Historia Unii Europejskiej

http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_pl.htm (02-04-2014 r.)

Ojcowie-zaoyciele UE

To ci wizjonerscy liderzy zainspirowali powstanie Unii Europejskiej, w ktrej dzisiaj yjemy. Bez ich energii i motywacjinie mieszkalibymy w oazie pokoju i stabilnoci, ktra jest dla nas czym normalnym. Od bojownikw ruchu oporu poprawnikw, ojcowie-zaoyciele tworzyli zrnicowan grup ludzi, ktrym przywiecay te same idee: pokojowa,zjednoczona i bogata Europa. Poza opisanymi poniej ojcami-zaoycielami, wiele innych osb pracowao niestrudzenienad europejskim projektem, inspirujc go jednoczenie. Ta cz powicona ojcom-zaoycielom jest w trakcieprzygotowywania.

Dowiedz si wicej na temat ojcw-zaoycieli UE

1945 - 1959

Europa w dobie pokoju pocztki wsppracy

Uni Europejsk utworzono po to, aby pooy kres krwawym wojnom, wybuchajcym czsto pomidzy ssiadujcymikrajami, z ktrych najstraszliwsz bya II wojna wiatowa. Od 1952 r. Europejska Wsplnota Wgla i Stali jednoczygospodarczo i politycznie pastwa Europy, by tym samym zapewni dugotrway pokj. Zaoyo j sze krajw: Belgia,Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Wochy. Lata pidziesite upywaj pod znakiem zimnej wojny pomidzyWschodem a Zachodem. W 1956 r. na Wgrzech czogi radzieckie kad kres protestom przeciwko reimowiradzieckiemu. Rok pniej Zwizek Radziecki, wysyajc na orbit okooziemsk pierwszego sztucznego satelitSputnik 1, przejmuje paeczk w wycigu w zdobywaniu przestrzeni kosmicznej. Rok 1957 to rwnie data utworzeniana podstawie traktatu rzymskiego Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej (EWG), innymi sowy wsplnego rynku.

Przeczytaj wicej na temat okresu 1945 - 1959

1960 - 1969

Szalone lata szedziesite epoka wzrostu gospodarczego

Lata szedziesite s wiadkiem narodzin kultury modzieowej. Zespoy takie jak Beatlesi, przycigajc przy kadympojawieniu si olbrzymie tumy nastoletnich fanek, stanowi jedn z si napdowych rewolucji kulturalnej i poszerzajprzepa midzypokoleniow. To pomylny okres dla gospodarki, miedzy innymi ze wzgldu na likwidacj ce w handlupomidzy pastwami czonkowskimi. Pastwa te postanawiaj rwnie wsplnie sprawowa kontrol nad produkcjywnoci, tak by nikomu jej nie zabrako. Wkrtce dziki takiej polityce pojawiaj si nawet nadwyki ywnoci. Maj1968 przechodzi do historii pod znakiem studenckich zamieszek w Paryu. Tak zwane Pokolenie 68 staje si motoremwielu zmian spoecznych i obyczajowych.

Przeczytaj wicej na temat okresu 1960 - 1969

1970 - 1979

Coraz wiksza Wsplnota pierwsze rozszerzenie

Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystpuj do Unii Europejskiej 1 stycznia 1973 r., powikszajc tym samym liczb jejczonkw do dziewiciu. W nastpstwie krtkiej, lecz brutalnej wojny arabsko-izraelskiej w padzierniku 1973 r.rozpoczyna si kryzys energetyczny i problemy gospodarcze w Europie. Wraz z obaleniem portugalskiego reimuSalazara w 1974 r. i - rok pniej - mierci generaa Franco w Hiszpanii kresu dobiegaj ostatnie prawicowe dyktatury wEuropie. Dziki polityce regionalnej UE ogromne sumy zaczynaj napywa do biedniejszych regionw, wspierajctworzenie miejsc pracy i infrastruktury. Parlament Europejski umacnia swj wpyw na sprawy unijne, a w 1979 r.obywatele po raz pierwszy wybieraj jego czonkw w bezporednich wyborach.

Przeczytaj wicej na temat okresu 1970 - 1979

1980 - 1989

Zmiana oblicza Europy upadek muru berliskiego

Po strajkach w stoczni gdaskiej latem 1980 r. polski zwizek zawodowy Solidarno i jego przywdca Lech Wasa,urastaj do rangi symbolu w Europie i na wiecie. W 1981 r. Grecja staje si dziesitym czonkiem UE, Hiszpania iPortugalia przystpuj do niej pi lat pniej. W 1986 r. podpisano Jednolity Akt Europejski. Jest to traktat tworzcypodstawy dla szeroko zakrojonego szecioletniego programu, majcego na celu usunicie przeszkd dla wolnegoprzepywu handlu w UE, a w konsekwencji utworzenia jednolitego rynku. Wraz z upadkiem muru berliskiego 9listopada 1989 r. Europa przeywa prawdziwy wstrzs polityczny. Po raz pierwszy od 28 lat otwieraj si granicepomidzy wschodni i zachodni czci Niemiec, ktre wkrtce ponownie si jednocz.

Przeczytaj wicej na temat okresu 1980 - 1989

1990 - 1999

Europa bez granic

Upadek komunizmu w pastwach Europy rodkowo-Wschodniej sprzyja zblieniu obywateli ssiadujcych ze sobkrajw. W 1993 r. ukoczono proces tworzenia jednolitego rynku z jego czterema wolnociami, czyli swobodprzepywu towarw, usug, osb i kapitau. Lata dziewidziesite s rwnie dekad dwch traktatw: w 1993 wchodziw ycie traktat z Maastricht, a w 1999 r. Traktat Amsterdamski. Obywatele s zainteresowani kwestiami ochronyrodowiska, a take wsppracy w zakresie bezpieczestwa i obrony. W 1995 r. Unii przybywa trzech nowych czonkw:to Austria, Finlandia i Szwecja. Mae miasteczko w Luksemburgu daje nazw ukadowi z Schengen, ktry stopniowozapewni obywatelom moliwo podrowania bez kontroli paszportowych na granicach. Dziki wsparciu UE milionymodych ludzi podejmuje studia za granic. Telefony komrkowe i internet uatwiaj komunikacj coraz wikszej liczbieosb.

Przeczytaj wicej na temat okresu 1990 - 1999

2000 2009

Dalszy rozwj

Euro jest now walut dla wielu Europejczykw. 11 wrzenia 2001 r. sta si synonimem wojny z terroryzmem po tym,jak porwane samoloty uderzyy w budynki w Nowym Jorku i Waszyngtonie. Pastwa czonkowskie UE zaczynaj zesob jeszcze cilej wsppracowa, aby zwalcza przestpczo. Kiedy w 2004 r. do UE zostaje przyjtych 10 nowychpastw, a w 2007 r. kolejne 2, uznaje si to za kres politycznych podziaw midzy wschodem a zachodem Europy. Wewrzeniu 2008 r. wiatowa gospodarka staje w obliczu kryzysu finansowego, co wpywa na zacienienie wsppracygospodarczej midzy pastwami UE. Traktat lizboski wchodzi w ycie 1 grudnia 2009 r. Wczeniej jest ratyfikowanyprzez wszystkie pastwa czonkowskie UE. Dziki niemu w ramach UE zaczynaj funkcjonowa nowoczesne instytucje iobowizywa skuteczniejsze metody pracy.

Przeczytaj wicej na temat okresu 2000 2009

2010 do dzi

Dekada wyzwa i nowych moliwoci

Nowa dekada rozpoczyna si od dotkliwego kryzysu gospodarczego, ale daje rwnie nadziej, e inwestycje w noweekologiczne i przyjazne dla klimatu technologie oraz bliska wsppraca krajw europejskich zaowocuj dugofalowymrozwojem i dobrobytem.

Przeczytaj wicej o dekadzie 2010 do dzi

Historia Unii Europejskiejhttp://europa.eu/about-eu/eu-history/index_pl.htm (02-04-2014 r.)Ojcowie-zaoyciele UE1945 - 1959Europa w dobie pokoju pocztki wsppracy

1960 - 1969Szalone lata szedziesite epoka wzrostu gospodarczego

1970 - 1979Coraz wiksza Wsplnota pierwsze rozszerzenie

1980 - 1989Zmiana oblicza Europy upadek muru berliskiego

1990 - 1999Europa bez granic

2000 2009Dalszy rozwj

2010 do dziDekada wyzwa i nowych moliwoci