Katalog Re.produkt2
-
Upload
instytut-wzornictwa-przemyslowego-sp-z-oo -
Category
Documents
-
view
1.350 -
download
0
Transcript of Katalog Re.produkt2
Katalog wystawy
Wystawa została zorganizowana w ramach prowadzonego przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego kluczowego projektu »Zaprojektuj Swój Zysk. Poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez zastosowanie wzornictwa« www.zsz.com.pl
Organizator wystawy i wydawca kataloguInstytut Wzornictwa Przemysłowego Sp. z o.o.ul. Świętojerska 5/7, 00-236 Warszawa // www.iwp.com.pl
Współpraca Fundacja SPOT. // www.spot.poznan.pl
Kurator i projektant wystawyKNOCKOUTDESIGN: Marta Florkowska-Dwojak, Magdalena Juszczak, Dorota Kabała, Maya Ober // www.knockoutdesign.eu
Komisarz wystawy Joanna Kaczorowska, IWP
Redakcja katalogu Monika TarasiukProjekt graficzny KNOCKOUTDESIGNTłumaczenie Get It Sp. z o.o.Druk Dasker S. C., M. D. Strupczewscy
Katalog drukowany na papierze ekologicznym Cyclus Print Katalog jest dystrybuowany bezpłatnie
Exhibition catalogue
The exhibition is organized within the key project of the Institute of Industrial Design ›Design Your Profit. Improvement of the competitiveness of enterprises through the application of design‹ www.zsz.com.pl
Exhibition organized and catalogue published by The Institute of Industrial Design Co. Ltd5/7 Świętojerska St., 00-236 Warsaw // www.iwp.com.pl
Cooperation The SPOT. Foundation // www.spot.poznan.pl
Exhibition curator and designerKNOCKOUTDESIGN: Marta Florkowska-Dwojak, Magdalena Juszczak, Dorota Kabała, Maya Ober // www.knockoutdesign.eu
Exhibition manager Joanna Kaczorowska, IWP
Catalogue editing Monika TarasiukGraphic design KNOCKOUTDESIGNTranslation Get It Co. LtdPrint Dasker S. C., M. D. Strupczewscy
The catalogue was printed on recycled paper Cyclus Print The catalogue is distributed free of charge
Zrównoważone projektowanie a lepsza jakość życia // Krzysztof Bielski
re.produkt 2 // Ogranicz! Odzyskaj! Używaj wielokrotnie! // Knockoutdesign (współpraca merytoryczna – Jadwiga Zimpel)
Strategie firm – realizacja założeń idei 3R.Przykłady strategii przyjaznych środowisku
Reduce
Reuse
Recycle
Eko-kontrrewolucja. Nasze życie przeprojektowujemy na zielono //Juliusz Urbanowicz
Sustainable design and improved quality of life // Krzysztof Bielski
re.produkt 2 // Reduce! Reuse! Recycle! //Knockoutdesign (thematic support – Jadwiga Zimpel)
Corporate strategies – implementation of the 3R concept assumptions.Eco-friendly strategies
Reduce
Reuse
Recycle
Eco Counter-revolution. We are re-designing our life in green // Juliusz Urbanowicz
6
10
22
36
52
68
88
spis treści contents
Zrównoważone projektowanie a lepsza jakość życiaSustainable. To określenie zawojowało już prawie wszystkie sfery życia. Wzięło się z trwogi, strachu, ale również – poczucia odpowiedzialności. Sustainable, czyli odnawialny, trwały, nienaruszający równowagi ekologicznej, zrównoważony. Jako pojęcie używane pierwotnie w odniesieniu do rozwoju, zostało szybko zaanektowane przez design i projektowanie. Szczęśliwie dla wszystkich – również przez biznes.
Każdemu z nas kojarzy się przede wszystkim z ekologią, poszanowaniem środowiska natu-ralnego. Dzisiaj patrzymy na kwestie zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego projektowania nie jak na trend, który szybko minie, ale na stały, ważny element naszej rzeczywistości.
David Carlsson, znany trendsetter, w swoim raporcie »A checklist for sustainability«, wśród kryteriów dla zrównoważonego designu dzisiaj wymienia: wpływ na środowisko naturalne (z oszczędną eksploatacją zaso-bów, biodegradowalnością i formułą reuse), innowacyjność+ (nierozerwalną z poprawą jakości życia, jako warunkiem jej akceptacji przez użytkownika, bez której sama w sobie nie ma specjalnie sensu – z całym ładunkiem kreatywności i dynamiki), więź emocjonalną (dzięki emocjom, uczuciom, pamięci, żyjemy dłużej z przedmiotami, nie mamy ochoty ich wyrzucać) i ponadczasową estetykę (która pozwala żyć w harmonii i w pięknym otoczeniu), jakość+ (wyrażaną jako wartość dodaną, wynikającą z eksperymentowania, nastawienia na indywidualne potrzeby użytkownika, zawsze odpowiedzialną) i wreszcie autentyzm (związany z tożsamością, dziedzictwem, rytuałami
Krzysztof Bielski,Dyrektor Pionu Upowszechniania Wzornictwa IWP
fot.
: IW
P
6
7
i opowieściami codziennego życia) i kompatybilność (oznaczającą świadomość bycia częścią większej całości, dopasowania, łączenia się i dzielenia z innymi).
Niezależnie od tego, jak bardzo idealistyczne wydają nam się te idee, zauważymy szybko, że testując konkretne realizacje (czyli zaproje- ktowane przedmioty znajdujące się wokół nas: w domu, pracy czy na ulicy) – w jakim stopniu są ze sobą kompatybilne, jak bardzo są w stanie zarazić nas swoją autentycznością czy zaskoczyć przemyślaną funkcjonalnością – poczujemy się w ich otoczeniu bezpieczniej. Bo kto z nas nie zastanawiał się, po co ma kupować nawet najlepszą maszynę do kawy, skoro pasują do niej tylko kapsułki jednego typu, co wymusza kupowanie jednego rodzaju kawy, i jak bardzo cieszył się że na iPod’a może ściągać programy setek różnych producentów.
Wystawa re.produkt 2 wpisuje się świetnie w zapotrzebowanie na edukację w myśleniu o zrównoważonym świecie. Pokazuje na prostych przykładach ideę 3R: reduce, reuse, recycle. Tłumaczy, jak przedmioty, których używamy na co dzień, realizują strategię zrównoważonego rozwoju. Jak my możemy przyczynić się do tego, aby ideę równowagi wdrażać w naszym codzien-
nym życiu, ale też – czego wymagać od projek-tantów i od producentów. Wystawa w dobry sposób uświadamia, jaką rolę mają do spełnienia projektanci. Użytkownik oczekuje od nich przede wszystkim pomysłowości, empatii i jednak prostoty. I w końcu, jaką rolę w tym łańcuchu pełni przedsiębiorca, który rozwijając swoją firmę, może wykorzystać designerską kreatywność w sposób najlepiej służący ludziom i środowisku. Wystawa prezentuje kilka dobrych przykładów takich właśnie strategii »zrównoważonego biznesu«.
Instytut Wzornictwa Przemysłowego, w ramach projektu Zaprojektuj Swój Zysk, tworzy otoczenie biznesowe umożliwiające polskim projektantom i przedsiębiorcom współpracę w zakresie wdrażania wzornictwa. Wzornictwo zaś jest upowszechniane w różnych kontekstach dzięki organizowanym wystawom, które pełnią funkcję narzędzi przekazywania wiedzy i edukacji.
Niezależnie od modeli biznesowych, przykładów dobrych praktyk czy studiów przypadku świetnie zaprojektowanych, przynoszących zyski produktów, pokazanie bardziej holisty-cznego podejścia do projektowania i strategii w przedsiębiorstwach, właśnie w kontekście biznesowym, jest dzisiaj bardzo potrzebne.
sustainable design and improved quality of life
We tend to associate sustainability primarily with ecology and protection of environment. Today, we see the issues of sustainable development and sustainable design not as a tendency that is extremely volatile but as a significant element of our reality.
In his report ›A checklist for sustainability,‹ David Carlsson, a famous trendsetter, quotes the following among the key criteria for sustai-nable design of today: environmental impact (with efficient use of resources, biodegradability and the reuse formula), innovation+ (insepara- bly linked with the improvement of quality of life, as a condition of its acceptance by the user, otherwise being rather purposeless – with the entire load of creativity and dynamics), emotional link (thanks to emotions and memo-ries we live longer with objects, we don’t want to get rid of them) and timeless aesthetics (that enables living in harmony and beautiful surrounding), quality+ (expressed as an added value, resulting from experiment, focus on the user’s individual needs, always responsible) and, finally, authenticity (related to identity, heritage, rituals and everyday stories) and compatibility (meaning the awareness of one’s being a part of a larger whole, adjustment, networking and sharing with others).
Krzysztof Bielski,Director of Design Centre in The Institute of Industrial Design
Sustainable – the term has already entered almost every sphere of life. It originated from fear, anxiety but also from the feeling of responsibility. Sustainable means renewable, solid, preserving ecological balance, steady. First used as a term referring to development, it was later adopted by design. And, fortunately for everyone, also by business.
fot.
: IW
P
8
Irrespective of how idealistic these ideas seem to us, we will quickly notice that – when testing specific executions (i.e. designed objects that surround us: at home, at work or in the street) for how compatible they are and how much they can infect us with their authenticity or surprise with their inventive functionality – we will feel safer when they are around. And haven’t you ever wondered why you should buy even the best coffee machine if it has only one type of matching capsules, which forces you to buy only one type of coffee, and how happy you were about being able to download applications from hundreds of suppliers to your iPods.
The re.produkt 2 exhibition responds to the need for education in thinking about sustainable world. It uses simple examples to illustrate the ›three R‹ concept: reduce, reuse, recycle. It explains how objects we use everyday deliver the strategy of sustainable development. How we can contribute to implementing the concept of sustainability in our everyday lives but also – what we can expect from designers and manufacturers. The exhibition is a good way to make people aware of the role to be perfor-med by designers: what the user expects them to offer is innovativeness, empathy and – still – simplicity. Finally, what is the role
of the entrepreneur who, in the development of his/her company, can use design creativity in a way that best seves people and environ-ment. The exhibition presents a number of good examples of such strategies of ›sustainable business‹.
The Institute of Industrial Design, within the Design Your Profit project, creates business environment to enable Polish designers and entrepreneurs to establish collaboration in the implementation of designs. Design, on the other hand, is publicised in various contexts thanks to exhibitions serving as tools for the provision of knowledge and education.
Whatever the business model, good practice or case study of a well-designed, profitable product, it is really important today to show a more holistic approach to design and strategy in enterprises, especially in the business context.
9
re.produkt 2 // ogranicz! odzyskaj! Używaj wielokrotnie!
W roku 1985 Victor Papanek, pochodzący z Austrii projektant-filozof, pisarz i wykładowca, jeden z czołowych przedstawicieli ekologicznie zorientowanego designu, napisał: »Są zawody bardziej szkodliwe niż wzornictwo przemysłowe, choć jest ich niewiele... Tworząc nowe gatunki trwałych śmieci, wybierając materiały i technologie zatruwające powie-trze, które wdychamy, projektanci stali się niebezpieczną rasą... W czasach masowej produkcji, kiedy wszystko musi być zaplano-wane i zaprojektowane, design stał się najpotężniejszym narzędziem, za pomocą którego człowiek kształtuje swoje środowisko, społeczeństwo i siebie samego. Wymaga to od projektanta wielkiej odpowiedzialności społecznej i moralnej«.
