FM DentAll

dentallFM

N U M E R 1 / 2 0 1 0 WIĘCEJ O STOMATOLOGIIWARTO PRZECZYTAĆ

The Wand™, ważny element rozwoju nowoczesnej stomatologii »

Za co nie zapłaci NFZ? »

Postępy i wyzwania w znieczuleniach miejscowych »

www.wand.pl

RedakcJa: FM Dental Produkty Dla Stomatologiiul. Wybickiego 1/49A, 31-261 Krakówtel. (12) 423 49 10e-mail: [email protected], www.fmdental.pl

Projekt grafi czny i skład:KITA DesignMichał Kita & Piotr Sierżęga

[email protected]

Dziękując za otwarcie tej gazetki zapra-szam do jej przeczytania.

Jak sugeruje jej podtytuł „Warto przeczy-tać więcej o stomatologii”, bo dzięki za-mieszczonym tu informacjom można od-nieść mnóstwo korzyści.

Obiecuję, że postaramy się z całych sił do-trzymać tej obietnicy. No i, że będzie cie-kawie… czyli „…Warto”.

Wydawnictwo, które trzymacie Państwo w rękach jest kontynuacją prowadzonej przez fi rmę FM Dental Produkty Dla Stoma-tologii akcji edukacyjnej, w której przekazy-waliśmy informacje o zastosowaniu produk-tów sprzedawanych przez naszą fi rmę.Pierwsze dwa wydania biuletynów uka-zały się w nakładzie 15.000 egzempla-rzy. Poświęcone były leczeniu przeciążeń i ubytków 5 klasy, technologii The Wand, mikroskopom w gabinecie stomatologicz-nym, technice znieczuleń śródkostnych, no-woczesnej endodoncji. Przyznam, że zain-teresowanie jakie wywołały oba biuletyny, bardzo nas zaskoczyło.

Natłok realizowanych zadań, konieczność opracowywania polskich materiałów in-formacyjnych m.in. nt. technik sterowa-nej regeneracji kości i tkanek, chirurgii pie zoelektrycznej, znieczuleń oraz innych wie lu fascynujących tematów sprawiły, że zabrakło nam czasu na przygotowanie ko-lejnych biuletynów.

Minęło parę lat i temat powrócił. Jak to mówią „…potrzeba jest matką wynalaz-ku”. Nasz rozwijający się Dział Marketin-gu jest żądny nowych wyzwań i dlatego podejmujemy zadanie wydawania kolej-nych biuletynów. A wszystko po to, aby przyczynić się do lepszego wykorzystania technologii oferowanych przez FM Dental i przedstawić Państwu praktyczne zalety ich stosowania a także zaprezentować możli-wości lepszego i bardziej kompleksowego leczenia pacjentów.

Pierwszy numer naszego magazynu po-swięcony jest The Wand – mikroproceso-rowym systemom do wykonywania bez-bolesnych znieczuleń w stomatologii. Nie jest to jednak kolejny folder produkto-wy – znajdą tu Państwo teksty opisują-ce doświadczenia polskich lekarzy z tech-nologią The Wand, a także informacje jak i dlaczego warto informować pacjentów o The Wand. Wspominamy również o sze-roko zakrojonej kampanii edukacyjnej pn. Znieczulamy bezboleśnie, której celem jest edukacja pacjentów i burzenie stereotypu „dentysty sadysty”.

Z kolei w materiałach z miedzynarodowe-go Sympozjum poświęconego The Wand (maj 2009, Floryda, USA) znajdą Państwo szereg interesujacych prezentacji klinicz-nych i artykułów naukowych.

Życząc Państwu ciekawej lektury, krzyczę głośno: Warto przeczytać!

Pozdrawiam serdecznie,

Wojciech FećDyrektor ds. Sprzedaży i Rozwoju,FM Dental, Kraków

Witam serdecznie Czytelników«

2

W numerze:

«TeMaT nuMeRu: The Wand™, ważny element rozwoju nowoczesnej stomatologii » 8

The Wand™ w Polsce

Wywiady FMdentall

Promocja The Wand™

» Czego boją się Polacy » 4

» The Wand, ważny element rozwoju nowoczesnej stomatologii » 8

» Dlaczego i jak informować pacjenta na temat The Wand » 10

» The Wand, czyli znieczulenie dopasowane do potrzeb pacjenta » 18

» Lubuskie znieczula się komputerem » 20

» Za co nie zapłaci NFZ? » 22

» Dentyści mogą być hi-tech, dla pacjenta » 24

» Masz The Wand w gabinecie? Wykorzystaj to w promocji! » 16

«

«

«

3

FMdentall nr 1 / 2010

Sympozjum C-CLAD

Inne publikacje

» Sympozjum: Systemy C-CLAD » 28

» The Wand STA – system wyposażony w funkcję Znieczulenia Pojedynczego Zęba » 31

» Historia C-CLAD – sterowanego komputerowo systemu do podawania znieczuleń miejscowych » 32Dr Mark Hochman

» Postępy i wyzwania w znieczuleniach miejscowych » 35Prof. Stanley F. Malamed

» Sterowane komputerowo podawanie znieczulenia miejscowego » 37Dr J. Mel Hawkins, BScD(AN), FADSA, DADBA

» Charakterystyka fizjologiczna i kliniczna znieczulenia śródwięzadłowego (PDL) wykonywanego za pomocą strzykawki wysokociśnieniowej oraz systemu sterowanego komputerowo » 39Dr Malka Ashkenazi

» Porównanie skuteczności sterowanego komputerowo Systemu The Wand STA, strzykawki ciśnieniowej typu Ligmaject oraz tradycyjnej strzykawki dentystycznej w podawaniu znieczulenia śródwięzadłowego u pacjentów leczonych zachowawczo » 42Dr Mark Hochman

» The Wand STA z perspektywy Szkoły Stomatologicznej » 45Dr Ira Lamster, DDS, MMSc

» Leczenie odpowiadające potrzebom pacjenta » 46Dr Cynthia K. Brattesani

» Stres dentysty w miejscu pracy » 47Dr Monika Daublaender, MD

» The Wand STA — przyjazna pacjentowi opieka stomatologiczna w XXI wieku » 50Dr Bryan Nylaan, PC

» Magiczny System The Wand STA dla dzieci i nastolatków » 51Dr Fred S. Margolis, FICD, FACD, FADI

«

«» Wpływ sterowanego komputerowo znieczulenia śródwięzadłowego

stosowanego w analgezji mlecznych zębów trzonowych na znajdujące się poniżej zawiązki zębów stałych » 52Malka Ashkenazi, Sigalit Blumer, Ilana Eli

The Wand W Polsce

Czego boją się Polacy

Dentofobia, czyli strach przed dentystą, zajmuje 10 miejsce na liście najpopularniejszych fobii, tuż za najpopularniejszym lękiem przed pająkami, ludźmi i lękiem wysokości. Dziś 9 na 20 osób myśl o dentyście przyprawia o panikę – podaje amerykański portal Livesience.com. Nie tylko ból podczas leczenia jest przyczyną dentofobii, ale także wspomnienia i zastrzyk znieczulający. W walce z lękiem przed dentystą coraz częściej pomaga nowoczesna technologia.

6

Z danych firmy FM Dental wynika, że aż 75% Polaków ma ne-gatywne wspomnienia z gabinetu stomatologicznego związane właśnie z bólem podczas aplikacji znieczulenia. Boimy się za-równo strzykawki, bólu, który towarzyszy podaniu znieczulenia, jak również igły, a dopiero później leczenia.

Trauma i 99% Polaków z próchnicąPolacy wciąż boją się dentysty! Paradoksalnie samo znieczule-nie, a właściwie jego aplikacja za pomocą strzykawki, przez lata były tym, co trzymało wielu z nas z daleka od dentysty. Efekt? Aż 99% dorosłych Polaków ma dzisiaj próchnicę. Regularnie denty-stę odwiedza tylko 15% rodaków. W 85% przypadków do den-tysty przychodzimy w ostateczności, kiedy ból staje się już nie do wytrzymania. Jak zapewniają stomatolodzy, jedną z najważ-niejszych z przyczyn złego stanu uzębienia Polaków jest strach przed dentystą i niewiedza na temat nowoczesnego i bezbole-snego leczenia.

– Pacjent idąc do dentysty wciąż ma w głowie stereoty-powy obraz. Widzi strzykawki, karpule i wiertła. Nie wie, że dziś próchnicę usuwa się ozonem, blizny zalecza laserem, a podczas

zabiegu można mieć na uszach słuchawki z ulubioną muzyką – mówi lek. stom. Wojciech Fąferko z Dentim clinic. Sytuacja jednak ulega zmianie. Jednym z przykładów jest coraz powszechniej-sze stosowanie w polskich gabinetach i klinikach stomatologicz-nych komputerowego znieczulenia The Wand, które nie tylko nie zadaje pacjentowi bólu, ale także spełnia ważną, psycho-logiczną rolę.

Zdaniem dr n. med. Lidii Jamróz-Wilkońskiej ze Stomatologii Estetycznej w Wadowicach winny jest także stereotyp gabinetu, który w nas pokutuje. – Przez wiele lat w świadomości pacjen-tów utrwalił się stereotyp znieczulenia strzykawką, które wiąza-ło się z bólem i było nieprzyjemne, jeszcze przed wykonaniem właściwego zabiegu stomatologicznego. Teraz to wszystko się zmienia – mówi.

Od XIX w. do XXI w.– Kiedyś znieczulało się pacjentów jednorazową strzykawką, do której naciągało się płyn. Wadą tej metody było to, że głęboko w tkankach pacjenta, w jamie ustnej igła mogła się zsunąć ze strzykawki. Dlatego chcąc poprawić bezpieczeństwo wprowadzo-

The Wand W Polsce

To nie borowania najbardziej boimy się u dentysty, ale równie często znieczulenia, które ma nas uchronić od bólu – wynika z badań amerykańskiego stomatologa prof. Stanleya Malameda. Wyliczył on, że blisko 20–25% wizyt odwoływanych jest w ostatniej chwili, z czego 90% z powodu strachu przed zastrzykiem znieczulającym. Informacje te potwierdzają także polskie statystyki.

Na fotografii: Dr n.med. Magdalena Stupka, Prywatna Praktyka Stomatologiczna M&M Stupka, Kraków

no karpule z przykręcaną igłą. I wielu stomatologom wydawało się, że są rzeczywiście w stanie podać bezboleśnie znieczulenie. Wadą urządzenia było to, że wymagało ono sterylizacji, a co za tym idzie urządzenie ulegało zużyciu – wyjaśnia lek. stom. Da-nuta Borczyk z gabinetu Stomatologia Danuta Borczyk w Kato-wicach. – We współczesnej stomatologii urządzenie The Wand, które często zastępuje strzykawki i karpule, rzeczywiście umoż-liwia podanie znieczulenia w sposób bezbolesny – mówi Bor-czyk. I dodaje: bardzo wielu pacjentów jest zaskoczonych, że dziś znieczulenie naprawdę nie boli, że nie ma wrażenia rozpie-rania tkanek czy opadającej wargi. Kiedy 10 lat temu znieczuli-łam pierwszego pacjenta The Wand usłyszałam, że on już nigdy nie da się inaczej znieczulić – mówi.

Strzykawka to eksponat z muzeum?Dziś nowoczesna stomatologia coraz częściej rezygnuje ze znie-czulenia przy pomocy strzykawki, na rzecz komputera. The Wand, urządzenie, które znieczulenie podaje przy pomocy mikroproce-sora dostępne jest już w ponad 600 gabinetach. W sumie w Pol-sce pracuje prawie 700 tego typu urządzeń od Gdańska po Zako-pane. – To prawdziwy przełom w podejściu do leczenia pacjenta, zwłaszcza bojącego się dentysty. Dziś idąc do dentysty nie widzi-my strzykawki, która przez lata kojarzyła nam się z bólem. Znie-czula nas natomiast urządzenie, które stopniowo dozuje płyn, nie powodując ani odrętwienia, ani bólu – mówi lek. stom. Jarosław Dziedzic z warszawskiego gabinetu Dental House. – To wpływa również na psychikę pacjenta. Pacjent zaczyna kojarzyć znieczu-lenie z czymś przyjemnym, bezbolesnym, nie odczuwa strachu na samą myśl o zabiegu – mówi.

Potwierdzają to statystyki i badania kliniczne. Wśród pa-cjentów znieczulanych komputerowo obawy przed leczeniem zmniejszają się o 75–80%. Dlatego też stomatolodzy coraz czę-ściej wypowiadają wojnę nie tylko próchnicy, ale także karpulom i strzykawkom, które odstraszały pacjentów od leczenia. Stan-dardem staje się podawanie znieczulenia The Wand, już pod-czas pierwszej wizyty.

Zdaniem Wojciecha Fecia z firmy FM Dental, pierwsza wizyta jest kluczowa, także dla dalszego leczenia, dlatego musi być bez-bolesna. – Każdy idąc do dentysty odczuwa stres, zarówno oso-ba dorosła, jak również dziecko. Jeśli podczas pierwszej wizyty

i podczas pierwszego zabiegu, którym jest właśnie znieczulenie, pacjent nie będzie odczuwał bólu i dyskomfortu, kolejne wizy-ty będą dla niego mniej stresujące – wyjaśnia Feć. – Dotyczy to zwłaszcza najmłodszych pacjentów, których bardzo łatwo zrazić do dentysty. Dziś w wielu gabinetach dzieci znieczulane są kom-puterowo, dzięki czemu wychowujemy pokolenie, w którym ten strach przed dentystą jest o wiele mniejszy – dodaje.

Znieczulenie jak MałyszA strach pacjenta, znieczulanego The Wand, naprawdę maleje – przekonują dentyści. Dzisiaj to nowoczesne urządzenie, a nie tylko umiejętności i wprawna ręka dentysty decyduje o bezbo-lesności znieczulenia. Zdaniem dr n. med. Macieja Stupki z M&M Stupka w Krakowie, który już od ponad 10 lat znieczula wyłącz-nie komputerowo, najważniejszą zaletą nowej metody znieczu-lenia jest jej powtarzalność, a samo podanie znieczulenia po-równuje do skoków Małysza.

Znieczuleń tradycją strzykawką nie da się wykonywać w spo-sób jednakowy i powtarzalny za każdym razem, a co za tym idzie za każdym razem zapewnić pacjenta, że będzie znieczulony bez-boleśnie. W The Wand, każde znieczulenie podawane jest w ten sam sposób, pod stałym, kontrolowanym ciśnieniem, które nie rozpiera tkanki. To tak jak w sporcie, dwa powtarzalne skoki mogą dać medal na olimpiadzie. Tutaj powtarzalność zabiegu daje bez-bolesne leczenie - porównuje dr Stupka.

Dentofobia, strach przed dentystą czy bólemBrak widoku strzykawki czy karpuli, z którym wielu pacjentów utożsamia ból, może być w najbliższych latach jednym z najważ-niejszych elementów w walce z dentofobią. Strach przed den-tystą jest dziś jedną z najpowszechniejszych fobii na świecie. Przyznaje się do niej blisko 50% osób badanych pod kątem fo-bii – podaje Livescience.com.

– Żeby walczyć z lękiem musimy walczyć z jego przyczyną. Wy-eliminowanie pewnych czynników powodujących lęk, np. strzy-kawek, czy coraz powszechniejsze stosowanie sedacji w leczeniu dzieci w połączeniu z podejściem gabinetów do leczenia pacjen-tów, które coraz częściej wykorzystują muzykę relaksacyjną jest krokiem milowym w stomatologii, a także w tym jak pacjenci po-strzegają samo leczenie – przekonuje Feć. 7


Przy pomocy The Wand™, każde znieczulenie podawane jest w ten sam sposób, pod stałym, kontrolowanym ciśnieniem, które nie rozpiera tkanki. To tak jak w sporcie, dwa powtarzalne skoki mogą dać medal na olimpiadzie. Tutaj powtarzalność zabiegu daje bezbolesne leczenie.

«

Dr n. med. Maciej Stupka, M&M Stupka, Kraków

«

Tak też było w przypadku gabinetu Sto-matolog Bez Bólu z Zielonej Góry, gdzie lekarze już od 5 lat korzystają z kompute-rowego znieczulenia. - Dentysta XXI wieku powinien być z jednej strony nowocze-sny, z drugiej strony zapewniać pacjen-towi maksymalnie komfortowe leczenie, bez bólu, w przyjaznej atmosferze - prze-konuje lek. stom. Anna Rudzka – Szaj-der i dodaje - Do samego The Wand na początku podchodziłam sceptycznie, tak samo jak do każdej nowinki na rynku. Jednak pierwsze dni pracy z nim prze-konały mnie do tego, żeby znieczulać tylko i wyłącznie The Wand. Zauważyłam także, że zmienia się podejście pacjentów. Ci, którzy do tej pory bali się znieczule-nia i samego leczenia, teraz chętniej się poddają się zabiegowi. Dla mnie posia-danie The Wand to naturalny element rozwoju mojego gabinetu i stomatolo-gii w Polsce. Nowoczesna technologia, jaką dysponujemy w XXI wieku jest już

w stanie zapewnić pacjentowi leczenie bez stresu, do tego stopnia, że zrelakso-wany pacjent zasypia w fotelu. Wielu trak-tuje nawet wizytę u dentysty jak moment wytchnienia.

Nowe znieczulenie wzmacnia zaufanie do lekarzy

Ale nie tylko dr Rudzka-Szajder w ten sposób postrzega posiadanie The Wand w swoim gabinecie. Dla niektórych leka-rzy, obecność urządzenia to wręcz rewo-lucja, zmieniająca podejście pacjentów do dentysty. - Rewolucja to dobre słowo dla określenia The Wand. Przede wszyst-kim, dlatego, że to znieczulenie nie zawo-dzi pacjenta. Pierwszy zabieg wykonywany na starcie leczenia, a jest nim znieczule-nie, musi być wykonany bardzo precyzyj-nie. Nie można pacjentowi tylko obiecać, że znieczulimy bez bólu, pacjent musi tak być znieczulony, inaczej straci zaufanie do lekarza. W przypadku The Wand, któ-

re każde znieczulenie wykonuje w jedna-kowy i powtarzalny sposób jesteśmy wia-rygodniejsi dla pacjenta. Stosowanie tego urządzenia zwiększa także bezpieczeństwo dla pacjenta i lekarza. W przypadku znie-czulenia klasycznego karpulą lub strzy-kawką, zdarzało się, że u pacjentów poja-wiały się objawy ogólne np. zasłabnięcia lub inne efekty uboczne. Z The Wand to ryzyko się zmniejsza – tłumaczy lek. stom. Aldona Janowska z Gabinetu Stomatolo-gicznego w Żaganiu.

Zatem mierzący niecałe 25 cm urzą-dzenie, które ktoś z wyglądu porównał do tostera, może być argumentem prze-konywującym pacjenta do leczenia? Jak zapewnia Wojciech Feć z fi rmy FM Den-tal, która The Wand sprowadziła do Polski to bardzo mocny argument. – The Wand to konkretne rozwiązanie i technologia. Urządzenie to zostało stworzone, żeby mi-nimalizować stres i ból pacjenta, ale także po to, żeby zwiększyć bezpieczeństwo pa-8

The Wand™, ważny element rozwoju nowoczesnej stomatologii

Obecnie w polskich gabinetach pracuje prawie 700 tych nowoczesnych urządzeń. Coraz częściej nawet w niewielkich gabinetach znajdują się po 2 lub 3 Wand’y. Wiele gabinetów zdecydowało się na zakup urządzenia żeby obietnice bezbolesnego leczenia stały się faktem, a pacjent chętniej poddawał się leczeniu. Nawet ten, który do tej pory bał siędentysty.

The Wand W Polsce

cjenta i lekarza podczas iniekcji, poprzez powtarzalność i przewidywalność każde-go z zabiegów – wyjaśnia.

Zdanie to podziela dr Rudzka – Szaj-der. W jej opinii w nowoczesnym gabi-necie, pacjent powinien być znieczulany wyłącznie The Wand. – Dziś nie ma powodu żeby wybierać inną metodę znieczulania, kiedy przy pomocy The Wand jesteśmy z jednej strony w stanie znieczulać bezboleśnie, w komfortowych warunkach, precyzyjnie i powtarzal-nie, bezpiecznie dla lekarza i pacjenta, a z drugiej strony przy pomocy mniejszej dawki znieczulenia możemy osiągnąć taki sam efekt. Także cena nie powinna być kryterium wyboru. W naszym gabi-necie znieczulenie The Wand kosztuje 30 zł. W innych gabinetach za znieczule-nie strzykawką czy karpulą zapłacimy 20 zł. Różnica 10 zł. Tyle kosztuje komfort i bezbolesne leczenie. To strasznie mało – podsumowuje. 9


W przypadku znieczulenia klasycznego karpulą lub strzykawką zdarzało się, że u pacjentów pojawiały się objawy ogólne, np. zasłabnięcia lub inne efekty uboczne. Z The Wand™ to ryzyko się zmniejsza.

«

Lek. stom. Aldona Janowska, Gabinet Stomatologiczny w Żaganiu

The Wand W Polsce

Dlaczego i jak informować pacjenta na temat The Wand™

W Polsce działa dziś blisko 12 tys. gabinetów stomatologicznych. W niemal 700 z nich pacjenci mogą liczyć na bezbolesne podanie znieczulenia przy pomocy komputera. Blisko 95% pacjentów znieczulonych The Wand™ nie wyobraża sobie dziś być ponownie znieczulonym strzykawką.

12

W samym tylko województwie mazowieckim działa blisko 60 ga-binetów stomatologicznych znieczulających przy pomocy The Wand. Znieczulają małe gabinety i duże, sieciowe kliniki. Po-dobnie jest w innych regionach. W woj. wielkopolskim pacjenci mogą poddać się bezbolesnemu znieczuleniu w 49 gabinetach, w województwie pomorskim w 41.

Jednak problem w tym, że wciąż wielu pacjentów nie ma po-jęcia o tym, że istnieje dziś alternatywa dla tradycyjnego i bo-lesnego znieczulenia strzykawką. Pacjenci nie wiedzą także jak znaleźć gabinet, w którym można się uchronić od bólu.

