1

AUTOREFERAT

I. Dane osobowe: Imię i nazwisko: Ireneusz Babiak, ur. 28.06.1963 w Wałbrzychu,

Adres domowy: 05-806 Komorów-Granica ul. Sabały 15

Aktualnie: starszy asystent w Centrum Kompleksowej Rehabilitacji w Konstancinie-Jeziornej

II. Wykształcenie

Matura: 1982 I LO w Wałbrzychu

Studia: 1982-1988 Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, dyplom z wyróżnieniem L12401 z dnia

2.09.1988

Tytuł doktora nauk medycznych uzyskany na I Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w

Warszawie w dniu 12.06.1992 na podstawie rozprawy doktorskiej „Analiza przyczyn pourazowych

amputacji kończyn dolnych oraz ocena wydolności kikuta i przydatności do zaprotezowania”

Specjalizacja w dziedzinie ortopedii i traumatologii II stopnia – dyplom z wyróżnieniem z dnia

23.04.1996

Kurs prawa medycznego na Uniwersytecie w Lund w Szwecji w 2003

III. Przebieg pracy zawodowej:

1986 - szkolenie w Klinice Ortopedii Dziecięcej i Chirurgii Ogólnej Uniwersytetu w Bazylei w

Szwajcarii

1987 - szkolenie na Oddziale Endoskopii w Klinice Uniwersytetu w Mannheim w Niemczech

1988 - staż podyplomowy w Szpitalu Wojewódzkim w Wałbrzychu

1988/ 1989 - staż podyplomowy w Klinikach Chirurgii Urazowej, Chirurgii Ogólnej,

Kardiochirurgii i Neurochirurgii Uniwersytetu w Bazylei w Szwajcarii

1989 - młodszy asystent w Instytucie Reumatologicznym w Warszawie

1989 - asystent w Katedrze i Klinice Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie

1992 - dwumiesięczne stypendium szkoleniowe Fundacji Wohlgemuth-Leclerc Award na Oddziale

Ortopedii Ogólnej i Endoprotetyki Kliniki Uniwersytetu w Bazylei w Szwajcarii

1996 - adiunkt w Katedrze i Klinice Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie

1998 – 2000 konsultant w zakresie ortopedii i traumatologii w Centrum Onkologii w Warszawie

2003 - szkolenie w Klinice Ortopedycznej w Eskilstunie w Szwecji

1997–2010 – kierownik Oddziału Zapaleń Kości w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu

WUM

2010-2011 specjalista / Overlakare w Klinice Ortopedii Blekinge Sjukhuset Karlskrona / Szwecja

2011-2013 starszy asystent na Oddziale Ortopedii i Chirurgii Kręgosłupa w Centrum Kompleksowej

Rehabilitacji w Konstancinie

IV. Praca dydaktyczna

prowadzenie zajęć i wykładów z ortopedii i traumatologii narządu ruchu dla studentów V roku I i

II Wydziału Lekarskiego, studentów na kierunku Fizjoterapii i Ratownictwa Medycznego w

Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM oraz English Division Medical Faculty

University of Warsaw

opieka nad lekarzami odbywającymi staż podyplomowy i staże specjalizacyjne

wykłady dla Studenckiego Koła Naukowego przy Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu

WUM

opieka nad studentami ze Studenckiego Koła Naukowego w trakcie dyżurów w Klinice

udział w pracy komisji rekrutacyjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

udział w pracy grupy inicjatywnej Międzyuczelnianego Wydziału Fizjoterapii w 2001/2002

wykładowca na kursach specjalizacyjnych CMKP dla lekarzy w trakcie specjalizacji w Klinice

Ortopedii WUM, Instytucie Reumatologii i Centrum Zdrowia Dziecka

współautor programu kursu CMKP „Zapalenia Kości i Stawów” prowadzonego w Klinice

Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM

2

wykłady szkoleniowe na posiedzeniach Oddziału Warszawskiego PTOiTr oraz Akademii

Aesculap

w latach 2008 i 2013 przygotowaniu programu i udział w Szkołe Radiologii Polskiego

Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego- Diagnostyka Obrazowa Narządu Ruchu w Kielcach

opracowanie w latach 2003-2010 - wspólnie z Konsultantem Krajowym w dziedzinie Ortopedii i

Traumatologii pytań dla Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi na egzamin specjalizacyjny

w dziedzinie ortopedii

prace w komisji egzaminacyjnej dla lekarzy zdających egzamin praktyczny w Klinice Ortopedii i

Traumatologii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM

promotor (8 ) i recenzent ( 8 ) obronionych prac licencjackich i magisterskich na Oddziale

Fizjoterapii Wydziału Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

recenzent czasopisma Malaysian Journal of Medical Sciences ( od 2012)

V. Praca naukowa. Główne zainteresowania, kierunki i osiągnięcia:

od 1989 badania nad powikłaniami septycznymi złamań otwartych oraz przyczynami amputacji po

złamaniach podudzia

badania nad zastosowaniem unaczynionych przeszczepów kości, skóry i mięśni w rekonstrukcji

złożonych - pourazowych i pozapalnych ubytków kości i skóry

badania nad leczeniem zakażonych ubytków trzonów kości długich

badania nad zastosowaniem technik oszczędzających w zapaleniu kości piętowej

badania na zastosowaniem terapii podciśnieniowej ( VAC-terapii) w leczeniu złożonych

pourazowych ubytków tkanek kończyn i zakażonych ran pourazowych

opracowanie własnej techniki transportu segmentalnego kości udowej na gwoździu

śródszpikowym w leczeniu segmentalnych ubytków trzonu kości z systemem trakcji położonym w

jamie szpikowej kości

badania nad problematyką zakażeń wikłających endoprotezoplastykę stawu biodrowego w Polsce

z uwzględnieniem doświadczeń Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM.

badania efektywności antybiotyków dadanych do cementu akrylowego w leczeniu zakażeń

endoprotez stawów

badania nad zastosowaniem spacerów z cementu akrylowego nasyconego antybiotykiem w

dwuetapowej rekonstrukcji pourazowych i pozapalnych ubytków kości

opracowanie i opublikowanie wspólnie z Konsultantem Krajowym w Dziedzinie Ortopedii

wytycznych w zakresie rozpoznawania i leczenia infekcji w ortopedii

współpraca w okresie 2002-2004 z PAN w ramach grantu KBN.: 5 POC 052 22 ( kierownik

grantu: dr n. med. G. Szczęsny ) w badaniach nad molekularną i cytologiczną charakterystyką

zrostu kostnego, zaburzeniami miejscowymi i próbami ich korekcji

współpraca z Instytutem Immunologii, Terapii Eksperymentalnej PAN we Wrocławiu, w ramach

grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictw a Wyższego: PBZ-MIN-007/PO4/33 oraz grantu

1MG/W1/2004 ( kierownik grantu: Prof. dr hab. A. Górski ) w badaniach nad zastosowaniem

bakteriofagów w leczeniu trudnych przypadków zapaleń kości i zakażeń endoprotez stawów

współpraca od 2006 z Zakładem Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej Narodowego Instytutu

Leków w Warszawie w ramach grantu KBN: 2P05A 05230 ( kierownik grantu Prof. W.

Hryniewicz): „Analiza locus sdr Staphylococcus aureus: polimorfizm i regulacja”.

