SPIS TREŚCI3 _______ Od redakcji

4 _______ Słowo od Wiesława Nowaka

7 _______ Zmiany w IGTL

8 _______ Pracownicy - kapitałem firmy

12 _______ Forum Kobiet w Infrastrukturze i Transporcie

14 _______ Rozmowa z Markiem Tarachem

16 _______ Rozmowa z Maciejem Nowakiem

18 _______ Kontrakt ZIM - Żerań

22 _______ Kontrakt ZIK - Warszawa Gdańska

26 _______ Nowy "Gagarin" w stajni ZUE S.A.

30 _______ Inwestycje w IT

32 _______ Etykieta w biznesie - Podróże służbowe

39 _______ Sudoku

40 _______ Źródła fotografii i artykułów

redaktor naczelny: Karolina Wiłkojć-Żesławska

koordynator wydania: Magdalena Korzeniowska

projekt, skład, opracowanie graficzne: Karolina Wiłkojć-Żesławska, Aleksandra Ornat

zespół redakcyjny: Magdalena Korzeniowska, Justyna Marszowska, Marek Proszak, Aleksandra Ornat

korekta: zespół redakcyjny

współpraca w bieżącym numerze:dział HR, pion produkcji, dział relacji inwestorskich, zakład infrastruktury kolejowej, zakład infrastruktury miej-skiej, dział informatyki

wydawca:

ZUE S.A.ul. Kazimierza Czapińskiego 330-048 Krakówtel. 12 | 295 03 50www.grupazue.pl

kontakt z redakcją: spinacz@zue.krakow.pl

nakład: 500 szt.

okładka: logo 25-lecie ZUE S.A.

Materiały przesłane do redakcji podlegają autoryzacji na życze-nie autora. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian redakcyj-nych i skrótów. Przedruk lub inny sposób wykorzystania publika-cji do celów komercyjnych i niekomercyjnych w całości lub częsci może nastąpić wyłącznie za zgodą wydawcy.

DZIEŃ DOBRY!

Ten numer SPINACZA jest zupełnie wyjątkowy.

Do tej pory współpracowaliśmy w ramach redakcji magazynu z zewnętrznymi partnerami, korzystając z ich usług w zakresie składu i opracowania graficznego projektu. Dołączyła do nas jednak kolejna osoba z ZUE i mogę od bieżącego wydania z pełną satysfakcją prezentować Państwu efekt całkowicie samodzielnej pra-cy zespołu redakcyjnego. Mam nadzieję, że także Państwa on ucieszy i zapraszam w tym miejscu do kontaktu z nami. Z przyjemnością otrzymujemy pomysły czytelni-ków – liczymy także na teksty i zdjęcia, które chcieliby-ście zobaczyć w kolejnych wydaniach.

Drugim powodem, dla którego aktualny numer nasze-go periodyku jest szczególny to 25 lat, jakie upłynęło od zarejestrowania przez Wiesława Nowaka jego przed-siębiorstwa. ZUE powstało w czerwcu 1991 roku i jeste-śmy zaszczyceni, że na łamach SPINACZA rozpocznie-my obchody tego jubileuszu listem właściciela i prezesa zarządu spółki. Udanej lektury...

Karolina Wiłkojć-Żesławskaredaktor naczelny

3

Gdy przed dwudziestu pięciu laty zakładałem firmę, zatrudniałem jedną osobę. Był to czas poważnych przeobrażeń – system centralnie planowanej gospodarki upadł i zaczynaliśmy budować kapitalizm. Budząca się wówczas powszechnie przedsiębiorczość przyjmowała różne formy. Symbol tamtych czasów to handlowiec w tzw. szczękach. Losy powstających w latach 90-tych kapitałów są bardzo różne. Jedni robili szybkie kariery – firmy szybko powstawały i równie szybko znikały. Prywatne przedsiębiorstwa powstające wolniej, w spokojniejszym tempie, miały właścicieli, którzy podobnie jak ja, postawili na zrównoważony rozwój. Taką historię mają przede wszystkim firmy specjalistyczne, bazujące na wiedzy i doświadczeniu zatrudnianych fachowców, bez których ich działalność nie mogłaby osiągnąć odpowiedniego poziomu jakości świadczonych usług. Taką filozofią kierowałem się wówczas i dziś robię to nadal. Gdy podejmowałem decyzję o zakupie kolejnych firm, tak naprawdę pozyskiwałem cenny kapitał ludzki pozwalający mi realizo-wać kontrakty w sposób coraz bardziej kompleksowy.

Sukcesywnie inwestując, rozbudowując park maszyn i powiększając szeregi specjalistycznej kadry, usamodzielniałem ZUE tak, by móc dziś wykonywać inwestycje przede wszystkim w roli generalnego wykonawcy. Jak w życiu, tak i w biznesie, ważne jest czym się dysponuje, zarówno pod względem swobody materialnej, jak i prawnej. To wszystko bardzo istotne aspekty, ale z mojego punktu widzenia w firmie najważniejsi są ludzie – to oni ją tworzą i tylko dzięki nim i wiedzy płynącej z ich doświadczenia może się ona rozwijać. W życiu firmy jest wiele ważnych momentów – pierwsze duże zadanie, wejście na Giełdę Papierów Wartościowych, czy wreszcie akwizycje nowych podmiotów – to kroki milowe, które robi większość rozwijających się przedsiębiorstw. Myślę, że w przypadku ZUE, jednym z ważniejszych i unikalnych wydarzeń było połączenie się organizacji ze strukturami Przedsiębiorstwa Robót Komunikacyjnych w Krakowie SA. PRK Kraków od początku swego istnienia było jedną z ważniejszych firm kolejowych działających w naszym kraju i ta unikalna tradycja weszła teraz do dziedzictwa założonej przez mnie firmy. Nie ukrywam, że jest powodem mojej osobistej satysfakcji fakt, że w grupie ZUE jest też poznańskie Biuro Projektów Komunikacyjnych. Cieszy mnie to szczególnie w kontekście losu pozostałych polskich przedsiębiorstw państwowych założonych po wojnie by wpierw odbudować, a później rozwijać polską infrastrukturę. Jako człowiek stojący na czele firmy obchodzącej swe ćwierćwiecze chciałbym rozwinąć przed Państwem szerokie perspektywy i rysować ambitne plany, jednakże jako osoba realistycznie nastawiona do rzeczywistości stwierdzam, że obecny stan rynku determinuje naszą strategię na ten rok, jaką jest stabilne trwanie do czasu, gdy rynek osiągnie ocze-kiwany poziom. Chcemy utrzymać kapitał, jestem bowiem przekonany, że będzie nam potrzebny, gdy na rynek znów wypłyną duże zadania. Musimy teraz racjonalnie zarządzać zbudowanym kapitałem – mając w perspektywie zwiększenie kwot i zakresów w przetar-gach ogłaszanych dla inwestycji w infrastrukturę miejską i kolejową, szukać innych, alternatywnych rynków.Każdy filar naszej działalności jest dla nas równie ważny i stanowi obszar, w którym ZUE powinno konsekwentnie zdobywać zlecenia. Tak, jak wspomniałem, preferuję konsekwen-cję w podejmowanych działaniach i chciałbym jeszcze polepszyć pozycję, którą udało nam się wspólnie przez te lata wypracować.

5 4

SZANOWNI PAŃSTWO,

7

ZMIANY W IGTL

W dniu 02.03.2016 r. odbyło się Walne Zgromadze-nie Sprawozdawczo-Wyborcze Izby Gospodarczej Transportu Lądowego.

Prezesem została dotychczasowa Koordynator Prac Zarządu, Przewodnicząca Sekcji Budownictwa Kolejo-wego pani Marita Szustak. Do Zarządu weszli dotych-czasowi Przewodniczący Sekcji Branżowych: pan Przemysław Korwiel - Wagony i Spedycja, pan Piotr Macioszek - Przewoźnicy Kolejowi oraz pan Wiesław Nowak - Budownictwo Kolejowe. Ponadto, do Zarzą-du powołani zostali panowie: Andrzej Kwiek, Henryk Pińkowski oraz Ryszard Leszczyński.

Spotkaniu towarzyszyła bardzo duża frekwencja. Pojawili się prawie wszyscy Członkowie IGTL, a także zaproszeni Goście, między innymi piastujący od 10-ciu lat funkcję Prezesa IGTL, pan Stanisław Kogut.^

W IGTL funkcjonują trzy sekcje branżowe: Przewoźników KolejowychWagonów i SpedycjiBudownictwa Kolejowego

Władze Izby stanowią:Walne Zgromadzenie CzłonkówZarządKomisja RewizyjnaSąd Koleżeński

Członkostwo w IGTL:Członkiem Izby może zostać podmiot gospodarczy prowadzący działalność gospodarczą zgodnie z zasadami etyki zawodowej, z wyłączeniem osób fizycznych prowadzących taką działalność jako zajęcie uboczne.

8 9

PRACOWNICY - KAPITAŁEM FIRMY

Kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy jest jednym z elementów strategii rozwoju przedsiębiorstwa. Wypracowaliśmy pozycję jednego z liderów rynku budownictwa branży kolejowej i miejskiej infrastruktury szynowej oraz energetycznej zatrudniając w ramach spółki wykonawczej siedmiuset pracowników. W całej grupie pracuje blisko aktualnie osiemset osób – jesteśmy w naszym regionie dużym pracodawcą i mamy świadomość, że pozytywny wizerunek ma realny wpływ na kondycję firmy i osiągane przez nią rezultaty.

