Spis treści

Program konferencji ............................................................................................ 3

Pytania do dyskusji: ............................................................................................ 4

Andrzej Blikle, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych,

Firmy rodzinne w gospodarce Polski i świata ........................................................ 5

Bożena Damasiewicz, Dyrektor Fundacji „Pomyśl o przyszłości”, Dlaczego Polska

nie wygrywa w gospodarczych mistrzostwach świata? ....................................... 16

Federacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Jakie reformy są potrzebne dla

wzmocnienia konkurencyjności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw? .......... 23

Cezary Kaźmierczak, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Jak zwiększyć

konkurencyjność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw? ............................... 27

Marek Orłowski, Prezes Zarządu, Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego,

Bariery i ograniczenia rozwoju polskich mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

na przykładzie polskiego przemysłu oświetleniowego ......................................... 32

Sergiusz Sawin, Partner, Innovatika, W poszukiwaniu tajemniczych mistrzów

polskiej przedsiębiorczości ................................................................................. 38

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, Główna Ekonomistka PKPP Lewiatan,

MŚP – zdolność do konkurowania na rynku globalnym ....................................... 42

Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, Rekomendacje II Europejskiego

Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw ...................................................... 54

Stowarzyszenie Niepokonani 2012, Wstępne postulaty ....................................... 64

Fundacja Firmy Rodzinne, Przedsiębiorczość – jak wychować następne

pokolenie? ......................................................................................................... 69

3

Program konferencji

Forum Debaty Publicznej

„Gospodarka Konkurencyjnej Polski”

21 marca 2013 roku

Temat: Konkurencyjność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Miejsce: Sala Kolumnowa Pałacu Prezydenckiego

Program:

godz. 12.00 Otwarcie: Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu KPRP –

przywitanie uczestników, zapowiedź przemówienia Prezydenta

RP

godz. 12.01 Wystąpienie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego

godz. 12.06

Referaty i prezentacje wprowadzające do debaty:

„MŚP – zdolność do konkurowania na rynku globalnym”

– Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, Główna Ekonomistka,

PKPP Lewiatan (5 min.)

godz. 12.11 „Jak zwiększyć konkurencyjność mikro, małych i średnich

przedsiębiorstw?”

– Cezary Kaźmierczak, Prezes Zarządu, Związek

Przedsiębiorców i Pracodawców (5 min.)

godz. 12.16 „Rekomendacje rozwoju wsparcia przedsiębiorczości

z wykorzystaniem funduszy UE”

– Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes Zarządu, PARP (5 min.)

godz. 12.21 „Firmy rodzinne w gospodarce Polski i świata”

– Jarosław Chołodecki, Wiceprezes Zarządu, Stowarzyszenie

Inicjatywa Firm Rodzinnych (5 min.)

godz. 12.26

Dyskusja gości przy stole (po 3 min.)

godz. 13:15 Dyskusja z udziałem gości na sali (po 2 min.)

godz. 14.30 Zakończenie spotkania

4

Pytania do dyskusji:

1. Czy krajowe MSP posiadają potencjał do konkurowania w globalnej

gospodarce?

2. Jakie reformy są potrzebne dla wzmocnienia konkurencyjności mikro,

małych i średnich przedsiębiorstw?

3. Jak budować kulturę współpracy aby zwiększyć konkurencyjność

przedsiębiorstw?

Obrady Forum są nagrywane i sporządzany jest z nich stenogram. Są one również transmitowane

na żywo poprzez stronę internetową www.prezydent.pl.

5

Andrzej Blikle, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych

Firmy rodzinne w gospodarce Polski i świata

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Bożena Damasiewicz, Dyrektor Fundacji „Pomyśl o przyszłości”

Dlaczego Polska nie wygrywa w gospodarczych mistrzostwach świata?

Sukces polskich firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw na rynku

globalnym zależy od pozycji polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej. W

dobie globalizacji, kiedy suwerenność państwa mierzy się siłą gospodarki,

powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie dlaczego Polska nie wygrywa w

gospodarczych mistrzostwach świata?

Zacznijmy od tego, że miarą znaczenia państwa na świecie i zamożności jego

obywateli jest wartość Produktu Krajowego Brutto, przeliczona na jednego

mieszkańca. Im wyższy PKB, tym wyższe średnie zarobki, a tym samym wyższy

jest poziom dobrobytu w danym kraju. Zestawienie wartości polskiego PKB na tle

innych krajów pokazuje, że Polska zdecydowanie odstaje od czołówki

europejskiego peletonu.

Choć w ciągu ostatnich lat Polska znalazła się w nielicznym gronie europejskich

państw, które osiągały wzrost gospodarczy, to jednak w latach 2008-2011 wzrost

polskiego PKB nastąpił zaledwie o 1.1%

17

W świetle tych mało optymistycznych danych należy zadać sobie pytanie z czego

wynika tak niska efektywność polskiej gospodarki. Być może wyczerpały się już

źródła dotychczasowego wzrostu gospodarczego?

Kiedy po 1989 roku Polska budowała swój wolny rynek, tylko nieliczni znawcy

reguł ekonomii z dystansem podchodzili do powszechnej w kraju euforii,

towarzyszącej prawdziwemu szturmowi zachodnich inwestorów na polski rynek.

Sceptycy ostrzegali, że te same zagraniczne przedsiębiorstwa, w razie potrzeby

przeniosą swoje fabryki (będące w istocie „montowniami na kołkach”) gdzie

indziej. Dziś ponosimy konsekwencje tych decyzji.

W praktyce na tle

innych krajów

europejskich Polska pod

względem rozwoju

gospodarczego oddala

się od czołówki Unii

Europejskiej, czego

dowodzą poniższe dane

statystyczne.

Modelowy przykład to fabryka Fiata w Tychach. Produkowane na Śląsku Fiaty

Panda były wysyłane z Polski na eksport, ale z powodu kryzysu ekonomicznego

we Włoszech koncern zdecydował się przenieść produkcję do własnego kraju, aby

wspomóc rodzimą gospodarkę. Ta sytuacja dowodzi, że budowanie eksportu w

oparciu o zagraniczne koncerny nie daje poczucia gospodarczej stabilności i nie

buduje stałych tendencji wzrostowych w rozwoju polskiej gospodarki. Dziś w

czasie kryzysu zagraniczne korporacje zaczynają likwidować w naszym kraju

swoje interesy, a my możemy liczyć tylko na siebie, a dokładnie na rodzime

przedsiębiorstwa.

18

Oczywiście w sytuacji dużego bezrobocia należy docenić rolę zachodnich

inwestorów, którzy nie tylko tworzą w naszym kraju miejsca pracy ale także

wnoszą do swoich zakładów w Polsce nowe technologie, kształcenie pracowników

czym oczywiście przyczyniają się do wzrostu gospodarczego naszego kraju. Trzeba

doceniać rolę inwestorów zagranicznych w Polsce, zwłaszcza tych, którzy

produkowane w naszym kraju towary wysyłają na eksport. Jednocześnie jednak

musimy pamiętać o tym, że wszystko to funkcjonuje tylko wówczas, kiedy nasze

polskie pensje są niższe niż wynagrodzenia obywateli ich rodzimych krajów i nie

ma w tych państwach kryzysu.

Tu dotykamy kolejnej kwestii. W międzynarodowym podziale pracy zagraniczne

inwestorzy tworzą w Polsce tańsze nisko specjalistyczne miejsca pracy: w

zakładach produkcyjnych, przy taśmach montażowych, w sieciach dyskontowych

dla kasjerów i sprzedawców. Podobnie jest w sektorze bankowym i handlowym.

Wracając do czynników dotychczasowego wzrostu gospodarczego ostatnich lat, to

trudno nie wspomnieć o roli polskich emigrantów zarobkowych, którzy zarabiane

za granicą pieniądze wydawali w kraju. Rzadko jednak inwestowali je we własny

biznes. Przeznaczali je głównie na konsumpcję, co stanowiło czynnik napędzający

gospodarkę, ale w sposób nietrwały. Kryzys ekonomiczny, który dotknął Europę,

sprawia, że tamtejsze rynki pracy stają się coraz mniej dostępne dla

obcokrajowców. Dziś wielu naszych rodaków wraca do Polski zasilając rzesze

bezrobotnych.

Niestabilnym czynnikiem wzrostu okazały się także unijne dotacje, które co

prawda podniosły nasza stopę życiową (zrealizowano wiele inwestycji związanych

z infrastrukturą), ale w ogólnym rozrachunku polska gospodarka wcale nie

zyskała na konkurencyjności, ani tym bardziej na innowacyjności.

Unijne dotacje zaburzają naturalny proces rozwoju debiutujących na rynku

przedsiębiorców, którzy zamiast obserwować rynek, konkurować i radzić sobie,

uczą się ubiegać o dotacje, by często po ich wykorzystaniu wyrejestrować firmę.

W normalnych warunkach przedsiębiorca uczy się liczyć każdy grosz i buduje

firmę przy bardzo ograniczonych środkach finansowych. Ta umiejętność i nawyk

liczenia każdego grosza, analiza efektywności zainwestowania każdej złotówki, jest

19

jedną z najważniejszych lekcji, które wyciąga przedsiębiorca z pierwszego okresu

działalności w biznesie.

Unijne dotacje nie wpłynęły tez ożywczo na rozwój innowacyjności polskich

przedsiębiorstw. Uzyskiwane przez polskie firmy granty w znakomitej większości

przeznaczane są na zakup gotowych, zachodnich technologii. W praktyce więc

tylko korzystają z najnowszych rozwiązań, stając się ich konsumentami. W ten

sposób nie tylko uzależniają się od know how wielkich koncernów, ale w istocie

napędzają rozwój gospodarek krajów zamożnych. Tymczasem warunkiem rozwoju

innowacyjności jest inwestowanie we własne wynalazki i wdrożenia nowych

rozwiązań do produkcji. Tylko wówczas przedsiębiorstwa mogą zdobywać

przewagę konkurencyjną, oferować swoje produkty drożej nie tylko we własnym

kraju, ale i za granicą. Za nowatorskie, nieznane wcześniej rozwiązani klienci są

w stanie więcej zapłacić, co powoduje, że bogaci się zarówno firma, jak i krajowa

gospodarka. W istocie więc Polska nadal pozostaje wielkim rynkiem zbytu dla

zamożnych państw Unii Europejskiej. Należy przy tym podkreślić, że podczas

budowy wspólnego unijnego obszaru gospodarczego nie stworzono mechanizmów,

które dawałyby małym lokalnym firmom z mniejszych krajów szanse na

konkurowanie z firmami globalnymi, wywodzącymi się na ogól z Niemiec Francji i

Danii.