VI. Działalność lecznicza

od 1996 funkcja kierownika ostrego dyżuru urazowego dla miasta Warszawy w Klinice Ortopedii

i Traumatologii Narządu Ruchu WUM

od 1997 funkcja Ordynatora Oddziału Zapaleń Kości w Klinice Ortopedii i Traumatologii

Narządu Ruchu WUM

od 1997 kierownk Poradni Zapaleń Kości w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu

WUM

w latach 1998-2002 konsultant w zakresie ortopedii w Centrum Onkologii w Warszawie

konsultant w Instytucie Hematologii w Warszawie w leczeniu ortopedycznym chorych z hemofilią

3

VII. Główne osiągnięcia zawodowe

wdrożenie na Oddziale Zapaleń Kości postępowania opartego na aktualnych klasyfikacjach

zapaleń kości i stawów

wdrożenie na Oddziale Zapaleń Kości standardu badań płynu stawowego w diagnostyce zapaleń

stawów

opracowanie i wdrożenie na Oddziale Zapaleń Kości postępowania oszczędzającego w

zakażonych złamaniach podudzia

opracowanie zasad profilaktyki antybiotykowej w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu

Ruchu WUM

monitorowanie koszto-efektywności antybiotykoterapii na Oddziale Zapaleń Kości

wdrożenie w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM metody VAC-terapii w

leczeniu pourazowych ubytków tkanek kończyn

opracowanie w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM metody

śródoperacyjnego konstruowania „spacerów” stawu biodrowego i kolanowego w rewizji

zakażonej endoprotezy stawu

wdrożenie w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM metody mieszania

antybiotyków do cementu akrylowego w rewizjach endoprotez stawów z powodu zakażenia

opracowanie i zastosowanie w praktyce własnej techniki powlekania gwoździ śródszpikowych

cementem akrylowym z antybiotykiem w leczeniu zakażonych stawów rzekomych kości długich

opracowanie i wdrożenie w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM algorytmu

leczenia zakażeń endoprotez stawów ze szczególnym uwzględnieniem jedno- i dwuetapowej

wymiany endoprotezy

przyznanie w 2010 przez Swedish National Board of Health and Welfare tytułu Specjalisty w

Dziedzinie Ortopedii w Szwecji

VIII. Główne osiągnięcia organizacyjne

w latach 1997–2000 oraz 2004 - 2010 ordynator Oddziału Zapaleń Kości w Klinice Ortopedii i

Traumatologii Narządu Ruchu WUM

2000-2002 – zastępca ordynatora Oddziału Urazowego w Klinice Ortopedii i Traumatologii

Narządu Ruchu WUM

członek Zespołu ds. Zakażeń oraz Komitetu Terapeutycznego w Szpitalu Dzieciątka Jezus –

Centrum Leczenia Obrażeń w Warszawie

członek zespołów szpitalnych do spraw dokumentacji medycznej i leczenia bólu, w Centrum

Kompleksowej Rehabilitacji w Konstancinie

współorganizator posiedzeń naukowych Oddziału Warszawskiego PTOiTr oraz w Akademii

Aesculap

współudział wraz z Konsultantem Krajowym w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii oraz

Prezesem PTOiTr w opracowaniu i wydaniu w latach 2005 i 2008 „Zasad profilaktyki,

rozpoznawania i leczenia nieswoistych zakażeń kości i stawów” obowiązujących w polskiej

ortopedii

współudział wraz z Konsultantem Krajowym w dziedzinie Mikrobiologii Lekarskiej oraz

Konsultantem Krajowym w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii w opracowaniu w roku 2013

nowych „Rekomendacji diagnostyki i terapii zakażeń w układzie kostno-stawowym”

IX. Członkostwo w towarzystwach i instytucjach naukowych:

Polskie Towarzystwo Ortopedycznego i Traumatologiczne ( PTOiTr od 1992),

Szwedzkie Towarzystwo Ortopedyczne - Svensk Ortopedisk Förening ( SOF od 2003),

European Bone and Joint Infection Society ( EBJIS od 2004 )

Polskie Towarzystwo Zakażeń Szpitalnych ( PTZS od 2006 )

4

X. Nagrody

Stypendium Przewodniczącego Komitetu ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej w latach 1989 – 1990

z Państwowego Funduszu Młodzieży w kategorii „Promocja”

Nagroda Wiceprezesa Rady Ministrów w 1989 za „wybitne wyniki na studiach”

Nagroda Kierownika Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM „za osiągnięcia

kliniczne w 2001”

Nagroda Kierownika Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM „za osiągnięcia

dydaktyczne 2008”

Nagroda Zespołowa III-stopnia Rektora WUM w roku 2008 „za osiągnięcia naukowe”

XI. Jednotematyczny cykl publikacji stanowiących szczególne osiągnięcie naukowe

zrealizowanych w obszarze badawczym: „Diagnostyka, leczenie i prewencja zakażeń endoprotez

stawu biodrowego” stanowiący podstawę do ubiegania się o stopień doktora habilitowanego.

A. Wykaz i opis prac w porządku chronologicznym:

1. Babiak I, Górecki A. Kowalewski M.: Własna taktyka postępowania w powikłaniach septycznych

po alloplastykach stawów biodrowego i kolanowego. Chir. Narz. Ruchu Ortop. Pol., 1998; Vol.

LXIII (2): 125-134.

2. Babiak I, Górecki A. Zasady rozpoznawania infekcji po alloplastyce stawu biodrowego. Ortop.

Traumatol. Rehabilit., 2001; Vol. 3( 1): 56-59.

3. Babiak I, Górecki A. Zasady leczenia infekcji po alloplastyce stawu biodrowego. Ortop.

Traumatol. Rehabilit. 2001; Vol. 3 ( 1): 60-63.

4. Babiak I, Górecki A. Treatment outcome in infections complicating total hip replacements. Ortop.

Traumatol. Rehabilit., 2002; Vol 4 (1): 49-52.

5. Babiak I, Górski A, Glinkowski W, Wiszniowski M, Kowalewski M, Górecki A. Immunological

response and clinical results of bacteriophage therapy in patients with chronic bone infection.

Preliminary results. Journal of Bone and Joint Surgery. 2006; Vol 87-B (Supp III): 256.

6. Górecki A, Marczyński W, Babiak I. Zasady profilaktyki, rozpoznawania i leczenia nieswoistych

zakażeń kości i stawów. Ortop. Traumatol. Rehabilit. 2008; Vol. 10 ( 4): 396-415.

7. Górecki A, Babiak I. Infection of joint prosthesis and local drug delivery: 19-26. The Infected

Implant. Pod red. Kienapfel H, Kühn K.-D. Berlin-Heidelberg-Springer-Verlag GmbH. 2009.

ISBN:3540928359.

8. Sitkiewicz I, Babiak I, Hryniewicz W. Characterization of transcription within sdr region of

Staphylococcus aureus. Antonie van Leeuwenhoek International Journal of General and Molecular

Microbiology. 2011: Vol 99 ( 2): 409-416.

9. Babiak I. Application of individually performed acrylic cement spacers containing 5% of

antibiotic in two-stage revision of hip and knee prosthesis due to infection. Pol Orthop Traumatol.

2012; 77(1): 29-37.

10. Babiak I. Results of 520 revisions due to septic complications after total hip replacement.

Abstract book, 31 Annual Meeting of European Bone and Joint Infection Society, Montreux, 20-

22.09.2012.

B. Omówienie celu naukowego w.w. prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem

możliwości ich wykorzystania.

Celem badań własnych była ocena skali problemu jakim są zakażenia endoprotez biodra w w

Klinice Ortopediii WUM oraz w kraju, ocena metod i wyników leczenia, oraz opracowanie zasad

rozpoznawania, leczenia i zapobiegania zakażeniom endoprotez, zgodnego z doświadczeniami

krajowymi i trendami światowymi.

Zakażenie po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego jest rzadkim powikłaniem jednej

z najczęściej wykonywanych operacji ortopedycznych. Może prowadzić do zniszczenia łożyska

kostnego i tym samym do niepowodzenia endoprotezoplastyki, a nawet do amputacji kończyny lub

śmierci chorego z powodu sepsy. Liczba wszczepianych w Polsce endoprotez stawu biodrowego

wynosi około 30 tys., rocznie, w Niemczech ( w 2009 ) około 170 tysięcy, w USA około 658 tys.

Szacuje się, że w roku 2030 liczba pierwotnych alloplastyk biodra wzrośnie do 4 milionów, zaś

5

rewizji do 375 tysięcy rocznie.

Pomimo niskiego obecnie odsetka zakażeń, zwłaszcza wczesnych - po operacji, bezwzględna

liczba zakażonych endoprotez wzrasta każdego roku. Przyczyną tego z jednej strony jest coraz lepsza

wytrzymałość implantów z drugiej strony wydłużanie się okresu życia osób z wszczepioną

endoprotezą, przez co wydłuża się okres w którym mogą sie ujawnić tzw. zakażenie późne, oraz

zwiększa się ryzyko zakażeń krwiopochodnych. Dokładne oszacowanie skali problemu jest trudne,

ponieważ zależy od kryteriów na jakich opiera sie rozpoznanie, wiarygodności metod stosowanych w

diagnostyce, oraz długości okresu obserwacji pacjentów po alloplastyce. Publikowane dane na temat

zakażeń nie są ścisłe. Liczba wczesnych powikłań infekcyjnych na początku rozwoju

endoprotezoplastyki stawu biodrowego wynosiła ponad 8-10%, ale w miarę doskonalenia techniki

chirurgicznej i metod prewencji zakażeń stopniowo malała. Na przełomie XX i XXI wieku częstość

zakażeń po pierwotnej alloplastyce biodra waha się od 0,5 do 1,7%, a po alloplastyce kolana do 0,5-

2,1%. Z kolei z powodu zakażenia w USA 8,5% endoprotez biodra i 16,8% kolana wymaga ponownej

operacji. Infekcja jest drugą – po tzw. obluzowaniu aseptycznym - przyczyną rewizji stawu z

endoprotezą. Szacuje się, że po realloplastyce częstość zakażeń jest nawet dziesięciokrotnie większa

niż po alloplastyce pierwotnej, zaś w świetle nowych technik wykrywania materiału genetycznego

drobnoustrojów spekuluje się, że nawet większość operacji rewizyjnych jest wykonywana właśnie z

powodu przewlekłej infekcji o małej aktywności.

Choć obecnie zakażenie nie jest częstym, ale za to jest najpoważniejszym powikłaniem

endoprotezo plastyki. Leczenie tego powikłania jest obciążające ekonomicznie dla szpitala i dla

chorego, a wynik terapii nierzadko niweczy oczekiwaną przez chorego i chirurga poprawę sprawności

kończyny. Średni koszt bezpośredni leczenia zakażonej endoprotezy biodra lub kolana wynosiłw

roku 2011 w USA 70 000 USD, a np. w Wielkiej Brytanii 75.000 EU, podczas gdy koszt pierwotnej

aloplastyki wynosi 15 000 USD. Ocenia się, że koszty leczenia zakażeń endoprotez w roku 2016 będą

stanowiły 50% kosztów wszystkich rewizji bioder, a w 2030 roku 50% kosztów wszystkich rewizji

endoprotez kolana. W Polsce koszt samej tylko operacji oczyszczenia zakażonej endoprotezy bez jej

wymiany wyceniono na ponad 10 000 zł, zaś koszt całkowitej wymiany zakażonej endoprotezy NFZ

oszacuje na ponad 30 000 zł.

Zebrane przeze mnie piśmiennictwo krajowe na temat leczenia infekcji endoprotez stawu

biodrowego do roku 2000 przedstawiało doświadczenie z zaledwie pięciu ośrodków ortopedycznych

w Polsce w których łącznie w latach 1975-2000 leczono 353 przypadki infekcji. W środowisku

ortopedycznym panowała niechęć przed publikowaniem powikłań infekcyjnych, które traktowane są

jako bardziej wstydliwe niż np. obluzowania aseptyczne endoprotez. Najczęściej, bo w 153

przypadkach leczenie polegało na usunięciu endoprotezy. Drugim pod względem częstości zabiegiem

wykonanym w 62 przypadkach było oczyszczenie bez usuwania endoprotezy. W 27 przypadkach

wykonano wymianę jednoczasową, a dwuetapową w 24 przypadkach. W 7 przypadkach spośród 353

stosowano wyłącznie antybiotyki - we wszystkich przypadkach bez efektu. Wznowa zakażenia

wystąpiła w 23 na 153 operacje dealloplastyki, w 26 spośród 62 operacji oczyszczenia stawu, w 2 na

27 zabiegów reimplantacji jednoczasowych oraz w 3 spośród 24 reimplantacji dwuetapowych. Z

publikacji do początku lat 90-tych wynika, że leczenie chorych z zakażeniem okołoprotezowym nie

opierało się na ustalonym algorytmie postępowania, dostosowanym do stadium zaawansowania

infekcji, jej etiologii oraz stabilności implantów, ale raczej w każdym z oddziałów dominowała jedna

metoda, nawet, jeśli dochodziło do wznowy zakażenia u wszystkich leczonych na oddziale.

Badania własne opublikowane w 1998, które przedstawiały wyniki leczenia 53 chorych, w

większości z tzw. późnym zakażeniem po alloplastyce biodra i kolana ( Babiak I, Górecki A,

Kowalewski M. Własna taktyka postępowania w powikłaniach septycznych po alloplastykach stawów

biodrowego i kolanowego. Chir. Narz. Ruchu Ortop. Pol., 1998; Vol. LXIII (2): 125-134.)

wskazywały, że klasyczne wówczas metody- oczyszczenie lub definitywne usunięcie endoprotezy

pozwalały na opanowanie zakażenia w mniej niż 90%. Zaś stosowany dotychczas rutynowo w Klinice

w infekcji stawów drenaż przepływowy, bez chirurgicznego oczyszczenia stawu okazał się w 100%

nieskuteczny i po tym badaniu został w Klinice zarzucony w leczeniu powikłań septycznych

endoprotez. Praca ta jest wprowadzeniem do cyklu prac własnych. Stanowi ona podsumowanie stanu

wiedzy na temat leczenia zakażeń endoprotez stawów, zwłaszcza biodrowego z końca lat 90-tych XX

wieku.

6

Następne badania opublikowane w 2001 objęły 91 chorych leczonych w Klinice w latach 1993-

2000 z powodu zakażenia endoprotez stawu biodrowego ( Babiak I, Górecki A. Wyniki leczenia

infekcji po alloplastyce stawu biodrowego. Ortop. Traumatol. Rehabilit. 2001; Vol. 3 ( 1): 64-67;

Babiak I, Górecki A. Treatment outcome in infections complicating total hip replacements. Ortop.

Traumatol. Rehabilit., 2002; Vol 4 (1): 49-52.). Dominowała wówczas dealloplastyka i debridement,

ale wprowadzono również jednoczasową reimplantację na cemencie z małą dawką antybiotyku w 12

przypadkach, oraz wykonano 3 rewizje dwuetapowe, w tym jedną ze spacerem. Z pracy wynikały

ważne w tamtym okresie wnioski: skuteczność wczesnej rewizji w głębokim zakażeniu bez

obluzowania endoprotezy wynosiła w Klinice ok. 75% i była porównywalna z jednoetapową

realloplastyką stawu w naszym ośrodku. Trwałe usunięcie endoprotezy, którego skuteczność w

naszym ośrodku wynosiła około 86%, nie powinno być postepowaniem rutynowym, ponieważ nie

daje gwarancji opanowania zakażenia, natomiast może stanowić ostateczny sposób postępowania u

osób w zaawansowanym wieku i brakiem warunków w stawie do ponownego osadzenia endoprotezy.

W 2006 roku opublikowałem wyniki pilotażowego badania nad zastosowaniem bakteriofagów

jako leczenia wspomagającego w przewlekłych infekcjach w ortopedii, w tym również zakażeń

endoprotez stawu biodrowego ( Babiak I, Górski A, Glinkowski W, Wiszniowski M, Kowalewski M,

Górecki A. Immunological response and clinical results of bacteriophage therapy in patients with

chronic bone infection. Preliminary results. Journal of Bone and Joint Surgery.2006; Vol 87-B ( Supp

III ): 256). Badanie wykazało, że w trakcie terapii bakteriofagami stwierdzano wzrost aktywności

limphocytów B i limfocytów T, oraz fagocytozy, zaś w innym teście (SAC) zarówno wzrost jak i

spadek aktywności limfocytów, tym niemniej wyniki kliniczne nie były przekonujące ( nawrót infekcji

u 3 spośród 8 pacjentów). Również fakt, że w pobranej próbce kości u jednego chorego w trakcie

leczenia fagami nie stwierdzono ich obecności nie upoważniał do leczenia bakteriofagami infekcji w

której podstawową rolę odgrywa biofilm.

W roku 2008 wspólnie z Konsultantem Krajowym w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii –

Prof. A. Góreckim oraz Prezesem PTOiTr – Prof. W. Marczyńskim opublikowaliśmy „Zasady

profilaktyki, rozpoznawania i leczenia nieswoistych zakażeń kości i stawów” ( Górecki A, Marczyński

W, Babiak I. Zasady profilaktyki, rozpoznawania i leczenia nieswoistych zakażeń kości i stawów.

Ortop. Traumatol. Rehabilit. 2008; Vol. 10 ( 4): 396-415. ) zawierające zbiór wytycznych

postępowania między innymi w zakażeniach endoprotez stawu biodrowego. Publikacja składa się z 6

rozdziałów i obejmuje następujące zagadnienia: 1. Profilaktyka antybiotykowa zakażeń po operacjach

ortopedycznych oraz w uszkodzeniach narządu ruchu; 2. Infekcyjne zapalenie stawu; 3. Ostre

krwiopochodne zapalenie kości; 4. Przewlekłe zapalenie kości; 5. Zakażenie wokół endoprotez stawu

biodrowego, kolanowego i ramiennego; 6. Zakażenie wokół implantów zespalających odłamy kostne.

W roku 2009 na zamówienie wydawnictwa Springer Verlag, wspólnie z Konsultantem

Krajowym w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii – Prof. A. Góreckim opracowałem rozdział do

monografii poświęconej zakażeniom wszczepów ortopedycznych ( Górecki A, Babiak I. Infection of

joint prosthesis and local drug delivery:19-26. In: The Infected Implant. Pod red. Kienapfel, H.; Kühn,

K.-D. Berlin-Heidelberg - Springer-Verlag GmbH. 2009. ISBN:3540928359). W pracy omówiono

zagadnienie miejscowego leczenia i prewencji zakażenia endoprotez stawu biodrowego. Zostały

szczegółowo opisane właściwości sześciu typów nośników antybiotyków i możliwości ich

zastosowania w praktyce.

W roku 2011 wspólnie z Konsultantem Krajowym w dziedzinie Mikrobiologii Lekarskiej –

Prof. W. Hryniewicz oraz dr. hab. I. Sitkiewicz opublikowaliśmy wyniki badania nad strukturą genu

sdr kodującego jedno z białek decydujących o adhezji Staphylococcus aureus do tkanki kostnej, a

zatem o inwazyjności tej bakterii, stanowiącej istotny czynnik etiologiczny zakażeń endoprotez (

Sitkiewicz, Babiak I, Hryniewicz W. Characterization of transcription within sdr region of

Staphylococcus aureus. Antonie van Leeuwenhoek International Journal of General and Molecular

Microbiology. 2011: Vol 99 ( 2): 409-416). Badanie wykazało, że gen dla białek adhezyjnych sdr

gronkowca złocistego jest podzielony na 3 różne i niezależne jednostki transkrypcyjne sdrC, sdr D i

sdrE, które reagują różnie na bodźce środowiskowe. Wykazaliśmy, że gen sdrD jest aktywowany

poprzez kontakt z ludzką krwią, a zatem może on współdecydować o inwazyjności S. aureus u

człowieka.

W roku 2012 opublikowałem wyniki badania efektywności wykonywanych przeze mnie

śródoperacyjnie spacerów z cementu akrylowego nasyconego 5% dodatkiem celowanego antybiotyku

7

w dwuetapowej rewizji endoprotez stawu biodrowego i kolanowego z powodu zakażenia ( Babiak I.

Application of individually performed acrylic cement spacers containing 5% of antibiotic in two-stage

revision of hip and knee prosthesis due to infection. Pol Orthop Traumatol. 2012; 77(1): 29-37). W

badaniu stwierdziłem, że dodanie celowanego antybiotyku w dawce 5% do cementu akrylowego w

dwuetapowym leczeniu powikłań septycznych endoprotez biodra i kolana pozwala uzyskać ponad

94% dobrych wyników leczenia. Wyniki tych badań przedstawiłem w 2012 na 31 Kongresie European

Bone and Joint Infection Society ( EBJIS ) w Montreux w referacie: Babiak I. Acrylic cement spacers

loaded with 5% of selected antibiotic are effective in septic revisions of hip and knee prosthesis.

Zagadnienie rozpoznawania i różnicowania niezwykłych form przewlekłych zakażeń endoprotez i

powstwania ziarniniaka indukowanego przez cement akrylowy przedstawiłem w wystąpieniu: Babiak

I. Extra-articular granuloma ( eag ) resembling inflammatory tumor as complication of total joint

replacement.

W roku 2012 na 31 Kongresie EBJIS w Montreux przedstawiłem wyniki badania, które objęło

wszystkie operacje rewizyjne endoprotez stawu biodrowego które wykonano w Klinice Ortopedii i

Traumatologii Narządu Ruchu WUM w latach 1993-2008 ( Babiak I. Results of 520 revisions due to

septic complications after total hip replacement. Abstract book, 31 Annual Meeting of European Bone

and Joint Infection Society, Montreux, 20-22.09.2012 ). Zastosowano klasyfikację zakażeń wg

Estrada-Gustilo-Tsykayamy. W okresie 1993–2008 na wykonanych łącznie 7765 alloplastyk biodra, w

520 przypadkach rozpoznano 42 infekcje wczesne, oraz 478 infekcje późne i krwiopochodne.

Rozpoznanie przed operacją postawiono w 243 przypadkach, a w 277 przypadkach zakażenie utajone,

bez objawów septycznych przed operacją - rozpoznano po rewizji na podstawie dodatnich posiewów

pobranych w trakcie operacji rewizyjnej. U 520 chorych dokonano 544 interwencji. Oceniano co

najmniej 12-miesięczny okres ustąpienia objawów infekcji po leczeniu. U 16 spośród 17 chorych bez

obluzowania endoprotezy uzyskano poprawę gojenia rany w trakcie podawania antybiotyków. U 26

chorych z septycznym obluzowaniem wycięcie przetoki i drenaż przepływowy były nieskuteczne. Po

usunięciu endoprotezy w 80 przypadkach wznowa infekcji nastąpiła w 12 przypadkach ( 15% ). Po

oczyszczeniu bez usuwania endoprotezy w 79 przypadkach nawrót zakażenia nastąpił u 18 chorych (

22.8%). Po realloplastyce dwuetapowej w 22 przypadkach infekcji wróciła w 2 przypadkach ( 9.09%

). Po realloplastyce jednoetapowej na cemenie akrylowym z tzw. małą dawką gentamycyny ( poniżej

1000 mg na 40 gram cementu) w 277 przypadkach infekcja wystąpiła u 91 leczonych ( 32,49%). Po

jednoetapowej realloplastyce na cemencie fabrycznie nasyconym gentamycyną z dodatkiem 2 gram

wybranego antybiotyku na 40 gram cementu ( 5% ) - najczęściej wankomycyny, ceftazydymu lub

meronemu – w 52 przypadkach, wznowa infekcji wystąpiła w 2 przypadkach ( 3,84%). Z

opublikowanego badania wynikają następujace wnioski: wszystkie metody leczenia – zarówno

zachowujące endoprotezę jak i związane z jej usunięciem wiążą się z ryzykiem wznowy infekcji.

Dodatek 5% wankomycyny, ceftazidymu, lub meropenemu do cementu akrylowego fabrycznie

nasyconego małą ( do 2,5%) dawką gentamycyny zmniejsza częstość nawrotu infekcji po

jednoetapowej rewizji z 32,49% do 3,84%, oraz pozwala na uzyskanie skuteczności rewizji

dwuetapowej ze spacerem ( częstość nawrotu infekcji 9,09% ) porównywalnej z wynikami

publikowanymi na świecie. Stosowanie cementu akrylowego fabrycznie nasyconego tzw. małą dawką

antybiotyku ( poniżej 2,5% ) w rewizji zakażonej endoprotezy wiąże się z większym ryzykien nawrotu

zakażenia, podobnie jak po definitywnej dealloplastyce ( częstość reinfekcji odpowiednio 32,49% i

15%). Operacja wycięcia przetoki oraz drenaż przepływowy nie powinny być dalej stosowane

leczeniu zakazeń endoprotez, ponieważ nie mają uzasadnienia w patofizjologii infekcji opartej na

biofilmie.

W roku 2013 na 32 kongresie EBJIS przedstawiłem wyniki badań z zespołem Instytutu

Medycyny Transplantacyjnej WUM nad monitorowaniem uwalniania wankomycyny z cementu

akrylowego u chorych dializowanych ( Babiak I, Korzeniewska-Rybicka I, Majchrzak J, Grzeszczyk

M, Wiszniowski M. Addition of 6 gram vancomycin to 120 gram of acrylic cement in two-stage

revision of infected knee prosthesis is clinically effective and safe in patient hemodialysed due to

end-stage kidney disease. 32nd

Annual Meeting of the EBJIS, Prague, 14.09.2013.) oraz wyników

funkcjonalnych po zastosowaniu spacerów w rewizji endoprotez stawu kolanowego ( Babiak I,

Majkusiak R. Functional and clinical mid-term results of 38 revisions due to periprosthetic

infection after total knee arthroplasty. 32nd

Annual Meeting of the EBJIS, Prague, 14.09.2013.).

8

Ważniejsze wnioski z własnych badań:

W cyklu przedstawionych prac zawarłem wyniki moich badań nad zagadnieniem infekcji

endoprotez stawu biodrowego, oraz pracy klinicznej i podróży naukowych. Poza przedstawionymi

powyżej wynikami statystycznymi własnych badań, można sformułowac następujące wnioski ogólne:

1. Przy podejrzeniu zakażenia endoprotezy stawu biodrowego najistotniejsze jest pilne rozpoznanie

zakażenia, oraz wykonanie operacji rewizyjnej, zachowującej dotychczasową funkcję stawu:

oczyszczenie endoprotezy nieobluzowanej, lub wymiany obluzowanej endoprotezy na nową - z

miejscowym podaniem antybiotyku.

2. Wszystkie metody leczenia wiążą się z ryzykiem nawrotu zakażenia. W leczeniu przewlekłej

infekcji z obluzowaniem endoprotezy konieczne jest dostosowanie metody postępowania do typu

infekcji, rodzaju patogenu, stabilności endoprotezy oraz stanu ogólnego i miejscowego chorego,

od których zależy wybór pomiędzy rewizją jedno- lub dwuetapową, oczyszczeniem z

pozostawieniem implantów lub definitywnym usunięciem endoprotezy.

3. Zakażenie endoprotezy jest związane z powstawaniem na powierzchni implantu biofilmu, przez

który bardzo słabo przenikają antybiotykli. Leczenie infekcji endoprotezy wyłącznie

antybiotykami nie ma uzasadnienia patofizjologicznego, zaś skuteczność supresyjnej

antybiotykoterapii waha się od 60% do 86% - w trakcie leczenia i szybko maleje po odstawieniu

leków. Wadą supresyjnej, przewlekłej antybiotykoterapii jest występowanie powikłań

narządowych i rozwój oporności bakterii na antybiotyki.

4. Samo usunięcie endoprotezy ( definitywna dealloplastyka ) nie zmniejsza możliwości nawrotu

zakażenia w loży kostnej ( wznowa w 15%) jeśli nie zostanie usunięty cały biofilm z kości.

5. Zastosowanie do rewizji zakażonej endoprotezy wyłącznie cementu akrylowego nasyconego

fabrycznie tzw. małą dawką antybiotyku ( poniżej 2,5% ) łaczy się z częstością nawrotu

zakażenia po rewizji około 32,49%.

6. Dodanie w dawce 5% antybiotyków, które są uwalnianie z cementu akrylowgo jak

wankomycyna, ceftazidym, lub meropenem, do cementu fabrycznie nasyconego tzw. małą dawką

gentamycyny ( do 2,5%) zmniejsza częstość nawrotu infekcji po rewizji jednoetapowej z 32,49%

do 3,84%.

7. Zastosowanie spacera z cementu akrylowego fabrycznie nasyconego tzw. małą ( do 2,5%) dawką

gentamycyny z dodatkiem 5% wybranego antybiotyku może zwiększyć skuteczność w

opanowaniu infekcji do 94%.

8. Operacje wycięcia przetoki oraz drenaż przepływowy nie powinny być stosowane w leczeniu

zakażeń endoprotez stawów, ze względu na złe wyniki i brak uzasadnienia w patofizjologii

infekcji związanej z powstawaniem biofilmu bakteryjnego.

Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych

Prace przed doktoratem:

Przed uzyskaniem stopnia doktora nauk medycznych od roku 1989 prowadziłem wraz z zespołem

kierowanym przez Prof. S. Zawadzińskiego badania nad miejscowym podawaniam antybiotyków i

taurolidyny oraz stosowaniem tzw. drenażu przepływowego w zapaleniu kości. Wyniki badań zostały

przedstawione w następujących pracach:

1. Zawadziński S, Babiak I, Szymczak Z. Poszukiwanie nowych kierunków w miejscowym stosowaniu

antybiotyków. Miejscowa aplikacja antybiotyków w chirurgii urazowo-ortopedycznej. Pod red. J.

Bielawskiego, str. 10-14, Lubin 1991.

2. Zawadziński S, Babiak I, Ibraik B. Zastosowanie Tauroliny w leczeniu przewlekłego zapalenia

kości. W: Miejscowa aplikacja antybiotyków w chirurgii urazowo-ortopedycznej. Pod red. J.

Bielawskiego, str. 103-105, Lubin 1991.

3. Zawadziński S, Babiak I, i wsp. Wieloletnie obserwacje stałego sródkostnego drenażu

przepływowego w chirurgicznym leczeniu zapalenia kości. Miejscowa aplikacja antybiotyków w

chirurgii urazowo-ortopedycznej. Pod red. J. Bielawskiego, str. 123-126, Lubin 1991.

W pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem Prof. S. Zawadzińskiego dokonałem analizy

skutków urazów kończyn dolnych u 58 chorych leczonych w okresie14 lat ( do 1990 ) w Klinice

Ortopedii, u których następstwa urazu wymagały amputacji kończyny. W 88% wyjściową przyczyną

amputacji było złamanie otwarte, natomiast w 69% bezpośrednią przyczyną amputacji było zapalenie

kości. U 30 spośród 58 chorych konieczna była reamputacja ze względu na stan tkanek i ukrwienie

9

kończyny. Badania nad zagadnieniem powikłań infekcyjnych stały się priorytetem dla Kliniki.

Źródłem wiedzy na ten temat była jedyna dostępna wówczas polskojęzyczna pozycja z literatury

naukowej - książka S. Zawadzińskiego „Zapalenie tkanki kostnej”.

Prace po uzyskaniu stopnia naukowego doktora

Po uzyskaniu stopnia doktora nauk medycznych w 1992 roku moje badania naukowe

podążały w trzech powiązanych ze sobą obszarrach: zapalenia kości, zakażenia implantów

ortopedycznych i miejscowa aplikacja antybiotyków. Badania nad zakażeniami w ortopedii

koncentrowały się na poznaniu przyczyn i skutków powikłań infekcyjnych w ortopedii, opracowaniu i

wdrożeniu algorytmów diagnostyki mikrobiologicznej i obrazowej, ustaleniu klinicznej i

anatomicznej klasyfikacji zapaleń kości, rozpoznaniu patofizjologii infekcji implantów

ortopedycznych, oraz uporządkowaniu postępowania w zapaleniu kości, stawów i zakażeniach

endoprotez.

W roku 1993 został utworzony w Klinice Ortopedii Oddział Zapaleń Kości. Od roku 1997

zostałem kierownikiem tego oddziału co pozwoliło na kontynuowanie badań naukowych nad

powikłaniami infekcyjnymi złamań podudzia. Analizując powikłania 62 złamań goleni leczonych w

Klinice Ortopedii w latach 1993-1998 stwierdziłem, że nie tylko złamania otwarte, ale również

zamknięte mogą prowadzić do pourazowego zapalenia kości. Dobre wyniki - zrost złamania bez

infekcji uzyskano w 50% leczonych, zadowalające i złe w odpowiednio 25%. W ciągu kolejnych 5 lat

wykonano na moim oddziale łącznie tylko 6 amputacji, co w porównaniu z okresem 14 lat - do roku

1990, ocenianym w mojej pracy doktorskiej, w którym wykonano amputacje u 58 chorych wskazuje

na znaczną poprawę wyników leczenia powikłań infekcyjnych na Oddziale Zapaleń Kości. 5

amputacji wykonano u chorych z najcięższymi złamaniami otwartymi - IIIC wg Gustilo-Anderssona.

Nie wykazano różnicy w skuteczności pomiędzy stosowaniem jednego lub kilku antybiotyków. W

badanej grupie 62 zapaleń kości, w której wszystkim pacjentom podawano antybiotyki ogólnie, dobre

wyniki uzyskano bez zastosowania drenażu przepływowego i nie podając miejscowo antybiotyków.

Samo stosowanie drenażu przepływowego, gąbki z garamycyną, opatrunków z garamycyną lub

septopalu i minimalnych operacji typu sekwestrektomia brzeżna dało złe wyniki. Wyniki badań

zostały przedstawione w referacie: Babiak I, Penconek W. 6-year experience in therapy of septic

complications after tibial fractures wygłoszonym podczas międzynarodowej konferencji Septic

complications after tibial fractures w 1999 w Budapeszcie, oraz w referacie: Babiak I, Penconek W.

Tactics and results in management of septic complications after tibial fractures wygłoszonym na

międzynarodowym sympozjum Gerhard Kuentscher Kreis Annual Meeting w 1999 we Frankfurcie

nad Menem. W rozszerzonej wersji wyniki badań nad leczeniem pourazowych zapaleń i kości zostały

zaprezentowane w 2002 na XXXIV Zjeździe PTOiTr w Bydgoszczy w referacie: Babiak I, Górecki

A, Matuszewski T, Macias J, Żarek S. Zasady i wyniki leczenia zakażeń wikłających 62 złamania

kości goleni oraz opublikowane w rozdziale: Babiak I, Górecki A, Matuszewski T, Macias J, Żarek

S. Zasady i wyniki leczenia zakażeń wikłających 62 złamania kości goleni, str. 278-285 zamieszczonym w monografii Ortopedia i traumatologia u progu nowego millenium. Pod red. P.J.

Bilińskiego wydanej w Bydgoszczy, przez Wydawnictwo Akademii Medycznej im. L. Rydygiera w

Bydgoszczy. 2002. ISBN: 83-87-383-62-7. Wnioski zawarte w tej pracy są następujące: 1.

Prowadzenie leczenia powikłań złamań na specjalistycznym oddziale przyczyniło się do znaczącego

spadku liczby amputacji z przyczyn urazowych. 2. Pierwotna stabilizacja kości w złamaniach

otwartych z rozległym uszkodzeniem tkanek miękkich nie powinna kolidować z pierwotną lub

odroczoną plastyką skóry. Pierwotne zaopatrzenie rany powinno być optymalne i ostateczne. 3.

Resekcja zakażonego stawu rzekomego ze skróceniem do 2-3 cm i stabilnym zespoleniem odłamów ze

względu na prostotę postępowania może być akceptowana w przypadkach z dobrym miejscowym

stanem skóry. 4. W ubytku segmentalnym kości ponad 3 cm należy zastosować transport segmentalny

kości metodą Ilizarowa, pod warunkiem dobrego miejscowego stanu skóry nad ubytkiem kości. 5.

Skuteczną metodą odtworzenia złożonego ubytku tkanek jest wolny przeszczep kości z wyspą skórno-

mięśniową. Ograniczeniem dla tej metody jest złe unaczynienie w okolicy uszkodzenia oraz wielkość

samego ubytku tkanek.

Wyniki badań nad zastosowaniem gwoździa śródszpikowego ryglowanego w leczeniu

pozapalnego ubytku segmentalnego kości udowej przedstawiłem w 2004 na 23 Kongresie EBJIS w

Mediolanie w referacie: Babiak I, Macias J, Górecki A. Interlocking intramedullary nailing in

10

operative management of posttraumatic or infected diaphyseal femoral defects in previously

unsuccessful treated fractures. Na tej konferencji przedstawiłem również wyniki zastosowania

wolnego unaczynionego przeszczepu kostno-skórno-mięśniowego w leczeniu pozapalnego ubytku

segmentalnego kości przedramienia i podudzia w referacie: Babiak I, Matuszewski T, Górecki A.

Vascularised bone-muscle-skin graft for reconstruction of diaphyseal bone defects after resection of

segmental osteomyelitis of leg and forearm oraz wyniki badań nad wpływem bakteriofagów na

odpowiedź immunologiczną u chorych z przewlekłym zapaleniem kości ( referat: Babiak I, Górski A,

Glinkowski W, Wiszniowski M, Kowalewski M, Górecki A. Immunological response and clinical

results of bacteriophage therapy in patients with chronic bone infection. Preliminary results. Praca

ta wykonana przez zespół Kliniki Ortopedii WUM i Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej

we Wrocławiu została następnie opublikowana: Babiak I, Górski A, Glinkowski W, Wiszniowski M,

Kowalewski M, Górecki A. Immunological response and clinical results of bacteriophage therapy

in patients with chronic bone infection. Preliminary results. Journal of Bone and Joint Surgery,

2006; Vol 87-B (Supp III): 256. W roku 2005 na 24 Kongresu EBJIS w Ljubljanie przedstawiłęm własną metodę

niekonwencjonalnego leczenia rekonstrukcyjnego w pourazowym i pozapalnym ubytku kości obu

podudzi w referacie: Babiak I, Matuszewski T, Macias J, Żarek S Górecki A. Infected segmental

bone defect of tibia with skin loos treated with complex bone, muscle and skin transfer from

amputated opposite leg. W referacie: Babiak I, Matuszewski T, Górecki A. Chronic segmental

osteomyelitis of the tibia coexisting with spinous cell skin cancer. One stage resection of cancer,

debridement of bone and reconstruction of soft tissue defect zaprezentowałem własną taktykę

postępowania oszczędzającego kończynę w przewlekłym zapaleniu kości powikłanym metaplazją

nowotworową. W kolejnym referacie: Babiak I, Szczęsny, Jędral T, Górecki A. Bacterial calcaneal

osteomyelitis. Bone preserving approach versus resection of calcaneus zaprezentowałem wyniki

leczenia zachowującego kość piętową ( oszczedzajacego) z wykorzystaniem własnej techniki

chirurgicznej w 18 przypadkach zapalenia kości piętowej.

