3

Izol

acja

aku

styc

zna

Poradnik nr 8Wydawca: GEALAN - Dzia³ doradztwa dla architektów

IZOLACJAAKUSTYCZNA

Wymagania wobec zewnêtrznychelementów budowlanych dotycz¹ce

izolacji akustycznej

4

Izol

acja

aku

styc

zna

Stan: kwiecieñ 2004

Przedruk i powielanie, choæby czê�ciowe,tylko za naszym pozwoleniem.Wszelkie prawa zastrze¿one. Wydanie kwiecieñ 2004.Wraz z ukazaniem siê powy¿szej dokumentacji roboczejtrac¹ swoj¹ wa¿no�æ wszystkie wcze�niejsze wydania.Us³ugi doradcze firmy GEALAN Polska Sp. z o.o.,ul. Rudzka 31, 95-030 Rzgów, s¹ wykonywane bezp³atnie.Wyklucza siê odpowiedzialno�æ za b³êdne doradztwo.

Wydanie I

5

Izol

acja

aku

styc

zna

Szanowni Klienci Firmy GEALAN

W kilku s³owach chcieliby�my omówiæ z Pañstwem zagadnienieha³asu w naszych domach. Z naszego poradnika dowiedz¹ siê Pañstwo,jakie s¹ mechanizmy powstawania ha³asu, jak siê rozprzestrzenia w budyn-ku, jak oddzia³uje na cz³owieka. Powiemy Pañstwu, jak zabezpieczyæ naszemieszkania przed ha³asem z zewn¹trz. Poka¿emy, jak samemu przeprowa-dziæ obliczenia i dobraæ potrzebne nam elementy okienne, aby uzyskaæzadowalaj¹ce nas warunki ochrony przed ha³asem.

Firma GEALAN jest firm¹ niemieck¹. Produkty, które Pañstwu przed-stawiamy, projektowane by³y zgodnie z niemieckimi normami, podajemy ichnumery i nazwy. Czê�ciowo opisujemy je w kontek�cie przeprowadzanychtestów, przydatno�ci w projektowaniu oraz u¿ytkowaniu okien. Na koñcupublikacji zamieszczamy zestawienie norm polskich, do których mo¿eodnie�æ siê polski projektant, architekt czy u¿ytkownik okien.Przekazuj¹c poradnik �Izolacja akustyczna�, chcieliby�my daæ Pañstwudo rêki praktyczne opracowanie, które u³atwi pracê i pomo¿e rozwi¹zaænurtuj¹ce Pañstwa problemy zwi¹zane z ha³asem.

6

Izol

acja

aku

styc

zna

Spis tre�ci

1. Co to jest ha³as? .................................................................................... 7 Wprowadzenie ....................................................................................... 12

2. Norma DIN 4109 ................................................................................... 13 Zakres stosowania ................................................................................ 13 Wielko�ci charakterystyczne wymagañ izolacyjno�ci

akustycznej okien i drzwi ....................................................................... 14 Wielko�ci charakterystyczne t³umienia ha³asu przy okre�leniu

przydatno�ci elementów budowlanych .................................................. 14 Potwierdzenie jako�ci wykonania .......................................................... 16 Okre�lenie miarodajnego poziomu ha³asu na zewn¹trz ........................ 17 Okre�lenie wymaganego wynikowego wspó³czynnika

t³umienia R�w,res ....................................................................................... 19 Okre�lenie wymaganego obliczeniowego wspó³czynnika t³umienia

Rw,R dla okna .......................................................................................... 21 Wybór w³a�ciwych konstrukcji ............................................................... 24 Podsumowanie ...................................................................................... 26

3. VDI 2719 .............................................................................................. 27 Zakres stosowania ............................................................................... 27 Cechy szczególne i ró¿nice w porównaniu z norm¹ DIN 4109 ............. 28

4. Okre�lenie w³a�ciwych kombinacji okien z roletami przy uwzglêdnieniu dostêpnych �wiadectw kontroli ............................... 29

5. Wyznaczanie ³¹cznego t³umienia d�wiêku zewnêtrznego elementu budowlanego na podstawie warto�ci dla ró¿nych

elementów budowlanych ................................................................... 31

6. NORMY POLSKIE ............................................................................... 32

7

Izol

acja

aku

styc

zna

1. Co to jest ha³as ?

Wzrastaj¹ wymagania wobec okien,dotycz¹ce t³umienia d�wiêku. Jest tozwi¹zane z coraz lepszym pozna-niem zagro¿eñ dla zdrowia, wynika-j¹cych z podwy¿szonego poziomuha³asu. Niemal ¿adne oknaw starym budownictwie, równie¿i liczne okna w nowych budynkach(szczególnie przy ha³a�liwychulicach) nie spe³niaj¹ minimalnychwymagañ w zakresie izolacyjno�ciakustycznej. �rodki zaradcze s¹oferowane w najrozmaitszej postaci;uszczelnienie fug, instalowaniet³umi¹cych d�wiêk szyb ze szk³aizolacyjnego lub montowanie no-wych okien.

