Jak się uczyć, by robić to skutecznie
-
Upload
krzysztof-rynkiewicz -
Category
Documents
-
view
227 -
download
2
description
Transcript of Jak się uczyć, by robić to skutecznie
Jak się uczyć, by robić to skutecznie
Krzysztof Rynkiewicz
Problemyz tym dziś się zmagamy… wszyscy!
Panta rhei
Dzisiejszy świat
• niepewność, nieprzewidywalność, gwałtowne, niespotykane na dotychczasową skalę tempo zmian (Bauman, Luhmann, Giddens),
• nieprawdopodobny przyrost informacji,
• intensywność komunikacji, różnice w operowaniu technologiami, w tym Internetem, walka o uwagę,
• niebywały rozwój technologiczny,
• niedostosowanie instytucji do skali, tempa i kierunku zmian – w tym – niestety – dzisiejszej szkoły (Robinson, Fischer, Giddens),
• brak fundamentów, oparcia, podstawy, zaufania (Sztompka)
• paradoks wielości wyboru.
• Chaos.
Grzechy szkoły
• brak wsparcia szkoły dla rozwoju umiejętności – taniec, sztuka, teatr, film, sport itd. (Mamy nie tylko mózgi, ale i ciała, Robinson),
• przeładowanie wiedzą, jej rozłączność i fragmentaryczność. Nieróżnicowanie technik uczenia, „jednowymiarowość” zajęć,
• brak nauki uczenia (Przepis, w którym zawarto składniki, ale pominięto instrukcję),
• zaniedbywanie nowych technologii i nowych mediów w nauczaniu,
• brak wsparcia motywacyjnego i celowościowego ucznia (Dlaczego mam się tego uczyć? Bo tak! Ucz się!)
• nakierowanie na jeden rodzaj inteligencji.
• pomijanie twórczości, kreatywności, wynalazczości.
Nie, nie, to nie kryzys, to wyzwanie!
Co więc możemy zrobić? Wiele!
5 najważniejszych „rozpoznań”
• Jak się uczę – rozpoznanie indywidualnego stylu uczenia (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk) oraz sposobu uczenia (planowe, systematyczne, niesystematyczne).
• Co mnie interesuję – rozpoznanie zainteresowań, tego, co autentycznie angażuje, czemu poświęcam najwięcej czasu, uwagi,
• Jakie są moje cele szkolne (teraźniejszość i bliska przyszłość) oraz życiowe (dalsza przyszłość).
• Czemu/komu poświęcam najwięcej czasu i jak go spędzam – pracy/ nauce (produktywnie, nieproduktywnie), przyjemnościom własnym, rodzinie/ przyjaciołom/ znajomym.
• Co/ kto mnie motywuję – co powoduje, że mimo trudności, nie poddaje się – jestem konsekwentny i wytrwały, a jeśli tak nie jest, dlaczego.
Pytania, których nie zadajemy
• Kim chcę być i co chcę robić za 15, 10, 5 lat, 3 lata, za 1 rok, 0,5 roku –jakie są moje cele krótko- i długoterminowe?
• Dlaczego chcę to robić – jaka jest moja motywacja?
• Czy jeśli nie mam pomysłu na przyszłość, czy poszukuję swojej drogi i zastanawiam się nad nią?
• Czy znam swoje silne i słabe strony?
• Co robię, by realizować swoje cele (jeśli je znam)?
• Czy wystarczająco dobrze znam siebie?
• Dlaczego – mimo że wiem, czego chcę – nie udaje mi się wytrwać w postanowieniach? Mam słabą silną wolę?
• Kto jest dla mnie drogowskazem/ mentorem/ autorytetem?
• Czy mam osobę, która może być moim przewodnikiem?
• Czy mam osobę, która wspiera i konstruktywnie krytykuje?
Jak więc się uczyć?
1|
Poznaj swój styl uczenia
Co to znaczy?
1|Wykorzystuj te techniki uczenia, które w twoim przypadku są najskuteczniejsze.
Testuj, sprawdzaj, ucz się na błędach, odrzucaj. Wybierz tylko to, co działa i
przynosi rezultaty.
Problem: wymaga czasu i samopoznania
2|
Obierz strategię. Planuj uczenie
2|Ustal, ile czasu dziennie poświęcasz na naukę, i trzymaj się tego. Korzystaj z
harmonogramów dnia.Zobowiąż się przez sobą do solidnej pracy
nad poznaniem siebie.
Problem: konsekwencja, praca u podstaw
3|
Bądź gotowy na porzucenie „strefy
komfortu”
3|Nie oczekuj rezultatów bez pracy i zaangażowania. Ustaw priorytety i
trzymaj się ich. Bądź konsekwentny.Problem: pokusy
4|
Techniki uczenia to umiejętności, które
trzeba posiąść
4|Samo poznanie nie wystarczy, trzeba je opanować, tak jak uczy się tańca, gry
gitarze, żonglowania.Problem: wymaga czasu,
systematyczności, obserwowania siebie, wytrwałości i wiary, że się uda
5|
Obserwuj małe sukcesy. Postęp trwa
w czasie
5|(Samo)Motywacja jest motorem
najszybszych, najskuteczniejszych, najtrwalszych zmian.
Problem: samoobserwacja. Jeśli widzisz cel końcowy, to potrafisz wyznaczyć drogę
i widzieć każdy krok naprzód
Czego używać w nauce, bez względu na styl uczenia
• Wyobraźni, myślenia obrazowego – zobacz to, czego się uczysz,
• Emocji – poczuj to, czego się uczysz, doświadcz tego,
• Zabawy, humoru, żartu, ironii, sarkazmu, anegdoty, opowiastki,
• Doświadczenia, eksperymentu – czy udałoby się sprawdzić to w działaniu lub zobaczyć w naturze (chemia, biologia, fizyka itd.),
• (samo)poznania – nie bój się pytać, stawiaj pytania sobie i innym,
• Łącz zmysły – ucz się wyobrażając sobie, dotykając/ czując, smakując, wąchając, słysząc, robiąc/ wykonując,
• Wiary w siebie i własne możliwości – wspieraj je motywacją zewnętrzną i wewnętrzną,
• Pasji i zaangażowania – krytykuj, nie zgadzaj się, dyskutuj,
• Nowych technologii i mediów – blogów, mikroblogów, czytników RSS, podkastów, poczty elektronicznej, wirtualnych słowników i encyklopedii , forów internetowych, czatów tamatycznych,
• Twórczości – namaluj to, narysuj, stwórz, skonstruuj, zbuduj, opracuj,
Co naprawdę Cię interesuje?
Credo
•Nie bądź obojętny,
• Zastanawiaj się, myśl, działaj,
• Wyciągaj wnioski.
Technikiuczenia
(wybrane)
Wizualizacja
Sposób pracy:
• Zamknij oczy i wyobraź sobie to, co chcesz zapamiętać w formie obrazu (filmu) –im więcej nadasz mu szczegółów, im więcej włączysz w to zmysłów i emocji, tym łatwiej i na dłużej zapamiętasz.
• Musisz zawsze widzieć to, co czytasz w formie obrazów. Zastanów się, ile pamiętasz z filmów, ile z książek. Dlaczego?
Do czego używać:
• do pracy na materiale abstrakcyjnym (np. liczby, daty historyczne) i konkretnym (np. fabuła powieści).
• do zapamiętywania danych liczbowych w formie wykresów i map.
• do tworzenia połączeń (skojarzeń), łączenia faktów, wydarzeń.
Fiszki i system kartotekowy
Sposób pracy:
• kartkę A4 podziel na 16 karteczek o tej samej wielkości. Wykorzystaj pudełko o zbliżonej wielkości (np. po herbacie) lub kup oryginalny pojemnik na fiszki. Stwórz 3 zakładki: 1 (ndst.) – nie umiem/ nie pamiętam, 3 (dst.) – pamiętam słabo, nie potrafię odtworzyć w całości, 5 (bdb.) – pamiętam bardzo dobrze, znam, umiem.
• na każdej karteczce – z jeden strony – zapisz: słowo polskie/ pojęcie/ pytanie/ hasło. Na drugiej stronie napisz: słowo obce/ definicję/ odpowiedź/ rozwiązanie.
• nauka odbywa się poprzez segregowanie karteczek wg 3 kategorii – nie umiem w ogóle, nie umiem wystarczająco, umiem.
• system pozwala widzieć skalę przerobionego materiału oraz poziom jego zapamiętania (motywacja, wiedza o postępie).
