE)
• Oddział Warszawa (ZEWT)
• Oddział Skarżysko Kamienna (ZEORK)
• Oddział Zamość (ZKE)
• Grupa Tauron – obejmuje obszar byłych zakładów Enion (Kraków) i EnergiaPro (Wrocław) i Vattenfall
(Tauron GZE). Także kontrolowana przez państwo, notowana na GPW.
• ENEA działa na obszarze Wielkopolski, Kujaw i Pomorza Zachodniego. Firma należy w 60% do Państwa,
• w 20% do koncernu Vattenfall, a pozostałe 20% posiadają fundusze inwestycyjne.
• ENERGA działa na Pomorzu oraz w Polsce Centralnej, z centralą w Gdańsku. Jest to firma państwowa.
6
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
• INNOGY Stoen Operator (dawniej RWE Stoen) dystrybuuje energię w Warszawie. Jest to spółka niemiec-
kiego koncernu RWE, trzeciej największej firmy energetycznej w Europie.
• Lokalni dystrybutorzy energii: mogą być to duże zakłady, które mają lokalne sieci dystrybucyjne i same
dostarczają prąd innym firmom. Przykłady: Huta Sendzimira w Krakowie, elektrociepłownia Veolia w Pozna-
niu, Polskie Porty Lotnicze w Warszawie, PKN Orlen.
• Dystrybutorem energii jest również PKP Energetyka – klienci w wyjątkowych przypadkach mogą zostać
podłączeni do trakcji kolejowej i korzystać z tej samej energii co pociągi elektryczne. W ten sposób przyłą-
czona jest do sieci dystrybucyjnej np. Galeria Krakowska na Dworcu Głównym w Krakowie.
Rolą Dystrybutora są wszystkie naprawy i odczyt liczników.
Cenniki Dystrybutorów (Taryfy) dla klientów są zatwierdzane i kontrolowane przez Urząd Regulacji
Energetyki.
Rys. Rejonizacja OSD na terenie Polski
Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) czyli Dystrybutor odpowiada za:
• Ciągłość dostaw prądu
• Modernizację i utrzymanie sieci energe-tycznej i naprawy, czyli Pogotowie Energe-tyczne
• Odczyty liczników
Nie podlega zmianie – lokalny monopol – ceny za-twierdzane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE)
7
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1.5 Sprzedawcy
To przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną, świadczące sprzedaż
odbiorcom na terenie danego Operatora Systemu Dystrybucyjnego.
Sprzedawca kupuje energię w kontraktach hurtowych na rynkach obrotu energią. Następnie odsprzedaje tę
energię swoim klientom. Sprzedawca zarabia na marży (różnicy ceny między zakupem i sprzedażą), ale po-
nosi ryzyko zmienności ceny (traci jeżeli cena zakupu nieoczekiwanie wzrośnie) oraz zmienności wolumenu
zużycia (traci jeżeli jego klient może zmienić sprzedawcę energii, natomiast usługa dystrybucji jest przez
firmę na terenie którym się znajduje. klienci zużyją dużo mniej lub dużo więcej energii niż kupił na rynku hur-
towym).
Sprzedawca musi zawrzeć umowę generalną z Dystrybutorem, aby:
• Otrzymywać dane o zużyciu energii przez Klientów (to Dystrybutor od-
powiedzialny jest za odczyt liczników u klientów)
• Zgłaszać umowy z nowymi klientami oraz zgłaszać wypowiedzenia
umów
• Odłączyć od sieci klientów, którzy zalegają z płatnościami
Sprzedawca zawiera z klientami umowy na sprzedaż energii elektrycznej
w których określa:
• Cenę za jednostkę zużytej energii
• Warunki płatności
• Dodatkowe elementy, takie jak gwarancja ceny, okres obowiązywania oferty lub okres wypowiedzenia
Sprzedawcy energii w Polsce dzielą się na kilka grup:
• Państwowe firmy, byłe zakłady energetyczne: PGE, Tauron, Enea, Energa
• Zagraniczne firmy które przejęły polskie zakłady energetyczne, jak Innogy (RWE)
• „Naturalni” hurtownicy: PKP Energetyka (firmy które kupują dużo energii na własne potrzeby i odsprzedają
ją dalszym klientom)
• Firmy zajmujące się hurtowym handlem energią: Axpo Polska., Energia dla Firm, Fortum, CEZ
Kolejnym bardzo ważnym, choć znanym jedynie przez nielicznych, uczestnikiem rynku jest sprzedawca awa-
ryjny. Jest to przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną świadczące
sprzedaż energii na terenie danego OSD odbiorcom, którzy utracili z niezależnych przyczyn swojego podsta-
wowego sprzedawcę (funkcję tę może pełnić „sprzedawca z urzędu”).
