i projektowania architektonicznego w Wielkiej...

PRZEGL D BUDOWLANY 3/2011

BUDOWNICTWO ZEROENERGETYCZNE

25

AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

1. ród a prawa zagospodarowania przestrzennego w Anglii

Town and Country Planning Act z roku 1990 (TCPA)

jest podstawow regulacj okre laj c , zadania i kom-

petencje samorz du (okr gi i hrabstwa) w dziedzinie

sporz dzania planów, a tak e zasady ich kontroli oraz

interwencji ministra w proces planistyczny. TCPA zosta

jednak gruntownie zmodyfikowany przez Planning

and Compulsory Purchase Act z 2004 r. (PCPA).

Do najwa niejszych aktów wykonawczych nale :

• The Town and Country Planning (Local Deve-

lopment) (England) Regulations, 2004 – okre laj cy

zasady sporz dzania planów;

• Town and Country Plannning (Use Classes), 1987 –

okre laj cy klasy u ytkowania terenów;

• Town and Country Plannning (General Permitted

Development), 1997 – reguluj cy zakres kontroli

nowych sposobów u ytkowania terenów.

1.1. Historia

System planowania w Wielkiej Brytanii by nieustannie

od lat uszczuplany. Pocz wszy od aktu z roku 1947,

który uchyli wszystkie dotychczasowe przepisy, w tym

pierwszy Akt Mieszkalnictwa i Urbanistyki 1909, zast -

piony dalej aktem Budowa i Urbanistyka obowi zu-

j cym od 1919 roku. Kolejnymi by y: Akt Urbanistyka

z 1925 roku oraz Miasto i Ustawa o planowaniu

Country 1932. Obecne przepisy planowania w Anglii

i Walii s zawarte w Town and Country Planning Act

1990 (TCPA 1990).

Planning and Compulsory Purchase Act z roku 2004

(PCPA) zmieni i uchyli znaczn cz istniej cych

przepisów planowania, w tym Town and Country

Planning Act 1990, oraz wprowadzi reformy, takie jak

zniesienie planów miejscowych i planów struktury,

i zast pienie ich Local Development Framework lokal-

nymi ramami zagospodarowania przestrzennego.

1.2. Struktura podzia u administracyjnego w Anglii

Anglia dzieli si na regiony (regions), hrabstwa (coun-

ties), okr gi (districts) i gminy (parish).

Regiony utworzone w 1994 roku nale do naj-

wy szej jednostki samorz du terytorialnego Anglii.

Jest ich dziewi , a ka dy z nich sk ada si przy-

najmniej z jednego hrabstwa. Regiony dziel si

na trzy grupy – Anglia Pó nocna, Anglia rodkowa

oraz Anglia Po udniowa. Regionami Wielkiej Brytanii

s : East Midlands, East of England, Greater London,

North East England, North West England, South East

England, South West England, West Midlands oraz

Yorkshire and the Humber (mapa 1.).

Za o enia planowania przestrzennego

i projektowania architektonicznego

w Wielkiej BrytaniiMgr in . arch. Marzena Zaj czkowska, PDG Architects Ltd. Wielka Brytania

Produced by ONS GeographyGIS & Mapping Unit, 2003

Yorkshire and

The Humber

West

MidlandsWales

South West

South East

Scotland

North

West

North

East

London

East of

England

East

Midlands

Northern

Ireland

Yorkshire and

The Humber

West

MidlandsWales

South West

South East

Scotland

Northern

Ireland

North

West

North

East

London

East of

England

East

Midlands

Government Office Regions

Government Office Regions apply to England only.

Scotland, Northern Ireland and Wales are not Government

Office Regions, but are often used as equivalents for the

purpose of representing statistics that cover whole of the UK.

© Crown copyright. All rights reserved (ONS GD272183 2003).

Orkney Islands Shetland Islands

United Kingdom: Government Office Regions, as at 3 August 1998

Mapa 1. Zjednoczone Królestwo: Regiony 1998, ród o:

www.statistics.gov.co.uk/geography. ONS Geography GIS

& Mapping Unit



AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

Od roku 1996 stanowi one okr gi wyborcze w wybo-

rach do Parlamentu Europejskiego. Posiadaj ten sam

status prawny, lecz regionowi londy skiemu przekaza-

no w adz wi ksz ni innym. Regiony znacznie ró ni

si mi dzy sob pod wzgl dem zajmowanego obszaru

oraz populacji.

Ni sze stopnie administracji tworz do skompliko-

wany system, do którego nale hrabstwa (counties),

hrabstwa metropolitalne (metropolitan counties), dalej

w adze jednolite (unitary authority), okr gi (districts),

dzielnice oraz gminy (civil parishes).

Dla celów administracyjnych Anglia podzielona jest

na cztery rodzaje jednostek samorz dów lokalnych

na poziomie hrabstwa (schemat 1).

Hrabstwa (shire counties), utworzone w 1974 roku

i oficjalnie znane pod nazw non-metropolitan coun-

ties s podzielone na okr gi i obejmuj swoim tery-

torium znaczn cz kraju, g ównie jednak w obsza-

rach wiejskich. Za przyk ad mog pos u y takie

hrabstwa jak: Cambridgeshire, Lincolshire, North

Yorkshire, Essex i inne (mapa 2).

Jednolite jednostki administracyjne (Unitary autho-

rities) zosta y utworzone w latach 90 cz w sobie

funkcje hrabstwa i okr gu zast puj c dwustopniowy

podzia administracyjny. Przyk adem mo e by York,

Nottingham, Peterborough, Derby, Brighton i wiele

innych (mapa 2).

Obecnie wyró niamy sze hrabstw miejskich (metro-

politan counties) podzielonych na okr gi miejskie

zwane dzielnicami (borough). Obejmuj one swoj

powierzchni du e obszary miejskie (poza Londynem).

Do hrabstw miejskich nale : Tyne & Wear, West

Midlands, Greater Manchester, Merseyside, West

Yorkshire, South Yorkshire (mapa 2).

Wielki Londyn (utworzony w roku 1965) jest podzielo-

ny na City of London oraz 32 londy skie dzielnice tzw.

borough1. Dzielnice Londynu maj podobny status

jak inne jednolite jednostki administracyjne, jednak

dodatkowo posiadaj strategiczny poziom administra-

cyjny tzw. Greater London Authority (GLA), który nad-

zoruje transport, policj , stra po arn , a tak e rozwój

ekonomiczny miasta.

Gmina (parish) jest najmniejsz jednostk samorz -

dow w Anglii. Przepisy prawne, które ukonstytuowa-

y Wielki Londyn, wykluczy y istnienie gmin na jego

terenie. Pozosta a cz Anglii nie jest jeszcze w ca o-

ci podzielona na gminy. Jednak obecnie liczba gmin

oraz ca kowity obszar obj ty tymi jednostkami podzia-

u stale ro nie.

Samorz dy terytorialne w Anglii nie stosuj jednolitej

struktury podzia u. Ró ne regiony dziel si w ró ny

sposób. Londyn podzielony jest na gminy miejskie

(dzielnice – ang. borough), inne regiony za na hrab-

stwa, hrabstwa miejskie lub jednostki administracyjne

(w adze jednolite).

