181ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 5/2009

INFO

Zawody Sumo Robotów na Politechnice PoznańskiejJuż 9 maja w Centrum Wykładowym Politechniki Po-

znańskiej odbędzie się kolejna edycja Międzynarodowych Zawodów Sumo Robotów. Organizatorzy liczą w tym roku na ponad 50 zespołów konstruktorskich z całej Polski i zza granicy. Międzynarodowe Zawody Sumo Robotów odbywa-ją się w ramach festiwalu CybAiRBot prezentującego roz-wój robotyki poczynając od badań akademickich po prak-tyczne zastosowanie tych maszyn. Zespoły konstruktorskie będą ze sobą rywalizować według pochodzącej z VIII wieku formuły zawodów SUMO. Pomimo tego, że zawody to do-skonała zabawa i możliwość sprawdzenia swoich robotów, to dodatkowo dla najlepszych przewidziana jest nagroda pieniężna. Oprócz Zawodów będzie można wysłuchać kilku wykładów przeprowadzonych przez spe-cjalistów. Dla kreatywnych przewidziano także konkurs na najbardziej oryginalnego robota. „Liczymy, że w tym roku pojawi się jeszcze więcej ekip konstruktorskich z Polski i zagranicy. W końcu to właśnie one dodają festiwalowi i zawodom emocji.” – mówi Michał Fularz, przedstawiciel organizatorów.

Festiwal to także prezentacje osiągnięć z zakresu robotyki, które towarzyszą nam w codziennym życiu – od robotów przemysłowych po jednostki pomagające antyterrorystom. Czy trzeba jeszcze więcej zachęty aby pojawić się w maju w Poznaniu?

Więcej informacji: http://sumo.put.poznan.pl/

Moduły komunikacyjne HOPE RF firmy Hope Microelectronics

Uzyskanie pełnej funkcjonalności współczesnego sprzętu elektronicz-nego wymaga coraz częściej zapewnienia bezprzewodowej łączności pomiędzy urządzeniami. Dzięki dostępności miniaturowych, radio-wych modułów komunikacyjnych zadanie to jest obecnie łatwe do zrealizowania. Jednym z czołowych producentów radiowych mo-dułów komunikacyjnych pracujących w pasmach ISM jest Hope Micro-electronics, którego autoryzowanym dystrybutorem w Polsce jest firma TME. W ofercie TME znajdują się nadajniki, odbiorniki i transceivery na pasma 433 i 868 MHz. Zapewniają one uzyskiwanie dużych zasięgów łączności: do 300 m dla wersji 433 MHz i do 200 m dla 868 MHz, przy prędkości transmisji 1,2 kb/s i szerokości kanału 134 kHz. Zasięg ten można zwiększyć (do 3000 m) stosując transceivery (rodzina RFM12BP/xxx) o zwiększonej mocy wyjściowej toru nadawczego. Parametry transmisji ustawiane są przez zewnętrzny system sterujący (np. mi-krokontroler). Stosując prezentowane moduły w sprzyjających warunkach otoczenia można uzyskać prędkość transmisji do 115,2 kb/s, a po zastosowaniu zewnętrznego filtra nawet 256 kb/s.

Moduły produkowane są w wersjach DIP lub SMD i po zamontowaniu są gotowe do użycia – nie wymagają strojenia. Dzięki małym wymiarom (ok. 16×16×2 mm nadajniki i odbiorniki, 40×20×4 mm transceivery o zwiększonej mocy) można je łatwo zastosować we własnych konstrukcjach. Kłopotu nie sprawia również obsługa od strony sprzętowej. Wymiana danych z modułem radiowym jest re-alizowana przez interfejs SPI, dostępny w większości powszechnie stosowanych mikrokontrolerów. Napięcie zasilania modułów jest przystosowane do aktualnie obowiązujących standardów (od 2,2 do 3,8 V). Moduły charakteryzują się niewielkim poborem prądu, a gdy transmisja nie jest prowdzona mogą być przełączane w stan stand-by pobierając zaledwie 0,3 µA.

Więcej informacji: Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o., ul. Ustronna 41, 93-350 Łódź, tel.: 042 645 55 55, fax: 042 645 55 00, e-mail: dso@tme.pl, www.tme.pl.