Sprzedawcą z urzędu jest firma świadcząca tzw. usługi kompleksowe (sprzedaż i dostawa energii) odbior-
com niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy.
Najczęściej sprzedawcą z urzędu jest firma, zajmująca się handlem energią, która została wydzielona z do-
tychczasowego Zakładu Energetycznego. Pierwszy sprzedawca z urzędu może w przyszłości zmienić się,
gdyż pełni on tę funkcję od 1 lipca 2007 r. do czasu wyznaczenia przez prezesa URE ewentualnie innego
sprzedawcy z urzędu lub wyłonienia go w drodze przetargu. Ceny energii stosowane przez sprzedawcę z
urzędu są zatwierdzane przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
8
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Odbiorcy Energii – Klienci
Klientem jest każdy podmiot, który pobiera energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycz-
nym.
Klienci muszą mieć umowę zarówno z Dystrybutorem, jak i Sprzedawcą energii. Dla tych którzy nie
skorzystali z dobrodziejstw liberalizacji rynku energii, jest to jedna umowa, tzw. umowa kompleksowa.
Klienci kupują energię i usługę jej dostarczenia od dwóch różnych firm (energię od sprzedawcy, usługę
dostarczania od dystrybutora). Każdy Klient może zmienić sprzedawcę energii, natomiast usługa dystrybcji
realizowana jest przez firmę na terenie, którym się znajduje. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że
dystrybutorzy mają lokalny monopol na swoje usługi.
Rys. Liczba odbiorców, którzy dokonali zmiany sprzedawcy wg grup taryfowych
Sprzedawca odpowiada za:
• Zakontraktowanie energii– zakup na giełdzie
• Bilansowanie – czyli klient płaci za tyle, ile zużył, a ryzyko jest po stronie sprze-dawcy
• Fakturowanie
9
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1.6 Segmenty klientów
Klienci podzieleni są na 4 główne grupy:
Segment A: odbiorcy energii na wysokim napięciu. Najwięksi konsumenci prądu w Polsce. Przykłady: Huta
Aluminium Konin, KGHM Polska Miedź, Huta Warszawa.
Segment B: odbiorcy energii na średnim napięciu, około 30 tys. firm. Duże zakłady produkcyjne, duże hotele,
galerie handlowe.
Segment C: firmy odbierające energię na niskim napięciu (pozostałe 1,5 mln firm w Polsce)
Segment G: gospodarstwa domowe (15 mln klientów) – do których należą wszyscy klienci kupujący energię
na cele komunalno-bytowe (tzn. osoby prywatne kupujące prąd do domu). Ceny energii dla Gospodarstw
Domowych nadal podlegają regulacji przez prezesa URE.
10
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Przesył, a sprzedaż energii
Odbiorcy mogą być podłączeni do sieci wysokiego, średniego albo niskiego napięcia. Im mniejsze napięcie,
tym większe straty przesyłowe.
Kilkaset największych firm w Polsce odbiera prąd bezpośrednio na wysokim napięciu; to firmy o rachunkach
za prąd kilkanaście mln zł rocznie i więcej.
30 tysięcy firm (duże zakłady produkcyjne, galerie handlowe) odbiera prąd na średnim napięciu.
Cała reszta odbiorców korzysta z sieci niskiego napięcia.
Taryfy
Podział odbiorców na grupy taryfowe jest dokonywany ze szczególnym uwzględnieniem takich kryteriów jak:
poziom napięcia zasilania w miejscu dostarczania energii, wartość mocy umownej, liczba stref czasowych
oraz rodzaj stref czasowych.
Na rysunkach poniżej przedstawiono oznaczenia grup taryfowych.
11
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Ustalono więc następujący sposób konstrukcji symboli grup taryfowych:
Na pierwszym miejscu oznaczenia literowe, grupy zależne
od napięcia zasilania:
A – dla napięcia wysokiego, B – dla napięcia średniego,
C – dla napięcia niskiego,
G – niezależne od napięcia zasilania.
