Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

28
Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r. Program Horyzont 2020 dla przedsiębiorstw

description

Program Horyzont 2020 dla przedsiębiorstw. Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r. HORYZONT 2020. Od współpracy nauki z przedsiębiorstwami. Doskonała baza naukowa. Wiodąca pozycja w przemyśle. Wyzwania społeczne. Granty ERC FET Działania MS-C - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Page 1: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE

Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczościTargi Kielce

27 marca 2014 r.

Program Horyzont 2020 dla przedsiębiorstw

Page 2: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

HORYZONT 2020

Granty ERCFETDziałania MS-CInfrastruktury bad.

Innowacje w MŚPFinans. RyzykaLEIT

Zdrowie Żywność, rolnictwo,

biogospodarka Energia

Transport Klimat, środowisko,

surowce Integr., innowacyjne

społeczeństwa Bezp. społeczeństwa

Wyzwania społeczne

Wiodąca pozycja w przemyśle

Doskonała baza naukowa

Nauka dla społeczeństwa i z udziałem społeczeństwa

Upowszechnianie doskonałości, rozszerzanie uczestnictwa

EIT JRC

20% Instrument

MŚP

Od współpracy nauki z przedsiębiorstwami

Do współpracy przedsiębiorstw z nauką

Page 3: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Budżet Programu Horyzont 2020

32%

22%

39%

1%1%

2% 4%

77 028,3 mln EUR (2014-2020)*wg aktualnych cen rynkowych

Doskonała Baza Nukowa24 441,1 mln EUR

Wiodąca pozycja w przemyśle17 015,5 mln EUR

Wyzwania społeczne29 679 mln EUR

Upowszechnianie uczestnictwa816,5 mln EUR

Nauka z udziałem społeczeństwa462,2 mln EUR

Wspólnotowe Centrum Badawcze1 902,6 mln EUR

Europejski Instytut Innowacji i Technologii - EIT2 711,4 mln EUR

Page 4: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Research and Innovation Staff Exchange (RISE) – projekty dot. międzynarodowej i międzysektorowej współpracy opartej na wymianie wiedzy i doświadczeń. Realizowany poprzez wymianę pracowników naukowych, administracyjnych, technicznych i kadry zarządzającej na okres od 1 do 12 m-cy (oddelegowania). Cel: wzmocnienie współpracy pomiędzy instytucjami z różnych

sektorów oraz pomiędzy UE a krajami trzecimi. Okres realizacji projektu: 3 lata (max 540 osobomiesięcy) Konsorcjum: min. 3 podmioty z 3 różnych krajów

(w tym min. 2 z 2 różnych krajów MS/AC). Kraje trzecie dołączają do wniosku „Letter of commitment”.

Projekty dla firm w ramach działań Marii Skłodowskiej-Curie

Priorytet I: Doskonała nauka > Działania Marii Skłodowskiej-Curie

Page 5: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Projekty dla firm w ramach działań Marii Skłodowskiej-Curie

Schemat oddelegowania personelu w ramach projektów RISE

MS / AC TC

Nauka Nauka Nauka

Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo

Brak finansowania wymiany między instytucjami „pozaeuropejskimi” lub w ramach tego samego kraju MS czy AC.

W krajach MS i AC finansować można wyłącznie oddelegowania międzysektorowe.

Page 6: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Koszt oddelegowania pracownika: 2 000 EUR / osobomiesiąc Koszty instytucji oddelegowującej:

Badania i szkolenia: 1 800 EUR / osobomiesiąc Zarządzanie i koszty pośrednie: 700 EUR / osobomiesiąc

Termin składania wniosków w ramach RISE 2014: 24.04.2014 r. godz. 17:00 Budżet konkursu: 70 mln EUR

6.01.2015 r. ogłoszony zostanie kolejny konkurs RISE. Termin składania wniosków w ramach RISE 2015:

28.04.2015 r. godz. 17:00 Budżet konkursu: 80 mln EUR

Więcej informacji na temat konkursu RISE 2014:http://tnij.org/n6ee0gc

Projekty dla firm w ramach działań Marii Skłodowskiej-Curie

Page 7: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Ind. Leadership / innovations in sme / sme instrument

Cel: stymulowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego poprzez zwiększenie poziomu innowacyjności w MŚP, obejmujących ich różne potrzeby w całym cyklu innowacji dla wszystkich rodzajów tych innowacji, tworząc tym samym energicznie rozwijające się i aktywne na arenie międzynarodowej MŚP.

Cel ten realizowany będzie poprzez nowy schemat finansowania: Instrument dla MŚP.

Innowacje w MŚP

Priorytet II: Wiodąca pozycja w przemyśle > Innowacje w MŚP > Instrument dla MŚP

Page 8: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Dla kogo? Pojedynczego MŚP lub konsorcjum kilku MŚP; Posiadającego innowacyjny pomysł, cenny dla rynku UE; Pragnącego rozwijać przedsięwzięcie na rynku europejskim.

Co oferuje instrument? Finansowanie pozwalające sprawdzić, czy innowacyjny pomysł

ma szansę przełożyć się na sukces rynkowy. Wsparcie finansowe rozwoju innowacyjnych pomysłów na ich

wczesnym etapie uznawanym za wysoce ryzykowny. Konkretne i proste wsparcie w postaci couchingu. Doradztwo w kwestii jak znaleźć i zainteresować inwestora.

Instrument dla MŚP

Page 9: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Instrument dla MŚP

FAZA I: Od pomysłu do biznes planuGrant 50 tys. euro (ryczałt) + coaching EEN

Wkład: Pomysł, koncepcja (mini biznes plan, 10 stron).

Udowodnienie koncepcji – działania: Udowodnienie technicznej i komercyjnej

wykonalności;Prawa własności intelektualnej;Pilotaż;Ocena ryzyka;Poszukiwanie partnerów.

Rezultat:Biznes plan do Fazy II

Okres realizacji: 6 m-cy

Page 10: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Instrument dla MŚP

FAZA II: Od koncepcji do gotowości rynkowejGrant od 0,5 mln do 2 mln euro (dofinansowanie 70%) + coaching EEN

Wkład: Biznes plan + opis działań (30 stron).

Działania: Prototypowanie;Testowanie;Pilotaż;Miniaturyzacja;Skalowanie;Replikacja.

Rezultat:Biznes plan gotowy do przedstawienia inwestorowi.

Okres realizacji: 12 - 24 m-cy

Page 11: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Instrument dla MŚP

FAZA III: od gotowości rynkowej do wdrożeniaFinansowanie ryzyka. Brak bezpośredniego wsparcia.

Działania: Certyfikat jakości;Ułatwienie dostępu do finansowania

kapitałem prywatnym;Wsparcie (szkolenia, networking,

zarządzanie IPR itp.);Okienko MŚP.

Page 12: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Równolegle otwarte zaproszenia do składania wniosków dla Fazy I i II. Pojedyncze MŚP może złożyć tylko 1 wniosek rocznie (dotyczy obu faz). Nie ma możliwości składania wniosku do Fazy I w trakcie aplikowania lub

realizacji wniosku w Fazie II. Kryteria oceny:

Excellence in innovation; Commertialization potential; Economic impact and the company potential achieving the envisaged

results. Wniosek elektroniczny, składany łącznie z deklaracją o spełnianiu

kryterium MŚP (wyrywkowa kontrola kryterium).

Instrument dla MŚP

Page 13: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Tematy konkursowe 2014-2105: http://tnij.org/m6k1ab1

Wnioski w ramach konkursu 2014 można składać od 1 marca br. „Cut-off dates” dla Fazy I: 18.06, 24.09, 17.12 „Cut-off dates” dla Fazy II: 9.10, 17.12

W 2015 r. wnioski będzie można składać do 17 grudnia 2015 r. „Cut-off dates” dla Fazy I: 18.03, 17.06, 17.09, 16.12 „Cut-off dates” dla Fazy II: 18.03, 17.06, 17.09, 16.12

Informacja o wyniku oceny (+ termin podpisania umowy o grant): Dla Fazy I: w ciągu 2 miesięcy od „Cut-off date” (+ 1 m-c). Dla Fazy II: w ciągu 4 miesięcy od „Cut-off date” (+ 2 m-ce).

