Kompendium wiedzy -...

25
Axpo na polskim rynku energii Kompendium wiedzy

Transcript of Kompendium wiedzy -...

Page 1: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Axpo na polskim rynku energii

Kompendium wiedzy

Page 2: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076

Spis treści

Informacje o Axpo ..................................................................................................... 1 1.1 Axpo Polska ................................................................................................................ 1

Rynek energii elektrycznej w Polsce. Uwarunkowania prawne ............................ 2

Urząd Regulacji Energetyki (URE) ........................................................................... 2 1.2 Zasada TPA .................................................................................................................. 3

Uczestnicy rynku energii w Polsce .......................................................................... 3 1.3 Wytwórcy .................................................................................................................... 4

1.4 Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD, czyli Dystrybutorzy) ..................... 5

1.5 Sprzedawcy ................................................................................................................. 7

Odbiorcy Energii – Klienci ........................................................................................ 8 1.6 Segmenty klientów ...................................................................................................... 8

Przesył, a sprzedaż energii ..................................................................................... 10

Taryfy........................................................................................................................ 10

Faktury za energię elektryczną – jak czytać .......................................................... 13 1.7 Znaczenie poszczególnych pozycji na fakturach .................................................... 16

Zmiana sprzedawcy ................................................................................................ 17 1.8 Koszty i ryzyka ......................................................................................................... 18

Słownik pojęć .......................................................................................................... 18

Page 3: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

1

Informacje o Axpo

Grupa Axpo funkcjonuje na rynku energii od ponad 100 lat.

Właścicielami są kantony z terenu północno-wschodniej Szwaj-

carii. W swoich strukturach zatrudnia 4500 pracowników i działa

na ponad 30 rynkach europejskich. Głównym obszarem działal-

ności jest międzynarodowy handel energią i gazem. Oferuje

również innowacyjne produkty dla dużych przedsiębiorstw, jak

również dla małego i średniego biznesu. Axpo jest właścicielem

ponad 100 elektrowni w całej Europie

m.in. w Szwajcarii, Francji, Włoszech czy Hiszpanii. W swoim

portfolio posiada około 15 000 MW zainstalowanej mocy, pocho-

dzącej głównie z farm wiatrowych.

Grupa Axpo jest zdobywcą licznych nagród, zarówno przyzna-

wanych wewnątrz branży, jak przez klientów.

Już drugi raz z rzędu zostało mianowane Światowym Liderem

Obrotu Energią podczas gali Energy Risk Commodity Rankings.

1.1 Axpo Polska

W Polsce Axpo działa od 2001 roku i stało się największym niezależnym odbiorcą energii ze źródeł

odnawialnych. Obecnie w swoim portfolio posiada ponad 800 MW zainstalowanej mocy. Jest również

jednym z kluczowych graczy w handlu zielonymi certyfikatami, gdzie niejednokrotnie została odzna-

czona nagrodami takimi jak CEE Clean Energy Awards oraz Western Energy Awards.

Od kilku lat Axpo Polska prowadzi sprzedaż energii do odbiorców przemysłowych ora małych i średnich

przedsiębiorstw. W swoich usługach stawia na najwyższą jakość oraz rozwiązania dopasowane do

potrzeb klienta.

Głównymi obszarami działalności Axpo w Polsce są:

• Sprzedaż energii do małych i średnich przedsiębiorstw (SME)

• Umowy typu full-supply, czyli sprzedaż energii do odbiorców przemysłowych

• Umowy na odbiór energii ze źródeł odnawialnych

• Hurtowy handel energią i gazem

Klienci Axpo dostają opiekę ekspertów na rynku oraz dostęp do najnowszych rozwiązań, ułatwiających

zarządzanie energią. Innowacyjne rozwiązania są oparte o najnowsze rozwiązania technologiczne, wie-

dzę naszych pracowników i wieloletnie doświadczenie.

Przewaga AXPO na rynku polskim

Wyróżniki Axpo:

Page 4: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

2

• Duża elastyczność, nastawienie na długoterminową i partnerską współpracę z klientem

• Możliwość zaoferowania konkurencyjnych cen, ze względu na mniejsze koszty funkcjonowa-

nia firmy

• Nowoczesny system informatyczny e-BOK, ułatwiający kontakt klienta z Axpo

• Innowacyjne rozwiązania produktowe, umożliwiające obniżenie kosztów za energię

• Szybkość realizacji każdego zgłoszenia

Rynek energii elektrycznej w Polsce. Uwarunkowania prawne

Urząd Regulacji Energetyki (URE)

Zasadniczą rolę w kształtowaniu i regulowaniu polskiego rynku energii przypisano Prezesowi Urzędu

Regulacji Energetyki (URE). Prezes URE odpowiedzialny jest m.in. za:

• promowanie konkurencji

• monitorowanie bezpieczeństwa dostaw energii,

• udzielanie bądź cofanie koncesji na działalność energetyczną,

• rozstrzyganie sporów związanych z koncesjonowaną działalnością energetyczną oraz współ-

pracę

• z właściwymi organami w celu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym,

• kontrolowanie standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz kontrolowanie dotrzymania

parametrów jakościowych energii elektrycznej

• rozstrzyganie sporów w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, umowy

sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii, a także w przy-

padku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii,

• współdziałanie z właściwymi organami w przeciwdziałaniu praktykom przedsiębiorstw energe-

tycznych ograniczającym konkurencję,

• zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf energii elektrycznej

• ustalanie okresu obowiązywania taryf i maksymalnego udziału opłat stałych w łącznych opła-

tach za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji dla poszczególnych grup odbiorców w

taryfach w przypadkach, gdy wymaga tego ochrona interesów odbiorców;

• zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej (IRiESD)

Page 5: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

3

1.2 Zasada TPA

TPA - skrót od angielskiego terminu "Third Party Access" (zasada dostępu stron trzecich) - daje

prawo odbiorcy energii do jej zakupu od dowolnie wybranego sprzedawcy energii. Prawo

TPA nakłada na dysponenta infrastruktury obowiązek jej udostępnienia dla dowolnego kontraktu.