Na drugim miejscu oznaczenia cyfrowe:
– grupy taryfowe dla odbiorców o mocy umownej równej
ub niższej od 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia
przedlicznikowego w torze prądowym nie większym niż 63 A,
– grupa taryfowa dla odbiorców o mocy umownej większej
od 40 kW lub prądzie znamionowym zabezpieczeń prze-
dlicznikowych w torze prądowym większym od 63 A.
Na trzecim miejscu cyfry oznaczające:
1 – grupa taryfowa z rozliczeniem jednostrefowym,
2 – grypa taryfowa z rozliczeniem dwustrefowym,
3 – grupa taryfowa z rozliczeniem trójstrefowym.
Taryfę Klient ustala i zmienia z Dystrybutorem, nie Sprzedawcą. Sprzedawca kwotuje klienta ceną za MWh
w zależności od wybranej taryfy.
12
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Omówienie najczęściej spotykanych grup taryfowych C1x
Firmy o mocy umownej do 40 kW najczęściej mają do wyboru trzy taryfy: jedną jednostrefową (C11) i dwie
dwustrefowe (C12a i C12b). Główna różnica między wymienionymi grupami taryfowymi polega na zróżnico-
waniu ceny kilowatogodziny energii w zależności od pory dnia, w której następuje pobór energii.
W przypadku taryfy C11 jest tylko jedna strefa czasowa z ustaloną jedną ceną energii – za 1 kWh energii -
jedna stawka niezależnie od pory dnia.
Taryfy dwustrefowe z grupy C charakteryzują się rozróżnieniem dwóch stref czasowych, w szczycie i poza
szczytem, w których obowiązują różne ceny energii. Z zasady, cena 1 kWh w szczycie jest wyższa od ceny
w taryfie C11, cena poza szczytem jest niższa. Przyjmuje się, że aby taryfa dwustrefowa była opłacalna, zuży-
cie w szczycie nie może przekraczać 35%.
Czym różnią się taryfy C12a i C12b? Po pierwsze, długością i godzinami obowiązywania okresu szczytowego.
W przypadku taryf C12b obowiązuje, podział na strefę nocną i dzienną, przy czym strefa nocna (tańsza) obej-
muje godziny 22.00-6.00 i dodatkowo dwie godziny wczesnym popołudniem – łącznie więc na okres poza
szczytem przypada 10 godzin w ciągu doby.
W przypadku taryfy C12a sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana i zwykle wygląda następująco:
W przypadku taryfy C12a długość okresu pozaszczytowego zależy od sezonu. W lecie mamy do dyspozycji
20 godzin tańszej energii. W zimie okres pozaszczytowy trwa 17 godzin.
Uproszczoną strukturę opłat za energię elektryczną przedstawia poniższy rysunek:
13
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Opłata za sprzedaż składa się z 2 elementów:
• ilości zużytej energii (w kWh) pomnożonej przez cenę (zł/kWh)
• opłaty handlowej (stała opłata miesięczna)
Opłata za dystrybucję składa się z wielu elementów i jest zależna od wielkości mocy zamówionej oraz mie-
sięcznego zużycia energii przez klienta. Stawki opłat dystrybucyjnych są zatwierdzane przez Urząd Regulacji
Energetyki – Dystrybutor (O S D) nie może narzucać ich dowolnie.
Faktury za energię elektryczną – jak czytać
Typy faktur na rynku polskim:
• faktura kompleksowa
• faktura sprzedażowa
• faktura dystrybucyjna
Na terenie Polski funkcjonuje kilkadziesiąt wzorów graficznych faktur.
Megawatogodzina (symbol: Mwh) – jednostka energii. 1 Mwh
odpowiada ilości energii, jaką zużywa przez godzinę urządze-
nie o mocy 1000 kilowatów, czyli jednego megawata.
Mwh jest jednostką energii najczęściej stosowaną w rozlicze-
niach z klientem biznesowym. W tej jednostce rozliczane jest
zużycie energii elektrycznej.
1 TWh = 1 000 GWh, 1 GWh = 1 000 MWh,
MWh = 1 000 kWh
14
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Kluczowe informacje jakie należy wyczytać z faktury to:
• Taryfa klienta (od niej zależy jaką ofertę możemy przedstawić)
• Obecna cena za jednostkę przesłanej energii czynnej
• Okres rozliczenia (czy miesięczny, czy dłuższy) – pozwoli nam oszacować zużycie energii przez klienta
• Analiza kosztów dystrybucji
Przykład 1. Faktura za usługi kompleksowe
15
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Przykład 1. Faktura za usługi kompleksowe
16
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
1.7 Znaczenie poszczególnych pozycji na fakturach
CENA ZA POBRANĄ ENERGIĘ CZYNNĄ
Opłata naliczana przez sprzedawcę energii. Cena pobranej energii, wyrażona w złotych za jedną kilowatogo-
dzinę.