Więcej informacji na temat Instrumentu dla MŚP:http://ec.europa.eu/research/sme-techweb/index_en.cfm

Instrument dla MŚP

Page 14: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

W programie Horyzont 2020 część budżetu będzie przeznaczona na pobudzenie inwestycji w badania i innowacje przez instrumenty finansowe. Przeznaczone będą dla inwestycji w prace badawczo-rozwojowe oraz innowacje obarczone znaczącym ryzykiem technologicznym lub ryzykiem związanym z aplikacją na rynek.

Cel: ułatwienie dostępu do finansowania dla: MŚP i small mid-caps odznaczających się potencjałem do

wprowadzania innowacji i szybkim wzrostem (notujące w ciągu ostatnich 3 lat wzrost zatrudnienia o 20 pp.);

Ambitnych projektów B+R+I realizowanych przez konsorcja obejmujące: uniwersytety, centra badawcze, przedsiębiorstwa itp.

Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców

Priorytet II: Wiodąca pozycja w przemyśle > Dostęp do finansowania ryzyka

Page 15: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Program Horyzont 2020 umożliwia dostęp do kredytów, gwarancji i finansowania kapitałowego poprzez: Instrumenty dłużne:

• Pożyczki oparte na podziale ryzyka dla przedsiębiorstw i innowacyjnych projektów dedykowanych nowym technologiom;

• Gwarancje bankowe dla pośredników finansowych oferujących pożyczki dla MŚP i small mid-caps odznaczających się potencjałem do wprowadzania innowacji i szybkiego wzrostu.

Finansowanie kapitałem wysokiego ryzyka:• Venture capital dla nowopowstających przedsiębiorstw

wykorzystujących wyniki prac badawczo-rozwojowych. Instrumenty finansowe nie mają formy grantu.

Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców

Page 16: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Finansowanie dłużne obejmuje następujące formy pomocy: Pożyczki i gwarancje dla inwestycji w badania i innowacje, skierowane

do średnich i dużych przedsiębiorstw, instytucji badawczych oraz pojedynczych projektów. Kontynuacja instrumentu RSFF z 7 PR.

Instrument gwarancyjny dla MŚP i small midcaps odznaczających się potencjałem do wprowadzania innowacji i szybkiego wzrostu. Kontynuacja instrumentu RSI, którego pilotaż miał miejsce w 7 PR.

Finansowanie kapitału własnego. Następca instrumentu GIF-1: finansowanie innowacyjnych przedsiębiorstw we wczesnej fazie wzrostu – faza seed i start-up, także faza wzrostu.

Transfer technologii: działania mające na celu wdrożenie wyników prac B+R na rynek.

Działania towarzyszące: wsparcie techniczne i finansowe, wsparcie start-upów, działania pilotażowe na rzecz finansowania aniołów biznesu.

Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców

Page 17: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Finansowanie dłużne obejmuje następujące formy pomocy: Pożyczki i gwarancje dla inwestycji w badania i innowacje, skierowane

do średnich i dużych przedsiębiorstw, instytucji badawczych oraz pojedynczych projektów. Kontynuacja instrumentu RSFF z 7 PR (do polskich przedsiębiorców trafiło już 70 mln EUR).http://www.eib.org/products/rsff/

Instrument gwarancyjny dla MŚP i small midcaps odznaczających się potencjałem do wprowadzania innowacji i szybkiego wzrostu. Kontynuacja instrumentu RSI, którego pilotaż miał miejsce w 7 PR (Bank Pekao, Raiffeisen-Leasing Polska S.A., Deutsche Bank PBC).http://www.eif.org/what_we_do/guarantees/RSI/index.htm

Finansowanie kapitału własnego. Dla innowacyjnych przedsiębiorstw we wczesnej fazie wzrostu – faza seed i start-up, także faza wzrostu.

Transfer technologii: wsparcie wdrożenia wyników prac B+R na rynek. Działania towarzyszące: wsparcie techniczne i finansowe, wsparcie

start-upów, akcje pilotażowe na rzecz finansowania aniołów biznesu.

Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców

Page 18: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Instrumenty kapitałowe Ukierunkowane w celu przezwyciężenia problemów rynku europejskiego venture capital oraz zapewnienia kapitałowych i quasi-kapitałowych instrumentów inwestycyjnych na pokrycie potrzeb rozwojowych i finansowych innowacyjnych przedsiębiorstw poczynając od fazy zalążkowej.