W praktyce prawo to oznacza, że objęta dowolnym kontraktem handlowym energia zostanie dostar-

czona do wskazanego w umowie miejsca, o ile tylko istnieją techniczne i ekonomiczne możliwości rea-

lizacji kontraktu.

Na straży przestrzegania tej zasady stoi Prezes URE, który na wniosek strony rozstrzyga spory

związane z odmową zawarcia umowy dystrybucyjnej na zasadzie TPA. Dostęp stron trzecich do

sieci:

• zapewniony dla wszystkich odbiorców oraz przedsiębiorstw zajmujących się sprzedażą ener-

gii,

• na zasadzie równoprawnego traktowania,

• na zasadach i w zakresie określonych w ustawie

Pierwszą stroną jest właściciel sieci (dystrybutor), drugą – odbiorca, a trzecią stroną – sprzedawca

energii.

Zasada TPA jest jedną z najważniejszych zasad (obok unbundling'u), na której opiera się zliberalizo-

wany rynek energii. Do końca 2015 roku z możliwości swobodnego wyboru sprzedawcy skorzystało

ponad 150 tys. klientów biznesowych, co stanowi ponad 10% rynku.

Uczestnicy rynku energii w Polsce

Rys. Schemat funkcjonowania rynku elektroenergetycznego w Polsce

1 ,5 mln

PS OS D

15 mln

209 30 tys.

Page 6: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

4

Energia jest normalnym towarem, który przez kogoś został wytworzony (elektrownia), przez kogoś jest

przetransportowany (dystrybutor), przez kogoś sprzedany (sprzedawca) oraz przez kogoś kupiony (od-

biorca). Główną zasadą zliberalizowanego rynku energii jest to, że każda z tych czynności jest realizo-

wana przez inny podmiot.

• Główni uczestnicy rynku elektroenergetycznego:

• Wytwórcy

• Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD)

• Sprzedawcy Energii

• Klienci

1.3 Wytwórcy

Rolą wytwórcy jest wytworzenie napięcia w sieci przesyłowej.

Około 90% energii w Polsce wytwarzane jest poprzez spa-

lanie węgla.

Większość elektrowni w Polsce jest przestarzała (pochodzi

z lat 70 - tych) i będzie wkrótce wymagała gruntownej mo-

dernizacji, bądź zostanie zamknięta.

Wytwórcy energii należą do 3 kategorii:

• Elektrownie systemowe - w elektrowniach tych produkowane jest 75% całości energii zuży-

wanej w kraju. Do największych z tych elektrowni należą: Bełchatów, Opole i Turów (tworzące

tzw. Grupę BOT) oraz Połaniec, Kozienice, Rybnik I Dolna Odra.

• Elektrociepłownie (EC) - w których jednocześnie wytwarzana jest energia elektryczna i ciepło

(tzw. wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem). W Polsce pracuje obecnie

ponad 50 elektrociepłowni zlokalizowanych przy większych aglomeracjach miejskich.

• Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie wiatrowe (zwane popularnie

„wiatrakami”), grupowane często w kilka lub kilkanaście sztuk tworzących tzw. „farmy wiatrowe”

oraz źródła, w których energia elektryczna wytwarzana jest w wyniku spalania biomasy, czyli

najczęściej drewna lub roślin uprawianych specjalnie w celu ich następnego spalenia

Page 7: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

5

1.4 Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD, czyli Dystrybutorzy)

OSD można zdefiniować jako przedsiębiorstwa energetyczne, wydzielone z dawnych Zakładów Energetycz-

nych, zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybu-

cyjnym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację,

remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci dystrybucyjnej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenerge-

tycznymi.

W drodze z elektrowni do klientów finalnych energia elektryczna transportowana jest dwoma rodzajami sieci

elektroenergetycznych:

• sieciami przesyłowymi o napięciu 220 i 400 kV (wysokie napięcie). Właścicielem sieci przesyłowych jest

firma PSE – Operator (Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A.). Tymi liniami energia jest trans-

portowana bezpośrednio z elektrowni do tzw. Głównych Punktów Zasilających (GPZ) oraz do Klientów

odbierających energię na wysokim napięciu.

• sieciami dystrybucyjnymi o napięciu od 230 V do 110 kV (średnie napięcie). Właścicielami sieci dystrybu-

cyjnych są Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych. Tymi sieciami energia transportowana jest z GPZ-ów

bezpośrednio do klientów finalnych.

Dystrybutor jest odpowiedzialny za fizyczne przesłanie prądu z elektrowni do klienta i zapewnienie ciągłości

dostaw.

W tym celu musi zawrzeć z klientem Umowę Dystrybucyjną, która określa między innymi:

• Moc przyłączeniową (maksymalny pobór mocy jaki klient może otrzymać z sieci)

• Taryfę (czyli sposób rozliczania za energię elektryczną – strefy czasowe i wielkość odbioru)

• Granicę podziału (czyli gdzie kończy się sieć OSD, a zaczynają urządzenia należące do klienta)

Terytorium Polski obsługuje 12 głównych spółek dystrybucyjnych - mających monopol na swoim terenie

oraz około 173 lokalnych spółek dystrybucyjnych. Axpo Polska ma zawarte Generalne Umowy Dystrybu-

cyjne (GUD) z 35 spółkami na terenie Polski.

• Polska Grupa Energetyczna (PGE) – składa się z 8 obszarów i obejmuje wschód i centrum Polski.

Jest to firma z większościowym udziałem Skarbu Państwa

• Oddział Białystok (ZEB Dystrybucja)

• Oddział Lublin (LUBZEL)

• Oddział Łódź Miasto (ŁZE)

• Oddział Łódź Teren (ZELT)

• Oddział Rzeszów (RZE)

• Oddział Warszawa (ZEWT)

• Oddział Skarżysko Kamienna (ZEORK)

• Oddział Zamość (ZKE)

• Grupa Tauron – obejmuje obszar byłych zakładów Enion (Kraków) i EnergiaPro (Wrocław) i Vattenfall

(Tauron GZE). Także kontrolowana przez państwo, notowana na GPW.

