1. Sztuka staroytnej Grecji

2. ARCHITEKTURA Waciwa sztuka staroytnej Grecji powstaa midzy XI w. a I w. p.n.e.Okres XI - X w. p.n.e. to faza przejciowa do sztuki archaicznej (IX - poowa VI w. p.n.e.). Styl archaiczny (VI w. p.n.e): to rozwj rzeby szkoy egineckiej i dwuch stylw (dorycki - surowy i joski o bardziej mikkim modelunku), oraz malarstwa wazowego czarnofigurowego i rzemiosa artystycznego. Okres klasyczny (V-IV w. p.n.e.): rozwina si rzeba oddajca ruch (Myron Dyskobol), monumentalny majestat (posgi Zeusa i Ateny Fidiasza), rzeba figuralna w brzie (Wonica delficki, Tyranobjcy). Monumentalne (monumentalizm) malarstwo cienne (Polignot, Mikon). Rozwj wazowego malarstwa czerwonofigurowego (styl swobodny). Ateny pod rzdami Peryklesa staj si gwnym orodkiem sztuki greckiej, gdzie dziaali najwybitniejsi twrcy: Fidiasz, Iktinos, Mnesikles, Apollodoros z Aten. Dokonaa si synteza porzdkw doryckiego i joskiego, pojawia si gowica koryncka (koryncki porzdek), powstay nowe typy budowli (buleuterion, teatr, odeon, gimnazjon). Poliklet opracowa kanon postaci ludzkiej (Doryforos) i zastosowa kontrapost. Urbanistyka stworzya now wizj miasta (Hippodamos z Miletu). Pod koniec okresu (koniec V w. p.n.e.) wyrni mona tzw. styl mokrych szat (Nike zawizujca sanda, Pajonios Nike). Pojawia si akt kobiecy, mikki modelunek postaci, inne proporcje ciaa. Zapowiada to narodziny nowego stylu (najwiksi twrcy: Praksyteles, Skopas, Leochares, Lizyp). Okres hellenizmu (330 - 30 p.n.e.): rzeba o wysokim poziomie czya umiejtnoci techniczne z kontrapostem, ruchem i naturalizmem. Okres rzymski to ostatnia faza sztuki greckiej. Nie przyniosa ona wikszych osigni (wyjtek portret rzymski), ale pozwolia na upowszechnienie osigni sztuki greckiej w caym basenie Morza rdziemnego i krajach ociennych. ARCHITEKTURA ARCHITEKTURA Staroytnej Grecji Budowlami dla Grekw najwanijszymi byy witynie Wznosiy si na podmurowaniu o prostoktnym ksztacie. Ozdabiaa je kolumnada biegnca dookoa jednym albo dwoma szeregami. Pomidzy kolumnami znajdowao si pomieszczenie zwane cell, gdzie zazwyczaj mici si posg bstwa. Nad cell lea poziomo strop z kamiennych belek. Koce belek tworzyy fryz. Z przodu i z tyu wityni, pomidzy fryzem a dachem tworzyy si trjktne tympanony wypenione kompozycj rzebiarsk. Budowle te charakteryzoway si rwnowag i harmonia wszystkich elementw 3. W architekturze staroytnej Grecji wystpoway trzy podstawowe porzdki Dorycki porzdek architektoniczny w ktrym kolumna (trzon wraz z gowic) wsparta bya bezporednio (bez bazy) na stylobacie. Trzon, zwajcy si ku grze, posiada w poowie lub 2/3 wybrzuszenie oraz by pokryty rwnolegymi obkami (kanelurami). Gowica przybieraa ksztat poduszki, w grnej czci posiadaa kwadratow pyt (abacus). Joski porzdek architektoniczny odznacza si lekkoci i smukoci proporcji oraz du liczb elementw zdobniczych. Kolumny maj profilowan baz, gsto kanelowny (obkowany ) trzon oraz gowic z kimationem i wolutami (limacznicami). Koryncki porzdek architektoniczny uksztatowa si najpniej i rni si od stylu joskiego odmienn proporcj kolumny(smuklejsza) i dekoracj gowicy. Gowica koryncka skadaa si z trzonu kalatosu ("koszyk") okolonego dwoma rzdami lici akantu. O grn cz kalatosu opieray si 4 woluty, na ktrych spoczywa abakus. Midzy duymi wolutami znajdoway si mniejsze, a z nich wyrastaa palmeta. 4. Rzeba staroytnej Grecji Pocztki rzeby greckiej sigaj IX wieku p.n.e. Do najstarszych dzie nale niewielkie figurki o uproszczonych ksztatach. Pierwsze figury czowieka powstay w VI wieku p.n.e., w okresie archaicznym. Naley do nich Kuros z wyspy Melos Najdoskonalsze dziea powstay w czasach Peryklesa, w V wieku p.n.e. Okres ten nazywamy klasycznym lub okresem doskonaoci. W tym czasie tworzyo wielu rzebiarzy, ktrych dziea ukazuj prawdziwy wygld czowieka, rzeczywisty ksztat jego ciaa zarwno w stanie spoczynku, jak i w ruchu. Poliklet (ok. 450-415 p.n.e.), rzebiarz grecki, jeden z najwybitniejszych kontynuatorw tradycji doryckiej. Opracowa matematyczny kanon proporcji ciaa ludzkiego. Stosowa rwnie w swoich dzieach zasad kontrapostu, (ukad ciaa w rzebie greckiej polegajcy na oparciu ciaru ciaa na jednej nodze, zrwnowaeniu nachyleniem tuowia i ugiciem drugiej nogi. Stosowany w celu wzbogacenia kompozycji, uniknicia frontalizmu. 5. Rzeba staroytnej Grecji Przykadem rzeby Polikleta, w ktrej zastosowa zasad kontrapostu, oraz typowy dla swoich rzeb kanon proporcji ciaa, moe by AMAZONKA W gronie wielkich rzebiarzy swoich czasw znalaz si rwnie Myron, ktry osign mistrzostwo w ukazywaniu ruchu, widoczne w rzebie DYSKOBOL W czasach hellenistycznych powstaway kompozycje rzebiarskie zoone z kilku figur, odznaczajce si dynamik w ukadach cia i gestw, np. GRUPA LAOKONA 6. Malarstwo staroytnej Grecji Grecja zasyna malarstwem wazowym, wykonywanymna wazach (naczyniach ceramicznych toczonych z gliny i wypalanych w specjalnych piecach. Naczynia te miay zrnicowane ksztaty, a posugiwano si nimi zarwno w gospodarstwie domowym, jak i podczas obrzdkw religijnych i pogrzebowych. wszystkie zdobione byy pikn dekoracj malarsk. Czarnofigurowe malarstwo, ceramika stylu czarnofigurowego, technika zdobienia ceramiki stosowana w Grecji w epoce archaicznej (okoo 620-530 p.n.e.), gwnie w Attyce i Chalkis. Charakteryzuje j umieszczana na czerwonym tle czarna dekoracja figuralna z biaymi, purpurowo- fioletowymi i brzowymi szczegami. Okoo 525 p.n.e. technik czarnofigurowego malarstwa wypara technika czerwonofigurowego malarstwa. Charakteryzowaa si odwrotnym ni w malarstwie czarnofigurowym schematem kompozycji, tzn. na czarnym tle umieszczano czerwone figury. Czarne to uzyskiwano malujc fragmenty naczynia glink zmieniajc kolor w czasie wypalania. Dekoracja figuralna miaa kolor wypalonej gliny. 7. Koniec Dzikuj za uwag! Mateusz Adamski Va