II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE...

25
Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej 29.11.2017 dr inż. Grzegorz Bajorek Centrum Technologiczne Budownictwa przy Politechnice Rzeszowskiej Politechnika Rzeszowska Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w Polsce II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE drogi w Polsce SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Transcript of II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE...

Page 1: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej

29.11.2017

dr inż. Grzegorz Bajorek Centrum Technologiczne Budownictwa przy Politechnice Rzeszowskiej

Politechnika Rzeszowska

Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w Polsce

II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA

BETONOWE drogi w Polsce

SPOSÓB NA

TRWAŁY BETON

Page 2: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

TRWAŁA KONSTRUKCJA (TRWAŁY BETON)

to taka konstrukcja,

która przez cały projektowy okres użytkowania,

przy uwzględnieniu wpływów środowiska

i przy przewidywanym poziomie utrzymania

spełnia wymagania

ze względu na użytkowalność, nośność i stateczność,

bez istotnego obniżenia przydatności

lub nadmiernych, nieprzewidzianych kosztów utrzymania

(def. z PN-EN 1990 + PN-EN 1992 + PN-EN 206 + PN-EN 13670)

Page 3: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

• projekt mieszanki betonowej i badania wstępne

(dobór jakościowy i ilościowy składników betonu)

• wytwarzanie mieszanki betonowej

(warunki produkcji i kontrola produkcji)

• transport mieszanki betonowej

(środki transportu, czas transportu)

• wbudowywanie mieszanki betonowej

(pompowanie, układanie, zagęszczanie)

• pielęgnacja betonu – warunki wilgotnościowe, warunki temperaturowe,

zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi

CO WPŁYWA NA TRWAŁOŚĆ BETONU?

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

Page 4: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

• projekt mieszanki betonowej i badania wstępne

(dobór jakościowy i ilościowy składników betonu)

• wytwarzanie mieszanki betonowej

(warunki produkcji i kontrola produkcji)

• transport mieszanki betonowej

(środki transportu, czas transportu)

• wbudowywanie mieszanki betonowej

(pompowanie, układanie, zagęszczanie)

• pielęgnacja betonu – warunki wilgotnościowe, warunki temperaturowe,

zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi

CO WPŁYWA NA TRWAŁOŚĆ BETONU?

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

+ kontrola jakości

Page 5: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

Wymagania określone przez konstruktora obiektu (specyfikującego):

wytrzymałość –

klasa betonu – zwykłego lub ciężkiego od C8/10 do C100/115

– lekkiego od LC8/9 do LC80/88

(według PN-EN 206)

w tym: od C12/15 do C90/105

(według PN-EN 1992)

odporność na oddziaływanie środowiska –

– zdefiniowana poprzez określoną klasę ekspozycji

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

TRWAŁY BETON

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

Page 6: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKA (KLASY EKSPOZYCJI BETONU)

Page 7: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKA (KLASY EKSPOZYCJI BETONU)

Page 8: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TRWAŁA KONSTRUKCJA – TRWAŁY BETON

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKA (KLASY EKSPOZYCJI BETONU)

Page 9: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

KLASY EKSPOZYCJI BETONU NA DZIAŁANIE ŚRODOWISKA

X0

XS XF

XM

XA XD

XC

Chlorki z wody morskiej

Brak zagrożeń

Karbonatyzacja

Chlorki niepochodzące

z wody morskiej Agresja

chemiczna

Agresja wywołana ścieraniem

Zamrażanie/ odmrażanie

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 10: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

GŁÓWNE CZYNNIKI ZAPEWNIAJĄCE SUKCES W ZAKRESIE OKREŚLONEJ KLASY EKSPOZYCJI BETONU

18 KLAS EKSPOZYCJI BETONU X(-)(-)

Wymusza:

- maksymalny wskaźnik W/C

- minimalna klasa wytrzymałości

- minimalna zawartość cementu

- stopień napowietrzenia

- kruszywo odpowiedniej jakości np. mrozoodporne, odporne na ścieranie

- cement odpowiedniego rodzaju np. siarczanoodporny, niskoalkaliczny, o niskim cieple hydratacji

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 11: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

Klasy ekspozycji

Korozja spowodowana chlorkami –

chlorki nie pochodzące z wody morskiej

Agresja spowodowana

zamrażaniem/rozmrażaniem

XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4

Maksymalne

w/c 0,55 0,55 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45

Minimalna

klasa

wytrzymałości C30/37 C30/37 C35/45 C30/37 C25/30 C30/37 C30/37

Minimalna

zawartość

cementu

(kg/m3)

300 300 320 300 300 320 340

Minimalna

zawartość

powietrza (%) - - - - 4,0a/ 4,0a/ 4,0a/

Inne

wymagania

- - - Kruszywo zgodne z PN-EN 12620

o odpowiedniej mrozoodporności

a/ W przypadku betonu nienapowietrzonego zaleca się badanie jego właściwości użytkowych odpowiednią metodą

i porównanie z betonem, którego mrozoodporność w warunkach danej klasy ekspozycji jest potwierdzona.

NORMOWE WYMOGI TRWAŁOŚCI BETONU W ZAKRESIE MROZOODOPORNOŚCI I ODPORNOŚCI NA ŚRODKI ODLADZAJĄCE

WEDŁUG PN-EN 206

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 12: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

PN-EN 206 → OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE GDDKiA

Klasy ekspozycji

Korozja spowodowana chlorkami –

chlorki nie pochodzące z wody morskiej

Agresja spowodowana

zamrażaniem/rozmrażaniem

XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4

Maksymalne w/c 0,55 0,50 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45

Minimalna klasa

wytrzymałości C30/37 C30/37 C35/45 C30/37 C25/30 C30/37 C30/37

Min. zawartość

cementu (kg/m3) 300 320 320 300 300 320 340

Min. zawartość CEM I

lub CEM II przy

stosowaniu dodatku

mineralnego (kg/m3)

280 300 300 280 b/ b/ b/

Minimalna

zawartość

powietrza (%) - - - - c/ c/ c/

Inne

wymagania

- - - F2 F1 F1 FNaCl 6

OST beton konstrukcyjny

0,40 OST beton konstrukcyjny

380

POZANORMOWE WYMOGI TRWAŁOŚCI BETONU W ZAKRESIE MROZOODOPORNOŚCI

I ODPORNOŚCI NA ŚRODKI ODLADZAJĄCE

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 13: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

PN-EN 206 → OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE GDDKiA

Klasy ekspozycji

Korozja spowodowana chlorkami –

chlorki nie pochodzące z wody morskiej

Agresja spowodowana

zamrażaniem/rozmrażaniem

XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4

Maksymalne w/c 0,55 0,50 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45

Minimalna klasa

wytrzymałości C30/37 C30/37 C35/45 C30/37 C25/30 C30/37 C30/37

Min. zawartość

cementu (kg/m3) 300 320 320 300 300 320 340

Min. zawartość CEM I

lub CEM II przy

stosowaniu dodatku

mineralnego (kg/m3)

280 300 300 280 b/ b/ b/

Minimalna

zawartość

powietrza (%) - - - - c/ c/ c/

Inne

wymagania

- - - F2 F1 F1 FNaCl 6

OST beton nawierzchniowy

0,45

OST beton nawierzchniowy

360 (420 nawierzchnia z

odkrytym kruszywem)

POZANORMOWE WYMOGI TRWAŁOŚCI BETONU W ZAKRESIE MROZOODOPORNOŚCI

I ODPORNOŚCI NA ŚRODKI ODLADZAJĄCE

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 14: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

WYBÓR WŁAŚCIWEGO CEMENTU – KAŻDY MOŻE BYĆ „DOBRY”, KAŻDY MOŻE BYĆ „ZŁY”

Klasa

32,5 L*/

32,5 N

32,5 R

42,5 L*/

42,5 N

42,5 R

52,5 L*/

52,5 N

52,5 R */L – klasa wytrzymałości dotycząca tylko

cementów CEM III

Rodzaje cementów powszechnego

użytku:

- CEM I Cement portlandzki

- CEM II Cement portlandzki

wieloskładnikowy

żużlowy, krzemionkowy, pucolanowy

popiołowy, łupkowy, wapienny, wieloskładnikowy

- CEM III Cement hutniczy

- CEM IV Cement pucolanowy

- CEM V Cement wieloskładnikowy

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 15: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

Klasa

32,5 L*/

32,5 N

32,5 R

42,5 L*/

42,5 N

42,5 R

52,5 L*/

52,5 N

52,5 R */L – klasa wytrzymałości dotycząca tylko

cementów CEM III

Rodzaje cementów powszechnego

użytku:

- CEM I Cement portlandzki

- CEM II Cement portlandzki

wieloskładnikowy

żużlowy, krzemionkowy, pucolanowy

popiołowy, łupkowy, wapienny, wieloskładnikowy

- CEM III Cement hutniczy

- CEM IV Cement pucolanowy

- CEM V Cement wieloskładnikowy

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

WYBÓR WŁAŚCIWEGO CEMENTU

Page 16: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

PN-EN 206 → PN-EN 12620: …co to znaczy: „Kruszywo zgodne z PN-EN 12620 o odpowiedniej mrozoodporności???”…

Norma PN-EN 12620 w załączniku F definiuje kruszywo o odpowiedniej

mrozoodporności (dla klimatu Polski należy przyjąć klimat kontynentalny):

- częściowe nasycenie, brak soli (XF1) – kategoria mrozoodporności

kruszywa F2 lub MS25

- nasycenie, brak soli (XF3) – kategoria F1 lub MS18

- sól (woda morska lub nawierzchnie drogi (XF2, XF4) – F1 lub MS18

- nawierzchnie lotnisk (XF4) – F1 lub MS18

Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

o nasiąkliwości ≤1% zbadanej wg PN-EN 1097-6, może być z założenia

uznane za mrozoodporne.

WYBÓR WŁAŚCIWEGO KRUSZYWA

Page 17: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

OBNIŻANIE WSKAŹNIKA W/C POPRZEZ ZASTOSOWANIE DOMIESZEK

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 18: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TWORZENIE MROZOODPORNEJ STRUKTURY BETONU POPRZEZ NAPOWIETRZENIE

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 19: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

TWORZENIE MROZOODPORNEJ STRUKTURY BETONU POPRZEZ NAPOWIETRZENIE

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

PN-EN 206 → PN-B 06265:2016(???) → OST GDDKiA … zalecane zawartości powietrza w mieszance betonowej przez

Ogólną Specyfikację Techniczną GDDKiA (beton nawierzchniowy) …

Wymiar

kruszywa D

[mm]

Etap wykonywania badań Maksymalne

dopuszczalne

odchylenie

pojedynczych

wyników badania

od wartości

założonej

Projektowanie

składu mieszanki

betonowej

[%]

Zatwierdzanie

receptury, próba

technologiczna,

kontrola jakości

robót [%]

8,0 5,0 do 6,5 5,0 do 7,0

-0,5

+1,0

16,0 4,5 do 6,0 4,5 do 6,5

22,4 4,5 do 6,0 4,5 do 6,5

31,5 4,0 do 5,5 5,0 do 6,5

Page 20: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

OST GDDKiA: … klasy mrozoodporności w odniesieniu do klas ekspozycji …

Klasa ekspozycji Klasa

mrozoodporności

XF1 F100

XF2 i XF3 F150

XF4 F200

WYMOGI TRWAŁOŚCI BETONU W ZAKRESIE MROZOODOPORNOŚCI BETONU KONSTRUKCYJNEGO –

NARZĘDZIA LABORATORYJNEGO SPRAWDZENIA

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 21: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

OST GDDKiA: … kategorie mrozoodporności dla górnej warstwy nawierzchni

dwuwarstwowej oraz nawierzchni jednowarstwowej …

… wymagany stopień mrozoodporności dla dolnej warstwy nawierzchni

dwuwarstwowej …

Klasa ekspozycji Kategoria mrozoodporności

XF3 FT1

XF4 FT2

Element Klasa mrozoodporności

Dolna warstwa nawierzchni

dwuwarstwowej F150

WYMOGI TRWAŁOŚCI BETONU W ZAKRESIE MROZOODOPORNOŚCI I ODPORNOŚCI NA ŚRODKI ODLADZAJĄCE

BETONU NAWIERZCHNIOWEGO – NARZĘDZIA LABORATORYJNEGO SPRAWDZENIA

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 22: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

KONIECZNOŚĆ KONTROLI BETONU

PRODUCENT

dokonuje OCENY

ZGODNOŚCI

może to wykonywać

w całości samodzielnie,

może (musi od 2018 2019?)

dodatkowo zaangażować

zewnętrzną jednostkę

certyfikującą Zakładową

Kontrolę Produkcji

OBOWIĄZEK

WYKONAWCA

INSPEKTOR

NADZORU

kontrolują, czy PRODUCENT

rzeczywiście dostarczył wyrób

o wymaganiach określonych

w zamówieniu

dokonują BADANIA

IDENTYCZNOŚCI

PRAWO (Z KTÓREGO WARTO LUB TRZEBA SKORZYSTAĆ)

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 23: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

KONTROLA BETONU JAKO WYROBU BUDOWLANEGO

badania –

- zarówno PRODUCENTA w zakresie oceny zgodności

- jak i WYKONAWCY (NADZORU) w zakresie oceny identyczności

powinny być realizowane

w miejscu dostawy

badania identyczności –

najlepiej powierzyć Laboratorium Akredytowanemu,

którego kompetencje odnośnie prawidłowości wykonywania badań

zostały potwierdzone przez niezależną jednostkę zewnętrzną,

tj. Polskie Centrum Akredytacji (PCA)

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 24: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo

PIELĘGNACJA BETONU

SPOSÓB NA TRWAŁY BETON

Page 25: II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE …nawierzchniebetonowe.com.pl/wp-content/uploads/2017/12/03-G... · Norma PN-EN 12620 w załączniku F potwierdza także, że kruszywo