Podczas gdy wiele idei z czasem traci na wyrazistości, myśl Papanka wraz z upływem lat zyskuje ostrość. Bowiem dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek w historii, obawiamy się o stan zamieszkiwanego przez nas środowiska, zdając sobie sprawę z wyczerpywalności zasobów, którymi dysponujemy. Co więcej, jesteśmy coraz bardziej świadomi, że mikrodecyzje, których tysiące podejmujemy każdego dnia, czy to w praktyce projektowej, czy w życiu codziennym, wpływają nie tylko na nas
Kurator i projektant wystawyKNOCKOUTDESIGN: Maya Ober, Marta Florkowska-Dwojak, Dorota Kabała, Magdalena Juszczak
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
10
11
samych i nasze najbliższe otoczenie, ale także zwrotnie oddziałują na ekosystem. Wzrostowi znaczenia indywidualnych wyborów, w aspekcie wpływu, jaki wywierają na jakość życia w skali globu, towarzyszy przeformułowanie naszych preferencji estetycznych. Wbrew przewidywa- niom krytyków współczesności, skonstruowanej wokół szybkiego rozwoju nowych mediów rozszerzających rzeczywistość o wymiar wirtual-ny, rola materialnych przedmiotów, którymi się otaczamy nie maleje, ale wzrasta. Pożądamy jednak zupełnie innych rzeczy. Takich, które zamiast oddalać od otaczającego świata i go przysłaniać, raczej nas z nim łączą – ze względu na sposób, w jaki zostały wytwo- rzone. Bardziej, niż szybka i bezrefleksyjna konsumpcja masowo wyprodukowanych rzeczy, interesuje nas dzisiaj możliwość wytworzenia się autentycznej więzi między nami a przed- miotami, które gromadzimy. O tym, w jaki sposób praktyka projektowa przyczynia się do budowania tego typu relacji, opowiada wystawa re.produkt 2. Tegoroczna wystawa re.produkt 2 jest rozsze-rzeniem kuratorowanej i projektowanej przez Knockoutdesign wystawy re.produkt, zorga- nizowanej jesienią 2009 roku przez Fundację SPOT. w Poznaniu. Celem ekspozycji jest
przedstawienie przykładów rozwiązań projek-towych zmierzających do tworzenia produktów przyjaznych środowisku. Cykl życiowy każdego przedmiotu jest złożony i powiązany z wieloma towarzyszącymi mu procesami. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, które przedmioty i w jakim stopniu realizują wspomniany postu-lat. Te, prezentowane na wystawie, oceniamy więc raczej jako ciekawe próby zbliżania się do realizacji produktu w pełni zrównoważonego niż jego skończone, zamknięte definicje. Bardziej niż punkty dojścia, wystawa dokumentować ma procesy projektowych poszukiwań. Istotnym kryterium selekcji obiektów i strategii przedstawianych na re.produkt 2 było to, w jakim stopniu stanowią one głos w dyskusji nad kluczowymi zjawiskami we współczesnym designie. Jednym z nich jest świadome organizo-wanie procesu projektowego według założeń koncepcji 3R. Koncepcja 3R zbudowana jest wokół trzech imperatywów: reduce (ogranicz!), reuse (używaj wielokrotnie!), recycle (odzyskaj!), które określają trzy drogi prowadzące do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.3R odnosi się do całości modelu ekonomicznego. Uwzględnia zarówno etap produkcyjny jak i etap użytkowania.
Realizacja celów wyznaczonych przez koncepcję 3R powinna przebiegać w wielu różnych wymia-rach: rządowym, edukacyjnym, technologicz-nym, ekonomicznym, społecznym i kulturowym. Wprowadzanie w życie określonych przez nią wskazówek wymaga zmiany naszych dotychcza-sowych, głęboko zakorzenionych nastawień wobec świata i innych ludzi. Stwarza potrzebę powtórnego przemyślenia nawykowych sposobów obchodzenia się z rzeczami. Stąd szczególnie istotny według nas jest wymiar edukacyjny. Wiąże się on z budowaniem świadomości konsumenckiej uwrażliwiającej nie tylko na potrzebę zrównoważonego wykorzy-stywania surowców, ale także – na zwrotność relacji między nami a zamieszkiwanym i kreowa-nym przez nas środowiskiem. Koncepcja 3R promuje działania bezpośrednio związane z założeniami polityki zrównoważonego rozwoju, zawartymi w raporcie »Our Common Future« z roku 1987, powszechnie znanym pod nazwą raportu Brundtland (źródło: Wikipedia), które odnoszą się do wzajemnego harmonizowa-nia i balansowania wartości ekonomicznych, społecznych i ekologicznych (Sagan, 2005, s. 47). Ekspozycja podzielona została na trzy obszerne bloki tematyczne, z których każdy odpowiada jednej z dróg równoważenia rozwoju – reduce, recycle, reuse.
Łącznie, w ramach tych trzech kategorii, prezen-tujemy 35 przedmiotów zaprojektowanych przez twórców z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Stworzyłyśmy również oddzielny blok o nazwie Strategie, w całości poświęcony prezentacji sześciu wybranych firm, wśród których znalazły się: Bang & Olufsen, Masterprint XL, Freitag, Herman Miller, Interface Ltd, Pli. Firmy te cechuje ciekawa polityka wewnętrzna, kultura organizacyjna sprzyjająca pojawianiu się kreatywnych, proekologicznych rozwiązań oraz nowatorskie, zbliżające się do realizacji idei zrównoważonego rozwoju, podejście do produk-cji. Istotną rolę w praktyce projektowej wspom- nianych firm pełni dialog z użytkownikiem, co przyczynia się do budowania stylu życia zorganizowanego wokół »refleksyjnej konsump-cji« (Zukin, 1991, s. 188). Podział wystawy na wspomniane bloki ma charakter porządkujący. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w praktyce projektowej impera-tywy określające koncepcję 3R wzajemnie się przenikają. Ich wspólnym rdzeniem jest reinterpretujące nastawienie wobec otaczającego nas świata i sposobu, w jaki został uporządkowany przez nawyk i przekonania kulturowe. Żyć i projektować zgodnie z założeniami koncepcji 3R to podważać
12
13
istniejące definicje, odkrywać nowe użycia dobrze znanych przedmiotów, doświadczać świata raczej poprzez zmysły niż wyuczone schematy poznawcze.
re.duce // Produkty eksponowane w ramach tej kategorii dokumentują procesy poszukiwań zmierzających do radykalnego ograniczenia wpływu projektanta na środowisko naturalne. Logikę strategii reduce określić można więc jako refleksyjne dążenie do pozostawiania jak naj- mniejszej ilości niezamierzonych »śladów« w ekosystemie. Znajduje to swój wyraz w ascetycznej formie obiektów. Przy powstawa-niu przedmiotów prezentowanych w tym bloku tematycznym istotne było zminimalizowanie zużycia surowców i energii elektrycznej oraz zmniejszenie ilości powstających odpadów. Znajdują się tu produkty łączące w sobie najno-wsze osiągnięcia technologiczne, jak również – opierające się na prostym zabiegu projek-towym, radykalnie zmniejszającym powstający odpad. Odwrotną stroną działań zmierzających do redukcji negatywnego wpływu procesów produkcyjnych na środowisko jest skondensowa-ny, precyzyjny koncept. Polega on na dostrze-żeniu i maksymalizacji naturalnych energii otoczenia, takich jak światło słoneczne. Uwagę zwracają tu także próby indywidualizowa-
nia przedmiotów poprzez uzależnienie ich kształtu od warunków środowiskowych miejsca, w którym powstają. Szczególnie wyraźnym zapisem zastosowania tego rodzaju taktyki są przedmioty kolektywu Mischer Traxler – The idea of a tree. Austriacki duet wykorzystuje do produkcji siedzisk i pojemników maszynę własnego autorstwa o nazwie recorder 1, napędzaną energią słoneczną. Przedmioty z serii The idea of a tree powstają podczas jednego dnia, w różnych miastach świata. Ich gabaryty i kolor zależą od ilości oraz jakości światła słonecznego charakteryzującego daną lokalizację, o danej porze roku.
re.use // W ramach bloku reuse prezentujemy produkty powstałe w wyniku powtórnego użycia przedmiotów, które straciły swoją dawną funkcję, takich jak butelki, rury, banery, aby wymienić tylko niektóre. Bardzo powszechna we współczesnym designie strategia reuse stanowi najprostsze narzędzie projektanta starającego się działać zgodnie z założeniami koncepcji 3R. Sposób, w jaki używamy przed- miotów, uzależniony jest od kultury, w której wzrastamy. W trakcie socjalizacji dowiadujemy się, które rzeczy podziwiać, którymi się otaczać, a które uznawać za śmieci. Strategia reuse pozwala odwrócić ten porządek poprzez
przekształcanie śmieci w przedmioty z biografią, ściśle związane z konkretną lokalnością. Jednym z przykładów takiej subwersywnej lektury odpadów są prezentowane na wystawie torby Kaminari projektu japońskiej firmy Think the Earth Project, wyprodukowane z odzyskanych toreb do pakowania ryżu.
re.cycle // W kategorii recycle przedstawiamy dwie grupy produktów. Do pierwszej z nich zaliczyłyśmy przedmioty powstałe w efekcie powtórnego przetworzenia surowców. Do drugiej – wyprodukowane z innowacyjnych materiałów, takich jak zastępujące tradycyjny plastik biopoli-mery, powstałe w efekcie współpracy między projektantami i naukowcami, włączające się w naturalny recykling, czyli ulegające całkowitej biodegradacji. Jeden z bardziej zaskakujących zabiegów recyklingowych, ukazanych na wystawie re.produkt 2, proponuje szwedzka firma Apokalyps Labotek. Szwedzi prezentują mydło zrobione z oczyszczonego tłuszczu wykorzystywanego wcześniej w restauracjach do smażenia żywności oraz kolorowy parkiet i donicę stworzoną z przetworzonych, zużytych opon samochodowych. Projektując przestrzeń wystawienniczą, wybierając materiały i technologie wykorzystane
przy aranżacji wystawy, starałyśmy się podążać za koncepcją 3R. Tekturowe bębny stanowiące podesty wykonane są z przetworzonego papieru. Po wystawie będą służyły jako opakowania do przechowywania przedmiotów oraz jako elementy wystawiennicze. Wydruki wielkoforma-towe wykonane na tkaninie Elkle są bardziej przyjazne środowisku niż wydruki wykonywane na innych materiałach. Materiał Elkle umieszczo-ny w kompostowni, w ciągu 12 tygodni ulega biodegradacji w 90%. Druk wykonany został farbami lateksowymi na bazie wody, które są bezpieczne dla środowiska, nie zawierają szkodliwych substancji. Wystawa re.produt 2 to nie tylko prezentacja ciekawych produktów i strategii, ale przede wszystkim – zaproszenie do dyskusji nad rolą, jaką w codziennym życiu każdego z nas odgrywają rzeczy. Pytamy więc przede wszyst-kim o to, jak odpowiedzialnie je tworzyć i z wyobraźnią używać.
Knockoutdesign, współpraca merytoryczna – Jadwiga Zimpel
14
15
Literatura: Papanek V. (1985), Sagan I. (2005), The policy of sustainable development in post-socialist cities, w: Sagan I., Smith D. M. (red.), Society, economy, environment – towards sustainable city, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk – Poznań. Zukin S., (1991), Landscapes of Power, University of California Press, Berkley – Los Angeles – Oxford. http://pl.wikipedia.org/wiki/Zrównoważony_rozwój
Są zawody bardziej szkodliwe niż wzornictwo przemysłowe, choć jest ich niewiele... Tworząc nowe gatunki trwałych śmieci, wybierając materiały i technologie zatruwające powietrze, które wdychamy, projektanci stali się niebezpieczną rasą...
In 1985, Victor Papanek, an Austrian designer and philosopher, writer and academic, one of the leading representatives of environ-mental design, wrote: ›There are professions that are more harmful than industrial design, though very few... Creating new species of permanent waste, selecting materials and technologies that pollute the air we breathe, designers have become a dangerous race... At the age of mass production, when everything has to be planned and designed, design has become the mightiest tool that man can use to shape his environment, the society and himself. This requires the designer to be highly responsible, socially and ethically‹.
When many ideas lose their clarity with time, Papanek’s concept has been gaining value year by year. Today, more than ever before, we are concerned about the environment we live in, aware of the limited resources we have at hand. Moreover, we are more and more aware that micro-decisions thousands of which we make everyday – both in our design practice or simply in life – influence not only us and our surround-ing environment but also stimulate the reactions of the ecosystem. The increasing importance of our personal choices, in terms of the influ-ence they exert on the global quality of life,
re.produkt 2 //reduce! reuse! recycle!
Exhibition curator and designerKNOCKOUTDESIGN: Maya Ober, Marta Florkowska-Dwojak, Dorota Kabała, Magdalena Juszczak
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
16
is accompanied by reformulation of our aesthe-tic preferences. Contrary to what was expected by the critics of modernity, built around the rapid development of new media that extend the reality with a virtual dimension, the role of material items we tend to surround ourselves with does not decrease but grows. However, we want completely different things. We want things that – instead of getting us farther from the world around us and obscuring it – rather link us to it because of the way they were created. More than in a quick and thoughtless consumption of mass-produced objects, we are interested in the possibility of creating an authentic link between us and the items we collect. How design practice contributes to establishing such relations is shown at the re.produkt 2 exhibition.
This year’s re.produkt 2 exhibition is an exten- sion of the re.produkt exhibition managed and desidned by Knockoutdesign that was organi-sed in autumn 2009 by the SPOT. Foundation in Poznań. The objective of the exhibition is to present examples of design solutions aiming at creating environmentally-friendly products. The life cycle of every object is complex and intertwined with a multitude of accompanying processes. Therefore,
it is difficult to state clearly which objects and to what extent meet the above requirement. We therefore see the objects presented at the exhibition more as attractive attempts at executing a product that is fully sustainable than full, completed definitions of such objects. The exhibition is to document the process of the designer search more than the destina-tions. An important criterion in the selection of objects and strategies presented at re.produkt 2 was to what extent they express a viewpoint in a debate on the key phenomena in contempora-ry design. One of them is conscious organisation of the design process in line with the principles of the 3R concept.
The 3R concept is built around three imperatives: reduce, reuse and recycle that define three ways leading to reaching the sustainable goal. 3R refers to the entirety of the economic model. It covers both the manufacturing stage and the usage stage. The achievement of the objectives set by the 3R concept should occur in many different dimensions: governmental, educational, technological, economic, social and cultural. The implementation of the concept guidelines forces us to change our previous deeply-rooted attitudes toward the world and other people. It requires re-thinking of the habitual ways
17
of handling objects. Therefore, we consider the educational dimension particularly important.It entails building consumer awarenessof not only the need for sustainable use of resources but also of the reflexive relation between us and the environment we live in and create. The 3R concept promotes activities directly related to the principles of the sustainable development policy included in the report entitled ›Our Common Future‹ of 1987, commonly known as the Brundtland Report (source: Wikipedia), which refer to mutual harmonisation and balancing of economic, social and environ-mental values (Sagan, 2005, p. 47).
The exhibition has been divided into three extensive thematic areas, each following one of the paths of sustainable development: reduce, recycle and reuse. In total, as part of all the three categories, we present 35 items created by designers from Europe, Asia and North America. In addition, we have decided to prepare a separate area named Strategies, fully devoted to the presentation of six selected companies, including Bang & Olufsen, Master-print XL, Freitag, Herman Miller, Interface Ltd and Pli. The companies are characterised by interesting internal policies, organisational cultures that foster creative, environmental
solutions and innovative approach to production, which brings us closer to the achievement of the sustainable development concept. An important role in the design practice of the above companies is played by dialogue with the user, which contributes to the creation of a ›thoughtful consumption‹ -centred lifestyle (Zukin, 1991, p. 188). The division was aimed at introducing clarity in the exhibition, for it is obvious that in the design practice, the principles that define the 3R concept intertwine. Their common core is a reinterpretative attitude towards the world around us and the ways in which it was organi-sed by habits and cultural convictions. To live and design in line with the 3R concept principles means to challenge the existing definitions, to discover new uses for well-established items, to experience the world more with senses than with acquired cognitive patterns.
re.duce // Products exhibited in this category document the process of searching for a radical reduction of the designer’s impact on the natural environment. The logic of the reduce strategy may be explained as a thoughtful drive to leave as few unintended ›traces‹ in the ecosystem as possible. This is reflected in the ascetic
18
form of the objects. In the creation of the objected presented in this thematic area, it was important to minimise the use of resources and energy, and to limit the amounts of waste generated. You will see products that incorporate the latest technological advances and ones that are based on a simple design solution that radically reduces the waste genera-ted. An opposite side of attempts aimed at reducing the negative impact of production processes on the environment is a condensed, precise concept. It consists in seeing and maximising the natural energies of the surroundings, such as sunlight. Attention is drawn to attempts at personalising items by making their shapes dependent on the environmental conditions of the place where they are created. A particularly clear statement of such tactics are objects from the Mischer Traxler collective – The idea of a tree. The Austrian duet use a machine designed in-house, named recorder 1 and propelled with the solar energy, for the produc-tion of seats and containers. The idea of a tree objects are manufactured in one day in different cities of the world. Their sizes and colours are dependent on the amount and quality of the sunlight that characterises a given location in a given season.
re.use // The reuse area presents items created by re-using objects which have lost their previous function, such as bottles, pipes, banners, to name but a few. The reuse strategy, so common in contemporary design, is the simplest tool for a designer who wants to follow the 3R concept principles. The way we use objects depends on the culture in which we are raised. During socialisation, we learn which objects are to be admired, which to be surrounded with, which to consider waste. The reuse strategy enables to reverse the structure by transforming waste into items with a biography, closely related to a specific locality. One of the examples of such a subversive idea of waste are Kaminari bags designed by a Japanese company, Think the Earth Project, manufactured from re-used rice bags.
re.cycle // In the recycle category, we present two groups of products. The first one includes items created as a result of the recycling of resource materials. The second one includes the items made of innovative materials, such as biopolymers that replace traditional plastics, created as a result of collaboration between designers and scientists, which naturally recycle, i.e. are fully biodegradable. One of the more surprising recycling solutions presented surprising
19
recycling solutions presented at the re.produkt 2 exhibition is offeredby a Swedishcompany, Apokalyps Labotek. The Swedish present soap made of purified fat used in restaurants for frying food, and colourful flooring and a flower pot made of used tyres. In the design of the exhibition space, selection of materials and technologies used to organise the event, we tried to follow the 3R concept. The cardboard drums that serve as platforms are made of recycled paper. After the show, they will be used as cases for keeping items and as exhibition items. Large-format prints on Elkle fabric are more environmentally-friendly than prints on other materials. The Elkle fabric, put in a compost site, is 90% biodegradable within 12 weeks. Print was made with latex paints based on water, which are safe for the environment and do not contain dangerous substances. The re.produkt 2 exhibition is not only a presenta-tion of interesting products and strategies but also – and mainly – an invitation to discuss the role of items in our everyday lives. We ask, then, how to responsibly create the items and use them imaginatively.
Knockoutdesign, thematic support – Jadwiga Zimpel
References:Papanek V. (1985),Sagan I. (2005), The policy of sustainable development inpost-socialist cities, in: Sagan I., Smith D. M. (ed.), Society, economy, environment – towards sustainable city, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk – Poznań.Zukin S., (1991), Landscapes of Power, University of California Press, Berkley – Los Angeles – Oxford.http://pl.wikipedia.org/wiki/Zrównoważony_rozwój
20
There are professions that are more harmful than industrial design, though very few... Creating new species of permanent waste, selecting materials and technologies that pollute the air we breathe, designers have become a dangerous race...
21
22 strategie FirM // corporate strategies
23
strategie FirM //corporate strategies realizacja założeń idei 3R,przykłady strategii przyjaznych środowisku //
implementation of the 3R concept assumptions,eco-friendly strategies //
HerMan MiLLer //perFeKcYJna WiZJaHERMAN MILLER // www.hermanmiller.comUSA
PROFIL FIRMY // produkcja mebli biurowych
Herman Miller rozwija innowacyjne rozwiązania meblarskie umożliwiające tworzenie przestrze-ni biurowych, które wpływają na zwiększenie efektywności pracy. Jest też jedną z pionierskich firm charakteryzujących się całkowicie zrówno-ważoną polityką.
ZRÓWNOWAŻONA POLITYKA //W 2004 roku Herman Miller ogłosił program PERFEKCYJNA WIZJA, który ma umożliwić firmie osiągnięcie precyzyjnie określonych celów do roku 2020 //ZERO emisji lotnych związków organicznych
ZERO niebezpiecznych odpadówZERO stałych odpadów na wysypiskachZERO zużycia wody w procesach produkcji100% odnawialnej energii elektrycznej100% produktów ze znakiem DfE (Design for Environment)100% budynków należących do firmy spełniających normy USGBC (United States Green Building Code)
Herman Miller jest jednym z założycieli »Programu Zrównoważonego Przemysłu Meblarskiego« powstałego w 2006 roku w Wielkiej Brytanii, mającego na celu stworzenie dla przemysłu meblarskiego nowych standardów spełniających wymagania środowiskowe.
24
strategie FirM // corporate strategies
Krz
esło
AE
RO
N je
st w
ysta
wio
ne d
zięk
i up
rzej
moś
ci fi
rmy
K&
R D
esig
n //
w
ww
.k-r
.pl /
/ fo
t.: H
erm
an M
iller
24
25 phot
o //
Hay
HerMan MiLLer //perFect VisionHERMAN MILLER // www.hermanmiller.comUSA
COMPANY’S PROFILE // office furniture manufacturer
Herman Miller develops innovative furniture solutions in order to create new type office environments that contribute to raising work effectiveness. It is also one of the pioneer companies in terms of fully sustainable policy.
SUSTAINABLE POLICY // In 2004, Herman Miller announced its PERFECT VISION program which obliges the company to meet a list of precisely defined and challen-ging goals until 2020 //ZERO VOC (volatile organic compounds) emissions
ZERO hazardous wasteZERO solid waste to landfillZERO water consumption in the production process100% renewable energy use100% products with DfE (Design for Environment) label100% company buildings that comply with USGBC (United States Green Building Code) standards
Herman Miller is one of the founding members of the ›Furniture Industry Sustainability Programme‹, launched in 2006 in the UK to introduce new standards in the furniture industry's sustainability and improve its credentials.
