nr 3 (8) styczeń – luty

2017/2018

Gazetka Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Krasnem www.krasne.edu.pl

Od Redakcji: Drodzy Czytelnicy!

22 stycznia b.r. minęła 155. rocznica wybuchu

powstania styczniowego, dlatego to wydarzenie

historyczne uczyniliśmy tematem niniejszego wydania.

W cyklu „Niezwykli ludzie blisko nas”

prezentujemy wywiad z artystą-lutnikiem, twórcą lir

korbowych, Panem Lucjanem Kościółkiem, który

zaprosił nas do swojej pracowni i opowiedział o swojej

wielkiej pasji.

Poza tym wybraliśmy dla Was interesujące

wydarzenia z życia naszej szkoły.

Miłej lektury!

Włodzimierz Wolski

Marsz powstańców

[fragmenty]

Za ojców, braci kości bielejące W Sybiru śniegach, wśród Kaukazu skał, Sióstr, żon i matek naszych łzy gorące, Co wróg im hańbę w żywe oczy plwał. Za plemion całych zmarnowane lata, Co im w zepsuciu truto myśl i cześć, Za niecne jarzmo, cośmy wobec świata Jęcząc i drzemiąc, mogli dotąd znieść.

Na bój, Polacy, na święty bój! Wolności duch – to Boga miecz. Na bój, na bój! Nikczemny zbój, Jak zwierz spłoszony, pierzchnie precz.

(...)

Za wszystkie męki Polski, męki Litwy, W imieniu wszystkich naszej Rusi mąk, Do bitwy, bracia, do wytrwałej bitwy! Zwyciężym – jeśli nie opuścim rąk – biały Orzeł i pogoń z aniołem, Opromieniony, musi lot swój wznieść; Cześć tym, – umią z ludem walczyć! Im Naród cały powie kiedyś: cześć społem.

Na bój, Polacy, na święty bój…

Maksymilian Gierymski „Powstaniec z 1863 roku”

Źródło: cyfrowe.mnw.art.pl

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

2

Jan Newlin Mazaraki:

Powstaniec styczniowy na naszym cmentarzu

Niedawno obchodziliśmy 155. rocznicę powstania

styczniowego. To dobra okazja, aby wspomnieć osobę

patrioty i powstańca, który spoczął na cmentarzu

w Krasnem… Czy wiecie, o kim mowa?

Ten wyjątkowy człowiek to Jan Newlin Mazaraki.

Urodził się w 1840 roku w Hebdowie. Wychowywał się

i dorastał w Małopolsce. Brał udział w walkach

powstańczych na terenie województwa małopolskiego,

a swoje przeżycia z tamtego czasu opisał w „Pamiętniku

i wspomnieniach".

„…szczęśliwym jest każdy, kto w jakikolwiek

sposób służył dobrej sprawie, lecz stokroć szczęśliwszym

jest ten, kto w otwartym boju walczył za ojczyznę…”

Jan Newlin Mazaraki, fragment tekstu Do moich dzieci

Herb Polski, Litwy i Rusi

z powstania styczniowego.

Fot. źródło: https://wikipedia.org

W powstaniu walczył do marca

1864 roku, był trzykrotnie ranny. W celu

uniknięcia popowstańczych represji,

schronił się właśnie w Krasnem, które

w tamtych czasach należało do zaboru

austriackiego. Zasłużony powstaniec stał

się dzierżawcą wsi i zarządzał tutejszym

folwarkiem. Wraz ze swoją rodziną

mieszkał w oficynie dworskiej.

W 1921 roku został uhonorowany

przez Józefa Piłsudskiego najwyższym

polskim odznaczeniem - Orderem Virtuti

Militari. Zmarł w 1922 roku i został

pochowany na cmentarzu w Krasnem.

Pamiętajmy zatem o powstańcu,

któremu schronienie dała nasza mała

ojczyzna i zatrzymajmy się czasem na

chwilę nad jego grobem, by zapalić znicz.