Koniec z bólem? A jest o czym edukować i co przełamywać. Dziś nawet 25% wi-zyt jest odwoływanych w ostatniej chwili. Jedną z głównych przy-czyn jest strach przed bólem, także tym odczuwanym podczas aplikacji znieczulenia.

Technologia The Wand umożliwia bezbolesne dla pacjenta, bezpieczne i skuteczne znieczulenie. Lekarz za pomocą spe-cjalnej, bardzo precyzyjnej końcówki, stopniowo, z prędkością fizjologiczną podaje pacjentowi znieczulenie, jednocześnie kon-trolując komputerowo cały proces aplikacji. Środek znieczula-jący jest stopniowo wchłaniany, nie ma rozpierania i tkanek, a tym samym bólu.

Lekarze i pacjenci chwalą urządzenie nie tylko za bezbolesność zabiegu. Precyzyjna aplikacja ma również inne zalety. Umożliwia skuteczne i pewne znieczulenie ściśle wybranego, ograniczo-nego obszaru, np. tylko jednego zęba, zaś pozostałe, bardziej oddalone tkanki zachowują czucie i funkcjonalność. Nie wystę-puje odrętwienia twarzy, ust ani języka. Pacjent siedząc w fote-lu może normalnie mówić, nie odczuwa bólu ani dyskomfortu.

– Jak przekonać pacjenta, że leczenie może być bezbolesne? To wielkie wyzwanie dzisiejszej stomatologii. Nowoczesna techno-logia jednak ułatwia pracę. Dziś bezbolesne znieczulenie to nie obietnica, ale fakt – mówi Wojciech Feć z firmy FM Dental.

Choć do stwierdzenia, iż The Wand™ w Polsce jest w każdym gabinecie jeszcze daleko, to jednak całkiem liczna grupa rodaków może już znieczulać i leczyć się bezboleśnie.

The Wand W Polsce

13


Kampania „Znieczulamy bezboleśnie” Kampania „Znieczulamy bezboleśnie” Kampania „Znieczulamy bezboleśnie” to pomysł krakowskiej firmy to pomysł krakowskiej firmy to pomysł krakowskiej firmy FM Dental, która sprowadziła FM Dental, która sprowadziła FM Dental, która sprowadziła The Wand do Polski ze Stanów The Wand do Polski ze Stanów The Wand do Polski ze Stanów Zjednoczonych. – Kampania ma Zjednoczonych. – Kampania ma Zjednoczonych. – Kampania ma na celu przede wszystkim walkę na celu przede wszystkim walkę na celu przede wszystkim walkę ze stereotypem i strachem. Dziś ze stereotypem i strachem. Dziś ze stereotypem i strachem. Dziś znieczulenie u dentysty prawie znieczulenie u dentysty prawie znieczulenie u dentysty prawie 80% z nas kojarzy ze strzykawką 80% z nas kojarzy ze strzykawką 80% z nas kojarzy ze strzykawką i igłą. Na szczęście w wielu i igłą. Na szczęście w wielu i igłą. Na szczęście w wielu wiele gabinetach dostępna jest wiele gabinetach dostępna jest wiele gabinetach dostępna jest komputerowa technologia The komputerowa technologia The komputerowa technologia The Wand, która umożliwia komfortowe Wand, która umożliwia komfortowe Wand, która umożliwia komfortowe i bezpieczne podanie znieczuleń, i bezpieczne podanie znieczuleń, i bezpieczne podanie znieczuleń, także takich, które aplikowane także takich, które aplikowane także takich, które aplikowane w tradycyjny sposób (podniebienne, w tradycyjny sposób (podniebienne, w tradycyjny sposób (podniebienne, śródwięzadłowe) są nieprzyjemne śródwięzadłowe) są nieprzyjemne śródwięzadłowe) są nieprzyjemne i często bolesne dla pacjenta – i często bolesne dla pacjenta – i często bolesne dla pacjenta – wyjaśnia Wojciech Feć z firmy wyjaśnia Wojciech Feć z firmy wyjaśnia Wojciech Feć z firmy FM Dental. W kampanię FM Dental. W kampanię FM Dental. W kampanię zaangażowane zostały gabinety zaangażowane zostały gabinety zaangażowane zostały gabinety i kliniki w całym kraju, a także i kliniki w całym kraju, a także i kliniki w całym kraju, a także pacjenci, którzy od lat znieczulani są pacjenci, którzy od lat znieczulani są pacjenci, którzy od lat znieczulani są The Wand. Jest to pierwsza tego typu The Wand. Jest to pierwsza tego typu The Wand. Jest to pierwsza tego typu kampania, mająca na celu edukację kampania, mająca na celu edukację kampania, mająca na celu edukację pacjenta, a także – jak podkreślają jej pacjenta, a także – jak podkreślają jej pacjenta, a także – jak podkreślają jej pomysłodawcy – przełamanie lęku pomysłodawcy – przełamanie lęku pomysłodawcy – przełamanie lęku przed dentystą. przed dentystą. przed dentystą.

Pierwsza taka kampania w Polsce«

14

Do tego, że warto poszukać Do tego, że warto poszukać Do tego, że warto poszukać gabinetu, w którym można zostać gabinetu, w którym można zostać gabinetu, w którym można zostać znieczulonym komfortowo pacjenci znieczulonym komfortowo pacjenci znieczulonym komfortowo pacjenci są przekonywani m.in. na portalach są przekonywani m.in. na portalach są przekonywani m.in. na portalach społecznościowych. – W kampanii społecznościowych. – W kampanii społecznościowych. – W kampanii wykorzystujemy najnowocześniejsze wykorzystujemy najnowocześniejsze wykorzystujemy najnowocześniejsze media. Na temat znieczulenia media. Na temat znieczulenia media. Na temat znieczulenia pacjenci mogą dyskutować na Blip.pl, pacjenci mogą dyskutować na Blip.pl, pacjenci mogą dyskutować na Blip.pl, Twitter.com a także na Facebook.com, Twitter.com a także na Facebook.com, Twitter.com a także na Facebook.com, gdzie powstała grupa „Znieczulam gdzie powstała grupa „Znieczulam gdzie powstała grupa „Znieczulam się bezboleśnie” zrzeszająca się bezboleśnie” zrzeszająca się bezboleśnie” zrzeszająca pacjentów, i sympatyków „The pacjentów, i sympatyków „The pacjentów, i sympatyków „The Wand”. Z kolei Na portalu YouTube Wand”. Z kolei Na portalu YouTube Wand”. Z kolei Na portalu YouTube powstał specjalny kanał TV, na powstał specjalny kanał TV, na powstał specjalny kanał TV, na którym można zobaczyć reportaże którym można zobaczyć reportaże którym można zobaczyć reportaże nt. znieczulenia, wypowiedzi nt. znieczulenia, wypowiedzi nt. znieczulenia, wypowiedzi pacjentów, opinie lekarzy, a także pacjentów, opinie lekarzy, a także pacjentów, opinie lekarzy, a także sam zabieg – mówi Małgorzata sam zabieg – mówi Małgorzata sam zabieg – mówi Małgorzata Mołata-Odrobina odpowiedzialna Mołata-Odrobina odpowiedzialna Mołata-Odrobina odpowiedzialna za promocję i reklamę za promocję i reklamę za promocję i reklamę w FM Dental. Wykorzystanie portali w FM Dental. Wykorzystanie portali w FM Dental. Wykorzystanie portali społecznościowych w kampanii społecznościowych w kampanii społecznościowych w kampanii edukacyjnej pacjenta to posunięcie edukacyjnej pacjenta to posunięcie edukacyjnej pacjenta to posunięcie pionierskie, bo, jak mówią twórcy pionierskie, bo, jak mówią twórcy pionierskie, bo, jak mówią twórcy kampanii, warto być tam, gdzie kampanii, warto być tam, gdzie kampanii, warto być tam, gdzie są potencjalni i obecni pacjenci. – są potencjalni i obecni pacjenci. – są potencjalni i obecni pacjenci. – Kampanię kierujemy do różnych Kampanię kierujemy do różnych Kampanię kierujemy do różnych grup. Kobiet, mężczyzn, osób grup. Kobiet, mężczyzn, osób grup. Kobiet, mężczyzn, osób starszych, a także do ludzi młodych. starszych, a także do ludzi młodych. starszych, a także do ludzi młodych. Chcemy najmłodszym, a zwłaszcza Chcemy najmłodszym, a zwłaszcza Chcemy najmłodszym, a zwłaszcza ich opiekunom, pokazać, że zabieg ich opiekunom, pokazać, że zabieg ich opiekunom, pokazać, że zabieg u dentysty może być bezbolesny. u dentysty może być bezbolesny. u dentysty może być bezbolesny. Może dzięki temu wychowamy Może dzięki temu wychowamy Może dzięki temu wychowamy pokolenie wolne od obaw przed pokolenie wolne od obaw przed pokolenie wolne od obaw przed dentystą – mówi Mołata-Odrobina. dentystą – mówi Mołata-Odrobina. dentystą – mówi Mołata-Odrobina.

O znieczuleniu na Facebook.com«

The Wand W Polsce

15


Opowiadają dentyści, ale także pacjenci z dentofobią Do współpracy przy kampanii edukacyjnej, oraz realizacji repor-taży zaproszeni zostali lekarze z różnych regionów Polski. Część z nich pracuje z komputerowym znieczuleniem już ponad 13 lat. – W gronie naszych ekspertów są lekarze, którzy jako jedni z pierwszych w Polsce podjęli się znieczulania pacjentów nową metodą, wtedy jeszcze w Polsce nieznaną, a popularną już w USA i Kanadzie. Wielu z nich, w swoich gabinetach znieczula dziś tyl-ko i wyłącznie komputerowo. – mówi Mołata-Odrobina. – Boha-terami filmów są także pacjenci, którzy jeszcze do niedawna pa-nicznie bali się dentysty, a także dzieci, które dla odmiany nie boją się dentysty w ogóle – dodaje. Pacjenci i lekarze mogą śle-dzić kampanię dołączając do społeczności „Znieczulam się bez-boleśnie” na Facebook.com. Kampania ma charakter ogólnopol-ski i skierowana jest do pacjentów i lekarzy.

Kliknij w gabinet Żeby jednak obawy przed dentystą przełamać, trzeba jeszcze znaleźć i odwiedzić stomatologa, który nas bezboleśnie znie-czuli. W tym celu powstała specjalna strona

www.znieczulamybezbolesnie. pl

gdzie pacjenci mogą odnaleźć gabinet znieczulający The Wand w ich sąsiedztwie. Same gabinety również są oznaczone. – Sie-dząc w poczekalni u dentysty można bardzo łatwo rozpoznać, czy znieczula on bezboleśnie. Każdy z 600 gabinetów ma spe-cjalny znaczek „Znieczulamy bezboleśnie”. Takie znaczki moż-na znaleźć w poczekalniach, na stronie www gabinetów, a także w reklamach – wyjaśnia Wojciech Feć z FM Dental.

Kampania dla lekarzy Kampania adresowana jest także do lekarzy stomatologów. Przed-stawia korzyści płynące z posiadania wizerunku przyjaznej, le-czącej bez bólu praktyki stomatologicznej. Kampania wskazu-je także, jak taki wizerunek świadomie kreować. – Światowym standardem jest dziś leczenie stomatologiczne w komfortowej atmosferze, na którą składa się nowoczesna technologia mini-malizująca ból, wygląd gabinetów, podejście lekarzy. My chce-my wesprzeć lekarzy w ich działaniach promujących nowocze-sny wizerunek gabinetów i klinik oraz oczywiście samej profesji lekarza stomatologa. – mówi Feć.

Żeby wesprzeć lekarzy w aktywnym informowaniu pacjenta na temat The Wand, każdy z gabinetów stosujących tę technolo-gię będzie mógł skorzystać z bazy reportaży na YouTube.com, a także artykułów.

– Przez miesiąc pracowaliśmy nad reportażami, z których będą mogły skorzystać gabinety stosujące The Wand. Całość będzie ogólnodostępna – podkreśla Feć. Dla lekarzy przygotowaliśmy specjalne wydawnictwa poświęcone The Wand. – Może to sza-lone, ale zamierzamy dotrzeć do tych 12 tys. gabinetów sto-matologicznych i 38 milionów Polaków i Polek. Wielu lekarzy jest wciąż sceptycznie nastawionych do The Wand, ale wierzy-my, że uda nam się zmienić zdanie wielu dentystów, rzetelnie pokazując sukces ich kolegów, dzięki wykorzystaniu The Wand w gabinecie – podsumowuje Feć.

« Na fotografii: Dr Wojciech Fąferko, Dentim clinic, Katowice

16

Masz The Wand™ w gabinecie?

Oznacz swoją stronę i gabinet specjalnym znaczkiem „Znieczulamy bezboleśnie”. Wszystkie gabinety posiadające The Wand mogą dodawać na swoją stronę www specjalny znaczek, który może być jednocześnie przekierowaniem do strony www.znieczulamybezbolesnie.com, gdzie znajdują się fi lmy i artykuły nt. nowoczesnych sposobów znieczulania dorosłych i dzieci.

Twój gabinet, pacjenci, personel już dziś mogą dołączyć do stale rosnącej społeczności na Facebook.com lub stworzyć własną. Dzięki temu Twój zespół jak i pacjenci będą na bieżąco w temacie komfortowego znieczulenia, poznając od podszewki zalety nowego rozwiązania.

Dodaj znaczek kampanii

„Znieczulamy bezboleśnie” na

swoją stronę www

Dołącz do społeczności

„Znieczulam się bezboleśnie” na

Facebook.com

PRoMocJa The Wand

Kampania „Znieczulamy bezboleśnie” to pomysł krakowskiej firmy FM Produkty Dla Stomatologii, która sprowadziła The Wand do Polski ze Stanów Zjednoczonych. Lekarze w ramach kampanii otrzymują praktyczne wskazówki jak za pomocą The Wand promować swoją praktykę oraz mogą dodać swój gabinet do pierwszej w Polsce bazy placówek stomatologicznych znieczulających bezstrzykawkowo.

Twój gabinet, pacjenci, personel już dziś mogą dołączyć do stale rosnącej społeczności na Facebook.com lub stworzyć własną. Dzięki temu Twój zespół jak i pacjenci będą na bieżąco w temacie komfortowego znieczulenia, poznając od podszewki zalety nowego rozwiązania.

17


Chcesz wiedzieć więcej nt. promocji The Wand? Napisz do nas: [email protected]

Strona www.znieczulamybezbolesnie.pl powstała m.in. z myślą o gabinetach. Jeśli stosujesz The Wand i chcesz pokazać swoim pacjentom zalety tej technologii, to skorzystaj z fi lmów i artykułów prasowych zamieszczonych na naszej stronie. Wydrukuj teksty, wyświetl fi lmy na monitorze w poczekalni lub wykorzystaj te materiały w inny sposób.

Media może poinformować każdy. W dziale Biuro Prasowe www.znieczulamybezbolesnie.pl znajdziesz informacje prasowe, a także zdjęcia The Wand, które możesz wykorzystać do własnej kampanii promocyjnej i informacyjnej.

Pacjenta możesz informować o The Wand już w poczekalni, np. za pomocą ulotek lub plakatów, a także fi lmów. Druki możesz otrzymać z fi rmy FM Dental.

Skorzystaj z bazy wiedzy

na stronach o The Wand™

Powiedz mediom

z twojej okolicy, że znieczulasz

The Wand™

Informuj pacjenta

Masz The Wand™ w gabinecie?

Wykorzystaj to w promocji!

Jeśli stosujesz The Wand i chcesz

Gabinet, w

którym wła

śnie się zna

jdujesz,

należy do e

litarnej gru

py kilkudzi

esięciu

tysięcy na ś

wiecie ok. 6

00 w Polsc

e, w któryc

h

pacjent mo

że być znie

czulony ko

mputerowo

.

Oto powod

y, dla który

ch najbard

ziej

wymagając

y pacjenci

docenili zni

eczulenie

za pomocą

The Wand™

:

bezbolesne dozowanie

środka

znieczulają

cego,

bezpiecze

ństwo wyni

kające

z komputer

owej kontr

oli procesu

znieczulen

ia,

komfort p

sychiczny

i brak stres

u podczas

zabiegu or

az po jego

zakończeni

u.

Po znieczu

leniu

The Wand™

Twoja twar

z

nie drętwi

eje,

zachowa na

turalny

wygląd.

Bezbolesne

znieczule

nie XXI wi

eku

www.zniec

zulamybezb

olesnie.plwww

.wand.pl

Gabinet, w

którym wła

śnie się zna

jdujesz,

należy do e

litarnej gru

py kilkudzi

esięciu

tysięcy na ś

wiecie ok. 6

00 w Polsc

e, w któryc

h

tysięcy na ś

wiecie ok. 6

00 w Polsc

e, w któryc

h

pacjent mo

że być znie

czulony ko

mputerowo

.

Oto powod

y, dla który

ch najbard

ziej

wymagając

y pacjenci

docenili zni

eczulenie

za pomocą

The Wand™

:

za pomocą

The Wand™

:

bezbolesne

znieczulają

cego,

Bezbolesne

znieczule

nie XXI wi

eku

Gabinet, w któ

rym właśnie s

ię znajdujesz,

należy do elita

rnej grupy kilku

dziesięciu

tysięcy na świ

ecie ok. 600 w

Polsce, w któr

ych

pacjent może

być znieczulo

ny komputerow

o.

Oto powody, d

la których najb

ardziej

wymagający p

acjenci docen

ili znieczulenie

za pomocą The

Wand™:

bezbolesne dozowanie śro

dka

znieczulająceg

o,

bezpieczeńs

two wynikające

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

znieczulenia,

komfort psych

iczny i brak st

resu podczas

zabiegu oraz p

o jego zakońc

zeniu.

Po znieczuleni

u

The Wand™

Twoja twarz

nie drętwieje,

zachowa natur

alny

wygląd.

Bezbolesne z

nieczulenie X

XI wieku

www.znieczul

amybezboles

nie.plwww.w

and.pl

Oto powod

y, dla który

ch najbard

ziej

wymagając

y pacjenci

docenili zni

eczulenie

za pomocą

The Wand™

:

za pomocą

The Wand™

:

bezbolesne

znieczulają

cego,

bezpieczeń

stwo

z komputer

owej kontr

oli procesu

z komputer

owej kontr

oli procesu

znieczulen

ia,

komfort ps

ychiczny i

brak stresu

podczas

zabiegu or

az po jego

zakończeni

u.

zabiegu or

az po jego

zakończeni

u.

Gabinet, w któ

rym właśnie s

ię znajdujesz,

należy do elita

rnej grupy kilku

dziesięciu

tysięcy na świ

ecie ok. 600 w

Polsce, w któr

ych

tysięcy na świ

ecie ok. 600 w

Polsce, w któr

ych

tysięcy na świ

ecie ok. 600 w

Polsce, w któr

ych

tysięcy na świ

ecie ok. 600 w

Polsce, w któr

ych

pacjent może

być znieczulo

ny komputerow

o.

pacjent może

być znieczulo

ny komputerow

o.

pacjent może

być znieczulo

ny komputerow

o.

Oto powody, d

la których najb

ardziej

Oto powody, d

la których najb

ardziej

Oto powody, d

la których najb

ardziej

wymagający p

acjenci docen

ili znieczulenie

wymagający p

acjenci docen

ili znieczulenie

wymagający p

acjenci docen

ili znieczulenie

za pomocą The

Wand™:

za pomocą The

Wand™:

za pomocą The

Wand™:

za pomocą The

Wand™:

bezbolesnebezbolesne dozow

anie środka

dozowanie śro

dka

znieczulająceg

o,znieczu

lającego,

bezpieczeństw

obezpie

czeństwo wynik

ające wynikające

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

z komputerow

ej kontroli pro

cesu

znieczulenia,

znieczulenia,

komfort psych

iczny i brak st

resu podczas

komfort psych

iczny i brak st

resu podczas

komfort psych

iczny i brak st

resu podczas

zabiegu oraz p

o jego zakońc

zeniu.

zabiegu oraz p

o jego zakońc

zeniu.

zabiegu oraz p

o jego zakońc

zeniu.

zabiegu oraz p

o jego zakońc

zeniu.

Po znieczuleni

u Po znie

czuleniu

Po znieczuleni

u

The Wand™

TwojaTwoja twarz

nie drętwieje

nie drętwieje,

zachowa natur

alny

wygląd.

Bezbolesne z

nieczulenie X

XI wieku

www.znieczul

amybezboles

nie.plwww.w

and.pl

Gabinet, w którym wła

śnie się znajdujesz,

należy do elitarnej gru

py kilkudziesięciu

tysięcy na świecie ok. 6

00 w Polsce, w których

pacjent może być znie

czulony komputerowo.

Oto powody, dla który

ch najbardziej

wymagający pacjenci d

ocenili znieczulenie

za pomocą The Wand™

:

bezbolesne dozowanie środka

znieczulającego,

bezpieczeństwo wynikające

z komputerowej kontro

li procesu

znieczulenia,

komfort psychiczny i

brak stresu podczas

zabiegu oraz po jego za

kończeniu.

Po znieczuleniu

The Wand™

Twoja twarz

nie drętwieje,

zachowa naturalny

wygląd.

Bezbolesne znieczulen

ie XXI wieku

zabiegu oraz po jego za

kończeniu.

www.znieczulamybez

bolesnie.pl

www.wand.pl

Media może poinformować każdy. W dziale Biuro Prasowe www.znieczulamybezbolesnie.plznajdziesz informacje prasowe, a także zdjęcia The Wand, które możesz wykorzystać do własnej kampanii promocyjnej i informacyjnej.

Media może poinformować każdy. W dziale Biuro Prasowe www.znieczulamybezbolesnie.plznajdziesz informacje prasowe, a także zdjęcia The Wand, które możesz wykorzystać do własnej kampanii promocyjnej i informacyjnej.

O zastosowaniu The Wand, jego zaletach a także przyszłości w Polsce rozmawiamy z lek. sToM. aRleTĄ JeŻdŻeWskĄ z Ortodon-tyczno-Stomatologicznego NZOZ Arleta Jeż-dzewska w Człuchowie, gdzie z The Wand korzysta się już od 3 lat.

