Indonezja

1

Indonezyjski elementarzRepublika Indonezji jest państwem wyspiarskim, położonym w Azji Południowo-Wschodniej na 17,5 tysiącach wysp (w tym ok. 6 tys. zamieszkanych) pomiędzy półwyspem Indochińskim i Australią. Główne wyspy należące do Indonezji to: Sumatra, Jawa, Sulawesi, Małe Wyspy Sundajskie, częściowo – Kalimantan, Papua. Do Indonezji należy też zachodnia część Nowej Gwinei. Powierzchnia kraju wynosi 1.919,4 tys. km2.

1

LudnośćLudność Indonezji jest szacowana na około 253 mln osób. W stolicy kraju Dżakarcie mieszka ok. 9 mln osób. Grupy etniczne to: Jawajczycy (40,6 proc.), Sundajczycy (15 proc.), Madurowie (3,3 proc.) Minangkabau (2,7 proc.), Betawi (2,4 proc.) oraz ludność pochodzenia chińskiego (3 proc.) i malajskiego. Wyznawcy islamu stanowią 87 - 88 proc. mieszkańców. Językiem urzędowym jest indonezyjski (bahasa Indonesia). 2

Indonezyjski elementarz

Podział administracyjny, ustrój politycznyKraj jest podzielony na 30 prowincji, dwa regiony specjalne oraz jeden dystrykt miejski.Indonezja jest republiką parlamentarno-prezydencką, w której głową państwa (jednocześnie rządu) jest prezydent wybierany na pięć lat w wyborach powszechnych. Władza ustawodawcza należy do parlamentu, również o pięcioletniej kadencji. 3


WalutaJednostką monetarną jest rupia indonezyjska (IDR). Średnioroczny kurs wymiany rupii do dolara amerykańskiego w 2011 r. wyniósł 8,769 IDR za 1 USD (w 2009 r.: 10,390 IDR za 1 USD). Do roku 2016 jest spodziewane dalsze umacnianie się lokalnej waluty w porównaniu do dolara oraz euro.

4


Przynależność do organizacjiIndonezja jest członkiem m.in. takich organizacji jak: Światowa Organizacja Handlu (WTO), Światowa Organizacja Celna (WCO), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego (UNIDO), Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD), Bank Światowy, Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji (MIGA), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), Muzułmański Bank Rozwoju (IDB), Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD), Azjatycki Bank Rozwoju (ADB), G20, Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), Wspólnota Gospodarcza Azji i Pacyfiku (APEC).

5


Różnice kulturoweWizyta w Indonezji i nawiązanie osobistych kontaktów z partnerami jest warunkiem udanej współpracy handlowej. Należy unikać zawierania transakcji przez internet, gdyż coraz częściej spotykamy się z sytuacjami, w których polski importer dokonuje internetowo zamówienia bez sprawdzenia partnera i wpłaca zaliczkę. Firmy indonezyjskie reklamujące się w internecie to często firmy „wirtualne", a wpłata zaliczki jest dokonywana na prywatny rachunek bankowy, niezwłocznie likwidowany tak, że nie ma praktycznie możliwości dochodzenia zwrotu wpłaconych pieniędzy.

6


7


• Przy poważniejszych transakcjach eksportowych nie należy liczyć na szybką finalizację (szczególnie w przypadku sektora publicznego, ale w dużej mierze również prywatnego). Indonezyjski partner chce dobrze poznać potencjalnego kontrahenta i nabrać do niego zaufania, co oznacza konieczność licznych spotkań i rozmów na tematy nie tylko służbowe• Intencje indonezyjskiego partnera są wyrażane bardziej zachowaniem i gestami niż konkretnymi słowami. Żeby nie sprawić rozmówcy przykrości, rzadko jest używane jednoznaczne zaprzeczenie, natomiast potwierdzenie niekoniecznie oznacza wyrażenie zgody, raczej jedynie zrozumienia dla prezentowanego przezeń stanowiska. Tak więc udana współpraca wymaga nabrania pewnego doświadczenia w interpretacji jego reakcji• Nawet w przypadkach, gdy nie stanowi to wymogu prawnego, firmy zagraniczne prawie zawsze korzystają z usług lokalnego pośrednika lub dystrybutora. Właściwy jego wybór jest kluczem do sukcesu na rynku, gdyż nawet osobie dobrze zorientowanej w miejscowych realiach trudno będzie się sprawnie poruszać w meandrach tutejszej biurokracji oraz orientować się w skomplikowanych powiązaniach biznesowych.

