FT. 20.08.2011

Przyczyny napięć w MSW

1. Niedowartościowanie juana ( 20-30%),

• w reakcji na kryzys 2007 r., w połowie 2008 r. Chiny jako pierwsze podjęły działania kontroli kursu walutowego

2. Polityka pieniężna i fiskalna gospodarek rozwiniętych

• stwarza bodźce do nadmiernych przepływów kapitałowych

• dumping kursowy/wojny walutowe/wojny pieniężne

• do pewnego stopnia przepływy kapitału odzwierciedlają rzeczywistą siłę i perspektywy gospodarek rozwijających się

5

Od początku 2008 r. oceny wiarygodności (IMF, FSR, 2010):

- obniżono 25 krotnie dla gospodarek uprzemysłowionych

- podwyższono 21 krotnie dla gospodarek wschodzących 6

3. Działania interwencyjne w postaci competitive non-appreciation

- waluty safe haven (jen i frank)

- waluty krajów rozwijających się

Kurs walutowy jako instrument ochrony rynku wewnętrznego

- wygaszenie tempa liberalizacji rynków już od roku 2004 na skutek globalnych nierównowag

- wzrost protekcjonizmu na skutek kryzysu

Korekta paradygmatów makroekonomii

- zmiana podejścia do polityki z okresu Great Moderation, - „zarządzanie przepływem kapitału” a nie kontrola

przepływów kapitału,

Przyczyny eskalacji napięć w MSW

7

Inwestycje portfelowe netto, mln USD

NKC UE poza strefą euro: LT, LV, PL, CZ, HU, BG, RO, EE.

Wschodząca Azja: MY, PH, KR, TH.

Ameryka Łacińska: AR, BR, EC, PE (dane do 31.12.2010r.), VE.

  Źródło: Ecowin Economic, IMF IFS.

• Na skalę korekcyjnego odpływu kapitału portfelowego od końca 2007 r. do końca 2008 r. na rynkach nowych krajów UE wpłynęły m.in. wielkość pozycji przed kryzysem oraz bliskość geograficzna centrum kapitału krajach (Galstyan i Lane, 2010)

• Spadek inwestycji portfelowych netto w nowych krajach UE poza strefą euro od 1 kw. 2010 r do 1 kw. 2011 r. może być kontynuowany w najbliższych miesiącach, szczególnie w przypadku większej globalnej awersji do aktywów strefy euro (nie tylko krajów najbardziej zadłużonych) (powrót awersji do ryzyka (widoczny od początku 3 kw. 2011 r. ).

Źródło: IMF, grupa 150 gospodarek

• Czynniki przepływu inwestycji (portfelowych i innych inwestycji) jak poziom stóp procentowych w strefie (niskie stopy w strefie skłaniają do poszukiwania bardziej atrakcyjnych lokat), poziom aktywności

gospodarczej (szybszy wzrost w strefie skłania do większej ekspozycji na ryzyko) oraz globalnego sentymentu (ryzyka) rynkowego opisującego warunki finansowe w krajach strefy euro nie działają we

wszystkich krajach jednolicie (Jevcak i inni 2010)•Napływ kapitału do krajów bałtyckich, Słowenii i Rumunii reaguje silniej na zmianę warunków

makroekonomicznych i finansowych strefy euro niż w innych krajach. •Słowacja i Polska (oraz w mniejszy stopniu Czechy) nie wydają się być tak istotnie podatne na

wymienione wyżej trzy rodzaje czynników.

• W kulminacyjnym okresie kryzysu przepływy kapitału bankowego były najbardziej zmienne dla krajów wschodzącej Azji, zaś najbardziej stabilne dla

nowych państw członkowskich UE. • Napływ kapitału do nowych państw członkowskich UE poza strefą euro miał charakter wzrostowy do końca 2008 r., podczas gdy z pozostałych regionów

kapitał zaczął odpływać już w IV kw. 2008 r., najwyraźniej z krajów wschodzącej Azji.

Źródło: EcoWin Economic.Źródło: IMF, grupa 150 gospodarek

• Silna integracja rynku finansowego w UE pomogła zahamować odpływ kapitału z NMS ze względu na zależność spółek matek z

krajów strefy euro i oddziałów w NMS (Herrmann i Mihaljek, 2010; Vogel i Winkler, 2011).

•Inicjatywa Wiedeńska z początku 2009 r. również przyczyniła się do stabilizacji przepływów

• Wśród krajów strefy euro największy udział NMS w zagranicznych należnościach mają Austria, Grecja, Belgia, Włochy a spoza strefy

euro Szwecja. • Dla Niemiec, Francji czy Holandii zaangażowanie na rynkach NMS

stanowi nieznaczny procent zaangażowania za granicą.• Problemy sektora bankowego krajów strefy euro silnie obecnych w

NMS mogą niekorzystnie wpłynąć na sektory bankowe NMS i zwiększyć prawdopodobieństwo odpływu kapitału.

Źródło: BIS, Consolidated banking statistics, tabela 9B.

