Jak skutecznie zachęcać Jak skutecznie zachęcać do czytania tekstu do czytania tekstu literackiegoliterackiego

Warszawa 18.marca 2009Warszawa 18.marca 2009

Longina Kroć-ZiemkiewiczLongina Kroć-Ziemkiewicz

Kto wybiera lektury?Kto wybiera lektury?

W podstawie programowej Minister W podstawie programowej Minister OświatyOświaty

Nauczyciel ustala harmonogram, dobiera Nauczyciel ustala harmonogram, dobiera metody, ćwiczeniametody, ćwiczenia

Uczniowie -/ przynajmniej jedną w roku Uczniowie -/ przynajmniej jedną w roku szkolnym/szkolnym/

Realizując tematykę lektury Realizując tematykę lektury nie zapominajmy o nie zapominajmy o terminach literackichterminach literackich

CzyliCzyli Omawiamy nie tylko treść, ale też Omawiamy nie tylko treść, ale też

formę dziełaformę dzieła

/ każda podstawa programowa wskazuje / każda podstawa programowa wskazuje terminy teoretycznoliterackie/terminy teoretycznoliterackie/

Polecam więc, abyście Polecam więc, abyście Państwo dali szansę Państwo dali szansę decydowania uczniom, decydowania uczniom, co będą czytać:co będą czytać:

Zaproponuję też kilka rozwiązań Zaproponuję też kilka rozwiązań metodycznychmetodycznych

Grę planszowąGrę planszową Komiks Komiks TurniejTurniej MeczykMeczyk

Gra planszowa w procesie Gra planszowa w procesie dydaktycznymdydaktycznym

Fabuła powieści jest świetnym materiałem, aby Fabuła powieści jest świetnym materiałem, aby ją zamienić na fabułę gry dlatego ją zamienić na fabułę gry dlatego wykorzystałam :wykorzystałam :

Atlantydę wyspę ogniaAtlantydę wyspę ognia Macieja KuczyńskiegoMacieja Kuczyńskiego Opium w rosole Opium w rosole Małgorzaty MusierowiczMałgorzaty Musierowicz Wybraną Część Harrego PotteraWybraną Część Harrego Pottera Władcę PierścieniWładcę Pierścieni

Metodyka pracy w Metodyka pracy w tworzeniu grytworzeniu gry

Proponuję:Proponuję: Już w trakcie czytania lektury podzielić klasę na grupy po 5-6 osóbJuż w trakcie czytania lektury podzielić klasę na grupy po 5-6 osób Zapowiedzieć gręZapowiedzieć grę Zasugerować uczniom zaznaczanie cytatów, które potem wykorzystają przy Zasugerować uczniom zaznaczanie cytatów, które potem wykorzystają przy

planowaniu gryplanowaniu gry Poświęcić jedną zajęcia na przygotowanie np.: przeczytać metodą aktywnąPoświęcić jedną zajęcia na przygotowanie np.: przeczytać metodą aktywną fragment powieści i polecić wstępną pracę w grupach nad projektem gry:fragment powieści i polecić wstępną pracę w grupach nad projektem gry: szatą graficzną, zasadami doboru treści szatą graficzną, zasadami doboru treści

Zaplanować cykl zajęć a może projekt czytelniczy na omówienie fabuły oraz Zaplanować cykl zajęć a może projekt czytelniczy na omówienie fabuły oraz przygotowanie gryprzygotowanie gry

Metodyka gry /cd./Metodyka gry /cd./

Warto zaproponować uczniom,Warto zaproponować uczniom,

aby przejrzeli dostępne gry planszoweaby przejrzeli dostępne gry planszowe Przemyśleli premiePrzemyśleli premie Opracowali punkty karneOpracowali punkty karne Uświadomić, że ich gra może umilić/ to Uświadomić, że ich gra może umilić/ to

motywuje/ młodszym kolegom czas motywuje/ młodszym kolegom czas w świetlicy, Domu Dziecka w świetlicy, Domu Dziecka

Jaka szata graficzna?Jaka szata graficzna?

W tym względzie myślę, że uczniowie W tym względzie myślę, że uczniowie będą ekspertamibędą ekspertami

Możliwości są ogromneMożliwości są ogromne

Często podział na grupy zasugeruje Często podział na grupy zasugeruje konkretny skład i układ talentówkonkretny skład i układ talentów

Może zaprosić do pomocy Może zaprosić do pomocy plastyka?plastyka?