OPŁATA HANDLOWA
Opłata naliczana przez sprzedawcę energii. Stawka opłaty abonamentowej wynika z kosztów ponoszonych
przez sprzedawców związanych z prowadzeniem handlowej obsługi odbiorców, a w szczególności z wystawia-
niem faktur
i ich dostarczaniem klientom.
SKŁADNIK STAŁY STAWKI SIECIOWEJ
Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.
Jest to koszt eksploatacji i rozwoju sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Obliczany jest na jednostkę mocy umow-
nej,
a w przypadku gospodarstw domowych w odniesieniu do układu pomiarowo - rozliczeniowego (jest niższy dla
układu jednofazowego i wyższy dla układu trójfazowego, tzw. siły). Pobierany jako opłata miesięczna, np. 1,25
zł/miesiąc.
SKŁADNIK ZMIENNY STAWKI SIECIOWEJ
Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.
Zawiera uzasadnione koszty zakupu energii przez dystrybutora koniecznej do pokrycia różnic bilansowych
(m.in. strat w sieci) oraz kosztów związanych z transportem energii sieciami innych poziomów napięć i sieciami
należącymi do innych operatorów (dystrybutorów i operatora systemu przesyłowego) oraz przedsiębiorstw
energetycznych.
SKŁADNIK JAKOŚCIOWY STAWKI OPŁATY SYSTEMOWEJ
Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.
Wynika z kosztów utrzymania systemowych standardów jakości i niezawodności bieżących dostaw energii
elektrycznej, wraz z planowanymi do zakupu przez operatora systemu przesyłowego niezbędnymi rezerwami
mocy
i usług systemowych oraz niezbędnych ilości energii elektrycznej wytwarzanej w celu zapewnienia odpowiedniej
jakości dostaw tej energii.
STAWKA OPŁATY PRZEJŚCIOWEJ
Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.
Od dnia 1 kwietnia 2008 r. wprowadzono w rozliczeniach stawki opłaty przejściowej. Stanowi ona ”wynagrodze-
nie
za usługę udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego”.
OPŁATA ABONAMENTOWA
Jest to opłata pobierana przez dystrybutora za obsługę związaną z odczytywaniem wskazań układów pomia-
rowo - rozliczeniowych (liczników) i ich kontrolą.
Często wysokość opłaty abonamentowej uzależniona jest od cyklu rozliczeniowego, im częściej dokonywany
jest
odczyt licznika, tym wyższa opłata abonamentowa. Opłata abonamentowa pobierana jest w pełnej wysokości
za każdy miesiąc niezależnie od tego, w którym dniu miesiąca nastąpiło zawarcie lub rozwiązanie umowy.
17
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Zmiana sprzedawcy
Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej nie oznacza konieczności fizycznego przyłączenia instalacji odbiorcy
do sieci elektroenergetycznej innego podmiotu.
Odbiorca po dokonanej zmianie sprzedawcy nadal będzie przyłączony w sposób dotychczasowy do sieci lokal-
nego OSD i regulował na jego rzecz opłaty za usługę dystrybucji ustalane na podstawie zatwierdzanych przez
URE
stawek taryfowych, jedynie cena energii elektrycznej wynikała będzie z umowy zawartej z wybranym
sprzedawcą
Proces zmiany sprzedawcy
Podstawą realizacji sprzedaży energii elektrycznej na obszarze terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez Axpo
Polska sp. z o.o. są zawarte Generalne Umowy Dystrybucyjne z Operatorami Systemów Dystrybucyjnych. Opi-
sują one kompleksowo zasady współpracy między Sprzedawcą a OSD oraz warunki, jakie powinien spełnić
Sprzedawca, aby sprzedawać energię elektryczną Odbiorcom z obszaru działania konkretnego OSD.
Układ pomiarowo – rozliczeniowy klienta, który chce skorzystać z prawa zmiany sprzedawcy, musi spełniać na
dzień zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji, wymagania dla układów pomiarowo-rozliczeniowych,
określone w części ogólnej IRiESD OSD.