UchoUcho ludzkie jest narz¹dem alarmo-wym. Jest ono maksymalnie skom-plikowane i niesamowicie sprawne.Charakteryzuje siê du¿ym zakresemwysoko�ci odbieranych tonówi bardzo szerokim zakresem g³o�no-�ci. Zakres wysoko�ci tonów rozci¹-ga siê od 16 do oko³o 16 000 Hz, tojest 1:1 000! Dla porównania, oko:widmu od barwy czerwonejdo niebieskiej odpowiada zakresczêstotliwo�ci 1:2. Gdyby okoobejmowa³o równie du¿e widmo jakucho, zbyteczne by³yby urz¹dzeniaradiolokacyjne, a mg³a przesta³abybyæ problemem. Zakres poziomug³o�no�ci jest jeszcze wiêkszy.Minimalne natê¿enie d�wiêków

(próg s³yszalno�ci) ma siê w stosun-ku do maksymalnego (granica bólu)jak jeden do dziesiêciu bilionów; jestto w przybli¿eniu równe stosunkowiwielko�ci bakterii do obwodu Ziemi!Ucho mo¿e przetwarzaæ ten niewy-obra¿alnie du¿y zakres, poniewa¿ma niemal logarytmiczn¹ charakte-rystykê odbioru, tzn. tylko zmiany -w przybli¿eniu podwójne - s¹ s³y-szalne, a zmiany tylko o 10% lub50% s¹ nies³yszalne. Du¿y zakresg³o�no�ci jest równie¿ przyczyn¹powoduj¹c¹, ¿e zmniejszeniestrumienia energii akustycznejprzep³ywaj¹cego od zewn¹trz dowewn¹trz do 1/1000 lub do 1/10000czêsto jest niewystarczaj¹ce.

Ulepszenie sensowne, je�li....Poprawienie t³umienia d�wiêku jestrozs¹dne dopiero wówczas, je�liimpedancja akustyczna elementu�ciany zostanie podwojona lubzwiêkszona czterokrotnie. Mo¿na tonp. osi¹gn¹æ poprzez podwojeniegrubo�ci �ciany. Dla umo¿liwieniadalszej poprawy impedancji aku-stycznej konieczne jest wykorzysta-nie skomplikowanych efektówakustycznych. Podstaw¹ do tegojest wiedza oparta na solidnychpodstawach. Pseudowiedza i pó³-prawdy okaza³y siê w przesz³o�ciniekorzystne. Na tej zasadzie, oknapojedyncze zosta³y wyposa¿onew cztery uszczelki umieszczone naobwodzie. Wyprodukowano szk³oizolacyjne z za du¿ymi odleg³o�ciami

8

Izol

acja

aku

styc

zna

pomiêdzy szybami lub t³umienied�wiêku od skrzynek roletowychpoprawiono tylko poprzez zastoso-wanie blachy o³owianej.W opisach znale�æ mo¿na te samewarto�ci wspó³czynnika t³umieniad�wiêku dla okien o du¿ej i ma³ejpowierzchni lub okna ze skrzyd³amiprzesuwnymi z szyb¹ 50 dB. Pod-czas przeprowadzonych kontroli nieosi¹gniêto spodziewanych warto�ciwspó³czynnika t³umienia d�wiêku,poniewa¿ nie potraktowano okienrazem z elementami s¹siaduj¹cymiz nimi jako ca³o�æ.

Przyzwyczajenie do ha³asu?Jak ju¿ wspomniano, ucho jestnarz¹dem alarmowym i dlatego jestw dzieñ i w nocy aktywne. Ha³asprowadzi natychmiast do jegoanalizy w mózgu. Podejrzaneszmery budz¹ natychmiast �pi¹c¹sarnê, natomiast g³o�ny szumdeszczu tego nie powoduje. Matkareaguje we �nie na najcichszy szmerpochodz¹cy od jej niemowlêcia, leczznany szum ruchu ulicznego niebudzi jej w ogóle. Naturalne przej-�cie od snu g³êbokiego do fazymarzenia sennego jest warunkiemdobrej, trwa³ej pamiêci i pe³nejregeneracji organizmu. Ha³aszak³óca tê naturaln¹ zmianê -równie¿ je�li siê nie zbudzimy.Dlatego przyzwyczajenie do nocne-go ha³asu jest - jak wielokrotniestwierdzono - niemo¿liwe. Ha³asw dzieñ jest wprawdzie uci¹¿liwy,

lecz nie tak szkodliwy jak w nocy.Dla zapewnienia snu sprzyjaj¹cegowypoczynkowi (szczególnie u dzieci)poziom ha³asu w sypialni nie powi-nien przekraczaæ 25 dB. Rozs¹dne�rodki, t³umi¹ce d�wiêki w nocy, s¹wiêc niezbêdne ka¿demu cz³owieko-wi, a nawet op³acalne, je�li spowo-duj¹ wzrost wydajno�ci w pracyzawodowej i poprawê zdolno�ciuczenia siê. Chocia¿ poziom ha³asuw pomieszczeniu w istotny sposóbzale¿y od t³umienia d�wiêku przezelementy �cian i okien, to t³umienied�wiêku interesuje g³ównie technika.U¿ytkownik pyta tylko o poziomha³asu, a nie jak on powstaje.