Wiktoria Chmiel, Elwira Pszonka

Michał Elwiro Andriolli „Walka powstańcza”

Fot. źródło: https://historia.org.pl

Artur Grottger był jednym

z najsłynniejszych polskich

malarzy, podejmujących temat

powstania styczniowego. Słynny

dyptyk (czyli dzieło składające się

z dwóch części połączonych

tematycznie) „Pożegnanie i Powi-

tanie powstańca” do dziś wzrusza

i skłania do refleksji nad losem

Polaków

Fot. źródło:cyfrowe.mnw.art.pl

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

3

NA DZIEŃ BABCI I DZIADKA

Prawie każdy z nas, niezależnie od wieku, ma piękne wspomnienia związane z rodzicami naszych rodziców. To oni rozpieszczają nas ponad miarę, zawsze mają dla nas

czas i nie szczędzą nam pochwał. Dzień Babci i Dziadka to doskonały pretekst, by porozmawiać o nestorach naszych rodów z uczniami naszej

szkoły.

Fotografie przedwojenne

ze zbiorów prywatnych.

By sprawdzić, czy to prawda, że dziadkowie rozpieszczają nas bardziej niż kiedyś swoje własne dzieci jako rodzice, udaliśmy się do

najmłodszych uczniów naszej szkoły.

Wiktor z klasy 3a w sposób wzruszający i bardzo dojrzały – jak na chłopca w tym wieku – opowiedział nam o swoich dziadkach i podsumował: - Babcia i dziadek są moją rodziną, są częścią mojego życia,

za to ich kocham.

Lenka - uczennica klasy 1a opowiedziała nam, że babcia i dziadek pozwalają jej na więcej niż rodzice: - Na plac zabaw chodzę tylko z babcią, za to dziadek pozwala mi na wszystko – zwierza się nam dziewczynka. Jeszcze inny pierwszoklasista dodał, że dziadkowie troskliwie opiekują się nim, kiedy jest chory, że zawsze są do dyspozycji swoich wnucząt.

Zachęcamy, żeby pamiętać o naszych ukochanych Babciach i Dziadkach przez cały rok, a nie tylko w dniu ich święta.

Klaudia Kloc, Karolina Gajewska, kl. 6a

BABCIA MA GŁOS!

Czy zastanawialiście się

kiedyś, jak wyglądało dzieciństwo

waszych dziadków? Ja myślałam o

tym wiele razy. Dzień Babci

i Dziadka to dobra okazja, żeby

porozmawiać z babcią na ten

temat:

- Babciu, jak wyglądało

dzieciństwo bez komputera, tabletu

i telewizji?

- Było wspaniale, mimo że dzieci

prawie nie miały zabawek. Chyba

dlatego wszystko nas cieszyło…

Dzieci wymyślały sobie zabawy

same. Kawałek kija – i był koń!

Wszystko służyło jako zabawka.

Chętnie graliśmy w klasy, w dwa

ognie, w strzałki…

- Czy zazdrościsz czegoś swoim

wnukom?

- Tego, że nie przeżyły wojny.

- Czy chciałabyś się urodzić

w dzisiejszych czasach?

- Trudne pytanie… Wydaje mi się,

że dzisiejsze czasy nie są łatwe,

a nawet, że są trudniejsze od

tamtych. Nie, nie chciałabym się

urodzić w dzisiejszych czasach.

- Wszystkiego najlepszego

z okazji Dnia Babci! Dziękuję

za rozmowę.

Marcelina Peszek, kl. 6a

Z okazji Dnia

Babci i Dziadka

„Świetliczanie”

własnoręcznie

przygotowali

prezenty -

kalendarze

na 2018 rok.

Fot. I. Rządecka -

Mikołajczyk

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

4

17 stycznia w klasach

siódmych została przeprowa-

dzona, nieco inna niż zawsze,

lekcja historii. Uczniowie brali

udział w zajęciach pt. „Dzie-

dzictwo powstania stycznio-

wego”, prowadzonych przez

historyka IPN-u w Rzeszowie,

doktora Jacka Magdonia.

Lekcja rozpoczęła się

wiadomościami o przyczynach,

przebiegu i skutkach powstania

styczniowego. Ilustrowane slaj-

dy i fragment filmu „Szwadron”

stanowiły uświetnienie zajęć.

Historyk opowiadał także

o wydarzeniach i uczestnikach

powstania na terenie Rzeszowa

i Krasnego. Przypomniał po-

wstańca, pochowanego na

cmentarzu w naszej miejsco-

wości – Jana Newlin Mazara-

kiego.

Były to bardzo ciekawe

zajęcia, z których można było się

wiele dowiedzieć.

Dominika Ryś, kl. 7b

Lekcja historii z IPN-em

NASI SKRZYDLACI PRZYJACIELE

O tym, że powinniśmy dokarmiać ptaki zimą, wiedzą

wszyscy. Nie każdy wie jednak, jak robić to mądrze. Pani

Jolanta Ciupak, nauczycielka przyrody odpowiedziała na kilka

zasadniczych pytań i udzieliła nam ważnych rad.

Sikorka Bogatka

Źródło: https://pixabay.com.pl

- Dlaczego powinniśmy dokarmiać ptaki zimą?

- Zimą ptaki mają ograniczony dostęp do innych źródeł pokarmu wskutek zalegania pokrywy śnieżnej. Dni są krótkie i ptaki mają mniej czasu na zdobycie pokarmu wystarczającego do przetrwania długiej i zimnej nocy. Dlatego dla ptaków, zwłaszcza dla tych małych szczególnie ważne jest regularne i wystarczająco obfite odżywianie. Pamiętajmy! Kto zdecyduje się na dokarmianie, nie powinien go przerywać. Ptaki przyzwyczajają się do miejsca wykładanie pokarmu i ufają, że zawsze go tam znajdą. Jeśli więc przyjdą srogie mrozy i wichury, a my zawiedziemy, niektóre osobniki mogą zginąć.

- Czego nie można dawać ptakom?

- Karma musi być zawsze świeża i bez zawartości soli. Nie wolno rzucać ptakom resztek ze stołu, w tym chleba, ciast, wędlin, ziemniaków, wszelkich solonych i gotowanych potraw oraz suszonych owoców!

- Co można dawać ptakom? Z czego można zrobić pokarm?

- Pokarm dla ptaków powinien być naturalny. Ptaki odwiedzające karmniki lubią szczególnie nasiona zbóż, m.in. prosa, owsa i pszenicy oraz kasze, płatki kukurydziane i owsiane. Najlepsze są nasiona roślin oleistych: słoneczników, dyni, soi - gdyż zawierają bardzo dużo tłuszczów, które dają niezbędną szczególnie w zimie energię. Znakomitym pożywieniem dla ptaków są również ziarna kukurydzy. Istotnym składnikiem diety ptaków, o co my, ludzie, powinniśmy zadbać, jest słonina.

- Które ptaki żywią się słoniną?

- Sikory, kowaliki i dzięcioły, a także ptaki krukowate chętnie korzystają ze słoniny. Dokarmiając nią ptaki, pamiętajmy jednak, żeby nie była solona. Ważne też, żeby regularnie, mniej więcej co dwa tygodnie, wymieniać ją na świeżą. Kiedy temperatury utrzymują się powyżej 0°C, lepiej ograniczyć lub całkowicie zrezygnować z dokarmiania słoniną, która może zjełczeć i zagrażać zdrowiu ptaków.

Choć akcja dokarmiania ptaków trwa w naszej szkole trwa

od października, to warto pamiętać, że właśnie styczeń i luty są

najtrudniejszym okresem dla naszych skrzydlatych przyjaciół.

Klaudia Kloc, Natalia Jakubczyk, Nikola Stępień

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

5

FERIE W SZKOLE:

Z nami nuda nie ma szans! Tegoroczne zimowisko szkolne odbyło

się w pierwszym tygodniu ferii. Z tej formy

wypoczynku skorzystało 65 uczniów z klas

I-III. Uczestnicy zimowiska mieli zapewnione

liczne atrakcje nie tylko w szkole, ale również

na basenie oraz w Centrum Zabaw

„Kolorado”.

W pierwszym dniu ferii każda z grup

miała za zadanie wymyślić nazwę i logo swojego

zespołu, a wykonane plakaty ozdobiły korytarze

szkoły.

Kolejny dzień przyniósł wyjazd na basen

do Nowej Wsi, gdzie wszyscy dobrze się bawili

i jednocześnie doskonalili swoją technikę

pływania.

metodą upcyclingu

Czwartkowy wyjazd do Centrum Zabaw

„Kolorado” rozweselił wszystkich bez wyjątku,

bo moc atrakcji zaspokoiła nawet

najwybredniejszych. Labirynty, zamki, sala

zabaw, bilard czy kręgle dostarczyły wielu

emocji i pozytywnych wrażeń.

Zimowisko zakończyło się

emocjonującą spartakiadą, ale jej wyniki nie

były tak ważne, jak uśmiechy na twarzach

naszych uczniów.

Redakcja

Fot. E. Bałtowska-Frączek

Ta piękna kolekcja powstała głównie z gazet i worków.

Zaawansowani pływacy mieli możliwość

pokonywania trudnego toru przeszkód, czym

wprawiali w zachwyt młodszych kolegów.

Środa upłynęła pod znakiem

artystycznych i proekologicznych działań.

Zajęcia zaowocowały m.in. pokazem mody

ekologicznej oraz stworzeniem kolekcji

„Zwierzaków-Śmieciaków”, wykonanych

Fot. E. Bałtowska-Frączek

Mimo że uczniowie naszej szkoły korzystają z basenu

regularnie, to jednak każdy wyjazd budzi wielki entuzjazm.

Fot. M. Zdeb

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

6

LUTNICZA PASJA

PANA LUCJANA

Wywiad z Panem Lucjanem Kościółkiem, artystą-lutnikiem.

- Skąd wzięło się Pana niecodzienne

zainteresowanie instrumentami muzycznymi, ich

wykonywaniem?

- Zaczęło się od tego, że zacząłem grać na

skrzypcach, ale nie było mnie stać na dobry

instrument lutniczy, więc postanowiłem go zrobić

sam. I tak się zaczęło. Oczywiście, na początku

było bardzo ciężko, bo nie wiedziałem, jak się do

tego zabrać. Początkowo szukałem informacji w

Internecie. Gdy to źródło przestało wystarczać,

trzeba było się udać do jakiegoś lutnika, który

mógłby mi pomóc.

- Jak dawno temu zaczęła się Pana przygoda, ile

czasu trwała nauka lutniczego kunsztu,

gromadzenie materiałów?

- Wszystko zaczęło się 10 lat temu.

Potrzebowałem około 5 lat, żeby zacząć

samodzielnie robić dobre instrumenty.

- Wiemy, że robi Pan liry korbowe? Co to jest za

instrument?

- Lira korbowa to jest instrument smyczkowy, tyle

że zamiast smyczka, dźwięk wydobywa

obracające się za pomocą korby koło. Koło trze o

struny i wydaje dźwięk podobny do instrumentów

smyczkowych. Strunę skraca się za pomocą

specjalnej klawiatury, co pozwala grać melodię.

Do tego można dodać strunę burdonową o stałym,

niskim dźwięku, co wzbogaca brzmienie Lira

korbowa posiada jeszcze specjalną strunę

trompetową, umożliwiającą dodawanie rytmu do

melodii.

Fot. M. Kluz-Międlar

Pan Lucjan Kościółek (w otoczeniu dziennikarek z naszej

Redakcji) prezentuje lirę korbową. Jaka szkoda, że słowo

pisane nie potrafi oddać wspaniałego dźwięku tego

instrumentu…

Czy wiedzieliście, że w Krasnem mieszka

artysta, który wykonuje liry korbowe? Te bardzo

rzadkie instrumenty potrafi wykonać tylko kilka

osób w Polsce.

Pan Lucjan Kościółek, który należy do tego

elitarnego grona, zaprosił Redakcję „Szkolnika”, by

opowiedzieć o swojej wyjątkowej pasji.

Fot. M. Kluz-Międlar

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

7

- Jak długą historię ma ten instrument?

- To jest bardzo stary instrument, dużo starszy od

skrzypiec, jego historia sięga X wieku.

Na początku lirę korbową, która w tamtym czasie

nazywała się organistrum, wykorzystywano

w kościołach zamiast organów.

- Skąd brał pan wzór do wykonania tego

instrumentu, skąd Pan wiedział, jak ma wyglądać

lira korbowa?

- Współcześnie jest bardzo wiele wzorów

i kształtów liry korbowej, bo każdy lutnik ma

swoje sprawdzone rozwiązania i ulubione kształty.

Oczywiście, można budować liry na wzór

dawnych lir, ale każdy lutnik chce mieć

wypracowaną jakąś własną formę.

- Czyli ten instrument może wyglądać

przeróżnie…

- Tak. Pierwsze instrumenty tego typu były

w kształcie skrzynki… Mogły przybierać

przeróżne formy Dla wszystkich lir korbowych

wspólne jest to, że w każdym jest korba i koło,

które kręcąc się, trze o struny i wydobywa dźwięk.

- Jakich strun używa się w lirze korbowej?

- Dawniej używano strun jelitowych, natomiast

współcześnie można wykorzystać struny do

altówki i właśnie takich ja używam.

- Jak długo buduje się lirę korbową?

- Około trzech miesięcy.

- Kto współcześnie potrzebuje liry korbowej? To

chyba rzadko dziś używany instrument?

- Obecnie lira korbowa staje się bardzo modna,

więc i zainteresowanie jest dość duże. Jest to

instrument, którego nie znajdziemy w żadnym

sklepie muzycznym, a ludzi, którzy robią te

instrumenty, jest bardzo niewielu. Lira, którą

właśnie wykonuję, stanie się własnością teatru z

Wrocławia.

- Dziękujemy serdecznie za rozmowę i życzymy

wielu sukcesów!

- Dziękuję również.

Karolina Gajewska, Klaudia Kloc,

Marcelina Peszek, Kornelia Tekiela

kl. 6a

Walentynki, czyli Święto Zakochanych

obchodzimy 14 lutego. Zwyczaj przyszedł

z Ameryki, a w Polsce znany jest od lat 90. XX

wieku.

Sklepy wypełnione są pluszakami, laurkami,

czekoladkami i kwiatami. Wszystko jest w kolorze

czerwonym i z motywem serca. Ale tak naprawdę

w tym dniu nie chodzi o to, by dać sobie kwiaty lub

czekoladki, ale, by spędzić czas ze sobą,

porozmawiać. Obecnie ludzie są zajęci pracą albo

oglądaniem telewizji i nie mają dla siebie czasu,

dlatego to święto jest okazją, by spotkać się

z bliską nam osobą.

Zostań moją Walentynką!

Ciekawostki związane z Dniem Zakochanych:

co roku wysyła się około miliarda

walentynek;

w Japonii to kobiety dają prezenty

mężczyznom;

pierwszą walentynkę wysłał książę

Orleanu w 1415 r.

Kamila Chmiel, kl. 6a

Fot. źródło: https://pixabay.com/photos

Szkolnik nr 3 (8) styczen – luty 2017/2018

8

Redaktorzy wydania: Karolina Gajewska, Klaudia Kloc,

Natalia Majewska, Marcelina Peszek, Nikola Stępień,

Kornelia Tekiela, Elwira Pszonka, Wiktoria Chmiel

Opiekunowie: Iwona Rządecka-Mikołajczyk, Jacek Bereś

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1."Cichy .............''.

2. Anioł ze strzałą i łukiem.

3. Coś słodkiego, może mieć różne kształty, jest

o smaku czekoladowym.

4. Czerwony kwiat z kolcami na łodydze.

5. Są różnego koloru i się je pompuje .

6. W jakim miesiącu obchodzi się Walentynki.

7. Od jakiego imienia wywodzą się

Walentynki.

8. Walentynki to dzień "..............''.

9. Wysyła się je pocztą Walentynkową.

10. Temat Walentynek.

Natalia Majewska

Płatki śniegu

Gdy z nieba spadają śnieżki,

Na twarzach dzieci pojawiają się uśmieszki.

Wszyscy wiedzą, że będzie śnieg

I już jest wielki huk i bieg.

Wszyscy pchają się do drzwi,

Teraz na polu będą szybko mijały dni,

A spadające śnieżynki,

Wyglądają jak lodowe koniczynki,

Leciutkie jak piórko

I nimi zasypane podwórko.