Adresowane są dla dowolnej wielkości firm podejmujących działalność innowacyjną lub przygotowujących się do niej, ze szczególnym naciskiem na MŚP i small midcaps.

Oferowane wsparcie obejmuje fundusze venture capital, ukierunkowane na przedsięwzięcia we wczesnej fazie, ale także na inwestycje rozwojowe i inwestycje w fazie wzrostu.

Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców

Page 19: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Leadership in enabling and industrial technologies (LEIT).

Cel: budowa i utrzymanie wiodącej pozycji na świecie poprzez badania i innowacje w zakresie kluczowych technologii wspomagających (KET): Nanotechnologie; Materiały zaawansowane; Biotechnologia; Mikro i nanoelektronika; Fotonika; Zaawansowane systemy wytwarzania; ICT; Przestrzeń kosmiczna.

Projekty badawcze w zakresie technologii wspomagających i przemysłowych

Priorytet II: Wiodąca pozycja w przemyśle > Wiodąca pozycja w technologiach wspomagających i przemysłowych

Page 20: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Cel: prowadzenie działań w zakresie badań naukowych, rozwoju technologicznego, demonstracji i innowacji, które wniosą widoczny wkład w następujących obszarach tematycznych: Zdrowie, zmiany demograficzne i dobrobyt; Żywność, rolnictwo, wyzwania europejskiej biogospodarki; Bezpieczna, czysta i efektywna energia; Inteligentny, ekologiczny i zintegrowany transport, Działania w dziedzinie klimatu, efektywna gospodarka

zasobami i surowcami; Europa w zmieniającym się świecie; Bezpieczne społeczeństwa.

Projekty badawcze w ramach priorytetu „Wyzwania społeczne”

Priorytet III: Wyzwania społeczne

Page 21: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

MŚP mogą podejmować działania w każdym z omówionych obszarów tematycznych na następujących warunkach: Projekty badawczo-innowacyjne:

• Dofinansowanie: 100%• Konsorcjum: min. 3 niezależne jednostki z 3 różnych krajów

członkowskich UE (MS) lub krajów stowarzyszonych z programem H2020 (AC)

Projekty Innowacyjne („close to market”):• Dofinansowanie: 70% (100% tylko dla organizacji non profit)• Konsorcjum: min. 3 jedn. z 3 różnych krajów MS/AC

Akcje wspierające i koordynujące:• Dofinansowanie: 100%• min. 1 jedn. z krajów MS/AC

Warunki udziału w projektach badawczych

Page 22: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

„Wiodąca pozycja w przemyśle” - konkursy 2014

ID Call 2014 Deadline

H2020-PROTEC-2014 Protection of European assets in and from Space-2014-LEIT SPACE 26/03/2014

H2020-EO-2014 Earth Observation-2014-LEIT SPACE 26/03/2014

H2020-COMPET-2014 H2020-LEIT-Space-Competitiveness of the European Space Sector-2014 26/03/2014

H2020-Galileo-2014-1 Applications in Satellite Navigation-Galileo 2014 03/04/2014

H2020-EUJ-2014 EU-Japan Research and Development Cooperation in Net Futures 10/04/2014

H2020-ICT-2014-1 ICT 2014 - Information and Communications Technologies 23/04/2014

H2020-NMP-CSA-2014 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 06/05/2014

H2020-NMP-2014-two-stage Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 06/05/2014

H2020-NMP-PILOTS-2014 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 06/05/2014

H2020-NMP-GV-2014 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 07/10/2014

H2020-ICT-2014-2 ICT 2014 - Information and Communications Technologies 25/11/2014

Page 23: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

„Wiodąca pozycja w przemyśle” - konkursy 2015

ID Call 2015 Deadline

H2020-PROTEC-2015 Protection of European assets in and from Space-2015-LEIT SPACE 27/11/2014

H2020-EO-2015 Earth Observation-2015-LEIT SPACE 27/11/2014

H2020-FoF-2015 Call for Factories of the Future 09/12/2014

H2020-EeB-2015 Call for Energy-efficient Buildings 09/12/2014

H2020-SPIRE-2015 Call for SPIRE - Sustainable Process Industries 09/12/2014

H2020-Galileo-2015-1 Applications in Satellite Navigation-Galileo-2015 04/02/2015

H2020-LEIT-BIO-2015-1 BIOTECHNOLOGY 24/02/2015

H2020-NMP-ERA-NET-2015 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 26/03/2015

