GMO GMO trzy kolory; trzy kolory;

biotechnologia podstaw biotechnologia podstaw biogospodarkibiogospodarki przyszociprzyszoci

Senat RPSenat RP

Warszawa, 15.02.2007Warszawa, 15.02.2007

DZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIDZIAY GOSPODARKIGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORYGMO TRZY KOLORY

aagrgrobiotechobiotech == zielonazielona biotechbiotech

przemysprzemys == biaa biaa biotechbiotech

zdrowiezdrowie = = czerwona czerwona biotechbiotech

fioletowafioletowa == legislacja (IPR)legislacja (IPR)

A zatemA zatem::

Kontrybucja Kontrybucja bbiiotechnologotechnologii ii do do caej caej

BIOgospodarkiBIOgospodarki

Aspekty Aspekty Aspekty Aspekty Aspekty Aspekty Aspekty Aspekty biogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarki

Finansowe;Finansowe;

Postp naukowo Postp naukowo techniczny;techniczny;

Niematerialne:Niematerialne:

Nowe jakociowo produkty, Nowe jakociowo produkty,

Miejsca pracy,Miejsca pracy,

Jako ycia, Jako ycia,

Zielone rodowisko.Zielone rodowisko.

Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania Cele i zadania inynierii inynierii inynierii inynierii inynierii inynierii inynierii inynierii

genetycznej:genetycznej:genetycznej:genetycznej:genetycznej:genetycznej:genetycznej:genetycznej: Identyfikacja Identyfikacja waciwoci jako waciwoci jako genu;genu;

Transfer i/lub Transfer i/lub modyfikacja genumodyfikacja genu

Regeneracja Regeneracja zmodyfikowanego zmodyfikowanego organizmuorganizmu

KOMERCJALIZACJAKOMERCJALIZACJA

[legislacja, [legislacja,

biobezpieczebiobezpieczestwostwo, ,

odbiodbir spor spoecznyeczny]]

To moe by To moe by To moe by To moe by To moe by To moe by To moe by To moe by przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady przeksztacone w kady produktproduktproduktproduktproduktproduktproduktprodukt

Czemu suy biotechnologia w Czemu suy biotechnologia w rolnictwie?rolnictwie?

YWNO;YWNO;3% produkcji UE; brak samowystarczalnoci3% produkcji UE; brak samowystarczalnoci

PASZE;PASZE;import 1,5 import 1,5 mlnmln ton GM soi i kukurydzyton GM soi i kukurydzy

BIOMATERIAY;BIOMATERIAY;bawena, bawena, biowknabiowkna, , biodegradowalnebiodegradowalne bioplastikibioplastiki

BIOENERGETYKA;BIOENERGETYKA;bioetanolbioetanol, , biodieselbiodiesel, biomasa, biomasa

INNE.INNE.

TheTheTheThe StateStateStateState ofofofof FoodFoodFoodFood andandandandAgricultureAgricultureAgricultureAgriculture [2003[2003[2003[2003----2004]2004]2004]2004]

FAO, Rome 2005, 209 ss. ISSN 0081-4539

Wg ISAAA w 2006 r.:

* 102 mln ha upraw GM rolin, * 22 kraje,

* 10 mln rolnikw.

w oficjalnej opinii FAO:w oficjalnej opinii FAO:w oficjalnej opinii FAO:w oficjalnej opinii FAO:

nowe techniki biotechnologiczne mog w istotny sposb pomc w rozwizywaniu wielu zagadnie i osiga cele, ktre s znacznie trudniejsze w osiganiu technikami klasycznej genetyki, gdy inynieria genetyczna moe:

(1) przyspiesza normaln hodowl i dostarcza rolnikom zdrowy materia rozmnoeniowy;

(2) tworzy odmiany, ktre s odporne na szkodniki i choroby, a dziki temu mona zaprzesta stosowania chemicznych rodkw ochrony rolin szkodliwych dla rodowiska i zdrowia ludzi;

(3) dostarczy tanich metod diagnozowania chorb oraz ochronnego szczepienia zwierzt przed niszczcymi chorobami;

(4) poprawia odywcze waciwoci zb, ziemniaka, kassawy i ryu oraz tworzy nowe produkty dla zdrowia i przemysu.

