„Kasza na stół, na zdrowie, na co dzień”

Kasza to nasiona zbóż (są wyjątki!) oczyszczone z niejadalnych części ziarna

i w zależności od rodzaju, bardziej lub mniej rozdrobnione.

Kasze są pożywnym, zdrowym produktem, ponieważ są lekkostrawne, zawierają

skrobię, białko, wiele witamin z grupy B i dużo składników mineralnych.

Jak przygotowuje się kasze?

Ziarna zbóż pozbawione łuski (czyli składników nieprzyswajalnych) rozdrabnia

się i poleruje. Ziarna mogą być łamane bądź gniecione. Można je także

uszlachetnić przez odmącznianie, parowanie i prażenie. Do najbardziej

popularnych ziaren przerabianych na kasze należą: jęczmień, gryka, ryż,

owies, ale także pszenica i kukurydza.

Co zawierają?

Kasze zawierają duże ilości skrobi, która w organizmie powoli jest rozkładana

do glukozy, a zatem kasze są produktem o wysokiej wartości energetycznej.

Są one również bogatym źródłem białka, błonnika pokarmowego, witamin

i składników mineralnych.

Jeśli chodzi o witaminy, kasze są wspaniałym źródłem witamin z grupy B.

Najwięcej witaminy B1 jest w kaszy gryczanej oraz jaglanej, witaminy B2

w gryczanej, PP w jęczmiennej perłowej.

Kasze zawierają również witaminę B6, kwas foliowy oraz witaminę E.

Kasze zawierają również cała gamę składników mineralnych, począwszy od

fosforu, magnezu i potasu, a także żelazo, miedź, cynk, wapń, mangan czy

krzem.

Co wpływa na ich wartość odżywczą?

Stopień oczyszczenia i rozdrobnienia kaszy oraz rodzaj zboża, z którego ją

się produkuje, wpływają na skład chemiczny i wartość odżywczą kaszy.

Wartość ta jest szczególnie wysoka u tych z grubego przemiału.

Dla kogo są dobre?

Dania przygotowywane z dodatkiem kasz są sycące, lekkostrawne i niedrogie,

dlatego zaleca się je szczególnie dla osób, które pracują fizycznie, osób chorych

oraz dzieci i młodzieży.

Kasza jęczmienna

Wyrabiana jest z ziarna jęczmienia.

Ze względu na stopień rozdrobnienia dzielimy tę kaszę na:

pęczak (całe - oczyszczone, obłuskane i wypolerowane ziarno jęczmienia),

kaszę jęczmienną łamaną, zwaną też wiejską (pocięty na duże cząstki

pęczak). Występujące w trzech rodzajach: gruba, średnia i drobna

kaszę jęczmienną perłową, zwaną też mazurską (pocięty na duże cząstki

pęczak, które poddaje się następnie obtoczeniu i polerowaniu) Również

występuje jako gruba, średnia i drobna.

Jest źródłem błonnika

Kasza jęczmienna (jęczmień) zawiera:

• witaminy: z grupy B, szczególnie witaminę B5 oraz witaminę E;

• składniki mineralne: fosfor, magnez, wapń, żelazo, selen.

Działanie: zapobiega zaparciom, obniża poziom cholesterolu, zapobiega

powstawaniu zakrzepów w naczyniach krwionośnych, wpływa korzystnie na

funkcjonowanie przewodu pokarmowego, z uwagi na zawartość

przeciwutleniaczy przeciwdziała nowotworom, korzystnie wpływa na skórę.

Z tej grupy najwyższą wartość odżywczą ma kasza jęczmienna pęczak.

Kasza gryczana

to pierwszy wyjątek, ponieważ nie produkuje jej się ze zbóż a z gryki – rośliny

z rodziny rdestowatych.

Wyróżniamy kaszę gryczaną:

nieprażoną – powstaje z ziaren gryki, ma jasną barwę i delikatniejszy smak niż

prażona, ale również gotuje się ją dłużej niż prażoną

prażoną – powstaje z ziaren gryki poddanych prażeniu

Jest źródłem fosforu, magnezu, manganu. Jest bezglutenowa.

Kasza gryczana (gryka) zawiera:

• witaminy: kwas foliowy;

• składniki mineralne: żelazo, cynk, magnez, potas, fosfor, mangan.

Działanie: nie zawiera glutenu, może być zalecana w diecie alergików. Nie

zakwasza organizmu, ma właściwości alkalizujące. Zalecana głównie dla osób

z chorobami układu krążenia, nadciśnieniu, kruchości naczyń krwionośnych,

z uwagi na zawartość rutyny i magnezu.

Kasza jaglana

Powstaje z łuskanego ziarna prosa . Jest bezglutenowa i ma działanie

zasadotwórcze.

Jest źródłem miedzi.

Kasz jaglana (proso) zawiera:

• witaminy: z grupy B;

• składniki mineralne: magnez, żelazo, potas, wapń, krzem;

• spore ilości białka, tłuszcze nienasycone.