W przypadku stwierdzenia konieczności dostosowania układów pomiarowo-rozliczeniowych zainstalowanych u
klienta do wymagań technicznych określonych w IRiESD OSD, układy te muszą zostać dostosowane i koszty
ponosi:
klient, w przypadku, gdy jest on właścicielem układu pomiarowego (II lub III grupa przyłączeniowa, grupy tary-
fowe A i B);
OSD, jeżeli Odbiorca jest zakwalifikowany do IV lub V grupy przyłączeniowej (grupy taryfowe C i G).
Klient nie może zawierać umów sprzedaży energii elektrycznej dla jednego PPE na ten sam okres z więcej niż
jednym sprzedawcą. W przypadku więcej niż jednego PPE dopuszcza się zawarcie przez Klienta oddzielnych
umów sprzedaży energii elektrycznej dla każdego PPE, pod warunkiem zawarcia dla każdego z nich oddzielnej
umowy dystrybucyjnej.
Rys. Etapy Procesu Zmiany Sprzedawcy
Umowy oraz Peł-nomocnictwa
Axpo na podstawie pełnomocnictwa
umowę dystry-bucyjną na
pomiarowego (w przypadku Taryfy B)
9. Fakturowanie
klienta
18
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Wymagania formalne dotyczące układów pomiarowo — rozliczeniowych
W zależności od wielkości zużycia energii operator systemu dystrybucyjnego przy zmianie sprzedawcy może
wymagać dostosowania układu pomiarowo - rozliczeniowego do wymagań określonych w IRiESD.
Koszty dostosowania tego układu ponosi jego właściciel.
Właściciel układu pomiarowo rozliczeniowego:
• niskie napięcie (grupy taryfowe C i G) - OSD,
• średnie i wysokie napięcie (grupy taryfowe A i B) – odbiorca
Przed rozpoczęciem procedury zmiany sprzedawcy należy sprawdzić kto jest właścicielem układu pomiarowo –
rozliczeniowego oraz czy układ jest już zmodernizowany.
Informacja ta ma wpływ na okres realizacji procedury zmiany sprzedawcy
Jak sprawdzić czy układ pomiarowy klienta jest zmodernizowany (taryfa B)?
Klient sam deklaruje czy ma zmodernizowany układ pomiarowy, jeśli ma wątpliwości, powinien skontaktować
się ze swoim dystrybutorem (OSD)
1.8 Koszty i ryzyka
Jakie koszty i niedogodności może ponieść klient w związku z procesem zmiany sprzedawcy:
Zmiana sprzedawcy oznacza, że klient będzie otrzymywać 2 faktury – jedną za usługę dystrybucji (z OSD),
drugą za sprzedaż energii (Axpo Polska).
Jeżeli klient użytkuje sieć dystrybucyjną niezgodnie z obowiązującą na terenie OSD Instrukcją Ruchu i Eksploa-
tacji Sieci Dystrybucyjnej, Dystrybutor będzie żądał od klienta dostosowania urządzeń zanim zgodzi się na
zmianę sprzedawcy. W szczególności:
• Jeżeli klient posiada taryfę B lub A, to może zaistnieć potrzeba modernizacji układu pomiarowego – to należy
zweryfikować przed podpisaniem nowej umowy
• Jeżeli klient ma źle dobraną grupę taryfową (np. ma taryfę C11 przy poborze mocy powyżej 40 kW), dystrybu-
tor zażąda od klienta zmiany grupy taryfowej (w tym przypadku na C21).
Słownik pojęć
ENERGIA BIERNA
Zwana też Mocą bierną w obwodach prądu zmiennego jest wielkością opisującą pulsowanie energii elektrycz-
nej między elementami obwodu elektrycznego. Ta oscylująca energia nie jest zamieniana na użyteczną pracę
lub ciepło, niemniej jest ona konieczna do funkcjonowania urządzeń elektrycznych (np. transformatorów, silni-
ków). Energia jest pobierana ze źródła w części okresu przebiegu zmiennego, magazynowana przez odbiornik
(w postaci energii pola elektrycznego lub magnetycznego) i oddawana do źródła w innej części okresu, kiedy
pole elektryczne lub magnetyczne w odbiorniku zanika. Jednostką mocy biernej jest war. Wyróżnia się ENER-
GIĘ BIERNĄ INDUKCYJNĄ i ENERGIĘ BIERNĄ POJEMNOŚCIOWĄ.