GM roliny w UE GM roliny w UE w latach 1995w latach 1995--20022002

81 projektw badawczych z udziaem GMO 81 projektw badawczych z udziaem GMO

w zakresie w zakresie biobezpieczestwabiobezpieczestwa. Na . Na

podstawie tego kompleksowego podstawie tego kompleksowego

dowiadczenia Komisja moga owiadczy, dowiadczenia Komisja moga owiadczy,

e e prace z GMO nie tylko nie s prace z GMO nie tylko nie s

zagroeniem, ale w realnych warunkach s zagroeniem, ale w realnych warunkach s

wrcz bezpieczniejsze ni standardowe wrcz bezpieczniejsze ni standardowe

rolinyroliny FirozFiroz AMIJEE, AMIJEE, PioneerPioneer OverseasOverseas Corporation and Corporation and EuropeanEuropean

NetworkNetwork of GMO of GMO LaboratoriesLaboratories, , UnitedUnited KingdomKingdom, , BrusselsBrussels, 11, 11--

13.11.2002.13.11.2002.

Co determinuje Co determinuje Co determinuje Co determinuje Co determinuje Co determinuje Co determinuje Co determinuje akceptacj?akceptacj?akceptacj?akceptacj?akceptacj?akceptacj?akceptacj?akceptacj?

Dogmaty,Dogmaty,

potoczne pogldy,potoczne pogldy, wiedza [edukacja],wiedza [edukacja],

propaganda propaganda propro i i contra, contra,

pogldy [filozofia, etyka, religia],pogldy [filozofia, etyka, religia],

zagroenia,zagroenia,

rynek. rynek.

Dlaczego ludzie boj si Dlaczego ludzie boj si biotechnologii?biotechnologii?

Stosunek do GMO Stosunek do GMO (wyniki bada)(wyniki bada)

Opinia publiczna: Opinia publiczna:

Spoeczestwo [70% nie],Spoeczestwo [70% nie],

Eksperci [90% tak],Eksperci [90% tak],

Producenci [70% tak],Producenci [70% tak],

Handlowcy [70% nie],Handlowcy [70% nie],

Politycy [tak jak wyborcy].Politycy [tak jak wyborcy].

Decyzje polityczne na podstawie Decyzje polityczne na podstawie

dogmatw a nie opinii ekspertw.dogmatw a nie opinii ekspertw.

PREFERENCJE ROLNIKWPREFERENCJE ROLNIKWOPACALNO UPRAWY ROLIN GMOPACALNO UPRAWY ROLIN GM

Pytanie: Czy Pana(i) zdaniem gospodarstwo mogoby by bardziej opacalne

dziki zastosowaniu odmian zmodyfikowanych genetycznie?

55%

21%

24%

tak nie nie wiem, trudno powiedzie

PREFERENCJE ROLNIKWPREFERENCJE ROLNIKWMOLIWO WYBORUMOLIWO WYBORU

Pytanie: Czy Pana(i) zdaniem polscy rolnicy powinni mie moliwo uprawy

rolin zmodyfikowanych genetycznie?

59%28%

13%

tak nie nie wiem, trudno powiedzie

Podzia na regiony

N=611; pytanie jednoodpowiedziowe zamknite

regiony

wystpowania omacnicy

pozostae regiony

Czy wie Pan(i) co to jest rolina/uprawa genetycznie modyfikowana?

N=611; pytanie jednoodpowiedziowe zamknite

77% 12%

8%

4%90%

83% 9%

6%

11%

0% 25% 50% 75% 100%

ogem

region wystpowaniaomacnicy (n=282)

pozostae wojewdztwa

(n=329)

tak nie nie wiem

Czy i jakie korzyci pyn z uprawy rolin genetycznie modyfikowanych?