• ENEA działa na obszarze Wielkopolski, Kujaw i Pomorza Zachodniego. Firma należy w 60% do Pań-

stwa, w 20% do koncernu Vattenfall, a pozostałe 20% posiadają fundusze inwestycyjne.

• ENERGA działa na Pomorzu oraz w Polsce Centralnej, z centralą w Gdańsku. Jest to firma państwowa.

Page 8: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

6

• INNOGY Stoen Operator (dawniej RWE Stoen) dystrybuuje energię w Warszawie. Jest to spółka nie-

mieckiego koncernu RWE, trzeciej największej firmy energetycznej w Europie.

• Lokalni dystrybutorzy energii: mogą być to duże zakłady, które mają lokalne sieci dystrybucyjne i same

dostarczają prąd innym firmom. Przykłady: Huta Sendzimira w Krakowie, elektrociepłownia Veolia w

Poznaniu, Polskie Porty Lotnicze w Warszawie, PKN Orlen.

• Dystrybutorem energii jest również PKP Energetyka – klienci w wyjątkowych przypadkach mogą zostać

podłączeni do trakcji kolejowej i korzystać z tej samej energii co pociągi elektryczne. W ten sposób przy-

łączona jest do sieci dystrybucyjnej np. Galeria Krakowska na Dworcu Głównym w Krakowie.

Rys. Rejonizacja OSD na terenie Polski

Rolą Dystrybutora są wszystkie naprawy i odczyt liczników.

Cenniki Dystrybutorów (Taryfy) dla klientów są zatwierdzane i kontrolowane przez Urząd Regulacji

Energetyki.

Operator Systemu Dystrybucyjnego ( OSD) czyli Dystrybutor odpowiada za:

• Ciągłość dostaw prądu

• Modernizację i utrzymanie sieci energe- tycznej i naprawy, czyli Pogotowie Energe- tyczne

• Odczyty liczników

Nie podlega zmianie – lokalny monopol – ceny za-

twierdzane przez Urząd Regulacji Energetyki ( URE )

Page 9: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

7

1.5 Sprzedawcy

To przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną, świadczące sprzedaż

odbiorcom na terenie danego Operatora Systemu Dystrybucyjnego.

Sprzedawca kupuje energię w kontraktach hurtowych na rynkach obrotu energią. Następnie odsprzedaje tę

energię swoim klientom. Sprzedawca zarabia na marży (różnicy ceny między zakupem i sprzedażą), ale po-

nosi ryzyko zmienności ceny (traci jeżeli cena zakupu nieoczekiwanie wzrośnie) oraz zmienności wolumenu

zużycia (traci jeżeli jego klient może zmienić sprzedawcę energii, natomiast usługa dystrybucji jest przez

firmę na terenie którym się znajduje. klienci zużyją dużo mniej lub dużo więcej energii niż kupił na rynku hur-

towym).

Sprzedawca musi zawrzeć umowę generalną z Dystrybutorem, aby:

• Otrzymywać dane o zużyciu energii przez Klientów (to Dystrybutor od-

powiedzialny jest za odczyt liczników u klientów)

• Zgłaszać umowy z nowymi klientami oraz zgłaszać wypowiedzenia

umów

• Odłączyć od sieci klientów, którzy zalegają z płatnościami

Sprzedawca zawiera z klientami umowy na sprzedaż energii elektrycznej

w których określa:

• Cenę za jednostkę zużytej energii • Warunki płatności

• Dodatkowe elementy, takie jak gwarancja ceny, okres obowiązywania oferty lub okres wypowiedzenia

Sprzedawcy energii w Polsce dzielą się na kilka grup:

• Państwowe firmy, byłe zakłady energetyczne: PGE, Tauron, Enea, Energa

• Zagraniczne firmy które przejęły polskie zakłady energetyczne, jak Innogy (RWE)

• „Naturalni” hurtownicy: PKP Energetyka (firmy które kupują dużo energii na własne potrzeby i odsprzedają

ją dalszym klientom)

• Firmy zajmujące się hurtowym handlem energią: Axpo Polska., Energia dla Firm, Fortum, CEZ

Kolejnym bardzo ważnym, choć znanym jedynie przez nielicznych, uczestnikiem rynku jest sprzedawca awa-

ryjny. Jest to przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną świadczące

sprzedaż energii na terenie danego OSD odbiorcom, którzy utracili z niezależnych przyczyn swojego podsta-

wowego sprzedawcę (funkcję tę może pełnić „sprzedawca z urzędu”).

Sprzedawcą z urzędu jest firma świadcząca tzw. usługi kompleksowe (sprzedaż i dostawa energii) odbior-

com niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy.

Najczęściej sprzedawcą z urzędu jest firma, zajmująca się handlem energią, która została wydzielona z do-

tychczasowego Zakładu Energetycznego. Pierwszy sprzedawca z urzędu może w przyszłości zmienić się,

gdyż pełni on tę funkcję od 1 lipca 2007 r. do czasu wyznaczenia przez prezesa URE ewentualnie innego

sprzedawcy z urzędu lub wyłonienia go w drodze przetargu. Ceny energii stosowane przez sprzedawcę z

urzędu są zatwierdzane przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Page 10: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

8

Odbiorcy Energii – Klienci

Klientem jest każdy podmiot, który pobiera energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycz-

nym.

Klienci muszą mieć umowę zarówno z Dystrybutorem, jak i Sprzedawcą energii. Dla tych którzy nie skorzy-

stali z dobrodziejstw liberalizacji rynku energii, jest to jedna umowa, tzw. umowa kompleksowa.

