1

Joanna Strzelec-ŁobodzińskaPodsekretarz Stanu

w Ministerstwie Gospodarki

Rola węgla kamiennego w Polsce

na tle polityki energetycznej

Unii Europejskiej

2

Aktualne regulacje w Unii Europejskiej i zobowiązania Polski.

Strategia na rzecz konkurencyjnej zrównoważonej i bezpiecznej energii (3x20)

• Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% (obligatoryjne)

• Zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE do 20% (obligatoryjne)

• Uzyskanie 20% oszczędności energii (nieobligatoryjne)

Dyrektywa o europejskim systemie handlu emisjami (ETS)

Dyrektywa w sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wewnętrznym rynku energii (OZE)

Ustawa o efektywności energetycznej.

3

Rola węgla w polskiej energetyce na tle UE – 27 (2010 r.)Rola węgla w polskiej energetyce na tle UE – 27 (2010 r.)

PolskaPolska

Węgiel kamienny

Węgiel brunatny

Udział węgla Udział węgla 8787%%

EU 27Udział węgla 23 %

źródło: źródło: EURACOALEURACOAL

52%52

35

35%87

4

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

1. Dla sprostania wymaganiom UE oraz

zabezpieczenia odpowiedniej ilości energii

elektrycznej, Rząd podjął decyzję o rozwoju

energetyki atomowej oraz zwiększeniu

udziału odnawialnych źródeł energii

w strukturze produkcji.

2. Chociaż udział węgla w w bilansie energii

pierwotnej zmniejszy się z ok. 57% do ok.

39% w 2030 roku, jednakże

zapotrzebowanie będzie dalej wynosiło ok.

65 mln Mg. Zatem priorytetem jest

wdrożenie czystychtechnologii węglowych

5

Struktura produkcji energii elektrycznej w podziale na paliwa w 2009 roku Świat, Unia Europejska, Polska

Polska; 87%3%3%

7%

13%

20%

29%

15%UE; 23%

5,5%21,5%

13,5%

18,5% Świat; 41%

Węgiel

Ropanaftowa

Gaz ziemny

Energetykajądrowa

OZE

Źródła : Bilanse paliw i energii, ARE 2010 Energy Yearly Statistics, Eurostat 2010 Key World Energy Statistics, IEA 2010 Polityka energetyczna Polski do 2030 roku/Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku

7%

16%

19%

Polska 203056%

2%

6

Źródło: Komisja Europejska

Uzależnienie krajów EU od importu surowców energetycznych

Źródło: Komisja Europejska

30%

76%

49% 47%

37%

81%

61%

53%51%

86%

75%

62%66%

81%

67%

88%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Węgiel kamienny R opa naftowa G az Łącz nie

20

00

r.

20

00

r.

20

00

r.

20

00

r.

20

10

r.

2

01

0 r

.

20

10

r.

2

01

0 r

.

20

20

r.

20

20

r.

20

20 r

.

20

20

r.

20

30

r.

20

30

r.

20

30

r.

20

30

r.

7

Prognoza światowej produkcji węgla

źródło: EIA , International Energy Outlook 2009

6 550

8 978

2 4282 2962 2282 2032 147

6 0045 4514 9784 567

8 3007 679

7 1816 714

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

10 000

2010 2015 2020 2025 2030

mln

Mg

Kraje należące do OECD Kraje nienależące do OECD Razem

8

Produkcja węgla kamiennego w 2008 r.

2,7 0

83,4

2,7

18,1

0 0

26,2

46,8

9,4

0 0 2,4 4,5

10,219,112,7

32,1

59,6

175,3

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Bułgaria Czechy Niemcy Węgry Polska Rumunia Hiszpania WielkaBrytania

Słow acja Słow enia

[mln

Mg

]

Węgiel kamienny Węgiel brunatny

źródło: Federal Institute for Geoscience and Natural Resources, Annual Report 2009

9

Produkcja węgla kamiennego oraz wielkość importu w Polsce w latach 2001 – 2010

13,301,88 2,73 3,07 2,34 3,31 5,27 5,92

10,33 10,20

76,1

102,8 102,1 100,4 99,2 97,0 94,3 87,2

83,4 78,6

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

100,0 110,0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

mln

Mg

Wielkość importu Produkcja węgla

źródło: MG

10

Jednostkowy koszt energii elektrycznej w zależności od nośnika.

