INFORMACJE DOTYCZĄCE ORGANIZACJI

KONKURSÓW PRZEDMIOTOWYCH DLA UCZNIÓW

SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA

ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

TERMINARZ WOJEWÓDZKICH KONKURSÓW

PRZEDMIOTOWYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2017/2018

Etap I - szkolny

Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego 6 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30

Odpowiedzialny: mgr Jolanta Walas

Konkurs Przedmiotowy z Matematyki

8 listopada 2017 r. 9:00 – 11:00

inż. Teresa Kaczmarczyk

Konkurs Przedmiotowy z Języka Angielskiego

10 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30

mgr Ewelina Siwczyk

Konkurs Przedmiotowy z Historii

14 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30

mgr Mirosława Grajner

Konkurs Przedmiotowy z Języka Niemieckiego

16 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30 mgr Łukasz Masny

Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka polskiego

I. Obszary umiejętności podlegające ocenie na wszystkich etapach Konkursu.

1. Czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury.

2. Analiza i interpretacja utworów literackich oraz innych tekstów kultury z wykorzystaniem

potrzebnej terminologii.

3. Wykorzystywanie podstawowej wiedzy o języku – znajomość pojęć oraz terminów służących

opisywaniu języka i komunikowaniu się ludzi.

4. Tworzenie wypowiedzi pisemnej na określony temat.

5. Rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji,

syntezy oraz wartościowania.

6. Wykorzystywanie elementów retoryki do tworzenia wypowiedzi pisemnych, w tym – sto-

sowanie środków stylistycznych oraz organizowanie tekstu.

Etap szkolny

II. Treści kształcenia.

Uczeń

1) określa

a) temat i główną myśl tekstu.

b) nadawcę i odbiorcę (adresata) wypowiedzi.

2) rozpoznaje cechy

a) epiki oraz liryki.

b) opowiadania, opisu.

c) baśni, powieści, legendy, przypowieści, dziennika, pamiętnika, powieści przygodowej, ut-

woru fantasy.

3) wyróżnia elementy świata przedstawionego w utworze, w tym: zdarzenia, sytuacje, wątki,

postacie (pierwszoplanowe, drugoplanowe, epizodyczne), określa czas i miejsce przed-

stawionych zdarzeń, wskazuje punkt kulminacyjny.

4) wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji.

5) charakteryzuje osobę mówiącą w wierszu (podmiot liryczny), narratora, bohaterów.

6) rozpoznaje metaforę, ożywienie, uosobienie, porównanie, epitet, wyraz

dźwiękonaśladowczy,

powtórzenie, anaforę, pytanie retoryczne oraz określa ich funkcje w utworze. 7) rozumie znaczenie pojęć: fikcja literacka, realizm, fantastyka.

8) rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym : wers, rym, strofę, refren.

9) wykorzystuje wiedzę o języku poprzez

a) rozpoznawanie wypowiedzeń oznajmujących, pytających, rozkazujących. b) rozpoznawanie zdań pojedynczych rozwiniętych i nierozwiniętych, złożonych,

równoważnika zdania.

c) budowanie wskazanych w punktach 9a) oraz 9b) wypowiedzeń i ich przekształcanie.

d) wskazywanie i tworzenie podmiotu, orzeczenia, przydawki, dopełnienia i okolicznika.

e) rozróżnianie rzeczownika, przymiotnika, liczebnika, czasownika, przysłówka.

f) określanie form przypadków, liczb, czasów, osób, trybów i rodzajów gramatycznych.

g) stosowanie poprawnych form gramatycznych wyrazów odmiennych.

h) rozumienie znaczenia oraz funkcji czasowników osobowych i nieosobowych w tekście.

i) odróżnianie czasowników dokonanych od niedokonanych, rozpoznawanie nieosobowych

form czasownika (zakończonych na -no, -to, bezokoliczników, konstrukcji z „się”).

j) rozpoznawanie i poprawne stosowanie w tekście czasowników w trybach: orzekającym,

przypuszczającym, rozkazującym.

10) wykorzystuje wiedzę o języku dla podkreślenia dbałości o kulturę słowa.