8

Co warto wiedzieć o gospodarce

Inflacja i bezrobocieInflacja w 2013 r. osiągnęła 8,4 proc., a na koniec roku ma to być 5,8 proc. Duży wpływ na poziom tego wskaźnika mają ceny artykułów spożywczych, w szczególności ryżu, który, ze względu na niewystarczającą produkcję krajową, Indonezja wciąż importuje.Stopa bezrobocia wyniosła w 2013 r. 6,2 proc., według prognoz na koniec tego roku spadnie do 5,7 proc. Według szacunków 30 proc. zatrudnionych działa w tzw. szarej strefie, tj. bez odpowiednich umów, zabezpieczenia socjalnego, niekiedy w bardzo trudnych warunkach. Istnieją bardzo duże różnice w płacach pomiędzy poszczególnymi prowincjami, z DKI Jakarta i Papuą Zachodnią, gdzie minimalne stawki są największe oraz Jawą Centralną i Wschodnią, z najmniejszymi stawkami

9


10


Wyszczególnienie 2012 2013 2014 prognozaPKB (w mld USD) 846,8 878,0 898,0PKB (na 1 mieszkańca w USD) 3546 3468 3500PKB (wzrost w %) 6,2 5,8 5,2Deficyt budżetowy (% PKB) 1,9 2,3 2,4Dług publiczny (% PKB) 27,3 28,7 b.d.Inflacja (w %) 4,3 8,4 5,8Bezrobocie (w %) 6,1 6,2 5,7Eksport towarów (w mld USD) 190,0 182,6 186,0Import towarów (w mld USD) 191,7 186,6 190,0Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (mld USD). 24,6 28,6 28,5Inwestycje bezpośrednie Indonezji za granicą (mld USD). 5,42 5,16 4,0Źródło: Bank Światowy, Bank Indonesia, Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki Indonezji

PKBZawirowania w światowej gospodarce nie miały znacząco negatywnego wpływu na indonezyjską gospodarkę. Ze względu na wzrost zatrudnienia i płac, konsumpcja prywatna pozostanie głównym motorem wzrostu do 2016 r., powiększając PKB średnio o 5,2 proc. w skali roku. Wzrost gospodarczy Indonezji w 2013 r. wyniósł 5,8 proc. (6,5 proc. w 2011 i 6,3 proc. w 2012 roku). Udziały poszczególnych sektorów w PKB wyglądały następująco: przemysł - 46,6 proc., usługi - 39,1proc., rolnictwo - 14,3 proc. 11


12

Udziały poszczególnych branż w tworzeniu PKB w latach 2012-2016 r. będą się kształtować następująco: sektor rolno-spożywczy: spadek z 14,5 proc. w 2012 r. do 13,1 proc. w 2016 r., przemysł: spadek z 45,6 proc. do 42,3 proc., usługi: wzrost z 38,7 proc. do 44,7 proc. Przewidywany jest dalszy wzrost PKB per capita, którego wartość, według danych Banku Światowego, wrośnie z 4300 dol. (według parytetu siły nabywczej) zanotowanego w 2010 r. do 6530 dol. w 2016 roku. W kraju takim jak Indonezja, o nierównomiernym podziale PKB, bardzo istotny jest pomiar współczynnika ubóstwa. Nadal 32,5 mln ludzi żyje za mniej niż 2 dol. dziennie (większość z nich zamieszkuje obszary wiejskie).


Główne gałęzie gospodarkiEnergetyka W ciągu najbliższych pięciu lat zapotrzebowanie na energię elektryczną będzie rosło o 9,5 proc. rocznie. Elektryfikacja Indonezji zwiększyła się z 57 proc. w 2001 r. do 67 proc. w 2010 r., co jest dużym osiągnięciem zważywszy, że w 1980 r. było to 8 proc. Do 2025 r. jest planowana elektryfikacja na poziomie 93 proc.Aby sprostać zapotrzebowaniu, do 2019 r. zostaną zwiększone możliwości produkcji energii do 85,804 MW. Udział poszczególnych źródeł energii ma wyglądać następująco: węgiel - 51,8 proc., gaz - 25,1 proc., woda -10,7 proc., źródła geotermalne - 8,3 proc., ropa - 3,4 proc., pozostałe - 0,7 proc.