RedakcJa: Województwo pomorskie jest jednym z lepiej zaopatrzonych w The Wand regionem w Polsce, obecnie dzia-łają tu 44 gabinety znieczulające kom-puterowo. Czy Pani zdaniem, wynika to z zapotrzebowania na takie znieczulenie wśród pacjentów, czy raczej z mody na nowe urządzenie?

lek. sToM. aRleTa JeŻdzeWska, oRTo-donTyczno-sToMaTologiczny nzoz aR-leTa JaŻdŻeWska: Moda jest zjawiskiem przemijającym, a w gabinetach stosują-cych urządzenia The Wand nie odstawia

się ich w kąt po okresie zachwytu nowym nabytkiem. Skuteczność i prostota tego urządzenia sprawia, że gabinety wielo-stanowiskowe dążą do posiadanie The Wand przy każdym unicie, by nie docho-dziło do sytuacji, kiedy nie można z niego korzystać. O jego wzrastającej popularno-ści decydują bardzo dobre opinie pacjen-tów, dla których ból nieodłącznie koja-rzony był z dentystą, a dzisiaj bez obaw przychodzą do gabinetów wyposażonych w to urządzenie.

Red.: Niektórzy lekarze nazywają The Wand rewolucyjnym urządzeniem. Stosowanie The Wand w znieczuleniu to rewolucja czy ewolucja?

a.J.: Pojawienie się The Wand porówna-łabym raczej do uzyskania zupełnie no-wej jakości w znieczuleniach stomatolo-

gicznych. Bo przecież zasada znieczulenia pozostaje niezmieniona, natomiast precy-zja podania środka znieczulającego oraz zastosowany sprzęt w pełni kontrolują-cy dawkę i ciśnienie podawanego środka jest ogromnym postępem w tej dziedzi-nie. Dlatego też nie nazywam go „znie-czuleniem komputerowym”, lecz w pełni kontrolowanym i fi zjologicznie dopasowa-nym do potrzeb pacjenta podaniem środ-ka znieczulającego.

Red.: Czy Pani zdaniem The Wand to już standard w polskich gabinetach, czy jesz-cze długo będziemy gonić Skandynawię czy Szwajcarię?

a.J.: Jeśli coś jest naprawdę dobre, to szybko znajduje uznanie wśród użytkow-ników. Więc oczywiste jest dla mnie, że już niedługo wszystkie gabinety wypo-18

The Wand™, czyli znieczulenie dopasowane do potrzeb pacjenta

Województwo pomorskie przoduje w ilości gabinetów wyposażonych w The Wand™ na północy Polski. Dziś w to nowoczesne urządzenie wyposażone są 44 gabinety. Najwięcej w Gdańsku, aż 19 gabinetów. Dla wielu stomatologów z Pomorza stosowanie The Wand™ oznacza nową erę w polskiej stomatologii, w której góruje jakość i komfort.

WyWiady FM denTall

sażone będą w The Wand. Sama dzisiaj już nie wyobrażam sobie pracy bez tego urządzenia.

Red.: Porozmawiajmy o plusach, ale także o minusach The Wand. Co Pani zdaniem jest zaletą urządzenia, a co jego wadą?

a.J.: Dla mnie to przede wszystkim moż-liwość precyzyjnego, w pełni kontrolo-wanego dawkowania znieczulenia. A co najważniejsze, urządzenie to pozwala mi przełamać obawy nawet najmniejszych pa-cjentów. Dochodzi do tego wygoda dla le-karza. Myślę, że kolejnym krokiem w rozwo-ju The Wand powinno być przystosowanie go do montażu, jako jedno z narzędzi sto-lika unitu stomatologicznego. Usprawniło-by to z pewnością użycie tego urządzenia i niewygodę przesuwania przez gabinet stolika z The Wand. 19


Jeśli coś jest naprawdę dobre, to szybko znajduje uznanie wśród użytkowników. Więc oczywiste jest dla mnie, że już niedługo wszystkie gabinety wyposażone będą w The Wand™.

Lek. stom. Arleta Jeżdżewska, Ortodontyczno-Stomatologiczny NZOZ Arleta Jeżdzewska w Człuchowie

«

O tym, że urządzenie jest w stanie zmie-nić podejście pacjenta do dentysty, a także skłonić dziecko do regularnych wizyt prze-konana jest dR aldona JanoWska z gabi-netu stomatologicznego w Żaganiu. Jak sama mówi – wielu pacjentów wybiera właśnie jej gabinet z powodu „magicznej różdżki” jak nazywa The Wand dr Janowska.

Nowoczesna technologia u lubuskich dentystówW lubuskim przybywa gabinetów stoma-tologicznych oferujących znieczulenie przy pomocy komputera The Wand. Obec-nie działa 20 takich placówek, 6 w Zielo-nej Górze, 3 w Słubicach i 2 w Nowej Soli. Gabinet znieczulający bezstrzykawkowo można także znaleźć m.in. w Żaganiu, Gu-

binie, Krośnie Odrzańskim i Świebodzinie. Pacjenci, którzy przez lata unikali denty-sty jak ognia teraz coraz częściej decydu-ją się właśnie na leczenie w placówkach z komputerem zamiast strzykawki. Powód? W tych gabinetach bezbolesne leczenie to nie tylko chwytliwe hasło reklamowe, ale standard.

RedakcJa: Bezbolesne leczenie stoma-tologiczne to tylko ładne hasło z reklamy, czy faktycznie pacjent może dziś być le-czony bez bólu?

dR aldona JanoWska, gaBineT sToMaTo-logiczny W Żaganiu: Zdecydowanie. Dziś pacjent u dentysty może liczyć na całko-wicie bezbolesne leczenie, a to za sprawą

stosowanych przez dentystów nowocze-snych technologii i rozwiązań minimali-zujących ból. Jednym z nich jest kompu-terowe znieczulenie The Wand, którego podanie nie dość, że samo jest bezbole-sne, to jeszcze umożliwia wykonywanie bardzo skomplikowanych i do niedawna bolesnych zabiegów w komfortowych dla pacjenta warunkach i bez bólu. To właśnie komfort pacjenta jest dziś jedną z najważ-niejszych rzeczy, na jaką zwracają uwagę lekarze stomatolodzy. To od lekarza zale-ży, czy leczenie będzie bezbolesne i to le-karz jest dysponentem znieczulenia. Jego wręcz obowiązkiem jest zaproponować pacjentowi takie rozwiązanie i taką ilość znieczulenia żeby wizyta u dentysty była możliwie jak najmniej bolesna. Lekarz tak-20

W Żaganiu nawet dzieci chętnie idą do dentysty, bo w mieście mówią, że tamtejsza dentystka ma magiczną różdżkę

«

W województwie lubuskim przybywa gabinetów znieczulających bezstrzykawkowo. Dziś w regionie działa 20 gabinetów stomatologicznych znieczulających przy pomocy komputera The Wand™. Najwięcej w Zielonej Górze – 6. To prawdziwa rewolucja u dentysty – przekonują stomatolodzy – dzięki niej pacjenci, którzy do tej pory bali się bólu, mogą odetchnąć z ulgą.

Lubuskie znieczula się komputerem

WyWiady FM denTall

że powinien kontrolować poziom bólu pa-cjenta, podając dodatkową dawkę znieczu-lenia w razie potrzeby.

Druga sprawa, że wśród pacjentów wzra-sta świadomość. Sami pytają o znieczule-nie, chcą żeby zabieg był przeprowadza-ny w warunkach, w których mogą pozwolić sobie na relaks. To pozytywne, bo zrelak-sowany pacjent, to pacjent współpracują-cy z lekarzem, niesprawiający problemów podczas zabiegów.

Najlepszym dowodem na to, ze leczenie dziś może być bezbolesne są dzieci, któ-rych nie da się oszukać. Dziecko zawsze jest szczere u dentysty i dociekliwe. Bar-dzo szybko się także zraża. Natomiast za-stosowanie The Wand wzbudza wręcz cie-kawość dzieci. Trzeba im objaśniać, co się właśnie dzieje, dlatego The Wand nazywam magiczną różdżką, a znieczulenie to cza-ry. Bywa, że niektóre maluchy są bardziej ciekawskie, ale nawet w przypadku, kiedy zobaczą igłę nie stresują się. Wyjaśniam im, że to specjalna końcóweczka z kropel-ką, która jak dotknie dziąsła to czaruje. To byłoby niemożliwe w przypadku stosowa-nia strzykawki lub karpuli.

Red.: Niektórzy nazywają The Wand rewo-lucją w gabinecie. Może to jest określenie troszkę na wyrost?

a. J.: Rewolucja to dobre słowo dla okre-ślenia The Wand z wielu powodów. Przede wszystkim, dlatego, że znieczulenie tą technologią nie zawodzi pacjenta. Pierw-szy zabieg wykonywany na starcie lecze-nia, a jest nim znieczuleni musi być wy-konany bardzo precyzyjnie. Nie można pacjentowi tylko obiecać, że znieczuli-my bez bólu, pacjent musi tak być znie-czulony, inaczej straci zaufanie do leka-rza. W przypadku The Wand, kiedy każde znieczulenie wykonuje się w jednakowy i powtarzalny sposób jesteśmy wiarygod-niejsi dla pacjenta. Stosowanie tego urzą-dzenia zwiększa także bezpieczeństwo dla pacjenta i lekarza. W przypadku znieczu-lenia klasycznego, karpulą lub strzykaw-ką, zdarzało się, że u pacjentów pojawia-ły się objawy ogólne np. zasłabnięcia lub inne efekty uboczne. Z The Wand to ry-zyko się zmniejsza.

Red.: Firma FM Dental prowadzi kampa-nię edukacyjną Znieczulamy bezboleśnie skierowaną do pacjentów, ale także do lekarzy. Pani zdaniem takie inicjatywy są potrzebne?

a. J.: Tak, pacjent musi być cały czas eduko-wany. Oczywiście ułatwioną sytuację mają gabinety w małych miejscowościach, ta-kie jak nasz. U nas każdy wie, że znieczu-lamy komputerowo The Wand, pacjenci leczą się u nas całymi rodzinami, bo wie-dzą, że leczymy w komfortowych warun-kach. Natomiast wciąż widzimy, że pacjenci nie mają świadomości wyboru. Nadal nie wiedzą, że idąc do dentysty mogą wybrać rozwiązania, które przezwyciężą strach i ból. Większa wiedza pacjentów to tak-że większa wygoda dla lekarzy. Pacjenci znieczulani The Wand są bardziej zrelak-sowani, chętnie rozmawiają, nie stresują się i współpracują z lekarzem. Wielu pa-cjentów nadal jednak boi się znieczulenia, mając w pamięci klasyczną metodę, koja-rząca się z nieprzyjemnym bólem, stąd też obecność takich kampanii jak ta poświe-cona The Wand jest wskazana.

Red.: Czy posiadanie przez gabinet The Wand, które znieczula bezboleśnie, może być argumentem, który przekona pacjen-ta do wizyty i leczenia?

a. J.: Z własnych doświadczeń wiem, że mieszkańców Żagania przyciąga do mojego gabinetu. Miasto jest niewielkie i każdy wie, że u nas znieczulamy inaczej, bezboleśnie, nowoczesnym urządzeniem. Wiele osób trafi a do nas właśnie z tego powodu, bo polecił nas ktoś z rodziny naszego pacjenta albo leczą się całe rodziny. Dla pacjenta, który przez lata bał się strzykawki i bólu podczas znie-czulenia The Wand może być argumen-tem, który przemówi za wizytą, z całą pewnością.

Czy posiadanie przez gabinet The Wand, które znieczula bezboleśnie, może być argumentem, który przekona pacjen-

Z własnych doświadczeń wiem, że mieszkańców Żagania przyciąga do mojego gabinetu. Miasto jest niewielkie i każdy wie, że u nas znieczulamy inaczej, bezboleśnie, nowoczesnym urządzeniem. Wiele osób trafi a do nas właśnie z tego powodu, bo polecił nas ktoś z rodziny naszego pacjenta albo leczą się całe rodziny. Dla pacjenta, który przez lata bał się strzykawki i bólu podczas znie-czulenia The Wand może być argumen-tem, który przemówi za wizytą, z całą

21


Dr Aldona Janowska, gabinet stomatologiczny w Żaganiu

Nie można pacjentowi tylko obiecać, że znieczulimy bez bólu, pacjent musi tak być znieczulony, inaczej straci zaufanie do lekarza.

«

Tymczasem stomatolodzy chwalą The Wand m.in. za to, że pacjentom z dento-fobią umożliwia decyzję o rozpoczęciu leczenia oraz za to iż zmienia obraz pol-skiej stomatologii. Nie we wszystkich re-gionach jednak dostęp jest jednakowy. Dla przykładu, w województwie śląskim działa 125 gabinetów z The Wand, w wojewódz-twie podlaskim tylko 2. O tych dyspropor-cjach, jakości leczenia w gabinetach pry-watnych i z kontraktami NFZ rozmawiamy z lek. sToM. alicJĄ leoŃczyk z NZOZ Medi-cus w Grajewie, gdzie od 2 lat lekarze ko-rzystają z technologii The Wand.

RedakcJa: Województwo podlaskie znaj-duje się na szarym końcu regionów, w któ-rych pacjent może liczyć na bezbolesne znieczulenie The Wand. Z danych wyni-

ka, że w województwie są tylko 2 gabi-nety posiadające komputer. W innych re-gionach Polski liczba ta przekracza 100. Z czego Pani zdaniem wynika ta dyspro-porcja?

lek. sToM. alicJa leoŃczyk, nzoz Medicus: Na Podlasiu przyczyną jest fakt, że w na-szym regionie stomatologia oparta jest o kontrakty z NFZ, które wymuszają mi-nimalny czas pracy z pacjentem a niskie koszty własne są dodatkowym atutem. W woj. podlaskim działa niewiele gabine-tów, które świadczą usługi tylko prywatnie. Inaczej jest u nas, w NZOZ Medicus gdzie od 20 lat pacjenci płacą za leczenie z wła-snej kieszeni. Usługa, którą oferuję swo-im pacjentom jest fi nansowana tylko przez nich i dla mnie czas pracy, czas usługi ma

mniejsze znaczenie, ważniejsza jest jakość oraz komfort pacjenta.

Red.: Pacjenci przywykli do znieczulenia strzykawką, oswoili się z jej widokiem, jak reagują widząc The Wand?

a. l.: Dorośli pacjenci generalnie przywy-kli do strzykawki. Część z nich przywykła także do innych urządzeń do podawania środka znieczulającego, które tylko w nie-wielkiej części przypominają klasyczną strzykawkę. Jednak wciąż jest całkiem licz-na grupa pacjentów, która panicznie re-aguje na widok strzykawki, w tym dzieci i tutaj jest duża przewaga The Wand. Ten spokojny, stonowany głos [red.: w trakcie aplikacji znieczulenia komputer przekazuje głosowe instrukcje dla lekarza] podczas po-22

Pacjenci leczący się w gabinetach stomatologicznych z kontraktami NFZ jeszcze przez lata będą znieczulani strzykawkami i karpulami, zamiast komputerowym znieczuleniem The Wand™ – ubolewają dentyści. Wszystko z powodu oszczędności w NFZ, dla którego komfort i bezbolesność terapii nie ma znaczenia.

Za co nie zapłaci NFZ?

WyWiady FM denTall

Jak dotąd urządzenie The Wand™ stosuje 5% gabinetów dentystycznych w kraju «

dawania anestetyku działa dobrze na pa-cjentów. Z kolei sposób podawania, zde-cydowanie mniej bolesny od strzykawki, jest dobrze tolerowany przez pacjentów oraz daje im poczucie, iż w tym gabinecie stosowane są nowoczesne metody znie-czulenia, które eliminują to, co najbardziej ich przeraża – ból.

Red.: Pani zdaniem The Wand jest w stanie całkowicie zastąpić strzykawki w polskich gabinetach, czy jeszcze przez wiele lat będą funkcjonowały oba rozwiązania?

a. l.: Chyba nigdy The Wand nie zastąpi całkowicie klasycznej strzykawki, gdyż jak-by nie było jest to jakiś dodatkowy koszt Chyba, że ten sposób znieczulania będzie jakoś dodatkowo punktowany w procedu-

rach NFZ, a dziś tak się nie dzieje. Praca stomatologa kontraktowego to jest wy-łącznie pogoń za procedurami, punktami, nie ma tam miejsca na komfort związa-ny z podawaniem środka znieczulające-go w sposób bezbolesny, ważne, że jest on w ogóle podany.

Red.: Bezbolesne leczenie stomatologicz-ne – to chwytliwe i modne hasło, które wie-lu dentystów stosuje w reklamach, pani zdaniem jest ono prawdziwe? Co sprawia, że stomatologia staje się coraz bardziej przyjazna pacjentowi?

a. l.: „Bezbolesne leczenie” to nie jest tylko hasło bez pokrycia. Bezbolesne le-czenie zależy od bardzo wielu czynników, a przede wszystkim od relacji, jakie po-

wstają pomiędzy pacjentem a lekarzem i to nie tylko na fotelu, ale jeszcze zanim pacjent na nim zasiądzie. Ważny jest kli-mat gabinetu, całe otoczenie, które działa uspokajająco na pacjenta, ważny jest spo-sób komunikacji asystentki oraz lekarza z pacjentem, a przede wszystkim umiejęt-ności lekarza. Aparat The Wand jest tylko jednym z urządzeń-gadżetów, które służą osiągnięciu efektu końcowego, czyli sa-tysfakcji pacjenta. Lekarz musi wiedzieć, gdzie należy ukłuć, do jakiego typu lecze-nia, jakie zastosować znieczulenie, jak po-dać dany środek. Jednak nie mniej ważny, jak już wspomniałam, jest kontakt psycho-logiczny, który często może więcej zdzia-łać niż samo znieczulenie, zaufanie oraz poczucie, że w tym gabinecie oferuje się usługę na światowym poziomie. 23


Wciąż jest całkiem liczna grupa pacjentów, która panicznie reaguje na widokstrzykawki, w tym dzieci, i tutaj jest duża przewaga The Wand™.

Lek. stom. Alicja Leończyk, NZOZ Medicus w Grajewie

«

Przed stomatologami w Polsce jeszcze spo-ro pracy, żeby przekonać pacjenta do tego, że dziś u dentysty leczy się bez bólu, stre-su i strachu. Zdaniem specjalistów, wszyst-ko jest jednak do zrobienia. Polacy wydają coraz więcej na leczenie stomatologicz-ne, rosną także ich wymagania. Dziś pła-cąc za leczenie pacjent wręcz żąda, by leczono go bez bólu – mówią specjaliści. Najbliższe lata – jak zapowiadają eksper-ci – będą przełomowe, także, jeśli chodzi o znieczulenie u dentysty. Już dziś ponad 600 gabinetów znieczula bez użycia strzy-kawek, komputerowym urządzeniem The Wand. I chociaż Polsce jeszcze daleko do Szwecji, gdzie urządzenie jest standardem, a próchnicę ma tylko 2% dorosłych Szwe-dów, prognozy są obiecujące.

O tym jak może wyglądać dentysta przy-szłości i czego dziś pacjenci nie muszą się już obawiać u dentysty mówi WoJciech FeĆ z krakowskiej fi rmy FM Dental, która spro-wadziła do Polski m.in. komputerowe znie-czulenie The Wand. Firma prowadzi także kampanię edukacyjną skierowaną do pa-cjentów i lekarzy pod nazwą „Znieczula-my bezboleśnie”.

RedakcJa: Bezbolesna stomatologia to tyl-ko ładne hasło, czy faktycznie idąc do den-tysty możemy uniknąć dziś bólu?

WoJciech FeĆ, FM PRodukTy dla sToMaTo-logii: Oczywiście, że możemy. Po pierw-sze, wystarczy zapobiegać. Profi laktyka nie jest z reguły bolesna. Po drugie, regularnie chodzić na kontrole. Mniej zaawansowane schorzenia są z reguły mniej bolesne w le-czeniu. Z drugiej strony lekarze korzystają z coraz bardziej precyzyjnych technologii i nowoczesnych narzędzi pracy. Dysponu-ją coraz lepszymi turbinami, piaskarkami abrazyjnymi, materiałami umożliwiającymi oszczędniejsze preparacje tkanek. Techno-logia znieczulania The Wand, którą promu-jemy, umożliwia wykonywanie większo-ści zabiegów wymagających znieczulenia w sposób bezstresowy, komfortowy i bez-bolesny dla pacjenta. Same zabiegi stają się w konsekwencji zupełnie bezbolesne.

Red.: A mimo to wciąż dentystę i samo znieczulenie kojarzymy z bólem?

W. F.: Dlatego, że sami dentyści nie stara-ją się tego obrazu zmienić. A przynajmniej robią to zbyt wolno. Nie zdają sobie spra-wy z faktu, iż ich obraz w oczach pacjen-ta mógłby ulec zmianie. Nie śledzą wyni-ków badań naukowych, z których wynika jak źle pacjent kojarzy widok strzykawki. I to nie tylko w gabinecie stomatologicz-nym, lecz w ogóle.

Red.: Wracając do The Wand lekarze po-trafi ą o nim rozmawiać z pacjentem, in-formować go?

W. F.: Nie zawsze im się udaje. Zabiera im to dużo czasu. Wymaga również chęci i prze-konania o skuteczności tej metody. W wie-lu wypadkach znieczulenia traktowane są po macoszemu. Do końca lat 80-tych w Pol-sce znieczulało się głownie do ekstrakcji. Nie było też w sprzedaży nowoczesnych środków znieczulających. Dopiero w „wol-nej Polsce” zaczęliśmy nadrabiać te zale-głości. Niestety, wiele uczelni medycznych nie poświęca temu zagadnieniu wystarcza-jąco dużo czasu. Jest na ten temat wiele przekłamań i starych standardów. Dlate-go staramy się pomóc lekarzom kampanią informacyjną, pakietami marketingowymi i ulotkami. Najlepszą informacją dla pacjen-ta o bezbolesnym znieczuleniu technolo-gią The Wand jest, jeśli lekarz znieczulając za pomocą The Wand robi to skutecznie i zgodnie z procedurami a także równole-gle opowiada pacjentowi o tym, dlaczego tak się dzieje. To lekarz decyduje jak le-czy pacjenta i to on powinien być odpo-wiedzi alny za propagowanie najnowocze-śniejszej technologii. Niektórzy dentyści mają na swoim wyposażeniu urządzenia The Wand lecz nie chcą lub nie potrafi ą 24

W Polsce próchnicę ma 99% dorosłych Polaków, w Szwecji tylko 2% pełnoletnich obywateli ma dziury w zębach. Przed stomatologami w Polsce stoi ogromne wyzwanie i odpowiedź na pytanie – jak skłonić Polaków do leczenia?

Dentyści mogą być hi-tech, dla pacjenta

WyWiady FM denTall

25


ich stosować, mimo wcześniej odbytego szkolenia. Staramy się umożliwiać im po-wtórne przeszkolenie jeśli tylko tego pra-gną. Nie możemy się jednak położyć przed gabinetem jak Rejtan i nie dopuszczać pa-cjentów do ich gabinetu tylko dlatego, że lekarze odmawiają stosowania The Wand w codziennej praktyce. Często sami lekarze nie potrafią marketingowo uzasadnić różnic w znieczulaniu tą technologią w porówna-niu do technologii tradycyjnych, a różni-ca cenowa pomiędzy znieczuleniem The Wand, a zwykłym jest często bezzasadnie wygórowana. Jeśli zaś jest to standard le-czenia w danym gabinecie, to pacjent nie pyta się, czy mógłby być leczony według niższego standardu. Lekarz przyzwyczaja go do wyższej jakości swoich usług.

Red.: Nie wszędzie w Polsce jednak do-stęp do The Wand jest taki sam. W nie-których regionach są tylko 2 lub 4 gabi-nety posiadające The Wand, w innych jest aż 125. Z czego to wynika?

W. F.: Najmniej gabinetów wykorzystuje tę technologię w województwach: zachodnio-pomorskim, nie jest najlepiej w lubuskim, choć ostatnio sytuacja ulega poprawie, wciąż niedoszacowane jest łodzkie, fatal-nie jest w warmińsko-mazurskim i podla-skim, świętokrzyskim, opolskim. Rozkręca się: dolnośląskie, lubelskie i podkarpackie. Nasi liderzy to: mazowieckie, a zwłaszcza Warszawa, małopolskie, śląskie. Być może jest to wynik segmentacji polskiego rynku medycznego i niższej zamożności społe-czeństwa w tych regionach. Być może le-karze z tych regionów nie wierzą w wyższe standardy leczenia, a raczej w to, czy pa-cjent będzie w stanie za nie zapłacić, Le-karze spoza metropolii nie promują droż-szych rozwiązań dla swoich pacjentów. Bywa, że są oni zmuszeni podróżować do większych miast w poszukiwaniu wyższe-go standardu leczenia. Czasem, ze wzglę-du na mniejsze zaludnienie i rozproszone w regionie gabinety, jest nam ciężej do nich dotrzeć. Przyczyny są dość złożone.

Red.: A jak jest z umiejętnościami leka-rzy w Polsce. Potrafią posługiwać się The Wand? Jak przygotowujecie Państwo den-tystę do pracy z urządzeniem?

W. F.: Każdy z naszych klientów otrzymu-je materiały instruktażowe, filmy klinicz-ne dotyczące konkretnych metod znieczu-lania. Podczas przekazania urządzenia do pracy w gabinecie dokonywany jest indy-widualny instruktaż pracy z urządzeniem. 26

Każdy z naszych klientów otrzymuje materiały instruktażowe, filmy kliniczne dotyczące konkretnych metod znieczulania. Podczas przekazania urządzenia do pracy w gabinecie dokonywany jest indywidualny instruktaż pracy z urządzeniem.

Wojciech Feć, FM Produkty Dla Stomatologii

«

WyWiady FM denTall

Prowadzimy też liczne wykłady, warsztaty i kursy. Regułą jednak jest, że jeśli lekarz natychmiast po szkoleniu i otrzymaniu ma-teriałów szkoleniowych nie rozpocznie pra-cy z urządzeniem, to przekazane w trakcie szkolenia informacje ulęgają zapomnieniu, a lekarzowi zaczyna brakować chęci do wy-korzystywania tej technologii w codzien-nej praktyce. Często sami lekarze unikają kolejnych szkoleń wstydząc się przyznać do faktu zapomnienia o niektórych infor-macjach lub tego, że obsługa urządzenia sprawia im trudność.

Red.: Co przekonuje dentystę do stosowa-nia urządzenia w swoim gabinecie?

W. F.: Przede wszystkim chęć podniesie-nia standardu leczenia w praktyce, za-pewnienie komfortu swoim pacjentom, zapewnienie komfortu pracy sobie i swo-jemu personelowi, podniesienie bezpie-czeństwa pracy, dzięki wykorzystaniu unikalnych właściwości technologii. Czę-sto świadomy pacjent tego oczekuje lub wręcz żąda tego typu usługi. Lekarze szu-kają nowości, chcą się odróżnić od konku-rencji i przyciągnąć do siebie pacjentów. Ta technologia jest mniej traumatyczna dla pacjenta, wywołuje u niego mniejszy stres związany z wizytą w gabinecie sto-matologicznym.

Red.: 99% Polaków ma dziś próchnicę, podaje Warszawski Uniwersytet Medycz-ny. Sądzi Pan, że ten wynik to zasługa na-szego stereotypowego myślenia o denty-ście, czy może inne czynniki przemawiają za tym, że Polacy trzymają się z daleka od dentysty?

W. F.: Myślę, że odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i jednoznaczna. Z pew-nością się boją. Dentysta to nie jest dla wielu przyjemne skojarzenie. Wystarczy zresztą popytać znajomych wokół sie-bie. Niestety, środki masowego przekazu, chociażby wprowadzenie najnowszej re-klamy Netii promującej łącza interneto-we obrazem kiepskiego stomatologa przy fotelu, kreują obraz „Dentysty Sadysty”. Ktoś odpowiedzialny za tego typu prze-kaz przyczynia się do utrwalania stereo-typów w myśleniu. Wielu z nas pamięta jeszcze szkolne gabinety stomatologiczne wyposażone w wiertarkę sytemu Doriot, gdzie nie wykonywano żadnych znieczu-leń. Część kojarzy dentystę z oszczędno-ściowymi i pospiesznymi metodami le-czenia w jednostkach publicznej opieki zdrowotnej. Za próchnicę odpowiedzial-

ne są chociażby nawyki żywieniowe, picie słodkich napojów i spożywanie słodkich przekąsek. Wiemy z badań przeprowa-dzanych w krajach skandynawskich lub w Szwajcarii, że wraz z rozpropagowaniem foodów i zmianą nawyków żywieniowych, pojawił się w tych krajach problem powra-cającej masowo próchnicy zębów. Bada-niem przyczyn tego stanu rzeczy zajmują się jednak instytucje do tego powołane, chociażby FDI, uczelnie medyczne, ośrod-ki badawcze, PTS, itd. W Polsce sytuacja jest gorsza ze względu na odrabianie za-późnień cywilizacyjnych. Również ze względu na strach i stres przed leczeniem. Nie jest to chyba powodowane poziomem zamożności Polaków. Jeśli bowiem cho-dzi o sprzedaż artykułów AGD, telewizo-rów i samochodów, to jesteśmy napraw-dę olbrzymim rynkiem zbytu. Dużo jest do zrobienia. Chociażby przy pomocy kampa-nii: „Znieczulamy bezboleśnie”. Przełamu-jąc stereotyp bolesnego leczenia zmniej-szymy zapewne występowanie próchnicy w naszym społeczeństwie.

Red.: Jakie korzyści, oprócz bezbolesne-go znieczulenia dla pacjenta, ma gabinet posiadający The Wand?

W. F.: Pacjent chętniej odwiedza taki ga-binet, ma świadomość wyższego komfor-tu, dowiaduje się, że istnieją alternatyw-ne sposoby znieczulania i nie musi mieć do prostego zabiegu znieczulone pół twa-rzy. Gabinet zyskuje wizerunek nowocze-snej i dbającej o pacjenta praktyki.

Red.: Sądzi Pan, że przed The Wand w Pol-sce dopiero są najlepsze lata?

W. F.: Zakładamy, że The Wand stanie się standardem w leczeniu stomatologicz-nym. Jesteśmy już obecni z tą technolo-gią w Polsce od 13 lat. Wkraczamy w etap przełamywania bariery świadomości i to nie tylko u najbardziej innowacyjnych sto-matologów. Rozpoczynamy szkolenie stu-dentów i przygotowujemy program współ-pracy z uczelniami medycznymi w Polsce. Mamy nadzieję, że doprowadzimy do sy-tuacji w której konieczność wizyty u den-tysty nie będzie wywoływała u pacjenta żadnego stresu. Z tego też powodu sądzi-my, że dla tej technologii najlepsze lata dopiero nadchodzą. Im bardziej uda się ją rozpowszechnić, tym więcej zyskają na tym przeciętni pacjenci.

27


29


Sympozjum: Systemy C-CLAD

W maju 2009 roku w Stanach Zjednoczonych odbyło się drugie doroczne Sympozjum poświęcone systemom C-CLAD (sterowany komputerowo system podawania znieczulenia miejscowego). Owocem Sympozjum są publikacje, które znajdą Państwo na następnych stronach – prezentacje kliniczne, cytaty oraz wnioski.

syMPozJuM c-clad

Cele sympozjum

30

»»» Rozpropagowanie badań Rozpropagowanie badań Rozpropagowanie badań naukowych i klinicznych naukowych i klinicznych naukowych i klinicznych poświęconych C-CLAD.poświęconych C-CLAD.poświęconych C-CLAD.

»»» Potwierdzenie praktycznego Potwierdzenie praktycznego Potwierdzenie praktycznego zastosowania technologii zastosowania technologii zastosowania technologii w codziennej praktyce klinicznej.w codziennej praktyce klinicznej.w codziennej praktyce klinicznej.

»»» Ustanowienie konsensusu Ustanowienie konsensusu Ustanowienie konsensusu dotyczącego stosowania C-CLAD dotyczącego stosowania C-CLAD dotyczącego stosowania C-CLAD i jego licznych korzyści wśród i jego licznych korzyści wśród i jego licznych korzyści wśród szerokiej rzeszy ekspertów szerokiej rzeszy ekspertów szerokiej rzeszy ekspertów branżowych. branżowych. branżowych.

Funkcję przewodniczącego sympozjum pełnił Stanley Malamed, profesor anestezjologii i medycyny ogólnej na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w Los Angeles.

Organizatorem i sponsorem Sympozjum była fi rma Milestone Scientifi c Inc.

»»» Podawanie znieczulenia Podawanie znieczulenia Podawanie znieczulenia śródwięzadłowego oraz każdego śródwięzadłowego oraz każdego śródwięzadłowego oraz każdego innego rodzaju znieczulenia innego rodzaju znieczulenia innego rodzaju znieczulenia za pomocą Systemu STA za pomocą Systemu STA za pomocą Systemu STA jest najbezpieczniejszym, jest najbezpieczniejszym, jest najbezpieczniejszym, najskuteczniejszym i najbardziej najskuteczniejszym i najbardziej najskuteczniejszym i najbardziej komfortowym sposobem komfortowym sposobem komfortowym sposobem wykonywania znieczulenia wykonywania znieczulenia wykonywania znieczulenia pojedynczego zęba.pojedynczego zęba.pojedynczego zęba.

»»» System STA jest technologią System STA jest technologią System STA jest technologią o dowiedzionej skuteczności, o dowiedzionej skuteczności, o dowiedzionej skuteczności, pozwalającą na tworzenie pozwalającą na tworzenie pozwalającą na tworzenie cieszącej się powodzeniem cieszącej się powodzeniem cieszącej się powodzeniem praktyki dentystycznej. praktyki dentystycznej. praktyki dentystycznej.

»»» System STA jest skuteczną System STA jest skuteczną System STA jest skuteczną metodą podawania każdego metodą podawania każdego metodą podawania każdego rodzaju znieczulenia rodzaju znieczulenia rodzaju znieczulenia dentystycznego w sposób mniej dentystycznego w sposób mniej dentystycznego w sposób mniej stresujący zarówno dla pacjenta, stresujący zarówno dla pacjenta, stresujący zarówno dla pacjenta, jak i lekarza.jak i lekarza.jak i lekarza.

Omawiane w materiałach systemy C-CLAD fi rmy Milestone Scientifi c Inc. w Polsce oferowane są przez fi rmę FM Dental, wyłącznego dystrybutora fi rmy Milestone Scientifi c, pod następjącymi nazwami handlowymi: The Wand STA (w USA: STA), The Wand Plus (w USA: CompuDent/Wand).

Konsensus Sympozjum

syMPozJuM c-clad

«

«

«

31


The Wand STA – system wyposażony w funkcję Znieczulenia Pojedynczego Zęba

Na początku 2007 roku firma Milestone Scientific wprowadziła na rynek nowe rozwiązanie – The Wand STA. System, który posiadając wszystkie zalety dotychczasowych modeli The Wand umożliwia także Znieczulenie Pojedynczego Zęba (Single Tooth Anesthesia) w sposób tak łatwy jak nigdy dotąd.

Działanie systemu opiera się na opatentowanych przez Mile-stone elementach CompuFlo „informujących zwrotnie o ciśnie-niu” w połączeniu z technologią Dynamicznej Detekcji Ciśnie-nia (DPS). The Wand STA składa się ze sterowanej komputerowo jednostki napędowej (12,7 cm wys. × 5,1 cm szer. × 12,7 cm gł.) oraz oddzielnych, sterylnych, jednorazowej końcówek aplikacyj-nych z igłą. Jednostka napędowa jest sterowana przez procesor centralny (CPU) działający w połączeniu z przetwornikiem kon-trolnym siła/ciśnienie.

Ograniczenia technik wykorzystujących tradycyjną strzy-kawkę w podawaniu rutynowych znieczuleń śródwięzadłowych to konieczność wykonywania iniekcji „na ślepo”, ekstremalnie wysokie ciśnienia generowane miejscowo w tkankach podczas podawania znieczulenia oraz względnie niewielka możliwa do podania objętość środka znieczulającego. Czynniki te prowa-dzą do skrócenia czasu trwania znieczulenia, do odrętwienia po stronie podania znieczulenia oraz większego bólu związanego z uszkodzeniem tkanek.

System The Wand STA pozwala wyeliminować element nie-pewności przy podawaniu znieczulenia, zapewniając za pomo-cą technologii CompuFlo z funkcją DPS wizualną i dźwiękową informację zwrotną podawaną w czasie rzeczywistym. Podczas podawania znieczulenia z użyciem Systemu The Wand STA funkcja DPS stale monitoruje w czasie rzeczywistym ciśnienie wyjściowe leku znieczulającego na każdym etapie jego podawania. Poza jego ogólnym zastosowaniem w podawaniu znieczuleń dentystycznych System The Wand STA posiada unikalną zdolność zapewniającą przewidywalność i komfort wykonywania „znieczulenia poje-dynczego zęba” dzięki podaniu anestetyku w przestrzeń więza-dła ozębnej (PDL), co dotąd nie było możliwe z użyciem technik konwencjonalnych. Znieczulenie to sprawia, że u pacjenta nie wy-stępuje odrętwienie po stronie podania znieczulenia, ani też nie ma dolegliwości bólowych, co wynika z natychmiastowego i prze-widywalnego znieczulenia. Korzyści płynące z podawania znieczu-leń za pomocą Systemu The Wand STA mają istotne znaczenie dla pacjenta, dentysty oraz całej branży stomatologicznej.

«

32

syMPozJuM c-clad

Historia C-CLAD – sterowanego komputerowo systemu do podawania znieczuleń miejscowych

Dr Mark Hochman

C-CLAD - system oprogramowania i sprzętu komputerowego oraz przyrządów stomatologicznych używany do podawania znieczulenia miejscowego w stomatologii, w którym ilość leku znieczulającego i szybkość wykonywania iniekcji są kontrolowane przez jednostkę napędową sterowaną przez oprogramowanie komputerowe. Sama iniekcja jest wykonywana manualnie.

Mosby's Dental Dictionary, Wydanie drugie © 2008 Elsevier, Inc.

Pod koniec lat 80-tych XIX w. trzej znani lekarze – Zygmunt Freud, Carl Koller oraz William Halstead – prowadzili badania nad za-stosowaniami medycznymi benzoil-metyl-ekogniny, znanej po-wszechnie jako kokaina, oraz jej użyciem jako leku do znieczu-lenia miejscowego.

Choć Freud i Koller pierwsi zauważyli znieczulające działa-nie kokainy, to jednak dopiero Halstead zastosował kokainę jako środek do miejscowego znieczulenia w stomatologii. Za pomo-cą strzykawki demonstrował, że śródmiąższowe podanie uwod-nionej kokainy powoduje skuteczne znieczulenie przewodowe dolnego nerwu zębodołowego i że niewielka ilość anestetyku podana w okolicę pnia nerwu czuciowego powoduje zniesie-nie odczuwania bólu we wszystkich gałęziach nerwu. Odkry-cie to wyznaczyło nową erę w leczeniu bólu miejscowego, za-równo w stomatologii, jak i w medycynie ogólnej.

Strzykawka króluje przez 1,5 wiekuHalstead w swoich badaniach używał strzykawki – prostego urzą-dzenia mechanicznego, wynalezionego w 1853 roku przez fran-cuskiego chirurga Charlesa Gabriela Pravaza. Składała się ona z wydrążonej igły połączonej z komorą zamkniętą tłokiem. War-to zauważyć, że konstrukcja, zasada działania oraz sposób uży-cia strzykawki Pravaza skonstruowanej 150 lat temu są niemal identyczne ze stosowanymi obecnie strzykawkami, nadal uży-wanymi w medycynie i stomatologii.

Czy czegoś więc nauczyliśmy się o sposobach wykonywania iniekcji? Co mówią dane kliniczne na temat powszechnego sto-sowania strzykawek? Wiadomo, iż strzykawka stomatologiczna, prócz posiadania dobrze znanych zalet, budzi lęk u pacjentów.

Zostało to udokumentowane w licznych badaniach stomatolo-gicznych oraz w ankietach prowadzonych wśród pacjentów. Co więcej, szacuje się, że jedna na 20 dorosłych osób unika lub odwołuje wizyty u stomatologa z uwagi na swój lęk przed za-strzykami dentystycznymi.

Rok 1997 – nowy początekW 1997 na rynku stomatologicznym pojawił się nowy, innowa-cyjny produkt – system podawania leków znieczulających firmy Milestone Scientific Inc. (USA). Początkowo oferowany jako The Wand* później zmienił nazwę na CompuDent/Wand System.¹ Był to pierwszy na świecie sterowany komputerowo systemem po-dawania znieczulenia miejscowego (C-CLAD), który w ciągu za-ledwie kilku lat umożliwił wykreowanie nowych standardów miejscowych znieczuleń w stomatologii.

The Wand, jak żadna inna dotychczasowa technologia, umoż-liwiła kontrolę szybkości aplikacji podawanego miejscowo środ-ka znieczulającego. Dodatkowo dzięki The Wand została zreali-zowna idea zastosowania narzędzia o niespotykanych walorach ergonomicznych – ważąca mniej niż dziesięć gramów końcówka aplkacyjna może być trzymana w ręku tak, jak długopis, umożli-wiając w ten sposób lepszą kontrolę manualną i precyzję ope-rowania narzędziem, niż w przypadku innych metod podawania znieczulenia. Co więcej, ten nowy system podawania leków stano-wi ogromny postęp w dziedzinie zastrzyków podskórnych i w cią-gu ostatnich dziesięciu lat w sposób niebagatelny poprawił ich skuteczność oraz doświadczenia milionów pacjentów, przez co pomógł zmniejszyć nasilenie „czynnika lęku”, który stał się ele-mentem tak ściśle związanym z wizytą u stomatologa.

«

33


Techniki znieczuleń odkryte na nowo Wraz z systemem The Wand lekarze mogą stosować także ta-kie techniki znieczuleń, które (opisane poniżej) dotąd wyko-nywane były niechętnie, bardzo rzadko albo w ogóle.

Znieczulenie przewodowe gałązek przednio-środkowych nerwu zębodołowego górnego (AMSA) zostalo po raz pierw-szy opisane w 1997 roku przez dra Friedmana i dra Hochmana. Obecnie tej techniki naucza się w szkołach stomatologicznych na całym świecie. Jest to nowoczesna technika pozwalająca osią-gnąć znieczulenie kilku zębów górnych za pomocą pojedynczej, podniebiennej iniekcji.

Friedman i Hochman wprowadzili także znieczulenie przewo-dowe zwane także blokiem gałązek przednich górnego nerwu zębodołowego z dostępu podniebiennego (P-ASA), gdzie za po-mocą pojedynczej, podniebiennej iniekcji możliwe jest znieczu-lenie tkanek twardych i miękkich środkowych i bocznych sieka-czy. Jest to pierwsze znieczulenie stomatologiczne pozwalające lekarzowi na znieczulenie kilku zębów górnych po obu stronach łuku zębowego metodą znieczulenia miejscowego.

Trzecią nowością związaną z The Wand jest technika prowa-dzenia igły poprawiająca skuteczność znieczulenia przewo-dowego nerwu zębodołowego dolnego dzięki zmniejszeniu lub wręcz całkowitemu wyeliminowaniu problemu odchylenia się igły w trakcie jej wkłuwania. Wprowadzanie igły odbywa się z jednoczesną rotacją w obu kierunkach (kręcenie). Klinicznie zostało potwierdzone, że chwyt „długopisowy” końcówki apli-kacujnej The Wand umożliwia rotowanie igły w czasie jej wpro-wadzania i tym samym eliminuje problem odchylenia toru igły w czasie penetracji tkanek. Jedno z badań prowadzonych na Uni-

wersytecie Bostońskim wykazało zmniejszenie liczby niepowo-dzeń przy zakładaniu znieczulenia przewodowego oraz skróce-nie czasu rozpoczęcia działania znieczulenia, dzięki poprawie precyzji podczas wykonywania tej metody znieczulenia.

