Maj 2016

Warszawa, 2016 r.

Historia Unii Gospodarczej i Walutowej oraz polska droga do UE i wspólnej waluty

Geneza Unii Europejskiej (UE) 3

Rozdział pierwszy: Geneza Unii Europejskiej (UE)……………………………………..……....…....5

Quiz…………………………………………………………………………………………..………....….8

Rozdział drugi: Ojcowie założyciele Unii………………………………………………..………...…10

Quiz…………………………………………………………………………………………..………...….13

Rozdział trzeci: Droga Polski do Unii Europejskiej……………………………………..……..….…15

Quiz…………………………………………………………………………….……………..……….......19

Rozdział czwarty: Geneza i historia euro……………………………………………..…………....…21

Quiz………………………………………………………………………………………..…………...….25

Rozdział piąty: Kryteria konwergencji………………………………………………..…………...….27

Quiz……………………………………………………………………………………..…………..….….29

Rozdział szósty: Sytuacja Polski na tle innych państw członkowskich……………..………..…....31

Quiz…………………………………………………………………………………..……………..……..33

Arkusz odpowiedzi……………..………………………..………………………………………..…....35

Spis treści

Geneza Unii Europejskiej (UE)

Rozdział pierwszy

Narodowy Bank Polski 6

1. Rozdział pierwszy

Geneza Unii Europejskiej (UE)

Wraz z końcem drugiej wojny światowej zrodziła się zwiększona konieczność nie tylko stabiliza-cji i pokoju, ale również wspólnoty międzynarodowej, mającej na celu zaspokojenie potrzeb za-równo gospodarczych, jak i bezpieczeństwa militarnego i bytowego. Odpowiedzią miało być stworzenie wspólnego frontu i rynku, umożliwiającego w szybkim tempie odbudowę zniszczo-nych wojną państw oraz poprawę jakości życia ich mieszkańców. Najskuteczniejszym sposobem osiągnięcia tego celu miało być oddanie pod kontrolę stworzonej wspólnoty przemysłu ciężkie-go, w tym węgla i stali, bez których niemożliwe byłoby ponowne zbrojenie, a w konsekwencji – wszczęcie konfliktu. W 1951 roku na taki krok zdecydowały się Belgia, Francja, Holandia, Luk-semburg, Niemcy i Włochy, tworząc Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), a pomysło-dawcą tej idei byli Robert Schuman i Jean Monnet.

6 lat później, 25 marca 1957 roku, podjęto decyzję o rozszerzeniu zakresu działania Wspólnoty. Na mocy traktatu rzymskiego powołano Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), która za cel stawiała sobie ułatwienie przepływu towarów i usług między krajami członkowskimi, w efekcie czego zniesiono cło i ujednolicono politykę handlową i rolniczą. Dostrzegając korzyści dla krajów członkowskich, płynące ze wspólnej polityki, kolejne kraje wystąpiły z chęcią przystąpienia do Wspólnoty. Były to Dania, Irlandia i Wielka Brytania. Tym samym w 1973 roku EWG liczyła dziewięć państw.

Po ośmiu latach współpracy w powiększonym składzie Wspólnota była gotowa na kolejne roz-szerzenia. W 1981 roku dołączyła do niej Grecja, a w 1986 – Hiszpania i Portugalia. Wspólna poli-tyka wyrównywała szanse uboższym regionom poprzez dotacje i różnorakie programy pomo-cowe (np. program Erasmus umożliwiający studentom roczny pobyt na uczelniach europejskich), toteż nic dziwnego, że kolejne poszerzenia stały się tylko kwestią czasu. Prawdziwym przeło-mem w funkcjonowaniu Wspólnoty był traktat z Maastricht, który wszedł w życie 1 listopada 1993 roku. Postanawiał on nie tylko zmienić nazwę Wspólnoty Europejskiej na Unię Europejską, ale również realnie zmienić Wspólnotę w Unię, m.in. dzięki utworzeniu Unii Gospodarczej i Wa-lutowej czy prowadzeniu wspólnej polityki zagranicznej.

Polityka ta na tyle spodobała się krajom Europy, że już w 1995 roku do Unii dołączyły Austria, Finlandia i Szwecja, w 2004 roku Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry, a w 2007 roku Bułgaria i Rumunia. Jako ostatnia w 2013 roku przystąpiła Chorwacja. W międzyczasie wprowadzono też ujednoliconą walutę – euro, którą kraje człon-kowskie zobowiązały się przyjąć w ustalonym podczas negocjacji czasie.

Projekt i wykonanie Fabryka Marketingu Sp. z o.o.

Rozdział pierwszy

Narodowy Bank Polski 8

Quiz I

1. W którym roku powstała EWWiS?a) 1945b) 1951c) 1957

2. Skrót EWG oznacza:a) Europejską Wspólnotę Gospodarcząb) Europejską Wspólnotę Geopolitycznąc) Europejską Wspólnotę Geograficzną

3. Obecnie w Unii Europejskiej jest:a) 15 krajówb) 25 krajówc) 28 krajów

Ojcowie założyciele Unii

Rozdział drugi

Ojcowie założyciele Unii 11

2. Rozdział drugi

Ojcowie założyciele Unii

Zjednoczona i silna Europa nie mogłaby powstać bez udziału ludzi o niespotykanej wyobraźni, dążących do realizacji wizjonerskich planów. Ich poczucie odpowiedzialności za miliony Euro-pejczyków spowodowało utworzenie regionu bezpiecznego i zintegrowanego mimo różnic kul-turowych i wyznaniowych, położonego obecnie na niemal całym kontynencie europejskim. By oddać im sprawiedliwość, należałoby im poświęcić pełną publikację, jednak tutaj wspomnimy jedynie niektórych.

Wśród najbardziej zasłużonych znajdują się oczywiście ojcowie idei Wspólnoty – Robert Schu-man i Jean Monet. Opracowali oni wspólnie tzw. plan Schumana, zakładający oddanie przemy-słu zbrojeniowego pod wspólną pieczę krajów członkowskich oraz stworzenie wspomnianej wspólnoty, w której skład weszło sześć pierwszych krajów obecnej Unii. Ich wizję popierał w pełni Konrad Adenauer – pierwszy kanclerz RFN, który czerpiąc doświadczenie z okresu pierw-szej i drugiej wojny światowej, twierdził, że bezpieczeństwo Europy zależy od jej zjednoczenia. Dlatego też integrację krajów Europy zaczął od wprowadzenia Niemiec na arenę międzynaro-dową i od poprawienia od dawna wrogich stosunków z Francją. Jednocześnie z Niemcami o sca-leniu Europy na wzór Stanów Zjednoczonych mówił Winston Churchill. W swych licznych przemówieniach nawoływał do stworzenia wspólnoty, sprzeciwu wobec nacjonalizmu i podże-gania do wojny. Jego pokojowe nastawienie i umiłowanie wolności były kluczowymi czynnikami w tworzeniu podwalin dzisiejszej Unii.

Patriotyzm to nie nacjonalizm, wcale zatem nie powinien oznaczać izolacji od sąsiednich krajów. Przeciwnie. Miłość do kraju to życie w symbiozie z Europą i światem. Nikt tak dobrze tego nie rozumiał, jak luksemburski polityk Joseph Bech, jeden z twórców unii krajów Beneluksu, będącej fundamentem doświadczenia pod budowę Unii Europejskiej, szczególnie w zakresie przepływu towarów, usług, kapitału i ludzi.

Dowiódł on, że tak mały kraj, jak Luksemburg może odegrać znaczącą rolę na arenie międzyna-rodowej i wspomóc integrację europejską, w której swój znaczący udział brał też holenderski polityk Johan Willem Beyen, twórca „planu Beyena”, zakładającego pogłębioną integrację go-spodarczą, bez której nie istniałaby integracja polityczna. Te same idee głosili też Walter Hallstein – pierwszy przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 1958–1967, Alcide de Gesperi – włoskipremier pracujący na rzecz realizacji planu Marshalla, oraz Jean Monnet – francuski doradca ds. gospodarczych i politycznych, który był propagatorem idei Schumana.

Projekt i wykonanie Fabryka Marketingu Sp. z o.o.

Rozdział drugi

Ojcowie założyciele Unii 13

Quiz II

1. Kto wraz z Robertem Schumanem stworzył tzw. plan Schumana?a) Konrad Adenauerb) Jean Monnetc) Joseph Bech

2. Walter Hallstein był:a) doradcą ds. gospodarczych Francjib) jednym z twórców unii krajów Beneluksuc) pierwszym przewodniczącym Komisji Europejskiej

3. Kto propagował zjednoczenie Europy na wzór Stanów Zjednoczonych?a) Winston Churchillb) Joseph Bechc) Walter Hallstein

Droga Polski do Unii Europejskiej

Rozdział trzeci

Narodowy Bank Polski 16

3. Rozdział trzeci

Droga Polski do Unii Europejskiej

Przełomem dla Polski i krajów bloku wschodniego był upadek muru berlińskiego. Tym samym dzień 9 listopada 1989 roku stał się dniem rewolucji w polityce oraz otwarcia granic między dwoma zwaśnionymi stronami Niemiec, będącymi wreszcie na dobrej drodze do ponownego zjednoczenia. Tymczasem już rok wcześniej, we wrześniu 1988 roku, prowadzono rozmowy dy-plomatyczne przedstawicieli Polski z Europejską Wspólnotą Gospodarczą. Zaowocowały one stworzeniem 19 września 1989 roku, Przedstawicielstwa Rzeczpospolitej Polskiej przy Wspólno-tach Europejskich w Brukseli oraz wolą rozpoczęcia negocjacji. Odpowiedni wniosek wpłynął do Brukseli 25 maja 1990 roku. Od tej daty do dnia wstąpienia Polski do Unii minęło 14 lat. Był to czas trudnych działań w obszarze prawnym, gospodarczym i społecznym. Polska, jak każdy kraj zgłaszający akces do Unii, musiała spełnić wiele warunków. Warunki te nazwane „kryteriami kopenhaskimi” obejmują gospodarkę wolnorynkową, przyjęcie przepisów prawnych Unii Euro-pejskiej (w tym monetarnych, czyli obowiązku wprowadzenia euro) oraz funkcjonowania pań-stwa na zasadach w pełni demokratycznych i praworządnych. W związku z tymi wymogami w styczniu 1993 roku rząd polski stworzył „Program działań dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do wymagań Układu Europejskiego”.

Po wprowadzeniu reform Polska złożyła wniosek o akces do Unii, jednak na tym nie skończyła się droga do wstąpienia w szeregi państw unijnych. Aby do niego doszło, Polska musiała się do-stosować do zaleceń unijnej Strategii Przedczłonkowskiej z grudnia 1994 roku oraz białej księgi, ogłoszonej na szczycie Rady Europejskiej w Cannes w czerwcu 1995 roku. Dokumenty te zawie-rały analizę stanu przygotowań Polski do standardów Unii, a przede wszystkim dostosowania gospodarki do rynku wewnętrznego i dopasowania aktów prawnych do unijnych norm. Akcep-tacja i złożenie podpisów pod zaleceniami białej księgi, które nastąpiły w styczniu 1997 roku, zaowocowały przyjęciem Narodowej Strategii Integracji, a następnie Harmonogramu działań NSI, które zawierały spis zadań przypadających na każdy okres, od czasu negocjacji aż do po-czątkowego okresu członkostwa. W efekcie tych działań Polska i Węgry zostały najlepiej ocenio-ne przez Komisję Europejską, co w konsekwencji otworzyło nam drogę do negocjacji w sprawie wstąpienia do Unii.

Sceptycy unijni podnoszą zarzut ogromnego kosztu reform przystosowawczych. Jest to prawda, jednak należy zwrócić uwagę, że zarówno Polska, jak i inne kraje przystępujące do UE w celu wdrożenia niezbędnych reform otrzymały ogromne wsparcie finansowe i merytoryczne, dzięki czemu zmiany przebiegły sprawnie.

Rozdział trzeci

Droga Polski do Unii Europejskiej 17

Wszystkie przygotowania do wstąpienia do Unii zakończono w 2002 roku, a negocjacje akcesyjne zamknięto na szczycie w Kopenhadze 13 grudnia. Postanawiał on rozszerzenie Unii w 2004 roku. 16 kwietnia 2003 roku podpisano w Atenach traktat akcesyjny, określający warunki przyłączenia Polski i innych krajów wnioskujących do Unii Europejskiej. Traktat zawierał między innymi prawa i obowiązki nowych członków Unii, zasady, na których podstawie poszerzono Unię, opis porozumień zapadłych w trakcie negocjacji, listę aktów prawnych, deklarację wszystkich człon-ków Unii w sprawie Jednej Europy i europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz deklaracje krajów piętnastki, Komisji Europejskiej i nowych członków Unii.

Ponieważ głównym założeniem funkcjonowania UE jest działanie demokratyczne, również w sprawie przystąpienia do niej musieli opowiedzieć się obywatele. 7 i 8 czerwca 2003 roku odbyło się w Polsce referendum, w którym za przystąpieniem do Unii opowiedziało się 77,45% głosują-cych, a frekwencja wyniosła 58,85%. W wyniku tego referendum Polska 1 maja 2004 roku stała się członkiem Unii Europejskiej.

Projekt i wykonanie Fabryka Marketingu Sp. z o.o.

Rozdział trzeci

Droga Polski do Unii Europejskiej 19

Quiz III

1. W którym roku rozpoczęto rozmowy dyplomatyczne przedstawicieli Polski z przedsta-wicielami Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej?a) 1988b) 1989c) 1994

2. Jak nazywał się dokument zawierający analizę stanu przygotowań Polski do standardówUE?a) księga standardówb) biała księgac) unijna księga stanu przygotowań

3. Kiedy Polska przystąpiła do UE?a) 13 grudnia 2002 rokub) 7 czerwca 2003 rokuc) 1 maja 2004 roku

Geneza i historia euro

Rozdział czwarty

Narodowy Bank Polski 22

4. Rozdział czwarty

Geneza i historia euro

Zjednoczona Europa to Europa bez granic, z dowolnym przepływem ludzi, towarów i usług. Jednak by tak się stało, każdy kraj należący do UE zobowiązał się do przyjęcia wspólnej waluty. Na posiedzeniu Rady Europy w Madrycie w 1995 roku zapadła decyzja o jej wprowadzeniu, choć przygotowania do tego trwały od 1992 roku, czyli od podpisania w Maastricht traktatu o UE.

Zastanawiano się nad nazwą, która według założeń miała być krótka, łatwa do wymówienia i zrozumienia, nie mogła budzić złych skojarzeń, a także musiała nawiązywać do Europy. Pewne jest, że żadna inna nazwa niż obowiązująca nie spełniłaby tak doskonale wszystkich założeń. Dlatego „euro” jest wyborem oczywistym, choć do rozważań przyjęto aż 30 propozycji, a 10 spo-śród nich poddano pod ocenę mieszkańców Europy. Ostatecznie wybierano spośród dwóch pro-jektów, wyselekcjonowanych przez przewodniczącego Komisji Jacquesa Santera i komisarza Yvesa Thibaulta de Silguy. Po wybraniu ostatecznej nazwy zaczęto projektować szatę graficzną i znów spośród wielu projektów Europejski Instytut Walutowy (obecnie Europejski Bank Central-ny) wyłonił zwycięzcę. Próbną wersję banknotów wydrukowano w 1998 roku.

Wprowadzenie nowej waluty planowano na 1 stycznia 2002 roku, toteż kilka miesięcy przed tym terminem zmodyfikowano bankomaty i wpłatomaty w całej strefie euro. Wcześniej euro funkcjo-nowało tylko teoretycznie, lecz było uznawane na rynkach finansowych i przez banki na równi z istniejącymi fizycznie walutami.

Już w początkowych fazach planowania nowej waluty zdecydowano o jej nominałach. Nie było to zbyt trudne, gdyż podobny rozkład nominałów jak we wprowadzanym euro miało większość krajów europejskich. Zaplanowano nominały: 1 i 2 euro w bilonie oraz 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 euro w banknotach. Mniejsze nominały, tzw. eurocenty, zaprojektowano w bilonie i są to: 1, 2, 5, 10, 20 i 50 centów. Projekt monet zakładał, że mają one mieć jedną część wspólną dla całej strefy euro, ale będą się różnić stroną narodową, charakterystyczną dla każdego kraju. Jedynym wy-mogiem było umieszczenie 12 unijnych gwiazd i daty emisji monety. Taka dowolność nie doty-czyła jednak banknotów i w każdym kraju banknoty wyglądają tak samo.

Pierwszy okres po wprowadzeniu w krajach członkowskich nowej waluty był okresem równo-rzędnego używania dotychczasowej i nowej waluty. Oznaczało to, że można je było stosować zamiennie przy płatności za towary i usługi oraz otrzymaniu reszty. Czas ten był jednak ograni-czony, gdyż dwie waluty w obiegu znacznie podnosiły koszty funkcjonowania państwa. Po za-kończeniu tego okresu ustalono też w większości krajów czas wymiany waluty sprzed wprowa-

Rozdział czwarty

Geneza i historia euro 23

dzenia euro. W części krajów można to zrobić bezterminowo, jednak tylko w banku centralnym danego kraju. Kurs wymiany obowiązującej w danym kraju przed wprowadzeniem eurowaluty jest wyrażony w krajowych jednostkach pieniężnych i składa się z sześciu cyfr, np. 6,55957 dla franka francuskiego czy 0,787564 dla funta irlandzkiego.

Każda, szczególnie tak poważna zmiana, jak wprowadzenie nowej waluty wymaga od wszyst-kich ogromnego zaangażowania i wysiłku. Nie inaczej działo się z euro. Z tego powodu oprócz współdziałania instytucji finansowych z rynkiem detalicznym postanowiono zorganizować mnó-stwo akcji informacyjnych skierowanych do obywateli. Były to:

kampania informacyjna euro 2002, obejmująca w szczególności informacje na temat wy-glądu monet i banknotów, nominałów, zabezpieczeń i procesu wymiany gotówki,

program partnerstwa, krajowe kampanie informacyjne, program badań towarzyszący kampanii, serwis internetowy kampanii, działania medialne i public relations, kampania w środkach masowego przekazu.

Jednym z ważniejszych punktów kampanii była kwestia przekazania obywatelom wiedzy z za-kresu zabezpieczeń. Banknoty euro są doskonale zabezpieczone, dzięki czemu dość łatwo można je odróżnić od falsyfikatów, sprawdzając pod ultrafioletowym światłem oraz poprzez:

dotyk – papier banknotu jest szeleszczący i sztywny, a nadruk wypukły, spojrzenie na banknot pod światło – widoczny znak wodny, pasek zabezpieczający w po-

staci ciemnej linii, uzupełniające się cyfry, usytuowane w górnym rogu banknotu, orazperforacja układająca się w symbol €,

spojrzenie pod kątem – w nominałach 50, 100, 200 i 500 euro hologram ukazuje na zmianęnominał i okno lub bramę, a w nominałach 5, 10 i 20 euro nominał i symbol €. Wyższenominały (począwszy od 50 euro) zmieniają kolor, a w niższych widnieje złoty pas zsymbolem €.

Mimo takich zabezpieczeń fałszerze starają się podrabiać banknoty. Z tego powodu co jakiś czas planuje się nowe serie banknotów. W nowych banknotach są też nowe zabezpieczenia, nie-zmienne natomiast pozostaną nominały i wzór podstawowy oparty na motywie epok i stylów Europy.

Projekt i wykonanie Fabryka Marketingu Sp. z o.o.

Rozdział czwarty

Geneza i historia euro 25

Quiz IV

1. W którym roku wprowadzono walutę euro do powszechnego obiegu?a) w 1992 rokub) w 1995 rokuc) w 2002 roku

2. W każdym kraju monety:a) różnią się po obu stronachb) są takie samec) różnią się jedną stroną, która jest charakterystyczna dla danego kraju

3. Jak można rozpoznać banknoty euro?a) jedynie pod światłem ultrafioletowym lub w banku z pomocą pracownikab) poprzez światło ultrafioletowe, dotyk, spojrzenie pod światło i spojrzenie pod kątem

na banknotc) poprzez zgięcie rogu – oryginalny banknot wraca sam do pozycji wyjściowej, jest ela-

styczny

Kryteria konwergencji

Rozdział piąty

Narodowy Bank Polski 28

5. Rozdział piąty

Kryteria konwergencji

Każdy z krajów starających się o przyjęcie do Unii Europejskiej musi spełniać tzw. kryteria kon-wergencji. Zostały one określone w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i nie może być od nich odstępstw. Zapisy te znajdują się w art. 140 Traktatu oraz w Protokole nr 13 w sprawie kryteriów konwergencji. Kryteria obejmują: stabilność cen, czyli założenie, że średnia stopa infla-cji w danym roku poprzedzającym rok badania nie może wynieść więcej niż 1,5 punktu procen-towego inflacji trzech państw członkowskich UE o najbardziej stabilnych cenach; kryterium fi-skalne mówiące, że deficyt nie może wynosić więcej niż 3% PKB, a dług publiczny nie więcej niż 60% PKB; kryterium długoterminowych stóp procentowych, mówiące o fakcie nieprzekraczania przez państwo członkowskie średniej stopy procentowej o więcej niż 2 punkty procentowe stopy procentowej trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach; kryterium kursu wa-lutowego, które obliguje do obecności waluty w Europejskim Mechanizmie Kursowym przez przynajmniej dwa lata. Mechanizm Kursowy utrzymuje wahania kursu waluty względem euro w granicach ± 15% wokół parytetu centralnego (ustalona wartość).

Kryteria konwergencji pozwalają ocenić, czy kondycja kraju wstępującego do Unii Europejskiej jest na tyle stabilna, że nie zakłóci funkcjonowania Unii, a jego samego nie narazi na ryzyko eko-nomiczne.

Oprócz kryteriów gospodarczych istnieje też wymóg prawnej niezależności banku centralnego danego kraju i dostosowania przepisów do statutu Europejskiego Banku Centralnego i Europej-skiego Systemu Banków Centralnych.

Rozdział piąty

Kryteria konwergencji 29

Quiz V

1. Co to są kryteria konwergencji?a) kryteria pozwalające ocenić, czy kondycja kraju wstępującego do Unii Europejskiej

jest na tyle stabilna, by nie zakłócić funkcjonowania Unii, a jego samego nie narazi naryzyko ekonomiczne

b) kryteria mówiące o tym, jakie warunki musi spełnić Unia Europejska, by kraje chciałydo niej dołączyć

c) kryteria określające nastroje ludności w kraju pretendującym do wstąpienia do UE

2. Jaki deficyt według kryterium może mieć kraj wstępujący do Unii Europejskiej?a) 60% PKBb) 3% PKBc) 15% PKB

3. Gdzie zapisane zostały kryteria konwergencji?a) w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiejb) w białej księdze ogłoszonej na szczycie Rady Europejskiejc) na szczycie w Kopenhadze 13 grudnia 2002 roku

Sytuacja Polski na tle innych państw członkowskich

Rozdział szósty

Narodowy Bank Polski 32

6. Rozdział szósty

Sytuacja Polski na tle innych państw członkowskich

Od 2004 roku Polska niewątpliwie zrobiła ogromne postępy w dziedzinie gospodarki, infrastruk-tury i ekonomii. Otworzenie granic ułatwiło przepływ nie tylko towarów i usług, ale też infor-macji, potencjału i możliwości, poprawiając tym samym sytuację gospodarczą rodzin i firm. Oczywiście pamiętać należy, że uczestnictwo w tak poważnym przedsięwzięciu, jakim jest Unia Europejska, to nie tylko profity. Wspólna Europa to też odpowiedzialność, jaka spoczywa na państwach silniejszych, i troska o państwa słabsze. To próba funkcjonowania wielkiej rodziny o często odmiennych poglądach, przekonaniach, wierze, oparta na tolerancji, akceptacji i zrozu-mieniu. To trudne wyzwanie, jednak w ogólnym rozrachunku korzystne dla wszystkich stron.

Z perspektywy tych kilkunastu lat funkcjonowania naszego kraju we Wspólnocie możemy jasno określić, co w tym czasie mogliśmy osiągnąć i co osiągnęliśmy. Są to rzecz, których nie musimy się wstydzić, gdyż to, jak zmienił się obraz Polski na forum międzynarodowym, może przypra-wić o dumę.

Jest to przede wszystkim silne stanowisko polityczne i opinia kraju stabilnego, pewnego i odpo-wiedzialnego, co osiągnęliśmy dzięki dobrej sytuacji gospodarczej w trudnym okresie kryzysu światowego. Te osiągnięcia na pewno pomogły w negocjacjach budżetowych na lata 2014–2020. W wyniku tych negocjacji Polska otrzyma aż 441 mld zł, które jeszcze bardziej poprawią perspek-tywy rozwojowe kraju.

Dzięki świetnej reputacji Unia Europejska liczy się z opinią Polski. Nasi przedstawiciele od po-czątku brali czynny udział w najważniejszych debatach, a dzięki dużej ich ilości w Parlamencie Europejskim mogliśmy wpływać na podejmowane decyzje. Również gospodarczo Polska dużo zyskała. Gdybyśmy nie przystąpili do UE, w 2013 roku (w porównaniu z rokiem 2009) wartość eksportu byłaby mniejsza o 164 mld zł (25%), a nakłady na inwestycje niższe o 12% (36 mld). Rozwój ten przyczynił się do podjęcia pracy przez ponad pół miliona Polaków, co przełożyło się na jakość życia nas wszystkich.

Polska na tle innych krajów wstępujących w tym samym czasie do Unii poradziła sobie w nowej sytuacji lepiej. W pełni wykorzystaliśmy szansę rozwoju, staliśmy się liderem wzrostu gospodar-ki, a nasz PKB od czasu wstąpienia zwiększył się o 48,7%, co oznacza, że osiągnęliśmy najlepszy wynik w całej Unii (ze Słowacją). Również czas kryzysu w latach 2008–2013 pozwolił Polsce cie-szyć się pozycją lidera ze wzrostem PKB na poziomie ok. 20%, czego nie osiągnął żaden inny kraj Unii we wspomnianym okresie.

Rozdział szósty

Dodatkowo 33

Quiz VI

1. Jaką kwotę (w mld PLN) na rozwój Polska otrzyma w latach 2014–2020?a) 164b) 441c) 36

2. W latach 2009–2013 nastąpił:a) wzrost eksportu, a PKB zmniejszyło sięb) wzrost eksportu, a PKB zwiększyło sięc) spadek eksportu, a PKB pozostało bez zmian

3. Jak poradziła sobie Polska w czasie kryzysu 2008–2013?a) podobnie jak inne kraje Polska popadła w kryzys, gospodarka upadła, a PKB zmniej-

szyło się do 1%b) osiągnęliśmy najwyższy poziom PKB w Uniic) spadliśmy z pozycji lidera w gospodarce na rzecz Włoch

Arkusz odpowiedzi

Arkusz odpowiedzi 35

Arkusz odpowiedzi

I

1. b2. a3. c

II

1. b2. c3. a

III

1. a2. b3. c

IV

1. c2. c3. b

V

1. a2. b3. a

VI

1. b2. b3. b

www.nbp.pl