183,3

202,5

180,1

148,9147,4

150,0

149,0

138,4

151,3

135,3126,2

124,1

227,2230,8

233,5

217,2222,3

198,3

144

168,7

194,0

176,8175,4

157,9

100,0

120,0

140,0

160,0

180,0

200,0

220,0

240,0

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Rok

[zł/

MW

h]

Z węgla kamiennego Z węgla brunatnego Z gazu ziemnego Z elektrowni wodnych

11

Ceny nośników energii dla energetyki zawodowej.

109,1 146,6

247,1181,0146,2144,5

121,3

135,5

47,4 56,250,745,545,341,644,4

698,7

640,8569,6535,0

463,1438,1446,1

124,9 188,3

120,5

117,6107,5

112,0

1333,6

1301,7

1086,91053,3

866,1

664,6

737,1

0,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1000,0

1200,0

1400,0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Rok

[zł]

Węgiel kamienny [zł/t] Węgiel brunatny [zł/t] Gaz ziemny [zł/m3] Gaz koksowniczy [zł/m3] Paliwa ciekłe [zł/t]

12

Komunikat Komisji Europejskiej „Energia 2020”

1. Osiągnięcie efektywności energetycznej w Europie.2. Utworzenie zintegrowanego prawdziwie ogólnoeuropejskiego

rynku energii.3. Nadanie szerszych uprawnień konsumentom i uzyskanie

najwyższego poziomu bezpieczeństwa i niezawodności.4. Wzmocnienie przywództwa Europy w zakresie technologii

energetycznych oraz innowacji.5. Wzmocnienie zewnętrznego wymiaru rynku energii UE.

Cel do roku 2020:

ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % z możliwością zwiększenia do 30 %, zwiększenie udziału

energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE do 20 % oraz uzyskanie 20 % oszczędności energii

Pięć priorytetów nowej strategii energetycznej:

Komunikat przedstawia sposoby przyspieszenia realizacji tego celu

13

• Rząd Rzeczypospolitej Polskiej pozytywnie odnosi się do potrzeby przygotowania dokumentu strategicznego na temat polityki energetycznej UE do 2020 r. Istnieją jednak rozbieżności pomiędzy wizją KE i interesem Polski.

Stanowisko Polski do Komunikatu Komisji Europejskiej

Istniejące rozbieżności:

• Komunikat marginalizuje rolę paliw kopalnych w Unii Europejskiej i nie odnosi się w ogóle do technologii czystego wykorzystania węgla, innych niż CCS. Dla Polski oparcie na rodzimych paliwach jest gwarantem niezależności energetycznej i ograniczenia kosztów pozyskania energii.

• Plany Komisji Europejskiej dotyczące tzw. dekarbonizacji sektora energetycznego wpłyną na wzrost cen energii i obniżenie konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej. Podejście UE do tzw. dekarbonizacji powinno uwzględnić faktyczne potrzeby w tym zakresie i koszty procesu.

14

• Osiągnięcie redukcji emisji gazów cieplarnianych zgodnie z celem zawartym w Konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 4 lutego 2011 r. na poziomie 60 - 95 % do 2050 roku.

• Z przeprowadzonej przez Komisję Europejską analizy wynika, że redukcje emisji rzędu 40 % i 50 % są osiągalne odpowiednio do 2030 r. i 2040 r.

• Komisja Europejska zamierza skorzystać z tych rozwiązań jako podstawy dla rozwoju właściwych inicjatyw sektorowych.