Skoro dotychczasowa strategia budowania wzrostu gospodarczego przestaje być

skuteczna. Pytanie, co zrobić, aby odwrócić te niekorzystne tendencje? Przede

wszystkim oprzeć rozwój gospodarczy o stały fundament, jakim są firmy rodzinne.

Wymaga to jednak przyjęcia i realizacji innej niż dotychczas strategii rozwoju

kraju. To oznacza, że konieczne jest wspieranie procesu budowy silnych polskich

spółek, które zaczną skutecznie zdobywać globalne rynki.

Warto odpowiedzieć sobie na pytanie dlaczego właśnie rodzime firmy o zasięgu

globalnym są tak ważne dla gospodarki naszego kraju?

Podstawową przesłanką do ekspansji międzynarodowej jest uzyskiwanie efektu

skali. Jeśli oferowany towar sprzedaje się tylko na jednym rynku, to koszty

produkcji w dużej mierze stanowią cenę produktu, który staje się w ten sposób

20

niekonkurencyjny. Te niekorzystne proporcje może zmienić tylko ciągłe

poszerzanie rynku zbytu. Z kolei zdobycie większego udziału w rynku danego

kraju pociąga za sobą mniejsze koszty transportu, logistyki czy marketingu.

Wchodzenie na rynki zagraniczne to także warunek konieczny do tego, aby

utrzymać i rozwijać stworzone miejsca pracy w Polsce.

Firmy globalne działają w sferze tzw. biznesu pierwotnego. Ten typ biznesu

sprawia, że pieniądze napływają do państwowej wspólnoty ekonomicznej.

Wytwarzane produkty i usługi sprzedawane są „na zewnątrz”, poza kraj. To z kolei

powoduje napływ pieniędzy do danej wspólnoty ekonomicznej i tworzy przestrzeń

do powstawania firm o zasięgu lokalnym, czyli firm z tzw. biznesu wtórnego.

Nowe, lokalne firmy w regionie mogą powstawać i funkcjonować tylko wówczas,

gdy pieniądze już są we wspólnocie. Ten typ biznesu przez pewien czas obraca

nimi w jej obrębie (w kraju czy też regionie), a następnie kapitał odpływa do innej

ekonomicznej wspólnoty. Firmy lokalne, z biznesu wtórnego są także dostawcami

i kooperantami dla firm z biznesu pierwotnego. Stąd też firmy z biznesu

pierwotnego generują powstawanie miejsc pracy w firmach z grupy biznesu

wtórnego. Przyjęcie takiego właśnie kierunku rozwoju przedsiębiorczości może

spowodować, że rodzime firmy mają szansę rozwinąć się w firmy globalne.

Z danych statystycznych wynika, że o rozwoju danego kraju decyduje ilość firm

rodzimych o zasięgu międzynarodowym, które mają decydujący wpływ na to, że

pieniądze napływają do danego państwa, co z kolei przekłada się na poziom życia

jego mieszkańców.

Na pierwszym wykresie (z lewej) porównano liczbę firm rodzimych o

międzynarodowym zasięgu oraz średnie wynagrodzenie w danym kraju. W

państwach gdzie liczba takich firm jest niewielka, zarobki są niskie. Natomiast w

krajach, gdzie funkcjonuje wiele firm rodzimych o międzynarodowym zasięgu,

zarobki są wysokie. Zależności tej nie widzimy jednak, gdy porównamy średnie

zarobki w danym kraju z ogólną liczbą firm w danym państwie (wykres z prawej).

21

Posiadanie firm globalnych ma nie tylko swój wymiar ekonomiczny, ale także

narodowy. Globalizacja nie oznacza dziś wyłącznie siły wolnego rynku w wymiarze

międzynarodowym. Obecny kryzys w Unii Europejskiej pokazuje, że coraz częściej

dochodzi do konfliktu między globalizacją a polityką utrzymania ekonomicznej

suwerenności. Dlaczego? Bo globalne korporacje skutecznie wykorzystują swoją

kapitałową przewagę do niszczenia lokalnej konkurencji i poszerzania swoich

rynków zbytu.

Zachodnie korporacje przy silnym wsparciu własnych krajów bezwzględnie bronią

swoich pozycji. Tocząc nieustanne batalie o rynki zbytu stosują ocierającą się o

dumping politykę cenową, wykorzystując swoją wielokrotną przewagę

kapitałową, która pozostaje w rażącej dysproporcji do polskich firm. Bo kapitał

tylko w ekonomicznej teorii nie ma narodowości. W praktyce, na rynku

globalnym, staje się ważnym narzędziem budowania siły i międzynarodowej

pozycji gospodarczej poszczególnych krajów.

My Polacy nie zbudujemy własnego modelu kapitalizmu bez własnego kapitału.

To przecież firmy rodzime, przeważnie małe lub średnie, oparte w całości na

rodzimym kapitale, są mocniej związane ze swoim miejscem pochodzenia,

zamieszkania i nawet wtedy, gdy już się rozwiną w duże przedsiębiorstwa i

utworzą nowe fabryki za granicą, pozostawiają swoje centra w kraju. To właśnie

firmy rodzime najmocniej zapewniają długotrwały wzrost gospodarczy każdego

państwa.

22

Jeśli międzynarodowe firmy inwestują za granicą, to należy mieć świadomość

tego, że prawie zawsze pozostawiają we własnym kraju, w centralnej siedziby

firmy działy badań i rozwoju, marketingu czy finansów. Także kadra zarządzająca

wysokiego szczebla pozostaje w centrali korporacji. W ten sposób zagraniczni

pracownicy sprzedają swoją pracę za granicę, a do ich rodzimego kraju napływają

pieniądze tworząc bogactwo.

Posiadając jak najwięcej własnych firm globalnych, Polska z powodzeniem

korzystałaby z tego mechanizmu. Można policzyć, że jeśli na przykład

zagraniczny klient kupi towar wyprodukowany za granicą przez polską firmę

globalną, to od 5 do 25 proc. ceny tego produktu trafia do naszego kraju w

postaci tzw. kosztów korporacyjnych (know how, koszty zarządzania, marketingu,

centrum logistycznego). Dlatego też znacznie korzystniejsze dla naszej gospodarki

jest preferowanie firm rodzimych o zasięgu międzynarodowym. Tylko wtedy mamy

szansę na tworzenie w naszym kraju drogich, wysokospecjalistyczne miejsca

pracy i eksportu polskiej myśli technicznej, która stanowi siłę gospodarki każdego

kraju. Liderami w eksporcie tak naprawdę są kraje, które oferują produkty

wysoko przetworzone.

Polskie firmy mają ogromny potencjał. Mamy dziesiątki przykładów na wysoki

poziom naszej myśli naukowej i technologii. To, że w wielu dziedzinach możemy

walczyć o rynki świadczy przykład FAKRO producenta okien dachowych. W

niespełna 20 lat polska firma zdobyła 14 proc. światowego rynku okien

dachowych. Takim wynikiem nie może się poszczycić prawdopodobnie żadna

Polska firma i mało która w Europie.

Nadszedł czas, aby nie tylko przyciągać zagraniczne inwestycje do Polski, ale

także wspierać ekspansję polskich firm na zagraniczne rynki. Musimy mieć

świadomość tego, że tylko firmy rodzime o zasięgu międzynarodowym są

gwarantem trwałego rozwoju gospodarczego państwa i zamożności jego obywateli.

Jeżeli się uda, wtedy w kraju powstaną setki tysięcy dobrze płatnych miejsc

pracy, tu będą centrale globalnych polskich firm, tutaj będą płacone podatki,

tutaj będzie rozwój na miarę XXI wieku. Wszystkich zainteresowanych tym

tematem zapraszamy na stronę www.pomysloprzyszlosci.org

23

Federacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Jakie reformy są potrzebne dla wzmocnienia konkurencyjności mikro,

małych i średnich przedsiębiorstw?

24

25

26

27

Cezary Kaźmierczak, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców

Jak zwiększyć konkurencyjność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw?

Wg zgodnej oceny instytucji międzynarodowych warunki do prowadzenia

działalności gospodarczej w Polsce nie są najlepsze:

• Bank Światowy – 55 miejsce

• Heritage Foundation: 57 miejsce i 26 w Europie

Najgorzej oceniane są następujące obszary:

• Prawo inwestycyjne – 161 miejsce (na 185 badanych krajów) [Bank Światowy]

• System podatkowy – 114 miejsce [Bank Światowy]

• Rozstrzyganie sporów sądowych – 84 miejsce [Bank Światowy]

Szczegóły znajdują się w naszym corocznym Raporcie – zainteresowanych

zapraszam do zapoznania się na naszych stronach internetowych:

http://zpp.net.pl/file/raport__Warunki_prowadzenia_firm_w_Polsce_2013.pdf

PERCEPCJA PRZEDSIĘBIORCÓW

Sektor MSP w Polsce to:

• około 1 700 000 firm zatrudniających do 250 pracowników

• Stanowi to 99,8% wszystkich firm działających w Polsce

• Sektor MSP zatrudnia ¾ Polaków

• Wytwarza 67% PKB

28

Tak przeszkody w prowadzeniu działalności postrzegają przedsiębiorcy:

Prof. Dominika Maison na zlecenie ZPP na reprezentatywnej grupie przedsiębiorców sektora MSP – 2011, 2012, 2013

RZĄDOWE RECEPTY

Rządowe recepty były, są i będą nieskuteczne ponieważ zajmują się wyłącznie

objawami a nie przyczynami problemów

• Zamiast obniżyć pozapłacowe koszty pracy, które są główną przyczyną

bezrobocia – rząd chce dopłacać przedsiębiorcom, żeby mogli je pokryć!

• Rząd twierdzi, że główną problemem MSP jest brak dostępu do kapitału i w

tym celu uruchamia specjalny fundusz, chyba nie wiedząc, że 70-81% firm

sektora MSP nie korzysta i nie chce korzystać z zewnętrznego

finansowania

• Różne programy dotacji na „innowacje” nie przynoszą żadnych efektów, a

stały się pomysłem na życie i wyciąganie pieniędzy podatnika, dla licznego

grona „ekspertów” i organizacji. Innowacyjny produkt nie potrzebuje

dotacji! Potrzebuje inwestora i jeśli jest on rzeczywiście innowacyjny, to go

znajdzie.

Sektor MSP nie potrzebuje dotacji i przywilejów. Sektor MSP potrzebuje

dobrego otoczenia prawno-instytucjonalnego i wolności gospodarczej.