H2020-NMP-CSA-2015 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 26/03/2015

H2020-NMP-PILOTS-2015 Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 26/03/2015

H2020-NMP-2015-two-stage Call for Nanotechnologies, Advanced Materials and Production 26/03/2015

Page 24: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

„Wyzwania społeczne” – konkursy 2014/2015 Climate action, environment, resource efficiency and raw materials

ID Call 2014 Deadline

H2020-SC5-2014-one-stage Growing a Low Carbon, Resource Efficient Economy with a Sustainab ... 08/04/2014

H2020-SC5-2014-two-stage Growing a Low Carbon, Resource Efficient Economy with a Sustainab ... 08/04/2014

H2020-WATER-2014-one-stage Water Innovation: Boosting its value for Europe 08/04/2014

H2020-WATER-2014-two-stage Water Innovation: Boosting its value for Europe 08/04/2014

H2020-WASTE-2014-one-stage Waste: A resource to recycle, reuse and recover raw materials 08/04/2014

H2020-WASTE-2014-two-stage Waste: A resource to recycle, reuse and recover raw materials 08/04/2014

ID Call 2015 Deadline

H2020-SC5-2015-two-stage Growing a Low Carbon, Resource Efficient Economy with a Sustainab ... 16/10/2014

H2020-WATER-2015-two-stage Water Innovation: Boosting its value for Europe 16/10/2014

H2020-WASTE-2015-two-stage Waste: A resource to recycle, reuse and recover raw materials 16/10/2014

H2020-SC5-2015-one-stage Growing a Low Carbon, Resource Efficient Economy with a Sustainab ... 10/03/2015

H2020-WATER-2015-one-stage Water Innovation: Boosting its value for Europe 10/03/2015

H2020-WASTE-2015-one-stage Waste: A resource to recycle, reuse and recover raw materials 10/03/2015

Page 25: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Dostępny od 2015 roku! Konsorcja nie większe niż 5 podmiotów prawnych. Dofinansowanie innowacyjnych działań typu „close to market”. Dowolna tematyka z priorytetów „Wiodąca rola przemysłu”

i „Wyzwania społeczne” (podejście oddolne). Grant do 3 mln EUR. Konkursy będą otwarte cały rok z 3 datami składania wniosków

(„Cut-off dates”). Krótszy „time to grant”: 6 m-cy. Warunek: Rozwiązanie będące przedmiotem wsparcia musi

znaleźć się na rynku w ciągu roku. 2 moduły:

A: dla firm B: dla sektora publicznego (spin-out)

Fast Track to Innovation - zapowiedź

Page 26: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Fast Track to Innovation - zapowiedź

Moduł A Moduł BLider konsorcjum: MŚP (prowadzące

prace badawcze)Lider konsorcjum: uczelnia lub instytut

badawczyIdea projektu pozostaje w MŚP Idea projektu pozostaje w uczelni lub

instytucie badawczymPowstaje firma spin-out rozwijająca

produktW celu rozwoju produktu

nawiązywana jest współpraca międzynarodowa z innymi firmami,

uczelniami, instytucjami itp.

W celu rozwoju produktu nawiązywana jest współpraca

międzynarodowa z innymi firmami, uczelniami, instytucjami itp.

Podział budżetu:- 60% dla firm;

- 40% dla instytucji prowadzących badania (uczelnie, instytuty badawcze, inne podmioty nie będące partnerami

przemysłowymi).

Podział budżetu:- 60% dla jednostek naukowych;

- 40% dla firmy typu spin-out i innych firm.

Page 27: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Horizon 2020:http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/

SME Techweb:http://ec.europa.eu/research/sme-techweb/index_en.cfm

Practical guide to doing business in Europe:http://europa.eu/youreurope/business/index_en.htm

Participant Portal:http://ec.europa.eu/research/participants/portal/

Więcej na temat oferty Programu Horyzont 2020

Page 28: Fundusze UE na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Targi Kielce 27 marca 2014 r.

Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE

Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UEInstytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego Polskiej Akademii Nauk w Lublinie

Dziękuję za uwagę!

ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin; tel.: +81 744 50 61 wew. 118;http://www.rpklublin.pl

Michał Marszałowicz

[email protected]