Komunikat Komisji: „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną

do 2050 r.”

15

Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r.

Rząd Polski pozytywnie przyjmuje działania Komisji Europejskiej mające na celu niskoemisyjny rozwój gospodarki Unii Europejskiej. Należy jednak podkreślić konieczność dostosowania celów polityki do warunków funkcjonowania Unii Europejskiej, zarówno w aspekcie globalnym, jak i wewnętrznym. Wspieranie gospodarki niskoemisyjnej i efektywnie korzystającej z zasobów, opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju, powinno się odbywać przy uwzględnieniu sytuacji gospodarczej każdego z państw członkowskich.

16

1. Zwiększenie celu redukcyjnego wymaga kompleksowego i szczegółowego pokazania zarówno możliwości w tym zakresie, jak i skutków takiej redukcji.

2. Z niepokojem odnotowuje się brak scenariuszy przedstawiających wpływ na gospodarkę Unii Europejskiej takiej sytuacji, w której inne państwa (spoza UE) nie podejmą działań redukcyjnych.

3. Unia Europejska odpowiada za nieco ponad 10 % światowych emisji. Brak jest informacji o wpływie celu redukcyjnego na konkurencyjność gospodarki Unii Europejskiej względem innych państw.

4. Wskazane byłoby wprowadzenie mechanizmu oceny efektywności prowadzonej w Unii Europejskiej polityki klimatycznej na tle możliwych globalnych rozwiązań.

Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.)

17

5. Dalsze głębokie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wyłącznie w UE, przy wzrastającej emisji w krajach trzecich, oznacza fiasko polityki UE z punktu widzenia zapobiegania zmianom klimatycznym, jak również marginalizację europejskiej gospodarki.

6. Zamiast niekorzystnej dla gospodarki polityki eliminacji węgla jako nośnika energii należy skoncentrować wysiłki na poszukiwaniu rozwiązań w zakresie czystych technologii węglowych.

7. Dla Polski wykonanie strategii zarysowanej w Komunikacie może skutkować faktyczną eliminacją węgla jako znaczącego paliwa z bilansu energetycznego.

8. Lansowana w Komunikacie teza, że wysoka cena uprawnień do emisji w systemie EU ETS bezwarunkowo pozytywnie wpływa na redukcje emisji i rozwój nowych technologii nie znajduje potwierdzenia.

Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.)

18

W opinii Rządu Rzeczpospolitej Polskiej tak poważny dokument,

mający zasadniczy wpływ na warunki funkcjonowania

gospodarki unijnej i poszczególnych krajów członkowskich, nie

powinien być poddawany tylko pospiesznej debacie. Według

prezentacji dokumentu dokonanej w Polsce przez

przedstawiciela Komisji Europejskiej przewiduje się

zakończenie debaty z krajami członkowskimi już w czerwcu br.

Wymaga on najpierw głębokiej dyskusji merytorycznej, która da

podstawy do podejmowania optymalnych decyzji politycznych.

Stanowisko Polski w sprawie gospodarki niskoemisyjnej w 2050 r. (cd.)

19

W wyniku przewidywanego spadku wykorzystania energii pochodzącej

z elektrowni atomowych, jak również wyjściu z recesji gospodarczej w Unii Europejskiej

przewiduje się wzrost importu węgla kamiennego:

• 2010 r. – 185 mln ton,• 2011 r. – 196 mln ton,• 2012 r. – 206 mln ton.

20

Prognozy dotyczące sytuacji na światowym rynku węgla kamiennego przewidują:

• wzrost obrotów na rynku węgla energetycznego z 771 mln ton w roku 2010 do 960 mln ton w roku 2016,

• wzrost obrotów na rynku węgla koksowego z 254 mln ton do 340 mln ton w roku 2016,

• przesłanką do przedstawienia powyższych prognoz są dynamicznie rozwijające się gospodarki Indii i Chin.

21

Dziękuję za uwagę