Problematyka pourazowego zapalenia kości była przedmiotem stałych dalszych badań,

których zwieńczeniem było przygotowanie prac wygłoszonych w 2006 na 25 Kongresie EbJIS w

Budapeszcie. W referacie: Babiak I, Górecki A, Wiszniowski M, Wojtyński P. Custom-made

Intramedullary Nail Coated with Antibiotic Loaded Acrylic Cement in Therapy for Infected

Nonunion przedstawiłem własne badania nad powlekaniem gwoździ śródszpikowych do

zespolenia zakażonego stawu rzekomego cementem akrylowym nasyconym wybranym

antybiotykiem. Metada powlekania gwoździ cementem akrylowym z dużą dawką antybiotyku, w

późniejszych latach została wykorzystana przez firmy produkujące implanty ortopedyczne. W

referacie: Babiak I, Górecki A, Macias J, Wiszniowski M.: Segmental Transport Using

Intramedullary Nail for Infected Nonunion. Our Experience przedstawiłem własną metodę

transportu segmentalnego na gwoździu śródszpikowym w leczeniu pozapalnego ubytku trzonu kości

udowej. W pracy: Babiak I, Górecki A, Jedral T. Intramedullary Nailing for Stabilization of

Previously Infected Bone. Is it Safe? zaprezentowałem wyniki zastosowania zespolenia gwoździem

śródszpikowym złamania kości udowej, po przebytym i wygojonym procesie zapalenia bakteryjnego.

W kolejnym referacie: Babiak I, Górecki A, Jedral T. Successfull Salvage for Failed Vascularised

Free Bone-skin Flap due to Infected Nonunion of Tibia przedstawiłem metodę postępowania w

powikłaniu jakim jest martwica unaczynionego płata tkankowego w leczeniu zakażonego ubytku kości

piszczelowej. Dzieki połączeniu stabilizatorem zewnętrznym obu kończyn możliwe było

przeniesienie unaczynionego płata tkankowego z drugiej kończyny.

Równolegle do badań nad leczeniem chirurgicznym pourazowego zapaleniem kości,

prowadziłem badania i przegląd piśmiennictwa dotyczącego antybiotykoterapii ogólnej i miejscowej

w zapaleniach kości i stawów. Efektem tych badań jest rozdział autorów: Górecki A, Babiak I.

Leczenie zakażeń w obrębie narządu ruchu ( str: 732-770 ) w monografii „Antybiotyki w

profilaktyce i leczeniu zakażeń”. pod red. W. Hryniewicz i J. Meszarosa wydanej w Warszawie.

PZWL. 2001: ISBN: 83-200-2706-3. W pracy przedstawiono doświadczenia własne i aktualne

poglądy na temat antybiotykoterapii ogólnej i miejscowej w zakażeniach kości, stawów i implantów

ortopedycznych. Dokonano przeglądu badań oceniających efektywność 6-cio tygodniowego lub

krótszego okresu leczenia ostrych zapaleń kości dożylnym antybiotykiem, z których wynika brak

11

uzasadnienia dla trzymania się arbitralnego okresu leczenia zapaleń kości przez 6 tygodni. W leczeniu

należy kierować się stopniem zaawansowania zapalenia w badaniu klinicznym i MR kości oraz

dynamiką objawów klinicznych i markerów zapalnych. Przedstawiono doświadczenia Kliniki ze

stosowaniem drenażu przepływowego z których wynika brak uzasadnienia dla dalszego stosowania tej

metody w leczeniu przewlekłego zapalenia kości i zakażeń endoprotez. Zaprezentowano aktualne

badania nad miejscowymi nośnikami antybiotyków wszczepianymi do kości takimi jak cement

akrylowy, ceramika porowata, polimery naturalne i syntetyczne, przeszczepy kości i substytuty

przeszczepu kości nasycone antybiotykami. W części poświęconej zapaleniom stawów przedstawiono

aktualne badania o korzystnym wpływie leczenia czynnościowego w zapaleniu stawu, podważające

dotychczasowy dogmat o konieczności bezwzględnego unieruchomienia. Dokonano przeglądu technik

chirurgicznych stosowanych w ostrym i przewlekłym zapaleniu stawu, z uwzględnieniem artroskopii,

drenażu płuczącego, synowektomii chirurgicznej i izotopowej, oraz artrodezy.

Kontynuacją badań nad antybiotykoterapią zakażeń w ortopedii było badanie nad

zastosowaniem doustnych antybiotyków w leczeniu ambulatoryjnym zapaleń kości. W pracy: Babiak

I, Golicki D, Dąbrowski F. Zastosowanie klindamycyny w praktyce ortopedycznej ze szczególnym

uwzględnieniem procedur ambulatoryjnych. Ortop. Traumatol. Rehabilit. 2004; Vol 6 (2): 227-234 przedstawiono wyniki zastosowania klindamycyny u 47 chorych z infekcją tkanek miękkich w obrębie

kończyn ( 9 chorych), zapalenia kości ( 30) i infekcji po alloplastyce stawu biodrowego lub

kolanowego (8 chorych). Wygojenie lub brak wznowy zakażenia przez co najmniej 1 rok stwierdzono

w 18 przypadkach, przejściowe wygojenie zakażenia ( do 1 roku ) w 16 przypadkach, a utrzymywanie

się zakażenia, lub jego szybki nawrót w 13 przypadkach. Stwierdzono, że skuteczność klindamycyny

jako składowej kompleksowego leczenia zakażeń w ortopedii zależy od przewlekłości infekcji, oraz

możliwości skojarzenia z radykalnym zabiegiem operacyjnym. W leczeniu empirycznym w trybie

ambulatoryjnym korzystne jest stosowanie klindamycyny z antybiotykami fluorochinolowymi.

Możliwe jest leczenie sekwencyjne u chorych hospitalizowanych jak również prowadzenie całości

terapii w trybie ambulatoryjnym. Ze względu na dobrą tolerancję klindamycyna może być stosowana

w przewlekłych zapaleniach kości jako leczenie supresyjne, do łagodzenia zaostrzeń procesu

zapalnego u chorych, u których nie można wykonać radykalnej operacji.

Podsumowanie badań prowadzonych w Klinice Ortopedii nad leczeniem zapaleń kości i

stawów stanowiły dwie prace na zamówienie redakcji czasopisma Zakażenia: Babiak I, Kowalewski

M, Szczęsny G. Specyfika zakażeń na oddziałach urazowo-ortopedycznych. Wskazania

terapeutyczne. Zakażenia, 2004; Vol. 3: 70-76, oraz Babiak I, Kowalewski M, Szczęsny G. Zapalenia

kości i stawów – charakterystyka u dzieci i młodzieży. Zakażenia, 2004; Vol. 6: 58-64 omawiające

etiologię, patofizjologię, metody rozpoznawania, leczenia i profilaktyki zakażeń na oddziałach

ortopedycznych. Tematykę miejscowej aplikacji antybiotyków w zakażeniach ortopedycznych

omówiłem w referacie: Babiak I. Miejscowa antybiotykoterapia na Konferencji Naukowej Akademia

Aesculap – „Zakażenia nieswoiste w obrębie narządu ruchu”w Warszawie dnia 3.12.2004.

Dalszy kierunek badań nad powikłaniami septycznymi złamań, poza przedstawioną powyżej

antybiotykoterapią ogólną, miejscową i zabiegami rekonstrukcyjnymi obejmuje terapię

podciśnieniową (VAC-terapię ) w leczeniu zakażonych ran. VAC-terapia została zastosowana po raz

pierwszy w roku 2006 na prowadzonym przeze mnie w Klinice oddziale. Rezultatem tych badań było

zaprezentowanie pierwszych wyników na posiedzeniu naukowym oddziału warszawskiego PTOiTr

w Warszawa w listopadzie 2006 w referacie: Babiak I, Majkusiak R, Bazała M, Świąder P.

Zastosowanie opatrunków podciśnieniowych(VAC-terapia)w praktyce urazowo-ortopedycznej.

Dalsze wyniki badań nad zastosowaniem terapii podciśnieniowej w leczeniu powikłań septycznych

w ortopedii zostały przedstawione w referatach: Babiak I, Wiszniowski M. Opatrunki stosowane w

podciśnieniowym leczeniu ran na Konferencji Naukowej w Katedrze i Klinice Ortopedii i

Traumatologii Narządu Ruchu WUM w Warszawie i Akademii Aesculap – „Podciśnieniowe leczenie

ran – system VAC-Therapia” w Warszawie w czerwcu 2010 oraz w referacie: Babiak I.

Podciśnieniowe leczenie trudnogojacych się ran w przypadkach urazowo-ortopedycznych na VII

Jesieni Ortopedycznej - Sympozjum Kujawsko-Pomorskiego Oddziału PTOiTr, w Tleniu, we

wrześniu 2010. Na zaproszenie Kliniki Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej UM w Poznaniu na

Warsztatach VAC-therapy w październiku 2011 wygłosiłem referat: Babiak I. VAC-terapia w

leczeniu urazów i przewlekłych ran kończyn, zaś na zaproszenie organizatorów IV Zimy

12

Ortopedycznej na konferencji „Zapobieganie i leczenie infekcji w traumatologii i ortopedii” w Starych

Jabłonkach k. Ostródy w lutym 2012 wygłosiłem referat: Babiak I, Palczewski P, Świątkowski J.

Możliwości VAC-terapii w leczeniu powikłań infekcyjnychuszkodzeń urazowych kończyn. Na

XXXIX Zjeździe Naukowym PTOiTr w Rzeszowie, we wrześniu 2012 przedstawiono referat z moim

współautorstwem: Szczęsny G, Wiszniowski M, Rudnicki T, Babiak I. Użyteczność terapii

podciśnieniowej ran ( VAC-terapii ) w leczeniu ubytków tkanek miękkich u chorych po złamaniach

otwartych 3 stopnia, opublikowany w: Ortop. Traumatol. Rehabilit., 2012; Vol 14 ( supp 1): 40.

Podsumowaniem badań nad zastosowaniem VAC-terapii w ortopedii są dwie publikacje. W

pracy: Babiak , Żakiewicz W, Luterek M. Zastosowanie opatrunków podciśnieniowych VAC w

kompleksowym leczeniu otwartych złamań IIIB i IIIC podudzia z masywnym ubytkiem tkanek

miękkich. Chir. Narz. Ruchu Ortop. Pol. 2011; 76(3): 154-160 przedstawiono wyniki zastosowania

tej metody w leczeniu najcięższych złamań otwartych podudzia u chorych, którym groziła amputacja

kończyny. W pracy: Babiak I. Open tibial fractures grade IIIC treated successfully with external

fixation, topical negative-pressure wound therapy ( NPWT) and recombinant human bone

morphogenetic protein 7 (rhBMP-7). Int Wound journal 2012 11/2012; DOI:10.1111/j.1742-

481X.2012.01112. przedstawiłem dobry wynik zastosowania VAC-terapii i białka morfogenetyczngo

kości BMP-7, w kompleksowym leczenia cieżkich złamań otwartych podudzia IIIC.

Poza badaniami nad leczeniem zapaleń kości prowadziłem działalność popularyzującą wiedzę

na ten temat wygłaszając referaty: Babiak I. Kliniczna klasyfikacja zapaleń kości i zakażeń wokół

wszczepów na Konferencji Naukowej Akademii Aesculap – „Zakażenia nieswoiste w obrębie narządu

ruchu” w Warszawie w grudniu 2004. W roku 2005 na VI Sympozjum Ortopedyczno-

radiologicznym: Diagnostyka Obrazowa w Ortopedii, we Wdzydzach Kiszewskich przedstawiłem

referat: Babiak I, Świątkowski J, Wojciechowski A, Górecki A. Znaczenie badań obrazowych w

leczeniu operacyjnym nieswoistych zapaleń kości i stawów. Punkt widzenia chirurga oraz:

Świątkowski J, Babiak I, Wojciechowski A, Jarkiewicz-Kochman E, Pacholec E, Gołębiowski M.

Wartość badań obrazowych dla taktyki operacyjnej zapalenia kości w ocenie radiologów, które

zostały opublikowane w materiałach zjazdowych. W roku 2007 byłem współautorem referatu

wygłoszonego na VIII Sympozjum Ortopedyczno-radiologicznym: Diagnostyka Obrazowa w

Ortopedii, we Wdzydzach Kiszewskich: Świątkowski J, Babiak I, Krupniewski L, Chmielewski W,

Palczewski P, Wojciechowski A. Zmiany zapalne w warstwie korowej. Ropień korowy czy osteoid

osteoma. Na X Sympozjum - Kompleksowa Terapia Przeciwnowotworowa w Jachrance w grudniu

2007 przedstawiłem własne badania i doświadczenia Kliniki w różnicowaniu zapaleń i zmian

nowotworowych kości w referacie: Babiak I. Różnicowanie zmian zapalnych i nowotworowych

kości. Problem oceny stopnia zaawansowania zmian zapalnych w kości była przedmiotem badań z

zespołem Zakładu Radiologii WUM i został omówiony w referacie: Palczewski P, Babiak I,

Świątkowski J. Zapalenia nieswoiste kości – radiologiczna ocena aktywności procesu na Konferencji

Naukowej w Katedrze i Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM w Warszawie i

Akademii Aesculap – „Diagnostyka obrazowa narządu ruchu” we wrześniu 2008 oraz na wykładzie

dla Szkoły Radiologii PLTR Diagnostyka Obrazowa Narządu Ruchu w Kielcach, w październiku

2008 w wykładzie: Palczewski P, Babiak I. Zapalenia nieswoiste kosci u dorosłych: problem

kliniczny i radiologiczny. Kolejny wykład propagujący wiedzę z tego tematu: Palczewski P, Babiak I.

Zapalenia kości – ocena aktywności i rozległości procesu został wygłoszony na Konferencji

Naukowej w Katedrze i Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu WUM w Warszawie i

Akademii Aesculap – „Metody obrazowania narządu ruchu” w listopadzie 2008.

Według analizy bibliometrycznej Biblioteki WUM za opublikowane przeze mnie prace liczba

punktów MNiSW wynosi 184, zaś IF 6,716 ( IF 1,457 – pierwszy autor) .

Liczba cytowań ( bez autocytowań) wynosi 12, a indeks Hirscha 2 ( wg bazy Scopus).

Prezentowałem prace na 16 zjazdach międzynarodowych i 47 krajowych w formie 110 referatów lub

plakatów. Osobiście referowałem 80 prac. W 82 doniesieniach zjazdowych występuję jako pierwszy

lub jedyny autor. Streszczenia 43 prac prezentowanych na kongresach i konferencjach zostały

opublikowane w materiałach zjazdowych i monografiach, a 14 streszczeń zostało opublikowanych w

recenzowanych czasopismach naukowych, w tym 2 w czasopismach posiadających IF. Łączny IF za

13

opublikowane streszczenia wynosi 5,66. Jestem pierwszym współautorem lub jedynym autorem.

w 26 sposród 50 publikajci pełnotekstowych.

Na zakończenie przeglądu mojego dorobku pragnę wyrazić przekonanie, że problem zakażeń

endoprotez i powikłań septycznych w ortopedii jest nadal bardzo aktualny i wymaga dalszych badań i

propagowania wiedzy w środowisku lekarskim. Słaba znajomość zagadnienia, tragiczne skutki

nieznajomości zasad postępowania połączone z niechęcią do leczenia zakażeń w układzie kostno-

stawowym wskazują na pilną potrzebę przeciwdziałania tym zjawiskom. Upowszechnienie

problematyki postępowania w zakażeniach kości i stawów wśród studentów, lekarzy ogólnych i

specjalistów jest jedną z podstawowych metod realizacji tego zadania, umożliwi eliminację błędów

oraz ułatwi leczenie ciężko chorych ludzi. Temu pragnę poświęcić się w dalszej mojej pracy

naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej.