Jak napisać pracę magisterską?

download Jak napisać pracę magisterską?

If you can't read please download the document

  • date post

    21-Oct-2014
  • Category

    Technology

  • view

    6.094
  • download

    3

description

Poradnik na temat pisania pracy magisterskiej. Możesz go także otrzymać na stronie www.PracaMagisterska.net

Transcript of Jak napisać pracę magisterską?

  • www.PracaMagisterska.net

    1

    PracaMagisterska.net

    Jak napisa prac magistersk?

    SIERPIE 2010

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    2

    Publikacja moe by kopiowana i rozpowszechniana tylko, i

    wycznie w niezmienionej formie. Zabronione s jakiekolwiek

    zmiany w jej zawartoci.

    W publikacji zawarte s wskazwki i porady, ktre stosujesz

    na swoj wasn odpowiedzialno.

    UWAGA!

    Ebook prezentuje stan strony PracaMagisterska.net na dzie 22.08.2010.

    Pniejsze zmiany, poprawki, uzupenienia nie zostay w nim

    uwzgldnione. W celu zapoznania si z najnowszymi informacjami zajrzyj

    na stron www.PracaMagisterska.net.

    Publikacja stanowi wasno www.pracamagisterska.net

    Wszelkie prawa zastrzeone

    All rights reserved

    http://www.pracamagisterska.net/http://www.pracamagisterska.net/http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    3

    Spis treci

    SOWO WSTPU ...................................................................................... 5

    PIERWSZE KROKI ................................................................................... 7

    Promotor .................................................................................................... 7 Wybr tematu i problematyki .......................................................... 12 Tytu ........................................................................................................... 16 Wybr literatury .................................................................................... 19 Opisowa czy badawcza ....................................................................... 23

    PLANOWANIE ......................................................................................... 26

    Konspekt .................................................................................................. 26 Harmonogram ........................................................................................ 31 Ukad treci ............................................................................................. 33 Kolejno elementw .......................................................................... 35

    ELEMENTY ................................................................................................. 37

    Strona tytuowa ..................................................................................... 37 Spis treci ................................................................................................ 41 Wstp ........................................................................................................ 45 Rozdziay .................................................................................................. 48 Rozdzia metodologiczny ................................................................... 51 Zakoczenie ............................................................................................ 56 Bibliografia .............................................................................................. 58 Streszczenie ............................................................................................ 62 Aneks (Zaczniki) ................................................................................ 63

    SPRAWY TECHNICZNE ....................................................................... 66

    Przypisy .................................................................................................... 66 Przypis harwardzki ............................................................................... 71 Cytaty ........................................................................................................ 75 Wtrcenie w tekst cytatu ................................................................... 78 Wykresy ................................................................................................... 80

    WYGLD TEKSTU .................................................................................. 82

    Estetyka tekstu...................................................................................... 82 Twarda spacja ........................................................................................ 84 Bkart a wdowa .................................................................................... 85

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    4

    OBRONA PRACY MAGISTERSKIEJ ............................................... 86

    Jak przygotowa si do obrony pracy magisterskiej? ............ 86 Kryteria oceny........................................................................................ 91 Pytania praktyczne .............................................................................. 93 Zachowanie ............................................................................................. 95 Istotna wskazwka .............................................................................. 97 Podzikowanie ....................................................................................... 99

    BIBLIOGRAFIA ..................................................................................... 100

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    5

    Sowo wstpu

    Niniejszy Internetowy Poradnik jest efektem 3 lat wytonej

    pracy intelektualnej, studiowania tekstw wybitnych

    znawcw, krajowych i zagranicznych, tematyki zwizanej z

    pisaniem tekstw naukowych.

    Nie jest jednak oderwany od praktyki, poniewa

    przeprowadziam wiele rozmw ze studentami ostatnich lat

    studiw, poznajc ich dylematy i problemy.

    Treci tutaj zawarte byy testowane i konstruktywnie

    krytykowane m.in. przez uczestnikw e-kursu Jak napisa

    prac magistersk?, uytkownikw stron www.mojasocjologia.pl

    i www.idealnystudent.pl.

    Uwagi przez nich przesane day mi moliwo dopasowania

    materiaw do ich oczekiwa. W tym miejscu pragn

    podzikowa za wszystkie opinie.

    Jednak zanim zaczniesz korzysta z podrcznika, musisz zda

    sobie spraw z jednej fundamentalnej zasady obowizujcej

    przy pisaniu pracy magisterskiej.

    Ot nie ma jednego uregulowanego prawnie zbioru

    wymogw stawianych takiej pracy. Najczciej wymogi takie

    wynikaj z regulaminw studiw i przede wszystkim ustale

    promotora.

    http://www.pracamagisterska.net/http://www.mojasocjologia.pl/http://www.idealnystudent.pl/
  • www.PracaMagisterska.net

    6

    Autor pracy magisterskiej musi wykaza si umiejtnoci

    stosowania metod waciwych dla jego specjalizacji,

    znajomoci literatury przedmiotu. Powinien zwrci uwag

    na poprawno konstrukcji, a take speni zado wymogom

    formalnym.

    Praca magisterska podlega oglnym prawidowociom,

    rzdzcym twrczoci naukow. Jest najczciej dla

    studenta pierwszym zetkniciem z prac naukow.

    Zdaniem Pietera (1960: 239) praca magisterska jest zarazem

    prac kierowan i wiczebn. Suy ona do zdobycia pewnej

    naukowej ogady, umiejtnoci prowadzenia bada i

    wydobywania z nich wnioskw. Do gruntownego opanowania

    literatury i zasad pisarstwa naukowego.

    Nie musi ona wnosi adnych nowych osigni do nauki.

    Wystarczy, e piszcy j student wykae si swoj wiedz i

    umiejtnociami, zaprawi w stosowaniu okrelonej metody

    naukowej.

    Chocia rwnie i tutaj zdarzaj si wyjtki, czyli prace

    charakteryzujce si du doz samodzielnoci i twrczej

    oryginalnoci, ktre s wartociowe dla nauki.

    Tego wanie Ci ycz.

    Jeli masz uwagi, sugestie - pisz na adres:

    [email protected]

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    7

    Pierwsze kroki

    Z tego rozdziau dowiesz si na co zwrci uwag wybierajc

    promotora, temat, problematyk i wreszcie tytu pracy

    magisterskiej. Bdzie dla Ciebie jasne jak podj pierwsze

    decyzje dotyczce literatury, a take rodzaju zbieranych

    materiaw.

    Promotor

    Jedn z najwaniejszych rzeczy, jak trzeba zrobi na

    czwartym roku studiw, jest wybr promotora. Nie ma co si

    oszukiwa, e promotor nie ma znaczenia, przecie to moja

    praca magisterska, jest jeszcze duo czasu na jej napisanie,

    zawsze mog zmieni promotora itp.

    Promotor peni rol opiekuna i przewodnika. Jest po to, aby

    wyzwala pomysy u piszcego. Niektre odradza, a inne

    potwierdza. Jednak to nie on jest autorem pracy i to nie on

    podlega ocenie.

    Promotor potrafi w bardzo skuteczny sposb osodzi ostatnie

    dwa lata studiw, albo zaprawi je gorycz. Firmuje on swoim

    nazwiskiem Twoj prac magistersk i z tego wzgldu chce, i

    ma prawo na ni wpyn. Inna sprawa czy uatwi Ci to prac,

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    8

    czy raczej jej przysporzy. Pamitaj, e masz obowizek

    uczestniczy przez dwa lata w seminariach magisterskich, a o

    ich formie i czstotliwoci decyduje promotor.

    Rodzaje promotorw

    Wyrni mona kilka rodzajw promotorw:

    1. OBOJTNY to rodzaj promotora, ktry nie czepia si

    niczego, w ogle go nie interesuje Twoja praca, nie

    czyta jej, a Ciebie samego nie kojarzy nawet z

    nazwiska, nie chce si z nikim spotyka, bo ma

    waniejsze sprawy do zaatwienia.

    2. LEKKO ZAINTERESOWANY taki promotor wie mniej

    wicej czego dotyczy Twoja praca, prbuje jako Ci

    pomc, omawia niektre oglne zagadnienia, nie

    wymaga jednak czstych spotka.

    3. ZAINTERESOWANY promotor, ktrego ywo

    zainteresowa Twj temat pracy i Twoja skromna osoba.

    Kto taki bdzie czyta prac, komentowa, uzupenia,

    wtrci si w to co robisz, jednak na zasadzie porady.

    Bdzie take od Ciebie wymaga regularnych spotka.

    4. GBOKO ZAINTERESOWANY taki promotor

    dogbnie przeanalizuje Twoj prac magistersk,

    znajdzie w niej bdy, wytknie je i bdzie si stara

    wywrze na Tobie presj, aby postpi/a w taki, a nie

    inny sposb. Spotkania bd regularne i na pewno do

    dugie.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    9

    5. ZAINTERESOWANY SOB promotor, ktrego

    obchodzi Twoja praca, ktry moe nawet j czyta, ale

    ma swj wasny pomys na jej napisanie. Niekoniecznie

    bd go obchodziy regularne spotkania, za to zarzuci

    Ci pomysami tego, co moesz zrobi, w jaki sposb i

    gdzie. Wybr takiego promotora moe by waciwy dla

    osb niezdecydowanych o czym chc pisa, ktre nie

    maj sprecyzowanych zainteresowa.

    Nie ma sensu rozwaa, ktry promotor jest lepszy. Wybr

    zaley od subiektywnych preferencji studenta. Na pewno

    osoba zupenie samodzielna, pewna swoich racji i cieki

    yciowej nie powinna decydowa si na typ czwarty i pity,

    chyba e jest to typ zbieny z jej pogldami. Przedstawione

    wyej rozrnienie dotyczy typw idealnych i zawsze znajdzie

    si od nich jakie odstpstwo.

    Kilka wskazwek zanim wybierzesz

    Przed wyborem promotora, zastosuj si do paru wskazwek:

    1. Dowiedz si od starszych kolegw, czego dany

    promotor od nich wymaga, jak prowadzi seminarium,

    jak czsto s spotkania, czy kae przygotowywa

    referaty, czy wtrca si w ich prac, czy wielu jego

    magistrantw obronio si w zeszym roku itp.

    2. Dowiedz si w czym specjalizuj si dostpni

    promotorzy, jakie przedmioty prowadz, czego dotycz

    ich publikacje. Sylwetki kadry Twojej uczelni powinny

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    10

    by na stronie internetowej, mona take sprawdzi

    samodzielnie, np. przeszukujc katalogi Biblioteki

    Narodowej, uczelnianej biblioteki czy czasopisma (jeli

    uczelnia je posiada).

    3. Id na pierwsze seminarium do promotora, ktry Ci

    interesuje (a take do innych promotorw). Na nim

    dowiesz si, jakie bdzie mia on wymagania. Zwykle

    na takim spotkaniu promotor mwi par sw o sobie, o

    wasnych zainteresowaniach i jest ciekaw, czego maj

    dotyczy prace jego przyszych magistrantw. Nie

    trzeba oczywicie mie ju przygotowanego tematu,

    lecz raczej poda swoje preferencje, okreli w ktr

    stron chcemy i, czy to bdzie problematyka migracji,

    czy raczej nowych ruchw religijnych, a moe

    interesuje nas kultura organizacyjna.

    4. Nie zniechcaj si jeli na jakim seminarium, u

    wyjtkowo atrakcyjnego naukowo promotora byo wielu

    studentw i w zwizku z tym zarzdzi on

    skomplikowany sposb rekrutacji. Prawdopodobnie inni

    studenci wystrasz si tego nie mniej od Ciebie, lub nie

    bdzie im si chciao wzi udziau w tej procedurze.

    Tak wic promotor i tak Ci przyjmie, ze wzgldu na

    niedobr kandydatw.

    5. Wystrzegaj si promotorw, ktrzy przyjmuj zbyt duo

    magistrantw. Plusem jest to, e na seminariach jest

    do wesoo, jednak taki promotor nie bdzie mia dla

    Ciebie czasu indywidualnie. Im mniej studentw u

    danego promotora, tym bardziej czuje si on za nich

    odpowiedzialny i tym bardziej pomaga w realizacji

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    11

    projektu, zaley mu na tym, eby student obroni swoj

    prac magistersk.

    Pozostaje jeszcze ustosunkowa si do problemu zmiany

    promotora. Moe si okaza to nie takie proste, jak si

    wydaje. Ot wcale nie jest atwo znale nowego promotora,

    ktry zechce choby spojrze na Twj projekt. Zwykle

    wszyscy interesujcy promotorzy s ju zajci przez innych

    studentw, a Tobie pozostanie i do takich, do ktrych nikt

    nie chcia i. Oni jednak mog by rwnie nieskorzy eby Ci

    przyj nie bdzie im odpowiada temat pracy

    magisterskiej, powiedz, e nie maj czasu i w ogle to

    dlaczego chcesz zmieni promotora?! - czyli dochodzi jeszcze

    element nieufnoci. Dlatego wracam jeszcze raz do tego, co

    byo powiedziane na pocztku: wybierz promotora mdrze, bo

    czy chcesz czy nie, to bdziesz z nim zwizany przynajmniej

    przez nastpne dwa lata swoich studiw.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    12

    Wybr tematu i problematyki

    Pisanie pracy magisterskiej naley zacz od wyboru

    problematyki badawczej, ktra oglnie okrelona,

    przeksztaca si w temat pracy (nie myli z tytuem). Tak

    naprawd wybr ten jest wypadkow wielu czynnikw. W tym

    miejscu omwi niektre z nich:

    A. Zainteresowania

    Nie bez znaczenia s zainteresowania samego autora, ktrego

    moe odrzuca na myl o mniejszociach narodowych i ich

    wpywie na miejscow kultur. Nie mam pojcia dlaczego, ale

    moe tak by. Przestpczo w powiecie nowosdeckim, te

    moe kogo pasjonowa lub nie. Tak wic, pierwszym

    czynnikiem wyboru tematu pracy s zainteresowania studenta

    piszcego dan prac. Jeli Twoje zainteresowanie dan

    problematyk jest tak silne, e nie wyobraasz sobie, e

    mgby robi co innego, to warto pj wanie w tym

    kierunku i wybra temat, ktry odpowiada Twojej pasji.

    Bardzo moliwe, e przyda Ci si to w pniejszej karierze.

    B. Promotor

    Jednak to jeszcze nie koniec. Drugi wany czynnik wie si z

    wyborem promotora. W sytuacji idealnej udajesz si do

    takiego, ktry cho troch zna si na poruszanej przez Ciebie

    problematyce. Tylko, e moe by inaczej. Moe Ci np.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    13

    zalee z rnych wzgldw na promotorze, ktry za nic nie

    chce przyj Twojego tematu. Wtedy moesz si nagi,

    przegi, zama lub odwrci na picie i pj gdzie indziej.

    Sytuacja, w ktrej promotor specjalizuje si w problematyce,

    ktr chcesz podj, jest bardzo wygodna. Pomaga on wtedy

    w wyborze literatury, okrelaniu hipotez (przez wskazanie co

    moe si sprawdzi, a co nie), a take w przypadku pracy

    badawczej moe uatwi prowadzenie bada i przez tzw.

    znajomoci wprowadzi tam, gdzie chcesz je podj.

    C. Dostpno

    Kolejnym wanym czynnikiem jest dostpno. Jeli kto ma

    wujka, ktry jest prezesem duego zakadu pastwowego to

    wydaje si warte rozwaenia wykorzystanie tego prostego

    faktu i np. przeprowadzenie bada na terenie zakadu.

    Wwczas nasz temat pracy musi si jako wiza z

    problematyk organizacji, moemy bada np. kultur

    organizacyjn, struktur, sytuacj zmiany, kryzys w

    organizacji itp. Jeli za nie ma si takiego wujka, a promotor

    nie moe lub nie chce pomc, to masz utrudnione zadanie.

    Oczywicie s instytucje, ktre prawdopodobnie byyby

    zainteresowane wspprac ze studentami, ale musisz wzi

    pod uwag, e trzeba ich poszuka i przekona. Jeli masz

    dar nakaniania innych do swoich racji to sprbuj. Ludzie po

    prostu mog Ci nie zaufa, ba si, e wykorzystasz

    zgromadzony materia do niecnych celw, albo te po

    prostu nie chce im si Tob zajmowa, nie maj na to ani

    czasu, ani chci. Nie chc Ci w tym miejscu zniechca, gdy

    wiele wietnych prac powstao pomimo takich przeciwnoci,

    niemniej powiniene wzi to pod rozwag.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    14

    D. Realne moliwoci

    Co do czwartego czynnika wyboru tematu pracy, nie naley

    myle o rzeczach nierealnych, szczeglnie na etapie pisania

    pracy magisterskiej. Praca magisterska ma sprawdzi Twoje

    umiejtnoci, nabyte na studiach, a nie doprowadzi do

    odkrycia nowych praw rzdzcych wiatem. Trzeba si

    wykaza znajomoci zasad metodologicznych i praktycznych,

    przez choby sensowne wykorzystanie rde naukowych.

    Mio by byo zosta odkrywc, lecz w momencie pisania pracy

    dyplomowej lepiej swoje ambicje schowa w kiesze.

    Dlaczego? Przede wszystkim moe Ci si nie uda. Zwykle

    sigajc za wysoko napotykasz na pewne problemy i bardzo

    moliwe, e bd one w stanie Ci skutecznie zniechci do

    dalszych wysikw. Poza tym praca magisterska jest

    pierwszym powanym sprawdzianem Twoich naukowych

    moliwoci, nie ud si zatem, e jeste wietnie

    przygotowany/a do tego, aby podoa grnolotnym

    wyzwaniom.

    Czynnik ten wie si take z zasigiem Twojej pracy.

    Dokadnie zastanw si jakie zjawisko chcesz podda analizie,

    na jakim obszarze i ile napisano na ten temat. Wybranie

    szerokiego tematu jak, np. bezrobocie w Polsce, a nawet w

    wojewdztwie mazowieckim, wcale nie jest dobrym

    rozwizaniem. Aby go podj musisz przewertowa gry

    materiau, zastanowi si co chcesz bada i w jaki sposb to

    zrobisz, tak aby kto pniej nie zarzuci Ci niekompetencji.

    Nie ma podstaw ba si tego, e wybierajc wskie

    zagadnienie nie starczy Ci materiau. Tego jest zawsze wicej

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    15

    ni potrzeba, naley tylko dobrze poszuka i wwczas moesz

    by przekonany/a, e wyczerpae/a temat.

    Podsumowanie

    Podsumowujc, na wybr tematu pracy skadaj si cztery

    czynniki, warte uwagi:

    1) nasze zainteresowania

    2) zdanie promotora

    3) dostpno

    4) realne moliwoci urzeczywistnienia planw.

    Dla ucilenia dodam, e zawsze temat pracy magisterskiej

    powinien Ci, choby minimalnie interesowa. Drogi

    studencie, spdzisz nad swoj prac wiele godzin i wypijesz

    litry kawy zanim j wreszcie skoczysz. Dlatego nie warto

    dobrowolnie poddawa si torturom i wybiera tematyki,

    ktra mwic delikatnie Ci nudzi, czy mczy. Oczywicie w

    trakcie pisania czsto okazuje si, e co co uwaalimy za

    zupenie nieciekawe i niewarte uwagi takie nie jest. Moe

    odkryjesz nawet dziki temu swoje powoanie. Jednak

    dowiadczenie mi mwi, e niekoniecznie tak bdzie.

    Wwczas ostatni rok studiw bdzie dla Ciebie pasmem

    cierpie i udrki.

    Dobrze zastanw si nad wyborem tematu pracy. Nie musisz

    wspomina swojej pracy magisterskiej le. Natomiast moe

    ona by dla Ciebie powodem do dumy, doskonaym

    sprawdzianem Twoich naukowych umiejtnoci, a take

    przyczkiem w drodze do pniejszej kariery.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    16

    Tytu

    Tytu jest to pewna informacja zawarta na pierwszej stronie

    pracy magisterskiej, dotyczca jej zawartoci. Stanowi on

    wizytwk danej pracy magisterskiej i w duej mierze

    decyduje, czy kto zechce po ni sign. Nie musz chyba

    dodawa, e w zwizku z powyszym tytu musi by w

    najwyszym stopniu przemylany. Nie moe o wyborze tytuu

    decydowa przypadek.

    Tytu pracy magisterskiej musi spenia kilka mniej lub

    bardziej formalnych wymogw:

    1. Musi precyzyjnie okrela to, co znajduje si w

    pracy magisterskiej

    Nie mona dopuci do sytuacji, gdy tytu nie

    odpowiada poruszanej problematyce, gdy od razu

    pojawia si zarzut, e praca jest nie na temat. Tytu

    powinien okrela zakres rzeczowy (co badamy?),

    przestrzenny (gdzie?) i czasowy (kiedy?) Twojej pracy,

    jednak nie jest to zbyt surowo wymagane, gdy

    informacje te mona rwnie z powodzeniem zawrze

    we wstpie.

    2. Musi by krtki

    Oznacza to, e nie naley pisa ponad miar, rozwodzi

    si nad jakim zagadnieniem. Nawet pierwszy wymg,

    czyli precyzja, nie rekompensuje nudziarstwa. Nie

    wspominajc o tym, e za dugi tytu trudno

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    17

    zapamita. Ciekawe czy chciaby, eby w momencie

    gdy staniesz przed komisj okazao si, e sam go nie

    pamitasz?

    3. Wany jest aspekt marketingowy

    Nie znajduj lepszego okrelenia dla tego punktu.

    Chodzi w nim o to, eby tytu pracy by ciekawy,

    sformuowany w taki sposb, aby zachci do signicia

    po dan pozycj. Musi zaintrygowa odbiorc. Wczuj si

    w sytuacj sprzedawcy, ktry chce zareklamowa swj

    produkt. Tytu powinien stanowi pewnego rodzaju

    obietnic, e nie poauje ten, kto zechce bliej

    przyjrze si Twojemu dzieu.

    4. Unikaj poj wieloznacznych

    Takie sowa jak: wolno, rwno brzmi co prawda

    dumnie i prawdopodobne jest, e skoniby kogo do

    zapoznania si z Twoj prac magistersk. Jednak tak

    naprawd nie bdzie wiadomo o czym piszesz. Samo

    dojcie do tego, o co Ci chodzi pochonie rozdzia albo i

    dwa, a to najlepsza droga, eby recenzent Ci nie

    polubi. Pozostaje jeszcze sprawa niewygodnych pyta

    na obronie, ktrych z pewnoci wolisz unikn.

    5. Nie powielaj

    Jeli uwaasz, e tytu Bezrobocie w Polsce jest

    dobrym pomysem, bo wiele napisano na ten temat, nie

    bdziesz mia problemu z literatur, badaniami itp. to

    jeste w wielkim bdzie. A wic: dlaczego nie?! Ot

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    18

    dlatego, e tytu ten jest zbyt oglny. Bogactwo

    materiaw Ci dosownie i w przenoni przydusi.

    Mylisz, e moesz wybra jedno, a inne rzeczy

    pomin? Niby tak, ale wtedy musisz wiedzie, dlaczego

    wybrae wanie to, a wszystko inne pomine. W ten

    sposb sam siebie wystawiasz na strza. Poza tym,

    dochodzi jeszcze waniejsza sprawa na ten temat

    napisano ju tyle, e nikt nie chce o tym czyta. Nie

    twierdz, eby nie pisa o bezrobociu, co to to nie.