9

Izol

acja

aku

styc

zna

Wra¿liwo�æ ludzkiego ucha

Za pomoc¹ poni¿szej tabeli mo¿emy zobaczyæ, jakie wra¿enia odnosicz³owiek nara¿ony na dzia³anie ró¿nego rodzaju d�wiêków.

10

Izol

acja

aku

styc

zna

Drogi d�wiêku:

� odbicie d�wiêku: fala d�wiêkowauderza w p³aszczyznê, po czymodbija siê od niej i wraca z powro-tem do pomieszczenia.� absorpcja/ poch³anianie: falad�wiêkowa poch³aniana jest przezzewnêtrzn¹ powierzchniê przegrdy.

Za³o¿enia ochrony przed ha³asem� Zasad¹ najwa¿niejsz¹ w projekto-waniu i realizacji jest zaokr¹gleniewykonywanych przy³¹czy - fug (Ma³enieszczelno�ci czy z³y, niestarannysposób wykonania obni¿aj¹ dra-stycznie ochronê przed ha³asem.)

� transmisja d�wiêku: fala d�wiêko-wa przenika z s¹siednich pomiesz-czeñ poprzez przegrody rozgrani-czaj¹ce pomieszczenia.

� Przy³¹cze z ogranicznikiem ruchuzwiêksza g³adko�ci, wzglêdniezmatowia³e przy³¹cze (Zwrot energiid�wiêku.)

11

Izol

acja

aku

styc

zna

� Stosowane ta�my uszczelniaj¹cepowinny posiadaæ odpowiednistopieñ sprê¿enia zapewniony przezproducenta, a¿eby mo¿liwe by³oosi¹gniêcie efektywnego stopniaochrony przed ha³asem.

� Aby uzyskaæ odpowiedni¹ izolacjêakustyczn¹ potrzebne s¹ dane natemat sprawdzanego pomieszcze-nia; informacje o tynku, wymiarachpomieszczenia, kszta³cie sufitu.(Aby osi¹gn¹æ dobr¹ izolacjê budyn-ku nie wystarcza dobra izolacjaakustyczna.)

� Natê¿enie d�wiêku na porównywa-nych powierzchniach, w naro¿u jestwiêksze ni¿ na krawêdzi. Izolacjaakustyczna po³¹czeñ musi byæ wiêcwy¿sza ni¿ izolacja akustycznasamego elementu budowlanego.

10 dB(A) wiêcej lub mniejznaczy ka¿dorazowopodwojenie lub zmniejszenieha³asu o po³owê. Ró¿nicaw zakresie od 1 do 2dB(A)w ogóle nie jest s³yszalna.

12

Izol

acja

aku

styc

zna

1.2. Wprowadzenie

W zakresie wymagañ dotycz¹cychizolacji d�wiêkowej okien, dotych-czas nie by³o wi¹¿¹cych uregulo-wañ, pomijaj¹c kilka wyj¹tków(zakres obowi¹zywania ustawyo ochronie przed ha³asem spowodo-wanym przez samoloty, wprowadze-nie dla przedsiêwziêæ budowlanychwytycznych dotycz¹cych ochronyprzed ha³asem zewnêtrznym jakowymaganie nadzoru budowlanegow Hamburgu). Niezale¿nie od tegoistnia³y opracowania przepisów,które zawiera³y uznane regu³ytechniki i których stosowanie mo¿naby³o uzgodniæ w umowie (wytycznedla przedsiêwziêæ budowlanych doochrony przed ha³asem zewnêtrz-nym, projekty normy DIN 4109,Dyrektywy VDI numer 2719, Dyrek-tywy VDI numer 3728).

Wraz z pojawieniem siê normy DIN4109 w roku 1989 i wprowadzeniutej normy w ¿ycie przez nadzórbudowlany sytuacja zmieni³a siêzasadniczo. We wszystkich

nowych przedsiêwziêciach budowla-nych musz¹ zostaæ uwzglêdnionei zaplanowane minimalne wymaga-nia zawarte w normie DIN 4109.W przypadku okien (i drzwi) dosz³owiêc do wprowadzenia zmian, którewe w³a�ciwym czasie musz¹ byæpoznane przez projektantówi wykonawców i musz¹ zostaæ przeznich uwzglêdnione.