Ambasadorami marki są pracownicy, bowiem to oni są najlepszym źródłem informacji o firmie. Ich zaangażowanie w proces kształtowania wizerunku ma ogromne znaczenie, a ich niewielka rotacja skutkuje zwiększeniem efektywności wykonywanej pracy oraz powoduje wzrost poziomu lojalności. Nie bez znaczenia pozostaje to w kontekście procesów rekrutacyjnych ponieważ przyciąga dobrych kandydatów, co zaś bezpośrednio wpływa na poprawę poziomu kompetencji zatrudnianej kadry.

Mając na uwadze, że pracownik jest najwięk-szą wartością pracodawcy, każdego dnia podej-mujemy określone działania. Mam tu na myśli m.in. obsługę kadrową pracowników i dbałość o ich rozwój, które znajdują swój wyraz w szko-leniach zawodowych oraz udoskonalanym sys-temie wynagrodzeń i systemie motywacyjnym. Dział HR skupia się ponadto na indywidualnym planowaniu ścieżki kariery każdego pracow-nika, zgodnym z jego kompetencjami i oczeki-waniami. Pozyskanie pracownika i jego adapta-cja do budowanej w przedsiębiorstwie kultury organizacyjnej to jedno z najważniejszych zadań o charakterze wewnętrznym, które podejmowane są by tworzyć w firmie przyjazne środowisko pracy. Podejmujemy również dzia-łania skierowane na zewnątrz, ściśle związane z przekazywaniem wizerunku ZUE jako atrak-cyjnego pracodawcy. Chcemy, by dla osób poszukujących zatrudnienia, które poprzez strony internetowe oraz portale społecznościo-we przeprowadzają rekonesans na temat poten-cjalnego miejsca zatrudnienia, widocznym było, że ZUE zapewni im nie tylko stabilną pracę, ale stworzy także możliwści rozwoju zawodowego.

zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracow-ników. Dbając o rozwój osobisty zatrudnio-nych osób, każdego roku opracowywana jest bogata oferta szkoleń, w tym zawodowych. Staramy się umożliwiać naszym pracownikom godzenie obowiązków służbowych z rodzin-nymi, m.in. dając im możliwość korzystania z szerokiego wachlarza świadczeń, w tym socjalnych. Pracownicy ZUE S.A. mogą korzy-stać z dofinansowania do „wczasów pod gruszą”, wypoczynku dzieci, biletów wstępu do teatru oraz wejściówek na basen. Ci, którzy znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej mogą ubiegać się także o pomoc w posta-ci bezzwrotnej zapomogi pieniężnej. Ponadto, ze środków Zakładowego Funduszu Świad-czeń Socjalnych udzielane są pożyczki na cele mieszkaniowe. Możliwe jest również zaciąganie nieoprocentowanych pożyczek lub gromadzenie oszczędności w Pracowniczej Kasie Zapomo-gowo-Pożyczkowej, która pomimo upływu lat niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem. Pracodawca w trosce o zdrowie i dobrą kondy-cję fizyczną swoich pracowników finansuje ich

Wykorzystujemy nowe technologie aby jeszcze skuteczniej kształtować wizerunek pracodaw-cy odpowiedzialnego i prowadzącego dialog z pracownikami. Dialog taki prowadzony jest zarówno wewnątrz firmy, jaki i na poziomie organizacji rządowych i pozarządowych. ZUE od lat jest aktywnym członkiem Małopol-skiego Związku Pracodawców Lewiatan, któ-rego głównym zadaniem jest ochrona praw, godności i interesów pracodawców poprzez działania podejmowane szczególnie w odnie-sieniu do inicjatyw związków zawodowych, organów władzy i administracji państwo-wej, samorządu terytorialnego oraz innych instytucji, a dotyczących relacji zatrudnienia i kwestii pracowniczych. Ponadto, pod ko-niec ubiegłego roku, prezes zarządu ZUE S.A. został powołany przez Marszałka Województwa Małopolskiego do Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego (WRDS) w województwie mało-polskim. Wojewódzka Rada Dialogu Społecz-nego to ciało, w którym zasiadają przedstawi-ciele czterech stron: samorządowej, rządowej, pracodawców i pracowników, aby współdziałać w zakresie najlepiej pojętego rozwoju naszego

województwa przy jednoczesnym zabezpie-czeniu interesów każdej z reprezentowanych stron. WRDS może także rozpatrywać sprawy społeczne lub gospodarcze powodujące kon-flikty między pracodawcami i pracownikami. W ten sposób ZUE bierze czynny udział w pracach polegających na kształtowaniu płaszczyzny wa-runkującej relacje pracodawcy i pracowników. W ZUE bardzo dużą wagę przykładamy do bez-pieczeństwa zatrudnienia oraz wynagradzania zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i oceną wykonywanej pracy. Od 01 stycznia bieżącego roku obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy zarejestrowany w Państwowej Inspekcji Pracy, który określa jednolite zasady wyna-gradzania, kończąc tym samym okres po połą-czeniu się spółek ZUE S.A. i PRK Kraków S.A., kiedy obowiązywały dwa różne systemy. Nato-miast przyjęty w firmie Regulamin Pracy jasno i szczegółowo określa organizację i porzą-dek w procesie pracy. Każdy nowy pracow-nik z chwilą przyjęcia ma obowiązek zapoznać się z treścią obydwu dokumentów, by wie-dzieć, jakie wynikają z nich prawa i obowiązki,

Małgorzata Piwowarczykdyrektor HR ZUE S.A.

ZUE to połączenie kompetencji pracowników starszych stażem, których ogromnym atutem są wiedza i zdobywane latami doświadczenie, z potencjałem młodych ludzi rozpoczynających swe kariery zawodowe. Taki przekrój pokole-niowy sprawia, że udaje się nam łączyć entu-zjazm, energię i optymizm młodych pracowni-ków ze specjalistyczną wiedzą i praktycznymi umiejętnościami osób dojrzałych zawodowo. To ogromny atut. Cieszy nas, że świadomość tego mają też sami pracownicy, zarówno ci starsi, którzy chętnie dzielą się umiejęt-nościami oraz ci młodsi, którzy mogą z tego korzystać. Co roku na emeryturę odcho-dzą przecież kolejni, wieloletni pracownicy, a szeregi naszej firmy zasilają młodzi. Nasz dalszy rozwój może odbywać się wyłącz-nie w oparciu o wykwalifikowanych, speł-niających się zawodowo i utożsamiających się z firmą, lojalnych pracowników. By móc sprawnie działać i zachować konkurencyj-ność na rynku, potrzebujemy personelu, cią-gle podnoszącego swe kompetencje. Dlatego, każdego roku, w oparciu o bieżące potrzeby szkoleniowe, tworzymy plan i corocznie wzra-sta budżet przeznaczony na jego realizację.

Oczywiście, poprzez udział w zewnętrznych i wewnętrznych szkoleniach oraz kursach zawo-dowych nasi pracownicy nabywają nowych umie-jętności, a także aktualizują swoją wiedzę, jednak niezastąpioną metodą pozyskiwania unikalnych kompetencji jest korzystanie z doświadczenia starszych pracowników. Dla pracodawcy istotne znacznie ma, aby wraz z odejściem z pracy najstarszych współpra-cowników, którzy są cennymi partnerami dla młodych osób, nie przepadło ich doświadcze-nie i całe bogactwo kwalifikacji zawodowych. W ZUE transfer wiedzy odbywa się bowiem nie tylko dzięki współpracy pomiędzy działa-mi i współdziałaniu osób zatrudnionych na róż-nych szczeblach, ale także w formie mentorin-gu rozumianego jako uczenie się od mistrzów.

Doświadczeni pracownicy przekazują swoją wie-dzę tj. swoje doświadczenie zawodowe zgroma-dzone w ciągu często kilkudziesięciu lat pracy, udzielają cennych wskazówek i praktycznych po-rad. Nieocenione znaczenie ma przekazywanie wiedzy i doświadczenia na każdym stanowisku w codziennej pracy zespołów roboczych skupia-jących zarówno młodych, jak i starszych pracow-ników. Młodsi pracownicy poprzez taki kontakt zdobywają wiele praktycznych umiejętności, któ-rych nie nauczą się w żadnej szkole, czy na stu-diach. Brak transferu wiedzy mógłby sprawić, że mniej doświadczeni pracownicy, którzy są dopiero na początku swojej drogi zawodowej, popełnia-liby błędy, które już w przeszłości się zdarzały, zaś przekazywanie praktycznej wiedzy może wy-eliminować syndrom „wywarzania już otwartych drzwi”.Dzięki współpracy starszych z młodszymi zanika też konflikt pokoleń. Międzypokoleniowa transmisja wiedzy nabiera zatem szczególne-go znaczenia w sytuacji likwidacji średnich oraz zawodowych szkół, które prowadziły praktyczną naukę zawodu i przygotowywały pracowników do pracy w tak trudnej branży jaką jest nasza. W związku z powstałą luką na polu edukacyjnym, już od wielu lat bardzo ważnym źródłem

kształcenia pracowników jest wiedza i doświad-czenie nabywane od starszych kolegów w toku pracy.

prywatną opiekę medyczną na terenie całego kraju. Dodatkowo, na preferencyjnych warun-kach można objąć prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym również członków swoich rodzin. Każdy może też skorzystać z ubezpieczenia grupowego na życie, dla siebie oraz swojej ro-dziny, na warunkach wynegocjowanych przez firmę. Podobne zasady dotyczą korzystania z systemu Benefit System. Absolutnym prio-rytetem jest zapewnienie wszystkim bezpiecz-nych i higienicznych warunków pracy. Zgodnie z wymogami BHP, systematycznie poprawia-ne są warunki pracy osób zatrudnionych na kontraktach budowlanych, a pracownicy mają zapewnione wszelkie niezbędne środki i na-rzędzia do pracy. Jednak to, co wydaje się obecnie naprawdę wyróżniać ZUE na tle in-nych pracodawców, to dbałość o przekaz spe-cjalistycznej wiedzy, co w sytuacji braku szkół przyzakładowych jest szczególnie istotne.^

Absolutnym priorytetem jest zapewnienie

wszystkim bezpiecznych i higienicznych

warunków pracy

10 11

„

„

Pamiętajmy, że na styku kreatywności młodych

i doświadczenia starszych rodzą się najlepsze

pomysły, a taka współpraca jest satysfakcjonująca

dla obu stron

Powstała w ten sposób wiedza podpar-ta doświadczeniem będzie procentować, a co chyba najważniejsze, w przyszłości zo-stanie przekazana kolejnemu pokoleniu.^

„

„

Magdalena Jagodzińskaz-ca dyrektora HR ZUE S.A.