    Posiada ono wiele interesujcych aspektw, ale trzeba

    je wydoby, umiejtnie sformuowa tytu, koncentrujc

    si na wskim wycinku rzeczywistoci, ktrym

    zamierzasz si zaj.

    Wszystko co zostao wyej napisane nie stanowi sztywnych

    wytycznych, stosowanych przy formuowaniu tytuu pracy

    magisterskiej, bowiem trudno o takie niezmienne reguy.

    Twj promotor moe zwraca uwag na okrelenie zakresu w

    tytule lub nie. Jednak eby praca magisterska prezentowaa

    odpowiedni poziom, powiniene wzi powysze wskazwki

    pod uwag.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    19

    Wybr literatury

    Napisano ju wiele na rne tematy. Jedne teksty s bardziej

    warte uwagi, inne mniej, a niektre wcale. Co ciekawe

    znajdziesz publikacje, ktre sobie nawzajem przecz. Jak

    jednak osoba niedowiadczona, niezorientowana w danym

    zagadnieniu ma odgadn co przeczyta, a czego nie warto?

    Jest to trudne, ale moliwe.

    Zanim udasz si do biblioteki, powiniene zorientowa si kto

    jest ekspertem w dziedzinie, ktra Ci interesuje.

    Najprostszym sposobem jest udanie si do wykadowcy, ktry

    prowadzi zajcia z powizanych przedmiotw. On z pewnoci

    wie, co powiniene koniecznie przeczyta. Wykadowcy do

    chtnie odpowiadaj na pytania zwizane z ich dziedzin

    wiedzy, dlatego e si na tym dobrze znaj.

    Teoretycznie to Twj promotor powinien by take ekspertem

    w dziedzinie, ktr si zajmujesz i doradza Ci, jednak z tym

    niestety bywa rnie. Jeli jednak masz to szczcie, spytaj

    go wprost o pozycje, z ktrymi powiniene si zapozna.

    Nieco dusza droga, to po prostu zamwienie kilku ksiek w

    bibliotece i przejrzenie ich. Naley zwrci uwag na przypisy,

    zajrze do bibliografii. Jeli kilku niezalenych autorw,

    rnych ksiek powouje si na to samo rdo, to z

    pewnoci warto do niego dotrze i samemu sprawdzi co te

    autor mia na myli.

    Podnosi to rang Twojego dziea znacznie bardziej, ni gdyby

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    20

    cytowa za kim. Moe pa na obronie pytanie: dlaczego nie

    dotar pan/pani do tej publikacji? Jest przecie w wydziaowej

    bibliotece. Poza tym inni autorzy przytaczajc, czsto sami

    popeniaj bdy, le cytuj, zupenie nie zrozumieli myli

    autora, albo co gorsza mocno nagili j na potrzeby wasnej

    teorii.

    Jeli jeszcze zupenie nie wiesz, jak podej do zagadnienia

    moesz zajrze do sownikw i encyklopedii z dziedziny

    wiedzy jak si zajmujesz. Znajdziesz tam najwaniejsze

    teorie i postacie, ktre warto zna. By moe lektura tego

    do oglnego tekstu zainspiruje Ci.

    Naley wybiera ksiki moliwie najbardziej aktualne, gdy

    tylko takie dadz pewniejszy ogld danego problemu. Nie bez

    znaczenia jest take fakt, e zawieraj uwspczeniony

    wykaz literatury, ktry mona przejrze i wykorzysta.

    W pocztkowej fazie dobrze jest korzysta z podrcznikw i

    opracowa. Ale pamitaj, e o ile korzystanie z podrcznikw,

    opracowa jest dobre gdy chcesz zapozna si z okrelonym

    zagadnieniem nie powinno ono zasoni Ci wzroku.

    Opracowania takie czsto zawieraj bdy, ktre moesz

    powieli powoujc si na nie. Dlatego staraj si dociera do

    oryginalnych prac tych na ktre powouj si inni autorzy.

    Jeli nie chcesz nikogo pyta i uwaasz, e jeszcze za

    wczenie na udanie si do biblioteki zajrzyj do Internetu.

    Pojawia si coraz wicej artykuw, coraz wicej mona w

    nich znale. Bynajmniej nie zachcam Ci aby kopiowa te

    artykuy, ani nawet odnosi si do nich w swojej pracy

    magisterskiej. Po prostu zwr uwag na przypisy. Kiedy ju

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    21

    poznasz imi i nazwisko, albo tytu publikacji rdowej,

    sprawa odnalezienia pozostaych dzie autora nie jest trudna.

    Moesz w tym celu skorzysta z internetowego katalogu

    biblioteki narodowej, pod tym adresem:

    http://alpha.bn.org.pl/screens/opacmenu_pol.html

    Wyszukiwanie jest intuicyjne i kady powinien sobie z nim

    poradzi. Dodatkowo jest tam funkcja haso przedmiotowe,

    sowa kluczowe, gdzie moesz wpisa interesujce Ci

    pojcie i przejrze wyniki. Ideaem by byo, gdyby dotar

    take do ich desygnatw, czyli zwyczajnie zajrza do tych

    ksiek.

    Poszukaj co pisz o autorze w Internecie. Kim on jest, na

    czym si zna, jakie nagrody otrzyma i za co. Wtedy ju

    wiesz, czy masz do czynienia z ekspertem, czy te osob

    niedowiadczon. Bynajmniej nie chc dyskredytowa takich

    osb, w kocu kady od czego zaczyna, ale Twj promotor i

    recenzent bd oczekiwali, e w bibliografii znajd si prace

    fachowcw.

    Podsumowujc, moesz zebra informacje na temat tego co

    warto przeczyta i przytoczy na trzy sposoby:

    1. spyta osoby, ktre znaj si na interesujcej Ci

    dziedzinie,

    2. poprzez lektur publikacji stwierdzi, ktre z nich s

    warte uwagi ten sposb ma take t zalet, e ju w

    trakcie szukania moesz trafi na wartociow

    http://www.pracamagisterska.net/http://alpha.bn.org.pl/screens/opacmenu_pol.html
  • www.PracaMagisterska.net

    22

    publikacj i wykorzysta j przy tworzeniu wasnej

    koncepcji,

    3. poszuka w Internecie.

    Pamitaj aby zapisywa pozycje, z ktrych korzystae, ktre

    byy warte uwagi, a ktre mniej. Staraj si, aby zapis by jak

    najbardziej dokadny. To zaprocentuje pniej, kiedy nie

    bdziesz musia jecha specjalnie do biblioteki po to, by

    sprawdzi jaki jest tytu tej konkretnej pozycji.

    Dobrze spraw wyboru tekstw okrela Riechert. Pisze on:

    Do kadego rda musimy podchodzi krytycznie. Pracujc

    naukowo, musimy z materiau faktw i twierdze poznanych

    w czasie badania stanu faktycznego uwzgldni tylko

    bezspornie udowodnione. Wykorzystujmy wic literatur z

    du powcigliwoci (Riechert 1969: 156).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    23

    Opisowa czy badawcza

    Prdzej czy pniej staniesz przed dylematem, jaki rodzaj

    pracy magisterskiej jest dla Ciebie najbardziej odpowiedni.

    Musisz zdecydowa czy zamierzasz oprze si tylko na

    materiaach zastanych, zaszywajc si w bibliotece lub

    dogbnie zapoznajc z Internetem, czy te wolisz

    przeprowadzi wasne badanie w terenie, osobicie zebra

    unikalny materia.

    Jeden i drugi sposb ma zarwno swoje wady jak i zalety. To

    jaki wybierzesz zaley od problematyki, jak chcesz si zaj,

    gdy nie zawsze potrzebne jest przeprowadzenie wasnych

    bada, a take od Twoich predyspozycji. By moe uwaasz,

    e przeprowadzenie bada w terenie przekracza Twoje

    moliwoci. Albo jest wrcz przeciwnie. Traktujesz to jako

    wyzwanie, sprawdzian, ktry naley przej.

    Zalety pracy teoretycznej s wadami empirycznej i na odwrt.

    Nie ma sensu rozpatrywa ich oddzielnie. Zrbmy za to

    porwnanie biorc pod uwag par istotnych zmiennych:

    1. Czas

    Stanowczo bardziej czasochonna jest praca

    teoretyczna. Moe si to wydawa absurdalne, lecz jeli

    nie przeprowadzasz bardzo skomplikowanych bada, z

    wykorzystaniem kilku metod badawczych to znacznie

    szybciej uda Ci si zebra i "obrobi" materia do pracy

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    24

    empirycznej. Napisanie kilku wnioskw te nie jest

    problemem.

    2. rodki

    Jeli chodzi o pienidze, to zarwno praca teoretyczna

    jak i empiryczna nie wymaga od nas znaczcych

    nakadw. Jedyne co musimy powici to pienidze na

    dojazd do biblioteki, lub do osb badanych. Abstrahujc

    od sytuacji gdy kupujemy sobie prac magistersk,

    zdarza si, e studenci wynajmuj koleg, ktry

    wprowadza za nich dane np. do SPSS. Nie jest to

    jednak szczeglnie opacalne, biorc pod uwag, e

    wersja demo programu dostpna jest za darmo w

    Internecie, a i o samouczek nietrudno.

    3. Warto edukacyjna

    Zarwno praca teoretyczna, jak i empiryczna ma

    warto edukacyjn, przez co rozumiem, e uczysz si

    czego nowego i przydatnego. Nie jest prawd to, co

    mwi niektrzy, e pisanie pracy magisterskiej rwna

    si spisywaniu cytatw z rnych ksiek. Piszc swoj

    prac musisz nauczy si logicznego mylenia.

    Zastanowi do czego chcesz doj i jakimi ciekami, co

    sprawdzi, czemu zaprzeczy. Jeli chcesz

    przeprowadzi wasne badanie terenowe, to dodatkowo

    poznasz praktyczny wymiar tego, co do tej pory znae

    tylko z ksiek. Uczysz si warsztatu. Przechodzisz

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    25

    przez cay proces sam, od pocztku do koca. Stajesz

    si samodzielnym naukowcem.

    4. Presti

    Bardziej prestiowe wydaje si przeprowadzenie

    wasnych bada ni korzystanie z gotowych materiaw.

    Zarwno biorc pod uwag moliwo zaimponowania

    kolegom-studentom, jak i kadrze na Twojej uczelni.

    Gwnie dlatego, e kady jest ciekawy "co Ci z nich

    wyszo?". Wyniki moe dosta tylko i wycznie od

    Ciebie.

    Osobicie zachcam do przeprowadzenie bada terenowych,

    gdy nic tak dobrze nie nauczy Ci warsztatu jak praktyka.

    Patrzc na spraw z dystansu docenisz pewne zdolnoci, jakie

    to zadanie w Tobie uksztatowao. Puste sowa z ksiek

    metodologicznych nabieraj wwczas mocy.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    26

    Planowanie

    Wane przy pisaniu pracy magisterskiej jest odpowiednie

    rozplanowanie zaj. Dlatego powiniene/a napisa

    konspekt, a take harmonogram. Musisz zdawa sobie

    spraw, e praca magisterska posiada okrelony ukad, ktry

    trzeba wypeni treci.

    Konspekt

    Konspekt jest to schematyczny zapis wikszego tekstu,

    streszczajcy jego zawarto i przybliajcy budow.

    Szczeglnie przydaje si, gdy musisz napisa prac

    magistersk.

    Przygotowanie konspektu jest o tyle wane, e:

    Konspekt porzdkuje Twoj wiedz. Wszystkie lune,

    niespjne myli, trzeba w jaki sposb skonkretyzowa i

    znale midzy nimi poczenie. To jest moliwe dziki

    zapisowi.

    Konspekt wymusza na Tobie przyjcie strategii

    dziaania, okrelenie kierunku w jakim pragniesz pj.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    27

    Wyania si z niego mniej lub bardziej caociowy obraz

    Twojej pracy magisterskiej, dziki czemu nie czujesz

    zupenej dezorientacji co mam robi, kiedy, jak

    zacz?