Ktre z wymienionych korzyci byyby najwaniejsze w warunkach Pana(i) gospodarstwa?

n=282; pytanie jednoodpowiedziowe zamknite

tak

49%

nie

14%

nie

wiem

37%

57%

52%

31%

9%

6%

42%

36%

16%

4%

1%

0% 25% 50% 75% 100%

nisze koszty produkcji

wysze plony

wysza odporno rolin

mniej opryskw

wysza jako plonw

ogem

najwaniejsze

n=139

n=139 badani ktrzy widz korzyci z upraw GMO; pytanie wieloodpowiedziowe otwarte

REGION WYSTPOWANIA OMACNICY

Czy wysiaby Pan(i) na swoim polu odmian kukurydzy zmodyfikowan genetycznie, odporn na omacnic

prosowiank?

n=102 respondenci, ktrzy maj problemy z omacnic; pytanie jednoodpowiedziowe zamknite

61% 29%

15%

16%

67%

69% 15%

18%

10%

0% 25% 50% 75% 100%

ogem

region wystpowaniaomacnicy (n=81)

pozostae wojewdztwa

(n=21)

zdecydowanie tak + raczej tak nie wiem raczej nie + zdecydowanie nie

MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY MITY i FAKTY

KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w KOMERCJALIZACJA w POLSCEPOLSCEPOLSCEPOLSCEPOLSCEPOLSCEPOLSCEPOLSCE

Rynek konsumentwRynek konsumentw

[a nie producentw][a nie producentw]

Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Ramowe Stanowisko Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO Rzdu RP w sprawie GMO [7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.][7.03.2006r.]

I.I. ZamkniteZamknite TAKTAK

II.II. Uwolnienie dowiadczalneUwolnienie dowiadczalne NIENIE III. Produkty GM inne ni ywno i pasze III. Produkty GM inne ni ywno i pasze NIENIE

IV.IV. GM ywno GM ywno TAK, aleTAK, ale

V. Pasze V. Pasze NIENIE

VI. Uprawa GM rolin VI. Uprawa GM rolin NIENIE

Opinia prawna [Biura Sejmu] Opinia prawna [Biura Sejmu] KonkluzjeKonkluzjeKonkluzjeKonkluzjeKonkluzjeKonkluzjeKonkluzjeKonkluzje::

Projekt uchway w sprawie ustanowienia obszaru Projekt uchway w sprawie ustanowienia obszaru

Rzeczypospolitej Polskiej stref woln od GMO:Rzeczypospolitej Polskiej stref woln od GMO: jest jest niezgodnyniezgodny z art. 87 Konstytucjiz art. 87 Konstytucji, poniewa wkracza w materi , poniewa wkracza w materi

zastrzeon dla ustawy, naruszajc obowizujcy system rde przastrzeon dla ustawy, naruszajc obowizujcy system rde prawa,awa,

jest jest niezgodnyniezgodny z art. 69 Regulaminu Sejmuz art. 69 Regulaminu Sejmu, poniewa nie mieci si w , poniewa nie mieci si w adnej z kategorii uchwa w tym spisie,adnej z kategorii uchwa w tym spisie,

w sposb w sposb nieuprawnionynieuprawniony ingeruje w rozgraniczenie kompetencji wadz: ingeruje w rozgraniczenie kompetencji wadz:

Sejmu i rzdu (Sejmu i rzdu (art. 10 Konstytucjiart. 10 Konstytucji) oraz rzdu i samorzdu terytorialnego ) oraz rzdu i samorzdu terytorialnego ((art. 148 art. 148 pktpkt 6, art. 94 i art. 87 ust. 2 Konstytucji6, art. 94 i art. 87 ust. 2 Konstytucji),),

jest jest sprzecznysprzeczny z ustaw o organizmach genetycznie zmodyfikowanych i z ustaw o organizmach genetycznie zmodyfikowanych i narusza konstytucyjn zasad praw nabytych (narusza konstytucyjn zasad praw nabytych (art. 2 Konstytucjiart. 2 Konstytucji),),

jest jest niezgodnyniezgodny z z dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady

2001/18/WE2001/18/WE oraz oraz dyrektyw Rady 2002/53/WEdyrektyw Rady 2002/53/WE w zakresie, w jakim w zakresie, w jakim

wprowadza generalny zakaz upraw GMO.wprowadza generalny zakaz upraw GMO.

3 stycznia3 stycznia3 stycznia3 stycznia3 stycznia3 stycznia3 stycznia3 stycznia 2005 r. 2005 r. [1] [8 wrzenia 2006 r.]; [1] [8 wrzenia 2006 r.]; 5 padziernika 2006 r.,5 padziernika 2006 r., 11 stycznia 2007 r.11 stycznia 2007 r.

PROJEKT USTAWYPROJEKT USTAWY

PRAWO o GMOPRAWO o GMO

przyjty przez RM 13.02.2007 przyjty przez RM 13.02.2007

Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw Tworzenie podstaw biogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarkibiogospodarki w naszym w naszym w naszym w naszym w naszym w naszym w naszym w naszym kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; kraju wymaga waciwych norm prawnych; zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO zmiany w projekcie ustawy Prawo o GMO powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:powinny uwzgldni nastpujce cele gwne:

Zapewnienie rwnociZapewnienie rwnoci wszystkich podmiotw w wszystkich podmiotw w wietle prawa. Prace mikrobiologa, rolnika i wietle prawa. Prace mikrobiologa, rolnika i producenta producenta biofarmaceutykwbiofarmaceutykw s s rwnocennerwnocenne dla dla nauki i gospodarki. nauki i gospodarki.

Stymulowanie rozwojuStymulowanie rozwoju nauki i wdroe w Polsce nauki i wdroe w Polsce jest spraw priorytetow dla gospodarki. jest spraw priorytetow dla gospodarki.

Zgodno z prawemZgodno z prawem Unii Europejskiej i Unii Europejskiej i konwencjami midzynarodowymi. konwencjami midzynarodowymi.

Nie stwarzanieNie stwarzanie sytuacji sytuacji korupcjonogennychkorupcjonogennychprawnie nieprzejrzystych zarwno dla naukowcw, prawnie nieprzejrzystych zarwno dla naukowcw, jak i dla przedstawicieli gospodarki czy jak i dla przedstawicieli gospodarki czy administracji. administracji.

Szczegowa analiza projektu Ustawy Szczegowa analiza projektu Ustawy

prowadzi jednak do wniosku, e nie spenia prowadzi jednak do wniosku, e nie spenia

on zasad dobrej techniki legislacyjnej. on zasad dobrej techniki legislacyjnej.

Projekt jest wyranie sprzeczny z legislacj Projekt jest wyranie sprzeczny z legislacj

UE, rozwojem innowacyjnej nauki i UE, rozwojem innowacyjnej nauki i

technologii oraz postpem gospodarczym technologii oraz postpem gospodarczym

kraju. kraju.

Apelujemy o zmian projektu Ustawy Apelujemy o zmian projektu Ustawy

uwzgldniajc przedstawione priorytety. uwzgldniajc przedstawione priorytety.

STANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKOSTANOWISKO

BLOKOWANIE BLOKOWANIE

POSTPU POSTPU BIOTECHNOLOGII BIOTECHNOLOGII

JEST SPRZECZNE Z:JEST SPRZECZNE Z:

* nauk,* nauk,* gospodark,* gospodark,* Komisj UE.* Komisj UE.

ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA ROZWIZANIA LEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNELEGISLACYJNE

SPRZECZNE z UESPRZECZNE z UE

** konflikt z Komisj konflikt z Komisj (kary umowne);(kary umowne);

* konflikt z WTO * konflikt z WTO

(kary umowne);(kary umowne);

* pozwy z przemysu* pozwy z przemysu

(odszkodowania);(odszkodowania);

* zablokowanie nauki;* zablokowanie nauki;

* obnione BHP kraju.* obnione BHP kraju.

ZGODNE z UEZGODNE z UE

stymulacja stymulacja

biogospodarkibiogospodarki

i i

zrwnowaony zrwnowaony

rozwjrozwj

Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:Konkludujc:

na bazie nauki i techniki powstaj nowe na bazie nauki i techniki powstaj nowe koncepcje i rozwizania, ktrych koncepcje i rozwizania, ktrych wdroenie do gospodarki narodowej dla wdroenie do gospodarki narodowej dla poprawy jakoci ycia nas wszystkich poprawy jakoci ycia nas wszystkich wymaga wymaga oprawy prawnej i spoecznej. oprawy prawnej i spoecznej.

Tylko mdre regulacje prawne, Tylko mdre regulacje prawne, powszechna edukacja i komunikacja powszechna edukacja i komunikacja

spoeczna zapewni nam prawo wyboruspoeczna zapewni nam prawo wyboru

i zabezpieczy nas przed popenieniem i zabezpieczy nas przed popenieniem

bdu zaniechaniabdu zaniechania..

DzikujDzikuji zapraszam do dyskusjii zapraszam do dyskusji

www.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.orgwww.isaaa.org www.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.pfb.p.lodz.plwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.orgwww.oecd.org www.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.plwww.mos.gov.pl