11) tworzy wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych:

a) dialog,

b) opowiadanie twórcze i odtwórcze, c) opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca,

d) ogłoszenie, zawiadomienie,

e) zaproszenie,

f) list prywatny,

g) pamiętnik, dziennik,

h) notatka w różnej formie (np. notatka encyklopedyczna, plan, mapa myśli),

i) podziękowanie,

j) wypowiedź z elementami opinii i oceny.

12) sporządza odtwórcze i twórcze plany ramowy oraz szczegółowy.

13) dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, przekształca stylistycznie.

14) stosuje środki językowe wzbogacające styl wypowiedzi, rozpoznaje je i nazywa,

np. porównania, funkcjonalne powtórzenia, wyolbrzymienia, neologizmy.

15) zna i stosuje zasady ortografii oraz interpunkcji, w tym poprawnie zapisuje nazwy własne

i rzeczowniki pospolite, tytuły książek oraz czasopism.

16) wykorzystuje wiedzę na temat budowy i zastosowania słowników: ortograficznego, języka

polskiego, frazeologicznego, encyklopedii oraz wyszukiwania informacji w Internecie.

III. Literatura.

1. Podręczniki do języka polskiego ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.

2. R. R. Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem, Warszawa 1997.

3. A. Szklarski, Tomek w krainie kangurów, Warszawa 2016.

Uwaga! Miejsce i rok wydania podanych wyżej pozycji literackich mogą być inne.

Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z matematyki

I. Obszary umiejętności sprawdzane na każdym etapie konkursu

1) Sprawność rachunkowa.

Uczeń:

1) wykonuje działania i wykorzystuje te umiejętności w sytuacjach praktycznych,

2) weryfikuje i interpretuje otrzymane wyniki oraz ocenia sensowność rozwiązania,

2) Wykorzystanie i tworzenie informacji.

Uczeń:

1) odczytuje, interpretuje i przetwarza dane przedstawione w różnej formie,

2) interpretuje teksty o charakterze matematycznym oraz graficznie przedstawia dane,

3) używa język matematyczny do opisu rozumowania i uzyskanych wyników.

3) Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji.

Uczeń:

1) używa proste, dobrze znane obiekty matematyczne, interpretuje pojęcia matematyczne

i operuje obiektami matematycznymi,

2) dobiera model matematyczny do prostej sytuacji oraz buduje go w różnych kontekstach,

także w kontekście praktycznym.

4) Rozumowanie i argumentacja.

Uczeń:

1) przeprowadza proste rozumowanie, podaje argumenty uzasadniające poprawność

rozumowania, rozróżnia dowód od przykładu,

2) dostrzega regularności, podobieństwa oraz analogie i formułuje wnioski na ich

podstawie,

3) stosuje strategię wynikającą z treści zadania, tworzy strategię rozwiązania problemu,

również w rozwiązaniach wieloetapowych oraz w takich, które wymagają umiejętności

łączenia wiedzy z różnych działów matematyki.

II. Treści kształcenia

Etap I

Treści objęte nową podstawą programową (Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r.)

dla klas IV – VI oraz następujące treści dla klas VII – VIII:

- dział III. Tworzenie wyrażeń algebraicznych z jedną i z wieloma zmiennymi.

- dział IV. Przekształcanie wyrażeń algebraicznych. Sumy algebraiczne i działania na nich.

- dział V. Obliczenia procentowe.

- dział VIII. Własności figur geometrycznych na płaszczyźnie, z wyłączeniem punktów 8 i 9.

- dział IX. Wielokąty

- dział XII. Wprowadzenie do kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa.

- dział XIII. Odczytywanie danych i elementy statystyki opisowej.

III. Proponowana literatura:

- Mirosław Uscki, Piotr Nodzyński, Zbigniew Bobiński, Koło matematyczne w szkole podstawowej,

Wydawnictwo AKSJOMAT Piotr Nodzyński, Toruń, wyd. 2013.

- Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących w klasach 4. 5 i

6

szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012 [dostępne tylko w wersji

elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]

- Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących w 1, 2 i 3 klasie

gimnazjum, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012 [dostępne tylko w wersji

elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]

- Dariusz Kulma, Sławomir Dziugieł, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki

uczących

w 4,5 i 6 klasie szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011 [dostępne

tylko w wersji elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]

- Dariusz Kulma, Sławomir Dziugieł, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki

uczących

w 1, 2 i 3 klasie gimnazjum, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011 [dostępne

tylko w wersji elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]

- Testy konkursowe Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Matematyki z Elementami

Przyrody

dla uczniów szkół podstawowych woj. śląskiego w latach 2010/11, 2011/2012, 2012/2013,

2013/2014 oraz Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Matematyki dla uczniów szkół

podstawowych woj. śląskiego w roku szkolnym 2014/15, 2015/16, 2016/2017.

Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka angielskiego

d) ZAKRES WIEDZY O ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE

WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ

ETAP

I

ETAP

II

ETAP

III

ŻYCIE CODZIENNE MIESZKAŃCÓW I POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE podział administracyjny, stolice, patroni, pisarze i ich dzieła, symbole, najważniejsze

miasta, rzeki, morza, wydarzenia kulturalne, sport, święta - -

KULTURA wybitni twórcy (pisarze, malarze, kompozytorzy, celebryci) i ich dzieła, najważniejsze

zabytki, ludność, język angielski i inne języki - -

HISTORIA najważniejsze wydarzenia z historii Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i

Irlandii Północnej - -

II. ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI

1. posługiwanie się środkami językowymi (leksykalnymi, gramatycznymi oraz ortograficznymi)

Zakres środków leksykalnych

ETAP

I

ETAP

II

ETAP

III

CZŁOWIEK np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, okresy życia, cechy charakteru, uczucia i emocje,

zainteresowania, rzeczy osobiste, umiejętności

MIEJSCE ZAMIESZKANIA np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, opis domu, domu,

prace domowe

EDUKACJA np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, życie szkoły, życie szkoły,

uczenie się, przybory szkolne, oceny szkolne, zajęcia pozalekcyjne

PRACA np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy,

wybór zawodu

ŻYCIE PRYWATNE np. członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy

spędzania czasu wolnego, określanie czasu

np. święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy -

ŻYWIENIE np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne, posiłki i ich przygotowywanie

np. nawyki żywieniowe -

ZAKUPY I USŁUGI np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze,

korzystanie z usług, promocje, wymiana i zwrot towaru

PODRÓŻOWANIE I TURYSTYKA np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, kierunki świata, zwiedzanie,

baza noclegowa

np. wycieczki -

KULTURA np. święta, obrzędy, tradycje i zwyczaje, dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze

np. twórcy i ich dzieła, media -

SPORT

np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, uprawianie sportu

np. obiekty sportowe -

ZDROWIE

np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, higiena codzienna

NAUKA I TECHNIKA

np. korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-

komunikacyjnej

np. odkrycia naukowe, wynalazki -

ŚWIAT PRZYRODY np. pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz, pory roku, zagrożenia

