289Soczewka 9RO Z D Z I A

obejmuje witrektomi przez pars plana z usuniciem, re-pozycj lub wymian sztucznej soczewki, w zalenoci od stanu torebki soczewki.

Krwotok nadnaczyniwkowyKrwotok do przestrzeni nadnaczyniwkowej moe spo-wodowa wyparcie zawartoci gaki ocznej (krwotok wypierajcy) lub uniesienie powierzchni siatkwki. Jest to grone powikanie, ktre przy fakoemulsyfikacji poja-wia si bardzo rzadko (0,04%). rdem krwawienia jest przedarta ttnica rzskowa tylna duga bd krtka. Mi-mo e dokadna przyczyna nie jest znana, do powikania tego usposabiaj: zaawansowany wiek, jaskra, duga gaka oczna, choroby sercowo-naczyniowe i wypyw szklistki, a take konwersja metody usunicia zamy z fakoemulsy-fikacji do usunicia zewntrztorebkowego. Bardzo wane jest wczesne wykrycie krwawienia. Jeli ma si jakiekol-wiek podejrzenie krwawienia nadnaczyniwkowego, ope-racja powinna by przerwana i natychmiast zaszyta rana.

1. Objawy (w kolejnoci wystpowania)a. postpujce spycanie si komory przedniej, pod-

wyszone cinienie wewntrzgakowe i wypad-nicie tczwki,

b. wypyw szklistki, utrata czerwonego refleksu i po-jawienie si ciemnego uniesienia za renic,

c. w ciszych przypadkach caa zawarto oka moe zosta wypchnita przez ran.

2. Natychmiastowe leczenie polega na: wypenieniu komory przedniej wiskoelastykiem

i zamkniciu rany operacyjnej, pozostawieniu wiskoelastyku w celu podniesie-

nia cinienia wewntrzgakowego i zatamowania krwawicego naczynia,

podawaniu lekw obniajcych cinienie we-wntrzgakowe (np. doustny acetazolamid) w celu kontroli cinienia wewntrzgakowego w okresie pooperacyjnym,

jeli to konieczne, mona poda doylny roztwr mannitolu, ale naley unika gwatownego obnie-nia cinienia,

po operacji pacjent powinien by intensywnie leczo-ny miejscowo i oglnie kortykosteroidami zmniej-szajcymi wewntrzgakowy odczyn zapalny.

3. Dalsze postpowanie to ocena rozlegoci zmian, w czym pomocne moe by USG. Leczenie operacyjne podejmuje si 714 dni pniej, gdy skrzep krwi zo-stanie upynniony. Wykonuje si drena krwi z prze-strzeni nadnaczyniwkowej i pars plana witrektomi z wymian powietrzepyn. Chocia rokowanie co do widzenia jest ze, czasami udaje si uzyska uyteczn ostro wzroku. Jeli konieczne jest dokoczenie ope-racji zamy, naley odczeka kolejne 2 tygodnie.

Ostre pooperacyjne zapalenie wntrza gaki ocznej

PatogenezaCzsto tego powikania po operacjach zamy okrela si na okoo 0,3%. Toksyny produkowane przez bakterie oraz reakcja zapalna organizmu powoduj gwatowne i nieodwracalne zniszczenie fotoreceptorw. Proces ten moe trwa znacznie duej ni obecno drobnoustrojw patogennych w tkankach oka.

1. Czynniki ryzyka obejmuj wystpienie powika rdoperacyjnych (np. przedarcie tylnej torebki), wy-duony czas zabiegu, chirurgi zamy poczon z in-nymi procedurami, wykonanie nacicia w przeziernej rogwce (bez szww), wykonanie nacicia po stronie skroniowej, przeciek z rany w pierwszej dobie, op-nienie wczenia pooperacyjnej antybiotykoterapii do nastpnego dnia po operacji, znieczulenie miejscowe, choroby aparatu ochronnego oka i cukrzyc.

2. Mikroorganizmy wywoujce. Okoo 90% wyizolo-wanych drobnoustrojw to bakterie Gram-dodatnie i w 10% Gram-ujemne. Wedug czstoci wystpowa-nia obejmuj: koagulazoujemne gronkowce (np. S. epidermidis), inne mikroorganizmy Gram-dodatnie (np. S. au-

reus, Streptococcus), Gram-ujemne mikroorganizmy (Pseudomonas, Pro-

teus).3. rdainfekcji najczciej nie s ustalone. Uwaa si, e

czynnikiem sprawczym jest przede wszystkim flora bak-teryjna powiek i spojwek pacjenta. Innymi potencjalnymi rdami zakaenia mog by zakaone roztwory i narz-dzia, a take powietrze i personel bloku operacyjnego.

A

B

Ryc. 9.17 (A) Soczewka wewntrzgakowa (IOL) w komorze ciaa szklistego; (B) IOL i masy jdrowe w ciele szklistym (Dziki uprzejmoci: S Milewski)