Klienci kupują energię i usługę jej dostarczenia od dwóch różnych firm (energię od sprzedawcy, usługę do-

starczania od dystrybutora). Każdy Klient może zmienić sprzedawcę energii, natomiast usługa dystrybcji rea-

lizowana jest przez firmę na terenie, którym się znajduje. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że

dystrybutorzy mają lokalny monopol na swoje usługi.

Rys. Liczba odbiorców, którzy dokonali zmiany sprzedawcy wg grup taryfowych

Sprzedawca odpowiada za:

• Zakontraktowanie energii – zakup na giełdzie

• Bilansowanie – czyli klient płaci za tyle, ile

zużył, a ryzyko jest po stronie sprze- dawcy

• F akturowanie

Page 11: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

9

1.6 Segmenty klientów

Klienci podzieleni są na 4 główne grupy:

Segment A: odbiorcy energii na wysokim napięciu. Najwięksi konsumenci prądu w Polsce. Przykłady: Huta

Aluminium Konin, KGHM Polska Miedź, Huta Warszawa.

Segment B: odbiorcy energii na średnim napięciu, około 30 tys. firm. Duże zakłady produkcyjne, duże hotele,

galerie handlowe.

Segment C: firmy odbierające energię na niskim napięciu (pozostałe 1,5 mln firm w Polsce)

Segment G: gospodarstwa domowe (15 mln klientów) – do których należą wszyscy klienci kupujący energię

na cele komunalno-bytowe (tzn. osoby prywatne kupujące prąd do domu). Ceny energii dla Gospodarstw

Domowych nadal podlegają regulacji przez prezesa URE.

Page 12: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

10

Przesył, a sprzedaż energii

Odbiorcy mogą być podłączeni do sieci wysokiego, średniego albo niskiego napięcia. Im mniejsze napięcie,

tym większe straty przesyłowe.

Kilkaset największych firm w Polsce odbiera prąd bezpośrednio na wysokim napięciu; to firmy o rachunkach

za prąd kilkanaście mln zł rocznie i więcej.

30 tysięcy firm (duże zakłady produkcyjne, galerie handlowe) odbiera prąd na średnim napięciu.

Cała reszta odbiorców korzysta z sieci niskiego napięcia.

Taryfy

Podział odbiorców na grupy taryfowe jest dokonywany ze szczególnym uwzględnieniem takich kryteriów jak:

poziom napięcia zasilania w miejscu dostarczania energii, wartość mocy umownej, liczba stref czasowych

oraz rodzaj stref czasowych.

Na rysunkach poniżej przedstawiono oznaczenia grup taryfowych.

Page 13: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

11

Ustalono więc następujący sposób konstrukcji symboli grup taryfo-

wych: Na pierwszym miejscu oznaczenia literowe, grupy za-

leżne od napięcia zasilania:

A – dla napięcia wysokiego, B – dla napięcia średniego,

C – dla napięcia niskiego,

G – niezależne od napięcia zasilania.

Na drugim miejscu oznaczenia cyfrowe:

– grupy taryfowe dla odbiorców o mocy umownej równej ub

niższej od 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia

przedlicznikowego w torze prądowym nie większym niż 63

A, – grupa taryfowa dla odbiorców o mocy umownej więk-

szej od 40 kW lub prądzie znamionowym zabezpie-

czeń przedlicznikowych w torze prądowym większym od 63

A.

Na trzecim miejscu cyfry oznaczające:

1 – grupa taryfowa z rozliczeniem jednostrefowym,

2 – grypa taryfowa z rozliczeniem dwustrefowym,

3 – grupa taryfowa z rozliczeniem trójstrefowym.

Taryfę Klient ustala i zmienia z Dystrybutorem, nie Sprzedawcą. Sprzedawca kwotuje klienta ceną za MWh w

zależności od wybranej taryfy.

Page 14: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

12

Omówienie najczęściej spotykanych grup taryfowych C1x

Firmy o mocy umownej do 40 kW najczęściej mają do wyboru trzy taryfy: jedną jednostrefową (C11) i dwie

dwustrefowe (C12a i C12b). Główna różnica między wymienionymi grupami taryfowymi polega na zróżnico-

waniu ceny kilowatogodziny energii w zależności od pory dnia, w której następuje pobór energii.

W przypadku taryfy C11 jest tylko jedna strefa czasowa z ustaloną jedną ceną energii – za 1 kWh energii -

jedna stawka niezależnie od pory dnia.

Taryfy dwustrefowe z grupy C charakteryzują się rozróżnieniem dwóch stref czasowych, w szczycie i poza

szczytem, w których obowiązują różne ceny energii. Z zasady, cena 1 kWh w szczycie jest wyższa od ceny w

taryfie C11, cena poza szczytem jest niższa. Przyjmuje się, że aby taryfa dwustrefowa była opłacalna, zużycie

w szczycie nie może przekraczać 35%.

Czym różnią się taryfy C12a i C12b? Po pierwsze, długością i godzinami obowiązywania okresu szczytowego.

W przypadku taryf C12b obowiązuje, podział na strefę nocną i dzienną, przy czym strefa nocna (tańsza) obej-

muje godziny 22.00-6.00 i dodatkowo dwie godziny wczesnym popołudniem – łącznie więc na okres poza

szczytem przypada 10 godzin w ciągu doby.

W przypadku taryfy C12a sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana i zwykle wygląda następująco:

W przypadku taryfy C12a długość okresu pozaszczytowego zależy od sezonu. W lecie mamy do dyspozycji

20 godzin tańszej energii. W zimie okres pozaszczytowy trwa 17 godzin.

Uproszczoną strukturę opłat za energię elektryczną przedstawia poniższy rysunek:

Page 15: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

13

Opłata za sprzedaż składa się z 2 elementów:

• ilości zużytej energii (w kWh) pomnożonej przez cenę (zł/kWh)

• opłaty handlowej (stała opłata miesięczna)

Opłata za dystrybucję składa się z wielu elementów i jest zależna od wielkości mocy zamówionej oraz

miesięcznego zużycia energii przez klienta. Stawki opłat dystrybucyjnych są zatwierdzane przez Urząd Regu-

lacji Energetyki – Dystrybutor (O S D) nie może narzucać ich dowolnie.

Faktury za energię elektryczną – jak czytać

Typy faktur na rynku polskim:

• faktura kompleksowa

• faktura sprzedażowa

• faktura dystrybucyjna

Na terenie Polski funkcjonuje kilkadziesiąt wzorów graficznych faktur.

Megawatogodzina (symbol: Mwh) – jednostka energii. 1 Mwh

odpowiada ilości energii, jaką zużywa przez godzinę urządze

nie o mocy 1000 kilowatów, czyli jednego megawata.

Mwh jest jednostką energii najczęściej stosowaną w rozlicze

niach z klientem biznesowym.W tej jednostce rozliczane jest

zużycie energii elektrycznej.

1 TWh = 1 000 GWh, 1 GWh = 1 000 MWh,

MWh = 1 000 kWh

Page 16: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

14

Kluczowe informacje jakie należy wyczytać z faktury to:

• Taryfa klienta (od niej zależy jaką ofertę możemy przedstawić)

• Obecna cena za jednostkę przesłanej energii czynnej

• Okres rozliczenia (czy miesięczny, czy dłuższy) – pozwoli nam oszacować zużycie energii przez klienta

• Analiza kosztów dystrybucji

Przykład 1. Faktura za usługi kompleksowe

Page 17: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

15

Przykład 1. Faktura za usługi kompleksowe

Page 18: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

16

1.7 Znaczenie poszczególnych pozycji na fakturach

CENA ZA POBRANĄ ENERGIĘ CZYNNĄ

Opłata naliczana przez sprzedawcę energii. Cena pobranej energii, wyrażona w złotych za jedną kilowatogo-

dzinę.

OPŁATA HANDLOWA

Opłata naliczana przez sprzedawcę energii. Stawka opłaty abonamentowej wynika z kosztów ponoszonych przez

sprzedawców związanych z prowadzeniem handlowej obsługi odbiorców, a w szczególności z wystawianiem

faktur i ich dostarczaniem klientom.

SKŁADNIK STAŁY STAWKI SIECIOWEJ

Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.

Jest to koszt eksploatacji i rozwoju sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Obliczany jest na jednostkę mocy umow-

nej,

a w przypadku gospodarstw domowych w odniesieniu do układu pomiarowo - rozliczeniowego (jest niższy dla

układu jednofazowego i wyższy dla układu trójfazowego, tzw. siły). Pobierany jako opłata miesięczna, np. 1,25

zł/miesiąc.

SKŁADNIK ZMIENNY STAWKI SIECIOWEJ

Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.

Zawiera uzasadnione koszty zakupu energii przez dystrybutora koniecznej do pokrycia różnic bilansowych

(m.in. strat w sieci) oraz kosztów związanych z transportem energii sieciami innych poziomów napięć i sieciami

należącymi do innych operatorów (dystrybutorów i operatora systemu przesyłowego) oraz przedsiębiorstw

energetycznych.

SKŁADNIK JAKOŚCIOWY STAWKI OPŁATY SYSTEMOWEJ

Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.

Wynika z kosztów utrzymania systemowych standardów jakości i niezawodności bieżących dostaw energii

elektrycznej, wraz z planowanymi do zakupu przez operatora systemu przesyłowego niezbędnymi rezerwami

mocy

i usług systemowych oraz niezbędnych ilości energii elektrycznej wytwarzanej w celu zapewnienia odpowiedniej

jakości dostaw tej energii.

STAWKA OPŁATY PRZEJŚCIOWEJ

Jeden ze składników opłat za dystrybucję energii.

Od dnia 1 kwietnia 2008 r. wprowadzono w rozliczeniach stawki opłaty przejściowej. Stanowi ona ”wynagrodze-

nie za usługę udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego”.

OPŁATA ABONAMENTOWA

Jest to opłata pobierana przez dystrybutora za obsługę związaną z odczytywaniem wskazań układów pomia-

rowo - rozliczeniowych (liczników) i ich kontrolą.

Często wysokość opłaty abonamentowej uzależniona jest od cyklu rozliczeniowego, im częściej dokonywany

jest

odczyt licznika, tym wyższa opłata abonamentowa. Opłata abonamentowa pobierana jest w pełnej wysokości

za każdy miesiąc niezależnie od tego, w którym dniu miesiąca nastąpiło zawarcie lub rozwiązanie umowy.

Page 19: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

17

Zmiana sprzedawcy

Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej nie oznacza konieczności fizycznego przyłączenia instalacji odbiorcy

do sieci elektroenergetycznej innego podmiotu.

Odbiorca po dokonanej zmianie sprzedawcy nadal będzie przyłączony w sposób dotychczasowy do sieci lokal-

nego OSD i regulował na jego rzecz opłaty za usługę dystrybucji ustalane na podstawie zatwierdzanych przez

URE

stawek taryfowych, jedynie cena energii elektrycznej wynikała będzie z umowy zawartej z wybranym

sprzedawcą

Proces zmiany sprzedawcy

Podstawą realizacji sprzedaży energii elektrycznej na obszarze terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez Axpo

Polska sp. z o.o. są zawarte Generalne Umowy Dystrybucyjne z Operatorami Systemów Dystrybucyjnych. Opi-

sują one kompleksowo zasady współpracy między Sprzedawcą a OSD oraz warunki, jakie powinien spełnić

Sprzedawca, aby sprzedawać energię elektryczną Odbiorcom z obszaru działania konkretnego OSD.

Układ pomiarowo – rozliczeniowy klienta, który chce skorzystać z prawa zmiany sprzedawcy, musi spełniać na

dzień zawarcia umowy o świadczenie usług dystrybucji, wymagania dla układów pomiarowo-rozliczeniowych,

określone w części ogólnej IRiESD OSD.

W przypadku stwierdzenia konieczności dostosowania układów pomiarowo-rozliczeniowych zainstalowanych u

klienta do wymagań technicznych określonych w IRiESD OSD, układy te muszą zostać dostosowane i koszty

ponosi:

klient, w przypadku, gdy jest on właścicielem układu pomiarowego (II lub III grupa przyłączeniowa, grupy tary-

fowe A i B);

OSD, jeżeli Odbiorca jest zakwalifikowany do IV lub V grupy przyłączeniowej (grupy taryfowe C i G).

Klient nie może zawierać umów sprzedaży energii elektrycznej dla jednego PPE na ten sam okres z więcej niż

jednym sprzedawcą. W przypadku więcej niż jednego PPE dopuszcza się zawarcie przez Klienta oddzielnych

umów sprzedaży energii elektrycznej dla każdego PPE, pod warunkiem zawarcia dla każdego z nich oddzielnej

umowy dystrybucyjnej.

Rys. Etapy Procesu Zmiany Sprzedawcy

Wymagania formalne dotyczące układów pomiarowo — rozliczeniowych

Page 20: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

18

W zależności od wielkości zużycia energii operator systemu dystrybucyjnego przy zmianie sprzedawcy może

wymagać dostosowania układu pomiarowo - rozliczeniowego do wymagań określonych w IRiESD. Koszty

dostosowania tego układu ponosi jego właściciel.

Właściciel układu pomiarowo rozliczeniowego:

• niskie napięcie (grupy taryfowe C i G) - OSD,

• średnie i wysokie napięcie (grupy taryfowe A i B) – odbiorca

Przed rozpoczęciem procedury zmiany sprzedawcy należy sprawdzić kto jest właścicielem układu pomiarowo –

rozliczeniowego oraz czy układ jest już zmodernizowany.

Informacja ta ma wpływ na okres realizacji procedury zmiany sprzedawcy

Jak sprawdzić czy układ pomiarowy klienta jest zmodernizowany (taryfa B)?

Klient sam deklaruje czy ma zmodernizowany układ pomiarowy, jeśli ma wątpliwości, powinien skontaktować

się ze swoim dystrybutorem (OSD)

1.8 Koszty i ryzyka

Jakie koszty i niedogodności może ponieść klient w związku z procesem zmiany sprzedawcy:

Zmiana sprzedawcy oznacza, że klient będzie otrzymywać 2 faktury – jedną za usługę dystrybucji (z OSD),

drugą za sprzedaż energii (Axpo Polska).

Jeżeli klient użytkuje sieć dystrybucyjną niezgodnie z obowiązującą na terenie OSD Instrukcją Ruchu i Eksploa-

tacji Sieci Dystrybucyjnej, Dystrybutor będzie żądał od klienta dostosowania urządzeń zanim zgodzi się na

zmianę sprzedawcy. W szczególności:

• Jeżeli klient posiada taryfę B lub A, to może zaistnieć potrzeba modernizacji układu pomiarowego – to należy

zweryfikować przed podpisaniem nowej umowy

• Jeżeli klient ma źle dobraną grupę taryfową (np. ma taryfę C11 przy poborze mocy powyżej 40 kW), dystrybu-

tor zażąda od klienta zmiany grupy taryfowej (w tym przypadku na C21).

Słownik pojęć

ENERGIA BIERNA

Zwana też Mocą bierną w obwodach prądu zmiennego jest wielkością opisującą pulsowanie energii elektrycznej

między elementami obwodu elektrycznego. Ta oscylująca energia nie jest zamieniana na użyteczną pracę lub

ciepło, niemniej jest ona konieczna do funkcjonowania urządzeń elektrycznych (np. transformatorów, silników).

Energia jest pobierana ze źródła w części okresu przebiegu zmiennego, magazynowana przez odbiornik (w

postaci energii pola elektrycznego lub magnetycznego) i oddawana do źródła w innej części okresu, kiedy pole

elektryczne lub magnetyczne w odbiorniku zanika. Jednostką mocy biernej jest war. Wyróżnia się ENERGIĘ

BIERNĄ INDUKCYJNĄ i ENERGIĘ BIERNĄ POJEMNOŚCIOWĄ.

Page 21: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

19

ENERGIA BIERNA INDUKCYJNA

Zwana też mocą bierną indukcyjną jest związaną z elementami indukcyjnymi np. silniki, piece indukcyjne. Ener-

gia bierna indukcyjna występuje wyłącznie w obwodach prądu zmiennego. Przepływa miedzy źródłem a odbior-

nikiem i nie jest zamieniana na pracę. Jest potrzebna do wzbudzania zmiennych pól magnetycznych silników,

magnesowania rdzeni transformatorów oraz ładowania pojemności linii przesyłowych napowietrznych i kablo-

wych.

ENERGIA BIERNA POJEMNOŚCIOWA

Zwana też mocą bierną pojemnościową jest związaną z kondensatorami lub długimi odcinkami kabli, będącymi

pod napięciem.

Występowanie mocy biernej powoduje zwiększenie natężenia prądu co zwiększa straty energii elektrycznej w

urządzeniach wytwarzających i przesyłających energię elektryczną prądu przemiennego (generatorach, liniach

przesyłowych i transformatorach).

ENERGIA CZYNNA

zwana też Mocą czynną – w układach prądu przemiennego (również prądu zmiennego) część mocy, którą od-

biornik pobiera ze źródła i zamienia na pracę lub ciepło. W układach prądu stałego cała moc jest mocą czynną.

Jednostką mocy czynnej jest wat.

ENERGIA ELEKTRYCZNA

to inaczej ENERGIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO. Dla potrzeb rozliczeniowych na fakturze upraszczamy, że

Energia elektryczna (opłata za energię elektryczną czynną) – to cena za wykorzystaną energię obliczana jako

iloczyn zużytej rzeczywiście lub zgodnej z prognozami energii i ceny 1 kWh energii.