AE
RO
N c
hair
is e
xhib
ited
cou
rtes
y of
K&
R D
esig
n //
ww
w.k
-r.p
lfo
t.: H
erm
an M
iller
interfaceFLor //MisJa ZeroInterfaceFLOR // www.interfaceflor.plUSA // Polska
PROFIL FIRMY //produkcja modularnych wykładzin (bez kleju, bez podkładów)
IDEA FIRMY //Intencją firmy jest odejście od tradycyjnych metod przemysłowych i skierowanie się w stronę bardziej naturalnego, cyklicznego systemu przepływu materiału i surowców. Postępy względem założeń Misji Zero dokumentowane są za pomocą systemu pomiarowego, Eco--Metrics. Kluczowe wskaźniki raportu dotyczą redukcji odpadów, energii odnawialnej, emisji dwutlenku węgla, zużycia wody i energii, oraz procentowej zawartości materiałów naturalnych i pochodzących z recyklingu w swoich produktach.
Częścią misji jest również zachęcanie innych firm do podążania w kierunku praktyk przemysłowych przyjaznych środowisku.MODULARNA = mniejsze koszty wymianyMODULARNA = mniejszy odpadMODULARNA = łatwiejszy montaż i utrzymanieMODULARNA = wolność kreacjiMODULARNA = łatwy recykling
ZRÓWNOWAŻONA POLITYKA //MISJA ZERO do 2020 roku //// cel: eliminacja wszystkich negatywnych skutków, jakie firma wywiera na środowisko naturalne, do 2020 r.
ROK 2010 – NAJWAŻNIEJSZE FAKTY // // wszystkie fabryki w Europie wykorzystują 100% energii odnawialnej // zmniejszenie ilości odpadów składowanych na wysypiskach o 80% w stosunku do 1996 r. // zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych (GHG) o 44% w stosunku do poziomu z 1996 r. // 99.7% produktów sprzedawanych w krajach europejskich zostało wyprodukowanych w Europie // od 1997 r. InterfaceFLOR posadziło prawie 87 000 drzew, aby zmniejszyć negatywne skutkiprzebytych 174 milionów mil powietrznych // a także ponad 10 000 drzew w ramach programu Cool CO2mmute // jako pierwszy producent wykładzin w Europie, InterfaceFLOR otrzymał weryfikowaną przez niezależne instytucje deklarację ekologiczną EPD (Environmental Product Declaration) // cel: zdobyć deklaracje EPD na wszystkie nasze produkty
24
strategie FirM // corporate strategies
fot.
: Int
erfa
ceFL
OR
26
27 phot
o //
Hay
interfaceFLor //Mission ZeroInterfaceFLOR // www.interfaceflor.plUSA // Poland
COMPANY’S PROFILE //modular carpet production (no glue, no pad)
COMPANY’S CONCEPT //The company’s aim is to move from the traditional industrial approach of ›take, make, waste‹ and move towards a more natural or cyclical system of material and resource flows. The Eco-Metrics measure our progress against Misson Zero. Key Eco-Metrics indicators include waste reduction, renewable energy, carbon emissions, water and energy usage, and percentage of recycled and biobased materials in products.
Encouraging other companies to follow its lead in resource friendly manufacturing poli-cies and processes is also a central part of the environmental mission.
MODULAR = lowers the cost of change MODULAR = products less wasteMODULAR = easier to reconfigure and maintainMODULAR = creative design freedomMODULAR = easily recycled
SUSTAINABLE POLICY //MISSION ZERO until 2020 //// aim: completely eliminate the negative impact our company may have on the environment by 2020
THE YEAR 2010 – KEY FACTS //// electricity in all factories in Europe is 100% renewable // 80% reduction in waste sent to landfill since 1996 // actual reduction of Interface GHG emissions by 44% from baseline 1996 // 99,7% of the products sold in Europe were manufactured in Europe // since 1997 InterfaceFLOR has planted most 87 thousand trees to reduce the impact of 174 million business related air miles // and over 10.000 trees for the Cool CO2mmute program // as the first carpet manufacturer in Europe, InterfaceFLOR has achieved a third party verified Environmental Product Declaration (EPD) // aim: continue to develop EPDs to cover all our products
fot.
: Int
erfa
ceFL
OR
Freitag //oD ciĘŻarÓWKi Do torBYFREITAG // www.freitag.chSzwajcaria
PROFIL FIRMY //produkcja toreb i akcesoriów
Do tworzenia niepowtarzalnych toreb i akcesoriów Freitag wykorzystuje zużyte materiały znalezione na ulicy, zaraz za Twoimi drzwiami: zabrudzone od spalin stare plandeki ciężarówek, zużyte dętki, zużyte pasy samochodowe, zużyte poduszki powietrzne.
ZRÓWNOWAŻONA POLITYKA //Wszystkie artykuły marki Freitag są w 100% wyprodukowane z powtórnie odzyskanych
materiałów. Cała produkcja ma miejsce w Zurychu, w Szwajcarii, skąd gotowe torby są dystrybuowane do sklepów na całym świecie. Dzięki temu, że produkcja odbywa się w jednym miejscu, zmniejszona jest emisja dwutlenku węgla.
Recykling i jakość to dwie najważniejsze wartości we Freitag. W procesie produkcji odpad mate-riału stanowi prawie 0%, a najmniejsza ilość powstających odpadów jest przechowywana w magazynie fabryki, gdzie czeka na wykorzy-stanie w przyszłych seriach produktów.
24
strategie FirM // corporate strategies
fot.
: Noë
Flu
m
28
Freitag //FroM a trUcK to a BagFREITAG // www.freitag.chSwitzerland
COMPANY’S PROFILE // manufacturer of bags and accessories
In order to create unforgettable bags, Freitag uses recycled materials and those found on the road outside your front door: well-travelled truck tarpaulins, unravelled seat belts, bicycle inner tubes beyond repair, recycled airbags.
SUSTAINABLE POLICY // All Freitag brand products are manufactured from 100% recycled materials. The whole production process takes place in one factory in Zurich, Switzerland, from where the ready bags are distributed to retailers around the world. The fact that production takes place in one location decreases the carbon footprint.
Recycling and quality are the most important values in Freitag. Within the manufacture system, produced waste constitutes almost 0% and minor waste remaining is stored in the factory, waiting to be used in a new generation of products.
fot.
: Rol
and
Tän
nler
29
eLKLe //Materiał W pełni BioDegraDoWaLnYELKLE // www.masterprintxl.pl/produkty,90,elkle.htmlPolska
PROFIL FIRMY //druk wielkoformatowy
CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁU //Nowy materiał, opatentowany pod marką ELKLE, pozwala na wyeliminowanie lub częściowe zastąpienie niepodlegających biodegradacji materiałów sztucznych, bazujących na polipropylenie czy polietylenie.
Materiał ELKLE jest produktem ekologicznym. Stworzony został z myślą o przemyśle drukarskim, gdzie wykorzystywany jest jako nośnik wszelkiego rodzaju nadrukowanych informacji, mało- i wielkogabarytowych plakatów, plansz oraz reklam.
Nowy materiał sygnowany marką ELKLE może zawierać nowoczesne, ekologiczne uniepalniacze, wolne od substancji szkodliwych dla środowiska naturalnego. Można go dzięki temu stosować w różnego rodzaju obiektach o wysokich wymaganiach związanych z przepisami BHP.
Szeroki zakres gramatur materiału ELKLE – od 135 do 250 g/m2 – umożliwia dobór jego odpowiedniej grubości, zależnie od potrzeb przemysłu drukarskiego i przeznaczenia nadrukowanych powierzchni. Wszystkie wydruki wielkoformatowe prezentowane na wystawie wykonano na materiale ELKLE.
24
strategie FirM // corporate strategies
fot.
: Rem
igiu
sz T
ruch
anow
icz
30
31
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
eLKLe // FULLY BioDegraDaBLe MateriaLELKLE // www.masterprintxl.pl/produkty,90,elkle.htmlPoland
COMPANY’S PROFILE //large-format print
MATERIAL CHARACTERISTICS // The new material, patented under the brand name ELKLE, facilitates elimination or partial replacement of plastics based on polypropylene or polyethylene, which are not biodegradable.ELKLE material is an ecological product designed for the printing industry as a medium for all types of printed information (posters, banners and advertisements).
The new material under the brand name ELKLE contains modern eco-friendly art fires, free from substances harmful to the environment. It can therefore be used in diverse facilities where high workplace safety norms are required.
Availability of a variety of ELKLE’s grammage-ranging from 130 to 250 g/m2 – allows choosing the most suitable density depending on the printing industry’s needs and the destinati-on of printed surfaces. All the exhibition’s prints are made using ELKLE material.
Bang & oLUFsen //precYZJa W KaŻDYM caLU...BANG & OLUFSEN // www.bang-olufsen.comDania
PROFIL FIRMY // produkcja systemów i urządzeń audiowizualnych
»Odwaga, by nieustannie kwestionować zwykłe rzeczy w poszukiwaniu zaskakujących, długotrwałych doświadczeń«. Wartości, którymi kieruje się firma Bang & Olufsen wyrażane są czterema słowami: perfekcja, synteza, oryginalność, pasja.
ZRÓWNOWAŻONA POLITYKA // Firma Bang & Olufsen stara się, aby jej produkty oraz procesy produkcyjne były zrównoważone pod względem oddziaływania na środowisko
naturalne. Jednym z założeń firmy jest otwarte informowanie opinii publicznej o kwestiach środowiskowych związanych z jej produktami i procesami produkcyjnymi.
PRECYZJA W KAŻDYM CALU... // Firma opracowuje i publikuje na swojej stronie internetowej raporty roczne dotyczące wpływu, jaki jej działalność wywiera na środowisko naturalne oraz informacje na temat cyklu życia produkowanych przez nią urządzeń. Prowadząc tego typu działalność, przyczynia się do kształtowania świadomości użytkowania produktów wśród swoich klientów.
24
strategie FirM // corporate strategies
fot.
: Jak
ob T
jele
sen
32
33
Bang & oLUFsen // DoWn to tHe sMaLLest DetaiL...BANG & OLUFSEN // www.bang-olufsen.comDenmark
COMPANY’S PROFILE // manufacturer of audio products and sound systems
›Courage to constantly question the ordinary in search of surprising, long-lasting experiences‹. At Bang & Olufsen the values are expressed in four words: excellence, synthesis, originality, passion.
SUSTAINABLE POLICY // Bang & Olufsen as an environmentally responsible company desires to create sustainable products and manufacture processes. One of the company’s postulate is to communicate openly on environmental issues related to their production and products.
DOWN TO THE SMALLEST DETAIL... // The company produces and publishes on its website annual reports regarding its environmental impact as well as information about the lifecycle of certain equipment it manufactures. Therefore it contributes to raising clients’ awareness on responsible product use.
fot.
: Gun
nar
Mer
rild
pLi Design LtD //Mała FirMa Z WieLKiMi iDeaMiPLI DESIGN LTD // www.plidesign.co.ukWielka Brytania
PROFIL FIRMY // produkcja mebli
Pli Design Ltd jest małą firmą z wielkimi idea-mi: dwóch pracowników na pełny etat, kilku współpracujących freelancerów i ścisła sieć podwykonawców. Cały proces projektowy i produkcyjny realizowany jest na terenie Wielkiej Brytanii.
