1

Finanse przedsiębiorstwa(12)

dr Wanda Pełka

wanda.pelka@wp.pl

2

FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ DLA PRZEDSIĘBIORSTW

czyli

FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

jako instrumenty finansowe polityki regionalnej Unii Europejskiej

3

7,1

54,5 4,3

1,2 1,4

3,9

5,3

3,6

6,26,5

1,8

2,7 2,9 3

3,9

2,0

1,2 1,3

2,5

1,9

3,1 2,9

6,2

0

1

2

3

4

5

6

7

8

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Polska UE-27

Tempo wzrostu PKB w Polsce i w UE-27 (w %)Tempo wzrostu PKB w Polsce i w UE-27 (w %)

4

Luka w poziomie rozwoju społeczno – Luka w poziomie rozwoju społeczno – gospodarczego Polski na tle krajów UEgospodarczego Polski na tle krajów UE

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

5

Dysproporcje rozwoju w układzie regionalnymDysproporcje rozwoju w układzie regionalnym

50,7

46,7

76,8

43,4

57

35,2

35,4

39,3

37,9

54,5

47,2

45,4

51,7

43,6

45,4

39,4

49,6

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Polska

Łódzkie

Mazowieckie

Malopolskie

Śląskie

Lubelskie

Podkarpackie

Świętokrzyskie

Podlaskie

Wielkopolskie

Zachodniopom orskie

Lubuskie

Dolnoś ląskie

Opolskie

Kujawsko - Pom orskie

Warm ińsko - Mazurskie

Pom orskie

6

Liczba firm sektora MSP na 1 tys. mieszkańcówLiczba firm sektora MSP na 1 tys. mieszkańców

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Słow

acja

Rum

unia

Irland

ia

Niem

cy

Wielk

a Bry

tani

a

Łot

wa

Litw

a

Est

onia

Nid

erland

y

Buł

garia

Aus

tria

Finl

andi

a

Fran

cja

Polska

Dan

ia

Belgi

a

Słow

enia

Luk

sem

burg

Węg

ry

Cyp

r

Szw

ecja

Hiszp

ania

Wło

chy

Gre

cja

Portug

alia

Rep

ublik

a C

zesk

a

Źródło: Enterprises by size class – overview of SMEs In the EU, Eurostat, Statistics in focus 31/ 2008

UE-27

7

Wybrane wskaźniki dotyczące wyników finansowych Wybrane wskaźniki dotyczące wyników finansowych przedsiębiorstw (w%)przedsiębiorstw (w%)

Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006 2007

Wskaźnik rentowności ze sprzedaży 4,4 6,0 5,3 5,5 5,6

Wskaźnik poziomu kosztów 97,2 94,3 95,1 94,2 93,9

Wskaźnik rentowności obrotu brutto 2,8 6,0 4,9 5,8 6,1

Wskaźnik rentowności obrotu netto 1,7 4,8 3,9 4,7 5,0

Udział liczby przedsiębiorstw wykazujących zysk nettow ogólnej liczbie przedsiębiorstw 70,6 77,4 76,0 79,7 82,6

8

Wydajność pracyWydajność pracy

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

Bułg

aria

Rum

unia

Łotw

a

Litw

a

Polsk

a

Est

onia

Portu

galia

Repu

blik

a Cze

ska

Węg

ry

Słow

acja

Cypr

Słow

enia

Malt

a

Hisz

pani

a

Gre

cja

Niem

cy

Dan

ia

Wło

chy

UE

-15

W. B

ryta

nia

Szw

ecja

Nid

erlan

dy

Finl

andi

a

Aus

tria

Fran

cja

Belg

ia

Irlan

dia

Luks

embu

rg

2003 2007Źródło: DKS MRR na podstawie danych Eurostat

Wydajność pracy mierzona jako PKB według parytetu siły nabywczej (PPS)

na jednego pracującego w roku 2003 i 2007 (w % średniej UE-27)