Obecnie precyzowany jest sposóbpostêpowania przy stosowaniuzawartych w ró¿nych przepisachtabel i regu³ 09.

1

13

Izol

acja

aku

styc

zna

2. Norma DIN 4109

2.1. Zakres stosowania

Zakres stosowania przedstawia schematycznie rysunek 1.

Rysunek 1.

Zakres stosowania normy DIN 4109

Dotyczy ochrony pomieszczeñ mieszkalnych przed szumem lub ha³asempochodz¹cym:- z innych pomieszczeñ,- od technicznego sprzêtu gospodarstwa domowego (wyj¹tek: w³asne pomieszczenia mieszkalne),- z zewn¹trz (wyj¹tek: zakres obowi¹zywania ustawy o ochronie przed ha³asem w lotnictwie).

2

14

Izol

acja

aku

styc

zna

2.2. Wielko�ci charakterystyczne wymagañ izolacjiakustycznej okien i drzwi

Wa¿ne jest, aby przy zastosowaniu wielko�ci charakterystycznej, Rw,oceniaæ d�wiêk przechodz¹cy bezpo�rednio przez okna lub drzwi. D�wiêk,który mo¿e przenosiæ siê tak zwanymi bocznymi trasami, a zatem np. przezs¹siedni mur, stropy, pod³ogi itd., nie zostaje objêty warto�ci¹ Rw.

2.3. Wielko�ci charakterystyczne t³umienia ha³asu przyokre�leniu przydatno�ci elementów budowlanych

Zgodnie z czê�ci¹ 6 normy DIN 4109, musi zostaæ stwierdzona przydatno�æelementów budowlanych. Istniej¹ dwie podstawowe mo¿liwo�ci.1. Okre�lenie przydatno�ci bez pomiaru budowlano-akustycznego. W dodat-kowym arkuszu 1 do normy DIN 4109 zawarte s¹ przyk³ady wykonania.Je�li stwierdzono, ¿e elementy budowlane odpowiadaj¹ tym przyk³adom, tomo¿na zrezygnowaæ z pomiaru budowlano-akustycznego.2. Okre�lenie przydatno�ci z pomiarem budowlano-akustycznym (badanieprzydatno�ci). Ró¿nic¹ bêd¹ tu wykonywane badania przydatno�ci EP I i EPII. W tabeli 2 zestawiono takie badania przydatno�ci, które odnosz¹ siê dodrzwi i okien.

Tabela 2. Wielko�ci charakterystyczne t³umienia ha³asu w celu okre�lenia przydatno�ci elementów budowlanych.

2

15

Izol

acja

aku

styc

zna

Rysunek 2 wyja�nia, ¿e przy badaniu przydatno�ci EP I obowi¹zuje wielko�æcharakterystyczna Rw,P. W przeciwieñstwie do tego, przy badaniu przydatno-�ci EP II wyznaczona warto�æ oznaczona jest symbolem Rw,B.

2

16

Izol

acja

aku

styc

zna

Ró¿nica pomiêdzy obydwiema wielko-�ciami charakterystycznymi wynikast¹d, ¿e pomiary w laboratorium wyko-nuje siê bez uwzglêdnienia przenosze-nia d�wiêku po bokach, natomiastna budowie obowi¹zkowo musz¹zostaæ wykonane badania z jegoprzenoszeniem. Musi jednak istnieæpewno�æ, ¿e przenoszenie d�wiêkupo bokach jest pomijalne w porównaniuz bezpo�rednim przenoszeniem przezpodlegaj¹cy ocenie element budowlany.Z warto�ci Rw,P lubRw,B nale¿y nastêpniewyznaczyæ warto�ærachunkow¹ Rw,R.Podczas, gdy warto�æRw,R nale¿y zrównaæz warto�ci¹ Rw,B,warto�æ Rw,P musijeszcze zostaæ skorygo-wana przez uwzglêdnie-nie tak zwanego wymia-ru wyprzedzenia(Rysunek 4).

2.4. Potwierdzenie jako�ci wykonania

Jako�æ wykonania bada siê wed³ug normy DIN 52 210 czê�æ 5. W przypad-ku zewnêtrznych elementów budowlanych, jako podstawê przyjmuje siêocenê wynikowego wspó³czynnika t³umienia R�w,res ca³o�ci elementu (Tabela8 w normie DIN 4109). Badanie jako�ci pojedynczych elementów budowla-nych nie jest przewidziane w normie DIN 4109. Je�li w³a�ciciel budowli ¿yczysobie takiego potwierdzenia, to musi ono zostaæ oddzielnie uzgodnionew umowie.

2

Rysunek 4.