Uzyskanie pełnej funkcjonalności współczesnego sprzętu elektronicz-nego wymaga coraz częściej zapewnienia bezprzewodowej łączności pomiędzy urządzeniami. Dzięki dostępności miniaturowych, radio-

dułów komunikacyjnych pracujących w pasmach ISM jest Hope Micro-electronics, którego autoryzowanym dystrybutorem w Polsce jest firma TME. W ofercie TME znajdują się nadajniki, odbiorniki i transceivery na pasma 433 i 868

182 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 5/2009

INFO

ASIC Application–Specific Integrated Circuit – Układ Scalony Dedykowany Określonym Zastosowaniom. Niestandardowy układ scalony zaprojektowany do realizacji ściśle określonego zadania, zgodnie ze spe-cyfikacją użytkownika.

ASK Amplitude Shift Keying – Kluczowanie Amplitu-dy. Rodzaj modulacji sygnału analogowego sygnałem cyfrowym (modulacja cyfrowa). Logiczne 0 i 1 repre-zentowane są przez dwie różne amplitudy sygnału częstotliwości nośnej o stałej częstotliwości.

CAN Controller Area Network – Interfejs komunika-cyjny, oparty na magistrali szeregowej typu multi––master, do zastosowania w systemie informacyjnym samochodu (komunikacja między komputerem po-kładowym, a różnymi czujnikami lokalnymi systema-mi cyfrowymi. Do transmisji wykorzystywane są dwa przewody (skrętka).

CMOS – Technologia wykonywania układów scalo-nych, w których tranzystor sterowany i obciążający inwertera mają kanały o przeciwnym typie przewod-nictwa (odpowiednio n i p). Wskutek tego w warun-kach statycznych tylko jeden z tych tranzystorów przewodzi (przez obwód od zasilania do masy płynie tylko prąd upływu), a więc moc tracona może być rzędu pikowatów (na inwerter).

CRI Colour Rendering Index – Współczynnik Oddawa-nia Barw. Liczbowa miara (0...100) określająca wier-ność oddawania barwy przez źródło światła. Liczba 100 określa idealne odwzorowanie barwy.

DMX Digital Multiplex Signal – Protokół komunikacyj-ny stosowany do sterowania sprzętem estradowym. Jedno wejście DMX może sterować maksymalnie 512 kanałami.

DSP Digital Signal Processor – Procesor Sygnałowy. Rodzaj specjalizowanego procesora służącego do cy-frowego przetwarzania sygnałów.

EDGE Enhanced Data rates for GSM Evolution – Roz-winięcie protokołu GPRS do pakietowego przesyłania danych, umożliwiające uzyskanie większej przepływ-ności danych dzięki zastosowaniu efektywniejszej modulacji (8–PSK) oraz łączeniu kanałów danych.

FIFO First In First Out – Pierwszy na Wejściu, Pierw-szy na Wyjściu. Pamięć szeregowa typu kolejkowego, o budowie opartej na zespole rejestrów przesuwa-jących, w której dane (poszczególne bity słowa) po-dawane na wejścia szeregowe rejestrów są odczyty-wane na ich wyjściach po n taktach zegarowych (n – długość rejestru) – czyli w kolejności wpisania do rejestrów.

FPGA Field-Programmable Gate Array – Programo-walne Przez Użytkownika Matryce Bramkowe. Złożo-ne układy programowalne, w których są matrycowo rozmieszczone konfigurowalne (w technologii SRAM,Flash lub antifuse) bloki logiczne.

FSK Frequency-Shift Keying – Kluczowanie Przesuwu Częstotliwości. Jeden z rodzajów modulacji sygnału analogowego sygnałem cyfrowym (modulacja cyfro-wa), stosowanej między innymi w modemach. Zależ-nie od poziomu sygnału cyfrowego (niski, wysoki) zmieniana jest częstotliwość harmonicznego sygnału nośnego o stałej amplitudzie.

I2C Inter-Integrated Circuit – Dwukierunkowy, syn-chroniczny interfejs szeregowy służący do przesyła-nia danych pomiędzy układami scalonymi. Magistrala składa się z dwóch linii: danych (SDA) oraz sygnału zegarowego (SCL).

I2S Inter-IC Sound – Magistrala szeregowa służąca do łączenia układów audio. Magistrala składa się z linii sygnału zegarowego, linii word select oraz co naj-mniej jednej linii danych.

ISM Industrial, Scientific, Medical – Przemysł, Nauka, Medycyna. Oznaczenie pasm częstotliwości, na użyt-kowanie których nie jest wymagana koncesja. W Eu-ropie są to pasma 433 i 868 MHz, w Stanach Zjedno-czonych 915 MHz, oraz 2,4 GHz na całym świecie.

ISP In System Programming – Programowanie W Sys-temie. Zdolność do programowania układu bezpo-średnio w gotowym urządzeniu.

JTAG Joint Test Action Group – Zespół zajmujący się testowaniem układów scalonych, który opracował

Firma Seoul Semiconductor rozpoczęła masową produkcję diod świecących mocy z serii Z1. Dobre parametry techniczne, w szczególności duża moc i strumień świetlny oraz relatywnie niska cena predestynują je do zastosowań w popularnym sprzęcie oświetleniowym. Podobne elementy są już wprawdzie produkowane, ale jak dotąd są zbyt drogie dla aplikacji powszechnego użytku. W porównaniu z diodami innych producentów o strumieniu świetlnym 100 lm, diody Z1 charakteryzują się ceną niższą o ok. 30%.

Rodzina Z1 składa się z dwóch typów diod: NZ10150 – emitującej światło o barwie ciepłej białej i strumieniu świetlnym 95 lm oraz WZ10150 o barwie czystej białej i strumieniu świetlnym 150 lm.

Struktury diod Z1 są umieszczone na podłożu ceramicznym o grubości 1,2 mm, pełniącym jedno-cześnie funkcję radiatora odprowadzającego ciepło. Mimo to, podczas pracy z pełną mocą, obudowa LED może nagrzewać się do dość wysokiej temperatury. Ze względu na zwiększoną niezawodność w stosunku do wcześniejszych wyrobów, nie wpływa to jednak znacząco na trwałość i niezawodność elementu. Diody Z1 mogą być stosowane w sprzęcie oświetleniowym pracującym zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz obiektów.

Więcej informacji: Soyter Sp. z o.o., Klaudyn, ul. Ekologiczna 14/16, 05-080 Izabelin, www.soyter.pl.

Tanie LED mocy w masowej produkcji

Analizator firmy A-EBERLE został rozbudowany o szereg nowych funkcji i możliwości, czyniącychgo jeszcze bardziej wszechstronnym i funkcjonalnym. Oprogramowanie umożliwia wybór okresu analizy: 1 dzień, 1 tydzień, 4 tygodnie lub całego okresu rejestracji. Utworzono możliwość analizy zdarzeń w postaci krzywej ANSI lub ITIC, która porządkuje je w zależności od czasu trwania i wartości przekroczenia w stosunku do napięcia nominalnego. Jeśli załączona jest funkcja rejestracji oscylosko-powej, możemy podglądnąć zdarzenie w formie przebiegu. Funkcja EXPORT do CSV umożliwia wy-branie dowolnej ilości danych spośród ok. 3000 i przesłanie ich np. do programu EXCEL. Umożliwia to przeprowadzenie dodatkowych wyliczeń i analiz. Pamięć analizatora powiększono do 1 GB.

Analizator umożliwia rejestrację w tym samym czasie ponad 3000 parametrów, analizę zgodnie z normą EN 50160 klasa A, oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki tgf z 15 minu-towym uśrednianiem w okresie 7 dniowej rejestracji. PQ Box 100 umożliwia komunikację poprzez GPS/GPRS oraz Ethernet. Do synchronizacji czasu wykorzystuje się DCF 77 lub GPS. Umożliwia to sto-sowanie analizatora w każdych warunkach oraz zdalną kontrolę przez sieć internetową. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej firmy Astat.

Więcej informacji: Astat Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 441, 60-451 Poznań, 061-848-88-71, fax: 061-848-82-76, e-mail: info@astat.com.pl, www.astat.com.pl

Analizator Jakości Energii PQ Box 100 w ofercie Astat

Trudniejsze terminy w EP5/2009

Elproma Elektronika sp. z o.o. zaprezentowa-ła nowe moduły przycisków do obsługi urządzeń. Gotowy zestaw Navimec zastępuje joystick przy poruszaniu się po menu. Przyciski mają szczel-ność IP67 i wytrzymują minimum 10 mln, naci-śnięć, a ich klawisze dostępne są z oznaczeniami zgodnymi z pełnioną funkcją w danym układzie. Oznaczenia klawiszy wykonuje się trwałą techniką tampon-druku. Moduły Navimec polecane są dla systemów telekomunikacji, układów sterowania maszyn i urzadzeń przemysłowych, w zaawansowanych sterownikach, regulatorach, programato-rach itp.

Więcej informacji: Elproma Elektronika Sp. z o.o., 05-092 Łomianki k/W-wy, ul. Szymanowskiego 13, tel.: 022-751-76-80, fax: 022-751-76-81, www.elproma.com.pl, office@elproma.com.pl

Navimec – wygodna obsługa urządzenia

183ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 5/2009

INFO

interfejs i jego protokół (norma IEEE1149.1) umoż-

liwiający testowanie funkcjonalne dużych układów

scalonych. Rozszerzenie tej normy, oznaczone sym-

bolem IEEE1532, jest adaptacją interfejsu JTAG rów-

nież do uruchamiania i programowania układów

cyfrowych w systemie.

LIN Local Interconnect Network – Lokalna sieć połą-

czeniowa. Szeregowa, jednoprzewodowa magistrala

przesyłania danych do zastosowania w pojazdach.

OOK On-Off Keying – Kluczowanie Włącz-Wyłącz. Ro-

dzaj modulacji cyfrowej ASK, w której symbol 0 jest

reprezentowany zerową amplitudą sygnału nośnego,

a symbol 1 amplitudą niezerową (nominalną).

PGA Programmable Gain Amplifier – Wzmacniacz

o Programowalnym Wzmocnieniu. Wzmacniacz (za-

zwyczaj wzmacniacz operacyjny), którego wzmocnie-

nie może być regulowane za pomocą zewnętrznego

sygnału cyfrowego.

PLL Phase Locked Loop – Pętla Synchronizacji Fazy.

Układ elektroniczny służący do regulacji częstotliwo-

ści, działający na zasadzie sprzężenia fazowego.

PWM Pulse-width modulation – Modulacja Szeroko-

ści Impulsu. Modulacja polegająca na zmianie czasu

trwania impulsu o stałej amplitudzie i stałym okresie

powtarzania (modulacja współczynnika wypełnie-

nia).

RFID Radio-Frequency Identification – Identyfikacja

Radiowa. System identyfikacji obiektów za pomocą

tzw. tagów. Informacje zapisane na tagach RFID od-

czytywane są poprzez transmisję bezprzewodową.

RSSI Received Signal Strength Indication – Wskaźnik

Mocy Odbieranego Sygnału. Sygnał zwrotny z od-

biornika, zazwyczaj napięciowy, proporcjonalny do

mocy odbieranego sygnału radiowego.

SCPI Standard Commands for Programmable Instru-

ments – Komendy Standardowe dla Programowal-

nych Urządzeń Pomiarowych. Protokół do sterowania

urządzeniami pomiarowymi pracującymi w standar-

dzie IEEE488.2. Rozkazy w języku SCPI mają strukturę

hierarchiczną. Oznacza to, że rozkazy niższego po-

ziomu muszą być poprzedzone rozkazami wyższego

poziomu.

SoC System on Chip – System Jednoukładowy. Sys-

tem komputerowy, którego wszystkie lub prawie

wszystkie komponenty są umieszczone w jednym

układzie scalonym.

SPI Serial Peripheral Interface – Szeregowy Inter-

fejs Urządzeń Peryferyjnych. Lokalny, synchroniczny

interfejs szeregowy do przesyłania danych między

mikroprocesorem (mikrosterownikiem) a układami

peryferyjnymi. Komunikacja odbywa się za pomocą

dwóch linii danych: MOSI, MISO oraz linii sygnału ze-

garowego SCK. Do wyboru urządzenia podrzędnego

służy dodatkowa linia CS.

TWI Two Wire Interface – Interfejs Dwuprzewodowy.

Stosowany w mikrokontrolerach AVR firmy Atmel

umożliwiający współpracę tych mikrokontrolerów

z układami z interfejsem I2C.

VISA Virtual Instrument Software Architecture – Ar-

chitektura Oprogramowania Wirtualnego Przyrządu

Pomiarowego. Biblioteka programowa (API) służąca

do obsługi komunikacji komputera PC z przyrządami

pomiarowymi i testowymi.

WLAN Wireless Local Area Network – Lokalna sieć

komputerowa, w której jako medium transmisyjne

stosowane są fale radiowe.

Nowe oscyloskopy cyfrowe WaveRunner Xi-A w ofercie NDN

Firma NDN wprowadziła do sprzedaży nową linię oscyloskopów LeCroy o nazwie WaveRunner Xi-A. Przy budo-wie nowych oscyloskopów wykorzystano doświadczenia zdobyte przy wprowa-dzaniu oscyloskopów WavePro 7 Zi oraz WaveMaster 8 Zi. Nowy oscyloskop za-pewnia szybką i wiarygodną analizę sygnałów w paśmie od 400 MHz do 2 GHz.

WaveRunner Xi-A zbudowano w oparciu o architekturę X-Stream aby maksymalnie zwiększyć prędkość próbkowania i wyświetlania rezultatów na ekranie. Użyto w nim też nowej techniki o nazwie TriggerScan, aby poprawić możliwości obserwa-cji. Opcjonalnie oscyloskop może pełnić funkcję analizatora widma oraz być kontrolowanym przez interfejs LXI (LAN eXtension for Instrumentation). Interfejs LXI umożliwia pełną automatyzację wy-konywanych testów.

Podobnie jak wszystkie nowe wyroby LeCroy, tak i ten oscyloskop wyposażono w duży, czytelny wyświetlacz. Użytkownik może wybrać instrument najlepiej dopasowany do swoich potrzeb, ponie-waż gama dostępnych produktów obejmuje pasma od 400 MHz do 2 GHz, o częstotliwości próbko-wania 10 GS/s i pamięci na 25 Mpts.

Nowy oscyloskop WaveRunner Xi-A wyposażono w nową płytę główną z mikroprocesorem Intel Core 2-Duo, szybką pamięcią RAM oraz w bardzo szybki dysk twardy. Skutkuje to analizą szybszą o około 40…70% w porównaniu z wyrobami konkurencyjnych firm (podczas analizy stanów pamięcii przy dekodowaniu danych szeregowych). Zmiany w oprogramowaniu uwzględniają zalety architek-tury X-Stream II zapewniając możliwość podglądu i przerwania analizy. Dzięki temu użytkownik ma pełną kontrolę nad funkcjami oscyloskopu, bez konieczności oczekiwania na reakcję przyrządu, czy „zawieszania się” oprogramowania.

Więcej informacji: NDN, 02-784 Warszawa, ul. Janowskiego 15, tel./fax: 022-641-15-47, tel.: 022-641-61-96, e-mail: ndn@ndn.com.pl, www. ndn.com.pl.

Firma Siemens wprowadziła do produkcji nową rodzinę sterowników o nazwie S7-1200, charakteryzujących się – poza standardową w przypadku PLC uniwersalnością i elastyczno-ścią konfiguracji – także dużą wydajnością ob-liczeniową i niewielkimi wymiarami.

Sterowniki S7-1200 są nową w ofercie firmySiemens rodziną kompaktowych sterowników PLC, przeznaczonych do stosowania w małych i średnich systemach sterowania i regulacji. Kon-struktorom tych sterowników przyświecała myśl opracowania zintegrowanego zestawu: sterownik PLC-panel HMI-oprogramowanie narzędziowe, dzięki czemu przygotowanie kompleksowych aplikacji regulacyjnych, sterujących i monitorujących stało się prostsze niż dotychczas. Dzięki wyposażeniu sterowników w szybkie, 32-bitowe procesory oraz pamięć SDRAM o dużej pojemności, możliwości obliczeniowe nowych sterowników oraz szyb-kość wykonywania przez nie programów są większe niż miało to miejsce w rodzinie S7-200, będącej protoplastą S7-1200.

Jednostkę centralną systemu wyposażono w lokalne linie wejściowe i wyjściowe oraz moduł ko-munikacyjny z interfejsem Ethernet. Sterownik wyposażono także w złącze umieszczone na pycie czołowej, umożliwiające dołączanie modułów z dodatkowymi wejściami i wyjściami cyfrowymi lub wyjściem analogowym. Możliwości komunikacyjne sterownika można powiększyć za pomocą jedne-go lub dwóch modułów rozszerzających, wyposażonych w interfejsy RS232 lub RS485.

Wbudowany w sterownik interfejs Ethernet obsługuje protokół Profinet, dzięki czemu sterownikmoże komunikować się z innymi sterownikami, panelami HMI (m.in. z serii Simatic HMI Basic Panels) lub innymi urządzeniami wchodzącymi w skład systemu sterowania. Przewidziano możliwość zasto-sowania zewnętrznego switcha Ethernet/Profinet (CSM1277), dzięki któremu budowa wielowęzłowejsieci komunikacyjnej upraszcza się.

Wraz z wprowadzeniem do produkcji nowych sterowników, firma Siemens udostępniła noweoprogramowanie narzędziowe Simatic Step 7 Basic. Jest to zintegrowany pakiet narzędziowy do pro-jektowania aplikacji dla sterowników PLC i paneli HMI, z możliwością przygotowywania programów dla procesów wizualizacyjnych, które dotychczas były tworzone za pomocą programu WinCC Basic.

Więcej informacji: Siemens Sp. z o.o., ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa, tel.: 022-870-91-45, fax: 022-870-91-69, http://www.siemens.pl/simatic.

Nowe sterowniki w rodzinie SIMATIC