ENERGIA POZORNA

zwana też Mocą pozorną podawana jest jako moc znamionowa generatorów, transformatorów i innych urzą-

dzeń wytwarzających i przetwarzających energię elektryczną prądu przemiennego. W elektroenergetyce naj-

częściej operuje się jednostką MVA (megawoltamper).

ENERGIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO

Energia elektryczna prądu elektrycznego to energia, jaką prąd elektryczny przekazuje odbiornikowi wykonują-

cemu pracę lub zmieniającemu ją na inną formę energii. Energię elektryczną przepływającą lub pobieraną

przez urządzenie określa iloczyn natężenia prądu płynącego przez odbiornik, napięcia na odbiorniku i czasu

przepływu prądu przez odbiornik.

Zużycie energii elektrycznej w technice mierzone jest w kilowatogodzinach (kWh). Urządzeniem do pomiaru

zużycia energii elektrycznej jest licznik energii elektrycznej.

W obwodach prądu przemiennego wyróżnia się moc a co za tym idzie energię czynną, bierną i pozorną.

Energię zużytą przez urządzenie oblicza się mnożąc jego moc przez czas jego pracy. Moc jest wyrażana w kilo-

watach (kW) lub w watach (W), a 1 kW = 1000 W. Przykładowo, jeśli czajnik zasilany napięciem 230 woltów,

pobiera prąd o natężeniu 10 amperów, to jego moc wynosi 2300.

Im większa jest moc urządzenia, tym więcej zużywa energii elektrycznej w jednostce czasu. Moc, jaką urządze-

nie pobiera podczas swojej pracy, jest podawana przez producenta w instrukcji obsługi (dane techniczne), na

tabliczce znamionowej lub etykiecie energetycznej urządzeń (moc znamionowa).

Page 22: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

20

Energia elektryczna na tym rynku jest specyficznym towarem. Prawo energetyczne nakazuje rozdzielenie za-

płaty za energię jak i za usługę jej przesyłu. Sprzedawcy energii stosują różne systemy wyceny energii elek-

trycznej.

FAKTURA PROGNOZOWANA

faktura uwzględniająca ROZLICZENIE PROGNOZOWANE za energię elektryczną.

FAKTURA RZECZYWISTA

faktura uwzględniająca ROZLICZENIE RZECZYWISTE za energię elektryczną.

GRUPA TARYFOWA

jest to grupa odbiorców o określonych podobnych cechach, dla których stosuje się ten sam schemat rozliczenia

za energię elektryczną (ceny energii w określonych STREFACH CZASOWYCH oraz opłat pozostałych). Grupa

taryfowa ma swój 3 lub 4 literowy kod (np. C12b), może mieć także nazwę handlową.

LICZNIK ELEKTRONICZNY

(półprzewodnikowy) – mierzy ENERGIĘ CZYNNĄ i bierną pobór mocy. W liczniku elektronicznym wykorzysty-

wane są specjalizowane układy scalone, które pod wpływem przepływającego prądu i przyłożonego napięcia

generują impulsy w ilości proporcjonalnej do pobieranej energii elektrycznej. Następnie liczba impulsów jest

przeliczana na energię wskazywaną przez licznik.

LICZNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ

całkujący przyrząd pomiarowy przeznaczony do pomiaru ilości przepływającej energii elektrycznej. Jego wska-

zanie jest podstawą do rozliczania się między dostawcą a odbiorcą energii. Jednostką miary energii elektrycz-

nej czynnej w układzie SI jest dżul równy 1wat* 1sekunda (watosekunda), natomiast powszechnie używaną

jednostką miary tej energii jest kilowatogodzina – kWh albo megawatogodzina – MWh. W układach zasilania

większej mocy dostawca i odbiorca rozliczają się również w zakresie energii biernej. Jednostką miary tej energii

jest warogodzina.

Przykłady: LICZNIK INDUKCYJNY, LICZNIK ELEKTRONICZNY, LICZNIK ENERGII BIERNEJ.

LICZNIK INDUKCYJNY

mierzy ENERGIĘ CZYNNĄ i jest maszyną indukcyjną w, której aluminiowa tarcza porusza się pod wpływem

wirowego pola magnetycznego wytworzonego przez dwie cewki. W jednej cewce płynie prąd proporcjonalny do

natężenia prądu pobieranego przez odbiorcę, w drugiej do napięcia. Cewki są tak umieszczone, że powstający

moment napędowy jest proporcjonalny do iloczynu chwilowej wartości prądu i napięcia (a więc licznik "mierzy"

moc czynną), a ten z kolei jest równoważony poprzez moment hamujący, który powstaje w wyniku obrotu tarczy

między biegunami magnesu trwałego i jest proporcjonalny do szybkości ruchu tarczy.

Uszkodzenie magnesu trwałego w liczniku (np. poprzez działanie na licznik zewnętrznymi polami magnetycz-

nymi), prowadzi do znacznego osłabienia momentu hamującego, co objawi się zawyżonym naliczaniem energii.

OPŁATA ABONAMENTOWA

(opłata dystrybucyjna) – pokrywa koszty obsługi klienta, czyli. np. koszty wystawienia rachunku i jego dostar-

czenia, systemu komputerowego do obsługi klienta, odczyty i kontrole licznika itp. Ta opłata jest związana z

dystrybucją energii.

OPŁATA HANDLOWA

(opłata sprzedawcy energii elektrycznej) - wynika z kosztów ponoszonych przez sprzedawców związanych z

prowadzeniem handlowej obsługi odbiorców, a w szczególności z wystawianiem faktur i ich dostarczaniem

klientom.

Page 23: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

21

OPŁATA JAKOŚCIOWA

(opłata dystrybucyjna) – jest opłatą zmienną i pokrywa koszty utrzymania równowagi systemu elektroenerge-

tycznego.