19
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
ENERGIA BIERNA INDUKCYJNA
Zwana też mocą bierną indukcyjną jest związaną z elementami indukcyjnymi np. silniki, piece indukcyjne. Ener-
gia bierna indukcyjna występuje wyłącznie w obwodach prądu zmiennego. Przepływa miedzy źródłem a odbior-
nikiem i nie jest zamieniana na pracę. Jest potrzebna do wzbudzania zmiennych pól magnetycznych silników,
magnesowania rdzeni transformatorów oraz ładowania pojemności linii przesyłowych napowietrznych i kablo-
wych.
ENERGIA BIERNA POJEMNOŚCIOWA
Zwana też mocą bierną pojemnościową jest związaną z kondensatorami lub długimi odcinkami kabli, będącymi
pod napięciem.
Występowanie mocy biernej powoduje zwiększenie natężenia prądu co zwiększa straty energii elektrycznej w
urządzeniach wytwarzających i przesyłających energię elektryczną prądu przemiennego (generatorach, liniach
przesyłowych i transformatorach).
ENERGIA CZYNNA
zwana też Mocą czynną – w układach prądu przemiennego (również prądu zmiennego) część mocy, którą od-
biornik pobiera ze źródła i zamienia na pracę lub ciepło. W układach prądu stałego cała moc jest mocą czynną.
Jednostką mocy czynnej jest wat.
ENERGIA ELEKTRYCZNA
to inaczej ENERGIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO. Dla potrzeb rozliczeniowych na fakturze upraszczamy, że
Energia elektryczna (opłata za energię elektryczną czynną) – to cena za wykorzystaną energię obliczana jako
iloczyn zużytej rzeczywiście lub zgodnej z prognozami energii i ceny 1 kWh energii.
ENERGIA POZORNA
zwana też Mocą pozorną podawana jest jako moc znamionowa generatorów, transformatorów i innych urzą-
dzeń wytwarzających i przetwarzających energię elektryczną prądu przemiennego. W elektroenergetyce naj-
częściej operuje się jednostką MVA (megawoltamper).
ENERGIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
Energia elektryczna prądu elektrycznego to energia, jaką prąd elektryczny przekazuje odbiornikowi wykonują-
cemu pracę lub zmieniającemu ją na inną formę energii. Energię elektryczną przepływającą lub pobieraną
przez urządzenie określa iloczyn natężenia prądu płynącego przez odbiornik, napięcia na odbiorniku i czasu
przepływu prądu przez odbiornik.
Zużycie energii elektrycznej w technice mierzone jest w kilowatogodzinach (kWh). Urządzeniem do pomiaru
zużycia energii elektrycznej jest licznik energii elektrycznej.
W obwodach prądu przemiennego wyróżnia się moc a co za tym idzie energię czynną, bierną i pozorną.
Energię zużytą przez urządzenie oblicza się mnożąc jego moc przez czas jego pracy. Moc jest wyrażana w kilo-
watach (kW) lub w watach (W), a 1 kW = 1000 W. Przykładowo, jeśli czajnik zasilany napięciem 230 woltów,
pobiera prąd o natężeniu 10 amperów, to jego moc wynosi 2300.
Im większa jest moc urządzenia, tym więcej zużywa energii elektrycznej w jednostce czasu. Moc, jaką urządze-
nie pobiera podczas swojej pracy, jest podawana przez producenta w instrukcji obsługi (dane techniczne), na
tabliczce znamionowej lub etykiecie energetycznej urządzeń (moc znamionowa).
20
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Energia elektryczna na tym rynku jest specyficznym towarem. Prawo energetyczne nakazuje rozdzielenie za-
płaty za energię jak i za usługę jej przesyłu. Sprzedawcy energii stosują różne systemy wyceny energii elek-
trycznej.
FAKTURA PROGNOZOWANA
faktura uwzględniająca ROZLICZENIE PROGNOZOWANE za energię elektryczną.
FAKTURA RZECZYWISTA
faktura uwzględniająca ROZLICZENIE RZECZYWISTE za energię elektryczną.
GRUPA TARYFOWA
jest to grupa odbiorców o określonych podobnych cechach, dla których stosuje się ten sam schemat rozliczenia
za energię elektryczną (ceny energii w określonych STREFACH CZASOWYCH oraz opłat pozostałych). Grupa
taryfowa ma swój 3 lub 4 literowy kod (np. C12b), może mieć także nazwę handlową.