Rok 2001 – kolejny przełomW 2001 naukowcy firmy Milestone zakończyli kolejny etap ba-dań i prac nad ulepszeniem dynamiki podawania płynnych środ-ków znieczulających. Opracowano metodę dokładnego pomiaru ciśnienia płynów na końcu igły podczas podskórnego podania leku. dokładnej. W efekcie powstała kolejna przełomowa tech-nologia: CompuFlo, która wykorzystuje Technologię Dynamicz-nej Detekcji Ciśnienia (Dynamic Pressure Sensing – DPS) do bez-bolesnego podawania i aspiracji leków.

System nawigacji zastosowany w DPS za pomocą wizualnych i akustycznch sygnałów informuje o ciśnieniu śródtkankowym, co pomaga lekarzowi: 1) zidentyfikować konkretny typ tkanki, 2) zorientować się, kiedy określony typ tkanki został spenetrowa-ny przez igłę oraz 3) upewnić się, że igła końcówki aplikacyjnej trafiła dokładnie w pożądane miejsce.

Pierwszym ośrodkiem, który opublikował artykuł naukowy dotyczący zastosowania w medycynie tej przełomowej tech-nologii, był szpital Hermann Memorial Hospital Uniwersytetu w Teksasie. CompuFlo został poddany kilku badaniom pilotażo-wym obejmującym podawanie znieczulenia nadtwardówkowe-go oraz umożliwiał identyfikację miejsc błędnie uznanych jako właściwe do podania znieczulenia. Znieczulenie nadtwardówko-we jest tylko jednym z licznych medycznych i pozamedycznych zastosowań CompuFlo.

Blokada gałązek przednio-środkowych nerwu zębodołowego górnego (AMSA)

Blokada gałązek przednich górnego nerwu zębodołowego z dostępu podniebiennego (P-ASA)

34

W roku 2007 firma Milestone wprowadziła system CompuFlo do stomatologii, chcąc sprostać ważnemu dentystycznemu wyzwaniu – osiągnięciu znieczulenia pojedynczego zęba. Po-wszechnie wiadomo, że współczesna stomatologia w dużej mie-rze ogranicza się do zabiegów na pojedynczym zębie, w których znieczulenie przewodowe całego nerwu nie jest konieczne. Naj-bardziej zaawansowanym zastosowaniem technologii C-CLAD w produktach firmy Milestone jest jakże trafnie nazwany System Znieczulenia Pojedynczego Zęba (z ang. Single Tooth Anesthesia) czyli System The Wand STA, który jest pierwszym urządzeniem dającym dentystom możliwość uzyskania w czasie rzeczywistym informacji pozwalających im określić właściwe położenie igły podczas wykonywania znieczulenia pojedynczego zęba.

Tradycyjne znieczulenie więzadła ozębnej (PDL), często okre-ślane jako wykonywane „na ślepo”, wiąże się z wytworzeniem wysokiego ciśnienia w pewnym ograniczonym obszarze tkan-kowym. Typowym rezultatem takiej procedury jest znieczule-nie o krótkim czasie trwania, co wynika z niewielkiej możliwej do podania objętością środka znieczulającego przy tak wyso-kim wygenerowanym ciśnieniu. Wykazano zarówno histopato-logicznie, jak i klinicznie, że stosowanie zbyt wysokiego ciśnie-nia może prowadzić do uszkodzeń tkanek. System STA stanowi w tym względzie całkowitą odmianę.

Poprzednicy Systemu The Wand STA – systemy The Wand Plus oraz CompuDent – stanowiły postęp w stosunku do antycz-nej już 150-letniej strzykawki stomatologicznej. Narzędzia te dały stomatologom możliwość wykonywania znacznie przy-jaźniejszych dla pacjentów znieczuleń z użyciem realnie niż-szych ciśnień podczas podawania leku, umożliwiających po-danie znacznie większej objętości leku, dłużej działających, minimalizujących uszkodzenia tkanek, co w efekcie pozwala poprawić odbiór zabiegu ze strony pacjentów, dając im więk-sze poczucie bezpieczeństwa.

Wraz z wprowadzeniem Systemu The Wand STA, stomato-lodzy mogą obecnie osiągnąć wszystkie te trzy cele, łącznie ze znieczuleniem pojedynczego zęba oraz wszystkimi obecnie podawanymi rodzajami znieczulenia, osiągając lepsze efekty swoich działań.

Zaangażowanie firmy Milestone w rowój technologii stero-wanych komputerowo systemów podawania znieczulenia miej-scowego zapewniło firmie światową rozpoznawalność jako pio-niera w tej branży oraz innowatora w dziedzinie stomatologii i medycyny.

Przypisy:1 Na rynku polskim produkty firmy Milestone są oferowane pod nazwą

The Wand Plus oraz The Wand STA.

Śródtytuły oraz wyróżnienia pochodzą od redakcji.

O autorze:

dR MaRk hochMan jest multidyscyplinarnym specjalistą w dziedzinie periodontologii, stomatologii implan-tologicznej oraz ortodoncji. Pełni obecnie funkcję zastępcy profesora ds. klinicznych w Szkole

Stomatologicznej Uniwersytetu Nowojorskiego. Jest członkiem Nowojorskiego Centrum Stoma-tologii Specjalistycznej (New York Center for Specialized Dentistry), a także interdyscyplinarnej grupowej praktyki stomatologicznej, składającej się ze specjalistów zapewniających całościową opiekę stomatologiczną. Od 1999 roku dr Hochman pełni funkcję Dyrektora Klinicznego oraz Dyrektora ds. Badań Naukowych i Rozwoju w firmie Milestone Scientific Inc. w Nowym Jorku. Jest uznanym w świecie autorytetem w dziedzinie zaawansowanych systemów podawania leków w stomatologii i medycynie. Dr Hochman miał duży udział w licznych publika-cjach stomatologicznych poświęconym różnym zagadnieniom, a także pracował i uczestniczył w znacznym zakresie w badaniach nad techno-logią C-CLAD, udostępnianą obecnie przez firmę Milestone, w tym także nad Systemem STA.

Powszechnie wiadomo, że współczesna stomatologia w dużej mierze ogranicza się do zabiegów na pojedynczym zębie, w których znieczulenie przewodowe całego nerwu nie jest konieczne.

«

syMPozJuM c-clad

35


W 1948 roku Leonard Monheim opublikował podręcznik na temat znieczulenia miejscowego. Od tego czasu w dziedzinie technik znieczulenia miejscowego przez wiele lat niewiele się zmieniało, mimo wprowadzenia nowych leków, takich jak mepi-wakaina i prylokaina.

Znieczulenia miejscowe zaczęły przeżywać swój renesans w 1973 roku, kiedy to dr George Gow-Gates opublikował arty-kułu opisujący nowy sposób podejścia do znieczulania zębów dolnych. Celem Gow-Gatesa było znalezienie takiej metody, al-ternatywnej do znieczulenia przewodowego nerwu zębodoło-wego dolnego, dzięki której możliwe byłoby osiągnięcie 80- do 85-procentowego odsetka powodzeń przy jej zastosowaniu tej metody znieczulenia. Gow-Gates odkrył, że przyczyną niepo-wodzenia w znieczuleniach przewodowych nerwu zębodołowe-go dolnego jest najczęściej nieodpowiednia lokalizacja miejsca wykonywania iniekcji (często podawanej zbyt nisko w stosunku do nerwu zębodołowego). Opracowana przez Gow-Gatesa nowa technika wykorzystująca położone wyżej miejsce podawania in-iekcji umożliwiła poprawienie skuteczności tego znieczulenia. Od momentu jej opracowania techniki tej nauczano w każdej szko-le medycznej w Stanach Zjednoczonych. Otworzyła ona drogę innym innowacyjnym technikom znieczulania, nad którymi roz-poczęto badania i które potem wprowadzano do praktyki den-tystycznej. Wśród nich znalazły się znieczulenia Akinosi-Vazirani (znieczulenie nerwu zębodołowego dolnego przy zamkniętych ustach), znieczulenie śródwięzadłowe (PDL) oraz znieczulenia śródkostne. Stałe zainteresowanie tym tematem oraz opracowy-wanie nowych technik doprowadziło ostatecznie do pojawienia się sterowanego komputerowo systemu podawania znieczule-nia miejscowego (C-CLAD).

Dzięki sterowanemu komputerowo Systemowi The Wand STA, lekarze mają możliwość rozwijania nowych technik znieczula-nia oraz mogą zaoferować lepszą kontrolę bólu. Co więcej, te-

raz możliwe jest znieczulenie do zabiegu pojedynczego zęba, a pacjent nie odczuwa dodatkowego odrętwienia języka lub/oraz warg. Podobnie, nowe techniki znieczulenia opracowane po pojawieniu się C-CLAD – w szczególności AMSA oraz P-ASA – pozwalają uzyskać głębokie znieczulenie w pożądanym miej-scu(ach) zabiegu bez niechcianego i przedłużającego się znie-czulenia tkanek miękkich.

Renesans w zainteresowaniu metodami znieczulenia miej-scowego doprowadził do postępów przekładających się bezpo-średnio na wprowadzenie do użycia Systemu The Wand STA, wraz z innowacyjnymi technikami znieczulenia, które weszły do uży-cia dzięki nowej technologii C-CLAD. System The Wand STA ma na celu sprostanie jednemu z wielkich wyzwań w stomatolo-gii, jakim jest możliwość wykonania skutecznego i bezpiecz-nego znieczulenia pojedynczego zęba.

Postępy i wyzwania w znieczuleniach miejscowych

Prof. Stanley F. Malamed

System C-CLAD stanowi istotną odmianę sposobu podawania znieczulenia miejscowego. Wielu lekarzy przekonało się, że dzięki unikalnym właściwościom C-CLAD większość tradycyjnych znieczuleń stomatologicznych może być wykonywana z większą przewidywalnością oraz z mniejszym dyskomfortem dla pacjenta.

Fragmenty książki „Handbook of Local Anesthesia”, Wyd. 5 – Stanley F. Malamed, DDS.

Copyright 2004, Mosby, Inc.

Dzięki The Wand STA, lekarze mają możliwość rozwijania nowych technik znieczula nia oraz mogą zaoferować lepszą kontrolę bólu.

«

«

36

» „Dentysta, który wykonujebezbolesne zastrzyki”

» „Dentysta, który nie sprawia bólu”

» „Personel, który jest... uprzejmy, profesjonalny, troskliwy, ciepły i pomocny”

» „Wszystko funkcjonuje jak w zegarku”

» „Lekarz, który przeprowadził najbardziej dokładne badanie przeglądowe jamy ustnej, jak jeszcze nikt przed nim”

» „Dentyści, którzy słuchają, pozwalają zadawać pytania i nawet błahe pytania traktują z powagą”

» „Pacjenci są zadowoleni z wyników leczenia”

» „Szybka pomoc w sytuacjach nagłych”

» „Krótkie terminy oczekiwania na pierwszą wizytę”

» „Wysoki standard sterylności”

Kryteria, według których pacjenci oceniają swoich dentystów

O autorze:

PRoF. sTanley MalaMed urodził się i wychował w Bronksie, w Nowym Jorku. W 1969 roku ukończył Szkołę Stomatologiczną Uniwersytetu w Nowym Jorku. Następnie odbył dwuletnią służbę wojskową w Korpusie

Stomatologicznym Armii Amerykańskiej w Fort Knox w Kentucky, potem zaś odbył praktykę stomatologiczną oraz rezydenturę w zakresie anestezjologii w szpitalu Montefi ore Hospital oraz Centrum Medycznym w Bronksie, w Nowym Jorku. W 1973 roku prof. Malamed dołączył do członów wydziału Szkoły Stomatologicznej Uniwersytetu Południowej Kalifornii, gdzie do chwili obecnej jest profesorem anestezjologii i medycyny ogólnej. Członek Amerykańskiej Rady Stomatologicznej (American Dental Board) oraz zdobywca nagrody Heidebrinka (1994) przyznawanej przez Amerykańskie Towarzystwo Stomatologii i Anestezjologii (American Dental Society of Anesthesiology), a także nagrody Horacego Wellsa (1997) przyznawanej przez Międzynarodową Federację Towarzystw Anestezjologii Stomatologicznej (International Federation of Dental Anesthesia Societies).

Prof. Malamed jest autorem ponad 135 prac naukowych oraz 17 rozdziałów w różnorodnych czasopismach i podręcznikach medycznych i stomatologicznych na temat oceny stanu fi zykalnego, medycyny ratunkowej, znieczulenia miejscowego, sedacji oraz ogólnych zagadnień anestezjologicznych. Ponadto jest autorem trzech powszechnie stosowanych podręczników opublikowanych przez CV. Mosby: podręcznika „Medical Emergencies in the Dental Offi ce” (Wyd. 6, 2007); „Handbook of Local Anesthesia” (Wyd. 5, 2004); oraz „Sedation – A guide for Pain Management” (Wyd. 4, 2003) oraz dwóch książek interaktywnych na DVD: „Emergency Medicine” (Wyd. 2, 2008) oraz „Malamed’s Local Anesthetic Technique” (2004).

«syMPozJuM c-clad

Wyróżnienia w tekście pochodzą od redakcji

37


Sterowany komputerowo system do podawania znieczulenia miejscowego (C-CLAD) przyczynił się do postępu w dziedzinie stomatologicznych znieczuleń miejscowych. Techniki znieczula-nia z użyciem C-CLAD wiązały się z zastosowaniem oryginalnej jednostki The Wand wypuszczonej na rynek w 1997 roku, urzą-dzeń CCS, QS, a ostatnio także Systemu The Wand STA.

Jak wskazują obserwacje kliniczne oraz doniesienia w lite-raturze fachowej, tradycyjny sposób podawania znieczulania może wiązać się z bólem wynikającym z szybkości podawania roztworu środka znieczulającego, a być może także z jego kwa-śnego odczynu. Należy jednak zauważyć, że średnica igły oraz temperatura roztworu znieczulającego nie mają wpływu na od-czuwanie bólu przez pacjenta. Mimo to, istnieje kilka wad zwią-zanych z tradycyjnymi technikami znieczulenia – w szczególno-ści dotyczy to znieczulenia przewodowego nerwu zębodołowego dolnego, które cechuje się znacznym opóźnieniem rozpoczęcia

„System The Wand STA zwiększa przewidywalność oraz precyzję iniekcji znieczulających, a także pewność operatora i komfort pacjenta”.

Sterowane komputerowo podawanie znieczulenia miejscowego

Dr J. Mel Hawkins, BScD(AN), FADSA, DADBA

«

Niepowodzenia w osiągnięciu znieczulenia miejscowego wynikają w głównej mierze z oddziaływania wektorów sił tkankowych, które powodują odgięcie igły w kanale jej wprowadzania.

«

Wektory sił tkankowych

38

O autorze:

dR Mel haWkins ma za sobą 35 lat praktyki prywatnej, klinicznej oraz doświadczenia dydaktyczne. Opracował i osobiście kieruje jednodniowym szkoleniem praktycznym oferowanym w całej Ameryce Północnej, będącym podsumowaniem niniejszego programu. W ramach swoich obowiązków uczestniczył w wielu spotka-niach na poziomie stanowym, spotkaniach American Dental Association oraz sesjach szkoleniowych w prywatnych gabinetach.

działania znieczulenia, a także wykazanym brakiem przewidywal-ności. Niepowodzenia w osiągnięciu znieczulenia miejscowego wynikają w głównej mierze z oddziaływania wektorów sił tkan-kowych, które powodują odgięcie igły w kanale jej wprowadza-nia. Dodatkowo znieczulenia przewodowe nerwu zębodołowego dolnego wiążą się z bólem podczas wykonywania znieczulenia, odrętwieniem policzka, warg i języka po stronie jego podania, a także z bólem pozabiegowym.

Zastosowanie Systemu The Wand STA, w porównaniu z tra-dycyjnymi metodami znieczulania, wiąże się z kilkoma zaletami klinicznymi a także poprawia standard opieki nad pacjentem. Naj-ważniejszy wydaje się fakt, że The Wand STA stanowi precyzyjną metodę podawania leku w sposób, który umożliwia znieczulenie pojedynczego zęba i dzięki temu pozwala uniknąć znieczulenia przewodowego. Ponadto, w przypadku zębów jednokorzeniowych czas podawania znieczulenia to jedna minutę, a w przypadku zębów wielokorzeniowych – dwie minuty, co przy podawaniu 4% roztworu chlorowodorku artykainy z epinefryną w stosunku 1:200 000 zapewnia natychmiastowy początek działania głębokiego znieczulenia. Ponieważ znieczulenie jest natychmiastowe, można od razu przystąpić do zabiegu stomatologicznego.

Dodatkowo ergonomiczny kształt lekkiej jak piórko końcówki The Wand STA daje operatorowi niemożliwą do przecenienia kon-trolę manualną, co również jest pomocne podczas podawania leku znieczulającego. Co więcej, ciśnienie wykonywania iniekcji podczas stosowania Systemu The Wand STA jest znacznie niż-sze, niż ciśnienie generowane podczas tradycyjnych metod znie-czulania. Potrzeba też mniej leku do znieczulenia miejscowego, co skutkuje zmniejszeniem bólu pozabiegowego u pacjentów. Znieczulenie śródwięzadłowe (PDL) podane za pomocą Sys-temu The Wand STA pozwala osiągnąć pewny, głęboki oraz natychmiastowy efekt znieczulenia, zaś deponowanie jest bezbolesne dla pacjenta; może być więc techniką stosowaną z pierwszego wyboru.

Podsumowując, System STA zwiększa przewidywalność oraz dokładność iniekcji znieczulających, a także pewność operato-ra i komfort pacjenta.

Zalety C-CLAD

» Kontrola stosunku ciśnienie/objętość

» Pewność operatora

» Czas podawania znieczulenia: 1–2 minuty

» Zmniejszenie bólu w trakcie iniekcji

» Natychmiastowe, głębokie znieczulenie

» Redukcja bólu pozabiegowego

» Znieczulenia PDL i/lub śródkostne

» Budowanie i rozszerzanie praktyki

«

Znieczulenie śródwięzadłowe (PDL) może być techniką stosowaną z pierwszego wyboru.

«

syMPozJuM c-clad

Wyróżnienia w tekście pochodzą od redakcji.

39


„Stosowanie C-CLAD The Wand STA jest metodą bezstresową i pozwalającą zmniejszyć odczuwany ból. Zapewnia wyższą skuteczność, opiera się na wykorzystaniu mniejszej liczby miejsc podania znieczulenia oraz wymaga mniej środka znieczulającego, niż znieczulenia śródwięzadłowe”.

Skuteczność znieczulenia śródwięzadłowego została wykazana w trzech badaniach klinicznych, które objęły łącznie 474 zęby mleczne i stałe u dzieci i dorosłych, i wynosiła ona od 79% w przypadku pulpotomii do 95% w przypadku ekstrakcji, przy czym wszystkie te badania wykazały większą skuteczność tego rodzaju znieczulenia przy ekstrakcji. Dla porównania, sterowa-ne komputerowo podanie znieczulenia miejscowego (C-CLAD) wykonywane do szczeliny dziąsłowej z wykorzystaniem sys-temu The Wand STA okazało się skuteczne w 89%, co wyka-zano w badaniu, do którego włączono 159 pierwszych i drugich mlecznych zębów trzonowych, w znieczulaniu których zastoso-wano tę technikę. Znieczulenie zostało wykonane z użyciem 0,9 ml roztworu środka znieczulającego na ząb, który został podany po stronie mezjaalno-językowej, mezjalno-policzkowej, dystal-no-językowej oraz dystalno-policzkowej.

Dr Ashkenazi i jej współpracownicy prowadzą obecnie bada-nia kliniczne nad znieczuleniem pojedynczego zęba z użyciem technologii C-CLAD. W oparciu o wstępne dane skuteczność tego znieczulenia w badaniu wynosi 98% dla pierwszych i drugich mlecznych zębów trzonowych (N=131) oraz 79% dla stałych zę-bów trzonowych i przedtrzonowych (N=29) przy zużyciu jedy-nie jednej czwartej lub jednej trzeciej karpuli na korzeń zębowy przy podaniu znieczulenia po stronie językowej. Wykazano tak-że, że skuteczność znieczulenia pojedynczego zęba nie zależy od wieku pacjenta ani od lokalizacji leczonego zęba.

Badania dotyczyły również współwystępowania znieczulenia w obrębie sąsiednich zębów, roli środków obkurczających naczy-nia krwionośne (wazokonstryktorów), potencjalnego oddziały-wania znieczulenia pojedynczego zęba na zawiązki zębów oraz występowania lub nieobecności bólu w trakcie lub po zastoso-waniu technik C-CLAD.

Charakterystyka fi zjologiczna i kliniczna znieczulenia śródwięzadłowego (PDL) wykonywanego za pomocą strzykawki wysokociśnieniowej oraz systemu sterowanego komputerowo

Dr Malka Ashkenazi

«

Skuteczność znieczulenia Skuteczność znieczulenia Skuteczność znieczulenia

40

Znieczulenie zębów sąsiednich Raporty podają, że znieczulenie śródwięzadłowe z użyciem 2% lidokainy w połączeniu z epinefryną znieczula odpowiednio 45% i 78% zębów położonych mezjalnie i dystalnie do miejsca iniekcji. Dla porównania skuteczność znieczulenia zębów są-siednich za pomocą C-CLAD The Wand STA okazuje się wyno-sić pomiędzy 88% a 86% dla występujących w wieku szkolnym mlecznych zębów trzonowych oraz pierwszych stałych zębów trzonowych sąsiadujących z zębem otrzymującym znieczulenie techniką The Wand STA.

Zastosowanie środków obkurczających naczynia krwionośne Dobrze znanym z literatury fachowej jest fakt, że skuteczność techniki znieczulenia śródwięzadłowego zależy od zastosowa-nia wazokonstryktorów, gdzie skuteczność znieczulenia w przy-padku uzębienia stałego przy zastosowaniu środków wazokon-strykcyjnych wynosi od 81% do 87%, a jedynie 8% do 42% bez ich użycia.

Dr Ashkenazi podaje, że przez ponad osiem lat klinicznego stosowania The Wand STA miała jedynie dwóch pacjentów, któ rzy skarżyli się na dyskomfort po podaniu znieczulenia.

«

Zmiana tętna w przypadku techniki znieczulenia nasiękowego oraz podanego do szczeliny dziąsłowejZmiana tętna w przypadku techniki znieczulenia nasiękowego oraz podanego do szczeliny dziąsłowejZmiana tętna w przypadku techniki znieczulenia nasiękowego oraz podanego do szczeliny dziąsłowej

Bez epinefrynyBez epinefrynyBez epinefryny

Zmiana tętna50

>10

504540353025201510

50

11–20 21–30 Na minutę31–58

40

2933

1316

9 11

syMPozJuM c-clad

41


Dr Ashkenazi i dr Ram badali zastosowanie mepiwakainy bez dodatku wazokonstryktorów i wykazali jej 39,5% skuteczność w znieczulaniu mlecznych zębów trzonowych u 48 dzieci. Do-szli do wniosku, że środki obkurczające naczynia krwionośne są konieczne do zapewniania skuteczności zarówno znieczulenia śródwięzadłowego, jak i znieczulenia pojedynczego zęba.

U około 10% uczestników w jednej grupie badanej podczas podawania znieczulenia częstość akcji serca wzrosła o 31 do 58 uderzeń na minutę, podczas gdy w innej grupie badanej u około 15% uczestników doszło do przyspieszenia akcji serca o około 21 do 30 uderzeń na minutę.

Co ciekawe, zmiana miejsca iniekcji w przypadku podawania środka znieczulającego do szczeliny dziąsłowej spowodowała niemal natychmiastowe obniżenie tętna, co sugerować może, że przyspieszenie pulsu, jakie wystąpiło podczas pierwszej in-iekcji, mogło być związane ze wstrzyknięciem roztworu znieczu-lającego do drobnych naczyń krwionośnych w miejscu podania znieczulenia. Nie stwierdzono statystycznej zależności pomię-dzy zmiennością częstości pulsu a wiekiem, płcią czy obecno-ścią dodatku środka obkurczającego naczynia krwionośne w po-dawanym rozworze anestetyku.

Rozwijające się zawiązki zęboweW nowym badaniu nad znieczuleniami podawanymi do szczeliny dziąsłowej obejmującym 76 pierwszych i 90 drugich mlecznych zębów trzonowych u 78 uczestników, dr Ashkenazi, dr Blumer i dr Eli stwierdzili, że znieczulenia do szczeliny dziąsłowej nie powodują uszkodzenia leżących poniżej zawiązków zębowych. U jednego dziecka w grupie badanej w późniejszym okresie wystąpiła hipo-mineralizacja pierwszego, dolnego, stałego zęba przedtrzonowego, a u dwojga dzieci w grupie kontrolnej wystąpiły hipoplastyczne wady szkliwa w stałych zębach przedtrzonowych. Odkrycia te kontrastują z wcześniejszym badaniem przeprowadzonym w 1984 roku na małpach, w którym Brännstöm wykazał, że podanie wyso-kociśnieniowych znieczuleń śródwięzadłowych przy mlecznych zębach trzonowych przy zastosowaniu anestetyku w połączeniu z lekiem wazokonstrykcyjnym powodowało uszkodzenie leżących poniżej, rozwijających się zawiązków zębowych.

Bezbólowy system The Wand STAPrzeprowadzone badania dostarczyły sprzecznych danych na temat obecności lub braku bólu podczas wykonywania wysokociśnie-niowych znieczuleń śródwięzadłowych, co wynikało prawdopo-dobnie z różnic w stosowanej technice. Dodatkowo stwierdzo-no, że stosowanie tradycyjnego znieczulenia śródwięzadłowego wiązało się z poiniekcyjnym dyskomfortem u 88% uczestników. W jednym z badań ból utrzymywał się u niektórych z uczestni-ków do 48 godzin po podaniu leku znieczulającego. Zastosowa-nie The Wand STA okazało się jednak relatywnie bezstresową metodą prowadzącą do całkowitego braku lub zmniejszenia odczuwanego bólu.

Dr Ashkenazi podaje, że przez ponad osiem lat klinicznego stosowania The Wand STA miała jedynie dwóch pacjentów, któ-rzy skarżyli się na dyskomfort po podaniu znieczulenia.

Piśmiennictwo:Ashkenazi M, Blumer S, Eli I. Effectiveness of computerized delive-

ry of intrasulcular anesthetic in primary molars. J Am Dent Assoc. 2005;136:1418-25.

Brànnstrôm M, et al. Enamel hypoplasia in permanent teeth induced by

periodontal ligament anesthesia of primary teeth. J Am Dent Assoc. 1984;109:735-6.

Faulkner RK. The high-pressure periodontal ligament injection. Br Dent J 1983;154:103-5.

Kaufman E, Galili D, Garfunkel AA. Intraligamentary anesthesia: a clini-cal study. J Prosthet Dent. 1983; 49:337-9.

Rawson RD, Orr DL. Vascular penetration following intraligamental in-jection. J Oral Maxillofac Surg. 1985;43:600-604.

Schleder JR, Reader A, Beck M, Meyers WJ. The periodontal ligament injec-tion: a comparison of 2% lidocaine, 3% mepivacaine, and 1:100,000 epinephrine to 2% lidocaine with 1:100,000 epinephrine in human mandibular premolars, J Endod. 1988;14:397-404.

Smith GN, Pashley DH. .Periodontal ligament injection: Evaluation of sys-temic effects. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1983: 56(6):571-574.

Smith GN, Walton RE. Periodontal ligament injection: Distribution of in-jected solutions. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1983;55:232-238.

Syngcuk K. Ligamental injection: A physiological explanation of its effi-cacy. J Endod 1986;12:486.

Walton RE. Distribution of solutions with the periodontal ligament injection: clinical, anatomical, and histological evidence. J Endod 1986;12:492-500.

O autorze:

dR Malka ashkenazi ukończyła studia stomato-logiczne na Uniwersytecie Hebrajskim w Jero-zolimie w 1979 roku. W 1987 roku ukończyła specjalizację ze stomatologii dziecięcej na Uniwersytecie w Tel- -Awiwie, po czym odbyła trzyletnie szkolenie podyplomowe w Houston w Teksasie. W latach 1999–2000 studiowała hipnozę medyczną na Uniwersytecie w Tel-Awiwie. Od tego czasu dr Ashkenazi jest nauczycielem klinicznym i wykładowcą dla studentów stomatologii oraz studentów studiów podyplomowych w dzie-dzinie stomatologii dziecięcej. Jest mentorem studentów piszących prace doktorskie oraz studentów podyplomowych prowadzących badania podstawowe. Dr Ashkenazi jest człon-kiem Komisji ds. Tytułów Specjalizacyjnych w ramach programu szkoleń podyplomowych, a od 1993 roku jest członkiem Krajowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie stomatologii dzie-cięcej i ortodoncji. W 2007 roku otrzymała tytuł starszego wykładowcy w dziedzinie stomato-logii dziecięcej. Od 2004 roku jest członkiem kierownictwa Komitetu Inspekcyjnego Izrael-skiego Stowarzyszenia Stomatologów Dziecię-cych. Prezentowała abstrakty swoich prac na wielu konferencjach międzynarodowych i pełni funkcję recenzenta w wielu międzynarodowych czasopismach stomatologii dziecięcej.


42

„Wyniki badań klinicznych pokazują, że System STA zapewnia szybszy początek działania znieczulenia, umożliwia bardziej komfortowe podawanie znieczulenia miejscowego oraz zwiększa niezawodność techniki znieczulania śródwięzadłowego”.

Porównanie skuteczności sterowanego komputerowo Systemu The Wand STA, strzykawki ciśnieniowej typu Ligmaject oraz tradycyjnej strzykawki dentystycznej w podawaniu znieczulenia śródwięzadłowego u pacjentów leczonych zachowawczo

Dr Marco Ferrari, MD, DDS, PhD

System The Wand STA jest udoskonaloną wersją oryginalnego systemu The Wand Plus. The Wand STA wykorzystuje technolo-gię dynamicznej detekcji ciśnienia (DPS), która umożliwia stałe monitorowanie w czasie rzeczywistym wszystkich faz podawania znieczulenia śródwięzadłowego, a przez to pozwala na zmniej-szenie maksymalnych wartości stosowanego ciśnienia. Dodat-kowo technologia DPS wykrywa każdy spadek ciśnienia podczas wykonywania znieczulenia, umożliwiając podanie większej ilo-ści środka znieczulającego podczas znieczulenia śródwięzadło-wego, niż jest to możliwe z użyciem konwencjonalnej strzykawki.

W badaniu dra Ferrari, którego celem była ocena skuteczno-ści Systemu The Wand STA w znieczuleniu śródwięzadłowym w porównaniu ze strzykawką ciśnieniowej Ligmaject lub trady-cyjną strzykawką dentystyczną, hipoteza zerowa zakładała, że nie istnieją różnice w skuteczności działania tych trzech urządzeń.

Do badania włączono sześćdziesięciu zdrowych pacjentów w wieku 20–50 lat, z dolnymi zębami przedtrzonowymi wyma-gającymi leczenia stomatologicznego, a następnie przydzie-lono losowo ich do trzech grup badanych, w których leczenie przeprowadzano z użyciem jednego z tych trzech urządzeń. Po przeprowadzeniu oceny klinicznej stanu wyjściowego każdy z pacjentów otrzymał 4% atrykainę w połączeniu z epinefry-ną w stosunku 1:100 000 oraz 1:200 000. Następnie mierzono skuteczność znieczulenia oraz dyskomfort w czasie znieczule-

nia (za pomocą analogowej skali VAS). Z wszystkimi pacjentami skontaktowano się także następnego dnia w celu uzyskania ich oceny bólu poiniekcyjnego.

W grupie znieczulanej za pomocą Systemu The Wand STA w ciągu 10 minut uzyskano głębokie i skuteczne znieczule-nie, a żaden z pacjentów nie wymagał podania dodatkowego znieczulenia. Dla porównania, w grupie znieczulanej za pomo-cą tradycyjnej strzykawki dentystycznej skuteczne znieczule-nie udało uzyskać się u wszystkich pacjentów po 40 minutach, a 35% z nich wymagało podania dodatkowego znieczulenia, aby uzyskać skuteczne i głębokie znieczulenie. W grupie znie-czulanej za pomocą strzykawki ciśnieniowej Ligmaject uzyska-nie skutecznego znieczulenia u wszystkich pacjentów również zajęło 40 minut, a jeden pacjent wymagał podania dodatkowe-go znieczulenia.

Początek działania znieczulenia podawanego za pomocą Sys-temu The Wand STA był jednoznacznie szybszy, niż w przypadku zastosowania strzykawki manualnej czy strzykawki ciśnieniowej Ligmaject. Jeśli chodzi o ból pozabiegowy 24 godziny po leczeniu, w grupie znieczulanej za pomocą Systemu The Wand STA dwoje pacjentów zgłosiło niewielki ból, podczas gdy w grupie znieczu-lanej strzykawką dentystyczną liczba pacjentów zgłaszających niewielki bądź umiarkowany ból wynosiła siedem, a w grupie znieczulanej strzykawką ciśnieniową Ligmaject pięć.

«

syMPozJuM c-clad

43


Szybkość rozpoczęcia działania i skuteczność znieczulenia

LIC

ZBA

ZN

IEC

ZULE

Ń

CZAS

20

1 2010 30

15

10

5

0

System STA™

Strzykawka ciśnieniowa Ligmaject

Strzykawka stomatologiczna

Ból

Konieczność wykonania dodatkowego znieczulenia w zależności od metody deponowania Wyniki trzech grup pacjentów (po 20 osób), z których każda została znieczulona inną metodą.

Znieczulenie dodatkowe

Bez dodatkowego znieczulenia

System STA™ Strzykawka stomatologiczna Strzykawka ciśnieniowa Ligmaject

65%n=13

95%n=19

← 5%n=135%

n=7100%n=20

44

Trudności związane ze znieczuleniem śródwięzadłowym

» Położenie igły

» Kontrola położenia igły w trakcie podawania znieczulenia

» Strzykawka wysokociśnieniowa zwiększa odczuwanie bólu

» Ilość podawanego anestetyku

» Czas trwania znieczulenia

O autorze:

dR MaRco FeRRaRi ukoń-czył studia medyczne na Uniwersytecie w Pizie, a następnie zdobył dyplom stoma-tologa na Uniwersyte-cie w Sienie, natomiast tytuł doktorski w dzie-dzinie materiałów sto-matologicznych obronił

w ACTA w Amsterdamie. Obecnie jest dziekanem Szkoły Stomatologicznej, Kierownikiem Katedry Materiałów Stomatologicznych i Stałych Prac Pro-tetycznych oraz Kierownikiem Międzynarodowej Szkoły Doktorantów w Dziedzinie Biotechnologii na Uniwersytecie w Sienie, profesorem w Kate-drze Stomatologii Odtwórczej i Stałych Prac Protetycznych na Uniwersytecie Tufts w Bostonie, adiunktem w Katedrze Stałych Prac Protetycz-nych na Uniwersytecie w Rochester w USA oraz profesorem wizytującym w Katedrze Protetyki na Uniwersytecie Xi’an w Chinach. Dr Ferrari jest również członkiem Rady Wydawniczej czasopism „Journal of Dental Research”, „Journal of Denti-stry”, „American Journal of Dentistry”, „Interna-tional Journal of Prosthodontics” oraz „Journal of Adhesive Dentistry”, a także wydawcą czaso-pisma „International Dentistry South Africa”. Ponadto dr Ferrari jest prezesem-elektem Akade-mii Materiałów Stomatologicznych (Academy of Dental Materials), byłym prezesem Europejskiej Federacji Stomatologii Zachowawczej (Euro-pean Federation of Conservative Dentistry) oraz sekretarzem Włoskiej Konferencji Szkół Denty-stycznych. Opublikował ponad 250 artykułów naukowych w międzynarodowych czasopismach. W trakcie Sympozjum badanie dra Ferrari prezen-tował dr Stanley Malamed.

«Początek działania znieczulenia podawanego za pomocą Sys temu The Wand STA był jednoznacznie szybszy, niż w przypadku zastosowania strzykawki manualnej czy strzykawki ciśnieniowej Ligmaject.

«

syMPozJuM c-clad


45


Stomatologia jest dziedziną, w której rodzaj stosowanej technologii ma ogromne znaczenie stąd ważne jest, aby szkoły stomatologiczne włączały do swoich programów nauczania nowe technologie.

The Wand STA z perspektywy Szkoły Stomatologicznej

Dr Ira Lamster, DDS, MMSc

Technologie, które obecnie są nauczane w ramach programu studiów lub kursów podyplomowych to badania diagnostyczne oraz zastosowanie aparatów typu Cone Beam (tomografia wolu-metryczna) oraz iCAT. Nowe, wprowadzane obecnie technolo-gie to techniki laserowego wycinania tkanek miękkich oraz za-stosowanie Systemu The Wand STA. Należy zwrócić uwagę, że wprowadzanie nowych technologii do programu nauczania dy-plomowego może być trudne, ponieważ w większości szkół sto-matologicznych studia trwają cztery lata, natomiast zakres wie-dzy, jaki w tym czasie należy posiąść, stale się rozszerza.

Szkoły stomatologiczne oraz organizacje akredytacyjne oce-niając studentów projektują takie systemy ocen, gdzie poziom kompetencji w danym zakresie można zmierzyć pięciostopnio-wą skalą. Po zakończeniu czteroletniego programu studiów kom-petencje mogę być ocenione wg. piramidy Millera – na najniż-szym poziomie piramidy znajduje się wiedza (posiada wiedzę); następnie znajduje się kompetencja (wie jak), potem dokonania (potrafi pokazać, jak) a na samym szczycie działanie (potrafi wy-konać). Przykładowe pytanie brzmi: jak działa tradycyjna strzy-kawka dentystyczna i System The Wand STA? Odnosząc się do piramidy Millera, chodzi o określenie przypadków klinicznych oraz sytuacji, w których należy podjąć decyzję o tym, kiedy każ-de z tych narzędzi należy zastosować i w jakich wypadkach ich zastosowanie jest właściwym rozwiązaniem.

Technologia – taka jak System The Wand STA – już dziś ma swoje miejsce w programach nauczania szkół stomatologicz-nych, ponieważ dla pacjenta nie ma nic bardziej niepokoją-cego niż widok strzykawki dentystycznej. Zatem należy okre-ślić, kiedy – w odniesieniu do kompetencji – System The Wand STA powinien być stosowany. Przy wprowadzaniu Systemu The Wand STA najważniejsze jest znalezienie mistrza i jego zwo-lennika, który mógłby być członkiem wydziału zajmującym się szkoleniami w zakresie anestezjologii i leczenia bólu. Technolo-gia musi zostać wprowadzona jako metoda nauczania oparta na naukowo stwierdzonych faktach, a informacje na jej temat po-winny zostać podane w sposób jasny i użyteczny. W tym wzglę-

dzie ważna jest współpraca na linii producent – szkoła stoma-tologiczna i to, aby szkoła stomatologiczna była zaangażowana w ocenę urządzenia po jego wypuszczeniu na rynek w celu ze-brania informacji klinicznych oraz dotyczących doświadczeń pa-cjentów. Studenci stomatologii są lekarzami przyszłości, któ-rzy będą adaptować tę technologię w swojej przyszłej praktyce dentystycznej; dlatego ważne jest, by mogli się o niej uczyć już na studiach.

O autorze:

dR iRa laMsTeR uzyskał tytuł lekarza dentysty na Uniwersytecie Stanowym Nowy Jork w Stony Brook (1977), tytuł magistra zarządzania (MMSc) na Uniwersytecie w Harvardzie (1980), natomiast Certyfikat ukończenia Specjalistycz-nego Szkolenia w Dziedzinie Periodontologii (Certificate of Special Training in Periodontology) w Szkole Stomatologicznej w Harvardzie (1980). Obecnie dr Lamster jest dziekanem i profesorem stomatologii na Wydziale Stomatologii Uniwer-sytetu Kolumbia.

«


46

Sukces w praktyce stomatologicznej można przypisać właściwe-mu kontaktowi dentystą i pacjenta, do którego poprawy może się przyczynić System The Wand STA, lub jego poprzednik The Wand Plus, ponieważ zmniejszają one lęk pacjentów. Miejsce pierw-sze i drugie na liście najczęściej wymienianych lęków w stoma-tologii zajmują wiertło i zastrzyk, a lęk przed iniekcją jest lękiem najsilniejszym. Każda szkoła stomatologiczna w kraju powinna uczyć studentów korzystania z Systemu The Wand STA w celu zapewniania bezbolesnego podawania znieczulenia i zmniej-szenia lęku pacjenta.

W komentarzach do ankiety dotyczącej doświadczeń pacjen-tów związanych ze znieczuleniem podawanym za pomocą Sys-temu The Wand STA czytamy: „Bałem się chodzić do dentysty, ale teraz już się nie boję!”, „Nie poczułem nawet ukłucia!”, „Wi-zyta i leczenie były bardzo przyjemnym doświadczeniem”. Opi-nia publiczna domaga się rozwiązań, które są szybsze, ładniej-sze, sprawniejsze, bardziej długotrwałe i smaczniejsze. System The Wand STA znajduje się na szczycie tej listy, ponieważ popra-wia doświadczenia empiryczne pacjentów.

„Każda szkoła stomatologiczna w kraju powinna uczyć studentów korzystania z Systemu The Wand STA w celu zapewniania bezbolesnego podawania znieczulenia i zmniejszenia lęku pacjenta”.

O autorze:

dR cynThia BRaTTesani ukończyła Szkołę Stomatologiczną Uniwersytetu Kalifornia w San Francisco w roku 1989. Pełniła funkcję Prezesa Towarzystwa Stomatologicznego San Francisco oraz członka rady ADA (American Dental Association). Pro-

wadzi w USA wykłady poświęcone zagadnieniom wykorzystania różnych technologii w gabinecie dentystycznym.

Leczenie odpowiadające potrzebom pacjenta

Dr Cynthia K. Brattesani

«

Miejsce pierwsze i drugie na liście najczęściej wymienianych lęków w stomatologii zajmują wiertło i zastrzyk, a lęk przed iniekcją jest lękiem najsilniejszym.

«

syMPozJuM c-clad


47


Stres w miejscu pracy jest szkodliwą reakcja fizyczną i emocjonalną, do której dochodzi w sytuacji rozbieżności pomiędzy wymaganiami związanymi z wykonywanym zawodem a możliwościami, środkami czy potrzebami pracownika. Pacjenci, w szczególności ci zdenerwowani, stanowią najsilniejszy, niezależny czynnik stresujący dla dentystów w ich miejscu pracy.

Choć myśląc o stresie zawodowym, zwykle odnosimy się do in-nych zawodów, badanie potwierdzają, że dentyści są również na-rażeni na stres w miejscu pracy. Przeprowadzona w 2004 roku w Anglii ankieta, w której udział wzięło niemal 2500 dentystów podstawowej opieki (70,4% mężczyzn, 29,6% kobiet), wykaza-ła istotny poziom stresu w miejscu pracy. Dwa główne czynni-ki stresowe to sytuacje niemożności realizacji wizyt zgodnie z ich grafikiem oraz sami pacjenci. Pacjenci, w szczególności ci zdenerwowani, stanowią najsilniejszy, niezależny czynnik stre-sujący dla dentystów w ich miejscu pracy.

Dr Daublaender przytoczyła badanie włoskich naukowców, w którym pomiary parametrów życiowych dentystów wykonują-cych znieczulenia i ekstrakcje u swoich pacjentów wykazały wzrost ciśnienia krwi w okresie między sytuacją wyjściową a momentem podania znieczulenia oraz między momentem podania znieczu-lenia a wykonaniem ekstrakcji. Ponadto podała ona, że najwięk-szy wpływ na poziom stresu u lekarza miała nie trudność wyko-nywanego zabiegu, ale poziom zdenerwowania pacjenta.

W innym badaniu autorstwa Simona i wsp. 18,8% z 711 pod-danych badaniu dentystów stwierdziło, że podawanie znieczule-nia miejscowego jest na tyle stresującą czynnością, że sprawiło, iż na pewnym etapie swojej pracy zawodowej rozważali oni zmia-nę zawodu; jedynie 2% respondentów podawało, że znieczule-nie miejscowe nie stanowi dla nich żadnego problemu i nie jest dla nich stresujące. Wykazano także, że na poziom stresu od-czuwanego przez lekarza ma wpływ rodzaj podawanego znie-czulenia miejscowego.

Największy stres był związany z wykonywaniem znieczule-nia przewodowego nerwu zębodołowego dolnego, najprawdo-podobniej w związku z trudnością uzyskania znieczulenia za pomocą tej techniki; dość stresujące okazały się także techniki znieczulenia nasiękowego w odcinku przednim oraz znieczule-nia śródwięzadłowego, prawdopodobnie w związku z potencjal-nym bólem towarzyszącym podawaniu tego rodzaju znieczuleń. Bezpośrednie i wczesne skutki oddziaływania tego stresu na dentystę obejmowały napięcie, złość oraz obawy co do miejsca podania znieczulenia albo utraty pacjenta w związku z bólem

towarzyszącym znieczuleniu. Odległe skutki psychiczne i psy-chologiczne obejmowały frustrację, lęk, nadciśnienie, zmęcze-nie, bezsenność, rozdrażnienie i depresję.

Dr Daublaender omówiła następnie projekt, który wraz z drem Malamedem rozpoczęli przed około czterema laty, którego ce-lem jest uzyskanie wglądu w percepcję stomatologów dotyczą-cą podawania znieczulenia i oczekiwań pacjentów. Choć 86% do 88% respondentów zgłasza, że czują się pewnie podając znieczulenie miejscowe, wyniki badań pokazują istotną różni-cę pomiędzy lekarzami ze Stanów Zjednoczonych i z Niemiec, jeśli chodzi o postrzeganie przez nich wpływu, jaki znieczule-nie wywiera na ich relacje z pacjentami – 96% amerykańskich dentystów uważa, że ma ono wpływ na ich relacje z pacjenta-mi, podczas gdy z tym stwierdzeniem zgadza się jedynie 86% niemieckich lekarzy.

Stres dentysty w miejscu pracyDr Monika Daublaender, MD

«

95

150

mmHg

b/minCzęstość akcji serca

Ciśnienie krwi

Wartość wyjściowa

Przed podaniem znieczulenia

Po podaniu znieczulenia

Po ekstrakcji

85

140

75

130

120

100

90

80

70

Zmienność parametrów sercowo- -naczyniowych u dentystów podczas podawania znieczulenia oraz przeprowadzania ekstrakcji

48

Pacjenci oceniają jakość pracy dentysty na podstawie bole-sności wykonywanych przez niego iniekcji. Podczas gdy pacjen-ci spodziewają się pewnego dyskomfortu lub bólu podczas po-dawania znieczulenia, a większość dentystów zdaje sobie z tego sprawę, to jednak dentyści postrzegają reakcje swoich pacjentów jako nadmierne, a ich oczekiwania jako nierealistyczne, ponie-waż większość stomatologów uważa, że zastrzyki przez nich wy-konywane są bezbolesne. Znieczulenie śródwięzadłowe zostało ocenione jako najbardziej bolesna technika znieczulenia; zatem możliwość bezbolesnego znieczulenia pojedynczego zęba za po-mocą technologii C-CLAD stanowi istotny postęp w tej dziedzinie.

Dr Daublaender omówiła również zastosowanie urządzenia Task Force Monitor służącego do oceny poziomu stresu dentysty za pomocą pomiarów w czasie rzeczywistym częstości akcji ser-

ca, ciśnienia tętniczego krwi (skurczowego, rozkurczowego oraz wartości średniej) oraz objętości wyrzutowej serca. Urządzenie ma również możliwość monitorowania funkcji autonomicznych, autoregulacji ciśnienia krwi, częstości akcji serca, zmienności ci-śnienia krwi oraz wrażliwości baroreceptorów. Przeprowadzono badanie, w którym dentyści podawali swoim pacjentom trzy in-iekcje, a urządzenie Task Force Monitor wykorzystano do pomia-ru poziomu stresu lekarza i jego funkcji życiowych. Wykonywa-ne iniekcje obejmowały znieczulenie nasiękowe, znieczulenie przewodowe nerwu zębodołowego dolnego oraz znieczulenie podniebienne lub PDL, wykonywane albo za pomocą strzykaw-ki, albo za pomocą systemu C-CLAD. W tym nadal trwającym ba-daniu udało się już wykazać, że w trakcie podawania znieczule-nia poziom stresu u dentysty rośnie.

Znieczulenie śródwięzadłowe zostało ocenione jako najbardziej bolesna technika znieczulenia; zatem możliwość bezbolesnego znieczulenia pojedynczego zęba za pomocą technologii C-CLAD stanowi istotny postęp w tej dziedzinie.

«

Czynniki stresowe w środowisku dentystycznym

Niemożność realizacji wizyt zgodnie z grafikiem 68,40%

Radzenie sobie z trudnymi, niewspółpracującymi pacjentami 64,80%

Praca pod stałą presją czasu 64,40%

Stany nagłe u pacjentów w gabinecie 60,80%

Brak satysfakcji pacjenta 52,20%

Leczenie wyjątkowo nerwowych pacjentów 47,40%

Przyjmowanie większej niż by się chciało liczby pacjentów 46,40%

Pośpiech w pracy, aby przyjąć jak największą liczbę pacjentów 45,20%

Wynagrodzenia zależne od liczby wykonanych zabiegów 43,40%

Myers HI, Myers LB. It’s difficult being a dentist: stress and health In the general dental practitioner. British Dental Journal: 197:89-93

Pacjenci powodujący stres u dentysty w trakcie podawania znieczulenia

Pacjenci nerwowi 67 %

Dzieci ogólnie 7 %

Dzieci trudne 5 %

Pacjenci obciążeni medycznie 6 %

Osoby typu VIP, przyjaciele rodziny, nowi pacjenci 4 %

Kobiety 4 %

Dower, Jr. JS, Simon JF, Peltier B, Chambers D, Patients who make a dentist most anxious about giving injections. CDA Journal 1995, Sept. 35-40

syMPozJuM c-clad

49


O autorze:

dR Monika dauBlaendeR jest konsultantem chirurgii jamy ustnej oraz leczenia bólu w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Moguncji (Niemcy). Po ukończeniu studiów medycznych i stomatologicznych

w Niemczech i Szwajcarii i uzyskaniu tytułów lekarza i lekarza dentysty w latach 1988–1990, wyspecjalizowała się w chirurgii stomatologicz-nej i szczękowo-twarzowej, a następnie w roku 2000 zakończyła szkolenie specjalistyczne w dziedzinie leczenia bólu. W roku 2000 otrzymała Nagrodę Naukową Niemieckiego Towarzystwa Stomatologicznego oraz Leczenia Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowo- -Twarzowej. Dr Daublaender jest prezesem Niemieckiego Stowarzyszenia Anestezjologów Dentystycznych oraz byłym prezesem EFAAD. Opublikowała około 80 prac naukowych i uczestniczyła w rozlicznych konferencjach krajowych i międzynarodowych.

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

Reakcje pacjentów na dyskomfort występujący podczas podawania znieczulenia

Nadmierna reakcja Brak nadmiernej

reakcji

% d

enty

stów

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

Czy uważa Pan/Pani, że może Pan/Pani podać znieczulenie bezbólowo?

Tak Nie

% d

enty

stów

100 100

90 90

80 80

70 70

60 60

50 50

40 40

30 30

20 20

10 10

0 0

Oczekiwania pacjentów w odniesieniu do znieczulenia

Oczekiwania pacjentów w stosunku do bólu podczas podawania znieczulenia

DyskomfortOczekiwania realistyczne

Oczekiwania nierealistyczne

% d

enty

stów

% d

enty

stów

Brak dyskomfortu


Kobiety Mężczyźni

Percepcja oczekiwań i reakcji pacjentów przez dentystów

Ocena własnych możliwości bezbolesnego podania znieczulenia przez dentystów

Wykresy na podstawie: Dentists troubled by the administration of anesthetic injections: long-term stresses and effects. J.F Simon, B.Peltier, D. Chambers . Quintessence Int.1994; 25(9):641-6

50

System The Wand STA pomaga rozwinąć praktykę dentystyczną oraz zwiększa poczucie pewności zarówno po stronie dentysty, jak i pacjenta – tak dr Nylaan mówi o swoich doświadczeniach z Systemem The Wand STA – w tym również niewielkiej grupy pa-cjentów, u których do tej pory z uwagi na konieczność unikania powikłań pozabiegowych leczenie wykonywano bez znieczulenia.

Dzięki zastosowaniu Systemu The Wand STA możliwe jest prowadzenia bezbolesnego leczenia dentystycznego u niemal wszystkich pacjentów. Możliwe jest osiągnięcie nawet 90% do 95% odsetka powodzeń przy mniejszej liczbie powikłań po-zabiegowych.

Wiele czynników składa się na wysoką satysfakcję pacjenta pdoczas stosowania Systemu The Wand STA, w tym brak poza-biegowego odrętwienia dziąseł i warg oraz brak obawy przed ich przypadkowym przygryzieniem, wynikającym z przetrwa-łego znieczulenia tkanek miękkich.

Jako przykład korzyści płynących z zastosowania Systemu The Wand STA dr Nylaan opisuje swoje doświadczenia z 11-letnią Ca-therine z zaawansowaną wadą rozszczepu kręgosłupa oraz klat-ki piersiowej, tak nasiloną, że jej lekarz stwierdził, że nie docze-ka ona swoich 12 urodzin bez zabiegu korekcji wady kręgosłupa. Chirurg jako warunek przeprowadzenia zabiegu postawił sana-cję jamy ustnej i usunięcie wszystkich ognisk zapalnych. Dzię-ki zastosowaniu Systemu The Wand STA, który zapewnił Cathe-rine pełen relaks, możliwe było usunięcie siedmiu przetrwałych zębów mlecznych na jednej wizycie. Po zabiegu korekcji kręgo-słupa Catherine zyskała 20 cm wzrostu w jeden dzień, a jej ży-cie zostało uratowane.

„System The Wand STA daje pacjentom poczucie pewności i komfortu podczas wykonywnych zabiegów dentystycznych. Pomaga ożywić praktykę stomatologiczną oraz zawód dentysty jako taki, przyciągając pacjentów mających problem ze znieczuleniem. System The Wand STA to najlepszy, dostępny obecnie dla dentystów pakiet stymulujący pacjentów”.

Zalety The Wand STA

» Pewne, przewidywalne znieczulenie

» Mniej powikłań pozabiegowych

» Brak szczękościsku oraz ryzyka powstania krwiaka

» Mniejsze ryzyko złamania igły

» Brak ryzyka donaczyniowego podania znieczulenia

» Brak bólu w miejscu wkłucia

O autorze:

dR BRyan nylaan otrzymał tytuł lekarza stomato-loga na Uniwersytecie Michigan. Jest członkiem Stowarzyszenia Stomatologów Michigan, Towa-rzystwa Stomatologicznego Chicago oraz Amery-kańskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

The Wand STA — przyjazna pacjentowi opieka stomatologiczna w XXI wieku

Dr Bryan Nylaan, PC

«

«

syMPozJuM c-clad


51


„Dzięki zastosowaniu Systemu The Wand STA moi pacjenci nie odczuwają odrętwienia pozabiegowego, nie skarżą się na dyskomfort po podaniu znieczulenia i mogą się nawet nie zorientować, że otrzymali iniekcję”.

Dr Margolis opisał wiele swoich przypadków klinicznych, w któ-rych korzystał z Systemu The Wand STA u pacjentów pedia-trycznych, podkreślając pozytywne reakcje małych pacjentów w związku z bezbolesnym podaniem znieczulenia możliwym dzięki Systemowi The Wand STA. W jednym przypadku doszło u pacjenta do wytworzenia ropnia, będącego skutkiem niepowo-dzenia zabiegu pulpotomii. Po zastosowaniu Systemu The Wand STA do podania znieczulenia po stronie policzkowej i językowej pacjent nie czuł odrętwienia ani bólu po wykonanej ekstrakcji. U innego pacjenta, u którego górne siekacze wymagały wypeł-nienia klasy III, po podaniu zaledwie jednego znieczulenia pod-niebiennego P-ASA z wykorzystaniem Systemu STA zęby zosta-ły opracowane, a ubytki wypełnione.

Dr Margolis zauważa, ze dzieci lepiej zachowują się, jeśli zastosuje się znieczulenie śródwięzadłowe za pomocą Syste-mu The Wand STA (lub The Wand Plus) zamiast konwencjonal-nego znieczulenia nasiękowego – koniec z odrętwieniem ca-łej strony, na której podano znieczulenie, czyli brak takich powikłań, jak przygryzanie przez dzieci warg i języka; i ko-niec z telefonami od zmartwionych rodziców po godzinach lub w weekendy. Można nawet skrócić plastikową końcówkę, żeby nie było widać igły podczas podawania znieczulenia. Dzie-ci uwielbiają wyglądającą zupełnie niegroźnie końcówkę Syste-

mu The Wand szczególnie jeśli porównać ją z tradycyjną strzy-kawką. Dzięki zastosowaniu Systemu The Wand STA pacjenci nie odczuwają pozabiegowego odrętwienia, nie skarżą się na dys-komfort po podaniu znieczulenia i mogą się nawet nie zorien-tować, że otrzymali iniekcję.

Magiczny System The Wand STA dla dzieci i nastolatków

Dr Fred S. Margolis, FICD, FACD, FADI

O autorze:

dR FRed MaRgolis uzyskał tytuł licencjata oraz lekarza dentysty na Uniwersytecie Stanowym Ohio, a certyfikat specjalisty w dziedzinie stoma-tologii dziecięcej na Wydziale Stomatologii Uni-wersytetu Illinois. Jest nauczycielem klinicznym w Centrum Zdrowia Jamy Ustnej Uniwersytetu Loyola oraz adiunktem profesora klinicznego na Wydziale Stomatologii Uniwersytetu Illinois.

«

Dr Margolis zauważa, ze dzieci lepiej zachowują się, jeśli zastosuje się znieczulenie śródwięzadłowe za pomocą Systemu The Wand STA (lub The Wand Plus) zamiast konwencjonalnego znieczulenia nasiękowego.

«


52

W uzębieniu mlecznym znieczulenie C-CLAD–ILI nie zwiększa niebezpieczeństwa powstania zaburzeń rozwojowych znajdu jących się poniżej zawiązków uzębienia stałego.

Cel badania Ocena częstości występowania zaburzeń rozwojowych zębów stałych, których zawiązki były narażone na działanie znieczule-nia śródwięzadłowego (z ang. intraligamental injection – ILI) po-dawanego za pomocą sterowanego komputerowo systemu do podawania znieczulenia miejscowego (C-CLAD).

Metodyka Grupa badana obejmowała 78 dzieci (w wieku od 4,1–12,8 lat), u których podawano znieczulenie ILI-CCLAD w analgezji 166 mlecznych zębów trzonowych. Odpowiednio opracowany for-mularz obejmował informacje dotyczące wieku, w którym prze-prowadzano leczenie, płci, rodzaju poddawanego leczeniu zęba, jego lokalizacji, rodzaju leczenia dentystycznego, rodzaju stałych zaburzeń rozwojowych obserwowanych w danych zębach. Gru-pę kontrolną stanowiły zęby poddawane standardowemu znie-czuleniu lub w ogóle nie znieczulane miejscowo.

Wyniki Nieprawidłowości rozwojowe obserwowano u piątki dzieci. W zę-bach stałych narażonych na znieczulenie C-CLAD–ILI, u jednego z dzieci wystąpiły dwie wady typu niedorozwoju. Odpowiada-jące tym zębom zęby mleczne zostały usunięte. Po stronie kon-trolnej nie stwierdzono nieprawidłowości. U dwojga dzieci wady hipoplastyczne zostały stwierdzone jedynie w zębach kontrol-nych (po jednej u każdego z dzieci). U jednego dziecka w zębie mlecznym odpowiadającym zębowi stałemu, w którym stwier-dzono nieprawidłowości, doszło do wytworzenia ropnia zębo-wo-zębodołowego. U dwojga dzieci zostały stwierdzone rozpro-szone wady niedorozwojowe zarówno w zębach narażonych na C-CLAD-ILI, jak i w zębach kontrolych.

Wnioski W uzębieniu mlecznym znieczulenie C-CLAD–ILI nie zwiększa niebezpieczeństwa powstania zaburzeń rozwojowych znajdu-jących się poniżej zawiązków uzębienia stałego.

WstępZnieczulenie śródwięzadłowe podawane ze pomocą strzykawki wysokociśnieniowej często pociąga za sobą uszkodzenie tkanek przyzębia. Wynika to z działających podczas podawania znieczu-lenia urazowych sił fi zycznych oraz cytotoksycznego oddziaływa-nia substancji znieczulającej1–7. Uszkodzenia te ulegają wygoje-niu w ciągu kilku tygodni 1,6. Jednym z następstw uszkodzenia tkanek przyzębia jest przedłużający się pozabiegowy ból zęba, utrzymujący się nawet przez 4 tygodnie2,6,8–10. Innym z powi-kłań są zaburzenia rozwojowe dotyczące zawiązków zębów sta-łych znajdujących się poniżej poddawanych znieczuleniu zębów mlecznych. W jednym z badań wysokociśnieniowe znieczulenie śródwięzadłowe stosowano w znieczuleniu uzębienia mleczne-go u 16 małp5. Zęby znajdujące się po przeciwnej stronie łuku nie były znieczulane i stanowiły grupę kontrolną. Wady o typie hipoplazji lub hipomineralizacji odnotowano w 15 zębach sta-łych, jednak żadna z nich nie dotyczyła zębów stanowiących grupę kontrolną. Lokalizacja ubytków szkliwa wskazywała, że we wszystkich dotkniętych zmianami zębach do uszkodzenia doszło w tym samym czasie5. Dlatego też podręczniki z zakre-su stomatologii dziecięcej i znieczuleń miejscowych ostrzega-ją stomatologów dziecięcych przed zagrożeniami wynikającymi ze stosowania znieczulenia śródwięzadłowego zębów mlecz-nych u małych dzieci11,12. Znieczulenie śródwięzadłowe (ILI) po-dawane za pomocą sterowanego komputerowo systemu do po-dawania znieczulenia miejscowego (C-CLAD-ILI; Wand lub STA,

Wpływ sterowanego komputerowo znieczulenia śródwięzadłowego stosowanego w analgezji mlecznych zębów trzonowych na znajdujące się poniżej zawiązki zębów stałych

Malka Ashkenazi, Sigalit Blumer, Ilana EliArtykuł opublikwany w International Journal of Paediatric Dentistry 2010; 20: 270–275

«

inne PuBlikacJe

53


Malka Ashkenazi, Sigalit Blumer, Ilana EliArtykuł opublikwany w International Journal of Paediatric Dentistry 2010; 20: 270–275

Milestone Scientific, Inc., Deerfield, IL, USA) jest relatywnie nową techniką znieczulania zębów mlecznych, które jest obecnie co-raz powszechniej stosowana13–18.

Choć w trakcie znieczulenia śródwięzadłowego podawa-nego za pomocą strzykawki wysokociśnieniowej i za pomo-cą systemu C-CLAD środek znieczulający jest podawany w to samo miejsce (wejście do przestrzeni więzadła ozębnej), to te dwie techniki podawania znieczulenia wykazują zasadni-cze różnice13–15. Zachowanie większości dzieci w czasie poda-wania znieczulenia C-CLAD–ILI oraz znieczulenia nasiękowego górnych zębów trzonowych wskazuje na porównywalny, niski po-ziom odczuwanego bólu13,15. Co więcej, w przeciwieństwie do wysokociśnieniowego znieczulenia śródwięzadłowego znieczu-lenie CCLAD–ILI nie zwiększa częstości występowania lub inten-sywności pozabiegowego bólu zęba, w porównaniu z konwen-cjonalnymi sposobami podawania znieczulenia w rutynowym leczeniu operacyjnym u dzieci18,19. Jednym z powodów, dla któ-rego stomatolodzy unikają stosowania tej techniki w przypadku znieczuleń uzębienia mlecznego, jest ich obawa co do jego od-działywania na znajdujące się poniżej, rozwijające się zawiązki zębów stałych. Do chwili obecnej odległe skutki stosowania C-CLAD-ILI na znajdujące się poniżej, rozwijające się zawiązki zę-bów pozostawały niezbadane. Celem niniejszego badania jest ocena wpływu znieczulenia C-CLAD–ILI na częstość występo-wania wad rozwojowych znajdujących się poniżej, rozwijających się zawiązków zębowych.

Materiał badany i metodyka W skład grupy badanej wchodziło 78 dzieci z różnych grup so-cjoekonomicznych, które poddawane były rutynowemu lecze-niu w dwóch specjalistycznych klinikach stomatologii dziecię-cej. U dzieci stosowano znieczulenie C-CLAD–ILI w analgezji pierwszych i drugich mlecznych zębów trzonowych w latach 1999-2007. 72 dzieci biorących udział w niniejszym badaniu uczestniczyło również we wcześniej publikowanych badaniach nad skutecznością C-CLAD–ILI w znieczulaniu mlecznych zębów trzonowych16–18.

Dzieci zostały następnie retrospektywnie zidentyfikowane i poddane ocenie w 0,5 do 8 lat po leczeniu. Wyrżnięte stałe zęby przedtrzonowe, narażone wcześniej na działanie znieczu-lenia C-CLAD–ILI, zostały zbadane pod kątem występowania w nich zaburzeń rozwojowych. Kontrolę stanowiły przeciwle-głe zęby przedtrzonowe, nienarażone na działanie C-CLAD–ILI. Zęby po stronie kontrolnej w ich fazie rozwojowej były narażo-ne albo na rutynowe znieczulenie nasiękowe albo na znieczule-nie przewodowe nerwu zębodołowego lub też w ogóle nie były poddawane leczeniu.

Rozpoznanie wad rozwojowych w wyrżniętych zębachOpracowano specjalny formularz obejmujący informacje na te-mat daty urodzenia, płci, wieku w momencie podania C-CLAD–ILI, rodzaju leczonego zęba (pierwszy lub drugi, górny lub dolny ząb trzonowy), rodzaju zastosowanego znieczulenia miejscowe-go (rutynowe znieczulenie nasiękowe, znieczulenie przewodowe nerwu zębodołowego lub C-CLAD–ILI), rodzaju zastosowanego leczenia (wypełnienie, korona ze stali nierdzewnej, leczenie mia-zgi zęba lub ekstrakcja). Rodzaj zaburzeń rozwojowych stwier-dzonych w stałych zębach przedtrzonowych został określony zgodnie z indeksem Clarksona i O’Mullane’go20 i obejmował na-stępujące zmienne:

» Rodzaj wady: prawidłowy ząb, dobrze odgraniczona, nie-

przezierna zmiana różniąca się kolorem (biała/kremowa lub żół-ta/brązowa), zmiany rozsiane, hipoplazja i inne

» Zaawansowanie wady: obejmująca mniej niż 1/3 zęba, co najmniej 1/3 lub <2⁄ 3, co najmniej 2⁄3

» Lokalizacja wady: część dziąsłowa, część sieczna, zgryzo-wa, guzkowa

» Wielkość obserwowanych zaburzeń rozwojowych: <2 mm2, 2–4 mm2 i >4 mm2.

Dzieci były badane przez dwóch stomatologów dziecięcych (MA oraz SB), którzy wcześniej przeprowadzili u nich leczenie. W celu dokonania oceny lekarze badający otrzymali 54 zdjęcia zębów z zaburzeniami rozwojowymi szkliwa (dzięki uprzejmo-ści prof. Haima Sarnata, byłego dyrektora Wydziału Stomatologii Dziecięcej na Uniwersytecie w Tel Awiwie). Każdy z niezależnie badających lekarzy badał i oceniał każde ze zdjęć. W przypad-kach spornych poddawano je dyskusji w celu osiągnięcia jed-nomyślnej decyzji.

Badanie uzyskało akceptację Komisji Bioetycznej Uniwersy-tetu w Tel Awiwie.

Analiza statystycznaRóżnice między grupami badanymi były poddane analizie za pomocą testu McNemara. Wyliczenia zostały wykonane za po-mocą Compare2 wersja 1,21 (Sagebrush Press, Salt Lake City, UT, USA, 2001).

Wyniki

Charakterystyka populacji badanej. Średni wiek dzieci biorących udział w badaniu wynosił 8,8 ± 2,45. Wśród zębów narażonych na działanie znieczulenia C-CLAD–ILI znalazło się 76 pierwszych mlecznych zębów trzonowych oraz 90 drugich mlecznych zębów trzonowych (całkowita liczba zę-bów stałych wyniosła 166).

Charakterystyka grup badanychRozkład zębów w zależności od wieku, w którym przeprowadzo-ne zostało leczenie, pokazuje rys. 1. Na działanie znieczulenia C-CLAD–ILI przed zakończeniem rozwoju koron zębowych (przy-padającego w przypadku pierwszego zęba przedtrzonowego na 5.–6. r.ż., a w przypadku drugiego zęba przedtrzonowego na 6.–7. r.ż.) narażonych było 81 zębów stałych (32 pierwszych i 49 dru-gich zębów przedtrzonowych)21.

Tabela 1 przedstawia rozkład zębów w grupie kontrolnej oraz narażonej na działanie znieczulenia C-CLAD–ILI (w zależności od położenia, rodzaju stosowanego znieczulenia miejscowego oraz leczenia). Zmiany okołowierzchołkowe oraz międzykorze-niowe stanowiły przyczynę 40 z 42 przeprowadzonych ekstrakcji.

Zaburzenia rozwojoweZęby narażone na działanie znieczulenia C-CLAD–ILI. U jed-nego 10-letniego chłopca (pacjent A) stwierdzono obecność dobrze odgraniczonej, białej, nieprzeziernej zmiany (wielko-ści 2 mm2 położonej w części siecznej powierzchni policzko-wej guzka policzkowego) w dwóch, stałych, dolnych zębach przedtrzonowych (prawym i lewym). Położone w tej lokaliza-cji zęby mleczne poddane zostały ekstrakcji w związku z nasi-lonym stłoczeniem w dolnym przednim segmencie uzębienia. Kiedy dziecko miało 6,8 lat w odstępie 1-tygodniowym wyrwane zostały dolne mleczne kły i pierwsze dolne mleczne zęby trzo-nowe (prawy i lewy).

54

Grupa kontrolnaU 10,3-letniego chłopca (pacjent B) stwierdzono obecność nie-wielkich zmian hipoplastycznych (zęby nakrapiane, wady wiel-kości 1-2 mm) w górnym prawym i lewym stałym zębie przed-trzonowym (część sieczna guzka policzkowego). Odpowiadające temu położeniu zęby mleczne nie były poddawane leczeniu. Pa-cjent otrzymał znieczulenie C-CLAD–ILI w celu wykonania wypeł-nienia drugich mlecznych zębów przedtrzonowych.

U 13-letniej dziewczynki (pacjent C) stwierdzono obecność zmiany hipoplastycznej (wielkości 2–4 mm2, zlokalizowanej na zgryzowej części policzkowej powierzchni guzka policzkowe-go) na drugim, dolnym, stałym zębie przedtrzonowym (ząb 35). W wieku 6,2 lat pacjentka otrzymała znieczulenie w postaci blo-ku nerwu zębodołowego podczas leczenia kanałowego i zakła-dania korony w miejsce odpowiadającego lokalizacją zębowi trzonowemu zęba mlecznego (ząb 75). Leczenie kanałowe pro-wadzone było z powodu wytworzenia się w obrębie tego zęba ropnia zębowo-zębodołowego z towarzyszącym obrzękiem. Na-stępnie u tej dziewczynki w wieku 10 lat, po założeniu bloku nerwu zębodołowego, przeprowadzono ekstrakcję poddanego wcześniejszemu leczeniu kanałowemu zęba mlecznego. Odpo-wiadający mu drugi, stały ząb przedtrzonowy (ząb 35) zaczął wyrzynać się ektopowo. Warto zauważyć, że u tej dziewczynki w tym samym wieku inny ząb mleczny (ząb 85) leczony był me-todą pulpotomii z zastosowaniem znieczulenia C-CLAD-ILI. Od-powiadający mu stały ząb przedtrzonowy nie wykazywał nie-prawidłowości.

Grupa kontrolna i zęby narażone na znieczulenie C-CLAD-ILIU dwóch dziewczynek (8,9-letniej, pacjent D oraz 12,4-letniej, pacjent E) stwierdzono jasno białe, rozlane wady obejmujące wierzchołek guzków ich stałych zębów (kłów, przedtrzonowców, trzonowców). Nieprawidłowości przypominały niedorozwój szkli-wa o typie śnieżnych czap. U obu dziewczynek przeprowadzono znieczulenie C-CLAD-ILI i wypełnienie ubytków jedynie w jed-nym z drugich, dolnych, mlecznych zębów trzonowych.

Analiza statystycznaNie stwierdzono różnic w częstości występowania hipoplazji szkliwa pomiędzy zębami stanowiącymi grupę kontrolną, a zę-bami z grupy badanej (P=1). Dodatkowo nasze badanie miało 90% moc w stwierdzeniu równoważności hipotezy, że ryzyko hipoplazji szkliwa w zębach poddanych leczeniu nie jest istot-nie (P < 0,05) wyższe niż 9%, w porównaniu z zębami nie pod-dawanymi leczeniu.

DyskusjaStosowanie w leczeniu uzębienia mlecznego wysokociśnienio-wego znieczulenia ILI może uszkadzać leżące poniżej zawiązki zębów stałych5. W codziennej praktyce w stomatologii dziecię-cej ma ono istotny wpływ. Dwa ważne podręczniki dotyczące znieczulenia miejscowego i stomatologii dziecięcej ostrzegają

syMPozJuM c-clad

Rozkład poddanych leczeniu zębów mlecznych w zależności od wieku, w jakim zostało ono

przeprowadzone.

Wiek, w którym przeprowadzono leczenie (w latach)

30

25

20

15

10

5

0

Licz

ba z

ębów

Pierwszy ząb trzonowy

Drugi ząb trzonowy

4–5 8–96–7 10–11 12+

C-CLAD–ILIC-CLAD–ILIC-CLAD–ILI C-CLAD–ILIC-CLAD–ILIC-CLAD–ILI

Tabela 1

55


przed potencjalnym zagrożeniem wynikającym ze stosowania ILI w znieczulaniu zębów mlecznych u małych dzieci dla poło-żonych poniżej zawiązków zębów stałych11,12. Badanie Bränn-ströma et al.5, które nigdy nie zostało powtórzone, nakłaniało środowisko stomatologów dziecięcych do zarzucenia stoso-wanie techniki znieczulenia śródwięzadłowego na rzecz sto-sowania konwencjonalnych metod znieczulenia miejscowego u dzieci. W niniejszym badaniu dokonano oceny klinicznej odległych skutków podawania znieczulenia śródwięzadłowego za pomocą C-CLAD.

Grupę kontrolną stanowiły korespondujące zęby u tego same-go dziecka, które nie były poddane leczeniu lub narażone były na rutynowe znieczulenie nasiękowe (górne zęby przedtrzono-we) lub zakładanie bloku nerwu zębodołowego (zęby przedtrzo-nowe). Wysokociśnieniowe ILI nie było stosowane jako kontrola z uwagi na nieetyczność narażania małych dzieci na potencjal-nie szkodliwy zabieg.

Podczas dokonywania oceny obecności możliwych zaburzeń rozwojowych w stałych zębach narażonych na działanie znieczu-lenia C-CLAD-ILI w ich fazie rozwojowej, stwierdzono kilka nie-prawidłowości. Jednak żadna z nich nie była bezpośrednio zwią-zana ze znieczuleniem C-CLAD-ILI.

Niewielka, wyraźnie odgraniczona, biała, nieprzezierna zmia-na u pacjenta A może wiązać się rodzajem zastosowanego znie-czulenia bądź leczenia. Ponieważ leczenie obejmowało ekstrak-cję poważnie stłoczonych mlecznych kłów i zębów trzonowych, obserwowane na uzębieniu stałym, nieprzezierne zmiany mogą być przypisane uszkodzeniu zawiązków zębowych, do którego doszło w trakcie ekstrakcji, a niekoniecznie rodzajowi zastoso-wanego znieczulenia. Co ciekawe, wiek chłopca (6,1 lat) w mo-mencie leczenia przekraczał zgodnie z wiekiem zębowym okres, w którym dochodzi do zakończenia rozwoju korony stałych dol-nych zębów przedtrzonowych. Pozostaje to w zgodzie z wnio-skami Williamsona22, który metodami radiologicznymi i histolo-gicznymi wykazał hipoplazję szkliwa w niewyrzniętych zębach przedtrzonowych u dzieci w wieku od 4 do 6 lat. Wzmiankowane zęby przedtrzonowe wykazywały cechy mechanicznej deforma-cji. W preparatach histologicznych stwierdzono nieprawidłowo-ści w organizacji budowy tkanki zębinowej oraz wyraźnie zazna-czoną linię, która oddzielała zębinę, która powstała przed urazem od tej wytworzonej po doznanym uszkodzeniu.

Zmiany te zostały zinterpretowane jako przesunięcie w ma-sie uwapnionej części powstającej korony w stosunku do do-tąd niesklasyfikowanej jej części. Wyniki te pozostają w zgodzie z doniesieniami Wrighta i Butlera23, którzy twierdzą, że do po-wstania wad typu niedorozwoju szkliwa o prawidłowej grubo-ści dochodzi na wczesnym etapie dojrzewania po wydzieleniu białek szkliwa i wstępnej mineralizacji.

U dwojga dzieci (pacjenci B, C, grupa kontrolna) stwierdzono wady hipoplastyczne w zębach przedtrzonowych, które nie mogą mieć związku z rodzajem stosowanego leczenia, ponieważ doty-czyły one zębów górnych, a znieczulenie było stosowane w le-czeniu zębów dolnych. Zęby mleczne odpowiadające stałym zę-bom, w których stwierdzono nieprawidłowości, nie były narażone na żadne leczenie operacyjne. Podkreśla to trudność, jaką sta-nowi próba określenia konkretnego urazy, który w efekcie pro-wadziłby do powstania wady rozwojowej. Druga wada hipopla-styczna (pacjent C) dotyczyła zęba stałego, gdzie w przypadku odpowiadającego mu zęba mlecznego doszło do wytworzenia ropnia zębowego. U dziecka w wieku 6 lat (w okresie rozwoju odpowiednich mlecznych zębów trzonowych) przeprowadzono

leczenie kanałowe. Wada ta może być przypisana uszkodzeniu spowodowanemu przez ostry ropień zębowo-zębodołowy oraz/lub leczeniu kanałowemu.

Rozlane, białe, nieprzezierne wady w nowo wyrzniętych zę-bach stałych u pacjentów D i E nie wykazywały wzorca przyro-stowego i nie mogą zostać odniesione do rodzaju stosowanego znieczulania, a raczej powinny zostać powiązane z zaburzenia-mi mineralizacji.

Na podstawie wyżej wymienionych danych można wycią-gnąć wniosek, że ILI podawane za pomocą C-CLAD nie powodu-je uszkodzenia znajdujących się poniżej zawiązków zębów sta-łych. Różnice w częstości występowania zaburzeń rozwojowych pomiędzy wysokociśnieniowym ILI (jak to donosił Brännström et al.5) oraz znieczuleniem podawanym za pomocą C-CLAD, sto-sowanym w niniejszym badaniu, może wynikać z wyższej biolo-gicznej kompatybilności znieczulenia C-CLAD-ILI, które nie po-woduje uszkodzenia przyzębia ani struktur kostnych.

Inne badanie17 wykazało, że zachowanie dzieci wskazywa-ło na niski poziom bólu i stresu podczas i bezpośrednio po za-stosowaniu znieczulenia C-CLAD-ILI. U dzieci tych występowała również porównywana częstość występowania bólu pozabiego-wego zęba (38%) jak w przypadku znieczulenia nasiękowego18. Można by spekulować, że powolne podawanie roztworu środ-ka znieczulenia miejscowego za pomocą C-CLAD nie powodu-je uszkodzenia aparatu przyzębia (w przeciwieństwie do wyso-kociśnieniowego ILI).

Podsumowując można stwierdzić, że choć w przypadku ILI podawanego za pomocą C-CLAD lub wysokociśnieniowej strzy-kawki anestetyk podawany jest w to samo miejsce, to C-CLAD nie powoduje uszkodzeń znajdujących się poniżej związków zę-bów stałych u dzieci w wieku 4,1 lat i starszych. Mimo to małe dzieci otrzymujące znieczulenie C-CLAD-ILI w leczeniu mlecz-nych zębów trzonowych powinny być rutynowo kontrolowane w celu wykluczenia powstania u nich wad rozwojowych dotyczą-cych stałych zębów trzonowych.

Piśmiennictwo1 Brännström M, Nordenvall KJ, Hedstrom KG. Periodontal tissue chan-

ges after intraligamentary anesthesia. ASDC J Dent Child 1982; 49: 417–423.

2 Quilici DL. Contraindications in the use of the periodontal ligament injection. Compend Contin Educ 1990; 9: 96–100.

3 Saroff SA, Chasens AI, Orlowski W, Doyle JL. External tooth resorp-tion following periodontal ligament injection. J Oral Med 1986; 41: 201–203.

4 Walton RE. Distribution of solutions with the periodontal ligament in-jection: clinical, anatomical and histological evidence. J Endod 1986; 12: 492–500.

5 Brännström M, Lindskog S, Nordenvall KJ. Enamel hypoplasia in per-manent teeth induced by periodontal ligament anesthesia of prima-ry teeth. J Am Dent Assoc 1984; 109: 735–736.

6 Schleder JR, Reader A, Beck M, Meyers WJ. The periodontal ligament injection: A comparison of 2% lidocaine, 3% mepivacaine, and 1:100,000 epinephrine to 2% lidocaine with 1:100,000 epinephri-ne in human mandibular premolars. J Endod 1988; 14: 397–404.

7 Kim S. Ligamental injection. A physiological explanation of its effica-cy. J Endod 1986; 12: 486–491.

8 White JJ, Reader AI, Beck M, Meyers WJ. The periodontal ligament in-jection: A comparison of efficacy in human maxillary and mandibular teeth. J Endod 1988; 14: 508–514.

56

9 Faulkner RK. The high-pressure periodontal ligament injection. Br Dent J 1983; 154: 103–105.

10 Kaufman E, Galili D, Garfunkel AA. Intraligamentary anesthesia: a cli-nical study. J Prosthet Dent 1983; 49:337–339.

11 Wilson S, Montgomery RD. Local anesthesia and oral surgery in chil-dren. In: Pinkham JR, Casamassimo PS, Filds HW, McTigue DJ, Novak AJ. (eds.). Pediatric Dentistry: Infancy Through Adolescence, 4th edn. St. Louis, MO, USA: Elsevier Saunders, 2005: 453.

12 Malamed SF. Supplemental injection techniques. In: Malamed SF. (ed.). Handbook of Local Anesthesia. 5th edn. LA, California, USA: Elsevier Mosby, 1997: 5.

13 Froum SJ, Tarnow D, Caiazzo A, Hochman MN. Histologic response to intra-ligament injections using a computerized local anesthetic delivery sys-tem. A pilot study in mini-swine. J Periodontol 2000; 71:1453–1459.

14 Ran D, Peretz B. Assessing the pain reaction of children receiving pe-riodontal ligament anesthesia using a computerized device (Wand). J Clin Pediatr Dent 2003; 27: 247–250.

15 Oztas¸ N, Ulusu T, Bodur H, Dogan C. The wand in pulp therapy: an alternative to inferior alveolar nerve block. Quintessence Int 2005; 36: 559–564.

16 Ashkenazi M, Blumer S, Eli I. Eff ectiveness of intra-sulcular compute-rized-delivery anesthesia in primary molars. J Am Dent Assoc 2005; 136: 1418–1425.

17 Ashkenazi M, Blumer S, Eli I. Eff ectiveness of various modes of com-puterized delivery anesthesia in maxillary primary molars. Pediatr Dent 2006; 28:29–38.

18 Ashkenazi M, Blumer S, Eli I. Post-operative pain and use of analge-sic agents in children following intrasulcular anesthesia and various operative procedures. Br Dent J 2007; 202: E13.

19 Acs G, Dranzer E. The incidence of post-operative pain and analgesic usage in children. ASDC J Dent Child 1992; 59: 48–52.

20 Clarkson J, O’Mullane D. A modifi ed DDE index for use in epidemio-logical studies of enamel defects. J Dent Res 1989; 68: 445–450.

21 Stewart RE, Horton WA, Eteson DJ. General concept of growth and de-velopment. In: Stewart RE, Barber TK, Troutman KC, Wei SHY. (ed.). Pe-diatric Dentistry Scientifi c Foundations and Clinical Practice. St. Lo-uis: Mosby Co, 1982: 10.

22 Williamson JJ. Trauma during exodontia. An etiology factor in hypo-plastic premolars. Br Dent J 1966; 121: 284–289.

23 Wright JT, Butler WT. Alteration of enamel protein in hypomatuation amelogenesis imperferta. J Dent Res 1989; 68: 1328–1330.

» Stomatolodzy dziecięcy mogą swobodnie stosować C-CLAD-ILI w znieczulaniu mlecznych zębów trzonowych u dzieci w wieku 4,1 lat i starszych, bez obawy o konse-kwencje stosowania tej techniki dla znajdujących się poniżej, rozwijają-cych się zawiązków zębów stałych.

» Częstsze stosowanie znieczulenia C-CLAD-ILI u dzieci zwiększy akcep-tację przez dzieci podawania środka do znieczulenia miejscowego

» zmniejszając częstość urazów tkanek miękkich wynikających z podawania znieczulenia miej-scowego;

» zmniejszając dyskomfort zwią-zany z uczuciem znieczulenia tkanek miękkich.

Dlaczego niniejsze badanie ma duże znaczenie dla stomatologów dziecięcych

» Znieczulenie śródwięzadłowe podawane w anestezji mlecznych zębów trzonowych za pomocą C-CLAD nie powoduje uszkodzenia znajdujących się poniżej zawiązków zębów stałych u dzieci w wieku 4,1 lat i starszych.

Jakie nowe wnioski płyną z niniejszego badania«

«syMPozJuM c-clad

O autorach:

Malka ashkenaziKatedra Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet w Tel Awiwie, Prywatna Praktyka w Tel Awiwie, Izrael

sigaliT BluMeRKatedra Stomatologii Dziecięcej, Szkoła Stomatologiczna Maurice i Gabriela Goldschleger, Uniwersytet w Tel Awiwie, Tel Awiw, Izrael

ilana eliKatedra Rehabilitacji Jamy Ustnej, Szkoła Stomatologiczna Maurice i Gabriela Goldschleger, Uniwersytet w Tel Awiwie, Tel Awiw, Izrael

Kontakt korespondencyjny z:Dr. Malka Ashkenazi 7a Haim Gilad St. Petach-Tikva, Izrael e-mail: [email protected]


www.znieczulamybezbolesnie.pl

www.fmdental.pl

Wypróbuj, Twoi pacjenci to docenią.

The Wand™ jest prawdopodobnie

znieczuleniem komputerowym

wśród pacjentów.

najlepiej rozpoznawalnym

11 zł!11111 zł!zł!

System The Wand™ Plus może być Twój już za

Czy wiesz, że w 2010 roku ukazało się ponad 80 publikacji i reportaży nt. The Wand™ w mediach takich jak: TVP1, TVP3, TVN, gazeta.pl, onet.pl, Gazeta Wyborcza, Świat Kobiety, Życie na Gorąco, a także na Facebook.pl, Youtube.pl, Twitter.pl oraz wielu innych.

Wypróbuj, Twoi pacjenci to docenią.Wypróbuj, Twoi pacjenci to docenią.

Bezbolesne znieczuleniaw stomatologii

Masz już The Wand™? Sprawdź ofertę nowych programów zakupu końcówek aplikacyjnych.

System System The Wand™The Wand™może być Twój

Masz już The Wand™?Sprawdź ofertę nowych programów zakupu końcówek aplikacyjnych. Masz już The Wand™?Masz już The Wand™?

zobacz na:

www.WandZaZlotowke.pl

rEKLAMA

FM DentAll

Documents

Transcript of FM DentAll