Prawo rzeczowe

Hipoteka

Prolegomena

● Ograniczone prawo rzeczowe● Ustanawiane na

– Nieruchomościach– Niektórych prawach

● Regulacja w osobnej ustawie● Wierzyciel może się zaspokoić z przedmiotu

hipoteki– Niezależnie od tego, czyją jest on własnością– Z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami

Hipoteka umowna

● Umowa między wierzycielem a dłużnikiem (właścicielem rzeczy lub innego prawa)

● Oświadczenie dłużnika - akt notarialny (zasada)● Treść

– Wskazanie zabezpieczanej wierzytelności– Zakres zabezpieczenia

● Finansowanie konsorcjalne– Administrator hipoteki– W umowie wskazane przedsięwzięcie i zakres

zabezpieczenia wierzytelności

Hipoteka przymusowa

● Bez zgody dłużnika● Na wniosek wierzyciela mającego

– tytuł wykonawczy– Postanowienie zabezpieczające

● Skarbowa hipoteka przymusowa– Źródło decyzja administracyjna / tytuł wykonawczy– Wymaga wpisu do KW– Pierwszeństwo zaspokojenia

Przedmiot hipoteki

● Prawo własności nieruchomości– grunty– Budynki– Odrębna własność lokali

● Hipoteka łączna– Ustawowa (podział nieruchomości obciążonych)– Umowna

● Na kilku nieruchomościach● Zabezpiecza jedną wierzytelność

– Zaspokojenie z którejkolwiek z nieruchomości

Przedmiot hipoteki II

● Udział we współwłasności lub wspólności praw● Użytkowanie wieczyste (z budynkami)● Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu● Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

(subntabulat)

Zakres obciążenia hipotecznego

● Nieruchomość, ● części składowe

– Pozostające na nieruchomości nawet po odłączeniu– Wyjątek: zbycie w formie pisemnej z datą pewną

● Przynależności– Objęte hipoteką na nieruchomości– Przepis bezwzględnego stosowania– Obciążenie ustaje na skutek zbycia przynależności

Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

● Wierzytelność pieniężna– Istniejąca lub przyszła– Do określonej sumy

● Można zabezpieczyć kilka wierzytelności tego samego wierzyciela lub dzielić hipoteki

● Finansowanie konsorcjalne– Hipoteka zespolona– Administrator – zastępca pośredni

● Podmiana hipoteki

Zakres zabezpieczenia

● Kapitał● Odsetki● Koszty postępowania● Inne świadczenia uboczne wpisane do KW● Muszą być wymienione w dokumencie

będącym podstawą wpisu.● Prawo akcesoryjne

– Przelew wierzytelności → przejście hipoteki– Nie można przenieść hipoteki bez wierzytelności

Treść hipoteki

● Prawo zaspokojenia z nieruchomości– Bez względu na to, czyją stała się własnością– Z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi

● Wierzyciel nie ma prawa korzystania z nieruchomości

● O pierwszeństwie zaspokojenia ze zbiegających się hipotek rozstrzyga data ich powstania

Tryb zaspokojenia

● W ramach postępowania egzekucyjnego● Podstawa – tytuł wykonawczy● Nie ma domniemania istnienia wierzytelności

zabezpieczonej hipoteką● Ograniczenia odpowiedzialności wynikające z

prawa spadkowego nie wpływają na możliwość zaspokojenia się wierzyciela hipotecznego.

Ochrona hipoteki

● Roszczenie o zaniechanie– Działania właściciela lub osoby trzeciej– Zmniejszające wartość nieruchomości– W stopniu zagrażającym bezpieczeństwu hipoteki

● Zmniejszenie wartości nieruchomości naruszające bezpieczeństwo hipoteki– Nie zawinione przez właściciela– Hipoteka obejmuje także roszczenie właściciela o

naprawienie szkody

Wygaśnięcie hipoteki

● Konfuzja● Wygaśnięcie zabezpieczonej wierzytelności● Wykreślenie bez ważnej podstawy → hipoteka

wygasa po 10 latach● Złożenie zabezpieczonej kwoty do depozytu ze

zrzeczeniem się prawa do jej odebrania● Wierzytelność zabezpieczona nie powstała w

ciągu 10 lat, a może powstać → roszczenie o zniesienie za wynagrodzeniem

Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym

● Przysługuje właścicielowi● Może

– Ustanowić hipotekę– Przenieść którąś z ustanowionych hipotek (za

zgodą uprawnionego● Przeniesiona hipoteka zachowuje

pierwszeństwo hipoteki wygasłej.● Nie obejmuje hipotek wygasłych na skutek

egzekucji● 'Puste miejsce' można wpisać do KW

Subintabulat

● Przedmiot: wierzytelność hipoteczna● Spłata wierzytelności obciążonej hipoteką do

wysokości tej hipoteki może być dokonana– Wyłącznie do rąk wierzyciela subintabulatu– Jeśli jest stwierdzona tytułem wykonawczym

● W pozostałych przypadkach → złożenie do depozytu

● Jeśli obie wierzytelności są wymagalne wierzyciel może żądać zaspokojenia od właściciela nieruchomości obciążonej.

Subintabulat II

● Jeśli właściciel nieruchomości spłacił częściowo wierzyciela subintabulatu → hipoteka na nieruchomości wygasa do wysokości tej kwoty

● Nie stosujemy przepisów o wakacie● W kwestiach nieuregulowanych stosujemy

przepisy o zastawie na wierzytelnościach.