LICZNIK ELEKTRONICZNY
(półprzewodnikowy) – mierzy ENERGIĘ CZYNNĄ i bierną pobór mocy. W liczniku elektronicznym wykorzysty-
wane są specjalizowane układy scalone, które pod wpływem przepływającego prądu i przyłożonego napięcia
generują impulsy w ilości proporcjonalnej do pobieranej energii elektrycznej. Następnie liczba impulsów jest
przeliczana na energię wskazywaną przez licznik.
LICZNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ
całkujący przyrząd pomiarowy przeznaczony do pomiaru ilości przepływającej energii elektrycznej. Jego wska-
zanie jest podstawą do rozliczania się między dostawcą a odbiorcą energii. Jednostką miary energii elektrycz-
nej czynnej w układzie SI jest dżul równy 1wat* 1sekunda (watosekunda), natomiast powszechnie używaną
jednostką miary tej energii jest kilowatogodzina – kWh albo megawatogodzina – MWh. W układach zasilania
większej mocy dostawca i odbiorca rozliczają się również w zakresie energii biernej. Jednostką miary tej energii
jest warogodzina.
Przykłady: LICZNIK INDUKCYJNY, LICZNIK ELEKTRONICZNY, LICZNIK ENERGII BIERNEJ.
LICZNIK INDUKCYJNY
mierzy ENERGIĘ CZYNNĄ i jest maszyną indukcyjną w, której aluminiowa tarcza porusza się pod wpływem
wirowego pola magnetycznego wytworzonego przez dwie cewki. W jednej cewce płynie prąd proporcjonalny do
natężenia prądu pobieranego przez odbiorcę, w drugiej do napięcia. Cewki są tak umieszczone, że powstający
moment napędowy jest proporcjonalny do iloczynu chwilowej wartości prądu i napięcia (a więc licznik "mierzy"
moc czynną), a ten z kolei jest równoważony poprzez moment hamujący, który powstaje w wyniku obrotu tarczy
między biegunami magnesu trwałego i jest proporcjonalny do szybkości ruchu tarczy.
Uszkodzenie magnesu trwałego w liczniku (np. poprzez działanie na licznik zewnętrznymi polami magnetycz-
nymi), prowadzi do znacznego osłabienia momentu hamującego, co objawi się zawyżonym naliczaniem energii.
OPŁATA ABONAMENTOWA
(opłata dystrybucyjna) – pokrywa koszty obsługi klienta, czyli. np. koszty wystawienia rachunku i jego dostar-
czenia, systemu komputerowego do obsługi klienta, odczyty i kontrole licznika itp. Ta opłata jest związana z
dystrybucją
energii.
OPŁATA HANDLOWA
(opłata sprzedawcy energii elektrycznej) - wynika z kosztów ponoszonych przez sprzedawców związanych z
prowadzeniem handlowej obsługi odbiorców, a w szczególności z wystawianiem faktur i ich dostarczaniem
klientom.
21
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
OPŁATA JAKOŚCIOWA
(opłata dystrybucyjna) – jest opłatą zmienną i pokrywa koszty utrzymania równowagi systemu elektroenerge-
tycznego.
OPŁATA PRZEJŚCIOWA
(opłata dystrybucyjna) - wprowadzona ustawą z dn. 29.06.2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych
u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii
elektrycznej, w gruncie rzeczy to rekompensata dla producentów za rozwiązanie w/w umów. Stawki opłaty
przejściowej dla gospodarstw domowych kalkulowane są w zależności od rocznego zużycia energii, wprowadza
je regulator.
OPŁATA PRZESYŁOWA STAŁA
(opłata dystrybucyjna stała) - zawiera koszty stałe związane z funkcjonowaniem sieci, jest niezależna od ilości
pobranej energii; zawiera m.in. koszty utrzymania sieci, remonty, płace załogi, podatki.
OPŁATA PRZESYŁOWA ZMIENNA
(opłata dystrybucyjna zmienna) – zawiera koszty zmienne związane z funkcjonowaniem sieci, jest zależna od
ilości pobranej energii, są to m.in. koszty strat, które dystrybutorzy ponoszą podczas przesyłania energii.
OSD (OPERATOR SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO)
przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy
w systemie dystrybucyjnym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploat-
ację,
konserwację i remonty sieci dystrybucyjnej oraz jej niezbędną rozbudowę, w tym połączeń z innymi systemami
elektroenergetycznymi.
PPE (PUNKT POBORU ENERGII)
miejsce dostarczania energii elektrycznej – zgodne z miejscem dostarczania energii elektrycznej zapisanym w
umowie o świadczenie usług dystrybucji.