np. ochrona środowiska naturalnego - -

ŻYCIE SPOŁECZNE np. wydarzenia i zjawiska społeczne

Zakres środków gramatycznych

ETAP

I

ETAP

II

ETAP

III

PRZEDIMEK Użycie przedimka nieokreślonego

Użycie przedimka określonego

Użycie przedimka zerowego

RZECZOWNIK

Tworzenie liczby mnogiej regularnej

Tworzenie liczby mnogiej nieregularnej

Rzeczowniki policzalne

Rzeczowniki niepoliczalne

Forma dzierżawcza

Rzeczowniki złożone -

ZAIMEK

Zaimki osobowe w formie podmiotu

Zaimki osobowe w formie dopełnienia

Zaimki one/ones

Zaimki dzierżawcze

Zaimki wskazujące

Zaimki pytające

Zaimki nieokreślone

Zaimki względne -

Zaimki zwrotne -

Zaimki emfatyczne -

Zaimki wzajemne -

Zaimek bezosobowy you -

PRZYMIOTNIK Przymiotniki dzierżawcze

Regularne stopniowanie przymiotnika

Nieregularne stopniowanie przymiotnika

Użycie so, such, how, too, not enough i what z przymiotnikami

Szyk przymiotnika w zdaniu

Przymiotniki złożone

LICZEBNIK

Liczebniki główne

Liczebniki porządkowe

PRZYSŁÓWEK

Regularne stopniowanie przysłówków

Nieregularne stopniowanie przysłówków

Przysłówki czasu i miejsca

Przysłówki sposobu, stopnia i częstotliwości

Tworzenie przysłówka od przymiotnika

Miejsce przysłówka w zdaniu

PRZYIMEK

Przyimki miejsca, kierunku, odległości

Przyimki czasu

Przyimki sposobu

Wyrażenia przyimkowe

SPÓJNIKI and, or, because, if, unless, while, before, so, but, when, although, though,

however, despite, as

CZASOWNIK Bezokoliczniki i formy osobowe

Czasowniki posiłkowe

Czasowniki modalne

Tryb rozkazujący

Czasowniki regularne

Czasowniki nieregularne

Imiesłów czynny

Imiesłów bierny

Question Tags (pytania ogonkowe)

Czasowniki wyrażające uczucia, emocje, upodobania, chęci, stany i czynności

Konstrukcja „be going to”

Konstrukcja „have to”

Konstrukcja „would like to”

Strona czynna

Strona bierna Passive Voice

Następstwo czasów

Mowa zależna

Czasowniki złożone (phrasal verbs)

Wyrażenia had better, would rather, would prefer -

Wyrażenia idiomatyczne -

Konstrukcja - Causative Form: have/get + object + past participle - -

SKŁADNIA

Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące

Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące z użyciem czasów:

Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Past Continuous, Present

Perfect Simple, Present Perfect Continuous, Future Simple, Future Continuous,

Past Perfect Simple, Past Perfect Continuous

Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące z użyciem czasów: Future

Perfect, Future Perfect Continuous -

Zdania z podmiotem it

Zdania z podmiotem there

Zdania z dwoma dopełnieniami

Zdania współrzędnie złożone

Pytania pośrednie

Zdania podrzędnie złożone: - zdania przydawkowe: defining and non-defining relative clauses

- zdania okolicznikowe przyczyny ze spójnikami as, since, because, for, for the

reason, on the ground that, because of, due to - -

- zdania okolicznikowe celu ze spójnikami: to, in order to, so as to, so that, with a

view to, for, in case, for fear of - -

- zdania okolicznikowe czasu, miejsca - -

- zdania okolicznikowe sposobu ze spójnikami: as, as if, as though, (in) the (same) way - -

- zdania okolicznikowe wstępne z: although, even though, despite, in spite of, while,

whereas, but, on the other hand, nevertheless, however, no matter how, whatever - -

- zdania wykrzyknikowe - -

- zdania warunkowe w 0, 1 i 2 okresie warunkowym

- zdania warunkowe w 3 okresie warunkowym -

- zdania warunkowe nierzeczywiste z: I wish, if only, suppose, it’s (high) time, I’d rather/

sooner - -

- zdania warunkowe mieszane - -

2. rozumienie standardowych wypowiedzi pisemnych, np. napisów informacyjnych, listów, broszur, ulotek

reklamowych, jadłospisów, ogłoszeń, rozkładów jazdy, instrukcji obsługi, tekstów narracyjnych, prostych

artykułów prasowych, w zakresie następujących umiejętności szczegółowych: określanie głównej myśli tekstu,

określanie głównej myśli poszczególnych części tekstu,

znajdowanie w tekście określonych informacji,

określanie intencji nadawcy/autora tekstu,

określanie kontekstu wypowiedzi (np. nadawcy, odbiorcy, formy tekstu),

rozpoznawanie związków pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu,

rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi.

3. tworzenie wypowiedzi pisemnych (dotyczy etapu I i II), np. notatki, ogłoszenia, zaproszenia, pozdrowień,

życzeń, wiadomości, ankiety, pocztówki, e-maila, opisu, listu prywatnego, listu formalnego, w zakresie

następujących umiejętności szczegółowych: 4) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk i czynności,

5) opisywanie wydarzeń życia codziennego,

6) przedstawianie faktów z przeszłości i teraźniejszości,

7) relacjonowanie wydarzeń z przeszłości,

8) wyrażanie i uzasadnianie swoich poglądów, uczuć, emocji,

9) przedstawianie opinii swoich i innych osób,

10) przedstawienie intencji, preferencji i życzeń,

11) przedstawianie zalet i wad różnych rozwiązań i poglądów,

12) opisywanie intencji, marzeń, nadziei i planów na przyszłość,

13) opisywanie doświadczeń swoich i innych osób,

14) prośba o radę i udzielanie rady,

15) wyrażenie skargi, przeprosin,

16) stosowanie formalnego lub nieformalnego stylu wypowiedzi w zależności od sytuacji.

4. reagowanie na wypowiedzi w formie tekstu pisanego, w zakresie następujących umiejętności

szczegółowych: nawiązywanie kontaktów towarzyskich,

rozpoczęcie, prowadzenie i kończenie rozmowy,

stosowanie form grzecznościowych,

uzyskiwanie i przekazywanie informacji i wyjaśnień,

prowadzenie prostych negocjacji w sytuacjach życia codziennego, proponowanie, przyjmowanie i odrzucanie propozycji i sugestii,

prośba o pozwolenie, udzielanie i odmawianie pozwolenia,

wyrażanie swoich opinii, intencji, preferencji i życzeń,

pytanie o opinie, preferencje i życzenia innych, zgadzanie się, sprzeciwianie się,

wyrażanie swoich emocji,

prośba o radę i udzielanie rady,

wyrażanie prośby i podziękowania oraz zgody lub odmowy wykonania prośby,

wyrażanie skargi, przepraszanie, przyjmowanie przeprosin,

prośba o powtórzenie bądź wyjaśnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedział rozmówca.

5. przetwarzanie wypowiedzi pisemnych w zakresie umiejętności przekazywania w języku obcym informacji zawartych w materiałach wizualnych, np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach, reklamach oraz

tekstach obcojęzycznych.

III. WYKAZ LITERATURY

1. Podręczniki i repetytoria do nauki języka angielskiego.

2. Słowniki języka angielskiego. 3. Gramatyki języka angielskiego.

4. Czasopisma do nauki języka angielskiego.

5. Książki z ćwiczeniami słownictwa i idiomów angielskich.

6. D. McDowall: An Illustrated History of Britain 7. Strony internetowe:

https://en.wikipedia.org/wiki/Outline_of_the_United_Kingdom

https://en.wikipedia.org/wiki/United_Kingdom

https://www.yahoo.com https://www.bbc.com https://national-geographic.pl

Wskazana literatura jest propozycją.

Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z historii

I etap

1) Obszary umiejętności /takie same na wszystkich etapach konkursu/

Sytuowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych w czasie i przestrzeni;

porządkowanie chronologiczne; dostrzeganie zmian w funkcjonowaniu społeczeństw

i związków pomiędzy różnymi dziedzinami życia; dostrzeganie ciągłości rozwoju

cywilizacyjnego i kulturowego. Charakteryzowanie zjawisk, wydarzeń i procesów

historycznych; dostrzeganie i wyjaśnianie związków przyczynowo –skutkowych; wyjaśnianie

znaczenia wydarzeń dla rozumienia współczesnego świata. Pozyskiwanie i porównywanie

informacji pochodzących z różnych źródeł; Tworzenie narracji historycznej w oparciu

o informacje pochodzące z różnych źródeł; formułowanie wniosków i ocen.

2) Treści kształcenia

1. Chronologia i źródła historyczne.

2. Polskie symbole narodowe.

3. Cywilizacje Bliskiego Wschodu.

4. Cywilizacja grecka.

5. Cywilizacja rzymska.

6. Społeczeństwo średniowiecznej Europy.

7. Kultura materialna i duchowa średniowiecznej Europy.

8. Polska pierwszych Piastów.

9. Polska w czasach rozbicia dzielnicowego.

10. Zjednoczenie ziem polskich i panowanie ostatnich Piastów.

11. Polska w dobie unii z Litwą.

3) Proponowana bibliografia

1. Podręczniki szkolne.

2. Atlas historyczny świata. PPWK.

3. Maresz T., Juszczyk K., Historia w źródłach nie tylko pisanych, t.1. Starożytność

i Średniowiecze, Toruń 2004.

4. Wilczyński M., Wielka wędrówka ludów – migracje w V wieku n.e. Magazyn

Historyczny Mówią Wieki nr 12/2015, s.31-35

5. Giergiel T., Możne damy średniowiecznego Sandomierza. Magazyn Historyczny Mówią Wieki nr

5/2012 s.24-28

Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka niemieckiego

I. ZAKRES WIEDZY O KRAJACH NIEMIECKOJĘZYCZNYCH

1. Posiadanie podstawowej wiedzy:

1) o krajach, społeczeństwach, ludności oraz kulturach społeczności, które posługują się językiem

niemieckim, w tym podział administracyjny krajów niemieckojęzycznych, stolice, najważniejsze

miasta i zabytki (I etap);

2) na temat najważniejszych postaci XX i XXI wieku pochodzących z krajów niemieckojęzycznych

(np. sportowców, polityków, naukowców) (II etap);

3) o wybitnych poetach, pisarzach, kompozytorach, malarzach pochodzących z obszarów

niemieckojęzycznych i ich dziełach oraz o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych

i historycznych Niemiec w XX i XXI wieku (III etap).

II. ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI

1. Posługiwanie się środkami językowymi (leksykalnymi, gramatycznymi oraz ortograficznymi).

Zakres środków leksykalnych

Etap

I

Etap

II

Etap

III

CZŁOWIEK

np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania

MIEJSCE ZAMIESZKANIA

np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe

EDUKACJA

np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory

szkolne, życie szkoły

PRACA

np. popularne zawody, miejsce pracy

ŻYCIE PRYWATNE

np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy

spędzania czasu wolnego, urodziny, święta

np. konflikty i problemy, styl życia -

ŻYWIENIE

np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne, zamawianie

np. przygotowywanie posiłków, przepisy -

ZAKUPY I USŁUGI

np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze,

korzystanie z usług

np. reklamacja, wymiana i zwrot towaru -

PODRÓŻOWANIE I TURYSTYKA

np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, hotel, wycieczki

np. zwiedzanie, baza noclegowa -

KULTURA

np. uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje

np. twórcy i ich dzieła, media -

SPORT

np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, uprawianie sportu

np. sport wyczynowy -

ZDROWIE

np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie

np. higieniczny tryb życia, uzależnienia -

ŚWIAT PRZYRODY

np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz

np. zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego - -

Zakres środków gramatycznych

Etap

I

Etap

II

Etap

III

RODZAJNIK

Użycie rodzajnika nieokreślonego

Użycie rodzajnika określonego

Użycie rzeczownika bez rodzajnika

RZECZOWNIK

Odmiana rzeczownika w liczbie pojedynczej i mnogiej

Deklinacja słaba i mieszana - -

Tworzenie liczby mnogiej

Rzeczowniki tworzone od bezokoliczników

Rzeczowniki złożone

Rzeczowniki zdrobniałe: -chen, -lein -

Rzeczowniki określające zawód i wykonawcę czynności

Rzeczowniki z przyrostkami -heit, -keit, -schaft, -ung, -tät - -

Rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i części świata

Rzeczowniki tworzone od czasowników -

Rzeczowniki tworzone od przymiotników, imiesłowów i liczebników -

Odmiana imion własnych - -

Rzeczownik po określeniu miary i wagi -

ZAIMEK

Zaimki osobowe

Zaimek nieosobowy es

Zaimek zwrotny

Zaimki dzierżawcze

Zaimki wskazujące

Zaimki pytające

Zaimki nieokreślone

Zaimki względne -

PRZYMIOTNIK

Przymiotnik jako orzecznik

Przymiotnik jako przydawka: - z rodzajnikiem określonym -

- z rodzajnikiem nieokreślonym, zaimkiem dzierżawczym i z przeczeniem kein -

- bez rodzajnika -

- po liczebnikach i zaimkach liczebnychbeide, alle, viele, wenige, andere -

- w formie stopnia wyższego i najwyższego - -

Regularne i nieregularne stopniowanie przymiotnika

Przymiotniki utworzone od nazw miast, krajów i części świata - -

Przymiotniki z przedrostkiem un- -

Rekcja najczęściej używanych przymiotników - -

LICZEBNIK

Liczebniki główne

Liczebniki porządkowe

Użycie liczebników w oznaczeniu miary i wagi, powierzchni i objętości -

Liczebniki mnożne i nieokreślone, np. zweimal, viel

PRZYSŁÓWEK

Przysłówki zaimkowe wo-, da- w pytaniu i odpowiedzi

Regularne i nieregularne stopniowanie przysłówków

Przysłówki czasu i miejsca

PARTYKUŁA

np. sehr, besonders, viel, erst, sogar, immer, etwa, eben, ziemlich, aber, doch,

denn, ja, przykładowe zdania; Mein Vater spielt ziemlich gut Gitarre. Du bist aber

ein guter Fahrer!

PRZYIMEK

Przyimki z celownikiem

2. Rozumienie prostych wypowiedzi pisemnych (takich jak np. listy, e-maile, SMS-y, kartki

pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z

tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach

i blogach, teksty literackie):

1) określanie głównej myśli tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określanie intencji nadawcy/autora tekstu;

3) określanie kontekstu wypowiedzi ( uczestnik określa np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas,

miejsce, sytuację);

4) znajdowanie w tekście określonych informacji;

5) rozpoznawanie związków między poszczególnymi częściami tekstu;

6) układanie informacji w określonym porządku;

7) rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu tekstu.

3. Tworzenie krótkich, prostych, spójnych i logicznych wypowiedzi pisemnych na II i III etapie

konkursu (uczestnik tworzy np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS,

pocztówkę, e-mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości

i teraźniejszości;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

5) opisuje upodobania;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;

7) wyraża uczucia i emocje;

8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji (III etap konkursu).

4. Reagowanie w formie prostego tekstu pisanego (uczestnik tworzy np. wiadomość, SMS, krótki

listprywatny, e-mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:

1) przedstawia siebie i inne osoby;

2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę

(np. podczas rozmowy na czacie);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ ankietę);

4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;

5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencjei pragnienia innych

osób;

6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;

7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;

8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach

życia codziennego;

9) prosi o radę i udziela rady;

10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;

12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;

13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);

14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.

5.Pisemne przetwarzanie prostego tekstu. Od uczestnika wymaga się:

1) przekazywania w języku niemieckim informacji zawartych w materiałach wizualnych (np.

wykresach, mapach, symbolach, piktogramach);

2) przekazywania w języku niemieckim lub polskim informacji sformułowanych w języku

niemieckim;

3) przekazywania w języku niemieckim informacji sformułowanych w języku polskim.

WYKAZ PROPONOWANEJ LITERATURY

podręczniki do nauczania języka niemieckiego dla szkół podstawowych dopuszczone przez min-

istra właściwego do spraw oświaty i wychowania,

materiały tematyczno-leksykalne: np. E. M. Rostek, Deutsch. Repetytorium tematyczno-

leksykalne, wydawnictwo Wagros, 2012; Ch. Fandrych, U. Tallowitz, Sage und Schreibe.

Übungswortschatz. Grundstufe Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2012,

materiały krajoznawcze, np. U. Matecki, Dreimal Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart 2011;

www.tatsachen-ueber-deutschland.de/de, E. Kozłowska, Landeskunde so interessant!, Wydaw-

nictwo NowaEra, Warszawa, 2015.

materiały do nauki gramatyki, np: Ch. Fandrych, U. Tallowitz,Klipp und Klar -Übungsgram-

matik Grundstufe Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2012; www.grammatiktraining.de., Gram-

matik so einfach! K. Szachowska. S. Mróz-Dwornikowska, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa,

2014.