Warto�æ obliczona Rw,R

17

Izol

acja

aku

styc

zna

2.5. Okre�lenie miarodajnego poziomu ha³asu na zewn¹trz

Ka¿de ustalenie potrzebnego wynikowego wspó³czynnika t³umienia R�w,reswychodziæ musi z okre�lenia miarodajnego poziomu ha³asu na zewn¹trz.Istniej¹ nastêpuj¹ce mo¿liwo�ci:- obliczanie wed³ug normy DIN 18 005 czê�æ 1,- wziêcie danych z kart ha³asu,- sprawdzenie w przepisach prawnych lub przepisach administracyjnych,- pomiary,- nomogram z normy DIN 4109 (rysunek 5), o ile nie ma ¿adnych innych ustaleñ.

Rysunek 5.

Nomogram do wyznaczania �miarodajnego poziomu ha³asu na zewn¹trz� przed elewacjami domów dla typowych sytuacji w ruchu drogowym.

2

18

Izol

acja

aku

styc

zna

Przy wyznaczaniu poziomu u�rednionego nale¿y w razie potrzeby uwzglêd-niæ nastêpuj¹ce poprawki:+ 3 dB(A), je�li planowany budynek stoi przy drodze z zabudow¹ zwart¹ po obu stronach,+ 2 dB(A), je�li droga ma pochylenie pod³u¿ne wiêksze ni¿ 5 %,+ 2 dB(A), je�li miejsce ma du¿¹ imisjê lub ca³y budynek jest oddalony o mniej ni¿ 100 m od najbli¿szego skrzy¿owania lub rozwidlenia dróg z sygnalizacj¹ �wietln¹.

Przyk³ad:Budynek przy drodze powiatowej z 7 % pochyleniem pod³u¿nym pozaterenem miejscowo�ci.Ilo�æ pojazdów: 3500 pojazdów na dzieñ.Odleg³o�æ od budynku do �rodka drogi 15 m.

Z nomogramu na rysunku 5 otrzymujemy:

La = 70 dB (A) + 2 dB (A) = 72 dB (A)

2

19

Izol

acja

aku

styc

zna

2.6. Okre�lenie wymaganego wynikowego wspó³czynnikat³umienia R�w,res

W przypadku zewnêtrznych elementów budowlanych pomieszczeñ u¿ytko-wych - w przypadku mieszkañ z wyj¹tkiem kuchni, ³azienek i domowychpomieszczeñ do pracy - uwzglêdniaj¹c ró¿ne rodzaje pomieszczeñi sposoby ich u¿ytkowania, nale¿y przestrzegaæ zamieszczonych w tabeli 3wymagañ dotycz¹cych t³umienia ha³asu.

1) W przypadku zewnêtrznych elementów budowlanych pomieszczeñ, w których z powodu czynno�ci w nich wykonywanych ha³as zwi¹zany z ruchem drogowym wnosi tylko drugorzêdn¹ sk³adow¹ do poziomu ha³asu wewn¹trz pomieszczenia, nie s¹ stawiane ¿adne wymagania.2) Przyk³ady wykonania kombinacji �ciany i okien, które spe³niaj¹ wymaga- nia w zakresie wynikowego stopnia t³umienia, pokazuje tabela 8.3) Wymagania nale¿y tu ustaliæ na podstawie warunków miejscowych.

Wa¿neUstalenie nastêpuje ka¿dorazowo dla jednego pomieszczenia, nie dlabudynku. Dla uproszczenia przyjmuje siê jednak pewne, mo¿liwie niewielkie,zró¿nicowanie.

2

Tabela 3.

Wymagane warto�ci wynikowego t³umienia d�wiêku zewnêtrznych elementów budowlanych (�ciana w³¹cznie z oknami)

20

Izol

acja

aku

styc

zna

W przeciwieñstwie do uzupe³nienia normy DIN 4109 i dotychczasowychprojektów nowej wersji, nie stosuje siê ju¿ rozró¿nienia wymagañ miêdzy�cian¹ i oknami. Podaje siê tylko wynikowy wspó³czynnik t³umienia dlazewnêtrznego elementu budowlanego, tak aby mo¿liwe by³o wyrównaniemniejszego t³umienia jednego elementu budowlanego z wiêkszym t³umie-niem innego elementu.

Przyk³ad:

Poszukujemy wymaganego wynikowego wspó³czynnika t³umienia �cianyzewnêtrznej w³¹cznie z oknami dla pomieszczenia mieszkalnego.

Miarodajny poziom ha³asu na zewn¹trz: 72 dB (A)Szeroko�æ pomieszczenia: 4,00 mG³êboko�æ pomieszczenia: 3,00 mWysoko�æ pomieszczenia: 2,50 mPowierzchnia pod³ogi: SG = 12 m2

Powierzchnia ca³kowitazewnêtrznego elementu budowlanego: S(W+F) = 10 m2

Z tabeli 3 otrzymujemy:R�w,res = 45 dB

Przy okre�lonych za³o¿eniach warto�ci z tabeli 3 jeszcze raz musz¹ zostaæskorygowane. Chodzi tu o stosunek ca³kowitej powierzchni zewnêtrznejpomieszczenia S(W+F) do powierzchni pod³ogi pomieszczenia SG.

Warto�ci korekty nale¿y odczytaæ z tabeli 4.

2

Tabela 4.

Warto�ci korekty dla ca³kowitegowspó³czynnika t³umienia wed³ugtabeli 6 w zale¿no�ci od stosunkuS(W+F) /SG.

21

Izol

acja

aku

styc

zna

Przyk³ad:Na rysunku 6 przedsta-wiony jest pokój dziennymieszkania z podanymiwymiarami. Ustaleniewarto�ci korekty dajetu warto�æ 0 dB.

2.7. Okre�lenie wymaganego obliczeniowegowspó³czynnika t³umienia Rw,R dla okna

Okre�lili�my wymagany wynikowy wspó³czynnik t³umienia zewnêtrznegoelementu budowlanego. Konieczne jest jeszcze wyja�nienie pojêcia wyma-ganego t³umienia d�wiêku przez okno lub okna w pomieszczeniu. Mo¿emyokre�liæ za pomoc¹ tabel, metod obliczeniowych lub sposobem graficznym,jakie stopnie t³umienia Rw,R musz¹ mieæ poszczególne okna.

Wp³yw na stopieñ t³umienia maj¹:- udzia³ powierzchni okien,- wspó³czynnik t³umienia �ciany zewnêtrznej.

W przypadku kilku wzglêdnie czêstych przypadków zastosowania warto�ciR�w,R dla �ciany i warto�ci Rw,R dla okien mo¿na odczytaæ z tabeli 5.

2

22

Izol

acja

aku

styc

zna

1) Tabela obowi¹zuje tylko dla budynku mieszkalnego o wysoko�ci pomiesz-czeñ oko³o 2,5 m i g³êboko�ci pomieszczeñ oko³o 4,5 m lub wiêcej. Korekta -2 dB jest ju¿ uwzglêdniona.

Nale¿y przestrzegaæ ograniczeñ stosowania tej tabeli zgodnie z przypisem1 u do³u strony. Je�li warunki geometryczne w pomieszczeniu i rodzaje po-mieszczeñ, jak równie¿ inne wp³ywy nie odpowiadaj¹ zasadom podanymw tabeli 5, to okre�lenie warto�ci Rw,R musi odbyæ siê na drodze obliczeniowejlub graficznej.

Przyk³ad:Na rysunku 7 przedsta-wiony jest widok �cianyzewnêtrznej z dwomaoknami, dla której nale¿yokre�liæ wymaganyszacunkowy wspó³czyn-nik t³umienia d�wiêkuRw,R2.

Poszczególne czynno�ciobliczeniowe i odczytyz diagramu na rysunku 8s¹ podane na rysunku 7.

2

23

Izol

acja

aku

styc

zna

WynikOkna musz¹ mieæ rachunkowy, szacunkowy wspó³czynnik t³umienia d�wiêkuRw,R2 = 42 dB, je�li wymagany wynikowy ³¹czny wspó³czynnik t³umieniad�wiêku wynosi 45 dB. Wyznaczenie wymaganego obliczeniowego wspó³-czynnika t³umienia d�wiêku jest mo¿liwe z nastêpuj¹cego wzoru:

RW,R2 = - 10 lg 1/S1 (Sges · 10 R`W,res/10 - S1 10 R`W,R1/10)

RW,R2 = - 10 lg 1/3,5 (10 ·10 -4,5 - 6,5 · 10 -4,8)

RW,R2 = 42 dB

Wynik odpowiada rezultatowi uzyskanemu w metodzie graficznej.

W przypadku powierzchni sk³adaj¹cej siê z kilku czê�ci ró¿nych warto�ciachd�wiêkoszczelno�ci zaleca siê stosowanie metody rachunkowej, poniewa¿metoda graficzna mo¿na byæ u¿yta tylko w pewnych etapach.

2

24

Izol

acja

aku

styc

zna

S¹ dwie mo¿liwo�ci wyboru w³a�ci-wej konstrukcji.

Mo¿liwo�æ 1.Wybór wed³ug tabeli 6 (tabela 40z normy DIN 4109 arkuszdodatkowy 1)

Mo¿liwo�æ 2.Wybór konstrukcji na podstawieznaku jako�ci z potwierdzeniemprzydatno�ci, przyznanego przezuznan¹ w tym zakresie placówkêkontroli technicznej.

2 2.8. Wybór w³a�ciwych konstrukcji

UwagaMówimy tu o placówce kontrolitechnicznej, która jako placówkakontroli technicznej z grupy zajmuj¹-cej siê badaniami przydatno�cii jako�ci wed³ug normy DIN 4109,jest umieszczona w katalogu wyspe-cjalizowanych placówek kontrolitechnicznej, dzia³aj¹cych zatwier-dzon¹ przez nadzór budowlanymetod¹ i uzyska³a dopuszczenie.Lista ta publikowana jest przezNiemiecki Instytut Techniki Budowla-nej w Berlinie.

Poni¿ej, na przyk³adzie, jeszczedok³adniej sprecyzowano obiewymienione mo¿liwo�ci (rysunek 9).

25

Izol

acja

aku

styc

zna

Tabela 6.Przyk³ady realizacji dla rozwiernego, uchylnego i rozwierno - uchylnego okna(drzwi) i zastosowane przeszklenia, podzielone w zale¿no�ci od uzyskanejizolacyjno�ci akustycznej dla warto�ci Rw od 25 do 47 dB(najprostszy sposób realizacji).

2

26

Izol

acja

aku

styc

zna

2.9. Podsumowanie

Ró¿norodno�æ rozwi¹zañ pozwala zorientowaæ siê, ¿e wymagania dotycz¹-ce t³umienia d�wiêku przez okna s¹ wa¿n¹ integraln¹ czê�ci¹ nowej wersjinormy DIN 4109.

Zosta³y sprecyzowane poszczególne etapy, które s¹ potrzebne do wyzna-czania wymaganych warto�ci wspó³czynnika t³umienia d�wiêku, jak równie¿do wyboru w³a�ciwej konstrukcji.

Norma zawiera równie¿ dalsze wymagania dotycz¹ce skrzynek na ¿aluzjeopuszczane lub urz¹dzenia wbudowane w okna lub �ciany, jak np. wentyla-tory.

2

27

Izol

acja

aku

styc

zna

3.1. Zakres stosowania

Okre�lenie wymaganego t³umienia d�wiêku przez okna i ich urz¹dzeniadodatkowe we wszystkich przypadkach, w których nie daje siê zastosowaænormy DIN 4109 lub innych podrzêdnych uregulowañ (np. modernizacjastarych budynków, umowy prywatno-prawne z uwzglêdnieniem minimalnychwymagañ okre�lonych w prawie budowlanym itd.).

Okna pojedyncze ze szk³em izolacyjnym*)

*) Wed³ug Dyrektywy VDI 2719 tabele 2+3.**) Okna pojedyncze z oszkleniem izolacyjnym w klasie 5 musz¹ zostaæ poddane badaniu próbki budowlanej na stanowisku kontrolnym wed³ug normy DIN 52 210.***) Do chwili obecnej izolacjê d�wiêkow¹ w klasie 6 osi¹ga siê tylko w przypadku sprawdzonych okien skrzynkowych.

3

3. VDI 2719

28

Izol

acja

aku

styc

zna

3.2. Cechy szczególne i ró¿nice w porównaniu z norm¹DIN 4109.

W przeciwieñstwie do normy DIN 4109, w normie VDI 2719 przy ustalaniupotrzebnego t³umienia d�wiêku przez �cianê zewnêtrzn¹ i okno wychodzisiê od dok³adniej ustalonego poziomu d�wiêku wewn¹trz pomieszczenia.Oprócz tego uwzglêdnia siê teren budowy, absorpcjê w pomieszczeniui widmo ha³asu na zewn¹trz. Ma to znaczenie szczególnie dla sytuacji naulicach w miastach, jak równie¿ na lotniskach komunikacyjnych, poniewa¿dodaje siê tu 6 dB z powodu du¿ego udzia³u ha³asu o niskiej czêstotliwo�ci.Przy specjalistycznym fachowym doradztwie w zakresie akustyki ewentualnewyznaczenie potrzebnego t³umienia d�wiêku wed³ug dyrektywy VDI numer2719 pozwoli znale�æ odpowiednie rozwi¹zanie dla problemu ha³asuw pomieszczeniu.

3

29

Izol

acja

aku

styc

zna

4. Okre�lenie w³a�ciwych kombinacji okien z roletami przyuwzglêdnieniu dostêpnych �wiadectw kontroli

W przeciwieñstwie do izolacji cieplnej, t³umienie ha³asu mo¿e nie zostaæosi¹gniête, lecz jedynie zmierzone.

Pomiar nastêpuje na stanowisku kontrolnym lub bezpo�rednio na budowie.Podstawê dla wymagania stanowi norma DIN 4109, pomiar odbywa siêwed³ug normy DIN 52 210.

Norma DIN 52 210 zaleca w przypadku ma³ogabarytowych elementów,takich jak skrzynki ¿aluzji opuszczanych, aby zamiast wspó³czynnika t³umie-nia RW, podawaæ normatywn¹ ró¿nicê poziomu d�wiêku Dn. Jest to niezbêd-ne, poniewa¿ skrzynki ¿aluzji opuszczanych s¹ na sta³e zwi¹zanez oknem. Mo¿liwe jest proste wyznaczenie ³¹cznego wspó³czynnika t³umie-nia poprzez warto�æ RW (RW = szacunkowy wspó³czynnik t³umienia).

S¹ dwa sposoby wyznaczania ³¹cznego wspó³czynnika t³umienia dla skrzyn-ki ¿aluzji opuszczanych plus okno:a) podan¹ w �wiadectwie kontroli warto�æ RW dla okna przelicza siê nawarto�æ Dn,W , aby wyznaczyæ ³¹czny wspó³czynnik t³umienia.b) wynikowy wspó³czynnik t³umienia po³¹czonych ze sob¹ elementówbudowlanych (np. ¿aluzje opuszczane plus okna) wyznacza siê ze wzoru.

Sposób rozwi¹zania a)mo¿na przyswoiæ wzglêdnie ³atwo, wyznacza jednak tylko ró¿nice poziomud�wiêku, tak ¿e nie jest mo¿liwe bezpo�rednie porównanie z konstrukcjamiobcymi.

Sposób rozwi¹zania b)wyznacza warto�æ RW , tak aby mo¿liwe by³o bezpo�rednie zakwalifikowaniedo klas izolacji d�wiêkowej.

Najpierw nastêpuje przeliczenie normalnej ró¿nicy poziomów d�wiêkuskrzynki ¿aluzji opuszczanej na oszacowany wspó³czynnik t³umienia RW,R.Tu musi byæ znana jedynie wielko�æ skrzynki i ró¿nica poziomów d�wiêkuskrzynki ¿aluzji opuszczanej wed³ug �wiadectwa kontroli. Przeliczenienastêpuje wed³ug nastêpuj¹cego wzoru:

4

30

Izol

acja

aku

styc

zna

RW,R = Dn,W - 10 lg 10/SR

Przeliczenie Dn,W na RW,R !

SR = powierzchnia ¿aluzji opuszczanej

Na podstawie znanej ju¿ obecnie warto�ci wspó³czynnika t³umienia RW,R dlaskrzynki ¿aluzji opuszczanej mo¿na wed³ug ni¿ej podanego wzoru okre�liæwynikowy wspó³czynnik t³umienia po³¹czonych ze sob¹ elementów budowla-nych, takich jak okno i skrzynka ¿aluzji opuszczanej:

RW,res = - 10 lg 1/SF + SR (SF · 10-RW,F/10 + SR · 10-RW,R/10)

�Ca³kowity wspó³czynnik t³umienia d�wiêku� dla okien / ¿aluzji opuszczanych

Wyznaczone warto�ci wspó³czynnika t³umienia RW,res zawsze zaokr¹gla siêdo pe³nych dB i obowi¹zuj¹ tylko dla zwiniêtych pancerzy ¿aluzji opuszcza-nych. Te wyniki obliczeñ s¹ warto�ciami przybli¿onymi i powinny s³u¿yæ doprojektowania. Dla dok³adnego podania t³umienia d�wiêku (równie¿ zale¿ne-go od czêstotliwo�ci) dla kombinacji okno / ¿aluzja opuszczana ze zwiniêtymi pozostawionym w górze pancerzem niezbêdny jest pomiar tej kombinacjiwed³ug normy DIN 52 210.

4

31

Izol

acja

aku

styc

zna

5. Wyznaczanie ³¹cznego t³umienia d�wiêku zewnêtrznegoelementu budowlanego na podstawie warto�ci dla ró¿nychelementów budowlanych

RW,res = - 10 lg 1/Sges(SF · 10-RW,F/10 + SR · 10-RW,R/10 + SR · 10-RW,R/10 + ... +SX · 10-RW,R/10 )

RW,F,RW,RRW,L,...,RW,X - szacunkowy wspó³czynnik t³umienia okna, ¿aluzji opusz czanej, wentylatora lub dowolnego elementu sk³adowego,SF,SR,SL,...,SX - rzeczywista powierzchnia okna, ¿aluzji opuszczanej, wentylatora lub dowolnego elementu sk³adowego,Sges -powierzchnia ca³kowita

5

32

Izol

acja

aku

styc

zna

6. NORMY POLSKIE

1. PN - 87/B - 02151/03 Akustyka budowlana. Ochrona przed ha³asempomieszczeñ w budynkach. Izolacyjno�æ akustyczna przegród w budynkachoraz izolacyjno�æ akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.

2. PN - B - 02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed ha³asemw budynkach. Izolacyjno�æ akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyj-no�æ akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.

3. PN - EN 20140-3:1999 Akustyka - Pomiary izolacyjno�ci akustycznejw budynkach i izolacyjno�ci akustycznej elementów budowlanych - Pomiarylaboratoryjne izolacyjno�ci od d�wiêków powietrznych elementów budowla-nych.

4. PN - EN ISO 717 - 1:1999 Akustyka. Ocena izolacyjno�ci akustycznejw budynkach i izolacyjno�ci akustycznej elementów budowlanych. Izolacyj-no�æ od d�wiêków powietrznych.

6