    Konspekt mona zaprezentowa promotorowi (czasem

    sam tego wymaga). Bdzie on mg zapozna si z

    Twoj wizj pracy i j ewentualnie skorygowa, zwrci

    Ci uwag co robisz le, a co naleaoby poprawi. Uwagi

    promotora na tym etapie s bardzo cenne.

    Mam nadziej, e przekonae/a si do konspektu, jako

    dobrej metody porzdkowania wiedzy i tworzenia strategii

    dziaania. Informacje zawarte w konspekcie znajd proste

    przeoenie w Twojej pracy magisterskiej.

    Ukad

    1. Imi i nazwisko

    2. Nagwek (np. Konspekt pracy magisterskiej)

    3. Tytu

    4. Elementy konspektu

    5. Bibliografia

    Wybrane elementy konspektu

    1. TYTU PRACY - powinien by niezbyt oglny,

    poniewa sprzyja to powierzchownoci. Jednoczenie

    musi precyzyjnie okrela to, czego ma dotyczy praca.

    Powinien by rwnie sformuowany w taki sposb, aby

    zachci do przeczytania danej pozycji.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    28

    2. PROBLEM BADAWCZY - problemem badawczym moe

    by wszystko. Jest on na og sformuowany jako

    pytanie, odnoszce si do sedna Twojej pracy

    magisterskiej, np. "jakie s przyczyny...?", "dlaczego

    miao miejsce...?", "czy zjawisko... jest powizane

    z...?".

    3. PRZEDMIOT BADANIA - to inaczej to, co chcesz

    bada. Przedmiotem badania moe by, np. grupa

    studentw dziaajcych w kole naukowym, czy te

    rodowisko grnikw, itp.

    4. CELE BADAWCZE - celem jest to, co chcesz osign

    poprzez realizacj bada.

    5. PARADYGMAT - dobrze jest okreli w jakim

    paradygmacie bdziesz si porusza. Nie kady

    promotor wymaga okrelenia paradygmatu. Niemniej

    dobrze jest wiedzie z jakiego punktu widzenia patrzysz

    na swj problem.

    6. ZAOENIA TEORETYCZNE - w tym miejscu warto

    przejrze materia naukowy odnoszcy si do

    problematyki Twojej pracy magisterskiej. Dziki temu,

    bdziesz mg okreli hipotezy i dobra metody

    badawcze. Oszczdzi Ci to take duo energii przy

    pisaniu rozdziau teoretycznego.

    7. METODY - naley okreli, jakimi metodami bdziesz

    si posugiwa przy zbieraniu i opracowywaniu

    materiau.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    29

    8. HIPOTEZY BADAWCZE - kiedy poznae, choby

    szcztkowo teori na dany temat, moesz okreli to,

    co chcesz bada i co chcesz osign. Jest to take

    dobry moment na postawienie hipotez badawczych,

    czyli propozycji odpowiedzi na pytanie badawcze,

    wynikajce z problemu badawczego.

    9. PLAN PRACY - przedstawienie oglnego ukadu pracy

    wedug kolejnoci poszczeglnych rozdziaw.

    Ewentualnie krtkie omwienie.

    10. HARMONOGRAM - naley okreli dokadnie dat, do

    kiedy planujesz realizacj poszczeglnych czci

    projektu. Dziki temu zapewnisz sobie panowanie nad

    czasem i umoliwisz komfort psychiczny jaki z tego

    pynie.

    11. LITERATURA/BIBLIOGRAFIA - dokonujesz spisu

    poszczeglnych pozycji, ktre mog Ci si przyda przy

    pisaniu pracy magisterskiej.

    Oczywicie, konspekt naley dostosowa do indywidualnych

    potrzeb. Nie kady konspekt musi zawiera wszystkie,

    przedstawione wyej elementy.

    Teraz kiedy ju wiesz, jakie s elementy konspektu to z

    pewnoci domylasz si jak je moesz przeoy na prac

    magistersk. Tytu to rzecz oczywista. Paradygmat i zaoenia

    teoretyczne to moe by podstawa Twojego rozdziau

    teoretycznego, zdefiniowanie poj itp. Problem, hipotezy,

    cele, metody to nic innego jak odpowiednie podpunkty w

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    30

    rozdziale metodologicznym lub w przypadku jego braku we

    wstpie. Literatura w prosty sposb przekada si na

    bibliografi. Natomiast dziki harmonogramowi panujesz nad

    realizacj poszczeglnych etapw.

    Dobry konspekt nie jest atwo przygotowa, dlatego wielu

    studentw z tego rezygnuje, opracowujc i wymylajc

    okrelone elementy ad hoc. Pamitaj jednak, e im wicej

    wysiku woysz teraz, tym mniej bdziesz go potrzebowa

    pniej. Nie bdziesz take mia problemu, e: o czym

    zapomniaem, czego nie uwzgldniem itp. Ju teraz wyania

    si mniej lub bardziej caociowy obraz Twojej pracy

    magisterskiej.

    Wane jest, eby konspekt pisa w momencie, gdy ju choby

    ogldnie orientujesz si w danej dziedzinie. Inaczej moe

    zrodzi si w Tobie tylko frustracja, e nie potrafisz sobie

    poradzi z jakim zadaniem. Nie powiniene si martwi, jeli

    nie moesz czego znale lub czego nie rozumiesz.

    Niezwykle trudno jest znale dziedzin wiedzy, o ktrej

    jeszcze nikt nigdy nie napisa i tak, o ktrej napisano ju

    wszystko.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    31

    Harmonogram

    Nie tylko w pracy magisterskiej bardzo wany jest

    harmonogram pracy. Najlepiej usid gdzie wygodnie. Niech

    to bdzie ciche i spokojne miejsce. Dobrze si zastanw, a

    nastpnie w notesie lub na komputerze okrel kiedy

    skoczysz poszczeglne etapy pracy.

    Przygotuj waciwy harmonogram, taki ktry Ci zmotywuje

    do dziaania, a nie zniechci. Uporzdkuje on Twoje denia i

    pozwoli odzyska panowanie nad czasem. Nie bdziesz

    zdezorientowany: czy zd, czy nie zd? Wielu studentw

    wanie z powodu zego planowania nie broni si w terminie.

    Harmonogram moe wyglda na przykad tak:

    1. opracowanie czci teoretycznej - [termin]

    2. przygotowanie narzdzi badawczych - [termin]

    3. zwiad badawczy - [termin]

    4. przeprowadzenie bada waciwych - [termin]

    5. opracowanie wynikw bada - [termin]

    6. wersja robocza pracy - [termin]

    7. wersja kocowa pracy - [termin]

    W opracowywaniu harmonogramu zwr uwag na

    ukoczenie pracy nad poszczeglnymi czciami, ale nie

    zapominaj rwnie o caoci. Wane jest indywidualne

    podejcie. Jeli nie zamierzasz napisa pracy empirycznej,

    lecz teoretyczn taki punkt jak przygotowanie narzdzi

    badawczych, czy zwiad badawczy traci racj bytu. Moe go

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    32

    jednak zastpi, np. opracowanie artykuw naukowych,

    opracowanie aktw prawnych itp.

    Odradzam zapisywanie harmonogramu na zwykej kartce

    papieru, poniewa moe si zwyczajnie zgubi. Nie bdzie Ci

    si chciao jej szuka, bo nie wiadomo gdzie, nie wiadomo po

    co, a tak w ogle to mam jeszcze duo czasu... Umie swj

    harmonogram tak, aby zawsze bez trudu mg po niego

    sign i sprawdzi postpy swojej pracy. Nic tak nie

    motywuje jak terminy, ktre zaczynaj Ci goni.

    Wane aby Twj harmonogram nie by sztucznie

    wyrubowany. Nie licz na to, e napiszesz rozdzia w jeden

    lub dwa dni. Na to potrzeba wicej czasu. Nie zostawiaj te

    wszystkiego na ostatni chwil.

    Postaraj si ukoczy pisanie pracy jeszcze przed

    wyznaczonym terminem. Sam zobaczysz jak to daje

    satysfakcj, gdy moesz porozmawia ze swoimi kolegami i

    koleankami, patrzc z wysokoci osoby, ktra pewne

    dowiadczenia ma ju za sob.

    Dolicz sytuacje, ktre mog Ci zaskoczy, oraz takie gdzie

    pomimo szczerych chci nie uda Ci si zrealizowa zamierze

    w terminie. Spadek formy nie jest niczym niezwykym. Zdarza

    si nawet najlepszym. Jest to okres w ktrym nic mi si nie

    chce. Nie jest atwo przewidzie kiedy nas dopadnie, jednak

    zawsze naley bra go pod uwag.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    33

    Ukad treci

    Prac magistersk naley pisa korzystajc z przyjtego

    ukadu treci. Oznacza to, e zebrane przez Ciebie informacje

    naley uporzdkowa w oddzielne czci lub rozdziay.

    Ukad ten nie jest dowolny i zaley od przyjtej metody

    badawczej. Stanowi odzwierciedlenie badania naukowego.

    Jest on take uzaleniony od rodzaju pracy magisterskiej.

    Inny dla prac czysto teoretycznych, inny dla prac

    stanowicych rezultat bada.

    Uznajc za Pieterem (1960), za najbardziej typow prac

    naukow tak, ktra przedstawia przebieg i wyniki bada nad

    pewnym zagadnieniem, mona sprbowa okreli jej typowy

    ukad.

    Typowy ukad treci wyglda tak:

    1. Wstp, objanienia wstpne

    2. Przegld dotychczasowych bada, uwagi teoretyczne

    3. Okrelenie problemw, hipotez, celu i metod bada

    wasnych

    4. Przedstawienie wynikw wasnych bada

    5. Analiza materiau, wnioski

    6. Zakoczenie, podsumowanie

    7. Streszczenie

    Streszczenie jest szczeglnie wane jeli chodzi o odbiorc,

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    34

    ktry moe w tym miejscu zapozna si krtko z Twoim

    tekstem, jednak nie jest wymagane.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    35

    Kolejno elementw

    O ile w punkcie poprzednim, gdzie prezentowany by typowy

    ukad treci, zapoznae si z esencj pracy magisterskiej

    warto sobie zdawa spraw jaka jest kolejno jej formalnych

    elementw.

    Wszystko to naley dopasowa do indywidualnych potrzeb.

    Praca magisterska gdzie np. rozdzia metodologiczny nie

    wystpuje, oczywicie nie musi dopasowywa si na si do

    przedstawionego niej schematu.

    Rwnie takie elementy, jak: Wykaz tabel, Streszczenie

    nie s w pracy magisterskiej elementami obowizkowymi.

    Co bardziej radykalni, jak prof. wicicki (1971: 176)

    twierdz, e nawet Zakoczenie nie jest bezwzgldnie

    konieczne. Jednak zupenie Ci to odradzam, pamitajc, e

    kady tekst, kada praca pisana musi skada si z trzech

    gwnych elementw, tj. wstp, rozwinicie i zakoczenie.

    Typowa kolejno elementw wyglda tak:

    1. Strona tytuowa

    2. Spis treci

    3. Wstp

    4. Rozdzia/y teoretyczne

    5. Rozdzia metodologiczny

    6. Rozdzia/y empiryczne, prezentujce wyniki i wnioski z

    bada

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    36

    7. Zakoczenie

    8. Bibliografia

    9. Wykaz tabel/symboli

    10. Streszczenie

    11. Aneks

    Jeli chodzi o Streszczenie, mona je umieci po

    zakoczeniu, a przed bibliografi, lub po bibliografii i po

    wykazie tabel (jak wyej). Nie ma w tej kwestii

    jednomylnoci.