1.3. Struktura podzia u administracyjnego oraz

system prawny planowania i zagospodarowania

przestrzennego w Polsce

W Polsce samorz d terytorialny (gminny) zosta przy-

wrócony w 1990 roku. Od 1 stycznia 1999 r. wprowa-

dzono trójstopniowy podzia terytorialny i trzy szcze-

ble samorz du: gminny, powiatowy i wojewódzki2.

G ównym aktem, który reguluje planowanie i zago-

spodarowanie przestrzenne (zarówno na poziomie

centralnym, regionalnym jak i lokalnym) jest ustawa

Produced by ONS GeographyGIS & Mapping Unit

Reproduced by permission of Ordnance Survey on behalf of HMSO. © Crown copyrightand database right 2009. All rights reserved. Ordnance Survey Licence number ONS GD272183.Council Areas in Scotland and District Council Areas in Northern Ireland are equivalent to Unitary Authorities in England and Wales, but are shown separately. 1

SwSw

ReReWkWk BFBF

WMWMSlSl

SSSS

MwyMwyTkTk

NtNtDeDe

LrLrRR

PePe

SS

TWTW

RCRCMMSTST

HpHp

DD

KHKHBplBpl

BnDBnD

BSBSNSNS

BB

SGSGCaCa

MonMon

NN

TTNPTNPTMTMT

CyCy

BGBG

VGVG

RCTRCT

BdBd

SoSo

PoPoBHBH

WLWL

AA

DCDC

ELEL

MdMd

EdEd

ClCl

GG

EDEDWDWD

ERER

RnRn NLNLInIn

NELNEL

WtWtHnHn

LL

MKMK

BoBoPlPl

TyTyPyPy

Cheshire

Eas

t

Cheshire

Eas

t

Swansea

Swansea

Eile

an S

iar

Eile

an S

iar

Aberdee

nshire

Aberdee

nshire

North Ayrshire

North Ayrshire

Dumfries & Galloway

Dumfries & Galloway

Merseyside

Merseyside

North

North

Lincolnshire

Lincolnshire

Leicest

e

rshire Leicest

e

rshire

Cere

digio

n

Cere

digio

n

Pembrokeshire

Pembrokeshire

Wrexham

Wrexham

Flintshire

Flintshire

Denb

ighsh

ire

Denb

ighsh

ire

Worcestersh

ire

Worcestersh

ire

No r

th

ampto

nshire

No r

th

ampto

nshire

Bed

fo

rdsh

ire

Bed

fo

rdsh

ire

Cen

tr

al

Cen

tr

al

Her

tford

shire

Her

tford

shire

Bu

ckin

gh

am

shire

Bu

ckin

gh

am

shire

SouthYorkshire

SouthYorkshire

Tyneand

Wear

Tyneand

Wear

WestMidlands

WestMidlands

West YorkshireWest Yorkshire

GreaterLondonGreaterLondon

GreaterManchester

GreaterManchester

CambridgeshireCambridgeshire

BedfordBedford

CumbriaCumbria

DerbyshireDerbyshire

DevonDevon

Isles of ScillyIsles of Scilly

DorsetDorset

County DurhamCounty Durham

East SussexEast Sussex

EssexEssexGloucestershireGloucestershire

HampshireHampshire

KentKent

LancashireLancashire

LincolnshireLincolnshire

NorfolkNorfolk

NorthumberlandNorthumberland

North YorkshireNorth Yorkshire

OxfordshireOxfordshire

ShropshireShropshire

Cheshire Westand

Chester

Cheshire Westand

Chester

SomersetSomerset

StaffordshireStaffordshire

SuffolkSuffolk

SurreySurrey

WarwickshireWarwickshire

West SussexWest Sussex

WiltshireWiltshire

East Ridingof YorkshireEast Ridingof Yorkshire

YorkYork

County of Herefordshire

County of Herefordshire

WestBerkshire

WestBerkshire

Isle ofWightIsle ofWight

Isle ofAngleseyIsle ofAnglesey

GwyneddGwynedd

ConwyConwy

PowysPowys

CarmarthenshireCarmarthenshire

Cornwall

Cornwall

Nott

ing

ham

shi r

e

Nott

ing

ham

shi r

e

AngusAngus

Argyll & ButeArgyll & Bute

Scottish BordersScottish BordersEastAyrshire

EastAyrshire

FalkirkFalkirk

FifeFife

HighlandHighland

MorayMoray

Orkney IslandsOrkney Islands

Perth & KinrossPerth & Kinross

Shetland IslandsShetland Islands

SouthAyrshireSouth

Ayrshire

SouthLanarkshire

SouthLanarkshire

StirlingStirling

Newry and Mourne Newry and Mourne

BaBa

BeBe

Antr

im

Antr

im

Co

lera

ine

Co

lera

ine

Lim

ava

dy

Lim

ava

dy

CrCr

NDND

NtaNta CfCf

DownDownArmaghArmagh

CraigavonCraigavon

BanbridgeBanbridge

LisburnLisburn ArdsArdsDungannonDungannon

CookstownCookstown

FermanaghFermanagh

StrabaneStrabane

OmaghOmagh

DerryDerry

MagherafeltMagherafelt

BallymenaBallymena

LarneLarne

MoyleMoyle

A Aberdeen CityA Aberdeen City

Cl ClackmannanshireCl Clackmannanshire

DC Dundee CityDC Dundee City

EL East LothianEL East Lothian

Ed City of EdinburghEd City of Edinburgh

Md MidlothianMd Midlothian

WL West LothianWL West Lothian

Hp HartlepoolHp Hartlepool

M MiddlesbroughM Middlesbrough

RC Redcar and ClevelandRC Redcar and Cleveland

ST Stockton-on-TeesST Stockton-on-Tees

D DarlingtonD Darlington

Hn HaltonHn Halton

Wt WarringtonWt Warrington

BnD Blackburn with DarwenBnD Blackburn with Darwen

Bpl BlackpoolBpl Blackpool

KH City of Kingston upon HullKH City of Kingston upon Hull

NEL North East LincolnshireNEL North East Lincolnshire

De DerbyDe Derby

Lr LeicesterLr Leicester

R RutlandR Rutland

Nt NottinghamNt Nottingham

TW Telford and WrekinTW Telford and Wrekin

S Stoke-on-TrentS Stoke-on-Trent

BS Bath and North East SomersetBS Bath and North East Somerset

B City of BristolB City of Bristol

NS North SomersetNS North Somerset

SG South GloucestershireSG South Gloucestershire

Py PlymouthPy Plymouth

Ty TorbayTy Torbay

Bo BournemouthBo Bournemouth

Pl PoolePl Poole

Pe PeterboroughPe Peterborough

Sw SwindonSw Swindon

Re ReadingRe Reading

Sl SloughSl Slough

WM Windsor and MaidenheadWM Windsor and Maidenhead

Wk WokinghamWk Wokingham

SS Southend-on-SeaSS Southend-on-Sea

Tk ThurrockTk Thurrock

Mwy MedwayMwy Medway

BF Bracknell ForestBF Bracknell Forest

L LutonL Luton

MK Milton KeynesMK Milton Keynes

BH Brighton and HoveBH Brighton and Hove

Po PortsmouthPo Portsmouth

So SouthamptonSo Southampton

NPT Neath Port TalbotNPT Neath Port Talbot

Bd BridgendBd Bridgend

VG The Vale of GlamorganVG The Vale of Glamorgan

RCT Rhondda, Cynon, TaffRCT Rhondda, Cynon, Taff

MT Merthyr TydÞlMT Merthyr TydÞl

Cy CaerphillyCy Caerphilly

BG Blaenau GwentBG Blaenau Gwent

T TorfaenT Torfaen

Mon MonmouthshireMon Monmouthshire

N NewportN Newport

Ca CardiffCa Cardiff

WD West DunbartonshireWD West Dunbartonshire

ED East DunbartonshireED East Dunbartonshire

ER East RenfrewshireER East Renfrewshire

G Glasgow CityG Glasgow City

In InverclydeIn Inverclyde

NL North LanarkshireNL North Lanarkshire

Rn RenfrewshireRn Renfrewshire

Nta NewtownabbeyNta Newtownabbey

Cf CarrickfergusCf Carrickfergus

ND North DownND North Down

Cr CastlereaghCr Castlereagh

Be BelfastBe Belfast

Ba BallymoneyBa Ballymoney

Key

Greater London (England)

Unitary Authorities (England and Wales)

Council Areas (Scotland)

Metropolitan Counties (England)

Non-Metropolitan Counties (England)

District Council Areas (Northern Ireland)

Boundaries shown in England are effective as follows:Non-Metropolitan Counties at 1st April 2009, MetropolitanCounties at 1st April 1996, Greater London Authority at 22ndDecember 1999 and Unitary Authorities at 1st April 2009.

Boundaries shown in the rest of the UK are effectiveas follows: Unitary Authorities in Wales at 1st April 2005,Council Areas in Scotland at 1st April 2007 and District CouncilAreas in Northern Ireland at 1st April 1992.

Please visit the ONS Geography web pages for the latestinformation: www.statistics.gov.uk/geography

United Kingdom: Counties and Unitary Authorities,1 2009

Mapa 2. Zjednoczone Królestwo: Hrabstwa i w adze jed-

nolite 2009, ród o: www.statistics.gov.co.uk/geography.

ONS Geography GIS & Mapping Unit

Schemat 1. Schemat struktury podzia u administracyjnego

Anglii, 2009



27

AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym, a tak e wydane na jej podstawie akty

wykonawcze. Warunki techniczne, jakim powinny

odpowiada budowle i zwi zane z nimi urz dzenia

oraz wszelkie procedury dopuszczaj ce do wzniesie-

nia budowli na okre lonym gruncie, reguluje ustawa z

7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

Ustawa z 27 marca 2003 r. dzieli zadania i kompe-

tencje w zakresie planowania i zagospodarowania

przestrzennego pomi dzy centraln administracj

rz dow oraz samorz d, województw i gmin. Za spo-

rz dzenie koncepcji przestrzennej zagospodarowania

kraju (tj. uwarunkowania, kierunki i cele zrównowa o-

nego rozwoju) odpowiedzialny jest w a ciwy minister

do spraw rozwoju regionalnego. Sporz dzenie planu

zagospodarowania przestrzennego województwa

nale y do zada jego samorz du. Rady gmin maj

obowi zek uchwalenia studium uwarunkowa i kie-

runków zagospodarowania przestrzennego w celu

okre lenia polityki przestrzennej.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

(MPZP) zgodnie z art. 14 ustawy z 27 marca 2003 r.

o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest

aktem prawa miejscowego, czyli podstaw planowa-

nia przestrzennego w gminie.

Gmina jednak nie ma obowi zku posiadania planów

miejscowych. S one zatem sporz dzane w zale no-

ci od uwarunkowa i potrzeb gminy.

Jedyny instrument planowania przestrzennego, który

ka da gmina musi sporz dzi obowi zkowo to wymie-

nione Studium uwarunkowa i kierunków zagospoda-

rowania przestrzennego gminy (akt wewn trznie obo-

wi zuj cy w gminie).

Dokument ten stanowi wi c podstaw dla kszta -

towania polityki przestrzennej gminy (przy sporz -

dzeniu ewentualnych miejscowych planów zagospo-

darowania). Rozró nia si w nim dwie najwa niejsze

cz ci: Uwarunkowania oraz Kierunki. W przypadku

braku planu miejscowego, ustawa o planowaniu prze-

strzennym przewiduje dora ne rozwi zanie w postaci

Decyzji o ustaleniach warunków zabudowy.

1.4. Pozwolenie Planistyczne (planning permi-

ssion) w Anglii

Podstawowym instrumentem kontroli zagospodaro-

wania przestrzennego, w tym zabudowy w Wielkiej

Brytanii jest pozwolenie planistyczne (planning per-

mission/planning consent). Pozwolenie planistyczne

wymagane jest dla zabudowy terenu oraz zmiany

sposobu jego u ytkowania. Pozwolenia wydawane

s przez w adze samorz dowe najni szego szczebla:

okr gi (districts) oraz tzw. unitary authorities, czyli

jednostki samorz dowe, które wykonuj zadania jed-

nocze nie dla okr gów i hrabstw.

Istnieje 421 w adz lokalnych w Wielkiej Brytanii tzw.

Local Planning Authorities (LPAs), czyli instytucji,

które m.in. wydaj pozwolenia planistyczne. Lokalne

w adze w Anglii Wschodniej (local authorities in the

east of England) zilustrowane s na mapie 3.

1.5. Warunki planistyczne (planning conditions)

Udzielenie pozwolenia planistycznego uzyskuje si

pod warunkiem, e dana inwestycja b dzie zreali-

zowana w ci gu 3 lat. Obecnie prawo brytyjskie

dopuszcza czenie wydania pozwolenia planistycz-

nego z na o eniem na inwestora pewnych warunków

tzw. warunków planistycznych, (planning conditions)

lub te z dobrowolnym przyj ciem przez inwestora

zobowi za w drodze umowy z w adz planistyczn ,

b d w wyniku jego jednostronnego dzia ania, tzw.

zobowi zania planistycznego (planning obligations).

Warunki planistyczne towarzysz wi kszo ci pozwo-

le planistycznych.

Zazwyczaj nale y spe ni szereg ró nych warunków,

na przyk ad, projekt ma by zbudowany zgodnie

z zatwierdzonymi rysunkami, drzewa maj by sadzone

jak w planach krajobrazu, czy kolor i wyko czenie mate-

ria ów musz by zatwierdzone przez lokalne w adze.

Niektóre z warunków b d musia y zosta spe nio-

ne przed rozpocz ciem jakichkolwiek prac, inne b d

mog y by depe nione pó niej.

1.6. Krajowe wytyczne planistyczne (planning poli-

cy guidance notes) PPG i (planning policy state-

ments) PPS – Deklaracje polityki planistycznej

Krajowe wytyczne planistyczne stanowi specyficzny

instrument regulacyjny, który wyst puje w systemie

angielskim. Wytyczne te w formie not w sprawie wytycz-

nych polityki planistycznej (planning policy guidance

notes) PPG, wydanych na podstawie ustawy Town and

Country Planning Act z 1990 roku. s zast powane

deklaracjami polityki planistycznej (planning policy

Mapa 3. Lokalne w adze w Anglii Wschodniej



AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

statements) PPS, wydawanymi na podstawie ustawy

z 2004 roku. Stanowi one przewodnik z wytycznymi

dla w adz lokalnych, Local Planning Athorities LPA’s,

które s u m.in. do przygotowywania planów.