13


14

Zgodnie z prezydenckim rozporządzeniem, które zostało podpisane 14 stycznia 2010 r., władze Indonezji w najbliższych latach zamierzają przeznaczyć 15,6 mld USD na budowę 82 nowych elektrowni, w tym 33 węglowych, czterech gazowych, dwóch wodnych, 43 geotermalnych, o łącznej mocy 10,667 MW. Plan zakłada wykonanie 58 z 82 elektrowni przez inwestorów prywatnych.Do roku 2025 elektrownie geotermalne mają wytwarzać 12,000 MW. Rozpatrywanych jest pięć projektów: Bonjol (Sumatra) 200 MW, Jezioro Ranau (Południowa Sumatra, Lampung) 210 MW, Mataloko (Nusa Tengara Timur) 63 MW, Ciremei (Zachodnia Jawa) 150 MW oraz Mount Endut (Banten) 80 MW. W planach jest także budowa farm wiatrowych. Pierwsza z nich, o wydajności 30 MW, powstanie w Sukabumi, Zachodnia Jawa.


15

Według Global Wind Energy Council, Indonezja do 2025 roku chce zbudować elektrownie wiatrowe o łącznej mocy 255MW.Indonezja, pomimo protestów mieszkańców, planuje również budowę elektrowni jądrowej. Pod uwagę brane są dwie lokalizacje: Półwysep Muria, Wschodnia Jawa oraz wyspa Bangka, Bangka Belitung.


16

TransportZe względu na charakterystykę geograficzną Indonezji oraz braki w infrastrukturze lotniczej w odległych rejonach archipelagu (krótkie pasy startowe bez betonowej czy asfaltowej nawierzchni), z zainteresowaniem odbiorców mogą spotkać się małe samoloty krótkiego i średniego zasięgu typu STOL (short take-off and landing) oraz śmigłowce. W ostatnich latach zanotowano znaczny wzrost liczby pasażerów linii lotniczych. W 2008 r. ich liczba wyniosła 37 mln, w 2009 – 40 mln, a w 2010 r. – 44 mln. Położenie kraju na wyspach oraz duże odległości sprzyjają rozwojowi transportu lotniczego.


17

Turystyka Warunki klimatyczne i geograficzne sprawiają, iż rocznie Indonezję odwiedza ponad 7 mln zagranicznych turystów; coraz częściej podróżują również sami Indonezyjczycy. Celem podróży są nie tylko popularne Bali, Lombok, Wschodnia i Centralna Jawa. Turyści przyjeżdżają też do innych miejsc, oferujących nie mniejsze atrakcje. Coraz bardziej popularne są rejsy niedużymi jednostkami pływającymi w żegludze przybrzeżnej i pomiędzy wyspami oraz sporty wodne.

PrzemysłIndonezja zajmuje dziewiąte miejsce w eksporcie pulpy, 1,6 mln ton rocznie oraz 12 w eksporcie papieru, 1,7 mln ton rocznie. Jest również wiodącym producentem i eksporterem wyrobów z drewna, w tym mebli ogrodowych, do wnętrz, parkietów itp. Prężnie rozwija się również przemysł tytoniowy (Indonezja to ostatni kraj w regionie Azji Płd-Wsch, gdzie dozwolone są reklamy wyrobów tytoniowych w mediach, podczas imprez sportowych i masowych).


18


Przeciętne miesięczne wydatki na papierosy przewyższają wydatki na edukację. Do palenia przyznaje się ok. 30 proc. społeczeństwa, tj. ok. 70 mln osób. Największymi firmami na rynku są: Sampoerna (grupa Philip Morris), Gudang Garam, Djarum. Ponad 50 proc. surowców dla takich branż jak: przetwórstwo plastiku, farmacja, elektronika, części samochodowe, ceramika i szkło pochodzi z importu. Ponadto rynek lokalny cierpi na niedobór surowców i brak infrastruktury.Coraz bogatsze społeczeństwo indonezyjskie kupuje więcej elektroniki użytkowej. Dużą konkurencję, ze względu na preferencyjne stawki celne, stanowią wyroby produkowane w Chinach i krajach członkowskich AFTA, a także produkty pochodzące z przemytu. Większość kupowanej przez lokalną społeczność elektroniki stanowią telewizory, komputery oraz smartfony.

19


W centrach handlowych znajduje się wiele ekskluzywnych sklepów z odzieżą, obuwiem, biżuterią, zegarkami, wyposażeniem wnętrz. Indonezyjczycy o największych dochodach przywiązują dużą wagę do prestiżu. Duże zapotrzebowanie na szkło ozdobne, użytkowe, zastawę stołową wykazują liczne w Indonezji hotele i ośrodki konferencyjne.

Bariery w dostępie do rynkuMając na uwadze potencjał indonezyjskiego rynku (klasa średnia ok. 100 mln ludzi), należy pozytywnie ocenić fakt, iż w ostatnich latach coraz więcej krajów rozwiniętych wyraża zainteresowanie działalnością w Azji Południowo-Wschodniej. Jednakże najnowsze analizy określają perspektywy rozwoju Indonezji mianem „ostrożnego optymizmu”. Sytuacja taka jest podyktowana wciąż rosnąca inflacją, znacznym zadłużeniem oraz obciążeniem budżetu subsydiami paliwowymi. Dodatkowo sytuację tę komplikują niejasne oraz skomplikowane procedury administracyjne, które trwają znacznie dłużej niż w innych krajach regionu. Należy również zaznaczyć, że chcąc chronić rynek lokalny, rząd coraz częściej ucieka się do praktyk protekcjonistycznych, co znacznie ogranicza przedsiębiorstwom zagranicznym dostęp do rynku indonezyjskiego.

20


21

Działania protekcjonistyczne w zakresie ochrony rynku Indonezji (ustawy i daty ich wejścia w życie):• X/2012: wejście w życie ustawy o przemyśle zbrojeniowym, która zakłada m.in. rozwój lokalnych zakładów sektora obronnego oraz ograniczenie zakupów sprzętu z zagranicy. Brak możliwości importu sprzętu wojskowego bez uprzedniej zgody Parlamentu• I/2014: ustawa zakazująca eksport z Indonezji wybranych nieprzetworzonych rud metali / minerałów• II/2014: zobligowanie zagranicznych inwestorów z sektora wydobywczego do zbycia w określonym czasie 51% swoich akcji na rzecz indonezyjskich podmiotów gospodarczych• IV/2014: nowelizacja tzw. Listy Negatywnych Inwestycji. Nowe przepisy odnoszą się do 231 sektorów. 15 sektorów jest całkowicie niedostępnych dla podmiotów prywatnych, a 216 jest dostępnych na określonych warunkach (ograniczenia dotyczą procentowego udziału, lokalizacji, wielkości inwestora, pochodzenia kapitału, itp.)


22

• I/2014: podwyższenie (z 2,5% do 7,5%) stawek podatku od importu wielu towarów, głównie konsumpcyjnych, powszechnego użytku, typu elektronika, odzież, kosmetyki, itp.• dyskryminacja w zakresie stosowania podatku akcyzowego dla importowanych produktów oraz nakładanie kontyngentów importowych• ograniczanie liczby portów morskich i lotniczych do importu wybranych towarów• wymóg etykietowania w języku indonezyjskim towarów importowanych, przed ich dostarczeniem do indonezyjskiej strefy celnej• ograniczenia dotyczące zatrudniania w Indonezji cudzoziemców• narodowe standardy i nie uznawanie certyfikatów międzynarodowych w odniesieniu do wybranych produktów.


23


Barierą w swobodnym dostępie do rynku są też korupcja oraz związane z nią opłaty nieformalne dla przedsiębiorców krajowych i zagranicznych przy wydawaniu licencji importowych, certyfikatów, odprawy celnej, itp. Do powyższych, dochodzi również niewydolność systemu administracji publicznej. Słabo rozwinięta infrastruktura powoduje duże utrudnienia i opóźnienia w transporcie lądowym, morskim i lotniczym, jak również podczas odpraw celnych.

24


Ze względu na uwarunkowania kulturowe, sugerowana jest większa aktywność promocyjna oraz aktywniejszy udział firm polskich w branżowych imprezach targowych na terenie Indonezji (w tym na stoiskach WPHI, które od 2009 r. uczestniczy regularnie w wytypowanych targach) oraz osobiste spotkania z potencjalnymi kontrahentami. Zalecane jest korzystanie z lokalnego pośrednika/agenta - nawet w przypadkach, gdy nie stanowi to wymogu prawnego. Właściwy jego wybór jest kluczem do sukcesu na rynku indonezyjskim. Stosunki handlowe między Polską a Indonezją są regulowane w ramach pierwszego porozumienia o współpracy pomiędzy krajami UE a ASEAN, które zostało podpisane w 1980 r. Na przestrzeni blisko 30 lat wielokrotnie podkreślano konieczność liberalizacji handlu pomiędzy UE i ASEAN oraz, indywidualnie, UE i Indonezją. Dopiero jednak szczyt w ramach ASEM (Asia - Europe Meeting) w 1996 r. przyczynił się do rozwijania dialogu polityczno-ekonomicznego.

25


W roku 2003 weszła w życie inicjatywa TREATI (the Trans-Regional EU-ASEAN Trade Initiative), która może zostać uznana za wstęp do późniejszych negocjacji umowy o wolnym handlu. W ramach 8 spotkania konsultacyjnego ministrów handlu UE i ASEAN w Brunei w maju 2007 r., ostatecznie postanowiono o przystąpieniu do negocjacji porozumienia o liberalizacji handlu i inwestycji. W marcu 2009 r. rozmowy zostały zawieszone na czas nieokreślony. Podpisanie tego porozumienia mogłoby okazać się korzystne dla rozwoju naszego eksportu do Indonezji. 9 listopada 2009 ministrowie SZ Indonezji Marty Natalegawa i Szwecji Carl Bildt oraz Dyrektor Generalny KE Karel Kovanda podpisali, wynegocjowany w lipcu 2007 r. tekst umowy o partnerstwie i współpracy (PCA). Indonezja jest przeciwna podpisaniu dwustronnej umowy o wolnym handlu z UE opowiadając się za negocjacjami między całymi ugrupowaniami.

26


Konieczność podjęcia przez Unię Europejską negocjacji porozumienia o wolnym handlu wynika z bardzo realnej perspektywy utraty pozycji UE w Azji. Komisja Europejska zwiększa wysiłki mające na celu zawarcie umów o wolnym handlu nie tylko z Indonezją czy ASEAN, lecz także z kilkoma innymi krajami Azji. W przypadku braku takich porozumień, często będzie dochodzić do sytuacji, w której europejski import do krajów regionu traci swoją konkurencyjność ze względu na ograniczenia celne. UE, nie czekając na kolejne ustalenia w ramach zamrożonej Rundy Doha, rozpoczyna negocjacje porozumienia o wolnym handlu z Koreą Południową, Indiami oraz należącymi do ASEAN: Singapurem, Malezją, Tajlandią i Wietnamem.

27


Obecnie najbardziej preferencyjne importowe taryfy celne są stosowane w ramach AFTA (ASEAN Free Trade Agreement), do którego należy również Indonezja. Porozumienie to oznacza, że cło na towary wymienione na uzgodnionej uprzednio liście mieści się w przedziale 0-5%. Lista nie obejmuje jednak „strategicznych" towarów spożywczych (np. ryż i cukier), handel którymi jest liberalizowany dopiero od 2010 r., a proces ten ma zakończyć się do 2015 r.

28

ABC biznesu

29

Według najnowszego raportu Banku Światowego i Międzynarodowej Korporacji Finansowej "Doing Business 2014" Indonezja na 189 sklasyfikowanych krajów znalazła się na 120. miejscu, poprawiając swoją pozycję w porównaniu z ubiegłym rokiem. Na 10 ocenianych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej, pogorszenie odnotowano w dziewięciu: rozpoczynanie działalności (175. miejsce na 189 krajów), pozwolenia na budowę (88. miejsce), dostęp do elektryczności (121.), rejestracja nieruchomości (101.), uzyskanie kredytu (86.), ochrona inwestorów (52.), podatki (137.), międzynarodowa wymiana handlowa (54.), egzekwowanie kontraktów (147.), rozwiązywanie kwestii związanych z niewypłacalnością (144.).