29

TRZEBA USUNĄĆ PRZYCZYNY, A NIE OBJAWY

Rozstrzyganie sporów sądowych

Jedną z głównych przyczyn manii regulowania wszystkiego i tworzenia skrajnie

szczegółowych ustaw jest fakt, że nikt przy zdrowych zmysłach nie liczy na

rozstrzygnięcie sporu przez Sąd. Konstytucja niby nam gwarantuje „szybie

rozstrzyganie sporów sądowych”, ale jest to zupełna fikcja.

Jeśli ktoś chce na serio naprawiać Rzeczpospolitą musi zacząć od przywrócenia

sprawności sądów. Z punktu widzenia przedsiębiorców kluczowym jest:

• podzielenie sądownictwa na małe i duże sprawy gospodarcze (i

rozstrzyganie tych pierwszych w 2-3 tygodnie na podstawie prostej

procedury),

• wprowadzenie zasady „trail” – czyli proces dzień po dniu do zakończenia

• przerzucenie ciężaru dowodów na strony postępowania

• odejście od zasady ustalania prawdy materialnej na rzecz rozstrzygnięcia

sporu

Tylko tą drogą jesteśmy w stanie ograniczyć regulacyjny amok. Ustawy powinny

regulować ogólne zasady, a spory - szybko i sprawnie - powinny rozstrzygać sądy.

Przy każdym projekcie regulacji nad którym pracowaliśmy – rozbijaliśmy się o ten

problem.

Zmiany w procesie legislacji

• Prawa nie mogą tworzyć tylko prawnicy z wielkich kancelarii prawnych i

wielkich instytucji rządowych, dla których jedyną rzeczywistością jaka

znają jest kilkusetosobowa firma czy instytucja. Każde prawo musi być

poddawane testom ogniowym w warunkach firmy kilkuosobowej (firmy

do 9 pracowników, to 96% firm w Polsce)

• Wprowadzenie zasady, że każda ustawa dotycząca działalności gospodarczej

jest wprowadzana na czas określony (np. na 3 lata) i potem ewentualnie

przedłużana na kolejne okresy

• Wprowadzenie zasady, że zmian w projekcie ustawy może dokonywać tylko

ten kto ją zgłosił (np. rząd lub Prezydent) w formie autopoprawki, a

30

posłowie mogą jedynie przyjąć lub odrzucić integralny projekt ustawy

w całości.

Wiele ustaw wychodzi z Parlamentu w zupełnie innym kształcie niż zostały

zgłoszone, często wbrew intencjom projektodawców. Różnego rodzaju „wrzutki” w

ostatniej chwili bardzo często wypaczają ustawy i powodują liczne problemy. I nie

chodzi tu bynajmniej o sprawy typu „lub czasopisma” tylko o zwykłą

nieznajomość problemu.

Przywrócenie wolności gospodarczej – EU + 0

• Polska powinna zdobyć się na wielki wysiłek legislacyjny, podobny do

tego, jaki miał miejsce w tzw. Sejmie Kontraktowym – podobną misją i

determinacją

• Obecnego prawa gospodarczego naprawić się nie da. Ustawa o VAT była od

początku nowelizowana już kilkaset razy (!), o podatku dochodowym ponad

100! Często próby ich poprawiania prowadzą do pogorszenia sytuacji.

• Trzeba od nowa stworzyć proste, spójne prawo gospodarcze oparte o

zasadę EU+O (czyli nic więcej ponad wymagania UE). Dotyczy to przede

wszystkim:

• Przegląd i eliminacja aktów prawnych oraz przepisów - UE+0

• Ustawy o działalności gospodarczej

• Ustawy podatkowej

• Ustawy VAT

• Prawa budowlanego i Ustawy o inwestycjach infrastrukturalnych

(koncentracja prawa w tych dwóch aktach prawnych – dla mniejszych

i dużych inwestycji)

• Poza pozapłacownymi kosztami pracy, wysokość opodatkowania jest

dla nas drugorzędna. Ważniejsze jest, żeby podatki spełniały cechy

dobrego podatku, czyli były proste, tanie w poborze i nie do

uniknięcia.

• Należy zdecydowanie obniżyć pozapłacowe koszty pracy- główną

przyczynę bezrobocia - a ubytki z tego tytułu w budżecie państwa

uzupełnić z podatków konsumpcyjnych

31

Skoro udało nam się z Polski wyprowadzić Armię Czerwoną, to możemy i

tego dokonać. Dużo łatwiejsze i zależy tylko od nas.

POLSKA MA KNOW HOW

Polska 1988:

– Kompletny upadek gospodarczy

– Szalejąca inflacja, brak kapitału

– Nie było Internetu, komputerów, kredytów, banków, infrastruktury,

telefonów, powierzchni biurowych klasy A

– Nie było funduszy europejskich

– Nie było ŻADNYCH rządowych programów „wsparcia”, „walki z

bezrobociem”, stref ekonomicznych, programów wspierania

„innowacyjności” itd.

Wystarczyła wolność gospodarcza, wprowadzona ustawą Wilczka i polscy

przedsiębiorcy stworzyli 6 milionów miejsc pracy i zrealizowali polski

cud gospodarczy.

Gospodarka w XXI wieku jest tym samym czym była w XIX wieku – to prawo

podaży i popytu

Polska ma know how – trzeba z niego skorzystać!

32

Marek Orłowski, Prezes Zarządu, Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego

Bariery i ograniczenia rozwoju polskich mikro, małych i średnich

przedsiębiorstw na przykładzie polskiego przemysłu oświetleniowego

Polski przemysł oświetleniowy to branża, która może być obrazem stanu i

perspektyw rozwoju polskiego przemysłu mikro, małych i średnich firm.

Ze względu na swój charakter, genezę powstania jak i pozycję na rynku może być

doskonałym odbyciem sytuacji sektora MSP w Polsce.

Na podstawie analizy procesów zachodzących w polskim przemyśle

oświetleniowym można wysunąć ogólne wnioski dla sektora małych i średnich

przedsiębiorstw w Polsce.

Na temat roli i znaczenia małych średnich dla gospodarki Polski powiedzą na

pewno wiele inni utytułowani uczestnicy spotkania w dniu 21 marca 2013 r, ja

chciałbym się skupić na paru problemach, które wydają się fundamentalne dla

rozwoju polskich firm sektora MSP, w tym polskich firm oświetleniowych.

1. Zmiana podejścia do polskich mikro, małych i średnich firm.

Rozpatrywanie barier i ograniczeń rozwoju polskich małych i średnich firm należy

rozpocząć od problemu nastawienia czynników rządowych do tego sektora. Mimo,

że jest to sektor tak istotny dla gospodarki jest bardzo trudny do współpracy z

uwagi na rozdrobnienie, rozproszenie kapitału i możliwości wspólnego działania

czy też wywieranie nacisku. Mikro, małe i średnie firmy nie są sponsorami

wydarzeń medialnych, nie prowadzą dużych kampanii promocyjnych, nie lansują

się w mediach nie organizują lub sponsorują dużych konferencji i ewentów. Z tego

powodu nie są spostrzegane jako partner na którego tle można się pokazać, z

którym warto rozmawiać.

Trzeba także skończyć z lansowaniem wielkich korporacji jako jedynego miejsca

robienia kariery. Trzeba pokazać i nauczyć młodzież, że można się spełnić

pracując w małej firmie lub zakładając własna.

33

2. Konkurencyjność polskich małych i średnich firm w aspekcie

wprowadzania nowych regulacji prawnych Unii Europejskiej

W ostatnich latach zmieniło się kompletnie tradycyjne pojęcie konkurencyjności

przedsiębiorstw poprzez wprowadzenie do gry rynkowej wyrafinowanych narzędzi

prawnych do których nie są przygotowane zwłaszcza polskie małe i średnie

przedsiębiorstwa. Nie posiadają one w tym zakresie doświadczenia jak i

możliwości, w tym finansowych. Całkowicie pozbawione są również wsparcia ze

strony instytucji rządowych.

Silne lobby firm globalnych przygotowuje i propaguje rozwiązania prawne, które

mają za zadanie oczyścić rynek z miejscowej konkurencji lub całkowicie go

podporządkować.

Typowym przykładem takiego działania jest lansowana współpraca państw Unii

Europejskiej w zakresie patentu europejskiego o jednolitym skutku oraz umowa

międzynarodowa powołująca jednolity sąd patentowy. Efektem praktycznym jest

wymuszanie skrajnie niekorzystnych umów licencyjnych. Przykład takiego

działania prowadzonego przez jedną z firm globalnych branży oświetleniowej

został ujawniony w ostatnich okresie w prasie. W firmach pojawia się

przedstawiciel firmy globalnej, który jednoznacznie stwierdza, że jeżeli zarząd

firmy nie podpisze umowy licencyjnej to będzie musiał to uczynić zaraz po

przystąpieniu Polski do współpracy w ramach patentu europejskiego o jednolitym

skutku oraz przystąpieniu do umowy międzynarodowej powołującej jednolity sąd

patentowy. W przeciwnym wypadku firmy czekają bardzo kosztowne procesy.

Proponowane umowy licencyjne są skrajnie niekorzystne dla kontrahentów,

nakładają na nich np. obowiązek płacenia 5% opłaty od ceny zbytu całkowitego

wyrobu podczas gdy koszt elementu będący przedmiotem roszczeń wynosi

zaledwie 1-2% wartości tego wyrobu.

Umowy nakładają na polskie firmy obowiązek konsultowana wszystkich nowych

rozwiązań oraz ujawniania rynków z bytu i wielkości produkcji.

34

Czy zamiast popierania rozwiązań prawnych sankcjonujących obecność w

polskim życiu gospodarczym patentów, które nigdy nie miałyby w Polsce zdolności

patentowej np. że koło jest okrągłe a samochód składa się z silnika, nadwozia i

czterech kół, nie należałoby pomyśleć o powszechnym i nieograniczonym dostępie

do rozwiązań które są motorem rozwoju techniki i cywilizacji?

Brak możliwości przeciwdziałania lobbingowi firm globalnych na rzecz

wprowadzania konkretnych rozwiązań można łatwo prześledzić na przykładzie

dyrektywy wycofującej z użycia z rynku Unii Europejskiej tradycyjne żarówki jako

źródła światła.

Nie wdając się w szczegóły warto przypomnieć, że pominięto takie ważne aspekty

jak konieczność zbierania świetlówek i ich utylizację ze względu na obecność

rtęci, której ilości określono jako nie zagrażające środowisku.

Nie chciałbym abym był wzięty jako przeciwnik gospodarki niskoemisyjnej i

efektywnej energetycznie, wskazuję jedynie na pewne mechanizmy które stały się

niepokojącymi praktykami.

Przedstawiciele małych i średnich firm, przy podejmowaniu tak ważnych decyzji

są pomijani. Na gruncie międzynarodowym obecność ich przedstawicieli we

wszelkiego rodzaju stowarzyszeniach jest ograniczona ze względu na bariery

finansowe. Dotyczy to zarówno wysokość składek jak i koszty związane z

wyjazdami ekspertów.

Kontakty z przedstawicielami resortów, które również zaangażowane są w proces

legislacyjny jest znikomy żeby nie powiedzieć żaden.

3. Konkurencyjność polskich małych i średnich firm w aspekcie globalnych

procesów na rynku polskim

Wzrost konkurencyjności polskich przedsiębiorstw to przede wszystkim

konieczność wprowadzania nowych technologii, korzystania z osiągnięć techniki,

wprowadzanie nowych energooszczędnych rozwiązań.

35

Przykładem zmian w tym kierunku może być polski przemysł oświetleniowy. Na

właśnie zakończonych 13 marca w Warszawie 21 Międzynarodowych Targach

ŚWIATŁO 2013 można było znaleźć setki małych firm, które wchodzą w nowe

energooszczędne technologie oświetleniowe i systemy oszczędności energii. Wiele z

tych rozwiązań powstaje we współpracy z pracownikami naukowymi polskich

uczelni.

Co jest niezbędne do wsparcia tego procesu;

a) Uaktywnienie UOKIKu i innych organów rządowych do przeciwdziałania

nieprawnym i bardzo szkodliwym praktykom firm globalnych mających na celu

podporządkowanie sobie polskich firm produkcyjnych jak np. podpisywanie

umów licencyjnych omówionych w pkt. 1.

b) Bezwzględne egzekwowanie zakazu stosowania klauzur niedozwolonych w

umowach pomiędzy firmami dużymi, globalnym a małymi i średnimi firmami

polskimi poprzez stworzenie systemu stałego monitorowania tego zjawiska przez

urzędy do tego powołane.

c) Stworzenie mechanizmów umożliwiających współpracę małych firm z

uczelniami i instytutami państwowymi na zasadzie konsultacji oraz możliwości

wykonywania pojedynczych testów lub pomiarów na etapie prototypów czy

koncepcji, że względu na to, że badania kompleksowe są zbyt kosztowne.

d) Traktowanie małych i średnich polskich firm na równi z firmami globalnymi we

wszelkiego rodzaju zamówieniach i przetargach

e) Potraktowanie modernizacji obiektów rządowych i samorządowych jako

wzorcowych przy realizacji dyrektywy europejskiej w sprawie efektywności

energetycznej i odejścia od kryterium najniższej ceny

f) Prowadzenie rzeczywistej kampanii na rzecz produktów produkowanych w

Polsce.

36

g) Zapraszanie do konsultacji nowych rozwiązań prawnych przedstawicieli MSP

h) Zapraszanie przedstawicieli MSP do wszelkiego rodzaju debat i dyskusji

i) Domaganie się ze strony uczestników strony rządowej aby udział w debatach

organizowanych przez prywatne media na ważne tematy gospodarcze był

bezpłatny i brali w nim udział również przedstawiciele polskich małych i średnich

firm

j) Udział przedstawicieli resortów (niekoniecznie ministrów) we wszelkiego

rodzajów targach i wystawach w celu bezpośredniego kontaktu z polskimi

producentami, poznania ich możliwości i problemów oraz nabycia wiedzy i

informacji o branży.

4. Problemy małych i średnich firm związane z dominacja wielkich sieci

handlowych na polskim rynku.

Supremacja wielkich sieci handlowych na polskim rynku detalicznym jest faktem

i nie wydaje się możliwym zmiana w tym zakresie.

Możliwym jest jednak zmiana nieuczciwych praktyk monopolistycznych

znajdujących swoje odbicie w treści umów handlowych – odległe terminy

płatności, obciążanie dostawcy kosztami działań promocyjnych, bonusy roczne,

kary za każde nawet niezawinione naruszenie warunków umowy włącznie ze

zwrotem towarów do dostawcy w każdym dowolnie wybranym terminie ,

obciążanie dostawcy kosztami własnych błędów logistycznych itp.

Problemy te poruszane były wielokrotnie. W 2009 roku rząd podjął decyzję o

utworzeniu międzyresortowego zespołu do zbadania tego problemu. Mamy już

2013 rok, nie udało się chociaż w części wyeliminować niedozwolonych praktyk.

37

Nawet najlepsza polityka rządu nie odniesie skutku jeżeli nie będzie kontroli

rynku. Kontrola artykułów wprowadzonych na rynek w sieciach handlowych jeżeli

chodzi o urządzenia techniczne jest dalece niewystarczająca.

Kto ma to robić jeżeli powołane do tego urzędy bezradnie rozkładają ręce mówiąc

o niedoskonałości przepisów i braku środków i ograniczonych możliwościach

kontroli. Odnosi się wrażenie, że działania podejmowane są przeważnie tylko

wtedy gdy sprawa ma charakter medialny.

5. Stabilność prawa i jasność przepisów

Nie domagamy się dodatkowych przepisów ani specjalnych praw dla małych i

średnich przedsiębiorstw jednak niejasność przepisów podatkowych, brak

precyzyjnych wykładni i duża dowolność w interpretacji prawa podatkowego jest

przyczyną kłopotów małych przedsiębiorstw i ich likwidacji. Małe i średnie

przedsiębiorstwa nie dysponują plejadą radców prawnych, nie korzystają z usług

światowych kancelarii prawnych stąd są bardzo narażone na konsekwencje

związane z wszelkimi zmiany przepisów i ich interpretacjami, są też stałym

miejscem kontroli organów podatkowych.

38

Sergiusz Sawin, Partner, Innovatika

W poszukiwaniu tajemniczych mistrzów polskiej przedsiębiorczości

W wielu debatach publicznych poświęconych innowacjom często pojawiają się

pytania o to, kiedy Polska doczeka się swojego Skype’a czy Nokii; kiedy

urządzenia produkowane gdzieś nad Wisłą lub w odległej fabryce zarządzanej

przez polskiego właściciela staną się globalnym standardem i obiektem

westchnień mas konsumentów na wszystkich kontynentach. Zbudowanie polskiej

marki o sile i zasięgu Apple’a czy Google’a wciąż wydaje się być równie odległym

marzeniem, jak zwycięstwo reprezentacji naszego kraju w mistrzostwach świata w

piłce nożnej. Takie bezowocne oczekiwanie na „polską Nokię” z jednej strony

pogłębia frustrację różnego rodzaju środowisk administracyjno-biznesowych, z

drugiej wydaje się być paraliżujące dla liderów polskiego biznesu, którzy mogą

hamować swoje ambicje strategiczne w obawie przed presją głodnej sukcesu

opinii publicznej lub zwykłą porażką. Podobnie jak w sporcie rzadko mamy

okazję świętować sukces w globalnej dyscyplinie, ale zdarzają nam się

przedsiębiorcy wybitni działający i wygrywający w niszowych branżach o niskim

poziomie świadomości w opinii publicznej, która często nie zna lub nie zauważa

ich osiągnięć. Takie małe i średnie przedsiębiorstwa, określane przez Hermanna

Simona mianem Tajemniczych Mistrzów, mogą stać się w przyszłości wizytówką i

siłą napędową polskiej gospodarki.

Co cechuje tajemniczego mistrza? Przede wszystkim absolutne mistrzostwo w

jednej, wąsko zdefiniowanej specjalności na którą jest globalny popyt, jak np.

ogrodzenia elektryczne, pochłaniacze gazów, aparatura pomiarowa, wnętrza

kabin samolotów pasażerskich. W Polsce wymienić można m.in. Fakro, Kopex czy

Atlas. Mistrzostwo przejawia się w ciągłym dążeniu do ulepszania oferowanych

produktów, pogłębiania istniejącej wiedzy i przeznaczaniu znacznych środków na

prace badawczo-rozwojowe w obszarach, w których się konkuruje. Przyjmuje się,

że na każdego pracownika takiej firmy przypada średnio 30 patentów, w

porównaniu z przeciętną wartością pięciu patentów na pracownika w typowej

korporacji. Po drugie: tajemniczych mistrzów cechuje długofalowe myślenie

strategiczne, stabilne przywództwo, często przechodzące z pokolenia na pokolenie,

a także pragnienie działania bez zbytniego rozgłosu.

39

Warto zadać sobie więc pytanie, jak poprowadzić polską przedsiębiorczość w

stronę globalnych specjalizacji. Jakie mechanizmy i narzędzia wsparcia będą

najbardziej skuteczne?

Obraz polskich MŚP, jaki wyłania się z różnego rodzaju badań prowadzonych

przez jednostki samorządu terytorialnego, instytucje otoczenia biznesu i agencje

rozwoju przedsiębiorczości, nie napawa optymizmem. Brak długoterminowej wizji

rozwoju, niska skłonność do podejmowania ryzyka, brak chęci do inwestowania w

prace badawczo-rozwojowe, czy w badania potrzeb klientów, niewielkie

zainteresowanie ochroną swoich praw własności intelektualnej to typowe cechy

polskiego małego lub średniego przedsiębiorstwa i jednocześnie bariery

ograniczające potencjał rozwoju innowacji. Z drugiej strony elastyczność w

działaniu, szybkie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe i potrzeby

klientów oraz legendarna wręcz zdolność do „kombinowania” w pozytywnym

sensie tego słowa, a więc umiejętność podjęcia niestandardowego działania w

razie nagłej potrzeby to zalety, na których można budować globalną pozycję i

skutecznie konkurować z innymi graczami, nawet tymi globalnymi o wieloletniej

tradycji, czego skutecznie dowodzi Drutex, Barlinek czy chociażby Solaris.

Wysokie wykorzystanie funduszy unijnych na działania proinnowacyjne przy

jednoczesnym braku wielu sukcesów w postaci przełomowych innowacji jest

również dowodem, że polscy przedsiębiorcy działając ad hoc doskonale radzą

sobie z pisaniem wniosków i pozyskiwaniem dofinansowania w kolejnych

konkursach, a jednocześnie nie mają długofalowej wizji rozwoju, która

umożliwiłaby im konsekwentne dążenie do wyznaczonego celu.

W świetle wymienionych wyżej wad i zalet polskich MŚP działania rządu w

najbliższej perspektywie programowania na lata 2014-2020 powinny skupić się

na tych mechanizmach wsparcia, które zniwelują typowe wady polskiej

przedsiębiorczości i wzmocnią te cechy, które predestynują nas do bycia liderami

wielu branż na arenie europejskiej i na rynku globalnym. Są to:

dostarczenie małym i średnim przedsiębiorstwom narzędzi i wsparcia w

procesie tworzenia długofalowej strategii rozwoju modelu biznesu z

naciskiem na specjalizację i internacjonalizację,

40

dofinansowanie badań rynku i badań potrzeb klientów na rynkach

międzynarodowych, które umożliwią rozpoznanie ważnych i

niezaspokojonych potrzeb wybranych grup odbiorców i w rezultacie,

pomogą opracować rozwiązania, które na te potrzeby odpowiedzą i

umożliwią ekspansję lokalnych przedsiębiorstw na nowe rynki,

włączenie małych i średnich przedsiębiorstw w prace badawczo-rozwojowe,

których rezultaty mogą zostać w przyszłości zakupione przez administrację

publiczną,

Wsparcie komercjalizacji rezultatów prac badawczo-rozwojowych na

rynkach zagranicznych,

zdefiniowanie ważnych długofalowych wyzwań społeczno-gospodarczych i

zaangażowanie MŚP w wypracowywanie rozwiązań, które na te wyzwania

odpowiedzą przy wykorzystaniu mechanizmów innowacyjnych zamówień

publicznych i zamówień przedkomercyjnych.

Tego typu programy wsparcia oferowane szeroko w krajach takich jak USA (Small

Business Innovation Research), czy w Wielkiej Brytanii (Small Business Research

Initiative) skutkują znaczną liczbą wdrożonych innowacji i umożliwiają ich

uczestnikom budowanie trwałej przewagi konkurencyjnej na podstawie

uzyskanych praw własności intelektualnej.

Innym instrumentem wsparcia, propagowanym przez Komisję Europejską są

przedkomercyjne zamówienia publiczne (PCP), wyłączone z ustawy Prawo

Zamówień Publicznych, które umożliwiają równoległe włączenie kilku

niezależnych podmiotów z grupy MŚP w proces tworzenia innowacyjnych

rozwiązań odpowiadających na ważne wyzwania społeczne zgłoszone przez

publicznego zamawiającego. Doświadczenia Holandii, pioniera PCP w Europie

pokazują, że uczestnicy takiego procesu, pozyskujący dofinansowanie na prace

B+R i uzyskujący pełne prawa do rezultatów tych prac, mogą skutecznie

komercjalizować wypracowane rozwiązania w całej Europie. Symulacja

pilotażowego wdrożenia PCP w Polsce przeprowadzona z udziałem Ministerstwa

Gospodarki, Budownictwa i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju jednoznacznie

wykazała, że tego typu podejście ma szansę na sukces, a zapotrzebowanie

41

publicznych zamawiających na innowacyjne produkty będące rezultatem takiego

procesu może być bardzo duże.

Oferując MŚP możliwość dofinansowania prac badawczo-rozwojowych w

wyznaczonych kierunkach strategicznych istotnych z punktu widzenia strategii

Państwa i jednocześnie pozostawiając w ich rękach pełną możliwość

komercjalizacji uzyskanych rezultatów zrealizujemy kilka istotnych celów:

pomożemy małym i średnim przedsiębiorstwom budować kapitał

intelektualny, który w dzisiejszych czasach jest trwalszym aktywem niż

dodatkowe środki na koncie pozyskane w ramach programu pożyczkowego,

ulgi podatkowej czy jednorazowej dotacji na rozwój

budujemy podstawy do rozwoju prawdziwych tajemniczych mistrzów

zdolnych do konkurowania w ramach swoich specjalności z globalnymi

graczami na wszystkich kontynentach,

wzmacniamy konkurencyjność polskiej gospodarki w wyznaczonych

długofalowych obszarach strategicznego rozwoju.

42

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, Główna Ekonomistka PKPP Lewiatan

MŚP – zdolność do konkurowania na rynku globalnym

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach

Rekomendacje II Europejskiego Kongresu Małych i Średnich

Przedsiębiorstw

Podczas debat oraz paneli towarzyszących obu Kongresom zostały wypracowane

wnioski zebrane w postaci Rekomendacji. Stanowią one swoistego rodzaju

drogowskaz dla tworzenia lepszych warunków rozwoju największego sektora

gospodarki i zniwelowania barier uniemożliwiających wejście MŚP na zagraniczne

rynki. Zaproponowane rekomendacje zostały ujęte w grupach problemowych

według schematu: diagnoza stanu obecnego, rekomendacje i adresaci.

„Mamy nadzieję, że wskazane (…) rekomendacje i postulaty stanowić będą

drogowskaz dla administracji rządowej i publicznej oraz firm sektora MSP, których

realizacja przyczyni się do poprawy polskiej gospodarki oraz rozszerzy współpracę

z zagranicą, zwłaszcza w czasach kryzysu. Bardzo duże zainteresowanie

Kongresem oraz wciąż rosnąca potrzeba dialogu i integracji środowisk

gospodarczych utwierdzają nas w przekonaniu, że Europejski Kongres Małych

i Średnich Przedsiębiorstw stanowi ważną platformę wymiany opinii i

doświadczeń. Dlatego z tego miejsca już pragnę Państwa zaprosić na kolejną

edycję Kongresu, która odbędzie się 16-18 września 2013 r.” – Tadeusz Donocik,

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego.

WYBRANE REKOMENDACJE :

UCHWAŁA II EUROPEJSKIEGO KONGRESU MAŁYCH I ŚREDNICH

PRZEDSIĘBIORSTW:

II Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw zwraca się z apelem do

Sejmu o uchwalenie ustawy o samorządzie gospodarczym, opracowanym przez 5

organizacji: Business Centre Club, Krajową Izbę Gospodarczą, Naczelną Radę

Zrzeszeń Handlu i Usług, Polską Radę Biznesu i Związek Rzemiosła Polskiego.

Oficjalna i publiczna prezentacja projektu nastąpiła 8 marca 2010 r. Projekt został

przekazany 9 kwietnia 2010 r. marszałkowi Sejmu RP oraz przewodniczącemu

sejmowej Komisji Gospodarki. 11 czerwca 2010 r. odbyło się spotkanie z

prezydium sejmowej Komisji Gospodarki w sprawie prezentacji projektu ustawy

o powszechnym samorządzie gospodarczym. W spotkaniu uczestniczyli

55

przedstawiciele organizacji pracodawców, które wspólnie opracowały projekt. Szef

Komisji Gospodarki zapowiedział przeprowadzenie konsultacji projektu z klubami

parlamentarnymi. Od tego czasu zaległa cisza. Samorząd jest nieodzownym

elementem państwa obywatelskiego i dialogu społecznego. Szczególną rolę

odgrywa w dobie spowolnienia gospodarczego, z którym mamy dzisiaj do

czynienia w Polsce, w zakresie doradzania rządowi podejmowania

i przeprowadzania działań zaradczych. Jako podmiot prawa publicznego wyręcza

władzę publiczną w wielu obszarach, które w Polsce wymagają pilnej naprawy -

choćby wymiar sprawiedliwości i system samorządowych mediacji oraz sądów

arbitrażowych. Szczegółowe funkcje samorządu zostały zaprezentowane w w/w

projekcie ustawy. Generalnie, samorząd gospodarczy w przedstawionym Sejmowi

ujęciu nie jest organizacją przymusową z obowiązującymi składkami. Zrzeszeni

przedsiębiorcy są uczestnikami samorządu – na wzór samorządu terytorialnego – z

możliwością dobrowolnego wykorzystania swoich praw. Projekt ustawy nosi

wszelkie znamiona ducha partnerstwa publiczno – prywatnego, korzyściami,

których doświadczyły już państwa Europy. Jako członek Unii Europejskiej Polska

musi dołączyć do beneficjentów funkcjonowania samorządu gospodarczego jak

najszybciej. Kongres zwraca się do Sejmu RP o niezwłoczne uchwalenie ustawy o

samorządzie gospodarczym.

NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE W MŚP

Diagnoza stanu obecnego:

W Polsce nadal istnieją jeszcze „białe plamy” dostępu do internetu, co stanowi dla

firm, szczególnie tych z sektora MŚP, ograniczenie w dostępie do nowoczesnych

rozwiązań i barierę w stosowaniu narzędzi informatycznych wspomagających

zarządzanie, rozwój i wzrost konkurencyjności. Brak jest także przejrzystych

rozwiązań administracyjnych zachęcających, ułatwiających i upowszechniających

stosowanie e-podpisu i zawieranie umów na odległość.

„ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE”

Udostępnienie przedsiębiorcom aktualnej, wiarygodnej i bezpłatnej

informacji tworzonej na potrzeby różnych instytucji publicznych a

dotyczących zjawisk gospodarczych i ich interpretacji dla celów

56

zarządzania strategicznego . Utworzenie systemu statystyki lokalnej,

sprzężonego z systemem statystyki GUSowskiej. Dostęp do tego typu

informacji pozwoli w szczególności mikro i małym firmom wytyczyć

kierunki, strategię działania, oraz pomoże im dostosować swoją

działalności do antycypowanej sytuacji gospodarczej.

Potrzeba skoncentrowania pomocy finansowej Unii Europejskiej w

przyszłej perspektywie w latach 2014 – 2020 na precyzyjnie określonych

celach gospodarczych wynikających z rzeczywistych i najważniejszych

problemów polskich firm.

Skierowanie roli instrumentów pomocy publicznej na zachęcanie

przedsiębiorców do rozwoju swojego potencjału poprzez ich

komplementarność i celowość. Koncentrowanie pomocy na wsparcie

działań prorozwojowych. Uzupełnienie instrumentów wsparcia

bezpośredniego o doradztwo umożliwiające wzmocnienie organizacyjne.

Potrzeba koncentracji polityki i programów finansowych wokół aktualnych

wyzwań, stojących przed przedsiębiorcami, takich jak: zmiany

klimatyczne, ograniczony dostęp do zasobów naturalnych. Pozwoli to

przedsiębiorcom przygotować się do tych zmian i dzięki temu kształtować

swoją pozycję konkurencyjną na tworzących się rynkach globalnych. To

jest właśnie idea strategii Europa 2020, która została przyjęta przez

państwa członkowskie.

„NOWOCZESNE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE

ZARZĄDZANIE, ROZWÓJ I WZROST KONKURENCYJNOŚCI MŚP”

Diagnoza stanu obecnego:

W Polsce nadal istnieją jeszcze „ białe plamy” dostępu do internetu, co stanowi dla

firm, szczególnie tych z sektora MŚP ograniczenie w dostępie do nowoczesnych

rozwiązań i barierę w stosowaniu narzędzi informatycznych wspomagających

zarządzanie, rozwój i wzrost konkurencyjności. Brak jest także przejrzystych

rozwiązań administracyjnych zachęcających, ułatwiających i powszechniających

stosowanie e-podpisu i zawieranie umów na odległość.

57

Dalsza likwidacja barier infrastrukturalnych związanych z powszechnym

dostępem do szerokopasmowego internetu, zainicjowana i realizowana

jako projekt administracji rządowej o zasięgu ogólnopolskim. Celem

projektu powinno być zapewnienie dostępu do szybkiego internetu również

w tych rejonach (tzw. „białe plamy”), gdzie przedsiębiorcom prowadzącym

działalność komercyjną nie opłaca się tworzyć infrastruktury

teleinformatycznej/teletechnicznej z uwagi na zbyt wysokie koszty.

Wprowadzenie powszechnego i standardowego na poziomie kraju

rozwiązania z zakresu identyfikacji i autoryzacji (e-podpis) w obszarze

administracji państwowej (e-administracja), które pozwoli m.in. na

zawieranie umów na odległość, zwiększając tym samym możliwości

rozwoju gospodarczego oraz zmniejszy koszty i czas związany z obiegiem

dokumentów papierowych. Obszar e-administracji i potencjalnych,

możliwych do wdrożenia udogodnień w tym zakresie mikro i małych firm

powinien być traktowany jako nadrzędny i priorytetowy z uwagi na jego

istotny wpływ na gospodarkę.

INNOWACJE TWORZĄ SIĘ W MŚP

„ODCZAROWAĆ DOLINĘ KRZEMOWĄ – CZY SUKCES DOLINY KRZEMOWEJ

JEST MOŻLIWY DO POWTÓRZENIA W POLSCE?”

Diagnoza stanu obecnego:

Polska jest krajem przyjaznym i stwarza możliwości do inwestowania w projekty

innowacyjne. Posiadamy kluczowe kompetencje - liderzy innowacji, dostęp do

nowych technologii. Do słabych stron należy słaba współpraca pomiędzy nauką i

biznesem oraz brak modelowych rozwiązań komercjalizowania nowych technologii.

Sieciowanie przedsiębiorstw jako kluczowa europejska inicjatywa

umożliwiająca nawiązywanie stałej i efektywnej współpracy pomiędzy

biznesem, nauką i ich otoczeniem. Dobrze zorganizowane klastry tworzą

środowisko sprzyjające rozwijaniu nowych technologii, komercjalizacji

badań. Co więcej klastry są dla mikro, małych i średnich

przedsiębiorstw sposobem na konkurowanie z dużymi

przedsiębiorstwami oraz z korporacjami.

58

Potrzeba tworzenia własnych indywidualnych rozwiązań sprzyjających

rozwojowi innowacyjności, uwzględniających lokalną tradycję i

uwarunkowania kulturowe. Konieczność ciągłego monitorowania

efektywności tych rozwiązań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa

przeinwestowania.

Pobudzanie współpracy pomiędzy najważniejszymi ośrodkami

akademickimi w kraju oraz wzmacnianie uczelni posiadających

największy potencjał w implantowaniu podobnych do Doliny Krzemowej

inicjatyw.

Stworzenie specjalnego, proinnowacyjnego funduszu finansującego tego

typu przedsięwzięcia i w sposób aktywny biorącego na siebie

podwyższone ryzyko niepowodzenia inwestycji.

„TRANSFER TECHNOLOGII DO BIZNESU”

Diagnoza stanu obecnego:

W relacjach nauka – biznes nie został wypracowany uniwersalny model transferu

nowej technologii do gospodarki. Brakuje pomysłów na efektywne finansowanie

takich rozwiązań ze środków publicznych, a także właściwego uregulowania

kwestii własności majątkowej do opatentowanego urządzenia. Funkcjonuje niska

świadomość przedsiębiorców o możliwościach patentowych.

Stworzenie ramowego modelu transferu technologii do biznesu. Model

powinien pokazywać korzyści wynikające dla biznesu z inwestowania w

prowadzenie badań naukowych. Wypracowany model wzmocni relacje,

będzie stymulował współpracę pomiędzy nauką i biznesem. Ważnym

elementem modelu będzie stworzenie biznes planu dla wdrożenia i

komercjalizacji pomysłu.

Premiowanie w systemach finansowania badań ze środków publicznych

wdrażania nowych rozwiązań, rozwijanych samodzielnie lub we współpracy

z jednostkami naukowymi. Odejście od finansowania zakupu gotowych

„pudełkowych” rozwiązań., które często w krajach wysokorozwiniętych

technologii są uważane jako przestarzałe.

59

Szerokie rozumienie innowacji, nie tylko jako nowe procesy technologiczne,

czy innowacyjne produkty. W myśleniu o innowacjach uwzględnienie

aspektu społecznego i organizacyjnego, co niesie ze sobą większy potencjał

rozwojowy.

Tworzenie sieci powiązań i współpraca międzynarodowa w obszarze

innowacyjnym w celu zwiększenia potencjału bardziej skutecznego

konkurowania z gospodarką azjatycką czy amerykańską.

Wsparcie systemów otwartych innowacji poprzez rozwój rozwiązań

telekomunikacyjnych.

Finansowanie programów, przybliżających świat nauki do realiów

gospodarki, poprzez staże naukowców w firmach, czy zachęcających

naukowców do zakładania własnych firm samodzielnie lub we współpracy

z bardziej doświadczonymi przedsiębiorcami.

Stworzenie na poziomie europejskim sieci coachów wspierających

naukowców i przedsiębiorców w budowaniu relacji i nawiązywaniu

współpracy w celu wspólnego prac badawczych i rozwojowych.

Systemowe wsparcie dla przedsiębiorców zainteresowanych wdrażaniem i

komercjalizacją rozwiązań innowacyjnych, poprzez stosowanie stałych

narzędzi, jak np. ulgi, zwolnienia podatkowe, preferencje.

Upowszechnianie modelu, w którym przedsiębiorca jest inicjatorem rozwoju

i innowacji, a także czynnie uczestniczy w pracach badawczych

prowadzonych przez sektor nauki.

Konieczność weryfikacji systemu patentowego, w którym bardziej

chronione powinny być interesy przedsiębiorców w osiąganiu przyszłych

dochodów ze sprzedaży samodzielnie rozwijanych innowacji. W chwili

obecnej większość wynalazków patentowanych jest przez sektor nauki.

Przede wszystkim dlatego, że punktowane jest zgłaszanie patentów. W

żaden sposób w systemie rankingowania nie uwzględnia się sukcesów

komercjalizacyjnych zgłaszanych do ochrony wynalazków. Jednocześnie nie

ma żadnych przeciwwskazań do tego, żeby uczelnie sprzedawały prawa do

wypracowanych technologii. Tymczasem bardzo niewielki jest odsetek

komercjalizowania patentów zgłaszanych do Urzędu Patentowego RP.

60

POPRAWA OTOCZENIA DLA ROZWOJU MŚP

„PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE JAKO SPOSÓB NA ZWIĘKSZANIE

INWESTYCJI SAMORZĄDU GMINNEGO”

Diagnoza stanu obecnego:

W Polsce, podobnie jak w Europie, realizacja projektów w formule partnerstwa

publiczno-prywatnego (PPP) może stać się kluczowym rozwiązaniem dla

zdynamizowania procesów inwestycyjnych w samorządach. Aby tak się jednak

stało konieczne jest zidentyfikowanie istniejących barier oraz ich wyeliminowanie.

Przełamanie istniejących i głęboko zakorzenionych barier

psychologicznych, negatywnych skojarzeń z tzw. „czwartym P” , czyli

prokuraturą. Niezmiernie ważna jest transparentność w zakresie wyboru

partnera prywatnego. Jeżeli w postępowaniu zachowane są procedury

określone przepisami prawa, wtedy nie ma zagrożenia oskarżenia o

korupcję lub niegospodarność.

Uwzględnienie kluczowej roli ekspertów, doradców prawnych i

finansowych, którzy w trakcie realizacji złożonej i długofalowej procedury

PPP mogą zwiększyć szansę na efektywną i sprawną współpracę

podmiotów prywatnych z sektorem publicznym.

Doprecyzowanie przepisów prawa mających zastosowanie przy realizacji

formuły PPP, do których stosować się powinny samorządy terytorialne.

Przykładem może być właściwa implementacja Decyzji nr 18/2004

Eurostatu do polskiego prawa, która dotyczy wpływu zobowiązań z

tytułu umów partnerstwa publiczno-prywatnego na zadłużenie

samorządów.

Korzystanie z doświadczeń jednostek samorządu terytorialnego

realizujących takie projekty oraz promocja dobrych praktyk.

EDUKACJA DLA MŚP

Diagnoza stanu obecnego:

W okresie ostatnich 20 lat zniszczono jakość kształcenia zawodowego w Polsce.

61

Potrzeba pilnego programu Rządowego we współpracy z samorządem

terytorialnym i gospodarczym przebudowującego cały dotychczasowy

system edukacji i zajęć warsztatowo-laboratoryjnych.

BARIERY PRAWNE I INSTYTUCJONALNE W PROCESACH

INWESTYCYJNO – BUDOWLANYCH

Diagnoza stanu obecnego:

Obowiązujący w Polsce stan prawnynormujący problematykę inwestycyjno--

budowlaną wymaga zmian. Wykładnikiem tej oceny jest proces uzyskiwania

pozwolenia na budowę, który w Polsce trwa średnio 311 dni i obejmuję 32

procedury, a w Niemczech 100 dni i 12 procedur. Jest to następstwo obecnych

regulacji prawnych, które są powszechnie i zgodnie oceniane jako: niestabilne i

nadmiernie niesformalizowane, wewnętrznie zdezintegrowane, zbyt rygorystyczne

i nadmiernie restrykcyjne oraz konfliktogenne i korupcyjne.

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Opracowanie projektu

kompleksowej nowelizacji ustawy „O planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym”. Należy przyjąć nadrzędną zasadę, że państwo i jego władza

wykonawcza powinna być regulatorem racjonalnego zagospodarowania

kraju a zasady wolnego rynku nie mogą tej powinności i władzy zastąpić.

Dla spełnienia tej zasady przywrócić systemowo obligatoryjność planowania

przestrzennego, hierarchię planów i monopolu planistycznego władz

publicznych. Przestrzeganie zasady, że wprowadzanie zmian przeznaczenia i

użytkowania terenu powinno następować tylko na podstawie planów

miejscowych.

Prawo budowlane. Opracowanie najpóźniej w I kwartale 2013r. projektu

ustawy „Prawa Budowlanego” poprzedzonego obowiązkowymi

konsultacjami społecznymi oraz uwzględniającego następujące rozwiązania:

• jednoznaczne określenie praw i obowiązków uczestników procesu

budowlanego oraz uprawnień i obowiązków organów administracji

publicznej.

• rezygnację w możliwie największym zakresie z rozstrzygnięć jako

decyzji administracyjnych na rzecz form uproszczonych, na etapie

poprzedzającym rozpoczęcie robót budowlanych,

62

• wytypowanie obiektów i robót budowlanych – niewymagających

ingerencji administracyjno- prawnej np. poprzez zastosowanie

procedur zgłoszeniowych.

• podniesienie sprawności działania organów nadzoru budowlanego.

• wdrożenie zasady sprawowania nadzoru autorskiego wyłącznie przez

autora projektu.

Prawo zamówień publicznych. Uwzględnienie w konsultowanym obecnie

dokumencie „Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo

zamówień publicznych” szerszych możliwości Zamawiających stosowania

selekcji i wyboru wiarygodnych Wykonawców robót budowlanych oraz

przywrócenie równych praw i obowiązków pomiędzy Zamawiającymi i

Wykonawcami. Tworzenie warunków zapewniających wzrost

profesjonalizmu i etyki uczestników rynku zamówień publicznych przez

szeroki dialog pomiędzy Zamawiającymi a Wykonawcami oparty na

wzajemnej współpracy i partnerstwie. Przywrócenie partnerskich relacji

pomiędzy inwestorami publicznymi a organizacjami wykonawczymi

budownictwa poprzez opracowanie poprzez Urząd Zamówień Publicznych

wzorcowych umów na realizację robót budowlano-montażowych.

Monitorowanie procedowania w Parlamencie Europejskim nowych

projektów dyrektyw – klasyczną i sektorową, opracowanych przez Komisję

Europejską, a dotyczących rynku zamówień publicznych, zwłaszcza

niezbędnego zdefiniowania pojęcia „rażąco niskiej ceny”, której brak jest

podstawowym problemem inwestorów w przetargach na roboty budowlane.

INTERNACJONALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW – OD LOKALNOŚCI DO ŚWIATA

BEZ GRANIC

Rozwijanie współpracy z państwami Sąsiedztwa Wschodniego oraz Rosji

i Kazachstanu w obszarze rozwoju MSP, nawiązywania współpracy i

kooperacji między firmami, nawiązywania oraz rozwoju współpracy

między instytucjami otoczenia MSP, a szczególnie Izbami Przemysłowo-

Handlowymi i organizacjami MMŚP.

Szkolenie i tworzenie wykwalifikowanych kadr, posiadających nie tylko

wiedzę nt. realiów gospodarczych państw obcych lecz również biegle

władających obcymi językami i znających kulturę biznesową.

63

Stworzenie sprzyjających warunków kredytowo – ubezpieczeniowych do

prowadzenia współpracy biznesowej międzynarodowej.

Utworzenie przez struktury państwowe bilateralnych platform

informacyjno - kontaktowych umożliwiającej wymianę informacji o

możliwościach i potrzebach rynków, kierunkach i trendach ich rozwoju,

warunkach prowadzenia biznesu, a także stwarzającej możliwość

wirtualnych spotkań B2B.

Budowa kontaktów i relacji pomiędzy bilateralnymi izbami

gospodarczymi celem zapewnienia wsparcia dla firm z obu państw na

każdym etapie ich działalności.

Ochrona prawna i instytucjonalna dla polskich przedsiębiorców,

realizujących swoje interesy zagranicą, polegająca na pośredniczeniu w

korzystaniu z lokalnych firm ubezpieczeniowych, reprezentowaniu przed

wymiarem sprawiedliwości i dochodzenia odszkodowań z tytułu

niezrealizowanych kontraktów.

Usprawnienie odpraw celnych na przejściach granicznych oraz zmiana

ich stylu i kultury celem udogodnienia warunków przepływu ludzi i

towarów.

Aktywizacja działań Centrów Obsługi Inwestora i Eksportera przy

Urzędach Marszałkowskich w zakresie instruktarzu, koordynacji i

promocji MŚP oraz pełnienia roli partnera w bezpośredniej współpracy.

Prowadzenie międzynarodowej wymiany studentów pomiędzy

uczelniami.

Korzystanie z profesjonalnych opracowań Wydziałów Promocji Handlu i

Inwestycji Ambasad RP jako informacyjnej formy wsparcia.

64

Stowarzyszenie Niepokonani 2012

Wstępne postulaty in statu nascendi

1. W zakresie prawa karnego:

A. Zdjąć z sądu obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Naszym zdaniem sądy są od rozstrzygania sporu (= rozważenia czy

dowody jednoznacznie potwierdzają winę, czy budzą wątpliwości, czy

też świadczą o niewinności oskarżonych) a nie od udowadniania

winy. Tylko i wyłącznie obowiązkiem prokuratury/oskarżycieli jest

udowodnić przed niezawisłym sądem, bez żadnych wątpliwości, winę

oskarżonemu.

B. Wprowadzenie faktycznej zasady równości stron w procesie karnym,

począwszy od postępowania przygotowawczego:

i. Postępowanie przygotowawcze musi rozpocząć się decyzją sądu,

na podstawie postawionych zarzutów, uwiarygodnionych przez

wybrane dowody dostarczone przez organy ściągania lub/i

oskarżycieli posiłkowych. Nie można umożliwiać

„niekończącego się” prowadzenia postępowania „w sprawie” a

potem w jeden dzień postawić zarzuty, a drugiego akt

oskarżenia nie dając tym samym obronie możliwości aktywnego

uczestniczenia w trakcie postepowania.

ii. Musi zostać jasno określony status osoby „podejrzanej”. Jeśli

podejrzany, to muszą być mu postawione zarzuty a to wiązać

się musi ze wszystkimi sankcjami postępowania

przygotowawczego.

iii. Ograniczenia czasowe dotyczące postepowania

przygotowawczego (np. 3 miesiące) przy uwzględnieniu

nielicznych wyjątków (najbardziej drastyczne zbrodnie +

zorganizowana przestępczość)

iv. Możliwość maksymalnie jednokrotnego przedłużenia

postepowania przygotowawczego, na wniosek prokuratora

prowadzącego, składa prokurator nadzorujący prokuratury

apelacyjnej do sądu apelacyjnego. Jednokrotnie przedłużenie

65

nie może być na okres dłuższy niż pierwotny okres

postepowania (np. max. 3+3)

v. Postepowanie przygotowawcze może zakończyć się tylko dwoma

decyzjami:

Umorzeniem postępowania – nie likwiduje możliwości

wznowienia pozstępowania ale tylko w sytuacji

pozyskania nowego materiału dowodowego przez organa

ścigania

Złożeniem w sądzie aktu oskarżenia

vi. Po złożeniu przez prokuraturę aktu oskarżenia w sądzie, cały

materiał dowodowy zostaje przekazany obronie, pod kontrolą

sądu, celem przeprowadzenia postępowania przez obronę przy

zachowaniu wszystkich praw śledczych, takich jak:

powoływanie świadków, konfrontowanie światków,

powoływanie biegłych, nieograniczony prawo do składania

nowych wniosków dowodowych

vii. Postępowanie obrony może trwać dokładnie tyle samo ile

postępowanie prokuratury

viii. Postępowanie obrony kończy się:

Złożeniem wniosku o uniewinnienie

Złożeniem wniosku od dobrowolnym poddaniu się karze

Złożeniem wniosku o przed-sądową mediację

ix. Oba wnioski obrony i prokuratury rozpatrywane są przez sąd,

który jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy zasadniczej może:

Uniewinnić oskarżonego lub przychylić się do wniosku o

dobrowolnym poddaniu się karze.

Wnioskować do prokuratury o uzupełnienie materiału

dowodowego w zadanym czasie (nie dłużej np. ww. 3

miesiące) – uzupełnienie może odbyć się tylko raz w

danej sprawie.

Rozpocząć postepowanie procesowe przed sądem,

podczas którego materiał dowodowy obu stron i prawa

obu stron są respektowane w sposób równomierny bez

uprzywilejowania którejkolwiek z nich.

66

C. Faktyczna ochrona danych osobowych w trakcie postępowania

przygotowawczego – ograniczenie medialnej działalności prokuratury

przynajmniej do czasu przedstawienia aktu oskarżenia.

D. Wprowadzenie sądowego nadzoru nad śledztwem. Bieżące i stałe

nadzorowanie pracy Prokuratury i Policji w zakresie zasadności i

legalności podejmowanych działań; w szczególności poprzez kontrolę

wniosków o areszt, podejmowanych czynności operacyjnych i innych

działań niejawnych, terminów prowadzenia postępowań;

E. Wprowadzenie możliwości składania zażaleń na odmowę

uwzględnienia wniosku dowodowego przez sąd; przy czym zasadą jest

bezwzględny nakaz uwzględniania wszelkich wniosków dowodowych

obrony;

F. Zaostrzenie rygorów w zakresie możliwości sprawowania funkcji

biegłego, nadto możliwość zapoznania się ze stanem wiedzy biegłego

przez strony w celu dokonania oceny jego możliwości wydania

rzetelnej opinii; nadto możliwość ujawnienia moralnych predyspozycji

biegłego do opiniowania oraz możliwość sprawdzenia czy nie zachodzi

konflikt interesów biegłego w stosunku do oskarżonych /

pokrzywdzonych.

G. Wprowadzenie zasady, że „owoce zatrutego drzewa są również

zatrute” czyli: jeśli dowód oskarżenia został wadliwie przeprowadzony

to należy go odrzucić z góry a nie badać czy naruszenie procedury

przez organy miało wpływ na wynik przeprowadzonego dowodu;

H. Wprowadzenie bezwzględnej jawności i dostępu do akt przez

oskarżonego i pokrzywdzonego;

I. Nadanie statutu strony pokrzywdzonemu w postępowaniu

przygotowawczym i sądowym;

J. Wprowadzenie możliwości składania prywatnych aktów oskarżenia po

umorzeniu postępowania przez oskarżycieli w miejsce zażalenia na

umorzenie.