Obecnie obowi zuje 25 deklaracji i not planistycz-

nych. 14 z nich stanowi deklaracj polityki przestrzen-

nej PPS, z zawartymi dwoma uzupe nieniami do PPS1

– Delivering Sustainable Development, oraz pozosta e

9 not, które stanowi wytyczne planistyczne PPG.

Wytyczne planistyczne maj charakter wi cy dla

lokalnych w adz planistycznych. Doprecyzowuj one

zasady tworzenia i zawarto lokalnych dokumentów

planistycznych PPS 123 oraz regionalnych strategii

przestrzennych PPS 114, ale te okre laj polityk

rz du w wielu dziedzinach, np. w sprawie mieszkal-

nictwa PPS 3, planowania centrów miejskich PPS 6,

czy te tzw. Green Belts PPG 2, oraz zabezpieczenia

przed powodzi PPS 25 itp.

Warto zwróci uwag na PPS 1 Delivering Sustainable

Development – Zapewnienie Zrównowa onego

Rozwoju, które ukaza o si 31 stycznia 2005 r. jako

nadrz dne w zakresie realizacji polityki zrównowa o-

nego rozwoju. Ukaza y si równie dwa uzupe nienia

do PPS 1: Planning Policy Statement: Planning and

Climate Change – Supplement to Planning Policy

Statement 1 – Planowanie i zmiana klimatu – uzu-

pe nienie do PPS 1; Planning Policy Statement: Eco-

towns – A supplement to Planning Policy Statement

1 – Eko-miasta – uzupe nienie do PPS 1.

1.7. Deklaracja w sprawie polityki planowania –

Lokalne Ramy Zagospodarowania Przestrzennego

(Planning Policy Statement PPS 12 – Local

Development Framework) LDF.

Deklaracja w sprawie polityki planowania jest ramow

strategi planowania przestrzennego wprowadzon

w Anglii i Walii. Obecna wersja zosta a wprowadzona

w czerwcu 2008 r. i zast puje orygina PPS 12, który

zosta opracowany w 2004 roku.

Reforma z roku 2004 zmieni a uk ad dokumentów pla-

nistycznych: wprowadzi a regionalne strategie prze-

strzenne, znios a plany struktury (structure plans),

które okre la y zasadnicze strategie przestrzenne dla

obszaru hrabstwa, a tak e zast pi a jednolity lokalny

plan zagospodarowania (local development plans),

który sporz dzany by przez dystrykty, zestawem

dokumentów planistycznych, tzw. lokalnymi ramami

zagospodarowania przestrzennego (local develop-

ment framework) LDF.

LDF dzia a jak folder zawieraj cy szereg dokumen-

tów dotycz cych lokalnego rozwoju (schemat 2).

LDF obejmuje obowi zkowe (required) dokumenty

planu rozwoju, tj. fundamentalne strategie, wykaz/

list przydzia ów miejsc i propozycje map. Inne

wymagane dokumenty opcjonalne (optional), to:

sprawozdanie z zaanga owania spo ecznego, rocz-

ne sprawozdania z monitoringu i „schemat lokalnego

rozwoju”, który okre la program do sporz dzania

dokumentów i kolejny dodatkowy przewodnik (pro-

ject plan), który cz ciowo mo na uzna za „doku-

menty planu rozwoju”.

LDF obejmuje w du ej mierze wspólne zaanga o-

wanie spo ecze stwa w przygotowywanie nowej

lokalnej polityki planowania. Polityka planowania

wyra ona w LDF, oprócz wielu problemów lokal-

nych dotyczy tak e bardziej energooszcz dnych

rodków transportu, propozycji bezpiecznych auto-

strad, zapewnienia wystarczaj cej ilo ci gruntów

na mieszkania i inne cele, ochron obszarów wiej-

skich oraz ochron wa nych krajobrazów lub tere-

nów maj cych znaczenie historyczne, ekologiczne

lub naukowe.

LDF ma zapewni nie tylko efektywno energe-

tyczn , ale tak e promowa wzrost gospodarczy,

regeneracj , a tak e wspieranie spo eczno ci.

W systemie angielskim minister sprawuje w adz

planistyczn . Wydaje on dokumenty planistyczne

o charakterze krajowym (krajowe wytyczne pla-

nistyczne) i regionalnym (wytyczne na podstawie

ustawy z 1990 roku, strategie na podstawie ustawy

z 2004 roku). Ponadto minister ma tak e prawo inge-

rencji w planowanie zagospodarowania przestrzen-

nego oraz kontrol zagospodarowania na poziomie

lokalnym – zarówno w trybie nadzorczym, jak w ad-

czym, poprzez mo liwo wydawania pozwole pla-

nistycznych oraz aktów równowa nych z nimi, skut-

kuj cych tzw. domniemanym pozwoleniem (deemed

permission).

Poni ej przedstawiona jest propozycja mapy Local

Development Framework LDF dla cz ci wschodniej

miasta Cambridge, tzw. Action Plan, czyli sche-

mat dzia a umo liwiaj cy osi gni cie z o onych

celów – przyj ty i zaadoptowany w lutym 2008 roku.

(mapa 4).

Schemat 2. Lokalne Ramy Zagospodarowania Prze-

strzennego, ród o: ODPM (2004e, p. 2), LDO Local Deve-

lopment Order



29

AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

1.8. Przepisy budowlane (Building Regulations) i poz-

wolenie budowlane (Building Regulation Approval)

Przepisy budowlane w Wielkiej Brytanii (Building

Regulations) dotycz norm zwi zanych z projektowa-

niem i budow budynków, zapewniaj c w pierwszym

rz dzie bezpiecze stwo i zdrowie ludzi, a tak e doty-

cz oszcz dno ci energii oraz dost pno ci do pro-

jektowanych budynków. Przepisy budowlane wyma-

gaj w Wielkiej Brytanii zgody na wi kszo prac

budowlanych. Prawo budowlane, które ma zasto-

sowanie w ca ej Anglii i Walii jest okre lone w Act

1984, natomiast te stosowane w Szkocji okre lone s

w (Scotland) Act 2003.

Od 6 kwietnia 2006 r. przepisy budowlane zosta y uak-

tualnione na mocy poprawek z w czeniem niektórych

klauzul energetyki europejskiej oraz dyrektyw wymaga-

j cych pomiarów energetycznych w istniej cych i nowo

powstaj cych budynkach. Obecnie istnieje 14 sekcji

odnosz cych si do przepisów budowlanych i ka dej

z sekcji przypisany jest tzw. zatwierdzony dokument

(Approved Document). Przepisy budowlane nie maj

na celu zahamowania innowacyjno ci, lecz tylko prze-

strzegania przepisów budowlanych.

14 sekcji przepisów budowlanych:

Cz A (Part A) dotyczy konstrukcji i okre la, aby

budynki by y tak zaprojektowane, wykonane lub zmie-

nione, aby ich konstrukcja by a bezpieczna i solidna,

a jednocze nie, aby nie zagra a a stabilno ci struk-

turalnej innych budynków. Okre la tak e standardy

projektowe, które powinny by przyj te do stosowa-

nia we wszystkich budynkach i dodatkowo pokazuje

zasady projektowania dla wi kszo ci murowanych

i drewnianych elementów tradycyjnych w odniesieniu

do budynków mieszkalnych.