ZRÓWNOWAŻONA POLITYKA //Zrównoważone projektowanie to nie tylko efektywne użycie tradycyjnych materiałów i procesów przemysłowych. Pli świadomie opracowuje cały cykl życiowy swoich produktów. Oferuje także swoim klientom pełny serwis, poczynając od umożliwienia zwrotu towaru, poprzez renowację zakupionych mebli, kończąc na schemacie recyklingu produktu, dostarczanym klientowi wraz z produktem.
MAŁA FIRMA Z WIELKIMI IDEAMI //Pli używa oprogramowania Fira Footprinter do obliczania poziomu, powstającej przy produ- kcji mebli, emisji gazów cieplarnianych. Dzięki temu jest w stanie dostosować produkcję do wymaganych norm.
Firma opracowała także narzędzie do analizy cyklu życiowego produktów, dzięki któremu może na bieżąco śledzić, jakie skutki będą miały decyzje podejmowane w czasie procesu projektowego.
Pli stara się pracować wyłącznie z projektan-tami i podwykonawcami, którzy posiadają doświadczenie w tworzeniu produktów zrównoważonych. Natomiast kupując materiały do produkcji, wybiera tylko te, które są opatrzone odpowiednimi atestami.
24
strategie FirM // corporate strategies
fot.
: Pli
des
ign
LTD
34
35
pLi Design LtD //a sMaLL coMpanY WitH great iDeaLsPLI DESIGN LTD // www.plidesign.co.ukUK
COMPANY’S PROFILE // furniture manufacturer
Pli Design Ltd is a small business with big ideals: 2 full-time staff, several freelance designers and a tight network of subcontractors. All of our design and production is done in the UK.
SUSTAINABLE POLICY // Sustainable design is not only about using traditional materials and processes more efficiently. Pli is rethinking the entire lifecycle design of our products and we offer a full-service take-back, refurbishment and recycling scheme for our customers.
A SMALL COMPANY WITH GREAT IDEALS // Pli uses FIRA’s Footprinter software to calculate the CO2 footprint of our products and to benchmark them with industry norms.
Pli has developed a life-cycle analysis tool during the design process which helps us to consider a spectrum of environmental impacts from the very beginning of the product development phase.
Pli seeks to work with designers and manufacturers who can demonstrate a depth of experience in sustainable product design. While purchasing material for production, we only accept those that hold appropriate certifications.
fot.
: Pli
des
ign
LTD
36 3r = reDUce + recYcLe + reUse
37
reDUcezminimalizowanie użycia surowców oraz ograniczanie ilości powstających odpadów // minimizing the use of energy and resources as well reducing waste production //
gUBi cHair 1 gUBi cHair 1 designer // Komplot // www.komplot.dkmanufacturer // Gubi // www.gubi.dkDenmark, 2003
projektant // Komplot // www.komplot.dkproducent // Gubi // www.gubi.dkDania, 2003
Pierwsze krzesło produkowane dzięki innowa-cyjnej technice trójwymiarowego kształtowania forniru (3d veneer). Umożliwia ona zmniejszenie grubości formy do 5 mm, a tym samym redukcję zużycia materiału o 50%.
The first chair produced using an innovative technology of 3d veneer. Enables reducing material thickness down to 5 mm and, therefore, enables reducing the used material by 50%.
// re.cycle
24
reDUce
GU
BI C
HA
IR 1
jest
wys
taw
ione
dzi
ęki u
prz
ejm
ości
SPA
CE
STA
TIO
N /
/G
UB
I CH
AIR
1 is
exh
ibite
d c
ourt
esy
of S
PAC
ES
TATI
ON
//
ww
w.s
pac
esta
tion.
pl /
/ fo
t.: G
ubi
38
39
50% MnieJ ZUŻYtego MateriałU //50% Less UseD MateriaL
fot.
: Gub
i
tHe iDea oF a tree
tHe iDea oF a tree
designer and manufacturer // Mischer Traxlerwww.mischertraxler.comAustria, 2008
projektant i producent // Mischer Traxlerwww.mischertraxler.comAustria, 2008
Inspiracją do opracowania sposobu produkcji był proces wzrostu drzewa i jego zależność od warunków środowiska. Każdy z obiektów jest wynikiem jednego dnia pracy maszyny zasilanej energią słoneczną. Długość obiektu, grubość jego powierzchni i kolorystyka zależą od nasłonecznienia w miejscu i czasie, w którym produkt powstał. Przy małym nasłonecznieniu powstają krótsze, cienkie obiekty o ciemnym kolorze, natomiast przy dużej ilości światła – długie, jasne, o większej grubości.
The manufacture process was inspired by the tree growth and its dependence on environmental conditions. Each object is a result of one day’s work of a solar energy supplied machine. The object’s length and its surface thickness as well as colors depend on insolation in the place and time where the product is made. With low insolation, shorter, thinner and darker objects emerge, however, with high insolation levels – long, bright and thicker objects are produced.
// re.cycle
24
reDUce
fot.
: mis
cher
'tra
xler
40
41
tYLKo energia słonecZna //JUst soLar energY
fot.
: mis
cher
'tra
xler
pacKagingaDiDas
opaKoWanie aDiDas
manufacturer // Adidas // www.adidas.pl Germany, 2008
producent // Adidas // www.adidas.pl Niemcy, 2008
Pudełko, które dzięki wbudowanym rączkom nie wymaga używania dodatkowej torby do przenoszenia zakupionych butów ze sklepu do domu. Dzięki temu zabiegowi redukowana jest ilość materiałów używanych przy pakowaniu, a tym samym – zmniejszona ilość powstających odpadów.
A box that, due to incorporated handles, does not require using an additional bag to carry the shoes home from the store. This treatment reduces the amount of materials used for packaging and therefore limits waste production.
// re.cycle
24
reDUce
BeZ torBY //WitHoUt a Bag
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
42
43 phot
o //
mis
cher
'trax
ler
poLar Bear poLar Bearprojektant // Knockoutdesignwww.knockoutdesign.euPolska // Izrael, 2007
designer // Knockoutdesignwww.knockoutdesign.euPoland // Israel, 2007
Miś polarny wykonany jest z dwóch kawałków polaru w taki sposób, że przy jego produkcji nie powstają żadne odpady.
Polar bear is executed from 2 pieces of polar fleece in such a way that no waste is produced in the manufacture process.
BeZ oDpaDÓW // no Waste
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
poor LaMppoor LaMpdesigner // Bartosz Mucha // www.poor.pl Poland, 2003/2004
projektant // Bartosz Mucha // www.poor.pl Polska, 2003/2004
Lampa do samodzielnego złożenia przez użytkownika. Zbudowana jest z kartonika i kalki formatu A4 oraz energooszczędnej żarówki. Instrukcja wykonania lampy jest umieszczona bezpośrednio na produkcie. Tym samym zbędna jest ulotka tłumacząca sposób składania.
A lamp for self assembly by the user. It consists of tracing paper and cardboard, both in form of A4 sheets, as well as an energy saving bulb. The indications are printed directly on the product. Therefore a leaflet with assembly instructions is needless.
// re.cycle
24
reDUce
fot.
: Bar
tosz
Muc
ha
44
45 fot.
: Bar
tosz
Muc
ha
BeZ ULotKi //no LeaFLet
soLig soLig designer and manufacturer // IKEA // www.ikea.comSweden
projektant i producent // IKEA // www.ikea.comSzwecja
Lampy zasilane przez baterie słoneczne, które przemieniają światło słoneczne w elektryczność. Zastosowane diody LED pomagają ograniczyć zużycie energii o ok.70% w porównaniu z trady-cyjnymi żarówkami. Diody LED są jednocześnie ok. 20 razy trwalsze, dzięki czemu zmniejszona jest ilość powstających odpadów.
The lamps run on solar cells that transform sunlight into electricity. The used LEDs consu- me approx. 70% less energy as compared to incandescent bulbs. At the same time they last 20 times longer which enables waste reduction.
// re.cycle
24
reDUce
fot.
: IK
EA
of S
wed
en, I
KE
A
46
phot
o //
mis
cher
'trax
ler
fot.
: IK
EA
of S
wed
en, I
KE
Aenergia słonecZna + DioDY LeD // soLar energY + LeD
sUnnan sUnnandesigner // Nicolas Cortolezzis manufacturer // IKEA // www.ikea.comSweden
projektant // Nicolas Cortolezzis producent // IKEA // www.ikea.comSzwecja
Lampy zasilane przez baterie słoneczne, które przemieniają światło słoneczne w elektryczność. Zastosowane diody LED pomagają ograniczyć zużycie energii o ok.70% w porównaniu z trady-cyjnymi żarówkami. Diody LED są jednocześnie ok. 20 razy trwalsze, dzięki czemu zmniejszona jest ilość powstających odpadów.
The lamps run on solar cells that transform sunlight into electricity. The used LEDs consu- me approx. 70% less energy as compared to incandescent bulbs. At the same time they last 20 times longer which enables waste reduction.
// re.cycle
24
reDUce
energia słonecZna + DioDY LeD // soLar energY + LeD
fot.
: Nic
olas
Cor
tole
zzis
, IK
EA
48
49 phot
o //
mis
cher
'trax
ler
phot
o //
mis
cher
'trax
ler
UsBceLL UsBceLLproducent // Moixa Energy Ltd // www.usbcell.comWielka Brytania, 2006
manufacturer // Moixa Energy Ltd // www.usbcell.comUK, 2006
Baterie, które można doładować poprzez ich bezpośrednie podłączenie do portu USB w dowolnym sprzęcie elektronicznym. Dzięki formie baterii niepotrzebna jest ładowarka, a dzięki możliwości ponownego ładowania tych samych baterii ograniczona zostaje ilość odpadów.
Batteries that can be recharged simply by plugging into a USB port in any electronic device. No charger is needed; waste production is limited due to the possibility of recharging the same batteries over and over again.
fot.
: US
B-C
ELL
, Moi
xa E
nerg
y Lt
d
BeZ łaDoWarKi // no cHarger
ice creaM WaFer
WaFeLeK Do LoDÓW
place of origin // USA or UK end of XIX century
miejsce pochodzenia // USA lub Wielka Brytania koniec XIX wieku
Wafelek jest jadalnym opakowaniem do lodów. Zjadając opakowanie, zmniejszamy ilość powstających odpadów.
Wafer is an edible packaging for ice-cream. By eating the packaging, we reduce the amount of produced waste.
// re.cycle
24
reDUce
pita pita miejsce pochodzenia // Bliski Wschód Liban / Palestyna /Jordania
place of origin // Middle EastLebanon / Palestine /Jordan
Pita to pszenny placek wypełniany farszem. Obecnie stanowi formę podania dań typu fast-food takich jak falafel, gyros, kebab, shawarma. Zjadając opakowanie, zmniejsza- my ilość powstających odpadów.
Pita is wheat flour bread usually filled with stuffing. Nowadays, it is used for serving fast-food dishes such as falafel, gyros, kebab, shawarma. By eating the packaging, we reduce the amount of produced waste.
50
51 phot
o //
mis
cher
'trax
ler
phot
o //
mis
cher
'trax
ler
phot
o //
mis
cher
'trax
ler
25 fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
JaDaLne opaKoWanie //eDiBLe pacKaging
52 3r = reDUce + recYcLe + reUse
53
reUseponowne użycie przedmiotu, który utracił funkcjonalność, poprzez przywrócenie mu użyteczności lub nadanie mu nowej funkcji //
to use an item more than once, through using the item again for the same function or new-life reuse where it is used for a new function //
BannerinaBannerinaprojektant // Katarzyna Okińczycwww.bannerina.comPolska, 2007
designer // Katarzyna Okińczycwww.bannerina.comPoland, 2007
Bannerina to lampa wykonana z siatki mesh wykorzystywanej przy produkcji banerów rekla-mowych, których tony trafiają każdego miesiąca na wysypiska śmieci. Siatka mesh przepuszcza światło, dzięki temu abażur stał się atrakcyjnym elementem oświetleniowym.
24
reUseph
oto
// M
ariu
sz W
alte
row
icz
fot.
: Rem
igiu
sz T
ruch
anow
icz
Bannerina is a lamp made from mesh used for production of advertising banners, tons of which end up in the landfill each month. Mesh is translucent which makes the lampshade an interesting illumination item.
54
55 fot.
: Rem
igiu
sz T
ruch
anow
icz
BanerY reKLaMoWe – siatKa MesH //aDVertising Banners – MesH
eco-VinYL BoWL anD noteBooK
MisKa i notes eco-VinYL producent // Preco Logic / Eco-Corner www.ecocorner.pl Polska
manufacturer // Preco Logic / Eco-Corner www.ecocorner.pl Poland
Okładka notesu i misa zostały wykonane ze starych płyt winylowych.
24
reUseph
oto
// M
ariu
sz W
alte
row
icz
The notebook cover, as well as the bowl, was made from old vinyl records.
fot.
: Mac
iej M
azur
//
Eco
-Cor
ner
56
57 fot.
: Mac
iej M
azur
//
Eco
-Cor
ner
płYtY WinYLoWe //VinYL recorDs
BUBBLegUM LaMpsHaDe
aBaŻUr gUMa BaLonoWa projektant // Daria Burlińska // www.dbwt.pl Polska, 2008
designer // Daria Burlińska // www.dbwt.pl Poland, 2008
Abażur Guma Balonowa jest wykonanyz kawałków pianki polietylenowej stanowiących odpad przemysłowy.
24
reUseph
oto
// M
ariu
sz W
alte
row
icz
Bubblegum Lampshade is made of polyethylene foam pieces, which constitute industrial waste.
58
pianKa poLietYLenoWa //poLYetHYLene FoaM
fot.
: Mał
gorz
ata
Op
ala
KaMinariKaMinariproducent // Think the Earth Projectwww.thinktheearth.netJaponia
manufacturer // Think the Earth Projectwww.thinktheearth.netJapan
Torby wyprodukowane z odzyskanych torebek do pakowania ryżu. Wykonywane są ręcznie w »OIDEYO House« – domu twórczym, w którym pracują osoby niepełnosprawne umysłowo.
24
reUseph
oto
// M
ariu
sz W
alte
row
icz
Bags manufactured from recycled rice bags, handmade in ›OIDEYO House‹ – a manufacturing facility hiring mentally disabled workers.
60
61
oDZYsKane opaKoWania rYŻU // recYcLeD rice Bags
fot.
: Shi
nob
u S
him
omur
a
LigHt pLUMBing
LigHt pLUMBingprojektant // Claus Bjerre // www.clausbjerre.dkDania, 2008
designer // Claus Bjerre // www.clausbjerre.dkDenmark, 2008
Stare żelazne rury i elementy instalacji hydrau-licznej znalazły nowe zastosowanie w postaci świeczników.
Old iron pipes and parts of water installation found a new application becoming candlesticks.
24
rUrY HYDraULicZne //HYDraULic pipes
reUse
fot.
: Cla
us B
jerr
e
62
63
poKroWiec na Laptopa Laptop case producent // Preco Logic / Eco-Corner www.ecocorner.pl Polska
manufacturer // Preco Logic / Eco-Corner www.ecocorner.pl Poland
Pokrowce na laptopy powstają z niepotrzebnych banerów reklamowych.
rUrY HYDraULicZne //HYDraULic pipes
fot.
: Mac
iej M
azur
//
Eco
-Cor
ner
Laptop cases are created out of useless advertising banners.
BanerYreKLaMoWe // aDVertising Banners
transgLasstransgLassprojektanci // Tord Boontje & Emma WoffendenHolandiaproducent // Artecnica // www.artecnicainc.comUSA, 2007
designers // Tord Boontje & Emma WoffendenNetherlandsmanufacturer // Artecnica // www.artecnicainc.comUSA, 2007
Transglass to wazony, dzbanki i szklanki powstałe z przerobionych starych szklanych butelek.
Transglass comprises vases, pots and glasses made from reused old glass bottles.
24
reUse64
65
sZKLane BUteLKi //gLass BottLes
fot.
: ww
w.a
rtec
nica
inc.
com
24
reUse
UHaHa + Jar
UHaHa + słoiKprojektant // Karina Marusińska / Wzorowowww.marusinska.plPolska, 2009
designer // Karina Marusińska / Wzorowowww.marusinska.plPoland, 2009
Uhaha umożliwia stosowanie zużytych pojemników w nowy sposób. Gumowe przyssawki ułatwiają przytwierdzenie porcelanowego ucha do słoika.
Uhaha gives old containers a second life. Rubber lips facilitate easy fixing of a porcelain handle to a jar.
fot.
: Mar
iusz
Wal
tero
wic
z
66
67 fot.
: Mar
iusz
Wal
tero
wic
z
ZBĘDne słoiKi //UseLess Jars
68 3r = reDUce + recYcLe + reUse
69
recYcLeprzetwarzanie surowców – odzyskanych z odpadów w celu otrzymania nowych materiałów – umożliwiające ich ponowne użycie //
processing waste materials in order to enable using them again for new materials and products and to prevent wasting potentially useful materials //
60Bag 60Bag projektanci // Katarzyna Okińczyc,Remigiusz Truchanowicz // www.60bag.comPolska, 2008
designers // Katarzyna Okińczyc,Remigiusz Truchanowicz // www.60bag.comPoland, 2008
60BAG jest biodegradowalną torbą wielokrotnego użytku wyprodukowaną z naturalnej włókniny lnianej. Po około 60 dniach od wrzucenia do kompostu 60BAG rozkłada się na pierwiastki nieszkodliwe dla środowiska, takie jak tlen i wodór, wchodząc w naturalny obieg biologiczny. Nie wymaga drogiego procesu recyklingu, nie musi być umieszczana w przemysłowych kompostowniach.
60BAG is a biodegradable bag for multiple use produced from natural linen nonwoven fabric. Approximately 60 days after being disposed in the compost, 60BAG degrades into elements that are safe for the environment such as oxygen and hydrogen, integrating into the natural biological cycle. It does not require a costly process of recycling and does not need to be dumped at industrial composting facilities.
24
roZKłaD W 60 Dni //BioDegraDaBLe in 60 DaYs
recYcLe
fot.
: Rem
igiu
sz T
ruch
anow
icz
70
71 phot
o //
Hay
BU
TY A
LPIN
A P
RO
MIS
E w
ysta
wio
ne s
ą d
zięk
i up
rzej
moś
ci s
klep
u M
GB
SP
OR
T //
A
LPIN
A P
RO
MIS
E S
KI B
OO
TS a
re e
xhib
ited
cou
rtes
y of
MG
BS
PO
RT
stor
e //
ww
w.m
gbsp
ort.
pl /
/ fo
t.: A
lpin
a
aLpina proMise sKi Boots
BUtY aLpina proMiseproducent // Alpinawww.polartec.comSłowenia
manufacturer // Alpinawww.polartec.comSlovenia
fot.:
Mar
iusz
Wal
tero
wic
z
Buty do nart biegowych wyprodukowano częściowo z naturalnych surowców, takich jak wełna i skóra (górna część buta) oraz bawełna i len (sznurowadła), a częściowo – z przetworzo-nych tworzyw sztucznych (podeszwa).
sUroWce natUraLne i WtÓrne //natUraL anD recYcLeD resoUrces
Cross-country ski boots are produced partly from natural resources such as wool or leather (the upper part of the shoe) as well as cotton and linen (laces), and partly from recycled plastics (sole).
gUMDrop Bin gUMDrop Binprojektant // Anna Bullus // www.gumdropbin.comWielka Brytania, 2006
designer // Anna Bullus // www.gumdropbin.comUK, 2006
Gumdrop Bin – kosz do wyrzucania zużytej gumy do żucia – jest pierwszym na świecie pojemnikiem wykonanym z przetworzonych gum. Polimer BRGP, który pochodzi z przetwarzanych zużytych gum do żucia, jest głównym składni-kiem kosza. Kiedy się go zapełni, wraz z zawartością jest przerabiany na materiał do produkcji kolejnych pojemników.
Gumdrop Bin – a bin for throwing used bubble gum – is the world’s first chewing gum bin made with recycled gum. BRGP polymer derived from recycled used chewing gums is the main component of the bin. Once filled up, it is recycled, along with its content, to produce new Gumdrop bins.
24
gUMY Do ŻUcia // cHeWing gUM
recYcLe
fot.
: Ann
a B
ullu
s
72
73
gUMY Do ŻUcia // cHeWing gUM
phot
o //
Hay
fot.
: Bio
-Pak
Bio-paK DisposaBLe taBLeWare
nacZYnia JeDnoraZo-We Bio-paKdystrybutor // Bio-Pak // www.bio-pak.plPolska
distributor // Bio-Pak // www.bio-pak.plPoland
Seria biodegradowalnych w kompostowni, jednorazowych naczyń i sztućców, które są produkowane z: mieszaniny celulozowo-wapiennej (sztućce), celulozy włókien trzciny cukrowej (miski i talerze) oraz drewna (sztućce). Wszystkie te produkty posiadają certyfikat potwierdzający, że ulegają rozkładowi w ciągu 6 miesięcy.
roZKłaD W 6 MiesiĘcY //BioDegraDaBLe in 6 MontHs
A series of disposable tableware (dishes and cutlery) biodegradable in a composting facility produced out of: cellulose –limestone mixture (cutlery), cellulose sugarcane fiber (bowls and plates) and wood (cutlery). All products holda certificate that confirms their 6-month biodegradability.
noBoDY noBoDY projektant // Komplot // www.komplot.dkproducent // Hay // www.hay.dkDania, 2007
designer // Komplot // www.komplot.dkmanufacturer // Hay //www.hay.dkDenmark, 2007
Krzesło Nobody jest w całości produkowane podczas procesu formowania maty filcowej wykonanej z butelek PET. Proces produkcji nie wymaga użycia żadnych wspomagających środków – kleju czy żywicy ani dodatkowych elementów, takich jak śruby czy wzmocnienia. Filc produkowany jest w 100% z przetworzonych butelek PET po wodzie i napojach gazowanych.
Nobody chair is produced in one single process by thermo pressing the polymer fiber – felt mat made from PET bottles. The production process neither demands any additives like glues or resins, nor any additional materials like screws or reinforcements. PET felt is a 100% recyclable material produced mainly of used soda/water bottles.
24
recYcLe74
75
BUteLKi pet //pet BottLes
NO
BO
DY
jest
wys
taw
ione
dzi
ęki u
prz
ejm
ości
SPA
CE
STA
TIO
N /
/ N
OB
OD
Y is
exh
ibite
d c
ourt
esy
of S
PAC
ES
TATI
ON
//
ww
w.s
pac
esta
tion.
pl
fot.
: Hay
ocHiWata cotton
ocHiWata cotton
projektant i producent // MUJI // www.muji.comJaponia
designer and manufacturer // MUJI // www.muji.comJapan
Słowo »ochiwata« w języku japońskim określa upuszczone włókna bawełny. Koszule są wykonane z włókien bawełnianych upuszczonych w procesie przędzenia. Tym samym jest to odzież wytwarzana z odpadów powstającychw trakcie produkcji innych ubrań.
The word ›ochiwata‹ in Japanese means dropped cotton fibers. The Shirts are made from cotton fibers which were dropped during the yarning process. Therefore it represents natural clothing made from waste produced during the manufacturing of other clothes.
24
BaWełna Z oDpaDÓW proDUKcYJnYcH //cotton proDUction Waste
recYcLe
OC
HIW
ATA
CO
TTO
N w
ysta
wio
no d
zięk
i up
rzej
moś
ci s
klep
u M
UJI
w G
aler
ii A
rkad
ia, w
War
szaw
ie /
/ O
CH
IWAT
A C
OTT
ON
w
as e
xhib
ited
cou
rtes
y of
MU
JI s
tore
in A
rkad
ia S
hop
pin
g M
all,
War
saw
//
fot.
: Muj
i
76
77
BaWełna Z oDpaDÓW proDUKcYJnYcH //cotton proDUction Waste
phot
o //
Hay
Kub
ki je
dno
razo
we
z tw
orzy
wa
PLA
wys
taw
ione
są
dzi
ęki u
prz
ejm
ości
firm
y B
io-P
ak /
/ P
LA d
isp
osab
le c
ups
are
exhi
bite
d c
ourt
esy
of B
io-P
ak c
omp
any
fot.
: Bio
-Pak
pLa MateriaL
tWorZYWo pLadystrybutor // Bio-Pak // www.bio-pak.plPolska
distributor // Bio-Pak // www.bio-pak.plPoland
Polilaktyd [poli(kwas mlekowy)] PLA (z ang. polylactic acid, polylactide) jest to w pełni biodegradowalny polimer otrzymywany z odnawialnych surowców naturalnych, takich jak mączka kukurydziana. Stosowany głównie jako materiał do produkcji jednorazowych naczyń i opakowań. W przemysłowych kompostowniach ulega biodegradacji w ciągu ok. 1-2 miesięcy.
KUKUrYDZa //corn
Polylactide [Polylactic acid] PLA is a fully biodegra-dable polymer derived from renewable resour-ces, such as corn starch. Mainly used for disposable dishes and packaging production. Biodegradable in approximately 1-2 months in industrial composting facilities.
pLaiD pLaiDprojektant // Tina Ratzer // www.ratzer.dkDania
designer // Tina Ratzer // www.ratzer.dkDenmark
Do produkcji pledu wykorzystywana jest wyłącznie australijska biodynamiczna wełna merino. Owce są hodowane pod biodynamiczną kontrolą. Wełna nie jest poddawana intensywnemu praniu, a przy jej uzyskiwaniu nie stosuje się środków odstraszających owady. Do barwie-nia wełny używane są farby niezawierające metali ciężkich. Przędza zszywająca powstaje całkowicie z bawełny, a metka wykonana jest w 100% z poliestru. Pledy podlegają w całości procesom biodegradacji i recyklingu.
Plaid is made exclusively using Australian, biodynamic, merino wool. The sheep are bred under biodynamic control. The wool is not super-washed and no moth repellents are used. The dyes used do not contain heavy metals. The sewing thread is 100% cotton, the label is 100% polyester. Plaids are 100% biodegra- dable and recyclable.
24
Wełna, BaWełna, poLiester //WooL, cotton, poLYester
recYcLe
fot.
: Tho
mas
Juu
l
78
79
Wełna, BaWełna, poLiester //WooL, cotton, poLYester
phot
o //
Hay
fot.
: Kno
ckou
tdes
ign
poLar FLeecepoLarwynalazca i producent // Malden Millswww.polartec.comUSA, 1979
inventor and manufacturer // Malden Millswww.polartec.comUSA, 1979
Polar to rodzaj tkaniny wykonanej z odzyska-nego tworzywa PET i innych tworzyw sztu-cznych. Jako materiał hydrofobowy i dobrze izolujący termicznie, a zarazem niezwykle lekki, wykorzystywany jest do wytwarzania odzieży sportowej.
BUteLKi pet // pet BottLes
Polar fleece is a type of fabric made from recycled PET and other plastics. As a hydrophobic material and good thermal insulator, that at the same time is extremely light, it is used for making sportswear.
sHeLL sHeLLprojektant // Lotsdesign // www.lotsdesign.seSzwecja, 2009
designer // Lotsdesign // www.lotsdesign.seSweden, 2009
Urna Shell jest przeznaczona do pochówku prochów ludzkich w morzu. Wykonana jest ze sprasowanego papieru i z czasem rozkłada się w wodzie.
Shell is an urn for burials at sea. The urn is made from pressed paper and dissolves in water over time.
// re.cycle
24
recYcLe80
81
papier i WoDa //paper anD Water
fot.
: Lot
s
teDDY Bear teDDY Bearprojektant i producent // Tina Ratzer // www.ratzer.dkDania
designer and manufacturer // Tina Ratzer // www.ratzer.dkDenmark
Zabawki wykonane są z odpadów uzyskanych w procesie powstawania koców, które produkuje ten sam zakład. Większe odpady produkcyjne stają się »skórą« misia, mniejsze wypełniają jego wnętrze.
Teddies are made out of the eco-remnants from RATZER's sustainable wool blankets. Big remnants become the teddy; small ones make the filling.
24
Wełna Z oDpaDÓW proDUKcYJnYcH //WooL proDUction Waste
recYcLe
fot.
: Tin
a R
atze
r
82
83
Wełna Z oDpaDÓW proDUKcYJnYcH //WooL proDUction Waste
phot
o //
Hay
fot.
: ALT
tHe parQUet //tHe pot torso
tHe parQUet //Donica torsoprojektant i producent // Apokalyps Labotek www.apocalypselab.net Szwecja, 2008/2009
designer and manufacturer // Apokalyps Labotek www.apocalypselab.net Sweden, 2008/2009
Każdego roku w Szwecji wyrzuca się ponad 4 miliony opon samochodowych, natomiast w Unii Europejskiej – ok. 250 milionów. Apokalyps Labotek wykorzystuje ich część jako materiał do produkcji parkietu i donic. Podczas procesu produkcyjnego opony są cięte na małe kawałki. Gumę, tkaninę i stal oddziela się od siebie. Następnie guma mieszana jest z tworzywem sztucznym pochodzącym z odzysku. Otrzymywany materiał pochodzi w ponad 95% z odpadów i może być ponownie przetworzony.
oponY saMocHoDoWe //car tires
Each year more than 4 million car tires is disposed in Sweden and some 250 million tires consumed yearly in the EU. Apokalyps Labotek uses part of them as material for production of parquets and plant pots. During the manufacture process, tires are cut into smaller pieces, separating rubber, textile and steel from each other. Then rubber is mixed with recycled plastic. More than 95 % of the content is made from recycled materials and it can be recycled over and over.
tHe soap tHe soapprojektant // Apokalyps Labotek // www.apocalypselab.net Szwecja, 2008
designer // Apokalyps Labotek // www.apocalypselab.net Sweden, 2008
Mydło wyprodukowane z przetworzonego oleju używanego do smażenia falafeli w wielu bliskowschodnich restauracjach w Malmö.
Soap produced from recycled oil used for frying falafels in numerous Middle Eastern restaurants in Malmö.
// re.cycle
24
recYcLe
fot.
: Hen
rik R
osen
qvi
st
84
85
oLeJ spoŻYWcZY //eDiBLe oiL
fot.
: Lot
ten
Pål
sson
Wasara Wasaraprojektant i producent // Wasara // www.wasara.jpJaponia, 2008
designer and manufacturer // Wasara // www.wasara.jpJapan, 2008
Wasara to seria jednorazowych naczyń wykona-nych z bambusa i odpadów z trzciny cukrowej. Bambus, dzięki szybkiemu wzrostowi, jest łatwo odnawialnym surowcem, natomiast kawałki trzciny stanowią odpad przy produkcji cukru. Dzięki użyciu tych materiałów naczynia ulegają całkowitej biodegradacji w warunkach naturalnych.
Wasara is a series of disposable tableware made from bamboo and bagasse (sugarcane waste). Bamboo, due to its rapid growth, is an easily renewable resource and bagasse comes as waste in sugar production. Having been made from these materials, the tableware undergoes complete biodegradation in natural conditions.
// re.cycle
24
recYcLe
fot.
: Was
ara
86
87
BaMBUs, trZcina cUKroWa //BaMBoo, sUgarcane
fot.
: Was
ara
eko-kontrrewolucja //nasze życie przeprojektowujemy na zielono
Gotowi na przewrót // »Pomidorowa« lampa była tylko jednym z wielu projektów, jakie znalazły się wiosną tego roku na targach Salone Internazionale del Mobile pod zbiorczym hasłem: ekodesign. Co roku ta impreza odbywająca się w Mediolanie, mieście uznawa-nym za »stolicę stylu«, przyciąga setki tysięcy zwiedzających, którzy przybywają, by zobaczyć na własne oczy wszystko, co najważniejsze, najnowsze i najbardziej szykowne w światowym wzornictwie. A takim właśnie trendem jest obecnie design ekologiczny. Od drobnych gadżetów, jak podstawka do parasolów, która staje się miniaturowym trawnikiem dzięki wodzie spływającej z czaszy parasola, po większe projekty, jak dom zbudowany w 98% procentach z granitu pochodzącego z odzysku. Tego pokroju wzornictwo zdominowało w tym roku także inne targi – choćby w Paryżu, Londynie czy nawet w Szanghaju. Każdej z tych imprez wysta-wowych towarzyszą rozmaite seminaria, debaty, warsztaty na temat eko-wzornictwa. Teraz przychodzi czas na Gdynię.
Wedle Li Edelkoort, ekspertki w dziedzinie stylu, w kilku najbliższych dziesięcioleciach »zielony« design będzie dominującym trendem. Dlacze-go? W opinii trendsetterki jest to wynik nie tyle
Od pomidorów biegną przewody prowadzące do lampy. To nie zabawa ani żart, bo lampa świeci dzięki reakcji, w jaką wchodzą ze sobą kwasy zawarte w tychże pomidorach oraz cynk i miedź. Tego typu pomysły jeszcze wywołują pobłażliwe uśmiechy na twarzach rozmaitych niedowiarków, ale stopniowo to właśnie oni, a nie autorzy podobnych projektów, będą uznawani za oderwanych od rzeczywistości ekscentryków. I to szybciej niż się niedowiarkom wydaje.
Juliusz Urbanowicz,publicysta, redaktor, m.in. »Przekroju«, »Wprost«, TVP
fot.
: A
mel
ia U
rban
owic
z
88
89
chwilowej mody, ile głębokich przeobrażeń społeczno-kulturowych, jakie zachodzą w krajach rozwiniętych. Po okresie gwałtownego rozwoju miast przemysłowych następuje korekta – ich mieszkańcy chcą powrotu do natury. Nie mają oczywiście zamiaru porzucić miast, ale domagają się gruntownych zmian: wszystko, co ich otacza, ma być już nie tylko wygodne i nowoczesne, ale i zdrowe, naturalne, przyjazne środowisku. Nastaje era tzw. zrównoważonego rozwoju, a nie będzie go bez zrównoważonego designu, czyli planowania produkcji w zupełnie inny sposób niż do tej pory – na każdym jej etapie: od doboru materiałów po zagospodarowanie odpadów. Wszystko ma być przyjazne środowisku. Już nie od kołyski po grób, ale od kołyski po kołyskę, ponieważ chodzi o maksymalne wydłużenie cyklu życia produk-tów. Nie mają one »umierać«, lecz trwać dalej, w innej formie czy spełniając inne funkcje, albo przynajmniej ulegać biodegradacji. Eksperci uniwersytetu w Utrechcie twierdzą, że świat już w tej chwili jest gotowy do techno-logicznego przewrotu – szybkiego i niemal zupełnego zastąpienia powszechnie dziś używanych polimerów, bezodpadowymi, ulegającymi całkowitemu rozkładowi biotworzywami.
eko-projektanci dla eko-konsu-mentów // Architekci i projektanci pełnymi garściami czerpią obecnie pomysły z dawnego, wiejskiego stylu życia. Tę designerską kontrrewolucję widać choćby w doborze materiałów: karierę robi drewno (i najlepiej z okolicy, a nie egzotyczne), papier z recyklingu, ceramika, biotworzywa. Stare, dotąd uznawane za bezużyteczne przedmioty nie są już wyrzuca-ne na śmietnik, ale próbuje się je wykorzystywać do innych celów, są przetwarzane. Takie właśnie dewizy przyświecają projektom prezentowanym na Gdynia Design Days: reduce (zużywaj mniej), reuse (użyj ponownie, przedłuż życie produkto-wi), recycle (odzyskuj, przetwórz). Przedmiotom często nadaje się dziś organiczne formy. Zmiany widoczne są nawet w kolorystyce – dużo chętniej niż do niedawna stosuje się naturalne kolory warzyw i owoców.
To żadne fanaberie! Według jednego ze scena- riuszy, jakie nakreśliła dla świata mody i rynku odzieży organizacja Forum For the Future (forum na rzecz przyszłości), za 15 lat ci, dla których normy etyczne i ekologiczne przy produkcji ubrań nie będą ważne, ciuchy dla siebie będą mogli znaleźć jedynie w szarej strefie. Trend już teraz właściwie staje się dominujący w różnych branżach,
wielkie firmy starają sięmu podporządkować, a przynajmniej sprawić wrażenie, że tak robią. Puma zapowiada, że od przyszłego roku jej buty będą pakowane wyłącznie w pudełka z plastiku poddawanego recyklingowi. Coraz częściej powstają domy reklamowane jako »pasywne«, czyli takie, które mogą się obejść bez ogrzewania i klimatyzacji – a jednak pozostawać chłodne latem, i ciepłe zimą, dzięki m.in. pozyskiwaniu energii słonecznej czy zastosowaniu materiałów termo-izolacyjnych najnowszej generacji. W niemieckim Fryburgu zbudowano pierwsze w świecie w pełni energopasywne osiedla domów. »Ekologiczne« są już nawet wieżowce. Na przykład Skanska chwali się, na razie jedynym w Warszawie, drapaczem chmur posiadającym certyfikat LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) – zużywa on o jedną trzecią energii mniej niż inne nasze wysokościowce. Na polskich drogach pojawiło się już trochę samochodów z napędem hybry-dowym, a wszyscy producenci aut prześcigają się w informowaniu konsumentów o tym, jak mało paliwożerne stają się także inne ich produkty. Renault w swojej kampanii reklamowej zachęca klientów, by nabywając samochody tej marki, stali się »ecoistami« i kusi ich »ecorabata-mi«. Na naszych oczach rośnie w siłę ruch eko-konsumentów.
moda bez obciachu // Ekologiczna kontrrewolucja, ogarniająca w coraz większym stopniu masową produkcję, musi być jednak poddawana krytycznemu osądowi. Nie wszy- stko jest tak ekologiczne, jak się samo przedstawia. Pod adresem wielu firm padają oskarżenia o ecowashing. Polega on na tym, że reklama oraz PR nagłaśniają jakąś część działalności danej firmy, która może uchodzić za ekologiczną, podczas gdy cała reszta jej działań, ewidentnie szkodząca środowisku, jest przemilczana. Tego typu strategia może się jednak zemścić na producentach, bowiem konsumenci mają obecnie sporo możliwości zdemaskowania takiego postępowania. Pro- ekologiczny ruch społeczny wymusza zmiany prawa. Powstają systemy certyfikacji, które uniemożliwiają producentom PR-owskie łgarstwa, a konsumentowi dostarczają wiary-godne informacje o tym, co jest naprawdę naturalne i przyjazne środowisku. Unia Euro-pejska czy pojedyncze kraje wydają dyrektywy np. zmuszające firmy do wzięcia odpowiedzialności za swoje produkty – także wtedy, gdy zakończy się okres ich użytkowania.
W rezultacie wszyscy coraz chętniej nawracają się na ekologiczną modę. I dzięki temu czują się lepiej. Konsumenci, bo myślą, że mogą żyć
90
91
zdrowiej i w harmonii z naturą. A producenci i projektanci, bo nabierają przekonania, że uczestniczą nie tylko w osiąganiu zysku i kształtowaniu gustów estetycznych, ale również w działaniach, którym towarzyszy głębsze przesłanie etyczne: poszanowania przyrody, poprawy jakości życia ludzi, swoistej rewitalizacji społecznej. Być może wygląda to chwilami na eko-utopię, ale nie wziąć w tym udziału to naprawdę obciach.
Unia Europejska i pojedyncze kraje wydają dyrektywy zmuszające firmy do wzięcia odpowiedzialności za swoje produkty. Także wtedy, gdy zakończy się okres ich użytkowania.
ready for a revolution // The ›tomato‹ lamp was only one of a number of projects that could be found this spring at the Salone Internazionale del Mobile fair under the common name of eco-design. Every year, this event taking place in Milan – a city considered ›the capital f style‹ – attracts hundreds of thousands of guests, who come to see for themselves everything that is most important, modern and elegant in global design. Today, ecological design is exactly such a trend. It encompasses everything, from small gadgets – such as an umbrella stand which turns into a mini-lawn thanks to water flowing down from the canopy of an umbrella – to larger projects, such as a house which in 98% was built of recycled granite. This year, design of such kind has dominated other fairs as well – for instance n Paris, London or even Shanghai. Each exhibi- tion event is accompanied by various seminars, debates and workshops concerning eco-design. Now it’s time for Gdynia.
According to Li Edelkoort, a distinguished expert in the field of style, throughout next several decades ›green‹ design will become a dominating trend. Why? In the trendsetter’s opinion, it is not as much due to temporary fashion as profound socio-cultural transformations that occur
eco counter-revolution //We are re-designing our life in greenthe tomatoes are wired with the lamp. this is neither a game nor a joke because the lamp glows owing to the reaction between the acids contained in the tomatoes, zinc and copper. such ideas still evoke lenient smiles on the faces of various sceptics, but step by step it will be them – and not the authors of such projects – who will be considered eccentrics detached from reality. and this will come about quicker than the sceptics think.
Juliusz Urbanowicz,Journalist, editor at, among others, ›Przekrój‹, ›Wprost‹, TVP
fot.
: A
mel
ia U
rban
owic
z
92
in developed countries. After a period of rapid development of industrial towns, an adjustment is happening – their inhabitants want to return to nature. They do not intend, of course, to leave towns, but demand thorough changes: every-thing that surrounds them ought to be not only convenient and modern, but also healthy, natural and environment-friendly. An era of the so-called sustainable development is approaching – and it will not come true without sustainable design, which means that from now on produc-tion will be planned in a totally different manner. It will happen at each stage – from the choice of raw materials to waste utilization. Everything has to be environmentally friendly. And not from the cradle to the grave, but from the cradle to the cradle, as it is all about extending the life cycle of products. They are not about to ›die‹, but last longer in other forms or fulfilling other functions, or at least be biodegradable. Experts of the University of Utrecht claim that the world is already prepared for a technological revolution – a quick and almost total replacement of commonly used polymers with non-waste, entirely biodegradable biomaterials.
eco-desiGners for eco-consumers // Architects and designers currently capitalize on old rural lifestyle. This counter-revolution
in design is evident, for example, in the choice of raw materials: wood is very popular (prefe-rably grown locally and not exotic) along with recycled paper, pottery and biomaterials. Old objects, which until this very moment have been considered useless, are not thrown away but it is attempted to use them for other purposes – they are transformed. These are the mottos of the projects presented during Gdynia Design Days: reduce (use less), reuse (extend the life of a product), recycle (get back, transform). Today, objects are often given organic forms. Changes are visible even in the colouring – much more eagerly than until not so long ago natural colours of vegetables and fruit are used.
This is not a whim! According to one of scenarios for the world of fashion and the clothing market, drawn up by the organization Forum For the Future, in 15 years’ time those who pay no attention to ethical and ecological principles in the production of clothes will be able to find frocks for themselves only on the black market. Actually, the trend is already becoming dominant in a variety of industries, with big companies trying to follow it, or at least to produce such an impression. Puma announces that, starting from the next year, their shoes will be packed into boxes made of recycled plastic only.
93
More and more popular are houses advertised as ›passive‹, which means that they can do without heating or air conditioning – but still be cool in summer and warm in winter, which is owing to solar energy or the use of heat-insula-ting materials of the latest generation. In Freiburg, Germany, the first fully ›passive‹ residential complexes in the world have been constructed. Even skyscrapers are ›ecological‹. For example, Skanska can boast the sole skyscraper in Warsaw which has obtained the LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) certificate – it consumes one-third energy less than our other tower blocks. A few cars with hybrid propulsion have already appeared on Polish roads, and all car manufacturers compete in informing the consu-mers about how little energy-consuming their other products have also become. In its adverti-sing campaign, Renault encourages its clients to become ›ecoists‹ by purchasing its cars and tempts them with ›eco- discounts‹. Before our very eyes, a movement of eco-consumers is growingin strength.
no-shame fashion // However, ecological counter-revolution, embracing mass production to a growing extent, will not escape criticism. Not everything is as ecological as it presents itself. Numerous companies are being accused
of ecowashing. According to this practice, certain, allegedly ecological, activities of a company are highlighted by advertisement and PR, whereas no word is said about the rest, which is definitely harmful to the environment. Still, such a strategy may take revenge on manufacturers, as consumers currently have plenty of possibilitie to uncover such behaviour. Pro-ecological social movement extorts changes in the law. Systems of certification are being developed, which shall prevent PR lies and supply the consumers with reliable information about what is really natural and environment- -friendly. The European Union and individual countries issue directives that, for instance, make companies take responsibility for their products, also when their useful lives are over.
As a result, everyone is increasingly inclined to ecological fashion, and they feel better with it. The consumers do this because it lets them live healthier and in harmony with nature. Producers and designers, on the other hand, are more and more confident that they participate not only in gaining profits and moulding aesthetic tastes, but also in activities accompanied by a deeper ethical message, such as: respect for nature, improve-ment in the quality of life and a peculiar social fulfilment. Perhaps it looks like eco-utopia from time to time but not taking part in it – is a shame.
94
95
The European Union and individual countries issue directives that, for instance, make companies take responsibility for their products. Also when their useful lives are over.
Katalog współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
The catalogue is co-financed from the funds of the European Regional Development Fund within the confines of the Innovative Economy Operational Programme.