12

FORUM KOBIET W INFRASTRUKTURZE I TRANSPORCIE

Forum Kobiet w Infrastrukturze i Transporcie odbyło się 17 maja 2016 r. w budynku Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferu Technologii Politechniki Warszawskiej.

RADA PROGRAMOWA

Przewodnicząca Rady Programowej: Ewelina Sosnowska, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu, Zespół Doradców Gospodarczych TOR

Aneta Adamek, Członek Zarządu, Fundacja Osłoń,Marta Darasz, Prezes, Fundacja OsłońAlina Giedryś, Doradca Marszałka ds. Infrastruktury Kolejowej, Urząd Marszałkowski Województwa ŁódzkiegoKatarzyna Górniak-Łojek, Koordynator Komunikacji Korporacyjnej i Marketingu, CEMEXElwira Gross-Gołacka, Ministerstwo EnergiiMałgorzata Jabłońska, Communication Manager, ATEM-PolskaMarta Jarosińska, PR Manager, Stadler RailZofia Jóźwiak, Dziekan, Akademia Morska w SzczecinieLucyna Kosmalska, Członek Zarządu, Dyrektor ds. Inwestycji, ATEM-PolskaDagmara Kowalska, Dziennikarz, RDC Polskie RadioAgnieszka Lis, Naczelnik Wydziału Promocji, Koleje MazowieckieMonika Łupińska, Prezes, Ecco RailJoanna Makowiecka-Gaca, była Prezes, Polimex-MostostalKatarzyna Marciniak, Dyrektor Biura Komunikacji, DB Schenker Rail PolskaDonata Nowakowska, Rzecznik Prasowy, Koleje MazowieckieAnna Opas-Kwaśniewska, Prezes, GlaspoKrystyna Pękała, Prezes, Szybka Kolej MiejskaDorota Raben, była Prezes, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A.Izabella Rokicka, Dyrektor Komunikacji, Zrównoważonego Rozwoju i Public Affairs, Członek Zarządu, CEMEXBarbara Rymsza, Zastępca Kierownika Zakładu, Instytut Badawczy Dróg i MostówBianka Siwińska, Dyrektor Zarządzająca Fundacji Edukacyjnej PerspektywyAnna Szczygielska, Członek Zarządu, KombudKarolina Wiłkojć-Żesławska, Dyrektor ds. Komunikacji Korporacyjnej i Rozwoju Rynku, ZUE S.A.Renata Wozba, Ekspert ds. Strategii Marketingowej i Public AffairsLidia Żakowska, Kierownik Zakładu Transportu, Politechnika Krakowska

Podczas spotkania prelegenci rozmawiali na tematy m.in. wyboru ścieżek zawodowych i czynników, które na ten wybór wpływają; możliwości i szans kobiet na pełnienie wyso-kich funkcji w kluczowych instytucjach, a tak-że solidarności kobiet: czy istnieje, czy trzeba ją wspierać i jak działa. Przedstawione zostały również drogi zawodowe kobiet, które prze-tarły pierwsze szlaki i podzieliły się swo-imi doświadczeniami i obserwacjami.

Głównym celem Forum jest zbudowa-nie wyjątkowej wspólnoty wzajemnie się wspierającej i dążącej do zwiększenia reprezentacji kobiet w tym biznesie. Mamy nadzieję, że to nie ostatnia edycja tej inicjatywy.^

W 27 lat po transformacji ustrojowej, w Polsce nastąpiła nie tylko zmiana syste-mu politycznego, ale zaszło też wiele zmian we wszystkich dziedzinach naszego życia, w tym - w kwestii postrzegania równości praw kobiet i mężczyzn. Spektakularnemu rozwojowi gospodarki rynkowej towarzyszyła tocząca się właściwie równocześnie dyskusja o równo-uprawnieniu płci, parytetach w instytucjach publicznych, rolach przypisanych kobietom i mężczyznom w życiu zawodowym i rodzinnym.

Wiele kobiet piastuje dziś wysokie stanowiska w firmach w różnych branżach, w tym rów-nież w tych, które są uznawane za „męskie”. Tradycyjny podział na zawody typowo męskie i typowo kobiece powoli ulega zatarciu. Ko-biety coraz śmielej wkraczają w świat zawo-dów, które dotychczas były domeną mężczyzn i pokazują, że nie boją się nowych wyzwań.

Forum Kobiet w Infrastrukturze i Transporcie to pierwsze tego typu wydarzenie dla bran-ży kolejowej, infrastrukturalnej i transporto-wej, stworzone do wymiany opinii i informacji na temat roli, szans i możliwości rozwoju za-wodowego kobiet w tych sektorach gospodarki.

Panel dyskusyjny "Kobiety w instytucjach publicznych - możliwości i szanse", prowadzony przez Joannę Racewicz

Ewelina Sosnowska - Przewodnicząca Rady Programowej, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu, Zespół Doradców Gospodarczych TOR

Karolina Wiłkojć-Żesławska - Członek Rady Programowej, uczestnik debaty "Kluczowe czynniki sukcesu, co wpływa na wybór ścieżki zawodowej?"

14 15

O TYM, JAK DOTRZYMAĆ KROKU, JAK SIĘ ROZWIJAĆ I Z CZEGO BYĆ DUMNYMROZMAWIAMY Z MARKIEM TARACHEM – DYREKTOREM DS. PRODUKCJI ZUE S.A.

Wielokrotnie powtarzane przez Inwestorów

dobre zdanie o naszych realizacjach i jakości wykonania,

daje podstawę do satysfakcji z dobrze urzeczywistnionych

założeń i wytycznych

To już rok od naszej ostatniej rozmowy na łamach „Spinacza” – jak ocenia pan ten miniony czas?

Tak, to prawda, mija rok i czas, jak widać, bardzo szybko biegnie. Zauważam to zwłaszcza w kontekście tempa, jakie nasza firma narzuciła sobie, by dotrzymać kroku rynkowi i stale naciskającej konkurencji. Stwierdzam, że ZUE wykorzystało swoje szanse rozwoju we wszystkich dziedzinach, w jakichsię specjalizuje i właśnie tak oceniam ten miniony rok. Wielokrotnie powtarzane przez Inwestorów dobre zdanie o naszych realizacjach i jakości wykonania, daje podstawę do satysfakcji z dobrze urzeczy-wistnionych założeń i wytycznych. Poparliśmy zamknięciem zakontraktowanych inwestycji, zarówno w czasie, jak i z dobrymi wynikami. Niewątpliwie, osiągnięty efekt to zasługa ludzi – to zespół, który na obecną chwilę buduje wartość dodaną firmy.

Pion produkcji stoi nadal przed niełatwym wyzwaniem – czy współpraca z biurem ofertowania przyniesie oczekiwane efekty w postaci pozyskanych zadań?

Wyzwania na obecnym etapie nieco zmieniły charakter naszych dotychczasowych działań. Wobec pełnego zaangażowania pionu produkcji w samą realizację, zdecydowaliśmy się na szersze wejście w fazę pozyskiwania robót. Wiąże się to z faktem ograniczonego dostępu do przetargów, które według założeń miały być ogłaszane już od końca ubiegłego roku i z początkiem bieżącego. Dzieje się jednak inaczej i mam obawy, co do osiągnięcia założeń deklarowanych przez Inwestorów, a pozwalają-cych na realizację planów opierających się między innymi o fundusze unijne. Wprowadzenie do bezpo-średnich działań w procesie ofertowym osób z pionu produkcji powinno dać pozytywne efekty, wynikające chociażby z próby osiągania oszczędności na etapie sporządzania kalkulacji. Potencjał młodych inżynierów stara się myśleć asertywnie ale i innowacyjnie, nie bazując jedynie na zwykłej wycenie. Rozpatrujemy alternatywne technologie wykonania, przekładające się na czas realizacji, a zatem na efekt w postaci skutecznej oferty. Pomimo trudnego okresu, który nastał dla wszystkich firm budowlanych, uważam, że jesteśmy w stanie utrzymać dotychczasowy poziom rozwoju ZUE.

Jak przygotowujemy się do tego okresu?

Na nowo pozyskanych kontraktach realizacyjnych trwają procesy polegające na wdrażaniu procedur rozpoczynających każdą budowę. Pozostałe siły przerobowe skupione są na zakończeniu przeglądui remontu sprzętu oraz maszyn, przeprowadzamy niezbędne szkolenia dla pracowników. Zainwestowa-liśmy także w specjalistyczny tabor do wykonywania nawierzchni torowej, co powinno znacząco wpłynąćna naszą konkurencyjność na rynku.

Na ma czym polegać współpraca pionu produkcji z sekcją rozwoju rynku?

Obejmując w ZUE stanowisko szefa produkcji, przyjąłem wraz z zarządem spółki strategię umacniania naszej pozycji na rynku rodzimym, przy jednoczesnym dywersyfikowaniu działalności oraz wyjściu na nowe rynki, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zarząd, opracowując zmiany do dokumentów organi-zujących funkcjonowanie spółki, wydzielił odrębną jednostkę – sekcję rozwoju rynku, która ma realizo-wać działania skierowane na ekspansję poza dotychczas opanowane rynki i pola działalności. W założe-niu, sekcja rozwoju rynku będzie współpracować zarówno z inżynierami pionu produkcji, jak i z biurem ofertowania, by kompleksowo i skutecznie wprowadzić do naszego portfolio nowe obszary działalności.

Czym obecnie możemy się pochwalić myśląc o realizacjach prowadzonych przez ZUE ?

W podsumowywanym przez nas okresie zakończone zostały realizacje, którymi niewątpliwie powin-niśmy się szczycić. Do konkursu Budowa Roku 2015 zgłoszone zostały dwa duże kontrakty, pierwszy - budowa Zajezdni Tramwajowej Franowo w Poznaniu, drugi - zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w ramach projektu „Polepszenie jakości usług przewozowych poprzez poprawę stanu technicznego linii kolejowych nr 1, 133, 160, 186 na odcinku Zawiercie - Dąbrowa Górnicza Ząbkowice- Jaworzno Szczakowa”. O tytuł Modernizacji Roku 2015 ubiega się projekt przebudowy Zajezdni Tramwajowej Pogodno w Szczecinie. Liczymy na docenienie naszej pracy przez komisje konkursowe, ale osobiście twierdzę, że nie tylko te eksponowane realizacje przynoszą nam chlubę. Myślę, że każdy z realizowanych, czy już zakończonych kontraktów jest dla ZUE powodem do dumy.„

„

16 17

Od początku 2016 roku spółki giełdowe obowiązuje zbiór - Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016

„

„

Pion korporacyjny funkcjonujący w podmiocie dominującym Grupy ZUE odpowiada m.in. za tzw. ład korporacyjny. Na czym to polega?

Patrząc przez pryzmat giełdy, ład korporacyjny jest zbiorem zasad, reguł, narzędzi oraz dobrych praktyk wspierających efektywne zarządzanie, skuteczny nadzór oraz komunikację w spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW). Od początku 2016 roku spółki giełdowe obowiązuje zbiór „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016”, który zastąpił wcześniej stosowane na GPW regulacje. ZUE S.A. stosowało się również do wcześniejszych zbiorów dotyczących ładu korporacyjnego. „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016” odnoszą się do takich elementów w funkcjonowaniu spółek giełdo-wych, jak polityka informacyjna spółki i komunikacja z inwestorami, funkcjonowanie zarządu i rady nadzorczej, systemy i funkcje wewnętrzne, walne zgromadzenia spółek i relacje z akcjona-riuszami, konflikty interesów czy zasady dotyczące polityki wynagrodzeń. Każda z ww. kategorii obejmuje zbiór rekomendacji i zasad, co do których stosowania lub nie spółka giełdowa powinna się zadeklarować. Trzeba bowiem zaznaczyć, że spółki notowane na GPW same decydują czy stosują daną rekomendację lub zasadę. Giełdowy ład korporacyjny stanowi zatem rodzaj zbioru rekomendacji postępowania dla spółek giełdowych, a nie nakazów.

Jakie korzyści mogą płynąć ze stosowania zasad ładu korporacyjnego?

Wyżej opisane zasady są ważnym elementem budowania pozycji konkurencyjnej spółek notowanych na GPW. Wskazują one elementy funkcjonowania przedsiębiorstwa, które w dużej mierze służą rynkowi do oceny wiarygodności spółek notowanych na GPW, a zagranicznym inwestorom do oceny polskiego rynku kapitałowego. „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016” nie gwarantują spółkom giełdowym dodatkowych przywilejów, ale uwiarygadniają ich raportowane wyniki. Wdrożenie tego zbioru i jego stosowanie wymaga od firm poniesienia określonego nakładu pracy. Praca ta przynosi jednak efekty w postaci wzrostu wiarogodności spółki w oczach inwestorów i kontrahentów. Patrząc na sprawę z szerszej perspektywy, na stosowaniu zasad zawartych w zbiorze „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016” zyskują nie tylko poszczególne spółki giełdowe, ale również inwestorzy, giełda jak i cały polski rynek kapitałowy.

ZUE, jako spółka giełdowa podlega szeregowi uregulowań i zaleceń. Jak udaje się nadzorować ich przestrzeganie i odpowiednią realizację przy tak dużej organizacji i rozproszeniu prze-strzennym podmiotów działających w grupie?

To prawda, ilość regulacji i zaleceń, jakie muszą stosować spółki notowane na giełdzie jest bar-dzo duża i ma charakter zmienny. Dotyczy to zarówno elementów prawnych, jak i finansowych. Co istotne, w lipcu 2016 roku wejdą w życie nowe uregulowania w zakresie obowiązków informa-cyjnych spółek giełdowych, do czego intensywnie się przygotowujemy. Giełdowymi obowiązkami informacyjnymi zajmuje się w ZUE S.A. Dział Relacji Inwestorskich, który dba o należyte ich wykonywanie oraz analizuje zdarzenia gospodarcze w podmiotach z Grupy ZUE pod kątem obowiązujących spółki giełdowe regulacji. Dział Relacji Inwestorskich jest pewnego rodzaju „centrum informacji”, które zbiera, weryfikuje i konsoliduje potencjalnie ważne dla rynku giełdowego informacje o zdarzeniach gospodarczych w Grupie ZUE. Taka organizacja pracy pozwala na efektywny nadzór nad funkcjonowaniem ZUE S.A. na giełdzie.

O ŁADZIE, OBOWIĄZKACHI ZMIENNOŚCI ZASAD

ROZMAWIAMY Z MACIEJEM NOWAKIEM – DYREKTOREM DS. PRAWNYCH I KORPORACYJNYCH ZUE S.A.

PRZEBUDOWA (MODERNIZACJA) TRASY TRAMWAJOWEJ NA ODCINKU DWORZEC WILEŃSKI – ŻERAŃ WSCHODNI

Przebudowa (modernizacja) trasy tramwajowej na odcinku Dworzec Wileński – Żerań Wschodni jest kolejnym projektem realizowa-nym przez Zakład Infrastruktury Miejskiej na terenie Warszawy.

Po wybudowaniu linii tramwajowej na Tarchomin, tym razem przed pracownikami ZIM postawiono zadanie modernizacji istnieją-cej linii. Umowa ze spółką Tram-waje Warszawskie o wartości 65 151 351, 62 PLN brutto na reali-zacje kontraktu została podpisana 12 sierpnia 2015 r. Warto zaznaczyć, że ponad 31 mln PLN z tej kwoty stanowiło dofinansowanie unijne.

Zakończenie zadania określono na 15 kwietnia 2016 r., z zastrze-żeniem, że wszystkie roboty bu-dowlane z wyjątkiem zagospo-darowania terenu musiały być zakończone do 15 listopada 2015 r.

18 19

Zapadła także decyzja Tramwa-jów Warszawskich o przerwaniu prac na okres około dwóch tygo-dni ze względu na konieczność uruchomienia linii cmentarnych na okoliczność Dnia Wszyst-kich Świętych, dlatego tramwa-je na Bródno powróciły dopiero 7 grudnia – i to bez pętli Annopol.

W drugim etapie do 28 grudnia zakończono całość prac budow-lanych i uruchomiono połączenia tramwajowe.

W ostatnim etapie, którego ko-niec przewidziano na 15 kwietnia 2016 r., wykonano zagospodaro-wanie zieleni.^

W związku z tym całość projek-tu podzielona została na 3 etapy.

W pierwszym etapie trwającym do 24 października planowano wy-konać wszystkie roboty torowe umożliwiające przywrócenie ru-chu tramwajowego przed Świętem Wszystkich Świętych, natomiast w I połowie listopada miał odbywać się jeszcze remont pętli tramwa-jowej Annopol. Prace jednak prze-dłużyły się ponieważ rozpoczęcie robót torowych na jednym z waż-niejszych odcinków w ul. Odrowąża mogło nastąpić dopiero po uprzed-nim oddaniu do użytkowania re-montowanego mostu im. Gen. Ste-fana Grota-Roweckiego. Ponadto, rozpoczęcie prac na torowiskach przy pętlach tramwajowych Że-rań Wschodni oraz Annopol było uwarunkowane wcześniejszym uzyskaniem decyzji o pozwole-niu na budowę przez Inwestora.

Podczas realizacji zadania wykonano następu-jące zakresy robót:

Branża torowa:Przebudowano łącznie 13 302 mtp, w tym: 7 097 mtp torowiska nowego, 6 205 mtp torowi-ska regulowanego. Torowisko nowobudowane: 4 953 mtp. – torowisko wykonane w technologii bezdpodsypkowej (system DATWYLER – 4 353 mtp.; system RHEDA CITY GRUN – 600 mtp.) 2 144 mtp. – torowisko wykonane w technologii podsypkowej.

Roboty budowlane:Zmianą, którą pasażerowie odczuli najbardziej, była przebudowa aż 34 platform przystanko-wych – zostały one wydłużone i dostosowane do tramwajów niskopodłogowych; wykonano rampy wjazdowe i płytki z wypustkami ostrze-gającymi przed zbliżaniem się do krawędzi. Największa zmiana dotknęła przystanki Bródnowska na ul. 11 Listopada, gdzie po remoncie do tramwaju nie wsiada się już z poziomu jezdni, ponieważ w tym miejscu, na długości kilkuset metrów tory tramwajo-we poprowadzone zostały po łuku, w związ-ku z tym tramwaj jadący w kierunku ul. Tar-gowej „przybliża się” do chodnika na którym powstał nowy przystanek; w przeciwnym kie-runku (do Ronda Żaba) platforma przystanko-wa powstała w miejscu dotychczasowego toru, co stanowi duże ułatwienie dla pasażerów.

2120

Marek Proszakspecjalista ds. promocji i reklamy ZUE S.A.

Sieć trakcyjna:Postawiono łącznie 120 słupów trakcyjnych i trakcyjno-oświetleniowych, wywieszono 20,34 km przewodu Djp 100 sieci trakcyjnej.

Branża oświetleniowa:Postawiono 104 lampy oświetlenia parkowego, 20 lamp oświetlenia ulicznego, zabudowano 5 km kabla 5x25.

Branża drogowa:Wykonano 5 080 mb krawężników drogowych, ułożono 5 100 m² nawierzchni z betonowej kostki drogowej 7 000 m² nawierzchni z pły-tek chodnikowych oraz 5 800 m² nawierzchnia asfaltowej. Przebudowano sygnalizację świetlną na 8-iu skrzyżowaniach oraz na Rondzie Żaba.^

inżynierowie budowy: Wysokiński Maciej, Machlowski Jarosław, Sułko-Król Agnieszka,

geodeci: Pyla Agnieszka, Bienias Marcin, Tokarz Tadeusz oraz

rozliczeniowiec: Kołodziejczuk Mirosław

Wzorowe prowadzenie inwestycji zawdzięczamy ekipie w składzie:

Gruszecki Łukasz - kierownik kontraktu, Bajer Kamil - kierownik budowy,

kierownicy robót elektrycznych: Sroczyński Piotr, Szajowski Piotr, Bogatko Bartosz,

kierownicy robót torowych: Oleksy Tomasz, Radoń Karol, Wójtowicz Adam, Gurda Wojciech,

Strojek Jan Wójtowicz Adam II - kierownik robót konstrukcyjnych, kierownik budowy,

MODERNIZACJA LINII NR 20 W OBRĘBIE STACJI PKP WARSZAWA GDAŃSKA W POWIĄZANIU Z LINIĄ E65 I STACJĄ METRA A17 DWORZEC GDAŃSKI ETAP II W RAMACH PROJEKTU NA LINII OBWODOWEJ W WARSZAWIE (ODCINEK WARSZAWA GOŁĄBKI / WARSZAWA ZACHODNIA – WARSZAWA GDAŃSKA)

Zakres zadania pozyskanego w wyniku poste-powania przetargowego przez konsorcjum firm Trakcja PRKiI S.A. (Lider); ZUE S.A. i Comsa S.A. (partnerzy) obejmuje przebudowę 8 km torów w północnej, używanej głównie przez pociągi towarowe części stacji, 19 rozjazdów oraz 10 km sieci trakcyjnej. Przebudowane zosta-ną urządzenia sterowania ruchem kolejowym, a dla zwiększenia obsługi pasażerów, wybudo-wany zostanie dodatkowy, trzeci peron, w miej-scu przygotowanym już podczas pierwszego etapu modernizacji. Ten peron stacji Warszawa Gdańska wyposażony będzie w elementy małej architektury, nową wiatę, windę oraz system dynamicznej informacji pasażerskiej. Obiekt będzie dostosowany do potrzeb osób o ograniczo-nej możliwości poruszania się, a także w system oznaczeń dotykowych dla osób niewidomych.

Umowa z PKP PLK S.A. została podpisana 12 czerwca 2015 roku, z datą zakończenia przewidzianą na 21 grudnia 2015 roku. Planowane zakończenie kontraktu uległo jed-nak opóźnieniu z uwagi na kolizję z kolektorem ogólnospławnym spowodowane nie zawarciem umowy z MPWIK przez Inwestora oraz prze-dłużające się prace na sąsiednim, realizowa-nym jako odrębny kontrakt, remoncie Mostu Gdańskiego. Zgodnie z nowym harmonogra-mem prace budowlane zostaną zakończone

22 23

Wykonywana przez Zakład Infrastruktury Kolejowej modernizacja linii nr 20 w obrębie stacji PKP Warszawa Gdańska, w powiązaniu z linią E65 i stacją metra A17 Dworzec Gdań-ski etap II w ramach projektu na linii obwodo-wej w Warszawie (odcinek Warszawa Gołąbki / Warszawa Zachodnia – Warszawa Gdańska), to jeden z elementów rozpoczętej moderniza-cji Warszawskiego Węzła Kolejowego (WWK), który za kilka lat przyjmie przekierowany ruch z Warszawy Centralnej. To pierwszy projekt kolejowy realizowany w ramach nowej per-spektywy unijnej 2014-2020 – unijnego instru-mentu finansowania projektów infrastruktu-ralnych „Łącząc Europę” Connecting Europe Facility (CEF), co oznacza, że wszystkie prace przy WWK mają się zakończyć do roku 2023.

Rozbudowa stacji Warszawa Gdańska pozwo-li na integrację sieci kolejowej z komunikacją miejską. Połączone przystanki warszawskie-go transportu publicznego, w tym I i II linii metra, będą zadaszone i w pełni dostosowane do użytkowania przez osoby niepełnosprawne oraz wyposażone w najnowocześniejsze syste-my informacji pasażerskiej. Modernizacja ma na celu również zwiększenie liczby pociągów docierających do stacji poprzez co możliwy stanie się planowany na najbliższe lata remont linii średnicowej.

w dniu 12 czerwca 2016 roku. Dotychczas wy-konano przebudowę 7,885 km torów, 3,875 km odwodnienia wgłębnego, wykonano kolektor Ø200 400 m oraz zakończono budowę peronu nr 4 wraz z wiatą peronową.

Wartość kontraktu brutto wynosi 53 122 187, 10 PLN, z czego dla ZUE S.A. przypada kwota 17 740 967, 30 PLN, a zakres naszych robót obejmuje wykonanie kompleksowej wymiany (remont) nawierzchni torowej na długości 7 km oraz zabudowę warstwy ochronnej grubości 35 cm. Planowana jest wymiana 19 kpl. rozjazdów i wykonanie odwodnienia układu torowego stacji.

W skład robót budowlanych wchodzi budowa peronu nr 4 o długości 300 m i szerokości 8,80 m, budowa wiaty peronowej na peronie nr 4 oraz wykonanie małej architektury na peronach 2, 3, 4 wraz z oznakowaniem dla osób niewidomych i niedowidzących. Kontrakt pro-wadzi jego dyrektor Krzysztof Górowski wraz z zespołem tworzonym przez Aleksandra Chaj-ko - kierownik robót, Marcina Szyjkowskie-go - inżynier budowy oraz Mateusza Górow-skiego - specjalista ds. rozliczeń kontraktów.^

Krzysztof Górowskidyrektor kontraktu ZUE S.A.

WARSZAWSKI WĘZEŁ KOLEJOWY

Pod pojęciem Warszawskiego Węzła Kolejowego (WWK) rozumiany jest obszar ograniczony stacjami:• Grodzisk Mazowiecki (linie nr 1 i 447),• Mińsk Mazowiecki (linia nr 2),• Sochaczew (linia nr 3),• Tłuszcz (linia nr 6),• Pilawa (linia nr 7),• Czachówek Płd. (linia nr 8),• Nasielsk (linia nr 9).

24 25

Prowadzenie takich prac bez ich koordynacji strategicznej w skali Węzła może doprowadzić do nieefektywnego wydawania środków inwe-stycyjnych, podwyższonych kosztów późniejszej eksploatacji oraz niepotrzebnych utrudnień w fazie budowy. W kontekście modernizacji WWK, szczególnym wyzwaniem jest dostoso-wanie go do obsługi potoków wewnątrz aglo-meracyjnych, m.in. poprzez dobudowę nowych przystanków w rejonach, w których jest to naj-bardziej potrzebne.^

odpowiedniej infrastruktry przesiadkowej oraz przeładunkowej. Układ linii kolejowych w Warszawie i okolicach został ukształtowany przed wojną, w okresie powojennym ulegał zaś różnorodnym modyfikacjom. Przemiany go-spodarcze ostatnich lat oraz zmiany w popycie na usługi transportowe, spowodowane zwłasz-cza rosnącą dostępnością transportu samocho-dowego, wymagają ponownego przeanalizowa-nia kształtu WWK i dostosowania go do nowych realiów. Potrzeba całościowego podejścia do WWK jest tym istotniejsza, że w przypadku wielu linii wymóg modernizacji wynika z dużego obciążenia ruchem i złego stanu technicznego.

