INŻYNIERIA SYSTEMÓW PROJAKOŚCIOWYCH Wykład 3...

Agnieszka MISZTAL – Inż. Syst. Projakośc. – Sterowanie procesem

INŻYNIERIA SYSTEMÓW PROJAKOŚCIOWYCH

Wykład 3 „Sterowanie procesem”


Sterowanie – zaplanowany cykl działań, za pomocą którego osiąga się

zamierzony cel, wynik lub zgodność ze wzorcem (Juran, Gryna, 1974).

System sterowania składa się z systemu sterującego (funkcje

sterownicze) i systemu sterowanego (funkcje wykonawcze). Podstawowe

elementy systemu sterowania:

• wrażliwe wyjście,

• komparator porównujący aktualne wyjście z wyjściem zaplanowanym,

• zapis zaplanowanego wyjścia (pamięć przechowująca wartości

wzorcowe),

• element sterujący.

Sprzężenie pomiędzy systemami składowymi może być realizowane

w układzie zamkniętym (sprzężenie zwrotne) lub w układzie otwartym

(sprzężenie proste).

W sterowaniu wyróżnia się działania programujące lub regulujące.


Sterowanie jakością to część zarządzania jakością zorientowana na

spełnienie wymagań jakościowych.

Sterowanie jakością obejmuje monitorowanie procesów (rozumiane jako

stałe śledzenie i przekazywanie informacji), jak i eliminowanie przyczyn

niezadowalającego wykonawstwa na poszczególnych lub wszystkich

etapach cyklu istnienia wyrobu. Dla potrzeb odróżnienia zasięgu

oddziaływania, przyjęto pojęcie obwodów sterowania jakością, wśród

których wyróżnia się:

a) małe (krótkie) obwody sterowania jakością, bezpośrednio

wykorzystujące dane z przyrządów pomiarowych oraz informacje o

niskim stopniu przetworzenia (występują przede wszystkim w obszarze

produkcji i koncentrują na konkretnym stanowisku lub grupie stanowisk

oraz na wykonywanych operacjach technologicznych, np. karty

kontrolne Shewharta).


b) lokalne (średnie) obwody sterowania jakością, w małym stopniu

korzystające z bezpośrednich danych pomiarowych, a zasilane przede

wszystkim informacjami wstępnie przetworzonymi (wykraczają poza

stanowiska pracy, czy linie lub gniazda; funkcjonują w ramach jednego

lub kilku powiązanych ze sobą etapów; są skoncentrowane na konkretnym

wyrobie lub procesie technologicznym; decyzje są podejmowane np. na

podstawie okresowych raportów wydziałowych czy też wyników

przeglądów projektów)

c) rozległe (długie) obwody sterowania jakością, charakteryzujące się

długim czasem zbierania oraz wysokim stopniem przetworzenia danych i

informacji wykorzystywanych do podejmowania decyzji sterowniczych

(obejmują cały cykl istnienia wyrobu, ich celem jest rozpoznawanie

ogólnych prawidłowości, występujących w poszczególnych obszarach

funkcjonowania przedsiębiorstwa, a także na rynku konsumenta – w

odniesieniu do jakości.


Sterowanie jakością procesu polega m.in. na:

• rozpoznaniu stanu procesu,

• zwrotnym wykorzystaniu wyników,

• zestawieniu i przygotowaniu wyników do tzw. zarządzania

wzrokowego.

Dowodem sterowania procesem są:

• plany jakości, instrukcje,

• zapisy z monitorowania procesu,

• zapisy dotyczące kwalifikowania.


Sterowanie jakością procesu obejmuje:

▪ udokumentowane procedury,

▪ odpowiednie wyposażenie i stanowisko,

▪ zgodność z normami, planami, procedurami itd.

▪ monitorowanie wymaganych parametrów,

▪ zatwierdzanie wyposażenia i procesów (o ile konieczne),

▪ określenie kryteriów akceptacji (tolerancji),

▪ ochronę wyposażenia,

▪ szkolenie, podnoszenie kwalifikacji i dobór ludzi.


Przykładowy program sterowania jakością:

1. opracowanie organizacji sterowania jakością,

2. planowanie działań związanych z jakością,

3. opracowanie procedury kontroli i instrukcji warsztatowych,

4. systematyczna kontrola dokumentacji technicznej w celu aktualizacji

zmian wprowadzonych w projekcie,

5. konserwacja sprzętu kontrolnego i pomiarowego,

6. kontrola jakości zakupywanych materiałów,

7. kontrola gotowego wyrobu,

8. analiza kosztów związanych z jakością,

9. zapewnienie działań korygujących w przypadku niewystarczającej

jakości.


KARTA KONTROLNA – wykres z zaznaczoną górną i/lub dolną granicą

kontrolną, na którym rejestrowane są wartości pewnej miary

statystycznej, uzyskane z serii próbek lub podzbiorów, zwykle w

porządku ich występowania w czasie lub w porządku numerów próbki.

Często na karcie występuje linia centralna, która ułatwia śledzenie

trendu, jaki wykazują rejestrowane wartości względem granic

kontrolnych [PN-ISO 3534-2].


KARTA KONTROLNA SHEWHARTA – karta kontrolna służąca do pokazania,

czy proces znajduje się w stanie statystycznie uregulowanym [PN-ISO

3534-2].

KARTA KONTROLNA SHEWHARTA jest wykresem danych liczbowych lub

alternatywnych otrzymywanych z próbek pobieranych w czasie realizacji

procesu i nanoszonych na wykres karty kontrolnej. Określają one

rzeczywistą zmienność procesu ustabilizowanego i muszą mieścić się w

ustalonych granicach kontrolnych.


GRANICE KONTROLNE – na karcie kontrolnej, granica poniżej której

(górna granica) lub powyżej której (dolna granica), lub granice pomiędzy

którymi z bardzo dużym prawdopodobieństwem znajduje się wartość

rozpatrywanego parametru statystycznego, jeżeli proces jest w stanie

statystycznie uregulowanym [PN-ISO 3534-2].

ZEWNĘTRZNE GRANICE KONTROLNE – na karcie kontrolnej, granica

powyżej której (górna granica) lub poniżej której (dolna granica), lub

granice na zewnątrz których położenie wartości rozpatrywanego

parametry statystycznego powinno prowadzić do działań mających na

celu uregulowanie procesu [PN-ISO 3534-2].


LINIA CENTRALNA – linia na karcie kontrolnej reprezentująca wartość

średnią rejestrowanej miary statystycznej, obliczoną na podstawie serii

obserwacji w długim czasie lub reprezentująca założoną z góry wartość

tej miary [PN-ISO 3534-2].

Dla danych ciągłych stosuje się np. karty wartości średniej lub karty

rozstępu.

Dla danych dyskretnych stosuje się np. karty liczby wad w próbce lub

karty wadliwości w próbce


Karta kontrolna – przykład poglądowy

INŻYNIERIA SYSTEMÓW PROJAKOŚCIOWYCH Wykład 3...

Documents

Transcript of INŻYNIERIA SYSTEMÓW PROJAKOŚCIOWYCH Wykład 3...