Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie

Rzeszów, maj 2015 r.

JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 ROKU

Z UWZGLĘDNIENIEM POWIATU MIELECKIEGO

Pomiary jakości powietrza wykonywane są na stacjach wchodzących w skład

wojewódzkiej sieci monitoringu powietrza, na podstawie zatwierdzanych przez

Głównego Inspektora Ochrony Środowiska trzyletnich programów Państwowego

Monitoringu Środowiska.

Lokalizacja stacji monitoringu powietrza w województwie podkarpackim w 2014 r.

Lokalizacja stacji monitoringu powietrza atmosferycznego w województwie podkarpackim w 2014 r.

Pobornik pyłu PM10

Zarząd Strefy

Stacje monitoringu powietrza atmosferycznego w Mielcu

ul. Solskiego, teren Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji

Kontener stacji automatycznej Analizatory

Stacje monitoringu powietrza atmosferycznego w Mielcu

Oceny jakości powietrza wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje w strefach.

Województwo podkarpackie zostało podzielone na 2 strefy:

1) strefę miasto Rzeszów (miasto powyżej 100 tys. mieszkańców), 2) strefę podkarpacką obejmującą pozostałą część województwa.

Podział stref w województwie podkarpackim

Strefy jakości powietrza w województwie podkarpackim

ochrona roślin

ochrona zdrowia

dwutlenek siarki

tlenki azotu

substancje gazowe:

pył zawieszony PM10 pył zawieszony PM2,5

metale: arsen, kadm, nikiel, ołów benzo(a)piren

ozon

dwutlenek siarki dwutlenek azotu

benzen ozon

tlenek węgla

pyły:

zanieczyszczenia w pyle PM10:

Zakres monitoringu powietrza atmosferycznego

Zgodnie z art. 94 ustawy Prawo ochrony środowiska, określanie ryzyka przekroczenia poziomów dopuszczalnych, docelowych i alarmowych substancji w powietrzu oraz informowanie wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego poprzez wojewódzkie centrum zarzadzanie kryzysowego i zarządu

województwa o wystąpieniu ryzyka przekroczenia lub wystąpieniu przekroczenia poziomów dopuszczalnych, docelowych i alarmowych substancji w powietrzu.

Analizy ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomów dopuszczalnych/docelowych substancji w powietrzu obejmują wyniki pomiarów z dwunastu ostatnich miesięcy ze wszystkich stacji monitoringu jakości powietrza zlokalizowanych na terenie województwa podkarpackiego.

Szacowanie ryzyka przekroczeń

Analizy ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomów alarmowych substancji w powietrzu dotyczą godzinowych stężeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ozonu oraz dobowych stężeń pyłu PM10.

Analizy te prowadzone są przez WIOŚ w Rzeszowie na bieżąco na podstawie pomiarów automatycznych.

Szacowanie ryzyka przekroczeń

Stężenia średnioroczne dwutlenku siarki w 2014 r. kształtowały się w przedziale od 2,7-7,9 μg/m3.

Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych obowiązujących dla dwutlenku siarki.

Dwutlenek siarki – wyniki badań

Rozkład stężeń średniorocznych dwutlenku siarki w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych dwutlenku siarki w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Dwutlenek siarki – wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne dwutlenku siarki w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,9-16 g/m3 .

Stężenia średnioroczne dwutlenku azotu w 2014 r. kształtowały się w przedziale od 1,8-16,1 μg/m3 tj. 4,5-40,3% poziomu dopuszczalnego.

Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych obowiązujących dla dwutlenku azotu.

0

10

20

30

40

50

2010 2011 2012 2013 2014

stęż

enie

śre

dn

ioro

czn

e d

wu

tlen

ku a

zotu

[μ

g/m

3 ]

Rzeszów Jasło Przemyśl Nisko Żydowskie stężenie dopuszczalne

Dwutlenek azotu – wyniki badań

Stężenia średnioroczne dwutlenku azotu w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 1,8-30 g/m3

tj. 4,5-75,0% poziomu dopuszczalnego.

Rozkład stężeń średniorocznych dwutlenku azotu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych dwutlenku azotu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Dwutlenek azotu – wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne benzenu w 2014 r. kształtowały się w przedziale

od 0,97-1,8 μg/m3 tj. 19,4-36,0% poziomu dopuszczalnego.

Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych

obowiązujących dla benzenu.

Benzen– wyniki badań

Stężenia średnioroczne benzenu w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,003-1,5 g/m3

tj. 0,06-30,0% poziomu dopuszczalnego.

Rozkład stężeń średniorocznych benzenu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych benzenu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Benzen– wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne metali ciężkich w pyle PM10 w 2014 r. kształtowały się w przedziale:

- arsen: od 0,8-1,3 ng/m3 tj. 13,3-21,7% poziomu docelowego, - kadm: od 0,4-0,7 ng/m3 tj. 8,0-14,0% poziomu docelowego, - nikiel: 1,03-1,3 ng/m3 tj. 5,2-6,5% poziomu docelowego, - ołów: 0,01-0,02 μg/m3 tj. 2,0-4,0% poziomu dopuszczalnego

Metale ciężkie w pyle PM10 – wyniki badań

Stężenia średnioroczne arsenu w pyle PM10 w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,006-3,3 ng/m3

tj. 0,1-55% poziomu docelowego.

Rozkład stężeń średniorocznych arsenu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych arsenu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Arsen w pyle PM10 – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych kadmu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne kadmu w pyle PM10 w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,008-2,3 ng/m3

tj. 0,16-46% poziomu docelowego.

Rozkład stężeń średniorocznych kadmu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Kadm w pyle PM10 – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych niklu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne niklu w pyle PM10 w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,02-10,6 ng/m3

tj. 0,1-53,0% poziomu docelowego.

Rozkład stężeń średniorocznych niklu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Nikiel w pyle PM10 – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych ołowiu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych ołowiu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Stężenia średnioroczne ołowiu w pyle PM10 w województwie z modelowania zawierały się w przedziale 0,0001-0,02 μg/m3

tj. 0,02-4,0% poziomu dopuszczalnego.

Ołów w pyle PM10 – wyniki modelowania

Pył zawieszony składa się z mieszaniny cząstek zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych.

Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

np. benzo(a)piren, metale ciężkie oraz dioksyny i furany.

Pył zawieszony PM10 i PM2,5

W 2014 r. na stacjach pomiarowych nie odnotowano przekroczenia średniorocznego poziomu

dopuszczalnego obowiązującego dla pyłu PM10.

Pył PM10 – wyniki badań

W 2014 r. na wszystkich stanowiskach pomiarowych (oprócz Rzeszowa, Jasła i Krosna)

wystąpiło ponad 35 przekroczeń dopuszczalnego stężenia dobowego, ustalonego

dla pyłu PM10 na poziomie 50 g/m3.

Najwięcej przekroczeń odnotowano w Jarosławiu (79).

Pył PM10 stężenie średnioroczne – wyniki modelowania

Wartości stężeń średniorocznych pyłu PM10 określone w modelowaniu zawierały się w przedziale

4,0-63,0 μg/m3 tj.10,0-158,0%. poziomu dopuszczalnego.

Najwyższe stężenie średnioroczne pyłu PM10 zlokalizowano w Przemyślu - 63 μg/m3.

Rozkład stężeń średniorocznych pyłu PM10 w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania Rozkład stężeń średniorocznych pyłu PM10 w powiecie

mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Rozkład stężeń dobowych pyłu PM10 w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Pył PM10 stężenia dobowe – wyniki modelowania

Wyniki modelowania wskazały do 165 dni z przekroczeniem dobowego poziomu dopuszczalnego.

Wyniki modelowania zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 również wykazały przekroczenia obowiązującego dobowego poziomu dopuszczalnego.

Rozkład stężeń dobowych pyłu PM10 w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Pył PM10– obszary przekroczeń

Obszary przekroczeń w województwie podkarpackim – pył PM10 Obszary przekroczeń w powiecie mieleckim – pył PM10

Wyniki modelowania zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 wskazały 1 obszar przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego w Przemyślu, obejmujący 2 km2 (0,01% województwa

podkarpackiego) oraz 18 obszarów przekroczeń w zakresie dopuszczalnego stężenia dobowego obejmujących swoim zasięgiem 184 km2 (1 % województwa podkarpackiego).

Na terenie powiatu mieleckiego przekroczenie obejmuje: 8,5 km2 (1 % powiatu),

Na ponadnormatywne stężenia pyłu PM10 narażonych jest prawie 29 tys. ludności (21 % ogólnej liczby mieszkańców)

W 2014 r. na stacjach pomiarowych nie odnotowano przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego obowiązującego dla pyłu PM2,5.