Jest kluczowym elementem infrastruktury kolejowej, zarówno w skali Polski, jak i euro-pejskiej.Pełni on bardzo istotną rolę w komu-nikacji dalekobieżnej (krajowej i zagranicznej) oraz regionalnej - tak w transporcie pasażer-skim, jak i towarowym. Położenie na przecięciu międzynarodowych korytarzy transportowych, w połączeniu z obsługą bardzo gęsto zamiesz-kałego obszaru aglomeracji Warszawy, tworzy bardzo duże, różnorodne i przecinające się potoki transportowe, wymagające odpo-wiedniego prowadzenia ruchu na poszcze-gólnych liniach Istotne jest również przygo-towanie. Istotne jest również przygotowanie

NOWY „GAGARIN” W STAJNI ZUE S.A.

Remont trwał dwa miesiące, natomiast naj-więcej czasu zajęło oczekiwanie na dosta-wę silnika, który ostatecznie dotarł do Byd-goszczy pod koniec stycznia. Obecnie sercem naszgo Gagarina jest czterosuwowy silnik o mocy 2000 KM. Podczas modernizacji dołożono nowe filtry oleju, zamontowano pod-grzewanie układu wodno-olejowego firmy WEBASTO ułatwiające uruchamianie lokomotyw zimą. Wykonano nowe wykładziny ścian sufitu.

Zmieniono konfigurację układu wodnego 30 chłodnic, dostosowując go do nowego silnika. Lokomotywa po modernizacji zyskała nowocze-sne układy bezpieczeństwa ruchu oraz urządze-nia umożliwiające pracę połowy silnika na biegu jałowym pozwalając na mniejsze zużycie paliwa.

* przypis red. umowa na zakup Gagarina od firmy Lokomotiv

została podpisana w czasie Międzynarodowych Targów

Kolejowych Trako 2015

26 27

W dniu 05.04.2016r. w Zakładach Bydgo-skiej Pesy panowie Janusz Długosz i Tomasz Zbroja (ZUE S.A.) wzięli udział w odbiorze zmodernizowanej lokomotywy M62-684 zwa-nej potocznie „Gagarinem”.* Lokomotywa M62 (oznaczenie PKP ST44), to radziecka lokomo-tywa spalinowa produkowana przez zakłady Ługańsk dla wielu krajów będących członka-mi Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.

To bardzo dobra lokomotywa, jednak w czasie napraw głównych zauważono, że w stosunku do pozostałych elementów, które wzorem norm radzieckich były nadwymiarowane, silniki tej maszyny były mocno wypracowane (pobiera-ły większe ilości oleju, większe było też zuży-cie paliwa). Z tego względu, w porozumieniu z zakładami w Kołomnie, zaplanowano wymia-nę silnika pasującego do pozostałych elemen-tów. Modernizacja na zlecenie firmy Lokomotiv została przeprowadzona przez bydgoską Pesę.

Dzięki tej inwestycji rozbudowaliśmy posiadany dotychczas

park maszynowy, a wydział usług kolejowych zyskał

ósmy pojazd trakcyjny.„

„

28 29

Nasza lokomotywa o numerze 684 została wy-produkowana w roku 1969, poprzednio jeździła dla PKP Cargo.

Dzięki tej inwestycji rozbudowaliśmy posia-dany dotychczas park maszynowy, a wydział usług kolejowych zyskał ósmy pojazd trakcyjny. W ZUE wykorzystywany będzie głównie do pro-wadzenia wahadeł z kruszywami do moderniza-cji i budowy torowisk kolejowych wykonywanych zarówno przez zakład infrastruktury kolejowej, jak i przez zewnętrzne firmy.

Obecnie „Gagarin” jest wydzierżawiony na okres 3 miesięcy w celu przetestowania ma-szyny. W przypadku pozytywnej weryfikacji sta-nie się własnością ZUE S.A.^

W porównaniu do naszej poprzedniej lokomoty-wy M62-1242, w tej zastosowano większy zbiornik paliwa, co było możliwe dzięki postępowi tech-nicznemu umożliwiającemu użycie gabarytowo mniejszych akumulatorów o tej samej pojemno-ści. Zaoszczędzona w ten sposób przestrzeń wy-korzystana została na powiększenie zbiornika.

W nowym „Gagarinie” dołożono też obieg zim-ny i gorący, co jeszcze zredukowało zuży-cie energii. Wizualnie lokomotywy różnią się zastosowanym oświetleniem – nowy nabytek wyróżnia nowoczesny projekt. Zaletą moder-nizacji są jej stosunkowo niskie koszty. Pod-czas gdy nowy egzemplarz kosztuje ponad 11 mln PLN, zmodernizowany to wydatek około trzykrotnie niższy. Odebrana lokomotywa jest 108 zmodernizowaną przez Pesę lokomotywą na silniku o mocy 2 000 KM i zarazem pierw-szą w bieżącym roku. Do końca 2016 bydgoska firma planuje modernizację minimum 5 szt.

Marek Proszakspecjalista ds. promocji i reklamy ZUE S.A.

INWESTYCJE W ITDla przedsiębiorstwa takiego, jakim jest ZUE, niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa w pra-cy, nie tylko w zakresie działań produkcyjnych, ale również podczas wykorzystywania systemów informatycznych. Ilość usług związanych z komunikacją elektroniczną sprawia, że należy na bieżąco reagować i wprowadzać zmiany bezpośrednio poprawiające bezpieczeństwo przesyłania danych przy pomocy komputerów. W ramach takich działań, wykorzystujemy urządzenia mające na celu zarówno monitorowanie zagrożeń, jak również przeciwdziałanie im. Badamy i analizujemy zarówno podatności mogące być złośliwie wykorzystane, nie tylko anonimowo z zewnątrz, ale również wewnątrz naszych sieci komputerowych.

Pamiętajmy, że zagrożenia to nie tylko celowe działania obcych osób z Internetu, ale także zu-pełnie nieświadome dla pracownika posiadanie

zainfekowanego oprogramowania.

Każdy system informatyczny jest tak bezpieczny, jak jego najsłabsze ogniwo, dlatego pamiętajmy:

ABSOLUTNIE NIGDY NIE NALEŻY ZAPISYWAĆ SWOICH HASEŁ W WIDOCZNYM MIEJSCU, A TYM BARDZIEJ NIKOMU ICH PRZEKAZYWAĆ.

NALEŻY REGULARNIE ZMIENIAĆ HASŁA DOSTĘPOWE DO KOMPUTERA, NAWET JEŚLI NIE MAMY PODEJRZENIA, ŻE KTOŚ JE POZNAŁ.

NA ZAPLECZACH BUDÓW NIGDY NIE NALEŻY PODAWAĆ HASEŁ DO SIECI BEZPRZWODOWYCH OBCYM OSOBOM.

NALEŻY ZAWSZE BYĆ OSTROŻNYM PRZY OTWIERANIU ZAŁĄCZNIKÓW W POCZCIE ELEKTRONICZNEJ OD NIEZNANYCH NADAWCÓW.

JEŚLI POCZTA ELEKTRONICZNA ZOSTAŁA ZAKWALIFIKOWANA JAKO SPAM, NIE NALEŻY PODGLĄDAĆ ZAŁĄCZNIKÓW. (W SZCZEGÓLNOŚCI FAŁSZYWYCH INFORMACJI O BLOKADZIE KONTA BANKOWEGO, NIEZNANYCH FAKTURACH, PRZESYŁKACH KURIERSKICH).

GDY NA STRONIE INTERNETOWEJ PASEK ADRESU ZMIENIA SIĘ NA CZERWONY LUB PRZEGLĄDARKA JASNO INFORMUJE O PRÓBIE OSZUSTWA, NALEŻY JĄ NIE ZWŁOCZNIE ZAMKNĄĆ I ZAPRZESTAĆ PRÓB JEJ PRZEGLĄDANIA.

W ZUE wykorzystujemy nowe urządzenia sieciowe pozwalające na analizę ru-chu oraz próby nieupraw-nionego dostępu do danych. Komunikacja pomiędzy siedzibą spółki a zaplecza-mi budów jest zawsze szy-frowana i uwierzytelniana. Dodatkowo, szczególną uwagę zwróciliśmy na sieci bezprzewodowe. Codzien-nością stało się korzystanie w pracy z urządzeń mobil-nych i komunikacji bezprze-wodowej.

Stary sposób zabezpieczania, oparty na jednym wspólnym haśle do sieci bezprzewodowej, stał się nie tylko niewystarczający, ale również niebezpieczny. Przy dużej liczbie użytkowników, kontrola nad przekazywaniem haseł oraz ich wykorzystaniem przez gości z zewnątrz lub na nieznanych urządzeniach staje się niepewna. Zastąpiliśmy zatem stary model komunikacji, nowym, w którym każdy pracownik loguje się do sieci bezprzewodowej swoim własnym identyfikatorem i hasłem. Goście i kontrahenci chcący skorzystać z dostępności naszej sieci bezprzewo-dowej, otrzymują jednorazowe kody uprawniające do korzystania z Wi-Fi przez okres 8 godzin od momentu pierwszego użycia. Informacje do logowania dla takich osób dostępne są w głównym sekretariacie lub w dzia-le informatyki. Dzięki takiemu rozwiązaniu, możemy przydzielać dostęp poszczególnym osobom nie martwiąc się o nieuprawnione rozpowszechnianie dostępu do firmowej sieci.^

‚‚

‚‚

30 31

Adam Rybakkierownik działu informatyki ZUE S.A.