    Rwnie taki element jak Spis treci bywa umieszczany na

    kocu pracy magisterskiej, lecz nie jest to rozwizanie

    najlepsze ze wzgldu na znacznie utrudnion orientacj w

    takiej pracy.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    37

    Elementy

    Praca magisterska, podobnie jak inne publikacje naukowe,

    skada si z kilku elementw, ktre zostan omwione w

    niniejszym rozdziale.

    Strona tytuowa

    Strona tytuowa zawiera pewne oglne informacje o Twojej

    pracy, takie jak: tytu, nazwa uczelni, imi i nazwisko autora,

    numer albumu, imi i nazwisko promotora, informacje o

    kierunku i specjalizacji, data i miejsce wydania.

    Jakkolwiek w kadej uczelni strona tytuowa moe wyglda

    odmiennie, to podstawowe jej skadniki bd si powtarza.

    Naley je uporzdkowa w taki sposb, aby tworzyy

    estetyczn cao. W tym celu stosuje si liczne zabiegi, np.

    mona pogrubi niektre elementy, napisa tytu tylko duymi

    literami, zastosowa rne rozmiary czcionek itp.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    38

    Strona tytuowa powinna zawiera:

    1. nazw uczelni, wydziau, czasem take kierunku

    studiw, nazwy jednostki, w ktrej pisana jest praca

    2. imi i nazwisko autora pracy

    3. numer albumu (indeksu)

    4. tytu pracy

    5. rodzaj pracy (praca magisterska), oznaczenie osoby

    pod kierownictwem ktrej pisana jest praca (promotor),

    ewentualnie informacje o kierunku, specjalizacji na

    ktrym praca powstaa

    6. miasto (siedziba uczelni) i rok napisania pracy.

    Strona tytuowa liczona jest jako pierwsza, o czym naley

    pamita przy numeracji. Najprostszym sposobem ukrywania

    numeru na stronie tytuowej jest zasonicie go

    autoksztatem.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    39

    Ukad strony tytuowej

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    40

    Zaamanie tekstu tytuu

    Jeli Twj tytu brzmi: Przyczyny migracji zagranicznych z

    powiatu tarnowskiego po 1 maja 2004 roku, to bardzo

    prawdopodobne jest, e w tytu nie zmieci si w jednej linii.

    Naley wwczas uwaa, eby zaamanie tekstu nie wypado

    np. tak: Przyczyny migracji zagranicznych z powiatu, jest w

    pierwszej linii, a tarnowskiego po 1 maja 2004 roku w

    drugiej. Waciwie zaamany tekst wygldaby raczej w ten

    sposb:

    Przyczyny migracji zagranicznych

    z powiatu tarnowskiego

    po 1 maja 2004 roku

    Kady wiersz ma tworzy jakby oddzieln cao.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    41

    Spis treci

    Spis treci jest pierwsz rzecz po stronie tytuowej, jak

    dostrzega czytelnik. W jego postaci uwidacznia si struktura

    danej pracy magisterskiej. Informuje o stronach, na ktrych

    rozpoczynaj si poszczeglne jej czci. Spis treci musi

    spenia kilka wymogw konstrukcyjnych, zgodnie z zasad

    logiki wywodu.

    Spis treci bywa nazywany planem pracy. Stron na ktrej

    jest umieszczony mona numerowa lub te nie. Zwykle

    umieszcza si go tu po stronie tytuowej, lecz wystpuj

    sytuacje, kiedy jest umieszczany na kocu pracy.

    Poniej zamieszczam dla przykadu dwa wzory spisu treci.

    Jednak najlepiej jest wygenerowa sobie taki spis treci

    automatycznie w Word:

    Wstaw > Odwoanie > Indeksy i spisy

    Oczywicie naley okrelone elementy w tekcie zdefiniowa

    jako Nagwek 1, Nagwek 2 itd., a nastpnie

    odwiey spis treci.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    42

    Na spis treci zwykle skada si:

    Wstp/Wprowadzenie

    Rozdzia 1

    Podrozdzia 1.1.

    Podrozdzia 1.2.

    Podrozdzia 1.3.

    Rozdzia 2

    Podrozdzia 2.1.

    Podrozdzia 2.2.

    Podrozdzia 2.3.

    Rozdzia 3

    Podrozdzia 3.1.

    Paragraf 3.1.1.

    Paragraf 3.1.2.

    Paragraf 3.1.3.

    Podrozdzia 3.2.

    Podrozdzia 3.3.

    Zakoczenie/Wnioski/ Podsumowanie

    Bibliografia /Wykaz rde/ Wykaz literatury

    Aneks

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    43

    Wzr 1

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    44

    Wzr 2

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    45

    Wstp

    We wstpie podaje si zwykle wiadomoci istotne w sensie

    badawczym i pisarskim. Ma on charakter metodologiczny i

    jest konieczny w kadej pracy magisterskiej.

    Wstp jest jedn z najwaniejszych czci pracy magisterskiej

    z tego wzgldu, e jest najczciej czytany. Moesz si

    spotka ze zdaniem, e naley go napisa na kocu, czyli gdy

    poszczeglne czci pracy magisterskiej bd ju gotowe. Nie

    zgadzam si z tym pogldem. Oczywicie ostateczne

    sformuowanie, czy doprecyzowanie wstpu naley odoy

    sobie do czasu, gdy bdziesz gotowy je napisa, jednak jego

    zarys mona z duym powodzeniem przygotowa ju

    wczeniej i przekona si, czy to co chcesz powiedzie

    poprzez swoj prac magistersk ma sens.

    Objto

    Zacznijmy od rzeczy dla studentw najwaniejszej, czyli: ile

    stron powinien mie wstp? Odpowied na to pytanie zaley

    od tego ile masz do powiedzenia. Przyjmuje si, e wstp ma

    okoo 2-3 stron. Moe oczywicie by ich wicej, mniej nie

    polecam.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    46

    Od czego zacz?

    Naley zacz od oglnego wprowadzenia w obszar

    problemowy. Pierwszy akapit podprowadza czytelnika pod

    temat jaki chcesz omwi. Mona przedstawi oglne

    uwarunkowania problemu, jakim chcesz si zaj,

    przedstawi jego szerszy kontekst. Naley zaciekawi

    czytelnika, aby chcia czyta dalej.

    Zawarto wstpu

    We wstpie podaje si informacje o motywach podjcia

    takiego tematu, o celach pracy, o faktycznych warunkach jej

    wykonania.

    Naley okreli:

    Problem i cel badawczy

    Hipotezy

    Zakres pracy (miejsce, rodowisko, czas)

    Metody, techniki i narzdzia badawcze

    Dlaczego zaje si wanie tym tematem.

    Jest w dobrym tonie odnie si do dorobku innych badaczy,

    ktrzy wczeniej poruszyli omawiane zagadnienie i mieli

    wpyw na rozwj tej dziedziny wiedzy, pokrtce

    przedstawiajc ich teorie i badania. Jeli jednak masz duo

    materiau i gbokie przekonanie, e warto omwi to szerzej,

    mona zawrze te dane w dalszej czci pracy magisterskiej.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    47

    We wstpie naley take omwi pokrtce zawarto

    kolejnych rozdziaw.

    Struktura wstpu

    Informacje we wstpie mona uszeregowa na przykad w ten

    sposb:

    Oglne wprowadzenie do obszaru problemowego pracy.

    Zwiza prezentacja dotychczasowego stanu bada.

    Prezentacja naszego problemu, rodowiska

    badawczego, hipotez, celu, metod, motyww itp.

    Zawarto kolejnych rozdziaw.

    Jest jeszcze jedna funkcja wstpu, o ktrej jednak rzadko si

    mwi. Ot ma on zaciekawi czytelnika, obudzi w nim

    zainteresowanie tematem. Mona to osign poprzez, np.

    precyzyjne okrelenie gwnych celw pracy, co zaciekawi go,

    czy udao si te cele zrealizowa. Mona take przedstawi

    przeciwstawne pogldy autorw uwaanych za autorytety,

    pozwoli to mu identyfikowa si z jednym lub drugim. Mona

    odwoa si do przykadw, ktre go zainteresuj.

    Jak widzisz istnieje wiele moliwoci. Naprawd warto

    przyoy si do wstpu i nie traktowa go po macoszemu.

    Jeli liczysz na dobr ocen, napisz solidnie, rzeczowo i z

    polotem t cz pracy magisterskiej.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    48

    Rozdziay

    Rozdziay odzwierciedlaj struktur pracy magisterskiej.

    Stanowi podstawow jednostk podziau takiej pracy.

    Praca magisterska skada si z kilku rozdziaw, ktre z kolei

    mog dzieli si na podrozdziay i ewentualnie dalej na

    paragrafy. Podzia ten wynika z myli przewodniej, dotyczcej

    opracowania problemu, nie za z kolejnoci w jakiej autor

    gromadzi materia.

    Ukad rozdziaw

    Kady rozdzia w pracy magisterskiej powinien implikowa

    nastpny. Natomiast rozdzia nastpny powinien by

    kontynuacj poprzedniego, wynika z niego. Przejcie od

    jednego rozdziau do drugiego musi by pynne i zrczne.

    Podzia na rozdziay jest poprawny, jeli jest przejrzysty,

    spjny i wyczny, czyli e zagadnienie pojawiajce si w

    jednym z rozdziaw nie powinno znale si take w innych.

    Budowa rozdziau

    Kady rozdzia powinien mie spjn wewntrzn budow i

    koczy si podsumowaniem zawartych w nim gwnych

    myli.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    49

    Rozdzia skada si z podrozdziaw, a one z kolei z

    paragrafw. Niedopuszczalna jest sytuacja, w ktrej rozdzia

    zawiera tylko jeden podrozdzia lub podrozdzia zawiera tylko

    jeden paragraf.

    Poprawny podzia rozdziau wyglda np. tak:

    Rozdzia

    1. Podrozdzia

    2. Podrozdzia

    A. Paragraf

    B. Paragraf

    C. Paragraf

    3. Podrozdzia

    Kady fragment (rozdzia, porozdzia itd.) powinien zaczyna

    si krtkim wprowadzeniem do omawianych zagadnie, a

    koczy wnioskami.

    wicicki, mwi nawet o "eksplozji zagadnie": "wikszy

    fragment pracy (np. rozdzia, paragraf) powinien zaczyna si

    od eksplozji zagadnie, ktre bd w nim omawiane.

    Eksplozja stanowi jakby wewntrzny spis rzeczy tego

    fragmentu, wpleciony w jego tre.

    Po eksplozji trzeba zaprezentowa najpierw stan faktyczny

    (istniejc sytuacj, dane statystyczne, opis stosunkw, tre

    przepisw itp.), dalej przedstawi analiz tego stanu i

    wreszcie sformuowa wnioski" (wicicki 1971: 199).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    50

    Objto i liczba rozdziaw

    Naley pamita o tym, e objto poszczeglnych

    rozdziaw (podrozdziaw take) musi by proporcjonalna,

    czyli zbliona do siebie. Wszystko to oczywicie w granicach

    rozsdku. wiadczy to o umiejtnociach studenta w

    panowaniu nad tekstem. Cz teoretyczna nie moe by

    znacznie bardziej obszerna od czci badawczej.

    Ilo rozdziaw i podrozdziaw w pracy magisterskiej zaley

    od osoby piszcej prac i od wytycznych promotora.

    Przyjmuje si, e rozdziaw powinno by od 3 do 5. Liczba

    podrozdziaw w poszczeglnych rozdziaach powinna by

    zbliona do siebie.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    51

    Rozdzia metodologiczny

    Kada praca badawcza powinna zawiera rozdzia

    metodologiczny. Dowodzi on wiedzy studenta piszcego

    prac, a take umoliwia dokadne okrelenie tego czym chce

    si zaj, jakie zjawisko przebada, w jakim celu, z

    wykorzystaniem jakich narzdzi, jakie hipotezy chce

    zweryfikowa. Nie jest wane czy wspominae o tym

    wczeniej, np. we wstpie. W rozdziale metodologicznym

    moesz to powtrzy i dodatkowo rozbudowa. Rozdzia

    metodologiczny pisze si z punktu widzenia osoby, ktra ju

    przeprowadzia badanie.

    Gdzie umieci rozdzia metodologiczny

    Prac magistersk mona podzieli na dwie czci: cz

    teoretyczn i cz empiryczn. Niekoniecznie musi si to

    odbywa w sensie fizycznym, czyli w ten sposb, e napiszesz

    Cz I, Cz II. Wystarczy, e na przykad podzielisz

    prac magistersk w ten sposb: w rozdziale I teoria, w

    rozdziale II podstawy metodologiczne, rozdzia III analiza

    materiau.

    W pierwszej czci przedstawia si teori dotyczc danego

    zjawiska, ktre chcesz przebada, czyli to co napisano do tej

    pory na ten temat. Mona rwnie, np. odnie si do

    paradygmatu, przytoczy jakie akty prawne (chyba, e to

    wanie one stanowi przedmiot badania) itp.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    52

    Natomiast cz drug, empiryczn (badawcz) zaczyna si

    od rozdziau metodologicznego. Nastpnie, w kolejnych

    rozdziaach opisujesz zgromadzony materia. Co ciekawe

    zgromadzony materia mona podzieli na kilka sposobw,

    np. pod wzgldem problemowym, wedug hipotez, albo

    wedug metod, zaley to w znacznej mierze od promotora i

    jego wymaga.

    W rozdziale metodologicznym powinny zosta okrelone:

    1. przedmiot i cel bada,

    2. problem (problemy) badawczy,

    3. hipotezy, zmienne, wskaniki,

    4. metody badawcze, techniki i narzdzia badawcze,

    5. organizacja, obszar bada.

    1. Przedmiot i cel bada

    Przedmiot badania to inaczej to, co chcesz bada.

    Przedmiotem badania moe by, np. grupa studentw

    dziaajcych w kole naukowym, czy te rodowisko

    grnikw, itp. Natomiast celem badawczym jest to, co

    masz zamiar osign przez realizacj bada.

    Mona to uj na przykad tak: Przedmiotem badania

    jest mwic najoglniej rodowisko pracownikw

    administracji redniego szczebla w spce KGHM. Celem

    natomiast poznanianie tego rodowiska, w celu

    zdiagnozowania rde oporu wobec zmian

    wprowadzonych w organizacji. Badanie ma

    odpowiedzie na nastpujce pytania:....

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    53

    2. Problem (problemy) badawczy

    Problem badawczym moe by praktycznie wszystko.

    Jest on na og (ale nie zawsze) sformuowany jako

    pytanie, odnoszce si do sedna pracy magisterskiej,

    np. jakie s przyczyny...?, dlaczego miao

    miejsce...?, czy zjawisko... jest powizane z...?.

    Obok problemu gwnego mog zosta okrelone

    problemy szczegowe, ktre stanowi jego rozwinicie.

    3. Hipotezy, zmienne, wskaniki

    Hipoteza badawcza jest to propozycja odpowiedzi na

    zadane pytanie, wynikajce z problemu badawczego,

    jest propozycj twierdzenia naukowego. Musi by

    sprawdzalna. Wyraa si j w postaci zwizku pomidzy

    zmienn zalen, a zmienn niezalen.

    Najprostszym sposobem sformuowania hipotez jest

    wyprowadzenie ich z przyjtej teorii. Badanie bdzie

    wtedy prowadzio do jej potwierdzenia, bd

    falsyfikacji. Najczciej wystpuje jedna hipoteza

    gwna i wynikajce z niej hipotezy szczegowe. Jest to

    zwizane z problemem badawczym.

    Hipoteza moe mie posta, np.

    Jeli zajdzie a, to zajdzie b.

    W powyszym przykadzie "a" bdzie zmienn

    niezalen, a "b" zmienn zalen (zaley od

    wystpienia "a", to wanie j chcesz wyjani).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    54

    Zmienne mog przyjmowa rne wartoci, np. dla

    zmiennej pe bdzie to: kobieta i mczyzna, dla

    zmiennej pogldy polityczne: prawicowe, lewicowe,

    centrowe. To wanie te wartoci tworz wskaniki.

    (Wicej o hipotezach:

    http://www.mojasocjologia.pl/articles.php?article_id=2)

    4. Metody badawcze, techniki i narzdzia badawcze

    Naley okreli jakich metod, technik i narzdzi

    badawczych zamierzasz uy. Metoda to odpowiedz na

    pytanie jak rozwiza dany problem, natomiast

    technika to sposb zbierania danych. Narzdziami

    badawczymi mog by np. kwestionariusz ankiety,

    dyktafon, kamera itp. Poniej znajduje si fragment

    takiego podrozdziau:

    W nastpnej kolejnoci odbya si obserwacja

    uczestniczca jawna w firmie XXX. Obserwacja

    uczestniczca jawna, jest to metoda zbierania danych,

    w ktrej badacz staje si czonkiem grupy, ktr chce

    bada i nie ukrywa, w jakim celu przyby do grupy (por.

    Frankfort-Nachmias 2001: 300-303). Obserwacj

    przeprowadzono w celu zdiagnozowania podstawowych

    problemw firmy, atmosfery spoecznej i nastrojw w

    dobie zmian, jakie rozgrywaj si w firmie, a jakie

    mog mie wpyw na sytuacj oporu. Obserwacja

    trwaa 5 dni i umoliwia poznanie rodowiska XXX,

    zarwno od strony administracyjnej, jak rwnie

    pracowniczej.

    http://www.pracamagisterska.net/http://www.mojasocjologia.pl/articles.php?article_id=2
  • www.PracaMagisterska.net

    55

    Cao badania zamkn wywiad fokusowy, czyli

    spotkanie kilku osb w celu przeprowadzenia

    moderowanej dyskusji na pewien temat. Stwarza on

    moliwo przeprowadzenia bada w bezporednim

    kontakcie z osobami, ktre chcemy zrozumie (por.

    Babbie 2007: 330-331). Wywiad zosta przeprowadzony

    z (...).

    5. Organizacja, obszar bada

    W dobrym tonie jest napisa par sw na temat

    obszaru bada, tego gdzie, kiedy i w jaki sposb zostay

    przeprowadzone. Naley zawrze informacj czego

    dotyczyy badania, w jakich warunkach byy

    prowadzone.

    Kady z wymienionych wyej podpunktw moe stanowi

    oddzielny podrozdzia rozdziau metodologicznego. Pomimo

    wymogu proporcjonalnoci rozdziaw i podrozdziaw,

    rozdzia metodologiczny mona z tego wykluczy. Trudno jest

    pisa o czym co jest celem badawczym przez np. cztery

    strony. W tym wypadku wystarczy nawet i p.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    56

    Zakoczenie

    W zakoczeniu naley ustosunkowa si do tez, ktre

    postawiono we wstpie. Naley odpowiedzie, czy i w jakim

    stopniu udao si rozwiza problem badawczy. Zakoczenie

    nie jest streszczeniem pracy i bdem by byo tak je

    traktowa.

    Trzeba pokrtce odnie si do tematu pracy, problemu, celu

    i tego czy zosta osignity. Nastpnie przedstawi wnioski z

    analizy, przez na przykad rozwaenie kolejnych hipotez,

    czyli: czy przypuszczenia potwierdziy si, czy nie i dlaczego.

    Mona take poruszy sprawy, ktre wyszy na wiato

    dzienne dopiero w trakcie realizacji bada.

    Oglnie rzecz biorc naley ustosunkowa si do pierwotnych

    zamierze i okreli, ktre z nich zostay spenione, a ktre

    nie. Opisa wnioski.

    Moesz omwi trudnoci z jakimi spotkae si podczas

    realizacji bada. Okreli czego nie udao si osign z

    przyczyn obiektywnych, np. dyrektor placwki rozmyli si i

    nie chcia kontynuowa badania.

    By moe robie to wszystko w poprzednich rozdziaach i

    wydaje Ci si, e ju nie musisz si powtarza. Jednak to

    bd. Nie bj si napisa jeszcze raz pewnych sw

    pamitajc, e recenzent uwanie przeczyta by moe tylko

    zakoczenie.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    57

    Jednak zakoczenie nie moe ogranicza si do powtrzenia

    waniejszych wywodw prezentowanych wczeniej. Musi ono

    by podsumowaniem, stanowi syntez informacji, scala

    myli zawarte w pracy.

    W dobrym tonie jest na kocu wyznaczy kierunek dalszych

    bada jakie naleaoby podj, a co wynika wanie z pracy

    magisterskiej. Zwikszysz tym samym warto swojej

    publikacji dla nauki.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    58

    Bibliografia

    Bibliografia stanowi wykaz dokumentw (ksiek, artykuw,

    publikacji elektronicznych itp.) cytowanych lub

    wykorzystywanych przez autora pracy magisterskiej.

    Jest take tym elementem, ktry zawiera wiele istotnych

    informacji dla osb, ktre zamierzaj sign po dzieo.

    Najczciej tymi osobami s promotor i recenzent. Dobrze

    przygotowana, wiadczy o trudzie, jaki magistrant woy w

    napisanie pracy, a take o jego zdolnociach i stopniu w jakim

    zgbi temat.

    Wpisy

    Bibliografia, czyli spis literatury (lub wykaz literatury) danej

    pracy magisterskiej przygotowuje si podobnie jak przypisy.

    Jedyna rnica polega na tym, e najpierw naley napisa

    nazwisko autora, potem imi (lub inicja imienia), a ponadto

    nie podaje si numerw stron.

    Zatem schemat wpisu w bibliografii wyglda mniej wicej tak:

    autor, tytu, miejsce i rok wydania, czyli na przykad:

    Cempel C., Nowoczesne zagadnienia metodologii i filozofii

    bada, Pozna: 2003.

    Wpisy w bibliografii zamieszczane s w porzdku

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    59

    alfabetycznym. Natomiast sam bibliografi umieszcza si

    najczciej po zakoczeniu.

    Opis wystpujcych elementw

    IMI I NAZWISKO AUTORA - naley podawa w formie

    przyjtej z opisywanego dokumentu.

    TYTU - naley rwnie poda w formie przyjtej z

    opisywanego dokumentu. Jeli posiada podtytu mona

    go poda, lecz nie trzeba.

    NUMER TOMU - jeli ksika jest podzielona na tomy,

    zaznaczany przez uycie skrtu t. i podania numeru

    tomu. Umieszcza si go po tytule.

    WYDAWCA - jeli wystpuje kilku wydawcw, wpisuje

    si nazw pierwszego. Mona pomin okrelenia typu:

    SA, sp. z o.o. itp.

    MIEJSCE WYDANIA - jeli wystpuje kilka miejsc

    wydania mona poda tylko to, ktre wystpuje jako

    pierwsze, albo wszystkie czc je mylnikiem, np.

    Warszawa-Koszalin. Natomiast gdy nie ma informacji

    o miejscu wydania wpisuje si w nawiasach

    kwadratowych skrt b.m. (czytaj: bez miejsca).

    ROK WYDANIA - naley stosowa cyfry arabskie. Jeli

    nie podano roku wydania wpisuje si w nawiasach

    kwadratowych skrt: b.r. (czytaj: bez roku).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    60

    Co powinna zawiera

    W bibliografii powinny znale si wszystkie pozycje cytowane

    w pracy. Jest to jednak wersja minimum. Ponadto mona

    tutaj zawrze pozycje, do ktrych co prawda nie odnosisz si

    w tekcie, ale ktre miay istotne znaczenie dla obecnego

    ksztatu Twojego dziea. Mog to by np. ksiki

    metodologiczne z ktrych korzystae/a.

    Czsto zdarza si, e studenci wpisuj do bibliografii ksiki,

    ktrych nigdy nawet nie widzieli na oczy. Jest to praktyka

    do ryzykowna. Po pierwsze ze wzgldu na to, e na obronie

    mog by o to zapytani, po drugie za dlatego, e by moe

    ta pozycja absolutnie nie bya warta wyrnienia.

    Podzia bibliografii

    Bibliografi najczciej naley podzieli. Podzia, tak

    naprawd zaley od magistranta (i oczywicie promotora) i

    moe wyglda np. tak:

    - Literatura przedmiotu

    - Akty prawne

    - Artykuy prasowe

    - Publikacje elektroniczne

    Dobrze napisana bibliografia jest przewodnikiem po

    literaturze przedmiotu i sama w sobie stanowi ogromn

    warto. Szczeglnie dla osb zainteresowanych danym

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    61

    tematem, ktre nie wiedz po co sign, aby poszerzy

    swoj wiedz.

    Przykad (pierwsza strona)

    Poniej zaprezentowana bibliografia zostaa przygotowana

    pod system przypisw w tekcie.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    62

    Streszczenie

    Mwic oglnie, streszczenie jest to skrtowe przedstawienie

    jakiej sytuacji, zdarzenia, ksiki itp. Suy przeksztaceniu

    obszernego materiau w krtki tekst, zawierajcy

    najwaniejsze wtki.

    Streszczenie nie jest w pracy magisterskiej spraw

    zasadnicz, ani nawet wymagan. Jednak podnosi ono

    warto tej pracy. Jeli zdecydujesz si je napisa, pamitaj o

    kilku zasadach:

    Nie moe by zbyt dugie. W zupenoci wystarcz 1-2

    strony.

    Powinno zawiera omwienie gwnych tez pracy

    magisterskiej, celw jakie autor sobie postawi i

    informacj czy udao si je zrealizowa.

    Naley take napisa jak metod si posuye i jakie

    to przynioso efekty.

    Zamieszcza si je przed Aneksem.

    Unikaj dygresji, osobistych komentarzy.

    Streszczenie mona take napisa w jzyku obcym (obok

    wersji polskiej), a nawet w dwch jzykach obcych, jeli masz

    takie aspiracje.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    63

    Aneks (Zaczniki)

    W aneksie zawarte s materiay, ktre co prawda wi si z

    prac, ale nie s jej integraln czci. Mog to by np.

    kwestionariusz ankiety, raport z obserwacji, zdjcia, mapy,

    schematy itp., czyli materiay ktre z istotnych wzgldw

    chcesz zamieci.

    Nie zawsze konieczny jest aneks. Naley doczy dane

    dokumenty wtedy, kiedy peni one rol dokumentu

    rdowego i ktrego zamieszczenie w oryginalnym brzmieniu

    spenia istotna funkcj (czyli podkrelenia, e analiza jest

    obiektywna).

    Konstrukcja i umiejscowienie

    Na pocztku aneksu zamieszcza si wykaz zacznikw, nieco

    przypominajcy spis treci. Kady zacznik w aneksie

    powinien mie tytu i numer.

    Aneks jest autonomiczn czci pracy. Dlatego te jest

    umieszczany na samym kocu pracy magisterskiej.

    Numeracja stron

    Numeracja stron w aneksie jest rwnie odrbna od tej w

    pozostaej czci pracy. Istnieje take stanowisko wedug

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    64

    ktrego numeracja w aneksie powinna by kontynuacj tej w

    pracy, ale nie polecam takiego rozwizania.

    Jeli strony numerowae/a za pomoc cyfr arabskich, to w

    aneksie moesz zastosowa cyfry rzymskie, aby w ten sposb

    podkreli jego autonomi.

    Dugo

    Panuje przekonanie, e aneks nie powinien by duszy ni

    1/3 czci pracy. Wie si to z tym, e zbyt czsto studenci

    uywaj aneksu do pogrubienia swojej pracy magisterskiej,

    zamieszczajc zbyteczne materiay. Jednak w uzasadnionych

    przypadkach moe zajmowa wicej miejsca.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    65

    Wzr pierwszej strony

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    66

    Sprawy techniczne

    W pracy magisterskiej niezwykle istotna jest poprawno jeli

    chodzi o kwestie techniczne, poniewa obok innych funkcji ma

    ona za zadanie zawiadczy o umiejtnociach magistranta w

    tej wanie dziedzinie.

    Przypisy

    Przypisy zawieraj informacje dotyczce literatury rdowej

    oraz objanienia, czy uwagi do tekstu gwnego.

    Wykorzystanie cudzych myli bez podania ich rda jest

    plagiatem i dyskwalifikuje autora jako badacza.

    Przypisy umieszczane s:

    1. na dole kadej strony - jest to sposb bardzo popularny,

    np. 1 M. Zikowski, Przemiany interesw i wartoci

    spoeczestwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora,

    Pozna 2000, s. 56.

    2. na kocu caej pracy magisterskiej - nadaje im si

    numeracj cig.

    3. na kocu kadego rozdziau - najmniej czytelny sposb,

    rwnie nadaje im si numeracj cig, ale w obrbie

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    67

    rozdziau.

    4. w tekcie - wtedy maj posta, np. (Zikowski 2000:

    56), gdzie umieszcza si najpierw nazwisko autora, rok

    wydania i stron. Integraln czci takiego przypisu jest

    odpowiednio uoona bibliografia (nazwiska autorw uoone

    s alfabetycznie), a wpis wyglda np. tak:

    Zikowski, Marek. 2000. Przemiany interesw i wartoci

    spoeczestwa polskiego. Pozna: Wydawnictwo Fundacji

    Humaniora.

    Rodzaje przypisw:

    1. przypis zwyky - wskazuje skd pochodzi informacja, np. 1 M. Zikowski, Przemiany interesw i wartoci

    spoeczestwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora,

    Pozna 2000, s. 56.

    2. przypis zwyky rozszerzony - oprcz wskazania rda

    zawiera jeszcze cytat albo szersze omwienie pogldw

    autora, np. 1 J. Zieleniewski, Organizacja i zarzdzanie, PWE, Warszawa

    1967, s. 45. "Cao to przedmiot, w ktrym bierze si pod

    uwag relacj zawierania si czci w caoci". Taki pogld

    mona spotka w opracowaniach przedstawicieli nurtu

    prakseologicznego.

    3. przypis polemiczny - stosowany gdy przeksztacamy

    myl autora lub prowadzimy z nim polemik, np.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    68

    1 Por. M. Zikowski, Przemiany interesw i wartoci

    spoeczestwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora,

    Pozna 2000, s. 56.

    4. przypis polemiczny rozszerzony - przeprowadzamy

    dyskusj z innymi pogldami i wskazujemy tekst bdcy

    rdem polemiki, np. 1 Mona mie powane i uzasadnione zastrzeenia do tekstu

    M. Fuszary, ktra nie wzia pod uwag... Por. M. Fuszara,

    Kobiety w polityce, Warszawa 2007, s. 23-25.

    5. przypis odsyajcy - odsya si czytelnika do innych

    opracowa lub fragmentw swojej pracy, w celu odnalezienia

    dokadniejszych informacji, np. 1 Zob. S. P. Huntington, Trzecia fala demokratyzacji,

    Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 56. 1 Zob. Aneks, s. XX.

    Rodzaje przypisw ze wzgldu na rdo:

    1. prace autorskie - czyli takie gdzie autor jest jasno

    okrelony, naley poda jego inicja imienia i nazwisko, tytu

    dziea, miejsce i rok wydania, stron np.

    1 M. Zikowski, Przemiany interesw i wartoci

    spoeczestwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora,

    Pozna 2000, s. 56.

    2. rozdzia lub artyku w pracach zbiorowych - gdy

    ksika wydana jest pod redakcj lub ma kilku autorw, a

    mona zidentyfikowa autora interesujcego Ci rozdziau

    (artykuu), np.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    69

    1 E. Wnuk-Lipiski, Zmiana systemowa, [w:] E. Wnuk-

    Lipiski, M. Zikowski (red.), Pierwsza dekada niepodlegoci.

    Prba socjologicznej syntezy, Instytut Studiw Politycznych

    Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2001, s. 21.

    3. ksika, w ktrej jest wielu autorw (wicej ni

    trzech/czterech) - naley poda tytu publikacji, a nastpnie

    imi i nazwisko pierwszego z autorw, a take doda: "i in.",

    np. 1 T. Parsons, Spoeczestwo: spojrzenie ewolucyjne i

    porwnawcze, [w:] Wspczesne teorie socjologiczne, T. I. A.

    Jasiska-Kania i in. (wybr i oprac.), Wydawnictwo Naukowe

    SCHOLAR, Warszawa 2006, s. 350.

    4. sowniki, encyklopedie, np.

    1 Sownik jzyka polskiego, t.1, Warszawa 1978.

    5. z gazet i czasopism, np. 1 A. Czaja, Pionierski projekt opieki nad dziemi dla

    pracujcych i bezrobotnych, "Gazeta Wyborcza" 2007 nr 10,

    s. 2.

    6. rda internetowe, np. 1 Sokrates, http://www.sokrates.pl (26.04.2008).

    Kilka zasad:

    Najistotniejsze w stosowaniu przypisw jest

    konsekwentne trzymanie si raz wybranego sposobu.

    Dla przykadu sytuacje, w ktrych za jednym razem

    podajesz inicja imienia, a w dalszej czci pracy

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    70

    podajesz cae imi lub za jednym razem uwzgldniasz

    nazw wydawnictwa, a pniej nie, w wielu

    przypadkach dyskwalifikuje prac magistersk, a

    przynajmniej znacznie obnia jej ocen.

    Naley pamita, e kady przypis zaczyna si z duej

    litery, a koczy si kropk.

    Nie naley w przypisach umieszcza niczego, co nie

    dotyczy Twojej pracy magisterskiej i nie jest z ni

    powizane.

    Na etapie pracy magisterskiej najczciej zastosowanie

    znajduje przypis zwyky i przypis polemiczny. Jeli

    czujesz si pewnie w stosowaniu przypisw moesz

    uywa i innych rodzajw, ale nie zawsze jest to dobrze

    widziane.

    Tytuy podaje si bez cudzysoww.

    Unikaj stosowania przypisw niejasnych,

    niekompletnych i obarczonych bdami.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    71

    Przypis harwardzki

    Przypis harwardzki, zwany take oksfordzkim, jest niczym

    innym jak przypisem w treci. Przypis ten nie pozwala na

    polemik i wymusza bardziej cise ustosunkowanie si do

    treci cytowanej. Jest take krtszy, a wic wielu wybiera go

    ze wzgldu na wygod.

    Przypis ten ma form, np. (Zikowski 2000: 15),

    gdzie:

    Zikowski nazwisko autora przywoywanej publikacji,

    2000 rok wydania,

    15 numer strony na ktrej znajduje si przywoywany

    fragment.

    W tekcie wyglda on tak:

    Indywidualizm jest czsto uwaany za cech

    charakterystyczn spoeczestwa nowoczesnego, orientacj

    na siebie samego i wasne interesy, ktra postpuje wraz z

    modernizacj i jest warunkiem jej rozwoju (por. Bokszaski

    2007: 23).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    72

    Oglne zasady stosowania:

    W przypisach w tekcie wystpuj, tak samo jak przy

    innych rodzajach przypisw, odpowiednie skrty:

    o w przypadku cytowania danego fragmentu:

    (Bokszaski 2007: 23),

    o w przypadku referowania duszego fragmentu

    tekstu: (por. Bokszaski 2007: 23),

    o w przypadku gdy cytujesz cytat, czyli na

    przykad Bokszaski cytuje definicj jakiego

    innego autora, ktr chcesz powtrzy: (cyt. za

    Bokszaski 2007: 23).

    Gdy odwoujesz si kilkakrotnie do jednej publikacji, nie

    rozdzielonej innymi pozycjami, wwczas zamiast

    nazwiska autora i roku wydania, stosuje si sowo

    tame, np.