Myślę, że oświata XXI wieku to praktyka Myślę, że oświata XXI wieku to praktyka kreatywnych nauczycieli i kreatywnych uczniówkreatywnych nauczycieli i kreatywnych uczniów

Proces tworzenia gry świetnie wpisuje się Proces tworzenia gry świetnie wpisuje się w model interdyscyplinarnegow model interdyscyplinarnego

Efekty projektu edukacyjnego można Efekty projektu edukacyjnego można prezentować:prezentować:

na zebraniu rodziców,na zebraniu rodziców, na dniu promocji szkoły,na dniu promocji szkoły,oddać młodszymoddać młodszym

Oto przykładOto przykład

Gra dydaktycznaGra dydaktyczna

na podstawie powieści na podstawie powieści Opium w Rosole Opium w Rosole Małgorzaty MusierowiczMałgorzaty Musierowicz

Ta wyspa to pole działań i wędrówek Ta wyspa to pole działań i wędrówek Genowefy. Genowefy.

Bohaterka choć mieszkała w mieście, Bohaterka choć mieszkała w mieście, szukała przyjaźni, niosła sympatię, szukała przyjaźni, niosła sympatię, zaskakiwała współbohaterów. zaskakiwała współbohaterów.

O czym warto pamiętać?O czym warto pamiętać?

Gra jest ciekawa, gdy są różne stopnie Gra jest ciekawa, gdy są różne stopnie trudnościtrudności

Należy zachować równowagę między karą i Należy zachować równowagę między karą i nagrodąnagrodą

Kryterium wyboru zostawić uczniomKryterium wyboru zostawić uczniom Autorzy gry przekazują swoje dzieło innym a ci Autorzy gry przekazują swoje dzieło innym a ci

grając oceniajągrając oceniają Gra nie powinna być za długa / lepiej wybrać Gra nie powinna być za długa / lepiej wybrać

wątek, konkretne przygody niż całą fabułę/wątek, konkretne przygody niż całą fabułę/

ZasadyZasady

Startujesz z miejsca „START” a kończysz Startujesz z miejsca „START” a kończysz na wieży. Zaczyna ten, kto ma najwięcej na wieży. Zaczyna ten, kto ma najwięcej oczekoczek

Propozycje zadań/1/Propozycje zadań/1/

1. 1. Pola niebieskiePola niebieskie - Jeśli wiesz kto był autorem - Jeśli wiesz kto był autorem tej wypowiedzi w nagrodę tej wypowiedzi w nagrodę idziesz do przodu 2 idziesz do przodu 2 pola, jeśli nie tracisz kolejkę.pola, jeśli nie tracisz kolejkę.

…”…”rosół parował i stygł, pokrywając się coraz rosół parował i stygł, pokrywając się coraz liczniejszymi oczkami, a ona opowiadała o Ewie liczniejszymi oczkami, a ona opowiadała o Ewie Jedwabińskiej, nie szczędząc ni słów, ni Jedwabińskiej, nie szczędząc ni słów, ni oskarżeń:”…oskarżeń:”…

/Kreska, s. 105 /Kreska, s. 105 Małgorzata Musierowicz, Opium w Rosole, Małgorzata Musierowicz, Opium w Rosole, Nasza księgarnia, Warszawa 1990/Nasza księgarnia, Warszawa 1990/

Propozycje zadań/2/Propozycje zadań/2/

2. 2. Pola z białą kropką /Pola z białą kropką /jeśli nie znasz, jeśli nie znasz, tracisz kolejkę/tracisz kolejkę/

…”…”stało się bowiem to stać się musiało: stało się bowiem to stać się musiało: Genowefa wywiesiła się na balustradę Genowefa wywiesiła się na balustradę

i kwicząc pomacała znienacka lodowatą i kwicząc pomacała znienacka lodowatą rączką łysinę pana dyrygenta”…rączką łysinę pana dyrygenta”…

A może komiks?A może komiks?

Z historii komiksuZ historii komiksu

Belgia… europejska potęga w dziedzinieBelgia… europejska potęga w dziedzinie

Tu mieści się muzeum komiksuTu mieści się muzeum komiksu

W Polsce –Papcio Chmiel, Grzegorz W Polsce –Papcio Chmiel, Grzegorz Rosiński –Rosiński –Kajko i KokoszKajko i Kokosz

Co to jest komiks?Co to jest komiks?

Wg Słownika literatury popularnej:Wg Słownika literatury popularnej:

To historia opowiedziana za pomocą To historia opowiedziana za pomocą obrazków, zwykle uzupełnionych obrazków, zwykle uzupełnionych tekstem…/ za: Słownik literatury tekstem…/ za: Słownik literatury popularnej. red. T. Żabski, TPPW, popularnej. red. T. Żabski, TPPW, Wrocław 1997Wrocław 1997

Komiks –najważniejsze Komiks –najważniejsze elementyelementy

1. Świat w komiksie:1. Świat w komiksie:

Strona –to jedno miejsce akcji,Strona –to jedno miejsce akcji,

Rysowane obrazy zestawiane są Rysowane obrazy zestawiane są

w ciąg najczęściej poziomy.w ciąg najczęściej poziomy.

Kolejne obrazki mogą być zamknięte Kolejne obrazki mogą być zamknięte

w oddzielne ramki./ Nowoczesne w oddzielne ramki./ Nowoczesne komiksy nie korzystają w ogóle z ramek/komiksy nie korzystają w ogóle z ramek/

Komiks- najważniejsze Komiks- najważniejsze elementy/2/elementy/2/

2.Język komiksu2.Język komiksuWg T. Toeplitza napis powinien się Wg T. Toeplitza napis powinien się

znajdować wewnątrz rysunku, nie pod nimznajdować wewnątrz rysunku, nie pod nim

A. Mleczko umieszcza jednak napisy pod A. Mleczko umieszcza jednak napisy pod rysunkiem jako podpisrysunkiem jako podpis / komentarz / komentarz autora/autora/

Komiks nie zna języka drukowanego, Komiks nie zna języka drukowanego, napisy napisy

powinny być wykonane tą samą powinny być wykonane tą samą ręką, co rysunekręką, co rysunek

Dymek mówi?Dymek mówi?

Zamknięty wskazuje, że postać mówi,Zamknięty wskazuje, że postać mówi, Przerywany sugeruje, że postać myśli,Przerywany sugeruje, że postać myśli, Wypowiedź okolona krzywą lub Wypowiedź okolona krzywą lub

błyskawicąbłyskawicą

sugeruje krzyk.sugeruje krzyk.

Znaczenie ma też wielkość liter.Znaczenie ma też wielkość liter.

Co jeszcze w dymku?Co jeszcze w dymku?

Mogą występować znaki:Mogą występować znaki:

wykrzykniki,wykrzykniki,

świecące żarówki,/ olśnienie/świecące żarówki,/ olśnienie/

onomatopeje/ naśladują świat onomatopeje/ naśladują świat zewnętrzny zewnętrzny - uderzenie - bum- uderzenie - bum

Ruch i czasRuch i czas

Komiks, aby wyrazić ruch i czas Komiks, aby wyrazić ruch i czas wykorzystuje oznaczenia symboliczne:wykorzystuje oznaczenia symboliczne:

spirale,spirale,

smugi,smugi,

poziome kreski wydobywające się poziome kreski wydobywające się spod kół samochodu spod kół samochodu

Uczniowie lubią rysować Uczniowie lubią rysować nawet jeśli nie mają talentunawet jeśli nie mają talentu

Zaproponować można rysowaną historię Zaproponować można rysowaną historię bohaterabohatera

Jesteśmy przecież społeczeństwem Jesteśmy przecież społeczeństwem obrazkowymobrazkowym

Zatem jeśli tak to:Zatem jeśli tak to:

Wprowadźmy uczniów w Wprowadźmy uczniów w zasadyzasady

Poprośmy o przygotowanie różnych komiksówPoprośmy o przygotowanie różnych komiksów Wskażmy różnorodnośćWskażmy różnorodność Zachęćmy do stworzenia własnego Zachęćmy do stworzenia własnego

niepowtarzalnego dziełaniepowtarzalnego dzieła Po takim wprowadzeniu /może być w Po takim wprowadzeniu /może być w

bibliotece/bibliotece/

Poświęcamy 2-3 zajęcia- dzielimy na grupy lub Poświęcamy 2-3 zajęcia- dzielimy na grupy lub uczniowie pracują samodzielnieuczniowie pracują samodzielnie

Cechy komiksuCechy komiksu

Komiks posługuje się:Komiks posługuje się: Alegorią, Alegorią, Personifikacją,Personifikacją, Kontrastem,Kontrastem,

Dla dorosłych czy dla Dla dorosłych czy dla dzieci?dzieci?

Jest oczywiście ogromna różnorodnośćJest oczywiście ogromna różnorodność

Komiks zdobył stałe miejsce w sztuce/ Komiks zdobył stałe miejsce w sztuce/ jest nawet Muzeum Komiksu/jest nawet Muzeum Komiksu/

Wprowadźmy go zatem na zajęcia Wprowadźmy go zatem na zajęcia szkolneszkolne

TurniejTurniej

Konkursy, rywalizacja- to uczniowie bardzo Konkursy, rywalizacja- to uczniowie bardzo lubią. Turniej jest szerszą wersją konkursu –lubią. Turniej jest szerszą wersją konkursu –może dołączyć ruch- dyscyplinę sprawnościmoże dołączyć ruch- dyscyplinę sprawności

Telewizja inspiruje różnorodnością.Telewizja inspiruje różnorodnością.

Jeśli zapewnimy drobne nagrody, ranga Jeśli zapewnimy drobne nagrody, ranga spotkania turniejowego będzie wysoka.spotkania turniejowego będzie wysoka.

Jakie treści do turnieju?Jakie treści do turnieju?

Życiorysy pisarzyŻyciorysy pisarzy Fabuła lekturFabuła lektur Teksty krótkich opowiadańTeksty krótkich opowiadań

a takżea także Tematyka wierszyTematyka wierszy Działy gramatyki Działy gramatyki Teoria literaturyTeoria literatury

MeczykMeczyk

Młodzież pozytywnie odbiera grę w piłkę także na Młodzież pozytywnie odbiera grę w piłkę także na lekcji języka polskiego:lekcji języka polskiego:

1. Podajemy hasło/ pytanie 1. Podajemy hasło/ pytanie

2. Rzucamy delikatną /miękką/ piłką do 2. Rzucamy delikatną /miękką/ piłką do ucznia ucznia

3. Nauczyciel / wybrane jury/ liczą punkty3. Nauczyciel / wybrane jury/ liczą punkty

Metoda ta jest skuteczna w każdej klasieMetoda ta jest skuteczna w każdej klasie

/ zwłaszcza z przewagą chłopców// zwłaszcza z przewagą chłopców/

Jeden z…..Jeden z…..

Pracuję metodą turnieju jeden z dziesięciuPracuję metodą turnieju jeden z dziesięciu

Wybrani uczniowie tworzą juryWybrani uczniowie tworzą jury

Kolejni tworzą zespoły, typują oni swoich Kolejni tworzą zespoły, typują oni swoich reprezentantów, a ci otrzymują po trzy reprezentantów, a ci otrzymują po trzy szansyszansy

i gramyi gramy

Podział na grupyPodział na grupy

Sugeruję stosować podział na grupy Sugeruję stosować podział na grupy za każdym razem inny:za każdym razem inny: Przygotować po 5-6 karteczek /tyle ile Przygotować po 5-6 karteczek /tyle ile

liczyć będzie każda grupa/ jednego koloru / liczyć będzie każda grupa/ jednego koloru / tyle kolorów, ile chcemy utworzyć grup.tyle kolorów, ile chcemy utworzyć grup.

Kartki możemy zastąpić cukierkami, Kartki możemy zastąpić cukierkami, dropsami, ołówkami, cyframi / piątek dropsami, ołówkami, cyframi / piątek będzie 5-6/będzie 5-6/

Jakie korzyści?Jakie korzyści?

Po pierwsze uczniowie wśród siebie szukają Po pierwsze uczniowie wśród siebie szukają pomocy, słuchają własnych i cudzych pomocy, słuchają własnych i cudzych pomysłówpomysłów

Uczniowie czytają bardziej uważnie żeby ich Uczniowie czytają bardziej uważnie żeby ich gra/ pytania turniejowe były ciekawszegra/ pytania turniejowe były ciekawsze

Włącza się zdrowa rywalizacjaWłącza się zdrowa rywalizacja/ nie wypada nie przeczytać książki// nie wypada nie przeczytać książki/

Jakie korzyści?Jakie korzyści?

Zyskujemy lepiej przygotowaną młodzieżZyskujemy lepiej przygotowaną młodzież

A tym samym ciekawsze zajęciaA tym samym ciekawsze zajęcia

Uczniowie, którzy nie przeczytali, nie Uczniowie, którzy nie przeczytali, nie kryją się za plecami kolegów – takich nie kryją się za plecami kolegów – takich nie mama

Dziękuję za uwagę- Dziękuję za uwagę-

Życzę inspiracji i sukcesów Życzę inspiracji i sukcesów

Longina Kroć- ZiemkiewiczLongina Kroć- Ziemkiewicz

Warszawa 18. marca 2009Warszawa 18. marca 2009