Działanie: z uwagi na duża zawartość żelaza zalecana w żywieniu chorych na

anemię, wpływa na prawidłową budowę kości oraz prawidłowe funkcjonowanie

serca i systemu nerwowego. Poprawia wygląd skóry, włosów, paznokci i zębów.

Nie zawiera glutenu, może być zalecana do spożywania przez osoby uczulone

na gluten. Ma właściwości alkalizujące organizm.

Kasza manna

Kasza ta powstaje przy przemiale pszenicy na mąkę.

Oprócz zwykłej kaszy manny znajdziemy też kaszę manną razową (jest

ciemniejsza, zawiera więcej błonnika) i kaszę manna błyskawiczną ( poddaną

wstępnej obróbce termicznej)

Kasza manna – grysik (pszenica) zawiera:

• witaminy: z grupy B, E;

• składniki mineralne: szczególnie cynk, jod;

• tłuszcze nienasycone, białko, skrobia.

Działanie: Korzystnie wpływa na system nerwowy, poprawia kondycję skóry,

jest lekko strawna, więc można ją zalecić przy chorobach dróg żółciowych,

wątroby, trzustki i przewodu pokarmowego, nerek, dróg moczowych.

Kasza kukurydziana

Powstaje poprzez rozdrobnienie ziarna kukurydzy . Występuje w postaci

grubego bądź drobnego grysiku.

Jest bezglutenowa, lekkostrawna.

Kasza kukurydziana (kukurydza) zawiera:

• witaminy: zwłaszcza B1, E, PP i beta-karoten;

• składniki mineralne;

• tłuszcze nienasycone, białko.

Działanie: Nie zawiera glutenu, więc może być stosowana w diecie osób

uczulonych na gluten. Obniża poziom cholesterolu we krwi, więc warto włączyć

ją do jadłospisu chorych na hiperlipidemię, hipercholesterolemię, miażdżycę

i w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Poprawia pracę jelit.

Kasza kuskus

Kasza z nazwy, ale tak naprawdę to produkt łączący cechy kaszy i makaronu

(wygląd kaszy, sposób powstawania bliższy makaronowi).

Powstaje z twardej pszenicy durum.

Banalnie prosta do przygotowania!

Kasza kuskus ma w sobie dużo białka, ale stosunkowo niewiele błonnika,

który mógłby powodować uczucie ciężkości.

Kasza owsiana

Produkowana jest z ziaren owsa.

Wyróżnia się jej wersję całą i rozdrobnioną. Jest mało popularna i trudno

dostępna. Bez problemu możemy dostać zaś zgniecione ziarno owsa w postaci

płatków.

Płatki owsiane (owies) zawierają:

• witaminy: B1 i E;

• składniki mineralne: żelazo, potas, magnez, cynk, wapń;

• tłuszcze nienasycone, duża zawartość błonnika pokarmowego.

Działanie: obniżają poziom cholesterolu i cukru we krwi, dlatego są dobre dla

osób chorych na miażdżycę, cukrzycę oraz dla osób z zaparciami, z uwagi na

błonnik pokarmowy. Zalecane dla dzieci i ludzi pracujących fizycznie.

Wykazują działanie przeciwnowotworowe. Korzystnie wpływają na skórę.

Kasza bulgur

Powstaje ona inaczej niż większość kasz: twarda pszenica durum jest

gotowana, suszona i delikatnie łamana, a w efekcie otrzymujemy delikatnie

orzechową kaszę – o wiele bardziej pożywną od ryżu.

Kasza bulgur zawiera w sobie dość błonnika, witamin z grupy B oraz

minerałów, że w połączeniu z nasionami strączkowymi dostarczy naszemu

organizmowi wszystkich niezbędnych składników w jednym daniu.

Amarantus, czyli szarłat,

amarantus to tak naprawdę niewielkie nasiona rośliny, która jeszcze do

niedawna np. w Polsce była uważana za roślinę ozdobną. Natomiast Aztekowie

i Indianie Ameryki Środkowej znali go od tysięcy lat, nie tylko ze względu na

pełne witamin i minerałów ziarna, ale także przypominające szpinak jadalne

liście.

Jest kaszą bardzo wszechstronną: można go wykorzystać w wielu daniach –

w owsiankach, jako składnik bezglutenowych naleśników czy klusek, element

sałatek.

Amarantus,to wyjątkowo zdrowa kasza, zawierająca np. białko o dużo lepszym

stopniu przyswajania niż to, które otrzymujemy z mleka czy z soi, więcej

żelaza niż szpinak i porównywalną ilość wapnia co mleko! A do tego jest

lekkostrawny i zawiera substancje zwalczające wolne rodniki.

Quinoa

w Polsce nazywana także komosą ryżową, pochodzi od rośliny, która należy do

grupy tzw. Pseudozbóż.

Quinoa występuje w kilku różnych kolorach, które delikatnie różnią się

smakiem, najpopularniejsze zaś są biała oraz czarna i czerwona, które mogą z

powodzeniem zastąpić płatki śniadaniowe lub być dodatkiem do sałatek i zup.