ETYKIETA W BIZNESIE PODRÓŻE SŁUŻBOWE

Uczestnictwo w spotkaniach służbowych nieodzownie łączy się z koniecznością służbowych wyjazdów.Umiejętne zachowanie podczas nich, wpływa na kreowanie nie tylko naszego indywidualnego wizerunku, ale przede wszystkim wizerunku firmy, którą reprezentujemy.

Bardzo istotnym elementem savoir-vivre, z czego nie każdy zdaje sobie sprawę, jest prece-dencja. To tajemniczo brzmią-ce słowo wywodzące się z języka łacińskiego, określa zasady pierwszeństwa. Dotyczy to przede wszystkim powitań, pożegnań, sadzania gości przy stole, ale także zajmowania miejsc w samochodzie. Zdarza się, że w podróż służbową wyjeż-dżamy ze swoimi przełożonymi. W przypadku, gdy podróż od-bywa się samochodem służbo-wym obowiązują określone za-sady pierwszeństwa dotyczące zajmowania miejsc. Hierarchia zależna jest od tego, kto pro-wadzi samochód. Wielu osobom wydaje się, że miejsce obok kie-rowcy jest zawsze najbardziej uprzywilejowane, ale zasada ta nie dotyczy sytuacji służbo-wych. Jeżeli jedziemy taksówką lub samochodem ze służbowym kierowcą, wówczas najbardziej uprzywilejowane miejsce znaj-duje się na tylnej kanapie, po

obok niego. Jeśli podróżujących w takim układzie jest wię-cej, zajmują pozostałe miejsca w wyniku własnych ustaleń. W precedencji zajmowania miejsc w samochodzie należy kierować się zasadą hierarchii ważności. Oznacza to, że osoba o wyż-szym stanowisku zajmuje waż-niejsze miejsce w samochodzie.

Jeżeli nie jesteśmy w stanie okre-ślić zawodowej hierarchii prze-wożonych osób (lub pełnią one funkcje te samej rangi), wówczas o precedencji zajmowania miejsc decyduje wiek lub płeć - pierw-szeństwo przyznaje się oso-bom starszym oraz płci pięknej. Pamiętajmy o podstawowych zasadach savoir-vivre, które mówią, że mężczyzna powinien otwierać i zamykać drzwi kobie-cie, powinien także pomóc jej przy wsiadaniu i wysiadaniu z pojazdu.

UWAGA!

Samochód prowadzi służbowy kierow-ca (lub kierowca zawodowy np. taksów-karz) (rys. 1). W przypadku, gdy samo-chód służbowy prowadzi osoba w tym właśnie celu zatrudniona (K), najbar-dziej uprzywilejowanym jest miejsce na tylnej kanapie, po przekątnej w sto-sunku do miejsca kierowcy (nr 1); dalsza kolejność miejsc w hierarchii rozkłada się następująco: na tylnej kanapie, tuż za fotelem kierowcy (nr 2), na ostatnim miejscu – miejsce z przodu samochodu, sąsiadujące z fotelem kierowcy (nr 3).

„

„

33

przekątnej od kierowcy. Zatem w Europie kontynentalnej, USA i w większości państw świata, jest to miejsce po prawej stronie tylnej kanapy, a w krajach gdzie obowiązuje ruch lewostron-ny, takich jak Wielka Brytania, Irlandia, Chiny, Indie czy Japonia, po stronie lewej. Jest to miejsce najwygodniejsze z uwagi na to, że siedząca na nim osoba może swobodnie rozmawiać z kierow-cą utrzymując choćby częściowy kontakt wzrokowy. Miejsce to za-pewnia także komfort wysiada-nia i wsiadania do samochodu od strony chodnika. Kolejne w hie-rarchii jest miejsce znajdujące się za fotelem kierowcy, a najniż-sze rangą jest właśnie miejsce obok kierowcy. Sprawa ma się inaczej, gdy podróżujemy służ-bowo, ale pojazdu nie prowadzi etatowy (wyznaczony) kierowca tylko równy rangą współpracow-nik.W takiej sytuacji kierowca jest wyłaniany w wyniku ustaleń między podróżującymi osoba-mi, a pasażer zajmuje miejsce

Samochód prowadzi jeden z uczestników spo-tkania (rys. 2). W tym przypadku mamy kilka wariantów: podróżuje 2 uczestników spotkania (np. prezes i pracownik). Bez względu na sta-nowisko osoby prowadzącej auto, druga oso-ba powinna usiąść obok niej. W sytuacji, gdy samochód prowadzi prezes (bo jest np. jego właścicielem) – będzie to najbardziej uprzy-wilejowane miejsce. W sytuacji gdy samochód prowadzi pracownik (a nie jest służbowym kierowcą) – prezes siada obok niego. Podró-żuje kilku uczestników spotkania w tym prezes - prowadzi prezes. Najważniejsze miejsce – na przednim fotelu obok prezesa (nr 1), kolejne w hierarchii – na tylnej kanapie po prawej stro-nie, po przekątnej do fotela na którym siedzi prezes (nr 2), kolejne – na tylnej kanapie z lewej strony (nr 3), ostatnie w hierarchii – na tylnej kanapie pośrodku (nr 4).

Rys. 1 Rys. 2

Justyna Marszowskapełnomocnik prezesa zarządu ds. ZSZ ZUE S.A.

34

Przed planowaną podróżą należy zebrać jak naj-więcej informacji o locie, m.in. czego nie wolno przewozić (te przepisy często się zmieniają), jaka jest waga i wymiary dozwolonego bagażu(różne linie mają różne zasady, zależy to również od klasy biletu), a dzień przed odlotem jeszcze raz potwierdzić, że data i godzina naszego odlotu nie uległa zmianie.

Należy przemyśleć wielkość i zawartość baga-żu podręcznego i tego, który planujemy nadać. Należy zwróć szczególną uwagę na kosmetycz-kę. Dobrze jest też zważyć swoje bagaże jeszcze przed wyjściem z domu bowiem łatwiej będzie się przepakować u siebie niż na lotnisku. Żeby ułatwić sobie odnalezienie bagażu warto po-myśleć o charakterystycznej walizce lub torbie, które łatwo będzie wypatrzeć w stosie innych pakunków. Dobrze jest zaopatrzyć swój bagaż w kartkę z danymi adresowymi – przyda się w razie zagubienia.

W czasie odprawy powinniśmy ze spokojem i cierpliwością przejść wszystkie niezbędne procedury. Do odprawy przed lotem nie wolno się spóźnić – przepisy dotyczące tej procedury są bardzo restrykcyjnie traktowane dlatego nikt nie będzie na nas czekał. Jeśli okaże się, że nasz bagaż jest za ciężki i konieczne jest dokonanie dopłaty, nie powinniśmy na ten temat dyskuto-wać, tylko zastosować się do zaleceń.

Podczas wsiadania do samolotu obowiązują takie same zasady savoir vivre jak w każdej innej sytu-acji. Mężczyzna powinien więc przepuścić w drzwiach kobietę. Przodem należy puścić rów-nież osoby niepełnosprawne czy rodziny z ma-łymi dziećmi – często regulują to także przepisy obowiązujące na lotnisku.

35

Większość krajowych podróży służbowych odby-wa się koleją. Taka podróż daje wiele możliwości pokazania swoim zachowaniem klasy albo wręcz przeciwnie. By przejazdy pociągiem należały do przyjemnych, zaleca się przestrzegania kilku prostych zasad.

Wchodząc do pociągowego przedziału, gdzie znajdują się już inni podróżnicy, należy grzecznie się z nimi przywitać. Jeżeli nie mamy wykupionej miejscówki, należy zapytać, czy miejsce, które zamierzamy zająć, jest wolne. Bądźmy przy tym uprzejmy i mili, nie zapominając również o poże-gnaniu się ze współpasażerami.

Należy zadbać o to, by bagaż – nawet jeśli jest pokaźnych rozmiarów – nie przeszkadzał po-zostałym osobom. Ustawiamy go tak, by każdy mógł obok niego swobodnie przejść i nikt nie musiał się bać, że spadnie mu na głowę, np. podczas gwałtowniejszego hamowania pociągu.

Może się zdarzyć, że ktoś siedzi na naszym miej-scu albo twierdzi, że to, które zajmujemy, należy do niego. W takiej sytuacji należy przede wszyst-kim zachować spokój i wykazać się nienaganną kulturą osobistą. Najpierw sprawdźmy, czy sami nie popełniliśmy błędu i w każdym przypadku pa-nujmy nad emocjami. Bezprawnie zajęte miejsce zwalniamy przepraszając za pomyłkę, gdyby natomiast konflikt był trudniejszy do rozwiązania należy poszukać interwencji u obsługi pociągu.

i przelot samolotem nie dla każdego stano-wią przyjemne doświadczenie, ale możemy wspólnie sprawić by podróżowało nam się lepiej. Najważniejsze to dobrze się przygoto-wać, żeby uniknąć nieprzyjemnych niespodzia-nek i polegać na empatii w relacjach z innymi.