Pył PM2,5 – wyniki badań

Rozkład stężeń średniorocznych pyłu PM2,5 w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Pył PM2,5 – wyniki modelowania

Jednak wyniki modelowania zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2,5 wykazały obszary przekroczenia

obowiązującego poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji (26 μg/m3) na obszarach miejskich

i zawierały się w przedziale 4,0-42,0 μg/m3 tj. 16,0-168,0% poziomu dopuszczalnego.

Najwyższe stężenie średnioroczne pyłu PM2,5 zlokalizowano

w Krośnie i Przemyślu.

Rozkład stężeń średniorocznych pyłu PM2,5 w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Obszary przekroczeń - pył PM2,5 faza I Obszary przekroczeń - pył PM2,5 faza II

Pył PM2,5 – obszary przekroczeń

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2010 2011 2012 2013 2014

stęż

enie

śre

dn

ioro

czn

e b

enzo

(a)p

iren

u [

ng/

m3 ]

Przemyśl Mielec Jasło Jarosław

Nisko Rzeszów Krosno Sanok

Tarnobrzeg poziom docelowy

Średnioroczne stężenia benzo(a)pirenu w pyle PM10 w 2014 r. przekroczyły wartość docelową

we wszystkich punktach pomiarowych i zawierały się w przedziale od 2,7-3,3 ng/m3

tj. 270-330% wartości docelowej.

Benzo(a)piren w pyle PM10 – wyniki badań

Rozkład stężeń średniorocznych benzo(a)pirenu w województwie podkarpackim w 2014 r. – wyniki modelowania

Również wyniki modelowania zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 wykazały przekroczenia obowiązującego poziomu kryterialnego dla bezno(a)pirenu.

Wartości stężeń średniorocznych b(a)p określone w modelowaniu zawierały się w przedziale

0,4-6,8 ng/m3 tj. 40,0-680,0% poziomu docelowego.

Najwyższe stężenie średnioroczne b(a)p zlokalizowano w Przemyślu.

Benzo(a)piren w pyle PM10 – wyniki modelowania

Rozkład stężeń średniorocznych benzo(a)pirenu w powiecie mieleckim w 2014 r. – wyniki modelowania

Benzo(a)piren w pyle PM10 – obszary przekroczeń

Obszary przekroczeń w województwie podkarpackim – benzo(a)piren

Obszary przekroczeń w powiecie mieleckim – benzo(a)piren

Wyniki modelowania zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem w pyle PM10 wskazały 20 obszarów przekroczenia średniorocznego poziomu docelowego, obejmujących 1 132,4 km2

(6,4% województwa podkarpackiego).

Na terenie powiatu mieleckiego przekroczenie obejmuje: 38,5 km2 (4,4 % powiatu),

Na ponadnormatywne stężenia b(a)p narażonych jest ok. 62 tys. ludności (ponad 45 % ogólnej liczby mieszkańców)

KLASA A:

dla strefy miasto Rzeszów i strefy podkarpackiej w zakresie:

- dwutlenku siarki,

- dwutlenku azotu,

- tlenku węgla,

- benzenu,

- ozonu,

- arsenu,

- kadmu,

- niklu,

- ołowiu.

KLASA C:

dla strefy miasto Rzeszów i strefy podkarpackiej w zakresie:

- pyłu PM10,

- pyłu PM2.5,

- benzo(a)pirenu

Wyniki badań monitoringu powietrza w 2014 r.

W latach 2009-2015 stężenia średnioroczne formaldehydu na stacji w Mielcu utrzymywały się

na zbliżonym poziomie.

Najwyższe stężenie średnioroczne odnotowane zostało w 2012 r.

W porównaniu do lat ubiegłych stężenia

średnioroczne formaldehydu znacznie zmalały. W latach 1999-2005 wynosiły od 6,53-12,6 μg/m3.

Wyniki badań formaldehydu

Analiza kierunków wiatru w okresie styczeń-marzec 2015 r.

Biorąc pod uwagę usytuowanie stacji

największy wpływ na

zanieczyszczenie powietrza w Mielcu

w tym okresie miały zanieczyszczenia

wprowadzane do powietrza na

obszarach z dominującą zabudową

mieszkaniową.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Zapraszamy na nasza stronę internetową: www.wios.rzeszow.pl, gdzie dostępne są on-line wyniki pomiarów ze stacji automatycznych