OPŁATA PRZEJŚCIOWA

(opłata dystrybucyjna) - wprowadzona ustawą z dn. 29.06.2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych

u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii

elektrycznej, w gruncie rzeczy to rekompensata dla producentów za rozwiązanie w/w umów. Stawki opłaty

przejściowej dla gospodarstw domowych kalkulowane są w zależności od rocznego zużycia energii, wprowadza

je regulator.

OPŁATA PRZESYŁOWA STAŁA

(opłata dystrybucyjna stała) - zawiera koszty stałe związane z funkcjonowaniem sieci, jest niezależna od ilości

pobranej energii; zawiera m.in. koszty utrzymania sieci, remonty, płace załogi, podatki.

OPŁATA PRZESYŁOWA ZMIENNA

(opłata dystrybucyjna zmienna) – zawiera koszty zmienne związane z funkcjonowaniem sieci, jest zależna od

ilości pobranej energii, są to m.in. koszty strat, które dystrybutorzy ponoszą podczas przesyłania energii.

OSD (OPERATOR SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO)

przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy

w systemie dystrybucyjnym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploat-

ację,

konserwację i remonty sieci dystrybucyjnej oraz jej niezbędną rozbudowę, w tym połączeń z innymi systemami

elektroenergetycznymi.

PPE (PUNKT POBORU ENERGII)

miejsce dostarczania energii elektrycznej – zgodne z miejscem dostarczania energii elektrycznej zapisanym w

umowie o świadczenie usług dystrybucji.

PSE (POLSKIE SIECI ELEKTROENERGETYCZNE S.A. - PSE S.A.) to jednoosobowa spółka Skarbu Pań-

stwa, związana z elektroenergetyką w Polsce. Działalność Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. obej-

muje krajowy i zagraniczny obrót energią elektryczną oraz usługi wsparcia dla spółek Grupy Kapitałowej PSE.

ROZLICZENIE PROGNOZOWANE

wielkość zużycia oszacowana przez Sprzedawcę na podstawie średniodobowej ilości energii elektrycznej zmie-

rzonej przez układ pomiarowy w poprzednim okresie rozliczeniowym pomnożona przez liczbę dni okresu, któ-

rego dotyczy rozliczenie (uwzględniająca sezonowość poboru energii elektrycznej). Jeżeli nie można ustalić

średniodobowego zużycia energii, ilość ta jest wyliczania w oparciu o deklarację Klienta zawartą w dotychczas

obowiązującej umowie sprzedaży energii elektrycznej.

ROZLICZENIE RZECZYWISTE

rozliczanie za energię elektryczną według rzeczywistych wskazań LICZNIKA ENERGII ELEKTRYCZNEJ.

RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ

stosunkowo młody rynek, na którym przedmiotem handlu jest energia elektryczna. W Polsce podmioty działające

na tym rynku działają w oparciu o przepisy Ustawy Prawo Energetyczne z dn. 10 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z

1997 r. Nr 54, poz. 348). Instytucją regulującą pewne aspekty funkcjonowania na rynku jest w Polsce

URZĄD REGULACJI ENERGETYKI.

Page 24: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

22

SPRZEDAŻ REZERWOWA

sprzedaż energii elektrycznej dla Klientów/Odbiorców w zakresie punktów poboru/obiektów Klienta/Odbiorcy,

dla których nie posiadają ważnej umowy sprzedaży innej niż UMOWA REZERWOWEJ SPRZEDAŻY ENERGII

ELEKTRYCZNEJ, a tym samym nie rozpoczęli/nie zakończyli procesu zmiany sprzedawcy albo ich dotychcza-

sowy sprzedawca zaprzestał sprzedaży energii elektrycznej z jakichkolwiek przyczyn.

SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Podmioty posiadające koncesję na tzw. Obrót energią elektryczną. Wydawaniem w Polsce koncesjami zaj-

muje się Urząd Regulacji Energetyki (URE). Obecnie w Polsce około 317 firm posiada uprawnienia do handlu

energią elektryczną.

STREFA CZASOWA

Jest to zdefiniowana część doby, w której energia ma cenę określoną przez sprzedawcę w taryfie. Definicja

stref (rozkład stref) u różnych sprzedawców może się różnić. Powoduje to, że globalny koszt energii przy rów-

nych cenach dla konkretnego odbiorcy może być różny. Niektóre definicje stref czasowych wyróżniają dni robo-

cze od dni wolnych, jest to czasami korzystne, ponieważ energia w dni wolne jest zwykle rozliczana w tańszej

strefie czasowej.

UCZESTNICY RYNKU ENERGII ELEKTR YCZNEJ W POLSCE

są wytwórcy energii elektrycznej, podmioty zajmujące się przesyłem energii elektrycznej, dystrybutorzy energii

elektrycznej (OSD) oraz spółki obrotu energią elektryczną (SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ).

URE (URZĄD REGULACJI ENERGETYKI)

jest centralnym organem administracji rządowej powołanym na mocy ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo ener-

getyczne, do realizacji zadań z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energią oraz promowania konkurencji.

URSE (UMOWA REZERWOWEJ SPRZEDAŻY ENERGII) umowa

regulująca SPRZEDAŻ REZERWOWĄ energii elektrycznej.

TARYFA (ENERGETYCZNA)

jest to zbiór zasad publikowany przez Sprzedawców, określający ceny sprzedaży energii elektrycznej w określo-

nych dniach i godzinach, dla określonych grup taryfowych (odbiorców spełniających określone kryteria zgodnie

z GRUPĄ TARYFOWĄ dla poszczególnych OSD).

Page 25: Kompendium wiedzy - mariuszandrzejczak.plmariuszandrzejczak.pl/wp-content/uploads/2017/11/kompendium-wiedzy... · • Odnawialne Źródła Energii (OZE) - elektrownie wodne, siłownie

Krajową Energią sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w Legnicy, 59-220 Legnica, ul. Św. M. Kolbe 18,

zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000696788 NIP: 827-231-55-61 REGON: 368352076 Sądowego

23