Quinoa wiele lat pozostawała ona domeną górskich regionów Ameryki

Południowej, dziś święci triumfy na całym świecie jako cenne źródło białka,

a także składników wspomagających między innymi budowę chrząstek

i prawidłowy wzrost u dzieci. Szczególnym dowodem na to, że quinoa jest

wyjątkowo zdrowa, jest takt, że NASA włączyła ją w dietę swoich

astronautów, zaznaczając, że „choć nie istnieje rodzaj jedzenia, który

dostarczałby wszystkich niezbędnych składników na raz, quinoa jest bardzo

blisko osiągnięcia tego poziomu”.

jęczmienna

kuskus

gryczana

manna

jaglana kukurydziana

bulgur owsiana

amarant

quinoa

Amarantusianka – kremowa "owsianka" z

amarantusa

Składniki:

• Cukier wanilinowy ( 1 łyżeczka )

• amarantus ( 100 g )

• mleko ( 125 ml )

• woda ( 125 ml )

• truskawki (albo inny ulubiony owoc) ( 1 sztuka )

• miód ( 3 łyżeczki )

• sól ( 1 szczypta )

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj w wodzie amarantus, kiedy kasza zacznie gęstnieć dodaj trochę mleka

i gotuj do pożądanej konsystencji (mniej lub bardziej gęstej, zależy jak lubisz).

2. Dodaj szczyptę soli i Cukier wanilinowy. Odstaw pod przykryciem.

3. Na małej patelni rozgrzej 1 łyżeczkę masła i dodaj jabłko pokrojone w kostkę,

dodaj 1 łyżeczkę cynamonu i miód. Podsmaż do miękkości. (Jeśli lubisz

z jabłkiem i cynamonem)

4. „Owsiankę” amarantusową nałóż do miseczek, dodaj na wierzch truskawki lub

jabłko. Jeśli chcesz możesz podlać gorącą owsiankę zimnym mlekiem.

5. Możesz też posypać orzechami, prażonymi pestkami słonecznika lub czym sobie

zamarzysz!

Smacznego!

Sałatka na ciepło z quinoa, pieczonymi

pomidorkami, kurczakiem i rukolą

Składniki: • pomidorki koktajlowe ( 250 g )

• cukinia ( 1 sztuka )

• kasza quinoa (komosa ryżowa) ( 125 g )

• Bulion warzywny ( 375 ml )

• małe filety z piersi kurczaka ( 2 sztuki )

• olej do smażenia ( 2 łyżki )

• przyprawa do kurczaka ( do smaku )

• masło ( 2 łyżki )

• sól i pieprz ( do smaku )

• rukola ( 1 garść )

Sposób przygotowania:

1. Zacznij od upieczenia warzyw. Przekrój pomidorki na pół i wstaw je do

piekarnika na 180 st. C. Jeśli chcesz by miały głębszy smak oprósz je solą,

pieprzem i mielonym czosnkiem. Po ok. 10 minutach pieczenia dodaj pokrojoną w

półplastry cukinię. Piecz całość jeszcze ok. 7-10 minut.

2. Kaszę quinoa przelej zimną wodą. Następnie umieść w dwóch objętościach (1.5

szklanki = 375 ml) gotującego się bulionu (1.5 szklanki). Gotuj na małym ogniu

przez ok. 10-15 minut. Na koniec wmieszaj łyżkę masła.

3. Kurczaka pokrój na niewielkie kawałki. Podsmaż na 2 łyżkach oleju wraz

z przyprawą do kurczaka. Na koniec wmieszaj łyżkę masła.

4. Połącz warzywa z kaszą, mięsem i rukolą. Wymieszaj. W razie potrzeby dopraw

świeżo mielonym pieprzem i odrobiną soli. Od razu podawaj.

Smacznego!

Jabłka faszerowane kaszą bulgur

Składniki:

• Cukier wanilinowy ( 1,5 łyżeczki )

• Sok jabłkowy dobrej jakości (lub woda) ( 200 ml )

• Kasza Bulgur ( 80 g )

• Jabłka (twarde i kwaśne) ( 4 sztuki )

• Orzechy włoskie ( 2 łyżki )

• Rodzynki ( 2 łyżki )

• Świeży starty imbir ( do smaku )

• Cynamon ( 2 szczypty )

• Miód ( 2 łyżki )

Sposób przygotowania:

1. Piekarnik rozgrzej do 180 st. C.

2. Kaszę zalej wodą lub sokiem i zagotuj. Zredukuj ogień, pogotuj kilka minut

i zdejmij z ognia, ale zostaw pod przykryciem na 10 minut. Sprawdź czy Bulgur

jest gotowy – powinien być lekko twardy w środku.

3. Z jabłek odetnij górną 1/3 i wydrąż miąższ przy pomocy łyżki, łyżeczki do

melona lub małego nożyka. Czapeczki zachowaj. Zostaw jednak ok. 1

centymetrową warstwę miąższu – tak, żeby jabłka nie zapadły się podczas

pieczenia.

4. Około połowę miąższu posiekaj drobno i dodaj do kaszy. Dodaj rodzynki

i posiekane orzechy. Szczyptę albo dwie cynamonu, Cukier wanilinowy, a jeśli

masz ochotę możesz zetrzeć trochę świeżego imbiru.

5. Nafaszeruj jabłka nadzieniem, które może nawet wystawać z owoców. Przykryj

czapeczką, wyłóż je do wysmarowanej masłem brytfanki i wstaw do piekarnika.

Piecz kwadrans, jabłka puszczą trochę soku – użyj go do podlania owoców i piecz

przez kolejne 10 minut, aż będą miękkie. Po wyjęciu jeszcze ciepłe polej miodem

i podawaj.

Smacznego!

Burgery z kaszy owsianej i ciecierzycy

Składniki:

• 1 szkl. kaszy owsianej

• 1 op. ciecierzycy w puszce

• 1 łyżka mąki pszennej

• 1 cebula

• kminek mielony, ostra papryka

• pieprz, sól

• natka pietruszki,

• olej do smażenia

• pomidory polskie

• ogórek małosolny

Przygotowanie:

1. Kaszę owsianą gotujemy do miękkości, najlepiej oczywiście podlewając ją

bulionem, o którym pisałem już przy wcześniejszych przepisach.

2. Ugotowaną kaszę przepuszczamy przez maszynkę do mięsa wraz z ciecierzycą

i przesmażoną na złoty kolor cebulą, lekko skarmelizowaną.

3. Dodajemy do masy mąkę, przyprawy (absolutnie nie boimy się ilości!)

i mieszamy dokładnie.

4. Porcjujemy i smażymy na oleju z każdej strony na złoty kolor. Burger idealnie

pasuje na polskich pomidorach i ogórku małosolnym.

Smacznego !

Ciasto z kaszy kukurydzianej z morelami

Składniki:

• 100g kaszy kukurydzianej

• 100g bułki tartej

• 100g cukru

• 200g mąki

• 500ml mleka

• 50g masła

• 3 łyżki miodu

• 3 jajka

• 400g moreli

• 100g orzechów

• 1 łyżeczka proszku do pieczenia

• 1 łyżeczka sody oczyszczanej

• Cynamon do smaku

• Szczypta soli

• Cukier wanilinowy

Przygotowanie:

1. Jajka ubijamy na kogel mogel z miodem i cukrem. Następnie dodajemy

rozpuszczone masło i mleko - już nie ubijając.

2. Mąkę mieszamy z kaszą kukurydzianą, sodą, proszkiem do pieczenia, bułką

tartą, szczyptą soli oraz cukrem wanilinowym i cynamonem. Suche składniki mieszamy

z płynnymi, dodajemy posiekane orzechy, wydrążone morele, przekrojone na ćwiartki.

3. Wszystko dokładnie mieszamy i wykładamy na blaszkę posmarowaną masłem.

Pieczemy w temp. 180 stopni około 40-50 minut.

4. Ciasto po upieczeniu jest idealnie wilgotne, idealne do lodów waniliowych!

Smacznego !

Placuszki z kaszy jaglanej

Składniki:

• Bulion pieczarkowy z maślaną nutą ( 1 kostka )

• Przyprawa w płynie Maggi ( 1 łyżka )

• kasza jaglana ( 1 szklanka )

• pieczarki ( 200 g )

• cebula ( 1 sztuka )

• jajko ( 1 sztuka )

• natka pietruszki ( 2 łyżki )

• otręby owsiane ( 2 łyżki )

• sól i pieprz ( do smaku )

• olej ( do smażenia )

Sposób przygotowania:

1. Kaszę ugotuj wg opisu podanego na opakowaniu.

2. Cebulę obierz i pokrój w drobną kosteczkę, zeszklij na oleju.

3. Pieczarki umyj oczyść, zetrzyj na tarce i dodaj do cebuli. Dodaj kostkę Bulionu

pieczarkowego i duś do odparowania płynu. Dopraw Maggi i pieprzem, dodaj

kaszę.

4. Do zimnej kaszy z pieczarkami dodaj jajko, otręby i posiekaną natkę

pietruszki. Dopraw do smaku.

5. Rozgrzej olej na patelni i łyżką nakładaj kaszę formując placuszki. Smaż na

rumiano.

6. Podaj z surówką z białej kapusty z marchwią i jabłkiem.

Smacznego!

Zapiekanki z bakłażanem i cukinią

Składniki: • Bulion drobiowy z liściem laurowym i zielem angielskim ( 1 kostka )

• Cukinia ( 2 sztuki )

• Bakłażan ( 2 sztuki )

• Oliwa z oliwek do posmarowania plastrów cukinii i bakłażana ( 3 łyżki )

• Cebula ( 1 sztuka )

• Mięso drobiowe mielone ( 200 g )

• Kasza jęczmienna perłowa ( 0,5 szklanki )

• Oliwa z oliwek do smażenia cebuli ( 1 łyżka )

• Oregano świeże ( 0,5 pęczka )

• Bazylia świeża ( 0,5 pęczka )

• Ser żółty starty ( 150 g )

Sposób przygotowania:

1. Kaszę jęczmienną ugotuj na półtwardo w bulionie przygotowanym z kostki

i pozostaw do wystygnięcia.