PSE (POLSKIE SIECI ELEKTROENERGETYCZNE S.A. - PSE S.A.)
to jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, związana z elektroenergetyką w Polsce. Działalność Polskich Sieci
Elektroenergetycznych S.A. obejmuje krajowy i zagraniczny obrót energią elektryczną oraz usługi wsparcia dla
spółek Grupy Kapitałowej PSE.
ROZLICZENIE PROGNOZOWANE
wielkość zużycia oszacowana przez Sprzedawcę na podstawie średniodobowej ilości energii elektrycznej zmie-
rzonej przez układ pomiarowy w poprzednim okresie rozliczeniowym pomnożona przez liczbę dni okresu, któ-
rego dotyczy rozliczenie (uwzględniająca sezonowość poboru energii elektrycznej). Jeżeli nie można ustalić
średniodobowego zużycia energii, ilość ta jest wyliczania w oparciu o deklarację Klienta zawartą w dotychczas
obowiązującej umowie sprzedaży energii elektrycznej.
ROZLICZENIE RZECZYWISTE
rozliczanie za energię elektryczną według rzeczywistych wskazań LICZNIKA ENERGII ELEKTRYCZNEJ.
RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ
stosunkowo młody rynek, na którym przedmiotem handlu jest energia elektryczna. W Polsce podmioty działa-
jące na tym rynku działają w oparciu o przepisy Ustawy Prawo Energetyczne z dn. 10 kwietnia 1997 r. (Dz.
U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348). Instytucją regulującą pewne aspekty funkcjonowania na rynku jest w Polsce
URZĄD REGULACJI ENERGETYKI.
22
Axpo Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 | PL-02-017 Warszawa | T +48 22452 53 00 | F +48 22 452 53 01
NIP 526-248-37-98 | Regon 016380846 | Kapitał zakładowy 1 250 000 PLN | KRS 0000020839
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
SPRZEDAŻ REZERWOWA
sprzedaż energii elektrycznej dla Klientów/Odbiorców w zakresie punktów poboru/obiektów Klienta/Odbiorcy,
dla których nie posiadają ważnej umowy sprzedaży innej niż UMOWA REZERWOWEJ SPRZEDAŻY ENERGII
ELEKTRYCZNEJ, a tym samym nie rozpoczęli/nie zakończyli procesu zmiany sprzedawcy albo ich dotychcza-
sowy sprzedawca zaprzestał sprzedaży energii elektrycznej z jakichkolwiek przyczyn.
SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Podmioty posiadające koncesję na tzw. Obrót energią elektryczną. Wydawaniem w Polsce koncesjami zaj-
muje się Urząd Regulacji Energetyki (URE). Obecnie w Polsce około 317 firm posiada uprawnienia do handlu
energią elektryczną.
STREFA CZASOWA
Jest to zdefiniowana część doby, w której energia ma cenę określoną przez sprzedawcę w taryfie. Definicja
stref (rozkład stref) u różnych sprzedawców może się różnić. Powoduje to, że globalny koszt energii przy rów-
nych cenach dla konkretnego odbiorcy może być różny. Niektóre definicje stref czasowych wyróżniają dni robo-
cze od dni wolnych, jest to czasami korzystne, ponieważ energia w dni wolne jest zwykle rozliczana w tańszej
strefie czasowej.
UCZESTNICY RYNKU ENERGII ELEKTR YCZNEJ W POLSCE
są wytwórcy energii elektrycznej, podmioty zajmujące się przesyłem energii elektrycznej, dystrybutorzy energii
elektrycznej (OSD) oraz spółki obrotu energią elektryczną (SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ).
URE (URZĄD REGULACJI ENERGETYKI)
jest centralnym organem administracji rządowej powołanym na mocy ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo ener-
getyczne, do realizacji zadań z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energią oraz promowania konkurencji.
URSE (UMOWA REZERWOWEJ SPRZEDAŻY ENERGII)
umowa regulująca SPRZEDAŻ REZERWOWĄ energii elektrycznej.
TARYFA (ENERGETYCZNA)
jest to zbiór zasad publikowany przez Sprzedawców, określający ceny sprzedaży energii elektrycznej w okre-
ślonych dniach i godzinach, dla określonych grup taryfowych (odbiorców spełniających określone kryteria zgod-
nie z GRUPĄ TARYFOWĄ dla poszczególnych OSD).