Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin...

42

Transcript of Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin...

Page 1: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:
Page 2: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’da Avian Influenza’nın İzleme (Monitoring) ve Sürveyansı

Ruth Bouwstra DVM PhD

GD Animal Health

Page 3: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda

Page 4: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda; küçük bir ülke

Page 5: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

İhracatçı ülke: ürünler

Page 6: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Tarımsal gıda endüstrisinden ihraç edilen ürünler

Hollanda Dünya çapında:

Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en

büyük ihracatçısı. İhraç edilen

tarımsal gıda ürünlerinin değeri: 94 milyar euro.Bu

toplam ihracatın %22’sidir..

Page 7: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’da…

Katı üretim kuralları ve

düzenlemeler için kullanıldı

4,3 milyon inek 12,4 milyon domuz

90 milyon kanatlı (>500 milyon kesim)

17 milyon

Page 8: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’da

Page 9: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’da hayvan sağlığının İzlenmesi (Monitoring): Hedefler: • Salgınların erken identifikasyonu • İnfeksiyöz ajanların ve yeni hastalıkların identifikasyonu • Hayvan sağlığı ve hastalıklar hakkında yeni trend ve gelişmelerden haberdar olmak

Page 10: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

•  Virus •  Orthomyxoviridae ailesi

–  İnfluenza A, B ve C’ nin 3 tipi • Birçok tür de • B insan • C insan

– 8 gen segmenti

Avian Influenza

Page 11: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Elektron mikroskobi

Page 12: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

8 RNA segmenti

Hemaglütinin

Nöraminidaz

Matrix proteini

Nucleo protein

Influenza virus

Page 13: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Avian Influenza Rezervuarı

•  H1-18 & N1-11

•  H ve N tüm kombinasyonları

•  100’den fazla kombinasyon

•  H1N1, H2N2, H3N2 insanlarda

•  H1N1, H1N2, H3N2 domuzlarda

•  H3N8 ve H7N7 atlarda

•  Tüm alt tipler kuşlarda

Page 14: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Pandemi: Nasıl olabilir?

Pluimvee

Page 15: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Düşük patojenik veya Yüksek patojenik H5 ve H7

Page 16: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:
Page 17: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2003 Salgını

Page 18: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’nın AI deneyimi Gelderland

Central area

Limburg

Southwest area

•  Kanatlı yoğunluğunun bulunduğu Gelderland’da 28/02/2003’de ilk rapor

•  Nakil ve ayırma yasağı 01/03’de başladı

•  Kontrol ölçümlerine rağmen infekte olmayan bölgelerde bulunan çiftliklere bulaşma (25/03)

•  Limburg’da kanatlı yoğunluğu bulunan bölgelere bulaşma (03/04)

•  Salgının sonu 7/05 •  Toplamda 255 çiftlik infekte oldu,

30 milyonun üzerinde kuş toplandı •  89 insana bulaştı, 1 kişi öldü

Bataille et al., 2011

H7N7 HPAI 2003

Page 19: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2003 HPAI salgınından öğrenilen dersler

•  Influenza virusleri yabani kuşlarda bulunmakta •  Risk faktörleri

– Yüksek yoğunluk risk faktörüdür – Açık çiftlikler

•  Erken teşhis gereklidir

Page 20: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

AI’nın kontrolünde EU Kuralları

EU Üye Ülkeler 1. Farklı kanatlı türlerinde H5 ve H7’nin alt tiplerinin belirlenmesi için sürveyans programlarını yürütmeli; 2. H5 veya H7 virusunun pozitif olduğu çiftlikleri ayırmalı (HPAI için risk)

Kanatlı Endüstrisinde H5/H7’ye Odaklanmak

Page 21: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Hollanda’da Avian Influenza’nın koruma, izleme (monitoring) ve teşhisi

•  Sendromik sürveyans –  Çoğunlukla HPAI’nın akut infeksiyonları –  Orta seviye hastalıklara neden olan LPAI infeksiyonları

•  Erken uyarı

•  Program İzleme (Monitoring) –  Subklinik seyreden LPAI’nın tespiti

Page 22: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Sendromik Sürveyans

•  Günlük %1-5’den fazla artan mortalite •  Yumurta üretiminde %5-10’dan fazla azalma •  Su ve beslenmede azalma •  AI hariç tutularak laboratuvara örnek gönderimi

–  Veteriner hizmetlerine bildirim –  AI’nın diferensiyel teşhisi -> CVI’ya direkt gönderim

Page 23: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Erken uyarı sistemi

•  AI’nın neden olmadığı bazı klinik semptomlar •  Hayvan Sağlığı Hizmetleri veya Pratisyenler •  AI hariç tutularak laboratuvara örnek gönderimi

•  Sendromik sürveyans ile Temel farkı – Çiftlikler için sonuç yok – Teşhisin dahil edilmemesi

Page 24: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

İzleme (Monitoring) programı; tek dataset

EU için gerekli olandan daha fazlasını yaparız • Yılda bir kere tüm kanatlılar test edilir • Serbest dolaşan tavuklar: Yılda 4 kere • Hindiler: Her üretim siklusunda (yılda 2/3) • Hollanda Hayvan Sağlığı servisinde 30 örnek/çiflik Idexx MultiS-Screen Ab ELISA test ile test edilir • Pozitif örnekler CVI-WUR’ da hemaglütinin inhibisyon testi ile konfirme edilir

–  HI serumlar H5 ve H7 antijenleri kullanılarak test edilir

Page 25: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Açık yaklaşım

GD •  ELISA •  Eğer+

CVI •  HI H5 H7 •  Eğer -

CVI •  Protein Array •  Tüm alt tipler

Virus Antikor

CVI •  M PCR •  Eğer +

CVI •  H5 H7 rec PCR •  Eğer -

CVI •  HA NA tiplendirme •  Tüm alt tipler

Tüm alt tipler bilinene kadar teşhis devam eder Gıda Güvenliği Kurumu Halk Sağlık Örgütünü bilgilendirir

Page 26: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Bir seri LPAI Bildirimi (H1tm16)

YEAR   H5 H7   Total H5 H7   Remain   Total  virus   ab  

2006   1   1   2   2   4  2007   0   2   2   11   13  2008   0   5   5   5   10  2009   0   1   1   10   11  2010   1   3   4   16   20  2011   4   6   10   28   38  2012   2   0   2   28   30  2013   6   3   9   21   30  2014   2   9   11   31   42  2015   3   2  Total   19   30   46   152   200  

Page 27: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2014 Salgını

5: 29-11 ● ● 1: 14-11

● 3&4: 19&20-11

● 2: 19-11

1. Hekendorp

2. Ter Aar

3. Kamperveen

4. Kamperveen

5. Zoeterwoude

Page 28: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Virusun yayılımı?

•  Asya, Almanya, İngiltere ve Hollanda salgınları arasında ilişki olduğuna dair hiçbir belirti gösterilmedi.

•  Hollanda’da 5 vaka arasında hiçbir bağlantı yok •  Önleyici tedbir için önemli

Page 29: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Soru

•  5 adet Hollanda kanatlı çiftliğindeki salgınlar farklı viruslardan mı yoksa çiftlikler arası bulaşmadan mı kaynaklıydı?

BU NEDENLE BU ÇALIŞMANIN AMACI Hollanda HPAI H5N8 virusunun olası bulaşma yolunu

sekans ve filogenetik analizi ile belirleyebilmek

Page 30: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

5 Hollanda H5N8 sekans MJ Network Analizi.

•  Sekans analizleri çok az farklıydı

•  5 sekansın tamamı da bir veya daha fazla kaynaktan köken almış ve bunların birbirleriyle ilişkisi bulunmamaktaydı.

54

2

3

1

1.  Hekendorp

2.  Ter Aar

3.  Kamperveen

4.  Kamperveen

5.  Zoeterwoude

Page 31: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

H5N8 virusunun Filogenetik Ağacı

§  9 Eylül 2007 ve 20 Haziran 2008 tarihleri arasında orataya çıkan H5N8 viruslerinin kaynağı

§  Avrupa ve Çin izolatlarının ortak atasının 15 Temmuz ve 8 Ağustos 2014 (ortalama 28 temmuz) tarihleri arasında biryerden ortaya çıktığı düşünüldü.

§  5 Hollanda suşunun dördü 1.hatta farklı lokasyonda bulunmaktaydı. Kamperveen’den farklılaşmış her ikisi virusun arasındaki bulaşma sadece Kasımın ilk haftasında olası

1

2

3 4

51.  Hekendorp

2.  Ter Aar

3.  Kamperveen

4.  Kamperveen

5.  Zoeterwoude 07 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Page 32: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Bulaşma rotası

5: 29-11 ● ● 1: 14-11

● 3&4: 19&20-11

● 2: 19-11

1. Hekendorp

2.  Ter Aar

3.  Kamperveen

4.  Kamperveen

5.  Zoeterwoude

•  4 adet farklı bildiri •  1 adet birbirlerinden 550 m

uzakta konumlanmış çiflikler arasında bulaşma

Page 33: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:
Page 34: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Rakamlar hikayeyi anlatır

Page 35: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2007-2013 her kanatlı tipinde RR LPAI

Kanatlı Çiftliği Tipi RR 95% CI P

Yumurtacı Kapalı 1.0

Yumurtacı Açık 7.7 5.9 – 10.1 < 0.00001

Hindi Eti 8.5 5.6 – 13.0 < 0.00001

Hindi Yetişitirici 17.1 3.2 – 89.1 0.0001

Ördek eti 12.1 6.9 – 21.0 < 0.00001

Ördek Yetişitirici 43.9 23.2 – 83.2 < 0.00001

Page 36: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2007-2013 Yılları Açık çiftlik RR

Page 37: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Kapalı ve Açık LPAI Bildirimi

Page 38: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

2011-2013 Yılları Kanatlı Tipi RR LPAI

Kanatlı Çifliği Tipi RR 95% btbh P

Yumurtacı Kapalı 1.0

Yumurtacı Açık 9.2 6.0 – 14.1 < 0.0001

Yumurtacı Yetişitirici 0.2 0.02 – 1.44 0.11

Hindi Eti 12.9 6.9 – 24.3 < 0.0001

Ördek Yetişitirici 25.6 8.5 – 77.1 < 0.0001

Page 39: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Sonuç

1)  2007-2013: hindi ve ördeklerle birlikte açık yumurtacı çifliklerinde, her yıl daha yüksek RR;

2)  RR LPAI açık yumurtacı çiftliklerinde zamanla artmakta 3)  RR broyler 2009: 0.2 4)  RR yumurtacı yetişitirici: 0.2; daha yüksek biyogüvenlik 5)  Olası risk faktörleri

–  Açık alanda yemleme –  Yetersiz biyogüvenlik –  Bazı türlerin daha duyarlı olduğu düşünülmekte

Page 40: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Sonuç

•  Her tip kanatlı çifliğinde bilidirilen LPAI’nın RR farklılıkları, zamanla hedef risk tabanlı sürveyans programlarının tekrar dizayn edilmesi ve ek önleyici tedbirlerin tekrar gözden geçirilmesi için kullanılabilir.

Page 41: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri:

Dinlediğiniz için teşekkür ederim! Questions? [email protected]

Page 42: Hollanda nın - V.Tavukçuluk Derneği · Hollanda Dünya çapında: Tarımsal gıda ürünlerinin 2. en büyük ihracatçısı. İhraç edilen tarımsal gıda ürünlerinin değeri: