galczynski

23
Bo ma poeta słowa tajemnicze, którymi może spełnić każde z życzeń. K.I. Gałczyński

description

Konstanty Ildefons Gałczyński

Transcript of galczynski

Page 1: galczynski

Bo ma poeta słowa tajemnicze,którymi może spełnić każde z życzeń.K.I. Gałczyński

Page 2: galczynski

23 stycznia w domu nr 11 przy ulicy Mazowieckiej w Warszawie przychodzi na świat Konstanty Ildefons Gałczyński, syn Konstantego - technika kolejowego i Wandy z Łopuszyńskich - córki właściciela znanej warszawskiej restauracji .22 grudnia na świat przychodzi ich drugi syn, Mieczysław Zenon

Page 3: galczynski

1912 - We wrześniu mały Kostek, podtrzymując rodzinną tradycję, rozpoczyna naukę w Szkole Technicznej Kolei Warszawsko - Wiedeńskiej przy ulicy Chmielnej. Nauka w szkole kolejowej trwała zaledwie dwa lata.

1914 - Wybucha I wojna światowa. Rodzina Gałczyńskich zostaje ewakuowana do Moskwy, Konstanty uczęszcza do polskiej szkoły. Wykłada tu wielu wybitnych profesorów. To właśnie oni zabrali się za gruntowną edukację chłopca, podsuwali mu lektury, które w latach pobytu w Moskwie stały się wielką, prawdziwą miłością przyszłego poety.

Page 4: galczynski

Gałczyńscy wracają do Warszawy. Jesienią Kostek i Mietek, pomimo sprzeciwów ojca, kontynuują naukę w Gimnazjum na dalekim Wierzbnie. Synów w ich zamiarze dalszej nauki popiera matka. Konstanty zaczyna zarabiać na swoje wykształcenie, na lekcje muzyki i angielskiego. Daje korepetycje z języka polskiego. Zakłada szkolne pisemko Dyscypuł, w którym drukuje swoje pierwsze próby poetyckie i prozatorskie.

Page 5: galczynski

W maju - Kostek po raz pierwszy w życiu widzi swoje nazwisko pod własnym wierszem w 130. numerze gazety Rzeczpospolita, której dział literacki redagował Kornel Makuszyński. Wiersz nosi tytuł Szturm.Pod pseudonimem Mieczysław Zenon Trzciński , w piśmie Twórczość Młodej Polski , opublikowany zostaje wiersz Wiatr w zaułku , który poeta uważa za swój właściwy debiut.Gałczyński zdaje maturę i rozpoczyna studia na wydziale filologii angielskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Równocześnie studiuje filologię klasyczną i doskonali niemiecki. Drukuje w młodzieżowym miesięczniku Twórczość Młodej Polski, w Smoku - pisemku Koła Literackiego Studentów UW.

Page 6: galczynski

Poeta nawiązuje współpracę ze skamandryckim Cyrulikiem Warszawskim - satyrycznym tygodnikiem kierowanym wówczas przez Jana Lechonia. Pierwszym wydrukowanym tutaj wierszem była Piosenka o trzech wesołych aniołkach. Drukuje także sporo w innych czasopismach.Jesienią K. I. Gałczyński zostaje powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy, a po sześciu tygodniach karnie z niej wydalony. Jako szeregowiec jedzie do pułku piechoty w Berezie Kartuskiej.

Page 7: galczynski

1927 - 15 marca umiera ojciec poety.1928 - Jeszcze jako żołnierz w dzienniku Polska Zbrojna drukuje dwa napisane w Berezie wiersze Capstrzyk i Stajnia.W połowie roku kończy służbę wojskową i po powrocie do Warszawy przyłącza się do działań grupy Kwadryga. Pisze poemat Koniec świata.Otrzymuje swą pierwszą w życiu posadę w Polskim Towarzystwie Emigracyjnym pomagającym Polakom, którzy mieszkają poza krajem. W roli urzędnika udaje mu się wytrwać zaledwie pół roku.

Page 8: galczynski

W Klubie Artystycznym w Warszawie ma miejsce pierwszy indywidualny wieczór autorski poety.W Cyruliku Warszawskim drukuje opowiadania, fraszki, felietony i wiersze. Właśnie w Cyruliku, pod felietonem Korporanci odróżniają się , po raz pierwszy pojawia się pseudonim Karakuliambro.3 maja Konstanty poznaje pannę Natalię Awałow. Następnego dnia powstaje wiersz Portret panny Noel - pierwszy w długim cyklu "wierszy dla Natalii" pisanych przez całe życie, jak powstałe jeszcze w tym roku Raj, Küferlin, Serwus, madonna, Ulica Towarowa, Podróż do Arabii Szczęśliwej. Debiut książkowy groteskowo-satyryczną powieścią poetycką Porfirion Osiełek czyli Klub Świętokradców, rozpoczynający nurt groteski w twórczości Gałczyńskiego.

Page 9: galczynski

W lutym matka poety, Wanda Cecylia, wychodzi za mąż za Czecha, Jozsefa Bergera i wyjeżdża do Pragi.

1 czerwca w cerkwi na Pradze, w Warszawie Gałczyński bierze ślub z Natalią Awałow, adresatką i bohaterką większości jego wierszy miłosnych. Uroczystość ślubną poeta utrwalił w Balladzie ślubnej I.Powstaje Pieśń cherubińska, która, jako jedyny utwór poety, opublikowana została przez Wiadomości Literackie

Page 10: galczynski

Konstanty sam rusza do Wilna, zamieszkuje na Zarzeczu . Nawiązuje współpracę z radiem, gdzie współtworzy audycję satyryczną Kukułka Wileńska, ma własny program Kwadrans dla ponurych.Poeta dużo pisze dla wileńskiego radia i dużo drukuje: m.in. w prasie wileńskiej, w krakowskich Wróblach na dachu, w warszawskim Kurierze Porannym. Powstaje poemat Ludowa zabawa . Komiczniak poetycki, którą wydaje własnym nakładem w ilości 50 egzemplarzy.

Page 11: galczynski

W czasie świąt i pierwszych dni stycznia Gałczyński pisze sporo wierszy dla Hanki Ordonówny, m.in. Buty szewca Szymona, Szafirowa romanca. Przychodzi list z propozycją współpracy w nowotworzonym czasopiśmie satyrycznym Szpilki. Podobny list przysyła redakcja Prosto z Mostu. Pierwszym wierszem tutaj drukowanym jest Wilno, ulica Niemiecka.

Page 12: galczynski

Pierwszym utworem drukowanym w Szpilkach są Piosenki naczelnika wydziału grobownictwa. Później ukazuje się Strasna zaba i Zima z wypisów szkolnych. Cykl wieczorów autorskich w sławnej wileńskiej Celi Konrada. 26 kwietnia na świat przychodzi jedyna córka poety – Kira. W lipcu następują przenosiny rodziny Gałczyńskich z Wilna do podwarszawskiego Anina, poeta kontynuuje współpracę z tygodnikiem Prosto z mostu. Drukuje sporo, m.in. Skumbrie w tomacie i Polowanie z sokołami.

Page 13: galczynski

Ukazuje się pierwszy i jedyny w okresie międzywojennym obszerny wybór twórczości - Utwory poetyckie.

Za tom Utwory poetyckie Konstanty Ildefons Gałczyński otrzymuje swoją pierwszą (i jak się okaże jedyną) nagrodę literacką. 26 grudnia z Pragi przychodzi wiadomość o śmierci matki poety.

Page 14: galczynski

24 sierpnia Gałczyński otrzymuje powołanie do wojska i bierze udział w kampanii wrześniowej.16 września powstają wiersze Pieśń o żołnierzach z Westerplatte i Sen żołnierza.17 września poeta dostaje się do niewoli radzieckiej i trafia do obozu w Kozielsku.25 października, w ramach wymiany jeńców między Związkiem Radzieckim a III Rzeszą zostaje przewieziony do obozu przejściowego w Muhlbergu.

Page 15: galczynski

Gałczyński zostaje wysłany do pracy przy wycince drzew w prywatnym majątku w miejscowości Scheeren Kreis Stendal.

Wczesną jesienią, gdy, jak większość polskich jeńców, Konstanty odmawia zdjęcia munduru, zostaje zesłany do karnej kompanii obozu dla jeńców w Altengrabow.

Page 16: galczynski

Po wyzwoleniu przez pewien czas przebywa we Francji, Belgii i Włoszech, gdzie staraniem oddziału Kultury i Prasy 2.Korpusu Armii Polskiej ukazuje się tom wierszy poety.W marcu Gałczyński powraca do kraju na repatriacyjnym szwedzkim statku Regne, wbrew rozpowszechnianym kilka miesięcy wcześniej przez czasopisma wiadomościom o jego śmierci i osiada w Krakowie, współpracując m.in. z Przekrojem i kabaretem literackim Siedem Kotów.Nakładem Oficyny Księgarskiej w Warszawie ukazuje się pojemny wybór poezji pt. Wiersze.

Page 17: galczynski

Na łamach krakowskiego tygodnika Przekrój ukazuje się cykl miniaturowych form scenicznych, opartych na groteskowo - absurdalnym dowcipie Teatrzyk Zielona Gęś oraz cykl humorystycznych felietonów poetyckich Listy z fiołkiem, drukowanych pod pseudonimem Karakuliambro.Trwa i rozwija się współpraca Gałczyńskiego z Przekrojem, Szpilkami i Odrodzeniem. Podobnie jak po powrocie do Polski, tak i w tym roku poeta pracuje dużo, dużo drukuje, jakby chciał nadrobić lata milczenia. Spotyka się także ze swymi czytelnikami - podejmuje serię wieczorów autorskich: w Krakowie, na Dolnym i Górnym Śląsku, na Wybrzeżu Gdańskim i w Szczecinie.

Page 18: galczynski

Pod wpływem nocnej przejażdżki z Rynku na Wawel krakowską dorożką z dorożkarzem, który mówił wierszem, powstaje wiersz Zaczarowana dorożka. Wiosną poeta podejmuje nagłą decyzję o przeprowadzce do Szczecina.  3 czerwca poetę dopada pierwszy zawał. Zostaje przewieziony do Warszawy.  Osiada na stałe w Warszawie, z przerwami na dłuższe wyjazdy wakacyjne, m.in. do Nieborowa i leśniczówki Pranie na Mazurach.  W Czytelniku wychodzi tom Zaczarowana dorożka gromadzący powojenne wiersze.

Page 19: galczynski

Na czerwcowym zjeździe literatów twórczość K.I. Gałczyńskiego zostaje poddana druzgocącej krytyce. Z Przekroju znikają Zielone Gęsi i Listy z fiołkiem, utwory poety objęte są zakazem druku.

15 lipca wyjazd do leśniczówki Pranie koło Rucianego Nidy. Pisze poemat Kronika olsztyńska, a potem wiele wierszy.

Na międzynarodowym wieczorze poetyckim podczas Kongresu Obrońców Pokoju w Warszawie, Gałczyński mówi wiersz napisany w Praniu Przez świat idące wołanie i odnosi wielki sukces.

W Czytelniku wychodzi książeczka wierszy dla dzieci Elektryczne schody.Na przełomie grudnia i stycznia ma miejsce jedyny zimowy pobyt w Praniu. Powstaje m.in. wiersz Sanie.

Page 20: galczynski

Trzeci pobyt w Praniu upływa pod znakiem Wita Stwosza. Powstaje też cykl bajek Ezop świeżo malowany. W marcu następuje drugi zawał. W Czytelniku wydany zostaje poemat Niobe sławiący trwałe wartości sztuki i rolę artysty, który staje się podstawą do dyskusji o twórczości Gałczyńskiego. Dyskusja kończy obowiązujący od półtora roku zakaz druku. Pod koniec roku K.I.G. nagrywa w Polskim Radiu szereg wierszy z poematem Niobe włącznie.

Page 21: galczynski

W Państwowym Instytucie Wydawniczym ukazuje się Wit Stwosz, w Czytelniku - tom Wiersze liryczne.

Page 22: galczynski

W Szpilkach ukazuje się satyryczna Ballada o trzęsących się portkach. Cykl dziesięciu Pieśni podsumowuje w formie testamentu artystyczne i życiowe doświadczenia poety. 6 grudnia w mglisty pochmurny poranek poeta umiera na zawał serca. Zostaje pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Page 23: galczynski

Kalendarium sporządzono na podstawie:Gałczyńska Kira: Konstanty, syn Konstantego. Warszawa, Nasza Księgarnia, 1983Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa, PWN, 1984Oficjalna witryna Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego: http://www.kigalczynski.pl/