GRUDZIEŃ

1981STAN WOJENNY - GENEZA

„Karnawał Solidarności” – Polacy po raz pierwszy po II wojnie światowej poczuli się częściowo wolni.

Na terenie Polski odbywały się manewry wojsk Układu Warszawskiego „Sojuz-81”, mające być pokazem siły władz komunistycznych.

Prowokacja bydgoska – funkcjonariusze MO siłą usunęli z sali obrad Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy i pobili związkową delegację „Solidarności”. W odpowiedzi kierownictwo „S” wprowadziło stan gotowości strajkowej.

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Delegaci wystosowali „Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej”. Przywódca ZSRS Leonid Breżniew powiedział na posiedzeniu Biura Politycznego KC KPZR:

To niebezpieczny i prowokacyjny dokument. Słów w nim niewiele, lecz wszystkie biją w jeden

punkt. Jego autorzy chcieliby posiać zamęt w krajach socjalistycznych, zdopingować grupki różnego

rodzaju odszczepieńców.

Pacyfikacja przez MO strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie. W nocy z 24 na 25 listopada studenci podchorążowie rozpoczęli strajk okupacyjny, będący sprzeciwem wobec zapisów ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym, które zakładały, iż podchorążowie mogli być kierowani do tłumienia społecznych protestów.

Rada Państwa uchwaliła w nocy dekret o wprowadzeniu stanu wojennego. Jedynym jej członkiem, który odmówił podpisania dekretu był Ryszard Reiff ze Stowarzyszenia PAX.Władzę w kraju przejęła nielegalnie Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON), na czele z I sekretarzem KC PZPR Wojciechem Jaruzelskim.

SIERPIEŃ 1980 GRUDZIEŃ 1981

16 MARCA 7 KWIETNIA

19 MARCA

2 GRUDNIA

5 10 WRZEŚNIA26 WRZEŚNIA 7 PAŹDZIERNIKA

1981

• W godz. 22.00 – 6.00 obowiązywała w całym kraju godzina milicyjna.

• Wprowadzono cenzurę korespondencji.• Zmilitaryzowano 129 zakładów pracy.• Ograniczono możliwości przemieszczania się po kraju,

zamknięto granice zewnętrzne.• Rozwiązano, zdelegalizowano lub zawieszono większość

organizacji społecznych na czele z NSZZ „S”.

Autorzy: dr Marek Kozubel, dr Grzegorz Łeszczyński | Redakcja i korekta językowa: Maryla Czupryńska-Szczupak | Opracowanie graficzne: Marcin KucewiczBibliografia: Błażejowska Justyna, „Chciałem mieć w ręku broń” – zadrukowane kartki papieru. Pisma pozacenzuralne 1980–1989/90, [w:] Kamiński Łukasz, Waligóra Grzegorz, red., NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 2, Warszawa 2010 | Dudek Antoni, red., Stan wojenny w Polsce 1981–1983, Warszawa 2003 | Friszke Andrzej, Internowani, aresztowani, skazani. Pozbawieni wolności w okresie stanu wojennego 1981–1983/1984, „Kwartalnik Historyczny”, Rocznik CXXIV, nr 2/2017 | Kuta Cecylia, Niezależny ruch wydawniczy 1980–1989, [w:] Kamiński Łukasz, Waligóra Grzegorz, red., NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 2, Warszawa 2010 | Majchrzak Grzegorz, Walcząca w eterze, „Rzeczpospolita”, 16.06.2017 | Zima wasza – wiosna nasza! Opór społeczny na Mazowszu 13 grudnia – 4 czerwca 1989, Warszawa 2006 | Ofiary stanu wojennego [katalog wystawy], Warszawa 2007 | Wołk Grzegorz, Internowanie działaczy opozycji w stanie wojennym, „Biuletyn IPN” nr 11–12/2011 | Wołk Grzegorz, Ośrodki Odosobnienia dla Internowanych [w:] Encyklopedia Solidarności, t. 1, Warszawa 2010 | Grzegorz Łeszczyński, Życie i działalność Henryka Bąka (1930–1998), Warszawa 2013 | <https://13grudnia81.pl/> | <https://dzieje.pl/aktualnosci/kalendarium-stanu-wojennego>