Do czego używać:
• do nauki słownictwa języka obcego, terminów (np. fizycznych, literackich), pojęć, haseł.
• do nauki – w formie pytań i odpowiedzi – każdego materiału z każdego przedmiotu
Mapa myśli
Sposób pracy:
• wykorzystaj czystą kartę A4, długopis, kredki lub kolorowe flamastry.
• w centrum mapy umieść główny temat lub ideę, od niej prowadź kolejne – zasada od ogółu do szczegółu.
• gałęzie drzewa/ mapy powinny odróżniać się od siebie; główne – grubsze, poboczne – cieńsze.
• Używaj kolorów, nie pisz całymi zdaniami, ale używaj słów-kluczy, ikon, obrazów,
• Mapa powinna rozchodzić się promieniście we wszystkich kierunkach,
• Zachowaj czytelną, przejrzystą strukturę całości, do łączenia elementów wykorzystaj skojarzenia,
• Podkreślaj rzeczy najważniejsze, baw się formą,
Do czego używać:
• do tworzenia notatek z każdego przedmiotu (z czytanej lektury, zajęć i in.),
• upraszcza, streszcza i łączy w zależności czytany tekst/ notowaną lekcję
• szczególnie atrakcyjna dla wzrokowców.
źródło: http://www.mindtools.com/
Gdzie i jak się uczyć – higiena uczenia
• Przy biurku – nie na łóżku, miękkim krześle, kanapie. Jeśli lubisz chodzić podczas nauki, rób to.
• W swoim pokoju, przy zamkniętych drzwiach w ciszy lub przy muzyce, którą lubisz (najlepiej jednak bez słów - a jeśli, to w językach obcych). Nauce świetnie sprzyja muzyka barokowa (Vivaldi, Bach, Monteverdi i in.).
• Wyczyść z pola widzenia wszystkie przedmioty, które odwracają Twoją uwagę. Na biurku miej wszystko to, co niezbędne do pracy (ale nic więcej).
• Staraj się przez cały czas nauki utrzymać uwagę, nie pracuj nad jednym przedmiotem lub zadaniem bez przerwy dłużej niż 0,5 godziny. Najlepiej uczymy się na początku i końcu nauki. Przerwy między sesjami (nie dłuższe jednak niż 10-15 minut) wykorzystaj na odprężenie lub odpoczynek.
Gdzie i jak się uczyć – higiena uczenia
• Jeśli czytasz lekturę (szkolną), kontroluj co jakiś czas poziom swojej uwagi – streść przeczytaną stronę, rób notatki po każdym rozdziale, oznacz w tekście (za pomocą zakładek) ważne fragmenty lub zwroty akcji.
• Nie ucz się jednego przedmiotu przez dłużej niż godzinę w sesji. Brak kontrastu miedzy nowymi treściami powoduje, że są trudniej pamiętane. Zawsze możesz wrócić do tego przedmiotu, po nauce innego lub po odpoczynku.
• Planuj swoją naukę w harmonogramie godzin.
• Wyznaczaj sobie czas (np. 60 min) na wykonanie danego zadania. Powoduje to pozytywne spięcie, które zwiększa tempo uczenia, Twoją koncentrację i uwagę.
• Nagradzaj się za dobrze wykonane zadnie. Niech nagradzają Cię za nie inni, ale uwaga: zbyt częsta motywacja zewnętrzna może stwarzać problemy.
Wiele zależy od Ciebie.
Wykorzystaj to!
Polecana literatura
• Gordon Dryden, Jeannete Vos, Rewolucja w uczeniu, przeł. Beata Jóźwiak, Poznań 2003.
• Monika Łukasiewicz, Sukces w szkole, Poznań 2005.
• Robert Fischer, Uczymy jak myśleć, przeł. Krzysztof Kruszewski, Warszawa 1999. [dostępna w antykwariatach – nakład wyczerpany].
• Robert Fischer, Uczymy jak się uczyć, przeł. Krzysztof Kruszewski, Warszawa 1999. [dostępna w antykwariatach – nakład wyczerpany].
• Ken Robinson, Oblicza umysłu. Ucząc się kreatywności, przeł. Aleksander Baj, Kraków 2010.
Dziękuję za Twój poświęcony czas!