9

Podatki CIT w UE-27Podatki CIT w UE-27

0

10

20

30

40

Bułg

aria

Cypr

Irla

ndia

Łotw

a

Litw

a

Węg

ry

Rum

unia

Pols

ka

Słow

acja

Repu

blik

a Cz

eska

Esto

nia

Słow

enia

Dan

ia

Aust

ria

Gre

cja

Nid

erla

ndy

Finl

andi

a

Port

ugal

ia

Szw

ecja

Luks

embu

rg

Wie

lka

Bryt

ania

Wło

chy

His

zpan

ia

Nie

mcy

Fran

cja

Belg

ia

Mal

ta

10

Podatki PIT w UE-27Podatki PIT w UE-27

0

10

20

30

40

50

60

70

Bułga

riaRe

publi

kaCz

eska

Rumu

niaSło

wacja

Esto

nia Litwa

Łotw

aCy

prFin

landia Ma

ltaW

ęgry

Luks

embu

rgGr

ecja

Polsk

aW

ielka

Bryt

ania

Irlan

diaSło

wenia

Portu

galia

Włoc

hyNi

emcy

Hisz

pania

Fran

cjaAu

stria

Belgi

aNi

derla

ndy

Szwe

cja Dania

11

Warunki rozwoju przedsiębiorczościWarunki rozwoju przedsiębiorczości

Liczba procedur regulujących założenie firmy w państwach członkowskich UE

wg Banku Światowego

0

5

10

15

Grec

ja

Repu

blika

Cze

ska Polsk

a

Hisz

pania

Słowa

cja

Niem

cy

Włoc

hy

Słowe

nia

Austr

ia

Portu

galia Lit

wa

Holan

dia

Węg

ry

Wiel

ka B

ryta

nia

Fran

cja

Esto

nia

Łotw

a

Dania

Irlan

dia

Belgi

a

Finla

ndia

Szwe

cja

2004 2006 2008

12

Konkurencyjność gospodarki PolskiKonkurencyjność gospodarki Polskiw rankingach światowychw rankingach światowych

Kraj

Światowe Forum Gospodarcze (WEF) Instytut Rozwoju

Zarządzania w Lozannie (IMD)

Bank Światowy (Doing Business)

Global Competitiveness

Index

Business Competitiveness

Index

2007 2003 2007 2003 2008 2007 2008 2007

Dania 3 4 5 4 6 5 5 5

Niemcy 5 13 2 5 16 16 20 16

Finlandia 6 1 3 1 15 17 13 14

Irlandia 22 30 24 21 12 14 8 8

Estonia 27 22 26 28 23 22 17 18

Hiszpania 29 23 27 25 33 30 38 38

Republika Czeska 33 39 32 35 28 32 56 61

Litwa 38 40 39 40 36 31 26 24

Słowenia 39 31 35 30 32 40 55 53

Słowacja 41 43 44 43 30 34 32 31

Łotwa 45 37 54 29 - - 22 20

Węgry 47 33 47 38 38 35 45 51

Polska 51 45 56 47 44 52 74 68

Grecja 65 35 53 39 42 38 100 95

Rumunia 74 75 73 76 45 44 48 55

Bułgaria 79 64 83 77 39 41 46 54

13

14

Przeznaczenie środków z budżetu Unii Europejskiej

15

 

2004-2006 2007-2013 

Twoja dotacja(100%)

środki unijne (75%)

środki unijne (85%)

środki krajowe (25%)

środki krajowe (15%)

Struktura dotacji z budżetu UE

16

Narodowa Narodowa Strategia SpójnościStrategia Spójności

Narodowa Strategia Spójności (NSS)- Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,Europejskiego Funduszu Społecznego,Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007–13.

17

Fundusze strukturalneFundusze strukturalne

EuropejskiFunduszRozwoju

Regionalnego

EFRR

FunduszSpójności

EuropejskiFundusz

Społeczny

EFS

Finansuje działania na rzecz: rozwoju infrastruktury,inwestycje sprzyjające tworzeniu nowych miejsc pracy, projekty rozwoju lokalnego, środki pomocowe dla małych i średnich przedsiębiorstw .

Nie należy do funduszy strukturalnych, finansuje budowę wielkich sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury ochrony środowiska

Finansuje działania na rzecz integracji zawodowej osób bezrobotnych i osóbo niskich szansach na rynku pracy, szkolenia oraz projekty sprzyjające podnoszeniu kwalifikacji zawodowych i tworzeniu

18

Środki finansowe Środki finansowe

Łączna suma środków zaangażowanych w realizację NSS w latach 2007-2013 wynosić będzie około 85,56 mld euro

- Z tytułu realizacji NSS średniorocznie wydatkowanych będzie około 9,5 mld euro, co odpowiada około 5% PKB

67,3 mld euro pochodzi z budżetu UE 11,85 mld euro pochodzi z krajowych środków publicznych 6,4 mld euro pochodzi od podmiotów prywatnych

19

Cele NSRO będą realizowane za pomocą:

Programów Operacyjnych, zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Regionalnych Programów Operacyjnych, zarządzanych przez Zarządy poszczególnych Województw, projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych.

Łączna suma środków zaangażowanych w realizację NSRO w latach 2007-2013 wyniesie około 85,56 mld euro.

RealizacjaRealizacja

20

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Program operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej

Program Operacyjny Pomoc Techniczna

Pro

gra

my k

rajo

we

16 Regionalnych Programów Operacyjnych

Programy Operacyjne 2007-2013Programy Operacyjne 2007-2013

21

Program Operacyjny Kapitał Program Operacyjny Kapitał LudzkiLudzki

Cel główny PO Kapitał Ludzki wynikający z Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007 - 2013:

Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznejCele szczegółowe PO KL:Cele szczegółowe PO KL:

1. Dopasowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy2. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego3. Podniesienie poziomu i jakości wykształcenia społeczeństwa4. Wsparcie dla budowy sprawnego i partnerskiego państwa5. Wzrost spójności terytorialnej

22

Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich

Priorytet VII Promocja integracji społecznej

Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach

Priorytet X Pomoc Techniczna

Priorytet VIII Regionalne Kadry gospodarki

Priorytety PO KLPriorytety PO KL

Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna

Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących

Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty

Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka

Priorytet V Dobre rządzenie

23

Regionalny Program OperacyjnyRegionalny Program Operacyjny

Cel główny Regionalnego Programu Operacyjnego

na lata 2007 - 2013:

stymulowanie dynamicznego rozwoju, przy wzmocnieniu spójności społecznej,

gospodarczej i przestrzennej regionu.

24

Priorytet X Pomoc Techniczna

Priorytety RPOPriorytety RPO

Priorytet I Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość

Priorytet II Społeczeństwo informacyjne

Priorytet III Turystyka

Priorytet IV Kultura

Priorytet V Środowisko

Priorytet VI Zrównoważony rozwój miast

Priorytet VII Transport

Priorytet VII Infrastruktura edukacyjna

Priorytet IX Zdrowie i rekreacja

25

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG)Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG)

Cel główny Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka:

Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

Cele szczegółowe PO IGCele szczegółowe PO IG

1.Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw2. Wzrost konkurencyjności polskiej nauki3. Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym4. Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy6. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce

26

Priorytet IX Pomoc Techniczna

Priorytety PO IGPriorytety PO IG

Priorytet I Badania i rozwój nowoczesnych technologii

Priorytet II Infrastruktura sfery B+R

Priorytet III Kapitał dla innowacji

Priorytet IV Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia

Priorytet V Dyfuzja innowacji

Priorytet VI Polska gospodarka na rynku międzynarodowym

Oś priorytetowa VII Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji

Oś priorytetowa VIII Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności gospodarki

27

0,73

0,640,610,590,57

0,530,490,480,480,470,470,45

0,370,360,350,330,330,310,290,270,260,260,250,250,240,230,190,18

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

Syntetyczny indeks innowacyjności (SII) dla krajów Unii Europejskiej w 2007 r.

