III Powiatowy Konkurs Geograficzny GIM-GEO-WIN Etap powiatowy - 30 marca 2015 r.

Maksymalna ilo punktw: 50 ... . .

Czas 45 min. imi nazwisko klasa

PRZYKADOWA INSTRUKCJA WYBORU ODPOWIEDZI W PYTANIACH ZAMKNITYCH: PRAWDA FASZ PRAWDA FASZ - wybrano FASZ - wybrano PRAWDA po anulowaniu FASZ Odpowied mona zmieni tylko raz!

Zadanie 1. (0 20 pkt.)

Na podstawie wasnej wiedzy oce prawidowo poniszych stwierdze:

PRAWDA FASZ

a) Zimny Prd Peruwiaski opywajcy zachodnie wybrzea Ameryki Poudniowej nazywany jest take

prdem Humboldta. Przynosi on obfite opady deszczu i spadek redniej rocznej temperatury powietrza.

b) Najwaniejszym surowcem eksploatowanym w zagbiu Minas Gerais w Brazylii jest wgiel kamienny.

c) Pynca przez terytorium Wenezueli rzeka Casiquiare to przykad jedynego na wiecie cieku wodnego,

ktry w wyniku bifurkacji czy tak due (powyej 0,5 mln km2) dorzecza rzeki Orinoko i Rio Negro.

d) Gleby laterytowe zwane ferrasole to typowe gleby wystpujce na Nizinie Amazonki.

e) Zjawisko El Nino zwizane z osabieniem cyrkulacji pasatowej w strefie midzyzwrotnikowej powoduje

susz u zachodnich wybrzey Chile.

f) Urbanizacja pozorna (nadurbanizacja) to zjawisko, w wyniku ktrego w wielkich aglomeracjach Brazylii

powstaj fawele - dzielnice ndzy.

g) W Boliwii jest najwyej na wiecie pooona stolica z siedzib rzdu tego pastwa.

h) Ludno tubylcza Ameryki Poudniowej naley do odmiany rasy mongoloidalnej (tej).

i) Pustynia Atacama to typowy obszar ekumeny.

j) Gran Chaco kraina oww to kraina geograficzna znajdujca si wycznie na terytorium Argentyny.

k) Zonda to zimny, suchy, porywisty wiatr fenowy, wiejcy od strony Andw, ktrego oddziaywanie

obserwuje si m.in. na Wyynie Patagoskiej

l) Hydroenergetyka w Paragwaju, Urugwaju i Brazylii nie odgrywa istotnej roli, gdy niewielki jest potencja

hydroenergetyczny rzek w tych pastwach.

m) Brasilia stolica najwikszego pastwa kontynentu to miasto zbudowane od podstaw w XX wieku.

n) Ameryka Poudniowa mimo deforestacji Amazonii to nadal kontynent o najwikszym udziale lasw

w strukturze uytkowania ziemi.

o) Gowa cukru w Rio de Janeiro to forma ostaca skalnego powstaa w wyniku intensywnego wietrzenia

chemicznego m.in. granitu w klimacie gorcym i wilgotnym.

p) Latyfundia, czyli wielkoobszarowe gospodarstwa rolne gwnie w Argentynie i Brazylii s nastawione na

hodowl byda.

q) Pawe Edmund Strzelecki podrnik, geolog i geograf zdobywca G. Kociuszki w Australii to rwnie

budowniczy najwyszej na wiecie biegncej linii kolejowej w peruwiaskich Andach.

r) Penitenty (lody pokutujce) to przykady lodowych form powstaych w klimacie suchym Andw na skutek

selektywnego wytapiania lodu przez promienie soneczne.

s) Ropa naftowa to surowiec intensywnie eksploatowany w rejonie Jeziora Maracaibo i Ziemi Ognistej

t) Metysi to potomkowie Indian i niewolnikw rasy czarnej z Afryki zamieszkujcy m.in. w Brazylii

Zdobyte punkty*

* wypenia nauczyciel

Zadanie 2. (0 8 pkt.)

Rozpoznaj po opisie zwierzta zamieszkujce Ameryk Poudniow. Wybierz z poniszej rozsypanki nazw, wpisz j pod

fotografi, podaj numer opisu w okienku na fotografii.

LEMUR, KOLIBER, KAKADU, KAPIBARA, GRZECHOTNIK, TAPIR, TUKAN, PINGWIN CESARSKI,

LENIWIEC, EMU, PUMA, MRWKOJAD OLBRZYMI, NANDU, ANAKONDA, STRU, LAMY

1. Nalecy do tej samej grupy ssakw co ko i nosoroec. yje w lasach tropikalnych, dobrze pywa.

2. Ssak, z rodziny wielbdowatych, wykorzystywany jako zwierz juczne i hodowane na wen. Pluje gdy jest zdenerwowany i

walczy o pozycj w grupie.