ABC biznesu

30

Przedsiębiorcy, którzy chcą rozpocząć działalność gospodarczą na terenie Indonezji mają do wyboru kilka opcji jej rejestracji, w zależności od potrzeb i charakteru biznesu. W przypadku sprzedaży produktów lub usług, bez potrzeby własnej obecności w Indonezji można wyznaczyć agenta lub dystrybutora. Alternatywnie można założyć przedstawicielstwo. Niektórzy we wczesnym etapie działalności decydują się na wymienione sposoby, aby później otworzyć PMA (Penanaman Modal Asing), w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Perseroan Terbatas, PT). Jest to jedyna forma działalności dozwolona dla inwestycji zagranicznych. Inne formy, takie jak Persekutuan Komanditer (Commanditaire Vennootschap), odpowiednik spółki komandytowej i Usaha Dagang (przedsiębiorstwo o profilu handlowym), są zarezerwowane dla Indonezyjczyków prowadzących działalność zwykle na mniejszą skalę. PT może być oczywiście otwarta z pominięciem formy przedstawicielstwa.

ABC biznesu

31

Aby zachęcić zagranicznych inwestorów do prowadzenia działalności na rynku lokalnym, Indonezyjska Rada Koordynacji Inwestycji (Badan Koordinasi Penanaman Modal Indonesia/BKPM) rozpoczęła realizację programu National Single Window for Investment, którego głównym założeniem jest uproszczenie procedury rejestracji podmiotu gospodarczego oraz możliwość załatwienia większości formalności w jednym miejscu. Do chwili obecnej, wszystkie urzędy centralne, które biorą udział w procesie rejestracji działalności, podpisały odpowiednie porozumienia umożliwiające realizację programu. Spośród 497 urzędów regionalnych, również zaangażowanych w procedurę, jest gotowych 158, co oznacza, iż w tych lokalizacjach możliwa jest rejestracja działalności za pośrednictwem „jednego okienka”. Pozostałe urzędy, mają ogłosić swoją gotowość w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Szczegółowe informacje na powyższy temat znajdują się na stronie internetowej projektu: www.nswi.bkpm.go.id/wps/portal.

ABC biznesu

32

Według ustawy 12/2009, o inwestycjach zagranicznych mówi się wtedy, jeśli są one inicjatywą zagranicznych rządów, cudzoziemców, firm zagranicznych. Inwestycje mogą być w formie joint venture, tj. partnerstwa z podmiotem lokalnym, lub w 100 proc. z kapitałem zagranicznym. Nowe procedury BKPM umożliwiają skorzystanie z uproszczonej procedury rejestracji w przypadku obydwu form.

ABC biznesu

Jak założyć firmę

33

ABC biznesu

Dla otwarcia nowego biznesu konieczne jest wykonanie ośmiu poniższych formalności:1. Wypełnienie formularza statutu spółki, zorganizowanie notariusza, uzyskanie zgody na

rozpoczęcie działalności w Ministerstwie Sprawiedliwości i Praw Człowieka2. Potwierdzenie notarialne dokumentów3. Uiszczenie opłaty rejestracyjnej w Ministerstwie Skarbu4. Zatwierdzenie statutu spółki przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Praw Człowieka5. Wydanie przez urząd pełniący rolę „One Stop Service” licencji (Surat Izin Usaha

Perdagangan, SIUP) oraz zatwierdzenie certyfikatu (Tanda Daftar Perusahaan/TDP)6. Rejestracja w Ministerstwie Pracy (Ministry of Manpower)7. Aplikacja dotycząca ubezpieczenia społecznego (Jamsostek Program)8. Uzyskanie numeru identyfikacji podatkowej (NPWP) oraz numeru płatnika VAT (NPPKP)

34

Na załatwienie powyższych wstępnych formalności potrzeba 48 dni, przy założeniu, że wynajmie się wyspecjalizowaną firmę lokalną, która pomoże w uzyskaniu niezbędnych dokumentów. Łączny koszt tych operacji wyniesie około 1200 dol.Dalsze procedury to załatwianie licencji i pozwoleń: dotyczących ziemi, budynków, podłączeń wody, kanalizacji, elektryczności, telefonów, pozwoleń na pracę, rejestracja w odpowiednim wydziale policji, formalności w banku, rejestracja w odpowiednim ministerstwie, właściwym dla sektora działalności itp. Posiadanie partnera lokalnego w postaci agenta lub przedstawiciela zdecydowanie ułatwia poruszanie się po rynku Indonezji, aczkolwiek w początkowym okresie współpracy jest sugerowane udzielanie pełnomocnictw na krótsze okresy (np. do roku) lub case by case.

ABC biznesu

35

ABC biznesu

Przed rozpoczęciem działalności w Indonezji przedsiębiorca powinien zapoznać się z tzw. Negatywną Listą Inwestycji - Daftar Negative Investasi, która klasyfikuje możliwości inwestycji w następujących kategoriach: • sektory zamknięte dla przedsiębiorców lokalnych i zagranicznych. Dotyczy to działów

strategicznych, które pozostają pod całkowitą kontrolą państwa, np.: kontrola ruchu powietrznego, produkcja broni i materiałów niebezpiecznych, hazard

• sektory zarezerwowane dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, tzw. UMKM. Sektory te zamknięte są dla inwestorów zagranicznych

• sektory zarezerwowane dla spółek, w których jednym z partnerów jest UMKM• sektory, w których jest określony maksymalny procent udziałów inwestora

zagranicznego

Negatywna Lista Inwestycji / Daftar Negative Investasi

36

• sektory ograniczone lokalizacyjnie, lub wymagające specjalnych zezwoleń• sektory zarezerwowane w 100% dla przedsiębiorców indonezyjskich.Zatwierdzona w lipcu 2007 r. (prezydenckie rozporządzenie nr 76/2007) i znowelizowana w 2010 roku lista (prezydenckie rozporządzenie nr 36/2010) jest kamieniem milowym w ułatwianiu dostępu do rynku indonezyjskiego firmom zagranicznym. Ustalono bowiem, że jeśli dany rodzaj działalności nie jest wymieniony na Liście oznacza to, że jest on dostępny dla inwestorów zagranicznych.Do lipca 2007 roku przepisy dotyczące możliwości inwestowania przez firmy zagraniczne były wydawane przez wiele instytucji rządowych i często były ze sobą sprzeczne.Lista z 2010 r. jeszcze bardziej poprawiła przejrzystość przepisów dotyczących inwestycji zagranicznych i zwiększyła atrakcyjność inwestowania w Indonezji.Pełen tekst ww. rozporządzeń znaleźć można na stronie internetowej Indonezyjskiej Rady Koordynacji Inwestycji www.bkpm.go.id.

ABC biznesu

37

ABC biznesu

Aby utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (PT) z kapitałem zagranicznym (PMA), konieczne jest uzyskanie od Indonezyjskiej Rady Koordynacji Inwestycji (BKPM) potwierdzenia rejestracji spółki. W tym celu należy wypełnić znajdujący się na stronie internetowej Rady formularz zgłoszeniowy i dołączyć inne wymagane dokumenty, tj.:• statut spółki w języku angielskim lub indonezyjskim, lub kopia ważnego paszportu w

przypadku osoby fizycznej• biznes plan, opis działalności, którą firma zamierza prowadzić•list rekomendacyjny od właściwego ministerstwa lub agencji rządowej•upoważnienie (w przypadku, jeśli dany podmiot reprezentowany jest przez osoby

trzecie).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Perseroan Terbatas)

38

Powszechną praktyką jest korzystanie z usług notariusza, który przygotowuje projekt statutu, a następnie podejmuje kroki w celu uzyskania pozostałych wymaganych dokumentów. Projekt statutu musi określać rodzaj prowadzonej działalności, lokalizację, sposób zarządzania kapitałem i spółką, (zgodne z przepisami Prawa Inwestycyjnego i innymi odpowiednimi regulacjami) oraz ostateczne warunki umowy spółki, tj.: szczegóły dotyczące proponowanych założycieli firmy, dyrektorów, komisarzy i akcjonariuszy.Potwierdzenie rejestracji jest ważne przez okres sześciu miesięcy od jego wystawienia. W tym czasie PMA musi być utworzona i zatwierdzona przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz regionalny oddział (oddziały) Ministerstwa Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Uzyskanie wymienionych zatwierdzeń, jest uważane za moment rozpoczęcia działalności spółki.

ABC biznesu

39

Kolejnym krokiem jest uzyskanie świadectwa rejestracji spółki wydawanego przez Ministerstwo Handlu, co zajmuje około tygodnia. Innym, dobrowolnym etapem, jest uzyskanie principal license (permit), tj. dokumentu, który umożliwi firmie korzystanie z udogodnień podatkowych, obejmujących m.in.: pozwolenie służb celnych na import maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcyjnym, dóbr kapitałowych.Niezależnie od principal license, w momencie, kiedy spółka jest już zarejestrowana, ubiegać się może o numer identyfikacyjny producenta-importera (Angka Pengenal Importir Produsen/API-P), zgodę na zatrudnienie cudzoziemców (Rencana Penggunaan Tenaga Kerja Asing/RPT-KA), pozwolenia na pracę dla cudzoziemców (Izin Mempekerjakan Tenaga Kerja Asing/IMTA) oraz rekomendację wiz pracowniczych (Rekomendasi Visa untuk Bekerja/TA.01)

ABC biznesu

40

Pomimo tego, że wartość kapitału indonezyjskich spółek musi być wyrażona w rupiach (IDR), w nawiasie może być podana równowartość w walucie zagranicznej do celów przyszłej repatriacji kapitału. Wysokość kapitału własnego w posiadaniu udziałowców zagranicznych, (które mogą być do 100 proc.), musi być równa minimalnej wymaganej przez rząd wartości przewidzianej dla inwestycji zagranicznych.Minimalny kapitał zakładowy dla spółki zagranicznej zależy od rodzaju działalności gospodarczej - np. firma handlowa, 250.000 dol., firmy spedycyjne 2 mln dol. Jednak zawsze jest to co najmniej 100 tys. dol.

ABC biznesu

41

ABC biznesu

Podstawą prawną KPPA jest dekret prezydencki nr 90 z 2000 r. oraz dekret Prezesa BKPM nr 22 z 2001 roku. KPPA może reprezentować jedną lub więcej zagranicznych firm w takich działaniach jak:• obsługa interesów spółki/spółek na terenie Indonezji•wykonywanie formalności związanych z zakładaniem spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością.KPPA ogranicza się do nadzorowania i koordynacji. Nie może przeprowadzać transakcji lub zarządzać przedsiębiorstwem.

Przedstawicielstwo Zagraniczne (Kantor Perwakilan Perusahaan Asing (KPPA)

42

ABC biznesu

Zagraniczne Przedstawicielstwo Handlowe (Perwakilan Perusahaan Perdagangan Asing)Podstawę prawną dla tego typu działalności są rozporządzenia Ministra Handlu nr 10 z 2006 r. i nr 28 z 2010 roku. Zagraniczne Przedstawicielstwo Handlowe może działać jako agent sprzedawcy, producenta lub kupującego. Jest uprawnione do następujących czynności:• wprowadzanie i promocja nowych produktów jednej lub więcej firm zagranicznych na

rynku lokalnym•badania rynku i nadzór sprzedaży produktów firmy zagranicznej na rynku lokalnym

43

• badania rynku dotyczące możliwości zakupu towarów na rynku lokalnym potrzebnych spółce zagranicznej. Zagraniczne przedstawicielstwo handlowe nie może być zaangażowane w działalność handlową lub transakcje sprzedaży, lub jakiekolwiek inne procedury z tym związane.

ABC biznesu

44

ABC biznesu

Przedstawicielstwo Firmy Budowlanej (Perwakilan Badan Usaha Jasa Konstruksi Asing)Podstawą prawną dla tego typu działalności jest rozporządzenie Ministra Robót Publicznych (Minister of General Works) nr 28 z 2006 r.Spółki zagraniczne z branży budowlanej, które chcą otworzyć przedstawicielstwo na terenie Indonezji są zobligowane do uzyskania licencji wydawanej przez wyżej wymieniony urząd centralny. Opłata administracyjna wynosi 5 tys. dol. dla usług doradczych i 10 tys. dol. dla wykonawców robót.

Indonezja

Law

Transcript of Indonezja