Cz B (Part B) dotyczy bezpiecze stwa po arowe-

go. Odnosi si do pi ciu aspektów bezpiecze stwa

po arowego w budynku: B1 rodków ewakuacji; B2

rozprzestrzeniania ognia wewn trznego (ok adziny);

B3 rozprzestrzeniania si ognia wewn trz budyn-

ku (konstrukcja); B4 rozprzestrzeniania si ognia

na zewn trz budynku oraz B5 dost pu i urz dze dla

stra y po arnej.

Cz C (Part C) odnosi si do przygotowania

dost pno ci miejsca i odporno ci na zanieczyszcze-

nia i wilgo . S to: czynniki atmosferyczne, woda

w budynku, drena , przygotowanie terenu pod budo-

w , a tak e rodki u atwiaj ce walk z terenami ska-

onymi i innymi niebezpiecze stwami oraz substancje

niebezpieczne. W cz ci tej wyró ni mo emy: C1

przygotowanie placu; C2 zagro enia i materia y nie-

bezpieczne; C3 drena oraz C4 odporno na pogo-

d i wilgo ziemi.

Cz D (Part D) odnosi si do substancji toksycz-

nych i dotyczy kontroli zagro e ze strony toksycz-

nych rodków chemicznych stosowanych w izolacji

cieplnej cian.

Cz E (Part E) dotyczy odporno ci na przenika-

nie d wi ku. Zatwierdzony dokument E 2003 oraz

zmiany w roku 2004 nale y interpretowa w powi -

zaniu z dodatkowym dokumentem „Robust Detail

E” – odporno na przenikanie d wi ku. Oddzielenie

cian i pod óg mi dzy mieszkaniami powinny spe -

nia minimum standardu izolacyjno ci d wi kowej.

Dotyczy to zarówno nowych budynków, jak i budyn-

ków ze zmian sposobu u ytkowania. Za cel budowy

przyjmuje si – warto izolacji d wi ku dla ka dego

testu w powietrzu powinna by równa lub wi ksza ni

43 dB DnTw + Ctr. Ka dy test sprawdzaj cy indywidu-

alne uderzenie powinien by równy lub mniejszy ni

62 dB. W budynkach ze zmian sposobu u ytkowania

– warto izolacji d wi ku dla ka dego testu w powie-

trzu powinna by równa lub wi ksza ni 45 dB DnTw

+ Ctr. Ka dy test powinien by równy lub mniejszy ni

64 dB LnTw.m.

Cz F (Part F) – wentylacja. Ta cz uwzgl d-

nia normy w zakresie wentylacji i jako ci powietrza

w odniesieniu do wszystkich budynków.

Cz G (Part G) – higiena. Okre la normy dla

zapewnienia odpowiednich standardów sanitarnych

oraz urz dze do mycia w azienkach i zapotrzebo-

wanie na ciep wod . Obejmuje ona równie wymogi

bezpiecze stwa w odniesieniu do ci nieniowej ciep ej

wody. Wyró ni tu mo na nast puj cy podzia : G1

– w z y sanitarne i mycie; G2 – azienki oraz G3 prze-

chowywanie gor cej wody.

Mapa 4. Local Development Framework LDF, Cambridge

Cz Wschodnia, Action Plan – Adopted Luty 2008



AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

Cze H (Part H) – odwadnianie i unieszkodliwianie

odpadów. Wymagany jest odpowiedni system odwad-

niaj cy, zapobieganie zanieczyszczeniom, infrastruktu-

ra cieków oraz konserwacja i utrzymanie kanalizacji.

Dzieli si na: H1 – drena ; H2 – system oczyszczania

cieków i szamba; H3 – drena wody deszczowej, H4

– budowa kanalizacji (publiczne i prywatne) H5 – nie-

zale ne systemy odwodnienia oraz H6 – sk adowanie

odpadów sta ych („pojemniki” i „recykling”).

Cz J (Part J) – urz dzenia do spalania paliw i sys-

tem magazynowania paliw dotyczy budowy, instalacji

i u ytkowania pieców, kominów, palenisk i instalacji

magazynowania paliw. Dotyczy kontroli bezpiecze -

stwa instalacji: przydatno ci materia ów niepalnych,

zanieczyszczenia oraz zatrucia tlenkiem w gla.

Cz K (Part K) to ochrona przed upadkiem lub zde-

rzeniem. Wyznacza minimalne standardy bezpiecze -

stwa dla schodów, pochylni i drabin, wraz z wyma-

ganiami dotycz cymi balustrad, okien, aby zapobie-

ga upadkom do kraw dzi pod óg, itp., w czaj c

wymagania odno nie ryzyka upadku dla pieszych, jak

i ruchomych barier, oraz wymagania dotycz ce unik-

ni cia uszkodze wzgl dem drzwi i okien.

Cz L (Part L) dotyczy ochrony paliwa i energii.

Zatwierdzony dokument L1 dotyczy mieszka , a L2 od-

nosi si do wszystkich budynków innych ni mieszkalne.

Dokument ten, 6 kwietnia 2006 r. zosta podzielony

na cztery dzia y: L1A – nowe mieszkania, L1B – istniej -

ce mieszkania, L2A – nowe budynki inne ni mieszkal-

ne oraz L2B – istniej ce budynki inne ni mieszkalne.

Cz L kontroluje warto ci izolacji elementów budow-

lanych, okre la dopuszczaln powierzchni okien,

drzwi i innych otworów, przepuszczalno powie-

trza konstrukcji, wydajno grzewcz kot ów i izolacji

oraz kontroli urz dze i systemów grzewczych wraz

z zasobnikami ciep ej wody i efektywno ci o wietle-

nia. Okre la równie wymagania dla oblicze SAP

(Standard Assessment Procedure) i wyznacza cele

w zakresie emisji dwutlenku w gla do mieszka .

Zatwierdzony dokument L1 jest wspierany przez

„Robust Detail” – detale konstrukcyjne, obecnie znane

jako „Akredytowane Detale Konstrukcyjne”, które kon-

centruj si na sposobie ograniczenia „przecieku”

powietrza oraz ograniczania mostków termicznych

w budynku. Korzystanie z tych wypróbowanych i spraw-

dzonych rozwi za konstrukcyjnych, detali, prowadzi

do unikni cia kosztownych testów na budowie.

Oprócz wymaga w zakresie izolacji i ograniczenia

otworów w budynku, cz L dotyczy ogrzewania s o-

necznego, zysków ciep a dla konstrukcji, tak e kontroluje

ogrzewanie, wentylacj mechaniczn i klimatyzacj , efek-

tywno o wietlenia, przepuszczalno powietrza, emisj

promieniowania s onecznego, a tak e certyfikacji, testo-

wania i uruchomienia systemów ogrzewania i wentylacji

oraz okre la wymagania dla liczników energii.

Przepuszczalno powietrza jest mierzona przez

badanie szczelno ci nowych mieszka (w oparciu

o system pobierania próbek), wszystkich nowych

budynków innych ni mieszkalne oraz rozbudowy

du ych budynków innych ni mieszkalne.

Cz M (Part M) to dost pno i u yteczno

budynków. Dotyczy atwo ci dost pu oraz swobod-

nego poruszania si we wszystkich budynkach, wraz

z wymaganiami dotycz cymi udogodnie dla osób

niepe nosprawnych.

DDA 5 – 2006 narzuca prawne obowi zki na dostaw-

ców us ug, szko y i instytucje publiczne, które to s

oddzielne i dodatkowe, wg przepisów budowlanych

2000. Jednak cz M napisana zosta a w celu

zapewnienia, e konstrukcja budynku nie stwarza w

nich adnych barier fizycznych w budynku.

Cz N (Part N) dotyczy warunków bezpiecze stwa

szklenia w razie uderzenia, otwierania i czyszczenia.

Okre la minimalne wymagania zapewniaj ce bezpie-

cze stwo szyb przed niebezpiecznym uderzeniem

oraz manifestacja szyb (np. oznakowanie ostrzegaw-

cze du ych tafli). Cz N dotyczy równie bezpie-

cze stwa stosowania, dzia ania i czyszczenia okien.

Cz P (Part P) – bezpiecze stwo elektryczne dla miesz-

ka . Zawiera zasady dotycz ce bezpiecze stwa elek-

trycznego w domu, ogrodzie i jego otoczeniu. Ta cz

ma zastosowanie wy cznie do budynków mieszkalnych

(w niektórych przypadkach tak e innych budynków, ale

takich, które czerpi zasilanie z mieszkania).

1.9. Organizacja pozarz dowa BRE (Building

Research Establishment Limited)

Jest to oddzia organizacji charytatywnej BRE Trust

zajmuj cy si metodami oceny budynków oraz kon-

sultacjami technicznymi w zakresie rozwi za zrów-

nowa onego rozwoju dla budownictwa. BRE Global

opublikowa o w asne wytyczne pod nazw BREEAM

(Building Research Establishment’s Environmental

Assessment Method) i stanowi rodowiskow meto-

d oceny budynków. Nale y do najstarszych sys-

temów certyfikacyjnych, dzia aj cych w Wielkiej

Brytanii ju od roku 1990. Posiada ponad 100 tys.

zarejestrowanych obiektów w kilkunastu zró ni-

cowanych wersjach zale nych od typu, zakresu

i etapu projektu. Dost pna jest tak e wersja mi -

dzynarodowa – BREEAM Bespoke: International.

S u y ona do certyfikacji wszelkiego rodzaju obiek-

tów, wliczaj c w to biura, szko y, mieszkania, s dy,

budynki przemys owe, magazyny, szpitale, banki,

obiekty handlowe, centra komputerowe oraz lot-

niska. BRE wspó pracuje z ró nymi organizacjami

w celu dostosowania systemu do wymogów lokal-

nych norm i przepisów. BRE Global jest g ównym

posiadaczem licencji. BRE Global wydaje licencje

zarówno dla asesorów, jak te innych dostawców

us ug, zapewniaj c szkolenia, licencje i rejestra-

cj asesorów5, spe niaj c normy ISO 14001 i ISO

90016, zarejestrowanych w UKAS7.

BRE opublikowa o tak e wytyczne pod nazw Eco



31

AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

Homes (2004) dotycz ce standardów budownictwa

mieszkaniowego – projektowania i zarz dzania nieru-

chomo ciami.

Eco Homes jest czterostopniow metod certyfikacji

dotycz c budownictwa mieszkaniowego. Budynek

mo e uzyska ocen podstawow , dobr , bardzo

dobr i celuj c . Grupy parametrów brane pod

uwag to: energia, transport, woda, ekologia i zu ycie

terenu, zanieczyszczenia, zdrowie i bezpiecze stwo,

materia y. Eco Homes zosta zast piony w kwietniu

2007 r. Kodeksem Zrównowa onego Budownictwa

Mieszkaniowego. Rozwój architektury mieszkaniowej

i wielorodzinnej w Wielkiej Brytanii wg za o e zasady

Zrównowa onego Rozwoju jest mo liwy dzi ki funk-

cjonowaniu ró nych form promocji nowych rozwi za .

Promocja adresowana jest zarówno do inwestorów,

jak i do projektantów. Metody wspierania przedsi -

wzi zrównowa onego rozwoju, to przede wszystkim

systemy oceny projektów oraz budowli, jakim pod-

dawane s powstaj ce budynki. Kryteria te zawarte

s w przepisach prawa budowlanego oraz miejsco-

wych planach zagospodarowania przestrzennego.

Promocja budownictwa zrównowa onego w Wielkiej

Brytanii realizowana jest przez instytucje pa stwo-

we i prywatne na szczeblach od ogólnokrajowego,

poprzez regionalny, do lokalnego.

1.10. Kodeks Zrównowa onego Budownictwa Mie -

szkaniowego (Code for Sustainable Homes)

w Wiel kiej Brytanii

Jak podkre lono w raporcie Sterna8 obecnie istnie-

je przewa aj ca liczba dowodów naukowych wska-

zuj cych na to, e zmiana klimatu to powa ny i pilny

problem. W 2004 roku ponad jedna czwarta emisji

dwutlenku w gla w Wielkiej Brytanii (jedna z g ównych

przyczyn zmian klimatycznych) pochodzi z energii, któ-

rej u ywamy do ogrzewania czy o wietlenia domów. Tak

wi c jest niezb dne, aby zapewni powstawanie budyn-

ków w sposób, który minimalizuje zu ycie energii oraz

zmniejsza szkodliwe emisje do rodowiska.

Kodeks Zrównowa onego Budownictwa Mieszka nio-

wego jest Aktem Wykonawczym Brytyjskiego Prawa

Budowlanego, który stanowi przepisy dotycz ce projek-

towania zrównowa onego rozwoju. Kodeks wyznacza

nowe standardy efektywno ci energetycznej i zasady

zrównowa onego rozwoju, a tak e stanowi o koniecz-

nych zmianach w projektach i wykonawstwie w kierunku

ograniczania szkodliwego oddzia ywania na rodowisko.

Zmiany przepisów budowlanych wp yn y na inne

podej cie architektów do planowania przestrzeni

i bardziej szczegó owego projektowania budynków.

Zmiany te maj przede wszystkim na celu doprowa-

dzenie do znacz cej poprawy wydajno ci energetycz-

nej wszystkich budynków w Wielkiej Brytanii – zarówno

nowo budowanych, jak i ju istniej cych. Parametry

„po-wykonawcze” nowo wybudowanych budynków

musz odpowiada za o onym parametrom projektu.

Przepisy te bior równie pod uwag znacz cy udzia

istniej cych budynków w ca kowitym zu yciu energii

i emisji dwutlenku w gla. Kodeks bazuje na Eco Homes

i zosta og oszony w grudniu 2006 r., wprowadzony

jako wytyczne do dobrowolnego stosowania w kwiet-

niu 2007 r., a od maja 2008 r. sta si obowi zuj cym

dla nowo powstaj cych budynków. Kodeks stanowi

podstaw dalszego rozwoju przepisów budowlanych

w odniesieniu do emisji dwutlenku w gla i zu ycia ener-

gii w domach. Kodeks zosta opracowany przez rz d

w cis ej konsultacji z Building Research Establishment

BRE – organizacj pozarz dow , a tak e Construction

Industry Research and Information Association CIRIA9

– Stowarzyszeniem Bada Budownictwa i Informacji

oraz poprzez konsultacje z Senior Steering sk ada-

j cy si z przedstawicieli rz du, przemys u i organi-

zacji pozarz dowych. Kodeks jest ci le powi zany

z przepisami budowlanymi, które narzucaj minimalne

wymagania budowlane. Minimalne wymagania doty-

cz ce Kodeksu zosta y okre lone powy ej wymaga

przepisów budowlanych. Zak ada si , e Kodeks jest

„sygna em” i b dzie wyznacza przysz y kierunek dla

przepisów budowlanych w odniesieniu do emisji dwu-

tlenku w gla i zu ycia energii w domach.

Kodeks Zrównowa onego Budownictwa Mieszka-

niowego posiada sze ciostopniow metod certyfikacji

wyra on w gwiazdkach. Mo na uzyska zatem ocen

od jednej (*) gwiazdki do sze ciu (******) gwiazdek.

Im wy szy numer kodu (im wi cej gwiazdek), tym bar-

dziej budynek zbli a si do zerowej emisji dwutlenku

w gla, czyli bardziej odpowiada kryteriom zrównowa-

onego budownictwa.

Poza tym Kodeks jest ca kowicie elastyczny. Proje-

ktanci mog wybiera , które z wymaga b d reali-

zowane w celu pozyskania „punktów” w ramach

Kodeksu, dla osi gni cia wy szej oceny. Metoda

ta jest podobna do systemu Eco Homes BRE, która

zale y równie od specjalnie przeszkolonych i akredy-

towanych niezale nych asesorów. Asesorowie prze-

prowadzaj ocen w pocz tkowym etapie projekto-

wym, proponuj odpowiedni kod i wydaj tymczaso-

we wiadectwa Kodeksu.

Kodeks zawiera przepisy dotycz ce projektowania

zrównowa onego, które uj te s w 9 kategoriach ro-

dowiskowych: 1). Energia, Emisja CO2, 2). Woda,

3). Materia y, 4). Odp yw wody powierzchniowej, 5).

Odpady, 6). Zanieczyszczenia, 7). Zdrowie i dobre samo-

poczucie, 8). Zarz dzanie, 9). Ekologia. Pierwsz wa n

kategori projektow zawart w Code for Sustainable

Homes jest ilo zu ywanej energii oraz racjonalno

jej wykorzystania w czasie budowy i po odbiorze

budynku, a tak e emisja CO2. Konieczne s równie

obliczenia dotycz ce zamierzonej klasy energetycz-

nej budynków, z zastosowaniem wymaganej metody

oblicze – Standardowej Procedury Oceny Standard

Assessment Procedure – SAP. Obliczenie opiera si

na bilansie energetycznym, bior c pod uwag szereg



AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

czynników, które przyczyniaj si do racjonalizacji zu y-

cia energii. Obliczenia takie wymagaj wprowadzenia

do programu SAP danych dotycz cych formy obiektu,

u ytych materia ów budowlanych oraz zainstalowa-

nych urz dze , ponadto rejestracji wyników i dokona-

nia opisu wniosków. Spodziewane poziomy emisji nie

mog by wy sze ni okre lone warto ci dopuszczal-

ne. Nale y równie obliczy i uwzgl dni wspó czynnik

przenikania ciep a U dla wszystkich elementów budyn-

ku. Warunkiem zgodno ci z przepisami jest osi gni -

cie ni szej klasy emisji CO2 Budynku Mieszkalnego

(Dwelling Emmision Rate, DER) ni dopuszczalna klasa

emisji (Target Emmision Rate, TER), wed ug obowi -

zuj cego Prawa Budowlanego Approved Document

Part L1A 2006. DER i TER okre lone s w brytyjskim

Prawie Budowlanym. Jednak, aby osi gn najni szy

stopie kodu, nale y osi gn procentow nadwy k

DER na TER o 10%, tak jak jest to widoczne w tabeli 1.

Do osi gni cia np. kodu 4 nale y zdoby procentow

nadwy k DER nad TER a o 44%.

Druga kategoria projektowa zawarta w Code for

Sustainable Homes to ilo ogólnego zu ycia wody

Rys. 1. Przyk adowy Certyfikat

Kodeksu Zrównowa onego

Budownictwa Mieszkaniowego

– celem g ównym jest redukcja zu ycia wody pitnej.

Aby osi gn np. poziom 4 kodu, nale y przyj

np. maksymalnie 105 litrów zu ycia wody na osob

w ci gu doby. Ponadto asesor musi udowodni , e

ilo ta nie zostanie przekroczona jeszcze na poziomie

projektowania. Odbywa si to na podstawie narodo-

wej metody oblicze – kalkulatora wydajno ci wody

pitnej dla nowych budynków The Water Efficiency

Calculator for New Dwellings, a tak e w odwo aniu do

Building Regulations Part G 2009. Kolejna kategoria

projektowa zawarta w Code for Sustainable Homes

to rodzaj zastosowanych materia ów budowlanych

i wp yw ich produkcji lub wykorzystania na rodowisko

naturalne. Przyj te materia y, takie jak naturalne panele

drewniane na elewacjach czy drewniana stolarka okien-

na przypominaj o dba o ci o rodowisko naturalne.

W szczególno ci s one oceniane korzystnie, je li

pochodz z lokalnych, miejscowych zasobów mate-

ria owych. Nast pna kategoria to zarz dzanie wodami

powierzchniowymi oraz ryzyko powodziowe. Celem

jest takie projektowanie osiedli mieszkaniowych, aby

unikn lub zredukowa ilo odprowadzenia wód do

publicznych kana ów ciekowych, aby unikn poten-

cjalnych zala czy powodzi.

W konsekwencji, w ramach projektowania konieczne jest

przeprowadzenie Flood Risk Assessment – Oszacowanie

Ryzyka Powodziowego. Pi ta kategoria to okre lenie ilo-

ci i jako ci odpadów powstaj cych w wyniku procesu

budowlanego i rodzaju zastosowanych urz dze recy-

klingu odpadów, jak i zanieczyszcze w wyniku eksplo-

atacji mieszkania oraz kompost. Szósta kategoria oceny

dotyczy rodzaju zarz dzania obiektem, a w tym stwier-

dzenie o wype nieniu kryterium umo liwiaj cym prawi-

d owe, mo liwie neutralne oddzia ywanie na rodowisko.

Kategoria ta nale y do nieobowi zkowych. Kolejna,

siódma kategoria dotyczy mo liwego wp ywu projektu

na zdrowie i dobre samopoczucie mieszka ców. Nale y

zwróci szczególn uwag na odpowiednie na wietlanie

pomieszcze , czyli poprawienie jako ci ycia w domach

i mieszkaniach poprzez dobre wiat o dzienne, a tak e

przez redukcj zapotrzebowania na wiat o sztuczne.

Obliczenia wiat a dziennego w omawianym projekcie

dokonano wg Littlefair (1998). Ponadto, poprawienie

Tabela 1. Osi ganie zrównowa onych punktów



33

AR

TY

KU

Y P

RO

BL

EM

OW

E

jako ci ycia uzyskano równie przez zastosowanie

odpowiedniej izolacyjno ci d wi kowej, aby unikn

przenikania niepo danych ha asów do pomieszcze .

W projekcie zastosowano Robust Detail, odpowiednie

rozwi zanie konstrukcyjne, które spe nia równie wymo-

gi Approved Document E (2003 Edition)of the Building

Regulations (England and Wales). W celu poprawy jako-

ci ycia niezb dne jest równie zapewnienie zewn trz-

nej przestrzeni yciowej do u ytku prywatnego. Istotn

i ostatni z wytycznych siódmej kategorii projektowej

zawartej w Code for Sustainable Homes, które nale a o

spe ni na etapie projektowania to Lifetime Homes, czyli

projekt musia spe ni 16 kryteriów na etapie fazy projek-

towej. Kryteria te maj na celu maksymalizacj u ytecz-

no ci obiektów, zapewnienie wysokiej jako ci ycia, nie

ograniczaj c innych kwestii, takich jak estetyka obiektu

lub op acalno inwestycji. Projekt, spe niaj c powy sze

kryteria wg ‘Lifetime Homes’, wdra a wszelkie wygody

dla wi kszo ci mieszka ców i u ytkowników, w tym

tak e, lub przede wszystkim – dla osób niepe nospraw-

nych poruszaj cych si na wózkach inwalidzkich.

Wybrane kryteria Lifetime Homes:

Pierwsze kryterium Lifetime Homes dotyczy parkingów.

Ogólny wymóg dla miejsc parkingowych na osiedlu

dotyczy wymiarów, które wynosz 2,4 m szeroko ci

oraz dodatkowe 0,9 m jako pas izolacyjny, który – je eli

nie b dzie zapewniony od pocz tku – to przynajmniej

musi by udost pniony jako pas zieleni na poszerze-

nie parkingu w przysz o ci. Drugie kryterium, to atwy

dost p z parkingu do budynku. Parking powinien by

jak najbli ej i mie wyrównan nawierzchni . Je li topo-

grafia terenu uniemo liwia p aski dost p, dopuszczalny

jest maksymalny spadek 1:12 w pojedynczej pochylni,

je li pochylnia ma d ugo mniejsz ni 5 m lub spadek

maksymalny do 1:15, je li pochylnia ma d ugo 5–10

m oraz 1:20, je li jej d ugo wynosi powy ej 10 m.

Wej cie do budynku musi by równie pod wietlone,

a g ówne wej cie powinno by zadaszone. Kolejne

kryterium dotyczy komunalnych wej , klatek schodo-

wych i pomieszcze : schody powinny mie jednakowej

wysoko ci stopnia, tj. maksymalny 17 cm, a g boko

stopnia nie powinna by mniejsza ni 25 cm; por cze

wychodz ce 30 cm poza schody, a wysoko por czy

90 cm. Wewn trzne wymiary windy powinny wynosi

minimum: 1,10 m x 1,40 m, a spocznik przed wind

minimum 1,50 m x 1,50 m. Wymagana jest dost pno

dla wózka inwalidzkiego – powierzchnia o rednicy

1,50 m (ko o), lub 1,70 m x 1,40 m (elipsa) – wymagania

dotycz ce jadalni i salonu. Salon powinien si znaj-

dowa na poziomie wej cia. Pokój sypialny powinien

znajdowa si w budynku dwukondygnacyjnym na tym

samym poziomie co wej cie.

Powracaj c do kryteriów CSH, kolejne ósme kryterium

zawarte w Code for Sustainable Homes, to zarz dzanie.

W nim dost pny jest tzw. przewodnik po domu (home

user quide), czyli wyja nienie w jaki sposób mo na efek-

tywnie u ytkowa pod wzgl dem ochrony rodowiska.

Ostatnie, dziewi te kryterium, to ogólne warunki eko-

logiczne oraz wp yw zamieszkania lub u ytkowania na

ekosystem, na zachowanie ró norodno ci biologicznej

i przyjazne dla wszystkich zagospodarowanie terenu

osiedla.

BIBLIOGRAFIA

[1] Town and Country Planning Act, 1990 r.

[2] Planning and Compulsory Purchase Act, 2004 r.

[3] Planning Policy Statement 12: Local Development Frameworks,

Office of the Deputy Prime Minister, 2004

[4] Permanent Committee on Geographical Names for British Official

Use, Ordnance Survey of Great Britain: Report of the United Kingdom

of Great Britain and Northern Ireland, par. Geopolitical terminology.

[5] International Organization for Standardization: ISO 3166–2

NEWSLETTER, par. UNITED KINGDOM

[6] Department for Communities and Local Government: Code for

Sustainable Homes, London, 2006

[7] Department for Communities and Local Government: Code for

Sustainable Homes, Technical Guide, May 2009, Revision 2

[8] England and Wales: The Building Regulations 2000, Conservation

of fuel and power, Approved Document L1A (2006 Edition)

[9] England and Wales: The Building Regulations 2000, Sanitation, hot

water safety and water efficiency, Approved Document G (2009 Edition)

[10] England and Wales: The Building Regulations 2000, Resistance

to the passage of sound, Approved Document E (2003 Edition)

[11] Kopietz-Unger J., Rewitalizacja miasta Londyn – Olimpiada 2012,

w Rewitalizacja budynków i modernizacja obszarów zabudowanych,

str.63–75, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2010

PRZYPISY1 Dwana cie z nich znajduje si w centralnej cz ci miasta, w Londynie

Wewn trznym, a dwadzie cia pozosta ych w Londynie Zewn trznym.

Trzech dzielnic nie okre la si jako London borough, s nimi Westminster

(status city), Kingston upon Thames oraz Chelsea, które posiadaj status

royal borough – gminy królewskiej.2 Obecnie (2010) w Polsce jest 16 województw, które stanowi I stopie ,

II stopie to 379 powiatów, w tym 65 grodzkich (miasto na prawach

powiatu), dalej 314 ziemskich – skupiaj ce od kilku do kilkunastu s sia-

duj cych ze sob gmin oraz III stopie stanowi 2479 gmin, 306 miejskich

– gmin, które zawieraj si w administracyjnych granicach miasta, 597

miejsko-wiejskich – gmin, w sk ad których wchodzi miasto oraz kilka wsi,

1576 wiejskich – gmina, która na swoim terytorium nie zawiera miasta.3 Planning Policy Statement PPS 12 Local Special Planing – Local

Development Framework – Deklaracja w sprawie polityki planowania –

Lokalne Ramy Zagospodarowania Przestrzennego.4 Planning Policy Statement PPS 11 Planing Waste Managment – Local

Development Framework – Deklaracja w sprawie polityki planowania –

Lokalne Ramy Zagospodarowania Przestrzennego.5 Licensed Assessor – Akredytowany asesor, który szacuje CSH i jest

zdolny do wydawania wiadectwa charakterystyki energetycznej (Energy

Performance Certificate).6 ISO – International Organization of Standarisation – Mi dzynarodowa

Organizacja Standaryzacji.7 UKAS – United Kingdom Accreditation Service – Serwis akredytacji

w Wielkiej Brytanii.8 W raporcie Sterna na temat ekonomicznych aspektów zmian klimatu

jest 700-stronicowy raport wydany dla brytyjskiego rz du 30 pa dziernika

2006 r. przez ekonomist Nicholas Stern, przewodnicz cego Grantham

Research Institute w sprawie Zmian Klimatu i rodowiska w London

School of Economics. Raport omawia wp yw globalnego ocieplenia na

gospodark wiatow .9 CIRIA – Construction Industry Research and Information Association.

Baza bada i organizacja dedykowana poprawie wszystkich aspektów

w budownictwie. Cz onkami s przedstawiciele wszystkich „ a cu-

chów” nowoczesnego budowania rodowiska, obejmuj cych budow

i in ynieri l dow i wodn , a tak e transport i infrastruktur .

i projektowania architektonicznego w Wielkiej...

Documents

Transcript of i projektowania architektonicznego w Wielkiej...