3. Ssak ywicy si m.in. termitami, zaopatrzony w silne pazury, nie majcy zbw.

4. W z rodziny dusicieli, osigajcy kilka metrw dugoci, ywicy si m.in. tapirami i rybami.

5. Najwikszy wspczenie yjcy gatunek gryzonia, ktrego waga ciaa dochodzi do 65 kg.

6. Ptaki te ywi si pokarmem rolinno-zwierzcym podrzucajc go i apic w locie, gniazduj w dziuplach nie wykuwanych

przez siebie, maj rnobarwny masywny dzib.

7. Nielotny gatunek ptakw, yjcy na amerykaskiej pampie, majcy swoich wikszych kuzynw w Afryce i Australii.

8. Rolinoerne zwierzta o mocnych koczynach zaopatrzonych w pazury, zagroone wyginiciem na skutek deforestacji

Amazonii.

Fot. Forum internetowe

0

5

10

15

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [C]

opad

y [m

m]

opad roczny 4485 mm

10

15

20

25

0

1

2

3

4

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [C]

opad

y [m

m]

opad roczny 7,7 mm

Zadanie 3. (0 - 6 pkt.)

Stacjom klimatycznym przyporzdkuj odpowiadajce im klimatogramy. W okienku nad wykresami rozkadu opadw i przebiegu

temperatury w cigu roku wpisz nazwy miast: ARICA, ANTOFAGASTA, CRISTO REDENTOR, VALPARAISO, SAN PEDRO,

EWANGELISTA.

Ryc. 1 Mapa stref klimatycznych i diagramy klimatyczne Chile (opracowanie wasne)

Zadanie 4. (0 6 pkt.)

Wpisz do tabeli odpowiednie charakterystyki podanych pastw:

Do wyboru (mog by uyte wicej ni jeden raz lub nieuyte wcale!):

jezyk urzdowy: hiszpaski, francuski, holenderski, hiszpaski i guarani,

angielski, portugalski

waluta: peso, real, dolar, guarani, gulden, sol

stolica: Sucre, Bogota, Quito, Brasilia, Montevideo, Paramaribo, Asuncion, Caracas

Pastwo nr na

mapie stolica jzyk urzdowy waluta

Paragwaj Asuncion guarani

Brazylia 4 Brasilia

Surinam holenderski gulden

Kolumbia 12 hiszpaski

Gujana Georgetown dolar

Urugwaj 5 peso

Ryc. 2 Mapa polityczna Ameryki Poudniowej (opracowanie wasne)

A1

U2

U3

Z1

Z2

U1

U1

U2

U3

Z2

Z1

U4

U4

U4

O1

O1

P1

P2

P3

P1 P2

P3

0

5

10

15

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [C]

opad

y [m

m]

opad roczny 2569 mm

-10

-5

0

5

10

15

20

25

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [C]

opad

y [m

m]

roczny opad 359 mm

-10

-5

0

5

10

15

20

25

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [}

opad

y [m

m]

opad roczny 462 mm

10

15

20

25

0

1

2

3

4

I IV VIII XII

tempe

ratu

ra [C]

opad

y [m

m]

opad roczny 0,7 mm

Zwrotnik Kozioroca

19 m n.p.m.

129 m n.p.m.

41 m n.p.m.

3829 m n.p.m.

22 m n.p.m.

55 m n.p.m.

Zadanie 5. (0 10 pkt.)

Na mapie zaznaczono wybrane obiekty i krainy geograficzne Ameryki Poudniowej. Wybierz w tabeli poniej nazwy obiektw

zaznaczonych na mapie i zamaluj odpowiedni kwadracik z jego prawej strony.

Jezioro Maracaibo Zbiornik Itaipu Jezioro Patos Jezioro Titicaca

Lima La Paz Asuncion Santiago

Pwysep Valdes Pwysep Brunswick Plwysep Taitao Pwysep Guajira

Wyspa Marajo Wyspa Ziemia Ognista Wyspa Chiloe Wyspa Trynidad

Pampa Llanos Campos Gran Chaco

Rzeka Negro Rzeka Orinoko Rzeka Sao Francisco Rzeka Ukajali

Rzeka Madeira Rzeka Parana Rzeka Magdalena Rzeka Tokantins

Cienina Magellana Cienina Wa Cienina Drake`a Cienina Smoka

Wulkan Ojos del Salado Wulkan Chimborozo Wulkan El Misti Wulkan Nevado del Ruiz

Basen Gujaski Rw Atakamski Basen Bellingshausena Basen Argentyski

4

1

1

3

6

4

2

9

8

3

10

9

7

2

6

8

5

Opracowanie wasne podkad kartograficzny Wyd. PWN

10

7

5