2. Cukinię i bakłażana pokrój wzdłuż grube plastry. Z każdej cukinii

i bakłażana pozostaw po dwa środkowe plastry, a pozostałe pokrój w kostkę.

3. Plastry cukinii oraz bakłażana delikatnie posól i posmaruj z dwóch stron oliwą

z oliwek, po czym usmaż na lekko złoty kolor na rozgrzanej patelni tak, aby

w środku były surowe.

4. Drobno pokrojoną cebulę zeszklij na oliwie z oliwek, po czym dołóż pokrojoną

w kostkę cukinię i bakłażana.

5. Cebulę z warzywami smaż na dużym ogniu przez ok. 1 minutę i pozostaw do

przestygnięcia.

6. Mięso mielone drobiowe wymieszaj z przestudzoną kaszą, cebulą i warzywami

oraz drobno posiekanym oregano i bazylią.

7. Tak przygotowane mięso rozłóż równomiernie na przesmażone plastry cukinii

i bakłażana.

8. Zapiekanki włóż do piekarnika nagrzanego do temperatury 200 stopni na około

20 minut (czas pieczenia zależy od grubości plastrów warzyw i grubości

warstwy nałożonego mięsa).

9. Ok. 5 minut przed zakończeniem pieczenia każdą zapiekankę posyp tartym

serem żółtym.

Smacznego!

Kuskus z warzywami

Składniki:

• Bulion z liściem laurowym i zielem angielskim ( 1 kostka )

• kasza kuskus ( 1 szklanka )

• brokuł (300 g) ( 1 sztuka )

• mała cukinia ( 1 sztuka )

• młoda marchewka ( 1 sztuka )

• cebula ( 1 sztuka )

• olej ( 3 łyżki )

• czosnek ( 1 ząbek )

• posiekana natka pietruszki ( 2 łyżki )

• sól, pieprz ( do smaku )

Sposób przygotowania:

1. Kaszę zalej posolonym wrzątkiem, centymetr ponad powierzchnię.

2. Warzywa obierz, oczyść i drobno pokrój.

3. Olej rozgrzej i zeszklij cebulę, następnie dodaj brokuł, cukinię i marchew. Duś

na wolnym ogniu podlewając wodą.

4. Dodaj pokruszoną kostkę bulionową.

5. Ciepłe warzywa wymieszaj z kuskusem.

6. Obierz czosnek i przeciśnij go przez praskę.

7. Dopraw solą, czosnkiem i pieprzem.

8. Dodaj natkę pietruszki. Wymieszaj.

9. Sałatkę możesz podawać na ciepło i na zimno z Sosem tatarskim lub

czosnkowym.

Smacznego!

Deser z kaszy manny

Składniki: • Galaretka o smaku wiśniowym ( 1 opakowanie )

• mleko ( 1 szklanka )

• cukier ( 2 łyżki )

• masło ( 2 łyżki )

• kasza manna ( 100 g )

• wiśnie drylowane ( 1 szklanka )

Sposób przygotowania:

1. Galaretkę dokładnie rozpuść w 1,5 szklanki gorącej wody.

2. Mleko zagotuj z cukrem.

3. Masło rozpuść w rondlu, wsypuj do niego powoli, ciągle mieszając, kaszę mannę.

4. Gdy kasza się przyrumieni, wlej gorące mleko, dokładnie rozmieszaj i gotuj

przez 5 minut.

5. Gotową masę wylej do płaskiego naczynia, pozostaw do ostygnięcia.

6. Ostudzoną masę pokrój w kostkę, przełóż do 4 kompotierek, następnie dodaj

wiśnie.

7. Deser zalej gęstniejącą Galaretką, odstaw do zastygnięcia.

8. Podawaj udekorowany miętą.

Smacznego!

Pasztet z kaszy gryczanej i soczewicy

Składniki:

• Bulion z grzybów leśnych ( 1 kostka )

• kasza gryczana ( 1 szklanka )

• soczewica czerwona ( 1 szklanka )

• masło ( 3 łyżki )

• cebula ( 1 sztuka )

• czosnek ( 3 ząbki )

• natka pietruszki ( 2 łyżki )

• jajko ( 3 sztuki )

• borówka ( 4 łyżki )

• sól i pieprz ( do smaku )

• tymianek ( do smaku )

• masło ( do posypania formy )

• bułka tarta ( do posypania formy )

Sposób przygotowania:

1. Soczewicę zalej dwoma szklankami wody, ugotuj na papkę na bardzo małym

ogniu, ostudź.

2. Kaszę zalej dwoma szklankami Bulionu i również ugotuj. Ostudź.

3. Cebulę obierz, pokrój w kostkę i zrumień na maśle.

4. Czosnek pokrój w drobną kosteczkę lub przeciśnij przez praskę.

5. Połącz wszystkie składniki, dopraw do smaku solą, pieprzem i tymiankiem.

6. Przełóż do formy (keksówki) wysmarowanej masłem i posypanej bułką tartą.

7. Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C. Piecz 50-60 minut. Ostudź i wstaw

do lodówki do schłodzenia na około 4 godziny.

