Uraz głowyJak wspomnieliśmy przyczyny padaczki objawowej nie są rozpoznane w 65-75% przy-padków. Znane czynniki można zidentyfikować u 1/3 pacjentów i w znacznym stopniu są one związane z wiekiem. Urazy głowy, łącznie z uszkodzeniem okołoporodowym (uszko-dzenia mózgu powstałe w życiu płodowym lub przy porodzie) należą do najczęstszych przyczyn padaczki.

Magdal24Jeszcze parę lat temu, jako zdrowa, nastoletnia dziewczyna z li-ceum nie przejmowałam się niczym, zwłaszcza szkołą, postępo-wałam bezmyślnie tak, jak zbuntowana młodzież ma w zwycza-ju. Sielanka nie trwała długo. Sytuacja rodzinna zmusiła mnie do podjęcia pracy. W wieku 18 lat przeniosłam się do liceum wieczorowego; wtedy już miałam inne podejście do mojej edu-kacji, zaczęło mi zależeć, by skończyć szkołę. Na początku szło mi całkiem nieźle, choć czasem trudno było pogodzić pracę ze szkołą. W styczniu 2003 dowiedziałam się, że jestem w ciąży, starałam się dalej uczyć, pracować, dbać o dom, lecz po urodze-

niu Julki doszły kolejne obowiązki i ze szkołą znowu nie podołałam.. Doszły do tego problemy z partnerem.

W marcu 2005 roku zostałam pobita do nieprzytomności.

Następnego dnia udałam się do przychodni do lekarza rodzinnego, skąd skierowano mnie do szpitala z podejrzeniem wstrząśnienia mózgu. W szpitalu zrobili mi tylko rent-gen i odesłali do domu, gdyż stwierdzili, że wszystko w porządku. Nie zbadał mnie neurolog, a internista nie wziął pod uwagę ani wymiotów, ani zawrotów i bólu głowy. Cztery miesiące później po prostu zemdlałam, tak po prostu, bez przyczyny.

I TY MOŻESZ ZACHOROWAĆ NA PADACZKĘ

www.TacyJakJa.pl 29

Z biegiem tygodni, miesięcy powtarzało się to coraz częściej. Pół roku później, przy omdle-niach (w zasadzie powinno być to opisane jako utrata przytomności – przyp.red.) zaczęły się pojawiać delikatne drgawki. Pod koniec kwietnia 2006 zatrzymano mnie w szpitalu, by zrobić szczegółowe badania. I w długi majowy weekend postawiona została diagno-za, że to padaczka pourazowa. Ponieważ miałam kilkanaście napadów, jeden po dru-gim leżałam na OIOM-ie 5 dni w śpiączce farmakologicznej, Po paru tygodniach leżenia w szpitalu i dobierania leków, gdy dostałam wypis, lekarz powiedział mi, że zapewne nie rozmawiałabym z nim w owej chwili, gdyby nie szybka i fachowa reakcja personelu. Podczas napadów, o których wspomniałam wcześniej cofnął mi się język, reanimowano mnie. Miałam konsultacje z różnymi neurologami, wielu z nich powiedziało, że przyczyną choroby jest uraz mózgu podczas pobicia, że jest to klasyczny obraz padaczki pourazowej.

Byłam przerażona, nie wiedziałam co dalej, mieszkałam sama z córką, byłam chora (kilka dni przed „wypadkiem” rozstałam się z jej ojcem). Nie miałam pieniędzy. Byłam sama. Bałam się, że przy kolejnym ataku może znowu się „cofnąć język” i że nikt mi wtedy nie zdąży pomóc. Non stop szpitale, jak nie oddział neurologiczny to izba przyjęć, problemy z dobraniem leków, ataki na ulicy. Znacznie później okazało się, że jest to padaczka lekooporna. Choroba i problemy przytłaczały mnie. Chodziłam prawie nieprzytomna, jakbym była pijana, nie można było się ze mną porozumieć, mocno przytyłam, straciłam pewność siebie, prysł młodzieńczy wigor, przez ataki, bałam się wyjść z domu, czułam się nieatrakcyjna, popadłam w depresję. Do tego potworne bóle głowy, splątanie po atakach. Luki w pamięci. Zaczęłam unikać ludzi i zamykać się przed światem, nie chciałam by ktokolwiek widział mnie w takim stanie. Mijał czas, nadeszła zima, a moja sytuacja nie poprawiała się. Nadal bez pieniędzy, piętrzył się stos niezapłaconych rachunków. Renta nie wystarczała. Bałam się. O siebie, o córkę. Bałam się, że nie zapewniam jej odpowiedniej opieki, bałam się, że gdy mnie zabrak-nie, zostanie sama. Jednocześnie bałam się że mi ją odbiorą, a to dla niej chciało mi się żyć. Nadal „kontynuowałam” naukę. Zgubiłam rachubę który to rok w tej samej klasie. Pod koniec lipca 2006 roku pojawił się Ktoś w moim życiu, ktoś kto bardzo mi pomógł i do teraz mi pomaga. Był moim asystentem osoby niepełnosprawnej, zaprzyjaźniliśmy się, a od pół roku jest moim mężem. W końcu był przy mnie ktoś, kto potrafił mi po-móc! Wsparł i wiedział jak chwycić mą rękę, abym poczuła to wsparcie. Służył mi radą i umiał pokierować moim leczeniem. Zaczęłam powoli inaczej patrzeć na świat i brać

I TY MOŻESZ ZACHOROWAĆ NA PADACZKĘ

www.TacyJakJa.pl30

jak najwięcej co ma mi do zaoferowania życie. Dostałam drugą szanse i postanowiłam to wykorzystać, teraz to doceniam.

Z biegiem czasu poprawił się mój stan zdrowia. Jeszcze dwa lata temu napady wy-stępowały nawet po kilka razy dziennie, a teraz co najwyżej kilka w miesiącu; kiedyś były tylko ataki uogólnione, teraz większość to częściowe. W zeszłym roku udało mi się ukończyć rok szkolny z pozytywnym rezultatem. Jestem dobrej myśli również co do tego (ostatniego) roku. Nie było lekko, gdyż problemy z koncentracją i pamięcią (zwłaszcza po atakach) utrudniają naukę, ale jest coraz lepiej. Mam plany na przyszłość, dziś już nie myślę o tym, jakie problemy spotkają mnie jutro. Zaplanowałam dalsza edukację, mam plany na życie.. Żyje i cieszę się życiem...

Magdalena l.26

Historia Magdy przekazuje kilka ważnych informacji. Przede wszystkim mówi o ryzyku wystąpienia napadów padaczkowych po urazie mózgu.

Związki pomiędzy urazem czaszkowym i padaczką są dobrze udokumentowane. Wia-domo, że ryzyko padaczki pourazowej związane jest ze stopniem ciężkości urazu. U męż-czyzn padaczka pourazowa jest dwukrotnie częstsza niż u kobiet.

Największy stopień ryzyka rozwoju padaczki (50%) wiąże się z ranami postrzałowy-mi penetrującymi czaszkę. Napady pourazowe klasyfikowane są jako natychmiastowe (w ciągu kilku sekund lub minut po urazie), wczesne (w ciągu 1 do 2 tygodni po napadzie) i późne. Tylko późne nawracające napady (tzn. te, które pojawiają się po czasie, kiedy miną ostre objawy związane z urazem) powinny być traktowane jako padaczka pourazowa.

Znaczącymi czynnikami ryzyka rozwoju późnej padaczki są: wewnątrzczaszkowe krwiaki, urazy czaszki ze złamaniem czaszki, z wgnieceniem i z rozerwaniem opony twar-dej, utrata przytomności i pourazowa niepamięć oraz predyspozycja genetyczna. Im więk-sza liczba czynników tym większe ryzyko wystąpienia późnej padaczki.

Objawy opisywane przez Magdę – braki w koncentracji, zaburzenia pamięci – mają wyraźny związek z występującymi napadami padaczkowymi i ich stopniem ciężkości. Druga bardzo ważna sprawa to objawy uboczne związane z lekami – senność, zawroty głowy. To bardzo ważne, żeby informować swojego lekarza o takich objawach.

I TY MOŻESZ ZACHOROWAĆ NA PADACZKĘ

www.TacyJakJa.pl 31

Decyzja o wyborze leku należy do neurologa. Nie należy stosować zasady, że „inny lek pomógł znajomej to może będzie dobry dla mnie”, bowiem wybór leku opiera się na do-kładnym rozpoznaniu klinicznej postaci napadów padaczkowych. Jedne leki skuteczniej-sze są w napadach uogólnionych, a inne mają lepsze działanie w napadach częściowych. Dlatego tak bardzo pomocny dla lekarza jest opis napadu. Podstawowe znaczenie w roz-poznawaniu padaczki ma dokładny wywiad zebrany od chorego i naocznych świadków. Ustalenie wszystkich zachowań, odczuć pacjenta przed, w trakcie i po napadzie pozwala w wielu przypadkach na prawidłowe zdiagnozowanie rodzaju napadu padaczkowego.

Niezwykle pomocne może być nagranie go kamerą. Pacjent musi być przygotowany na szereg bardzo drobiazgowych i dokładnych pytań,

na które powinien starać się odpowiedzieć. Dobra diagnoza rodzaju napadu pozwala bowiem na właściwy wybór leku i skuteczne leczenie choroby.

Obecnie lekarz ma do dyspozycji wiele leków przeciwpadaczkowych (leki konwen-cjonalne i leki tzw. nowej generacji). Każdy z nich jest inny, każdy działa poprzez inne mechanizmy. Każdy ma określone spektrum działania, czyli jest skuteczny w określonej postaci padaczki. Padaczka ma charakter zmienny – w historii Magdy, a także E_P_I_K-a i Oli, opisana jest ewolucja rodzajów napadów padaczkowych – od zaburzeń świadomości, po duże napady toniczno-kloniczne. Zmiana charakteru napadów oznacza konieczność do-pasowywania leczenia. Niewłaściwie dobrany lek może nie tylko nie pomóc, ale może pogorszyć stan pacjenta. Powinniśmy zaufać lekarzowi i pozostawić mu decyzje, co do wyboru preparatu.

Lek powinien być dostosowany do danego typu napadu. Jeśli za pomocą jednego leku nie osiąga się kontroli napadów, stopniowo wprowadza się drugi lek. Pierwszy lek można zacząć stopniowo wycofywać dopiero wtedy, gdy drugi lek poda-

wany już jest w pełnej dawce.Więcej o leczeniu w rozdziale pt. „Zasady leczenia padaczki”, str. 11.

Naczyniowe choroby mózguKolejne dwie historie to opisy padaczek, których przyczyną są choroby naczyń w mó-zgu. Mogą to być udary niedokrwienne (zamknięcie naczynia, zwykle u osób starszych – przyp.red.), udar krwotoczny (czyli krwotok podpajęczynówkowy), anomalie naczyniowe

I TY MOŻESZ ZACHOROWAĆ NA PADACZKĘ

www.TacyJakJa.pl32