28

Wybrane wskaźniki sfery B+R w Polsce i w UE Wybrane wskaźniki sfery B+R w Polsce i w UE w latach 2003-2006w latach 2003-2006

Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006

Nakłady na B+R jako % PKB- UE-27- Polska- dystans Polski do UE

1,87

0,54

1,33

1,83

0,56

1,27

1,84

0,57

1,27

1,84

0,56

1,28

Udział sektora przedsiębiorstw w finansowaniu

nakładów na B+R (w %)- UE-27- Polska- dystans Polski do UE-27

54,2

30,3

23,9

54,7

30,5

24,2

54,6

33,4

21,2

-33,

1-

Udział wyrobów wysokiej techniki w eksporcie (w %)

- UE-27- Polska- dystans Polski do UE-27

18,6

2,715,

9

18,5

2,715,

8

18,8

3,215,

6

16,7

3,113,

6

29

Wybrane wskaźniki sfery społeczeństwa informacyjnego w Polsce i Wybrane wskaźniki sfery społeczeństwa informacyjnego w Polsce i w UE w latach 2003-2007w UE w latach 2003-2007

Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006 2007Udział gospodarstw domowychz dostępem do internetu (w %)- UE-15- Polska- dystans Polski do UE-15

431429

452520

533023

543618

594118

Łącza szerokopasmowe na 100mieszkańców- UE-15- Polska- dystans Polski do UE-15

4,5..

7,60,57,1

12,01,9

10,1

16,53,9

12,6

20,86,8

14,0

Wskaźnik rozwoju e-administracji- UE-15- Polska- dystans Polski do UE-15

47..

491039

.

.

.

562036

592534

W ostatnich latach następuje istotny postęp w zakresie dostępu gospodarstw domowych do Internetu (z 14% w 2003 r. do 41% w 2007 r.). Notuje się także pewien postęp w zakresie rozwoju e-administracji, jednak

w odniesieniu do dostępu do internetu szerokopasmowego dystans się powiększa.

30

WYKORZYSTANIE FUNDUSZY 2004-2006

Do końca listopada 2008 r. w ramach wszystkich programów zawarto umowy o dofinansowanie, dla których łączna wartość wkładu Unii Europejskiej wynosi ok. 32,95 mld zł, co stanowi ok. 102,8 proc. alokacji na lata 2004-2006. Kwota łącznych płatności na rzecz beneficjentów, od początku uruchomienia programów, osiągnęła poziom ponad 29,1 mld zł, co stanowi blisko 91 proc. dostępnych funduszy.

W celu zminimalizowania ewentualnych skutków kryzysu w gospodarce światowej, Komisja Europejska wypracowała rozwiązania liberalizujące korzystanie ze środków UE, w tym dopuściła możliwość przedłużenia okresu kwalifikowalnści wydatków poza koniec 2008 r. W związku z powyższym strona polska wystąpiła o wydłużenie okresu kwalifikowalności do połowy 2009 r.

31

REALIZACJA NARODOWEJ STRATEGII SPÓJNOŚCI 2007-2013

Od początku uruchomienia programów do 14 grudnia 2008 r. złożono 36,8 tys. wniosków (poprawnych pod względem formalnym) na całkowitą kwotę dofinansowania (zarówno środki unijne jak i środki krajowe) 64,2 mld zł. W tym samym okresie podpisano z beneficjentami 5 768 umów o dofinansowanie na kwotę dofinansowania w części UE 7,12 mld zł.

Wartość wydatków beneficjentów uznanych za kwalifikowalne wynikająca ze złożonych wniosków o płatność wyniosła 959,3 mln zł, a w części dofinansowania UE 802,9 mln zł.