Smacznego !

Cukier kojarzy się przede wszystkim ze słodkościami i dużą ilością kalorii.

Tymczasem spożywamy go codziennie, choćby w pieczywie, makaronach lub owocach. Są to jednak nieco inne węglowodany. Czy wiemy zatem, co dokładnie zawiera produkt, który kupujemy w postaci białych lub brązowych kryształów?

Skład chemiczny cukru białego

Ilość skladnika w 100 g cukru

Kalorie 405 kcal

Białko 0,00 g

Węglowodany 99,80 g

Tłuszcz 0,00 g

Jedna łyżeczka cukru to 6 g tego produktu, a więc 5,99 g węglowodanów. Z kolei jedna kostka cukru waży 5 g.

Cukier jest niewątpliwie jedną z najbardziej niebezpiecznych substancji, jakie

znajdują się dzisiaj na rynku. Mówimy tutaj o sacharozie: białej, krystalicznej substancji rafinowanej z soku trzciny cukrowej lub buraka, co odziera ją z wszelkich witamin, minerałów, protein, włókien, wody oraz innych synergetyków, czyli substancji wzajemnie wzmacniających swe działanie. Biały cukier jest przemysłowo przetworzonym związkiem chemicznym, a nie naturalnym produktem żywnościowym, nie nadaje się więc do spożycia. Cukier tłumi działanie układu odpornościowego, zmuszając trzustkę do

wydzielania dużych ilości insuliny, która konieczna jest do jego rozłożenia. Insulina pozostaje w krwiobiegu jeszcze długo po rozkładzie cukru, co utrudnia przysadce mózgowej wydzielanie hormonu wzrostu. Hormon ów pełni funkcję głównego regulatora układu odpornościowego, a więc każdego objadającego się codziennie cukrem prędzej czy później czeka ostry niedobór tego hormonu, w konsekwencji zaś obniżenie odporności na skutek nieustannego nadmiaru insuliny we krwi. Rafinowany, biały cukier traktowany jest przez układ odpornościowy jak obce ciało z uwagi na swą nienaturalną strukturę chemiczną oraz obecność przemysłowych zanieczyszczeń powstałych w procesie przetwórczym. Tym samym cukier niepotrzebnie wywołuje reakcje obronne, osłabiając odporność organizmu, jest dla niej jak miecz obosieczny.

Cukier jest głównym winowajcą odpowiedzialnym za wywoływanie wielu chorób i

stanów degeneracyjnych. Z łatwością może stać się przyczyną cukrzycy, jest głównym czynnikiem prowokującym kandydozę. Ponieważ cukier jest z odżywczego punktu widzenia „pusty", organizm zmuszony jest przy jego trawieniu „pożyczać" brakujące witaminy i minerały oraz inne substancje synergiczne z własnych narządów i tkanek. Objadanie się cukrem wyczerpuje zapasy odżywcze organizmu. Cukier ograbia organizm z potasu i magnezu, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania serca, z czego wynika, że jest jednym z głównych sprawców chorób tego narządu. Uszczuplenie przez cukier zapasu składników odżywczych może wyzwalać silne łaknienie - organizm chce bowiem uzupełnić swą ograbioną „spiżarnię". Cukier także uzależnia. W Sugar Blues William Dufty pisze: „Różnica pomiędzy uzależnieniem od cukru a narkomanią polega w znacznej mierze na stopniu". Nagłe zrezygnowanie z cukru nieodmiennie wywołuje

symptomy odwykowe, które zwykliśmy przypisywać odstawieniu narkotyków: zmęczenie, znużenie, depresję, niestałość nastrojów, bóle głowy, kończyn.

Apetyt dzieci na łakocie można z łatwością zaspokoić, przygotowując smakołyki z miodu, melasy i słodu jęczmiennego.

Zamienniki cukru

• Miód

wysokoprzetworzony przez pszczoły i ma więcej kalorii niż biały cukier. Jednakże zawiera pewne minerały i enzymy, a więc nie zaburza równowagi mineralnej organizmu w takim stopniu jak cukier. Głównym składnikiem miodu są cukry – fruktoza i glukoza, które są bardzo dobrze przyswajalne przez ludzki organizm. Miód zawiera również niewielkie ilości składników mineralnych – wapnia, fosforu, żelaza, magnezu, potasu, fluoru, kobaltu i jodu. Żelazo z miodu jest przyswajalne w około 60 procentach i wykorzystywane do produkcji hemoglobiny. Miód zawiera witaminy z grupy B, białka, garbniki, woski, olejki lotne, pyłki kwiatowe, enzymy i kwasy organiczne.

• Sok klonowy

pobiera się z pnia klonu, Sok ten jest przezroczysty, o lekko żółtym zabarwieniu i mdłym, słodkawym smaku. Syrop otrzymuje się przez odparowanie nadmiaru wody. Syrop o gęstej konsystencji i jasnobrunatnym kolorze zawiera dużo cukru oraz sole mineralne, jak wapń, magnez, potas, fosfor i mangan. Zawiera również witaminy z grupy B, niacynę, biotynę oraz kwas foliowy. Warto podkreślić, że syrop klonowy jest mniej kaloryczny niż biały cukier i miód. Używany jest na wiele sposobów Można go używać w roli polewy do naleśników i gofrów, jest dodatkiem do owoców, francuskich tostów na słodko, różnorodnych ciast, lodów, deserów, jogurtów, płatków śniadaniowych, a także sałatek i sosów.

• Słody (ryżowy, jęczmienny) -

pozyskiwane z ryżu i jęczmienia zawierają głównie maltozę, która łatwo rozpada się w naszym organizmie na glukozę. Słody zbożowe poprawiają trawienie, uwalniają od zastojów pokarmowych, wzmacniają żołądek. Słód pełnoryżowy wytwarza się podczas

długiego procesu, opartego na naturalnej aktywności enzymów. Pełne ziarna ryżu są stopniowo rozdrabniane, po czym tworzy się z nich gęsty, słodki płyn, który w trakcie przetwarzania miesza się z odrobiną słodu jęczmiennego. słód z pełnego ziarna ryżowego, zawierający złożone węglowodany, stanowi źródło energii, która wytwarza się powoli, ale i długo się utrzymuje, niewiele podnosząc poziom cukru we krwi. Kolejną zaletą jest obecność witamin z grupy B, pochodzących z ryżu i zarodków jęczmienia.

• Syrop z agawy -

jest środkiem słodzącym produkowanym w Meksyku, głównie z kaktusa z rodzaju Agave tequilana oraz Agave salmiana. Charakteryzuje się smakiem porównywalnym do rozrzedzonego miodu lub lekkiego syropu klonowego. Zawarta w syropie z agawy fruktoza to cukier prosty, który jest przyswajany przez organizm dużo wolniej niż powszechnie stosowana sacharoza lub glukoza. Agawa zawiera także spore ilości inuliny – naturalnego probiotyku, który powoduje wzrost korzystnej flory przewodu pokarmowego, obniża poziom cholesterolu oraz lipidów w surowicy krwi oraz usprawnia pracę przewodu pokarmowego – zapobiega zaparciom i redukuje toksyczne metabolity. Kolejną zaletą nektaru z agawy jest jego niski indeks glikemiczny – jest on około cztery razy niższy niż w przypadku miodu . Oprócz sprzyjających zdrowej diecie naturalnych cukrów, syrop z agawy jest również źródłem błonnika, który przyspiesza przemianę materii.

• Ksylitol (cukier brzozowy)

jest to cukier pochodzenia naturalnego pozyskiwany najczęściej z brzozy. Jest równie słodki jak zwykły cukier, ale zawiera o 40% kalorii mniej. Jest on lustrzanym odbiciem cukru. W czasie gdy cukier sieje spustoszenie w naszym organizmie, ksylitol goi organizm, wzmacnia układ immunologiczny, broni przed chronicznymi chorobami i ma właściwości opóźniające proces starzenia się. Ksylitol jest bardzo wskazany w profilaktyce osteoporozy, ponieważ zwiększa przyswajanie wapnia. Lista zalet ksylitolu jest bardzo długa! Ksylitol jest cukrem pięciowęglowym, co oznacza, że ma własności bakteriobójcze i zapobiega rozwojowi bakterii.

• Stewia -

jest bardzo słodka (150-300razy od cukru) i praktycznie bezkaloryczna. Do produkcji

używa się liści świeżych, suszonych lub sproszkowanych. Najwartościowsze są te zielone, zebrane tuż przed kwitnieniem rośliny. Zawiera witaminy z gr B i Wit C oraz cenne minerały-magnez, chrom, wapń, potas, cynk, żelazo, selen, a także tłuszcze i białka. W medycynie naturalnej używana jako środek wzmacniający, moczopędny i bakteriobójczy. UWAGA! Należy spożywać tylko zielone bądź brązowe ekstrakty lub proszki z liści stewi, a unikać przejrzystych ekstraktów i białych proszków, które zostały wysokoprzetworzone i pozbawione cennych składników odżywczych

• Lukrecja

Głównym składnikiem produktów z lukrecją jest wyciąg z korzenia lukrecji. Należy do jednych z najstarszych roślin wykorzystywanych w ziołolecznictwie. Znana już była w starożytnym Egipcie, Rzymie, Grecji, Chinach. Obecnie jest bardzo popularną rośliną stosowaną w produktach spożywczych, przemyśle kosmetycznym i ziołolecznictwie. Ze względu na swoje właściwości produkty z lukrecją zaleca się przy infekcjach gardła i dróg oddechowych oraz przy problemach żołądkowych. Lukrecja działa również moczopędnie, przeczyszczająco, przeciwzapalnie, podnosi ciśnienie krwi. Zawiera glicyryzynę, izoflawony, kumarynę, fitosterole, cukrowce i olejek eteryczny. Najlepsze efekty przyniesie stosowanie odwaru lub ekstraktu z korzenia, który można sporządzić samodzielnie w domu.

• Syrop daktylowy

Posiada wszystkie wartości witaminowe zawarte w daktylach. Owoce daktylowca zawierają dużą ilość cukrów .Obok cukrów występują białka, tłuszcze, karoteny, witaminy z grupy B (ale bez witaminy B12), witamina E, wapń, żelazo i fosfor. Syrop daktylowy jest doskonały zarówno do słodzenia herbaty, do wyrobu domowych cukierków, jak i tradycyjnych ciast.

• Suszone owoce –

rodzynki, daktyle, figi, morele, śliwki, krążki z jabłek – suszone owoce są naturalnie słodkie. Poza licznymi minerałami i witaminami zawierają również błonnik. Do wypieków zamiast cukru można dodawać suszone owoce.

• Melasa z karobu, trzcinowa, buraczana-

Melasa jest produktem ubocznym podczas produkcji cukru. Jest to gęsty, ciemnobrązowy syrop. Melasa jest dzielona ze względu na surowiec, z którego powstaje na: trzcinową i buraczaną. Melasa jest dobrym źródłem żelaza niehemowego, dlatego może być stosowana przez osoby z anemią, kobiety w ciąży i karmiące oraz sportowców i rekonwalescentów. Melasę można używać, ze względu na około 50% zawartość sacharozy, do słodzenia wypieków, deserów, kawy czy herbaty .Melasa z karobu- jest doskonałym źródłem minerałów, poprawia trawienie i można ją stosować przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, może być pomocna w leczeniu astmy i problemów wywołanych przez alergie, wspomaga kurację antygrypowa i przeciwkaszlową oraz odporność organizmu.

• Nierafinowany cukier

to nierafinowany sproszkowany sok trzcinowy. zawiera 20 razy więcej żelaza i cynku niż cukier oczyszczony. Nie mylić z brązowym cukrem, który stanowi po prostu biały cukier z dodatkiem melasy

Batoniki musli

Składniki (na kilkanaście sztuk):

• 1,5 szkl. płatków owsianych;

• garść otrębów;

• 1/2 szkl. miodu ( + opcjonalnie 4 łyżki cukru trzcinowego);

• 50g masła;

• niepełna szklanka bakalii (mogą to być: rodzynki, żurawina, papaja, ananas,

morele, figi, daktyle, orzechy, migdały).

Przygotowanie: masło rozpuść z miodem i cukrem. Płatki owsiane (wcześniej uprażone

na patelni), otręby i bakalie (posiekane/zmielone) wymieszaj w miseczce i zalej je

miodową masą. Całość dokładnie wymieszaj i równomiernie wylej na niewielką blaszkę

wyłożoną papierem do pieczenia (masa powinna mieć grubość ok. 2cm). Na masę połóż

papier pergaminowy. Możesz również położyć na blachę coś ciężkiego, żeby batoniki były

bardziej "zbite". Pozostaw do ostygnięcia (lub włóż na noc do lodówki), a następnie

wycinaj nożem batoniki – kwadraciki i prostokąty. Gotowe! :)

Rada: Batoniki możesz ozdobić polewą z gorzkiej czekolady – będą wówczas bardziej

miękkie.

Kulki bakaliowe

I Składniki:

• daktyle 200 g • rodzynki 50 g • ziarna słonecznika szklanka • migdały 100 g • wiórki kokosowe lub sezam – ok. 2 szklanki

Sposób przygotowania:

1. Daktyle i rodzinki zalewam wrzątkiem aby opłukać je z siarczanów, oraz żeby rozmiękły. Po 5 minutach odcedzam je z wody. 2. Umyte bakalie blenduję na jednolitą masę. 3. Kiedy mam w miarę jednolitą konsystencję, dodaję ziarna słonecznika i mieszam całą zawartość miski. 4. Masę formuję na małe kuleczki, do których wkładam migdała (lub co kto lubi) i obtaczam całość w wiórkach kokosowych lub sezamie.

II

Składniki:

• 1 szklanka daktyli (moczonych wcześniej w wodzie ok pół godziny; wodę należy zachować) • 1 szklanka suszonych moreli • 0,5 szklanki fig (moczonych wcześniej w wodzie ok pół godziny) • 1 szklanka migdałów • migdały do nadziewania kulek • 0,5 szklanki wiórków kokosowych Wykonanie: Migdały rozdrobnić, następnie dodać pozostałe bakalie i je również rozdrobnić. Całość zmiksować. Sprawdzić konsystencję masy – jeśli jest zbyt sucha dodać nieco wody po daktylach. Włożyć masę do lodówki (żeby się schłodziła i nieco zastygła). Po wyjęciu z lodówki formować małe kulki – do środka każdej można włożyć niespodziankę – migdał. Kulki można przechowywać w lodówce… o ile szybciej nie znikną:)