K. Nagrywanie wszystkich czynności postępowania przygotowawczego i

sądowego za pośrednictwem kamer wideo, z zachowaniem ciągłości

nagrania pod rygorem odrzucenia treści nagrania;

67

L. Wprowadzenie zupełnie niezależnego od woli osób sposobu jawnego

wyznaczania sędziów (system komputerowy);

M. Maksymalnie ograniczyć prawo do kierowania stron na badania

psychiatryczne, m.in. poprzez przyznanie tej kompetencji wyłącznie 3

osobowemu składowi zawodowemu Sądu Okręgowego, po

zasięgnięciu wstępnej opinii biegłego. Nadto możliwość złożenia

zażalenia od tej decyzji do sądy apelacyjnego

N. Zmodyfikowanie zasady in dubio pro reo poprzez ustalenie, że

każdą wątpliwość należy poczytać na korzyść oskarżonego a nie

tylko „nie dającą się usunąć”;

O. W przypadku uniewinnienia, w procesie odszkodowawczym, ciężar

udowodnienia legalności działań spoczywa na organie lub sądzie

(domniemanie winy organu);

P. Wprowadzenie minimalnych progów zadośćuczynienia przy ustaleniu

niezasadności tymczasowego aresztowania, zatrzymania i odbywania

kary;

Q. Zawód sędziego powinien być koroną zawodów prawniczych –

zaostrzenie kryteriów dla osób będących sędziami:

i. Sądów karnych (np.: m.in. 40 lat życia i 10 lat wzorowej

praktyki w zawodzie prawniczym)

ii. wydziałach odwoławczych – wiedzy i doświadczenia (np.: m.in.

55 lat życia i 20 lat wzorowej praktyki w zawodzie prawniczym);

iii. dodatkowo określenie cenzusu majątkowego

iv. warunek nieposzlakowanej opinii zawodowej i środowiskowej

R. Umożliwienie pełnego udziału stowarzyszeń i fundacji jako uczestnika

postępowania karnego, w przypadku gdy jest to zgodne z ich

działalnością statutową a pokrzywdzony bądź oskarżony temu się nie

sprzeciwia.

2. W zakresie prawa administracyjnego:

A. Ciężar udowodnienia racji dot. przedmiotu sporu na linii państwo –

obywatel/przedsiębiorca/firma, powinien spoczywać na organach a

nie obywatelu/przedsiębiorcy/firmie

68

B. Wszelkie wątpliwości interpretacyjne, wszelkie dwuznaczności

interpretacyjne i wszelkie przeciwstawne przepisy/wyroki/decyzje

powinny być osądzone na rzecz podatnika

C. zmiana przepisów skutkująca możliwością wykonalności decyzji

administracyjnej (w tym egzekucji) dopiero po prawomocnym

zakończeniu trybu odwoławczego przed właściwymi sądami

D. stworzenie nowej regulacji umożliwiającej przyspieszone i

uproszczone dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od Skarbu

Państwa i samorządów przez pokrzywdzonych,

E. uproszczenie przepisów regulujących obciążenia publiczno-prawne

celem uniknięcia wszelkich wątpliwości interpretacyjnej, a w

konsekwencji ograniczenie swobody urzędniczej w zakresie

wydawania decyzji,

F. podniesienie wymiaru kar za tzw. "przestępstwa urzędnicze".

3. Tabele zadośćuczynieniowe:

A. Za niezasadny areszt powyżej 24 godzin – „X” zł za każdy dzień

niesłusznego aresztowania tyt. zadośćuczynienia

B. Za niezasadną karę więzienia – „1,5*X” zł za każdy dzień niesłusznego

więzienia po prawomocnym wyroku + „Z” złotych za każdy rok

obowiązywania kary, tyt. zadośćuczynienia

C. Za niesłuszny wyrok w zawieszeniu – po „Y” zł za każdy rok okresu

próby tyt. zadośćuczynienia

D. Za niesłusznie zasądzoną karę grzywny – „N”-krotność zasądzonej

grzywny

E. Za niesłuszne oskarżenie zakończone uniewinnieniem – „Z” złotych +

za każdy rok trwania procesu + „Y” zł za każdy rok okresu próby, tyt.

zadośćuczynienia

F. W przypadku umorzenia procesu z przyczyn formalnych – tak jak w

pkt. E powiększone o dodatkową pięciokrotność wartości „Y”

G. Wszystkie powyższe kwoty zwolnione są wszelkich opłat i podatków

H. Wszystkie wypłaty zadośćuczynienia nie likwidują prawa do

odszkodowania

69

Fundacja Firmy Rodzinne

Przedsiębiorczość – jak wychować następne pokolenie?

Nie zawsze porażka oznacza porażkę!

Większość przedsiębiorców niejednokrotnie ponosi porażkę zanim osiągnie

sukces. „Nie uważam, że to zła rzecz. Jest to z pewnością bolesna sytuacja, ale

jeśli otaczasz się ludźmi, którzy potrafią Cię wesprzeć można się z takich sytuacji

wiele nauczyć” mówi Johan Andresen, należący do piątego pokolenia właściciel

norweskiego koncernu Ferd.

Czym skorupka przesiąknie za młodu…!

Rozmawiaj z dziećmi o rodzinnym biznesie i zachęcaj już nastoletnie pokolenie do

udziału w konferencjach poświęconych firmom rodzinnym, radzi Ann Dugan,

przedstawicielka czwartego pokolenia w firmie z przemysłu drzewnego w USA oraz

założycielka the University of Pittsburgh Institute for Entrepreneurial Excellence*.

Korzystaj z dostępnych mediów – magazyny biznesowe i programy telewizyjne

mogą okazać się nieocenionym źródłem wiedzy. „Znam rodziny, które oglądają

programy takie jak Shark Tank [w Polsce znany jako „Dragon’s Den – Jak zostać

milionerem”**], w których 13 - 14 – latkowie wpadają na nowe pomysły biznesu

każdego dnia”.

Rozglądaj się poza działalność swojej firmy!

Rodzinny biznes może stanowić kapitał startowy dla nowej firmy założonej przez

członków następnego pokolenia. Możliwa jest także sukcesja w drugą stronę - w

sytuacji kiedy nowy biznes odnosi sukces jest on nabywany przez firmę rodzinną.

„W ten sposób następne pokolenie ma możliwość sprawdzenia się poza

działalnością rodzinnego interesu i nie ma znaczenia czy nowa firma pozostanie

samodzielna czy zostanie częścią rodzinnego biznesu” mówi Richard Bruens, szef

zarządzania prywatnymi finansami w firmie ABN Amro Private Banking.

Używaj podstawowych umiejętności!

„Jedna z mocnych stron firm rodzinnych, zwłaszcza tych, które pomyślnie

przeszły przez proces sukcesji, wywodzi się ze zdolności skupienia się na

podstawowych umiejętnościach przy zachowaniu ducha przedsiębiorczości” mówi

70

Vanessa Strike, dyrektor naukowy w Erasmus Centre for Family Business w

Rotterdam School of Management***. Doskonałym przykładem jest firma Royal

De KuyperDistillers, która przechodząc 11 sukcesji przekształciła się z

producenta beczek w międzynarodową firmę alkoholową znaną z innowacyjnych

smaków.

Teoria to za mało!

Anne Kirstine Riemann, właściciel firmy Riemann drugiego pokolenia stwierdza,

że obserwowanie jak firma funkcjonuje jest ważne. „Znacznie łatwiej jest

zrozumieć teorię kiedy wiesz jak wyglądają realia, w których ta teoria ma

zastosowanie”. Zauważ też „ Zapoznawanie następnego pokolenia z biznesem od

wczesnych lat jest zdrowe”, bez względu na charakter pracy - w recepcji czy na

hali produkcyjnej.

Słuchaj swojego instynktu!

Zadawaj mnóstwo pytań, zdobywaj doświadczenie a następnie „podążać za

przeczuciem”, radzi Riemann. „Jest duża szansa, że pochodząc z rodzinnej firmy,

przedsiębiorczość masz we krwi. Załóż, że tak właśnie jest i podążają za swoim

instynktem”.

Obserwuj oddziały firmy! Czy można ulepszyć działania oddziałów firmy? „Są mi

znane przypadki, w których następne pokolenie pracuje w firmie rodzinnej i

rozwija swój własny obszar lub własny biznes. To, jak uważam, może działać jako

bodziec dla innowacji” mówi Bruens.

Pozwól następnemu pokoleniu decydować samodzielnie!

Wprowadź następne pokolenie w biznes, przedstaw pomysły oraz różne opcje

dotyczące przedsiębiorstwa jednak wystrzegaj się narzucania jakichkolwiek

działań. Jak ostrzega Riemann, starsze pokolenie powinno być ostrożne aby nie

przekroczyć tej cienkiej linii – nie podejmować decyzji za swoich następców.

Nie ma zysku bez ryzyka - ale trzeba znać swoje granice!

Brzmi banalnie ale nie ryzykuj bardziej niż możesz sobie na to pozwolić. Andresen

przytacza przykład „Powiedzmy, że przeznaczasz część środków finansowych

71

swojej podstawowej działalności lub delegujesz któryś z jej oddziałów aby zrobić

coś innego - zakładasz nową firmę lub podejmujesz się innowacyjnego planu

działania. W sytuacji gdy podstawowa działalność nie przekaże wystarczająco

dużo środków, nowe przedsiębiorstwo może stać się zmartwieniem dla głównej

firmy”.

Autor i tytuł oryginalnego artykułu, który ukazał się 31 stycznia 2013 roku: ATTRACTA MOONEY

‘ENTREPRENEURSHIP: TIPS FOR NURTURING THE NEW GENERATION’ Oryginalny artykuł można

znaleźć: wersja online: http://www.campdenfb.com/article/entrepreneurship-tips-nurturing-new-

generation

Wersja drukowana: CampdenFB Numer 56* Instytut, którego misją jest stanie się innowacyjnym liderem w

dziedzinie odnowienia i wzrostu gospodarczego dla przedsiębiorców i firm z okolic miasta Pittsburgh w stanie

Pensylwania, USA (przyp. tłum.).

**W programie „Dragon's Den – Jak zostać milionerem” obecni i przyszli przedsiębiorcy, ludzie z pasją mają

możliwość "sprzedania" swojego wyjątkowego pomysłu piątce najbogatszych polskich inwestorów.(przyp.

tłum.).

***Misją the Erasmus Centre for Family Business jest rozwój firm rodzinnych z całego świata i ich

długoterminowa zdolność do utrzymania się na rynku. Cel ten osiągany jest poprzez przeprowadzanie badań

dotyczących firm rodzinnych, zapewnianie rozwoju ich liderów oraz inne zewnętrzne działania (przyp. tłum.).

Tłumaczenie: Małgorzata Kościańska Fundacja Firmy Rodzinne www.firmyrodzinne.org