    Zikowski zwraca uwag na pewne implikacje takiego

    ujcia. Po pierwsze zarwno interesy jak i wartoci

    tworz pewne hierarchiczne systemy. Przekonanie o

    czym, e jest to suszne lub korzystne rodzi take

    przekonanie, e rodki prowadzce do takiego celu,

    take s suszne i korzystne (por. Zikowski 1999:

    123-124).

    Po drugie celem dziaania jednostki moe by dobro

    szeciu rodzajw podmiotw: () (A) samej tej

    jednostki, (B) maej grupy (np. rodziny), do ktrej

    naley ta jednostka, (C) wikszej zbiorowoci (np.

    narodu), do ktrej naley ta jednostka, (D) innych

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    73

    maych grup, do ktrych ta jednostka nie naley i z

    ktrymi nie ma adnych zwizkw, (F) wszystkich bez

    wyjtku jednostek, grup i zbiorowoci ludzkich (tame:

    124).

    W przypadku, gdy publikacja ma dwch autorw,

    podaje si oba nazwiska, czc je spjnikiem "i". Jeli

    autorw jest trzech wyglda to tak:

    (Zikowski, Kowalski i Nowak 1996: 34)

    Natomiast gdy autorw jest wicej ni trzech naley

    poda nazwisko pierwszego, ze skrtem "i in." (i inni),

    np.

    (Zikowski i in. 1997: 89)

    Integraln czci przypisu w tekcie jest odpowiednio

    skomponowana bibliografia. Odpowiednio zrobiony wpis

    wyglda w ten sposb:

    Zikowski, Marek. 2000. Przemiany interesw i

    wartoci spoeczestwa polskiego. Pozna:

    Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

    Wane jest, eby zaczyna si od nazwiska autora i roku

    wydania, a take aby kolejne wpisy byy uszeregowane

    alfabetycznie. Pamitajmy, e najwaniejsze w

    stosowaniu przypisw jest konsekwentne stosowanie

    raz wybranego sposobu.

    W przypadku, gdy jeden autor wyda kilka publikacji w

    jednym roku, moemy napisa to tak:

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    74

    Grochal, Renata. 2007a. Konkurs na prezesa LOT-u od

    kuchni. Gazeta Wyborcza nr 23, s. 24.

    Grochal, Renata. 2007b. Zwizki z LOT-u:

    Dbrowskiemu ju dzikujemy! Gazeta Wyborcza nr

    69, s. 20.

    Przy roku wydania stawia si odpowiedni liter

    alfabetu, przypis w tekcie wyglda wwczas: (Grochal

    2007a: 24) i (Grochal 2007b: 20).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    75

    Cytaty

    Cytat oznacza dosowne przytoczenie przez autora pracy,

    fragmentu jakiego tekstu lub czyjej wypowiedzi. Chroni on

    autora przed zarzutem o plagiat.

    Nie naley cytowa rzeczy, ktre s uwaane w danej

    dyscyplinie za oczywiste i nie naduywa stosowania cytatw.

    Moe powsta zarzut tzw. cytatologii, czyli odtwrczego

    zlepiania ze sob myli rnych autorw.

    Wyrnienie

    Cytat jest wyrniany za pomoc wzicia tekstu w cudzysw,

    np.

    Parsons nie twierdzi, e modele te przedstawiaj jakie

    realne, historyczne spoeczestwa; s raczej skrajnymi

    analitycznymi punktami na kontinuum, wzdu ktrego mona

    uszeregowa realnie istniejce spoeczestwa

    Jednak naley pamita, e nie kady cudzysw oznacza

    cytat.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    76

    Wyrnienia w cytacie

    Jeli w cytowanym fragmencie tekstu wystpuj wyrnienia

    (kursywa, pogrubienie itp.), naley je stosowa w taki sposb

    jak zaprezentowano w oryginale, np.

    Czy traktowa go ze wzgldu na to jaki jest sam w sobie, czy

    raczej ze wzgldu na co robi lub co moe wypywa z jego

    dziaa?

    Cytat drugiego stopnia

    Jeli w cytowanym fragmencie tekstu wystpuje cudzysw,

    naley go zamieni na cudzysw drugiego stopnia, np.

    Zwykle takie zjawiska uwaane s za i nie

    honorowane przez adn dziedzin wiedzy

    Opuszczanie fragmentu tekstu

    Wielokropek ujty w nawias kwadratowy lub okrgy (jeli w

    tekcie nie ma innych nawiasw) jest natomiast znakiem

    tego, e opuszczono fragment cytowanego tekstu lub urwano

    zdanie przed jego kocem. Ewentualnie pominito pocztek

    zdania, gdy wielokropek jest przed nim, np.

    Najbardziej skrajn form opozycji wobec Owiecenia staa

    si kontrrewolucyjna filozofia katolicka we Francji ()

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    77

    () s to subiektywne cele, ktrym towarzyszy zwykle ()

    znajomo rodkw osigania tych celw, czyli regu

    postpowania

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    78

    Wtrcenie w tekst cytatu

    Niekiedy trzeba zaingerowa w cytat. Na og czyni si to

    wtedy, kiedy bez tej ingerencji byby on niezbyt zrozumiay

    dla czytelnika tekstu.

    Gdy cytowany fragment nie tumaczy si sam przez si, albo

    konieczny jest komentarz, w tekcie cytatu umieszcza si

    wyjanienie, ujte w nawiasy kwadratowe, np.

    Filozof, posugujcy si rozumem i dowiadczeniem,

    powinien te prawa [przyrody] odkry.

    Kiedy ingerujesz w cytat, przez np. pogrubienie jakiego

    wyrazu, eby zwrci na niego szczegln uwag czytelnika,

    naley o tym fakcie poinformowa poprzez wstawienie

    stosownej informacji, razem z okreleniem autorstwa. Mona

    poda wasne inicjay, np.

    Filozofowie Owiecenia, wierzcy w potg rozumu, skonni

    byli do odrzucania [podkr. autora] wiary w tradycyjne

    autorytety.

    Jeli w obrbie cytatu wprowadza si wtrcenie odautorskie,

    majce posta zda, wwczas naley je wstawi midzy

    mylnikami, np.

    Najbardziej skrajn form opozycji wobec Owiecenia - pisze

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    79

    George Ritzer - staa si kontrrewolucyjna filozofia katolicka

    we Francji, reprezentowana przez Louisa de Bonalda (1754-

    1840) i Josepha de Maistrea (1753-1821).

    Jak pewnie widzisz, w przykadzie wyej wystpuje jeden

    cudzysw. Moliwa jest take inna sytuacja - gdy wtrcenie

    jest wydzielone przecinkami, np.

    Najbardziej skrajn form opozycji wobec Owiecenia, pisze

    George Ritzer, staa si kontrrewolucyjna filozofia katolicka

    we Francji, reprezentowana przez Louisa de Bonalda (1754-

    1840) i Josepha de Maistrea (1753-1821).

    W przypadku stosowania kursywy:

    Najbardziej skrajn form opozycji wobec Owiecenia pisze

    George Ritzer staa si kontrrewolucyjna filozofia katolicka

    we Francji, reprezentowana przez Louisa de Bonalda (1754-

    1840) i Josepha de Maistrea (1753-1821).

    Najbardziej skrajn form opozycji wobec Owiecenia, pisze

    George Ritzer, staa si kontrrewolucyjna filozofia katolicka

    we Francji, reprezentowana przez Louisa de Bonalda (1754-

    1840) i Josepha de Maistrea (1753-1821).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    80

    Wykresy

    Wykresy stosuje si do przedstawienia przebiegu zjawisk,

    zalenoci pomidzy okrelonymi waciwociami, zmian

    ilociowych w czasie itp. Nie naley naduywa tego rodka

    ilustracji, cho bezwtpienia waciwie stosowany przedstawia

    du warto.

    Wystpuj m.in.

    1. wykresy supkowe, doskonae w prezentowaniu zmian

    w wybranych okresach,

    2. koowe, przydatne w podziaach procentowych,

    3. liniowe, gdy trzeba zaprezentowa zmian w czasie.

    Numer i tytu

    Kady wykres musi mie swj numer i tytu, w postaci:

    [numer wykresu] [kropka] [tytu wykresu]

    Przykad: Wykres 1. Procentowy udzia Polakw po 60 roku

    ycia w wyborach prezydenckich w 2010 r.

    Naley je umieci nad wykresem. W caej pracy wystpuje

    numeracja ciga. Zwr uwag, e tytuu nie koczy si

    kropk, chyba e jest to skrt.

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    81

    rdo

    Pod wykresem naley poda rdo danych w nim

    przedstawionych.

    Jeli jest to przekopiowany wykres:

    rdo: E. Babbie, Badania spoeczne w praktyce,

    Warszawa 2007, s. 45.

    Zatem:

    rdo: [przypis zakoczony kropk]

    Jeli powsta na podstawie danych gdzie zawartych,

    ale jest tworem autora pracy:

    rdo: opracowanie wasne na podstawie: E. Babbie,

    Badania spoeczne w praktyce, Warszawa 2007, s. 45.

    Jeli natomiast jest cakowicie oryginalny:

    rdo: opracowanie wasne.

    Przypis

    Jeli jaki element wykresu wymaga wyjanienia, naley to

    uczyni bezporednio pod wykresem, stosujc inny sposb

    oznaczenia ni w tekcie (np. uywajc gwiazdki).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    82

    Wygld tekstu

    Wielu magistrantw robi bd, nie przykadajc si do strony

    wizualnej pracy magisterskiej. W efekcie musz pniej

    przeglda due fragmenty tekstu, szukajc ewentualnych

    niedorbek.

    Estetyka tekstu

    Jednym z zada pracy magisterskiej jest sprawdzenie, czy

    przyszy magister opanowa umiejtno pracy nad tekstem.

    Dlatego te naley przykada szczegln uwag i dokada

    wszelkich stara aby bya ona napisana bez zarzutu.

    Tekst waciwy pracy magisterskiej powinien by

    wyjustowany.

    Poniej przedstawi proporcje, ktre moesz wykorzysta,

    aby Twoja praca wygldaa estetycznie:

    1. Wcicie (akapit): 0,5-1,0

    2. Marginesy:

    o lewy: 3,5-4,0

    o prawy: 1,0-1,5

    o grny: 2,0-2,5

    o dolny: 2,0-2,5

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    83

    3. Tekst waciwy najczciej przyjmuje warto 12, zatem

    w tym wypadku pozostae elementy:

    o tytu rozdziau: 17

    o tytu podrozdziau: 15

    o tytu paragrafu: 13

    o przypis: 9

    o numer strony: 10

    o czcionki w tabeli: 9

    4. Interlinia (w Word: Format > Akapit > patrz

    Odstpy):

    o tekst waciwy: 1,5

    o przypis: pojedyncze

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    84

    Twarda spacja

    Twarda spacja, zwykle stosowana w nagwkach, nie pozwala

    na amanie w danym miejscu wiersza. Stosowana jest, gdy na

    kocu wiersza wypada pojedyncza litera np. i, ktr naley

    przenie do wiersza nastpnego. Wtedy pomidzy wanie t

    liter, a nastpnym wyrazem mona wstawi tward spacj.

    Tward spacj tworzy si poprzez wcinicie klawiszy:

    Shift+Ctrl+Spacja

    Ma ona zawsze ten sam rozmiar, nawet w przypadku tekstu

    wyjustowanego (nie dopasowuje si).

    http://www.pracamagisterska.net/
  • www.PracaMagisterska.net

    85

    Bkart a wdowa

    Tymi niezbyt wdzicznymi nazwami okrela si bdy

    popeniane w wygldzie tekstu. Pewnie czasem syszysz jak

    kto uywa takich okrele, wic pora wyjani czym si

    rni:

    Bkart to ostatni wiersz, ktry nie zmieci si u dou

    strony, wic zo