Samoloty stały się obok samochodów, jed-nym z dominujących środków za pomocą któ-rych obecnie odbywamy dalsze podróże, nie tylko służbowe. Poniżej przedstawiam naj-ważniejsze zasady savoir-vivre’u obowiązujące w trakcie podróży samolotem. Wizyta na lotnisku

Po zajęciu właściwego miejsca nie należy zawłaszczać sobie przestrzeni przysługującej naszym sąsiadom. Rozpychanie się, obniżanie oparcia fotelu czy zbyt częste opuszczanie miejsca, mogą przeszkadzać innym, dlatego są niewskazane.

Choć rozmowy nie są zabronione, nienależy zachowywać się zbyt głośno.

W dobrym tonie nie jest również ściąganie bu-tów. W sytuacji, gdy nasz lot trwa wiele godzin dopuszcza się możliwość ściągnięcia butów i założenia czystych skarpet na czas podróży.

Nie zmieniamy klasy jeśli nie jesteśmy do tego uprawnieni, nie wnosimy zabronionych przedmiotów i pokarmów, licząc, że nikt się nie zorientuje. Na pokładzie obowiązuje zakaz palenia (to dotyczy też e-papierosów).

Niekiedy możemy spotkać się klaskaniem podróżnych przy lądowaniu samolotu. Co ciekawe, wbrew opinii niektórych, nie jest to typowo polska cecha. Klaszcze lub klaskało się w przeróżnych stronach świata. Niemniej wydaje się, że ten zwyczaj powoli zanika, a według większości specjalistów od savoir vivru po wylądowaniu klaskać nie powinniśmy.

Nie ma potrzeby krępowania się jedzeniem własnych przekąsek, o ile spożywane posiłki nie mają zbyt intensywnego zapachu, nie rozsy-pują się, a ich spożycie nie ingeruje w komfort współpasażerów.

W wielu środkach transportu, szczególnie w pierwszej klasie, po-siłki, także te ciepłe podawane są pasażerom przez załogę. W pocią-gach wydzielone są także specjalne wagony restauracyjne.

Picie alkoholu, głośne rozmowy przez telefon i brak dbałości o po-rządek w środku transportu bardzo często przeszkadzają podróżują-cym, zawsze należy brać pod uwagę obecność innych. Jedzenie w cza-sie podróży jest ogólnie przyjęte.

W środkach lokomocji, w tym także w pociągach, podróżnicy często czytają książki, pracują na komputerze, korzystają z telefonów komór-kowych lub robią notatki. Nie należy zaglądać im przez ramię i zdradzać oznak zainteresowania tym, czym się w danej chwili zajmują - szanujmy prywatność współpasażerów, bycie wścibskim jest bardzo nieuprzejme.

Korzystanie z telefonu komórkowego podczas podróży wymaga od nas wykazania się wysoką kulturą osobistą - unikajmy głośno prowadzo-nych w przedziale rozmów i dzwonków budzą-cych drzemiących pasażerów. Krótkie, kilkuna-stosekundowe rozmowy można przeprowadzić po cichu na miejscu, niemniej jednak każdą dłuższą rozmowę należy przeprowadzać poza przedziałem. W sytuacji, gdy podróżujemy w wa-gonie bez przedziałów te zasady powinny być tym bardziej stosowane.

Jeżeli w pociągu rozgorzeje dyskusja np. na temat artykułu, który jeden z podróżnych przeczytał właśnie w gazecie – nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy włączyli się do rozmowy. Umiejętność prowadzenia niezobowiązujących konwersacji jest dobrze postrzegana, pamiętaj-my jednak o zachowaniu grzecznego dystansu.

UWAGA!

36

Podczas hotelowych posiłków nie powinnyśmy niczego wnosić ani wynosić z jadalni ukrad-kiem. Szczególne sytuacje powinny być oma-wiane z obsługą, np. jeśli z jakiś powodów nasz współlokator został w hotelo-wym pokoju podczas planowanego posiłku, prosimy kelnera o przygotowanie dla niego dania na wynos. Indywidualna dieta lub wymogi dotyczące przygotowania dań powinny być zawsze zgłaszane z odpowiednim wyprzedze-niem.

Podczas śniadania typu szwedzki stół, nie blo-kujemy dojścia do stołu z potrawami i nie nakładamy na talerz dużej ilości potraw. Nie powinno się również korzystać cały czas z jednego talerzyka. Gdy zmieniamy danie zmie-niamy także talerz. Nie dolewajmy herbaty czy kawy do swojej już ubrudzonej filiżanki – za każdym razem użyjmy nowej. O szczegóło-wych zasadach zachowania się przy stole mogli Państwo przeczytać w poprzednim nume-rze Spinacza 01/2016.

Kontakt z recepcją pomoże nam załatwić takie sprawy jak cieknięcie wody z kranu lub brak łączności internetowej etc. Podczas zgłasza-nia wystąpienia usterki lub braku wyposażenia pokoju w ustalone przedmioty pamiętajmy, aby w kontakcie z personelem hotelowym kierować się najwyższą kulturą osobistą.

37

Zasad savoir vivre’u, o których powinno się pa-miętać podczas podróży i spotkań biznesowych jest oczywiście o wiele więcej, jednak nie nale-ży się ich bać. Większość oparta jest bowiem na zdrowym rozsądku, a przez fakt ewolucji wraz z rozwojem europejskiej kultury, jest bardzo in-tuicyjna i stosowana przez nas zazwyczaj nie-świadomie. Najważniejszą zasadą, jaką powinni-śmy się kierować jest szacunek do drugiej osoby.

Ogólne zasady savoir-vivru zawsze podkre-ślają dbałość o dobre samopoczucie i miłą at-mosferę osób, które przebywają w naszym towarzystwie. Nie inaczej jest w czasie podró-ży. Nasze zachowanie i to co mówimy nie po-winno przeszkadzać innym, ani tym bardziej ich krępować. Podczas każdej podróży miej-my na uwadze dobro innych oraz szanujmy za-sady, które obowiązują w danym miejscu.^

W hotelu wyższej klasy (powyżej ****) zostawia-my większe bagaże przy wejściu do hotelu lub zostawiamy je w samochodzie. Może się zda-rzyć, że obsługa zaproponuje nam wniesienie bagażu, wówczas możemy odmówić lub się zgodzić ale wtedy powinniśmy zadbać o napi-wek. W przypadku hotelu o mniejszej liczbie gwiazdek, bagaże wnosimy sami.

W hotelowych korytarzach, recepcji czy restau-racji powinniśmy się pokazywać tylko w odpowiednim ubiorze. Wszystko jednak zależy od klasy hotelu i obyczajów w nim panujących. Zawsze jednak, obowiązuje pewne minimum: nie chodzimy z papilotami na głowie czy ma-seczkami ziołowymi na twarzy, itp. Jednak to, czy po publicznych miejscach w hotelu możemy chodzić w kapciach lub szlafrokach regulują przepisy każdego hotelu. Odejściem od tej reguły odpowiedniego ubioru są hotele, które w swojej ofercie posiadają usługi SPA, wówczas dopuszczalne jest, aby do miejsc zabiegów przychodzić w szlafrokach, stanowią-cych wyposażenie pokoi hotelowych. Nie jest to jednak dopuszczalne w restauracjach i ka-wiarniach hotelowych, podobnie, jak chodzenie „na bosaka” i w strojach kąpielowych (nawet gdy wychodzimy na plaże czy wracamy z niej). W butach treningowych możemy się pokazać wyłącznie idąc i wracając z siłowni.

Na korytarzach i we wszystkich publicznych miejscach hotelu rozmawiajmy półgłosem, tak aby nie przeszkadzać pozostałym gościom hotelowym. Dotyczy to również ustawienia regulatora głośności radia czy telewizora.

^ SUDOKU

bardzo łatwy^ łatwy^^

trudny^^^ bardzo trudny^^^^

39

1 7 9

4

563

5 7 1

9 2

5

9

8

1

8

235

8

7

6

7

2

9

5

4

82

5

6

4

68

7 9

6

7

3

2

5

5

4

2

1

6 5 9

2 4

1

9

8

2

3 4

4

8

6

3

1

8

5

1

7 2

36

6 1

9

2 3

8

9

1

6

8

2 7

5

6

2 9 5 7

4

5

2

6

9 4

7

4

2

2

8

1

8

5

3 1 7

9

1 6

4

42

32 5

68

93

6

9

1

4

9

5

7

1

3

6152

78

1

3

4 7

2

3

ŹRÓDŁA FOTOGRAFII I ARTYKUŁÓW

40

Zmiany w IGTL http://www.igtl.pl/

Forum Kobiet w Infrastrukturze i Transporcie http://www.tor-konferencje.pl/wydarzenia/forum-kobiet-w-infrastrukturze- i-transporcie-257.htmlfot.: ZDG TOR Sp. z o.o. - Michał Grobelny

Kontrakt ZIM - Żerań http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/warszawa-tramwaje-z-opo-znieniem-wracaja-na-zeran-wschodni-50899.html http://bialoleka.waw.pl/aktualnosc-382-modernizacja_trasy_tramwajowej_od.htmlfot.: Marek Proszak, Adam Wójtowicz II

Kontakt ZIK - Warszawa Gdańska http://www.siskom.waw.pl/kp-kolej-WWK.htm , fot.: Marek Proszak

Nowy „Gagarin” w stajni ZUE S.A fot.: Marek Proszak

SudokuKrzyżówka "trudna" - Małgorzata Dziurdzia

______ 7

______ 12

_____ 18

______ 22

______ 26

______ 39