•Ewentualny odpływ kapitału powinien mieć charakter selektywny, powiązany z bieżącą i oczekiwaną perspektywą

poszczególnych sektorów…

Podsumowanie • W pierwszej fazie kryzysu sąsiedztwo strefy euro stabilizowało warunki

funkcjonowania na zmiennych rynkach finansowych (kapitału portfelowego i tzw. innych inwestycji)

• W znacznej mierze zdecydowała o tym integracja rynków finansowych, integracja handlowa i instytucjonalna

• Jednak w warunkach pogarszającej się awersji do ryzyka (w Europie dodatkowo wzmacnianej brakiem rozwiązań kryzysu zadłużeniowego) i znacznego szoku istniej ryzyko silniejszej jego transmisji do NKC

Niemożliwy do zaistnienia trójkąt

Niezależna polityka

pieniężna               

Stabilność kursu

walutowego

Wzrastająca mobilność kapitałów

 

Liberalizacja przepływów kapitałowych

Pełna integracja rynków

finansowychKurs płynny

               

Unia walutowa, Currency board

dolaryzacja               

Corner solution

 

Niechęć do wyzbycia się korzyści płynących z liberalizacji obrotów

kapitałowych powoduje „zepchnięcie” wyborów polityki gospodarczej do

dolnej części niemożliwego do zaistnienia trójkąta

Najskuteczniejszym rozwiązaniem dla małych krajów jest unia walutowa gdyż:

• oferuje korzyści stabilnego, nieodwracalnie usztywnionego kursu waluty każdego z członków

•pozwala osiągać korzyści z liberalizacji i wzajemnej integracji gospodarek członkowskich

•zapewnia korzyści kursu płynnego wynikające z wprowadzenia wspólnej waluty płynnej na styku ze światem zewnętrznym oraz prowadzenia samodzielnej polityki pieniężnej dla dużego i zamkniętego obszaru walutowego utworzonego z małych otwartych gospodarek

Równowaga na rynku walutowym

E0

Kurs walutowy

S

D

0 Q0 Popyt, podaż

Podaż walut zagranicznych:

Przychody z eksportu, zagraniczny popyt na aktywa krajowe, etc.

Popyt na waluty zagraniczne :

Wydatki na import, krajowy popyt na

aktywa zagraniczne, etc.

Q1

E0

Kurs walutowy

EURO/PLN

E1

D1

S

D

0 Q0

Popyt, podaż

Przesunięcie krzywej popytu i podaży a płynny kurs walutowy

Zwiększona podaż walut obcych- większy popyt na złotego

UWAGA: Definicja

anglosaska - trzeba więcej walut obcych

na 1 PLN

Aprecjacja złotego

E0= 0,2325 EUR/ 1 PLN (4,3)

E1= 0,25 (4,0)

Przesunięcie krzywej podaży a stały kurs walutowy

Kurs walutowy

G2

G1

0

E0

S

D

Popyt, podaż Qa

UWAGA: DEFINICJA ANGLOSASKA

Ruch w kierunku G1 – deprecjacja - Spadek k.w.

Ruch w kierunku G2 - aprecjacja – wzrost k.w.

Polityka pieniężna w reżimie stałego kursu walutowego:

Załóżmy że Bank Centralny chce obniżyć inflację:

Co robi ?

Podnosi stopy procentowe !!!

Co to powoduje ?

Napływ kapitału (walut obcych, czyli popyt na złotego)

W czym tkwi problem ?

Napływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs walutowy

G2

G1

Qb0

E0

S

D

Popyt, podaż Qa

UWAGA: DEFINICJA

ANGLOSASKA

Ruch w kierunku G1 – deprecjacja - Spadek k.w.

Ruch w kierunku G2 - aprecjacja – wzrost k.w.

Napływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs walutowy

G2

G1

Qb

0

E0

S

D

Popyt, podaż Qa

DEFINICJA ANGLOSASKA

Ruch w kierunku G1 – deprecjacja - Ruch w kierunku G2 - aprecjacja

kumulacja rezerw, b.c. zapewnia podaż złotego

1. B.C. skupuje waluty,

2. Wprowadza PLN,

3. Działa wbrew sobie, bowiem jego celem było

zmniejszenie podaży pieniądza,

4. Przy kursie stałym st. % muszą być =

światowym st.%

5. Banki próbują dokonywać „sterylizacji”

napływu kapitału emitując papiery

wartościowe

Odpływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs walutowy

G2

G1

0

E0

E1

S

D

Popyt, podaż Q0

S1

Definicja anglosaska

Odpływ dewiz

Co robią banki centralne gdy kończą się im rezerwy dewizowe ?

Dokonują dewaluacji kursu walutowego:

Kiedy b.c. obniży wartość złotego z 3 PLN do 6 PLN będzie potrzebował o połowę mniej rezerw niż przed

dewaluacją

Odpływ kapitału z rynku polskiego 100 mld PLN:

Przy 3 PLN potrzeba 33 mld USDPrzy 6 – 16,666 mld USD

30

A co się dzieje gdy kurs jest stały?Wariant duński:

• Spadek rezerw walutowych• Podnoszenie ceny pieniądza (październik 2008) kiedy inne kraje obniżały• Dopiero poluzowanie ze strony EBC otworzyło drogę do umiarkowanych

obniżek stóp procentowych (ostatnia 19 grudnia 2008)

Rezerwy Danii (w mld DKR) w okresie wrzesień 2007 - październik 2008

130

140

150

160

170

180

190

200

wrz-07

paź-07

lis-07 gru-07

sty-08

lut-08 mar-08

kwi-08

maj-08

cze-08

lip-08 sie-08

wrz-08

paź-08

Udział w światowym eksporcie tekstyliów (grupa 65 SITC: przędza włókiennicza, tkaniny, artykuły przemysłowe) w latach 1999-2010,

USD, ceny bieżące, %