Fiat 126p -
of 40
/40
Embed Size (px)
Transcript of Fiat 126p -
penej wersji pod tytuem:
Aby przeczyta informacje o penej wersji, kliknij tutaj
Darmowa publikacja dostarczona przez
rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez
Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci
publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej
odsprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli.
© Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl
Data: 12.04.2007
Autor: Aleksander Sowa
Skad: Anna Grabka
ul. Daszyskiego 5
– skadam podzikowania za pomoc przy tworzeniu tej publikacji.
***
www.alefiat.pl http://it.wikipedia.org
www.sxc.hu www.bosmal.com.pl
Micha Kondrowski Tomasz Niemczewski
Chris Lakin Marcin Kocik
Robert Szpunar Pawe Dubiel
Ludevít Matuška Jakub Sowicki
Aleksander Sowa str. 6
WstpWstp
Z pewnoci Drogi Czytelniku zgodzisz si ze mn, e w historii
motoryzacji jest co najmniej kilkadziesit samochodów, które
wpisay si w jej karty na stae. S to tzw. legendy motoryzacji.
Wymienia wszystkich nie bd – bo nie jest to tematem tej
publikacji, pozwol sobie wspomnie jedynie takie nazwy, jak Ford
T, VW Garbus, Renault 5, Alfa Romeo Spider czy Porsche 911.
Dlaczego niektóre samochody zostaj legendami, a inne nie staj si
nimi, chocia byy tak samo wspaniae i niepowtarzalne lub nawet
wspanialsze? Na tak postawione pytanie trudno udzieli
jednoznacznej odpowiedzi. Czasem decyduje wprowadzenie
nowatorskiego rozwizania konstrukcyjnego, czasem rynkowe
powodzenie danego modelu, który produkowany jest w milionach
egzemplarzy, a czasem przeciwnie, decyduje to, e dany model
produkowany jest w krótkich seriach.
Tematem niniejszej publikacji jest jednak Fiat 126p, który w mojej
opinii jest samochodem legendarnym. Wiem, e dua cz Polaków
umiechnie si dobrotliwie na tak wypowiedziane przeze mnie
zdanie, a Ci bardziej odwani postukaj si palcem w czoo
uzewntrzniajc w ten sposób swój stosunek do mojej opinii. By
moe dla nas, mieszkaców kraju pomidzy Odr a Bugiem, Fiat
126p nie jest niczym niezwykym, ale tylko kaszlakiem, maluchem,
fiacikiem, toczydekiem, kompresorem, malaczem, parchem,
kaszlordem, sprark, brzeszczotem, cianiakiem, prykaczem,
predatorkiem, kurduplem, karem, a nawet dupowozem czy
kurwikolandem... albo po prostu maym Fiatem, a nie adn tam
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 7
legend... ale ja jestem uparty. Aby nie by upartym jak osio,
opowiem Ci, dlaczego tak twierdz. I ta ksika jest wanie o tym.
Polska ostatnimi czasy staje si coraz popularniejszym krajem dla
mieszkaców innych krajów. Wielu np. Anglików przyjeda do
Polski i dla nich nasz kraj jest tak samo egzotyczny jak dla nas
Wyspy Brytyjskie. O ile dla mnie, i pewnie te dla Ciebie Szanowny
Czytelniku, widok pdzcego ulic „kaszlaka” nie jest niczym
niezwykym, a jazda po lewej stronie drogi jest szalenie
zadziwiajca, to dla Anglików Maluch jest widokiem niecodziennym,
interesujcym i wzbudzajcym ciekawo. Pisz tu o Anglikach
dlatego, e wanie jeden z nich – zreszt bezwiednie – uwiadomi
mi, e Fiat 126p jest samochodem legendarnym. Otó ten Brytyjczyk
przyjecha do naszego kraju jako tzw. native speaker uczy nas
anglosaskich wyrae, zostawiajc w kraju pitrowych autobusów
i herbaty zamiast Teleexpresu, swoj ukochan i Mini Morisa.
Dowiedziaem si tego, kiedy niechccy podsuchaem jego rozmow
telefoniczn z ukochan z Anglii. Wtedy usyszaem, jak w kilku
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 8
pierwszych zdaniach rozmowy mówi jej z wypiekami na twarzy, e
on ju jedzi Maluchem, tym polskim Mini... Uwiadomi mi wanie
to, e Fiat 126p jest samochodem niebanalnym, wyjtkowym
i powoli staje si legend. Kiedy zestawiem sobie jego sowa z tym,
co uytkownicy Fiata 126 z tym autem „wyczyniaj”, zrozumiaem, e
ten samochód jest fenomenem... i postanowiem ten fenomen
opisa... fenomen 126p. Fiat 126p jest bowiem samochodem tysica
moliwoci. Jest legend, tyle tylko, e nie zdajemy sobie do koca
z tego sprawy. Dla nas to tylko Maluch, jednak Europa i wiat to nie
tylko my...
Aleksander Sowa str. 9
jeli troszk na ten temat wiesz, e mamy rok
1972. Otó nie... Zacznijmy od prawdziwych
korzeni. Sigaj one przed II wojn wiatow.
Zgodnie z tym, o czym mówi Karol Darwin,
protoplast Fiata 126p bya Myszka, czyli
Toppolino. Na kilka lat przed tym jak Hitler,
Stalin i pozostali przewrócili wiat do góry
nogami, Fabbrica ltaliana Automobili Torino,
czyli FIAT opracowa pod okiem Dante
Giacosa i rozpocz produkcj samochodu, który w moim odczuciu
jest z zaoenia pradziadkiem Fiata 126. Inynier Dante Giacosa to
zdecydowanie jeden z najwybitniejszych woskich konstruktorów
samochodowych i to z jego konstrukcji czerpali i czerpi nadal
inspiracj do swoich dzie
Aleksander Sowa str. 10
lirów.
Prototyp pradziadka Fiata 126 wyjecha po raz pierwszy na drog „na
wasnych koach” 7 padziernika 1934 roku i podczas swojego
pierwszego przejazdu osign „imponujc” szybko maksymaln -
82 km/h. Egzemplarz seryjny
czerwca 1935 roku. FIAT nazwa
go 500-tk, ale nazwa ta –
identycznie jak w przypadku Fiata
126 – nie przyja si, bowiem tak
jak Fiat 126 by o wiele bardziej
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 11
popularny w Polsce jako Maluch, tak ten samochodzik sta si
Toppolino (czyli Myszk), a nie Fiatem 500.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 12
Samochód ten napdzany czterocylindrowym silnikiem chodzonym
ciecz, o pojemnoci zaledwie 569 cm i mocy 13 KM umieszczonym z
przodu i napdzajcym koa tylne. Rozwija maksymaln prdko
do 85 km/h i zuywa rednio 6 litrów paliwa na 100 km.
Wyposaony by równie w 50-litrowy baganik.
Auto produkowano
jedynie 3 nieznacznych modyfikacji.
Myszek, czy nawet Myszek Miki – jak
mówili na ten samochód Wosi.
Ciekawostk jest fakt, e niewielk
seri tych autek z gotowych
elementów tu przed wojn
zmontowano w Warszawie. Po
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 13
protoplast 126, bowiem posiada dwucylindrowy silnik
czterosuwowy o pojemnoci 479, a potem 499 cm, chodzony
oczywicie powietrzem. Na drogi wyjechao prawie 3 miliony tych
samochodów, w tym nawet w wersji kombi z silnikiem 700 cm.
Autko byo z zaoenia czteroosobowe i znacznie nowoczeniejsze od
poprzednika. Pierwszy „Cinquecento” mia jednostk napdow
o mocy 16,5 KM umoliwiajc osiganie prdkoci maksymalnej
95 km/h przy rednim zuyciu paliwa 4,5 l na 100 km. W 1965
pojawia si unowoczeniona 500 oznaczona liter F. W porównaniu
z modelem wczeniejszym najwaniejsze rónice to m.in. drzwi
osadzone na zawiasach.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 14
Teraz umieszczone zostay na przedniej krawdzi, powikszona
szyba przednia, silnik wzmocniony o okoo 1 KM (499,5 cm3) bez
zwikszenia prdkoci maksymalnej, ale za to wysze o okoo 1 l na
100 km zuycie paliwa. Kolejna modernizacja samochodu przyniosa
now nazw - Fiat 500 Lusso. Zwikszono w nim powierzchnie
oszklone i zmodernizowano wntrze. Pierwszy raz te zastosowano
nowoczesne ogumienie radialne. Ten model Fiata produkowany by
od 1968 do czasu wypuszczenia na rynek nastpcy bohatera tej
publikacji - Fiata 126, cho przez krótki okres samochody te byy
produkowane równolegle.
Aleksander Sowa str. 15
otrzyma ju silnik, który
z Toppolino 500 – przednie fotele, kierownic, lampy, reflektory
i kierunkowskazy. Na pocztku lat siedemdziesitych pojawiy si
w Polsce pogoski o podjciu „przez wadze partyjne i pastwowe
decyzji o budowie taniego, popularnego samochodu [...],
zastanawiano si nad ksztatem i parametrami technicznymi nowego
Fiacika. Wszyscy wiedzieli, zgodnie z zaoeniami, e ma by
nieduy, prosty w obsudze, tani w eksploatacji, a jednoczenie
pojemny – czteroosobowy.”
Jesieni 1972 r po prezentacji na salonie samochodowym w Turynie
w Cassino wyprodukowano pierwsz parti 100 samochodów
Fiat 126. Rozpoczto produkcj modelu Fiat 126 sukcesywnie
zastpujc poprzednika. W stosunku do Fiata 500 R model 126
prezentowa si zewntrznie o wiele nowoczeniej, a w jego
konstrukcji dokonano szeregu modyfikacji i ulepsze, z których
najwaniejsze to: cakowicie inna stylistyka nadwozia i wntrza,
silnik o zwikszonej pojemnoci do 594 cm o mocy 23 KM, co
zaowocowao znacznie lepszymi osigami; zastosowanie skrzyni
biegów z synchronizacj biegów od II – IV biegu.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 16
tylnej pod kanap i polepszenie widocznoci przez zwikszenie
powierzchni oszklonych. Taka jest historia dziadka bohatera tej
publikacji. Uznaem, e jest na tyle wana dla Fiata 126, aby o niej
napisa.
Aleksander Sowa str. 17
Aleksander Sowa str. 18
samochodem, zapisa si w polskiej wiadomoci na stae. Po
zaprzestaniu produkcji, a nawet wczeniej ceny rynkowe tego
samochodu plasoway go w grupie najtaszych samochodów, o ile
nie by wanie tym najtaszym. Bardzo wielu modych ludzi weszo
w posiadanie tego pojazdu, który dla nich by pierwszym w yciu
samochodem.
zamienników oraz ogromne moliwoci ulepsze i modyfikacji tego
pojazdu stay si czynnikami, które zawayy na tym, e przez dugi
czas Maluch by samochodem najczciej zmienianym i ulepszanym
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 19
w Polsce. Tuning Malucha sta si dla wielu - szczególnie modych
ludzi, czsto mieszkaców wsi i maych miasteczek (ale nie tylko),
dla osób o mniej zasobnym portfelu, ale za to z wielkim sercem,
umiejtnociami, samozaparciem - wielk pasj.
rodzaju, których opisanie zajoby
tematem na osobn publikacj.
posiadaczy tego autka zmodyfikowao swoje samochody, tworzc
czasem niemal dziea sztuki, a na pewno indywidualne, bardzo
ciekawe egzemplarze.
uzyska informacje. Pierwsz
waciciele Fiatów 126p poddawali
optyczny, obejmujcy zmiany wygldu nadwozia samochodu oraz
jego wntrza. To tutaj najczciej dokonywano fatalnie
wygldajcych „upiksze”, które szpeciy same samochody, jak
i drogi, parkingi, place i mam nadziej, e sumienia ich oprawców.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 20
ze swoim samochodem jest
jak wiadomo jest kwesti
indywidualn i nie podlega
dyskusji. Na szczcie wiele
przeróbek sprawio, e samochody
w wygldzie Maluszka nale: przyciemnianie szyb foli, zmiana
szkie kierunkowskazów na biae lub na inny kolor
(np. przyciemnienie) oraz tzw. brewki, czyli nakadki na reflektory
wywoujce tzw. efekt „bad look”, który mona uzyska równie
inaczej, np. przez modyfikacj klapy baganika.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 21
silnika przy uyciu szpachli zostaje najczciej zmodyfikowana tak,
aby jej profil sta si cakowicie paski. Czsto spotykan zmian s
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 22
równie spoilery i lotki oraz kupowane w sklepach czy na aukcjach
internetowych specjalnie przygotowane wloty powietrza do komory
silnika, które na pewno nie pomagaj w wydajniejszym chodzeniu,
niemniej prezentuj si czsto bardzo ciekawie. Aukcje internetowe,
w szczególnoci za serwis Allegro.pl, oferuj bardzo duy wybór
takich czci. Zmiany lakieru s rzadko spotykan modyfikacj, ze
wzgldu na koszt materiau; niemniej wywouj czasem bardzo
dobre efekty.
z idcych o wiele dalej modyfikacji mechanicznych, o czym nieco
póniej. Druga powana grupa zmian optycznych, jakim uytkownicy
Fiata 126p poddaj swoje bolidziki,
to modyfikacje wntrza, które s
tak bardzo rónorodne, e
zajoby mi mniej wicej tyle samo
czasu, ile powieciem na napisanie
tej ksieczki. Pozwol sobie tylko
wymieni te najczciej spotykane:
samodzielnie lub kupione, wymiana siedze – przy czym
w zdecydowanej wikszoci na kubekowe z czteropunktowymi
pasami bezpieczestwa. Wszelkiego rodzaju wymiany tapicerki,
dywaniki aluminiowe czy welurowe.
Wan grup s systemy naganiania tzw. car audio, cho akurat
konstrukcyjnie Maluch nie jest najlepszym samochodem do tego
typu przeróbek.
Aleksander Sowa str. 23
Trzeci grup modyfikacji s
wszelkiego rodzaju zmiany mecha-
niczne, obejmujce przede wszyst-
kim podnoszenie mocy silnika
(tzw. rasowanie), uzyskiwane przez
wydechowym (sportowe tumiki) i ukadzie rozrzdu (sportowe waki
rozrzdu, waki in. witka).
Szaya 1, nazwana tak od nazwiska jej pomysodawcy, wspomnianego
wczeniej Krzysztofa Szaykowskiego.
Aleksander Sowa str. 24
By on zawodnikiem uprawiajcym
od lat szedziesitych sporty
126p.
stopnia sprania) bez
poprawiania jej ksztatu,
dodmuch, zmiana faz rozrzdu przez przesunicie waka rozrzdu
w lewo o 8 stopni i zmiana ustawienia zaponu. W przeróbce tej
stosuje si zabieg zmniejszajcy mas koa zamachowego (staczanie
do wieca). Ostatni faz zmian jest odpowiednia regulacja ganika.
Na potrzeby sportu motorowego wykonuje si jeszcze bardziej
skomplikowane modyfikacje jednostki napdowej podnoszce moc
silnika do 40 – 45 KM kosztem radykalnego skrócenia ywotnoci,
dlatego te w samochodach przystosowanych do codziennej
eksploatacji stosuje si czciej „przeszczepy” silników. Najczciej
s to zmodyfikowane jednostki napdowe innych Fiatów (903 i 1100
cm), ale równie Zastawy i innych samochodów.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 25
Wraz z modyfikacjami jednostki
napdowej konieczne staj si
zmiany w zawieszeniu, ukadzie
hamulcowym i wzmocnienia kons-
trukcji. Najczciej zawieszenie jest
obniane i utwardzane przez
1,5 zwoju spryny w zawieszeniu
tylnym oraz wyprostowanie pióra
resoru w zawieszeniu przednim.
Aleksander Sowa str. 26
Uytkownicy samochodu wymieniaj standardowe obrcze stalowe
na obrcze ze stopów lekkich (Opel Corsa GSI) albo te wiksze
o jeden cal obrcze od BISa. Cao modyfikacji zamykaj wszystkie
zmiany dostosowujce auto do przepisów zawodów, w których
samochód ten startuje, a wic: klatka bezpieczestwa, zmniejszenie
masy samochodu itp.
Aleksander Sowa str. 27
najciekawsze modyfikacje samochodu, który jest tematem tej
publikacji. Zaczn od chyba najciekawszego z mojego punktu
widzenia, bowiem nie do, e zamontowano w nim silnik
o pojemnoci prawie 2 litrów, to jest to silnik z turbosprark i do
tego wysokoprny. Z informacji, do jakich dotarem, wynika, e
auto to powstao na Wgrzech, gdzie wbrew pozorom nasz Fiacik nie
jest wcale niecodziennym zjawiskiem na drogach.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 28
Niestety niewiele mog na temat tego samochodu napisa, poza tym,
e przeróbka nie okazaa si nadzwyczaj udana (pod wzgldem
trwaoci), bowiem samochód zaopatrzony w t popularn jednostk
napdow koncernu Volkswagen o ogromnej mocy nie wytrzyma
obcie i po prostu rozpad si, prawdopodobnie na skutek duych
wibracji ogromnego turbodiesla. Ale za to jak jedzi!
Kolejnym silnikiem o duej mocy, jaki udao si z powodzeniem
zamontowa w karoserii Fiata 126p, bya jednostka o pojemnoci
1800 cm. Jest to zmodyfikowany motor z VW Corrado 1,8
z dodatkow sprark mechaniczn (G60). Jeli mylisz, e to art,
to od razu rozwiej Twoje wtpliwoci. To nie jest art. Zdjcie
komory silnikowej samochodu, które widzisz poniej to fotografia
komory silnika tego autka. Auto zostao wykonane niemale od
podstaw przez Zbigniewa Bryzka z Koszalina. Skrzynia biegów
pochodzi z Audi 80 (jednego z pierwszych modeli) i pozwala na
osignicie mocy okoo 300 KM. Aby napd by we waciw stron,
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 29
skrzynia zamontowana jest „do góry nogami” i w odpowiedni sposób
uszczelniona oraz odpowietrzona. Do wykonania póosi posuy wa
napdowy duego Fiata... odpowiednio skrócony i pospawany. Koa
skadaj si z magnezowych felg o szerokoci 9 cali oraz opon
o rozmiarach 175 (przód) i 235 ty, R 13. W przednich koach kryj
si tarcze hamulcowe o rednicy 260 mm.
Zawieszenie zostao obnione o 5 cm, a cae nadwozie o 15 cm; resor
pochodzi z Malucha, zwrotnice równie, przy czym zwrotnice
obracaj si na 8 oyskach igiekowych; pomidzy koami znajduje
si chodnica silnika. Zawieszenie tylne to zmodyfikowane wahacze
Malucha. Najbardziej kontrowersyjnym tematem dotyczcym tego
samochodu s osigi. Wedug waciciela samochód ten osiga 300
KM i w 4 sekundy przypiesza do 100km/h, osigajc prdko
maksymaln ograniczon elektronicznie do 250 km/h. Sawomir
Jatczak, jedynie z pomoc syna, zbudowa Fiacika z silnikiem
o pojemnoci 1,7 l pochodzcym ze stu czterdziestokonnej Alfy
Romeo.
umieszczony centralnie, przed tyln osi, zbiorniki paliwa
powdroway pod siedzenia kierowcy i pasaera. Samochód ma
wentylowane hamulce tarczowe od Alfy, tak jak i skrzyni biegów.
Samochód zosta poddany zmianom tak, aby uzyska moliwie
najmniejsz mas - szyby s z poliwglanu. Z zewntrz Fiacik nie
róni si prawie od standardowego Malucha z 1987 roku. To byo
jedno z zamierze twórcy. Prawdziwe emocje zaczynaj si dopiero
kiedy usyszymy dwik silnika. Samochód jest zdolny przyspiesza
w 5,5 sekundy do prdkoci 100 km/h i w 18 sekund do 200 km i jest
w stanie osiga wysze prdkoci. Osigi autka s ogromnie
zaskakujce dla kierowców innych aut, niezdajcych sobie sprawy, e
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 30
mocniejsza jednostka. Samochód by prezentowany w TV Polsat.
Rafa Chrzan postawi na zupenie inn konstrukcj. Do swojego
Fiacika z 1989 roku wstawi kompletny ukad napdowy od
samochodu Zastawa (1116 cm³) i dodatkowo wyposay silnik
w turbin. Samochód zosta przebudowany kompleksowo. Oprócz
zmiany jednostki napdowej i oczywistych przeróbek
dostosowujcych nadwozie do nowego napdu (metalowa rama)
i imprez sportowych, w jakich mia wystartowa (klatka
bezpieczestwa) zastosowano hamulce tarczowe od FSO Caro.
Przednie zawieszenie to zawieszenie Malucha jedynie
z utwardzonym i duszym o 12 cm resorem oraz wymienionymi
amortyzatorami na tylne od Fiacika. Zawieszenie z tyu skada si z
kolumn McPeschona od Zastawy z amortyzatorami i odpowiednio
skróconymi sprynami od Poloneza Trucka. O 14 cm zwikszono
nadkola. W ukadzie kierowniczym zdecydowano si wprowadzi
tzw. szybki ukad kierowniczy o zmniejszonym skoku.
Szedziesieciokonny silnik zapewnia ogromne wraenia z jazdy
wraz z prawie neutralnym prowadzeniem; niemal jak kard.
Konstruktorem samochodu przedstawionego na zdjciu poniej jest
znany tuner z Bydgoszczy - Jerzy witek, za jego kierowc
w Mistrzostwach Polski Rallycrossu - Pawe Melwiski. Pojazd ten,
bdcy cigle z wygldu przynajmniej Fiatem 126, jest doprawdy
jedyny w swoim rodzaju. Mona by uzna, e jest to idealna
prezentacja reklamowa moliwoci warsztatu, w którym go
zbudowano. Trzeba jednoczenie przyzna, e auto ma ogromne
chmoliwoci. Przepisy techniczne rallycrossu w Polsce dopuszczaj
bardzo daleko idce modyfikacje silników (z seryjnej konstrukcji
pochodzi musi jedynie kadub silnika), ukadów napdowych,
a nawet nadwozia. Twórcy tego Maluszka postanowili to
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 31
wykorzysta. Silnik jest wic zbudowany na bazie kaduba od
seryjnego 126, ale o pojemnoci skokowej 1000 cm³ (tak by by
zgodny z przepisami klasy, w której startuje), zastosowano w nim
chodzenie ciecz i gowic z czterema zaworami w kadym
cylindrze! Wewntrz kaduba mieci si wykonany specjalnie wa
korbowy o wikszym skoku, co w poczeniu z odpowiednio
dobranymi tokami daje wspomnian pojemno litra. Cylindry,
a przynajmniej ich uebrowanie, pochodz z seryjnego Malucha.
Gowica jednak pochodzi od czterocylindrowego Forda, ale zostaa
skrócona o poow. Gowica jest chodzona ciecz z elektryczn
pomp, natomiast uebrowanie cylindrów jest chodzone typowo,
tzn. przez wymuszony dmuchaw pd powietrza. Za zasilanie
odpowiedzialny jest dwuprzelotowy ganik Weber. Drugim po
kadubie silnika i w zasadzie jedynym seryjnym elementem okazuje
si zwyky, przerywaczowy ukad zaponowy. Jednostka ta osiga
moc maksymaln ok. 90 KM przy ok. 6500 obr/min, za
maksymalny moment obrotowy przy 4500 obr/min. Nie jest to wic
jednostka szczególnie (patrzc na pozostae konstrukcje stosowane
w wyczynie) wysilona. Mimo tego, wobec niewielkiej masy caego
auta, zapewnia mu nieprzecitne osigi: przypieszenie od 0 do 100
km/h w 8,5 sekundy. Dla lepszej trakcji i pewnego zachowania si
przy prawie seryjnej konstrukcji zawieszenia, powikszono rozstaw
kó o okoo 140 -180 mm. Wntrze samochodu jest typowe dla
innych aut startujcych w rallycrossie, czyli pozbawione wszelkich
zbdnych w czasie zawodów elementów i wyposaone tak, jak mówi
o tym przepisy (w plastikowe szyby oraz pokrywy). Masa samochodu
wynosi 570 kg. Ukad napdowy oraz przeoenia, dobrane do
charakterystyki silnika i torów, s prawie seryjne, poza sterowaniem
skrzyni biegów.
Aleksander Sowa str. 32
powietrzem) do Fiata 126p da si z powodzeniem zamontowa
instalacj zasilania gazem LPG. Najwaniejszym problemem jest
konieczno stosowania w instalacji elementu odpowiedzialnego za
zmian cinienia LPG na zblione do atmosferycznego. Zadanie to
spenia parownik, zwany równie reduktorem. Nie byoby nic
trudnego, gdyby nie fizyka. Podczas rozprania gazu ochadza si on
znacznie. W samochodach z ukadem chodzenia ciecz, parownik
jest podczony do ukadu i ogrzewa si od ciepa ukadu.
W Maluchu zastosowane jest cho-
dzenie ciecz, wobec czego ogrza-
nie parownika w typowy sposób jest
niemoliwe. Podejmowanie prób
ogrzewania parownika ciepem
dopuci do ruchu ze wzgldów bezpieczestwa. Drugim rozwizaniem
pozostaje wykorzystanie do ogrzewania, ciepa pochodzcego z ukadu
smarowania silnika lub te specjalnej instalacji wodnej chodzonej od
ukadu wydechowego. Ponadto kolejnym problemem, moe nie tyle
technicznym, co legislacyjnym; jest sam zbiornik LPG i jego
usytuowanie. W niedalekiej przeszoci dziaao w Polsce kilka
zakadów, które montoway instalacje LPG do Maluchów legalnie, po
czym zabrano im licencj na tego typu monta. Dlatego te znane s
przypadki montowania LPG w Maluchu. LPG w Maluchu rodzi wiele
problemów: moc zmniejszy si do ok. 19 – 20 KM, konieczna bdzie
zmiana homologacji pojazdu, obnia si trwao gowicy od 30 do 60
ty. km, a zuycie paliwa LPG waha si w granicach 7-8 /100 km, co
jest jedynym pozytywnym skutkiem caej modyfikacji, nie liczc
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 33
rodowiska naturalnego, przedstawi Ci jedn z najciekawszych moim
zdaniem modyfikacji Fiacika. Jest to samochód Fiat 126 BIS
z napdem cakowicie ekologicznym. Zbudowaa go, a cilej
zmodyfikowaa Fiata 126p Bis, niemiecka firma AutoSol w 1993 roku,
a obecny waciciel Gunther Kufner kupi go w 1995 roku i jedzi nim
do 2004 roku. Caa bateria (zespó akumulatorów) way okoo 270 kg.
Napd stanowi silnik 3-fazowy asynchroniczny o napiciu
midzyfazowym równym 144 V (fazowe 85 V) i ok. 8 kW mocy. Jest to
oczywicie konstrukcja posiadajca wiele wad charakterystycznych
dla samochodów w peni elektrycznych, budowanych wspóczenie,
czyli o relatywnie maym zasigu, waciwie niepozwalajcym na
zwyk, codzienn eksploatacj; duej masie wasnej pojazdu
i w zwizku z tym z pogorszonymi osigami oraz nierozwizanym
problemem utylizacji zuytych baterii. Pamita naley, e nie jest to
jednak konstrukcja fabryczna, na powstanie której wydano miliony,
a jedynie konstrukcja eksperymentalna, dowodzca jednak istnienia
wielkich moliwoci. Twórcy udowadniaj, e naprawd mona wiele
nawet w poczciwym Maluchu.
pan Stanisaw Jasica zmodyfikowa
jego pracy jest Fiacik widoczny na
zdjciu, którego pieszczotliwie
gabarytów. Prace nad t przeróbk zajy wacicielowi okoo
2 tygodni. Pierwszym etapem prac byo skrócenie karoserii przez
odcicie fragmentu podogi i dachu w miejscu, gdzie znajdoway si
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 34
Wraz ze skróceniem dugoci powstaa konieczno skrócenia linki
sprzga, gazu i linek zmiany biegów. W pierwotnym zamyle
konstruktora mia to by kabriolet, ale ze wzgldu na podstawowe
zadanie, jakie mia spenia – czyli odnieanie, zapada decyzja, e
byoby szalestwem odniea kabrioletem, cho oczywicie „Bobek”
nie osiga znacznych prdkoci jedc na drugim biegu. W przedniej
czci samochodu zamontowany jest lemiesz puga, który moe by
podnoszony i opuszczany. W samochodzie siedzi si na kanapie, która
kiedy bya tylna... teraz jednak brakuje fotela kierowcy i pasaera.
Samochód zuywa okoo 5 litrów paliwa na godzin pracy.
Nieprzewidzianym zastosowaniem Malca stao si holowanie innych
pojazdów o masie nawet do 2,5 tony. Twórc innego, bardzo
ciekawego samochodu na bazie Fiata 126p, jest Marcin Witkowski
z firmy Martex. Samochód jest zbudowany ciekawie, dobrze
wykonany, wzbudza zainteresowanie. Jest to Fiat 126p „Military
Pickup”, posiadajacy podnoszon tyln skrzyni adunkow - „pak”.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 35
samochodem tysica moliwoci i napisanie o wszystkich
modyfikacjach, jakie wykonali (lub jakich si dopucili) posiadacze
tego uroczego autka jest niestety niemoliwe. Przekracza to
moliwoci autora i moliwoci objtociowe niniejszej publikacji.
Przy tworzeniu tego tekstu wybraem te przeróbki, które si
naprawd wyróniaj. Te, o których miaem informacje i których
zdjcia mogem Czytelnikowi przedoy zdjcia. Jestem pewien, e
oprócz tych kilku niezwykych samochodów, o których napisaem
tutaj istniej dziesitki, jeli nie setki innych wcale nie mniej
ciekawych, interesujcych i wartych opisania. By moe, jeli ksika
ta bdzie cieszy si zainteresowaniem Czytelnika, doczeka si cigu
dalszego, a kolejne wydania bd uzupeniane o informacje
dotyczce innych, wartych przedstawienia przeróbek.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 36
Aleksander Sowa str. 37
powierzone im zadania. Poniej prezentuj kilka interesujcych
zdj, pochodzcych z zasobów sieci internetowej, bez ustalonego
róda. Fiacik jest samochodem, który yje cigle w naszej
wiadomoci pod rónymi postaciami.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 38
Aleksander Sowa str. 39
Jak skorzysta z wiedzyJak skorzysta z wiedzy zawartejzawartej ww penej wersji ebooka?penej wersji ebooka?
Wicej ciekawych informacji o „fiaciku” i jego historii znajdziesz
w penej wersji ebooka.
http://fiat126p.zlotemysli.pl
aut XX wieku!
Kto jeszcze chce zaoszczdzi kilkaset zotych i unikn punktów karnych za wykroczenia drogowe?
Czy mylae kiedy jakby to byo przemierza drogi swojego miasta, Polski, Europy i wiata nie martwic si ani o mandaty, ani o punkty karne? Czy chciaby wiedzie jak rozpozna i nie da si sprowokowa nieuczciwym kierowcom i umie sprosta trudnym drogowym sytuacjom?
Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://nauka-jazdy.zlotemysli.pl
"Ksika dostarcza bardzo wiele ciekawych wskazówek, porad, przestróg i informacji, które przydadz si nie tylko pocztkujcym kierowcom. Naprawd warta polecenia."
Waldemar Sadek, 36 lat, instruktor nauki jazdy
Tania jazda samochodem – Lech Baczyski
98 cennych rad, jak oszczdzi co najmniej 576 z rocznie na paliwie
Wzrastajce ceny paliw sprawiaj, e musimy szuka oszczdnoci. Chcemy zaoszczdzi jak najwicej, by mie pienidze na inne wane dla nas wydatki. Na zapewnienie odpowiedniego poziomu ycia sobie i swojej rodzinie. Na drobne przyjemnoci i na realizacj wielkich marze...
Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://tania-jazda.zlotemysli.pl
"W moim osobistym przypadku ten ebook sprawi, e obecnie jed zdecydowanie wolniej i spokojniej, ni to miaem w zwyczaju. Przekonaem si, e taka jazda faktycznie daje mi sporo korzyci. I ju tylko za to naley si temu ebookowi duy plus. "
- Pawe Sygnowski autor ebooków
Dekalog Mylcego Kierowcy – Ryszard Jakubowski
Tania jazda samochodem – Lech Baczyski
Aby przeczyta informacje o penej wersji, kliknij tutaj
Darmowa publikacja dostarczona przez
rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez
Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci
publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej
odsprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli.
© Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl
Data: 12.04.2007
Autor: Aleksander Sowa
Skad: Anna Grabka
ul. Daszyskiego 5
– skadam podzikowania za pomoc przy tworzeniu tej publikacji.
***
www.alefiat.pl http://it.wikipedia.org
www.sxc.hu www.bosmal.com.pl
Micha Kondrowski Tomasz Niemczewski
Chris Lakin Marcin Kocik
Robert Szpunar Pawe Dubiel
Ludevít Matuška Jakub Sowicki
Aleksander Sowa str. 6
WstpWstp
Z pewnoci Drogi Czytelniku zgodzisz si ze mn, e w historii
motoryzacji jest co najmniej kilkadziesit samochodów, które
wpisay si w jej karty na stae. S to tzw. legendy motoryzacji.
Wymienia wszystkich nie bd – bo nie jest to tematem tej
publikacji, pozwol sobie wspomnie jedynie takie nazwy, jak Ford
T, VW Garbus, Renault 5, Alfa Romeo Spider czy Porsche 911.
Dlaczego niektóre samochody zostaj legendami, a inne nie staj si
nimi, chocia byy tak samo wspaniae i niepowtarzalne lub nawet
wspanialsze? Na tak postawione pytanie trudno udzieli
jednoznacznej odpowiedzi. Czasem decyduje wprowadzenie
nowatorskiego rozwizania konstrukcyjnego, czasem rynkowe
powodzenie danego modelu, który produkowany jest w milionach
egzemplarzy, a czasem przeciwnie, decyduje to, e dany model
produkowany jest w krótkich seriach.
Tematem niniejszej publikacji jest jednak Fiat 126p, który w mojej
opinii jest samochodem legendarnym. Wiem, e dua cz Polaków
umiechnie si dobrotliwie na tak wypowiedziane przeze mnie
zdanie, a Ci bardziej odwani postukaj si palcem w czoo
uzewntrzniajc w ten sposób swój stosunek do mojej opinii. By
moe dla nas, mieszkaców kraju pomidzy Odr a Bugiem, Fiat
126p nie jest niczym niezwykym, ale tylko kaszlakiem, maluchem,
fiacikiem, toczydekiem, kompresorem, malaczem, parchem,
kaszlordem, sprark, brzeszczotem, cianiakiem, prykaczem,
predatorkiem, kurduplem, karem, a nawet dupowozem czy
kurwikolandem... albo po prostu maym Fiatem, a nie adn tam
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 7
legend... ale ja jestem uparty. Aby nie by upartym jak osio,
opowiem Ci, dlaczego tak twierdz. I ta ksika jest wanie o tym.
Polska ostatnimi czasy staje si coraz popularniejszym krajem dla
mieszkaców innych krajów. Wielu np. Anglików przyjeda do
Polski i dla nich nasz kraj jest tak samo egzotyczny jak dla nas
Wyspy Brytyjskie. O ile dla mnie, i pewnie te dla Ciebie Szanowny
Czytelniku, widok pdzcego ulic „kaszlaka” nie jest niczym
niezwykym, a jazda po lewej stronie drogi jest szalenie
zadziwiajca, to dla Anglików Maluch jest widokiem niecodziennym,
interesujcym i wzbudzajcym ciekawo. Pisz tu o Anglikach
dlatego, e wanie jeden z nich – zreszt bezwiednie – uwiadomi
mi, e Fiat 126p jest samochodem legendarnym. Otó ten Brytyjczyk
przyjecha do naszego kraju jako tzw. native speaker uczy nas
anglosaskich wyrae, zostawiajc w kraju pitrowych autobusów
i herbaty zamiast Teleexpresu, swoj ukochan i Mini Morisa.
Dowiedziaem si tego, kiedy niechccy podsuchaem jego rozmow
telefoniczn z ukochan z Anglii. Wtedy usyszaem, jak w kilku
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 8
pierwszych zdaniach rozmowy mówi jej z wypiekami na twarzy, e
on ju jedzi Maluchem, tym polskim Mini... Uwiadomi mi wanie
to, e Fiat 126p jest samochodem niebanalnym, wyjtkowym
i powoli staje si legend. Kiedy zestawiem sobie jego sowa z tym,
co uytkownicy Fiata 126 z tym autem „wyczyniaj”, zrozumiaem, e
ten samochód jest fenomenem... i postanowiem ten fenomen
opisa... fenomen 126p. Fiat 126p jest bowiem samochodem tysica
moliwoci. Jest legend, tyle tylko, e nie zdajemy sobie do koca
z tego sprawy. Dla nas to tylko Maluch, jednak Europa i wiat to nie
tylko my...
Aleksander Sowa str. 9
jeli troszk na ten temat wiesz, e mamy rok
1972. Otó nie... Zacznijmy od prawdziwych
korzeni. Sigaj one przed II wojn wiatow.
Zgodnie z tym, o czym mówi Karol Darwin,
protoplast Fiata 126p bya Myszka, czyli
Toppolino. Na kilka lat przed tym jak Hitler,
Stalin i pozostali przewrócili wiat do góry
nogami, Fabbrica ltaliana Automobili Torino,
czyli FIAT opracowa pod okiem Dante
Giacosa i rozpocz produkcj samochodu, który w moim odczuciu
jest z zaoenia pradziadkiem Fiata 126. Inynier Dante Giacosa to
zdecydowanie jeden z najwybitniejszych woskich konstruktorów
samochodowych i to z jego konstrukcji czerpali i czerpi nadal
inspiracj do swoich dzie
Aleksander Sowa str. 10
lirów.
Prototyp pradziadka Fiata 126 wyjecha po raz pierwszy na drog „na
wasnych koach” 7 padziernika 1934 roku i podczas swojego
pierwszego przejazdu osign „imponujc” szybko maksymaln -
82 km/h. Egzemplarz seryjny
czerwca 1935 roku. FIAT nazwa
go 500-tk, ale nazwa ta –
identycznie jak w przypadku Fiata
126 – nie przyja si, bowiem tak
jak Fiat 126 by o wiele bardziej
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 11
popularny w Polsce jako Maluch, tak ten samochodzik sta si
Toppolino (czyli Myszk), a nie Fiatem 500.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 12
Samochód ten napdzany czterocylindrowym silnikiem chodzonym
ciecz, o pojemnoci zaledwie 569 cm i mocy 13 KM umieszczonym z
przodu i napdzajcym koa tylne. Rozwija maksymaln prdko
do 85 km/h i zuywa rednio 6 litrów paliwa na 100 km.
Wyposaony by równie w 50-litrowy baganik.
Auto produkowano
jedynie 3 nieznacznych modyfikacji.
Myszek, czy nawet Myszek Miki – jak
mówili na ten samochód Wosi.
Ciekawostk jest fakt, e niewielk
seri tych autek z gotowych
elementów tu przed wojn
zmontowano w Warszawie. Po
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 13
protoplast 126, bowiem posiada dwucylindrowy silnik
czterosuwowy o pojemnoci 479, a potem 499 cm, chodzony
oczywicie powietrzem. Na drogi wyjechao prawie 3 miliony tych
samochodów, w tym nawet w wersji kombi z silnikiem 700 cm.
Autko byo z zaoenia czteroosobowe i znacznie nowoczeniejsze od
poprzednika. Pierwszy „Cinquecento” mia jednostk napdow
o mocy 16,5 KM umoliwiajc osiganie prdkoci maksymalnej
95 km/h przy rednim zuyciu paliwa 4,5 l na 100 km. W 1965
pojawia si unowoczeniona 500 oznaczona liter F. W porównaniu
z modelem wczeniejszym najwaniejsze rónice to m.in. drzwi
osadzone na zawiasach.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 14
Teraz umieszczone zostay na przedniej krawdzi, powikszona
szyba przednia, silnik wzmocniony o okoo 1 KM (499,5 cm3) bez
zwikszenia prdkoci maksymalnej, ale za to wysze o okoo 1 l na
100 km zuycie paliwa. Kolejna modernizacja samochodu przyniosa
now nazw - Fiat 500 Lusso. Zwikszono w nim powierzchnie
oszklone i zmodernizowano wntrze. Pierwszy raz te zastosowano
nowoczesne ogumienie radialne. Ten model Fiata produkowany by
od 1968 do czasu wypuszczenia na rynek nastpcy bohatera tej
publikacji - Fiata 126, cho przez krótki okres samochody te byy
produkowane równolegle.
Aleksander Sowa str. 15
otrzyma ju silnik, który
z Toppolino 500 – przednie fotele, kierownic, lampy, reflektory
i kierunkowskazy. Na pocztku lat siedemdziesitych pojawiy si
w Polsce pogoski o podjciu „przez wadze partyjne i pastwowe
decyzji o budowie taniego, popularnego samochodu [...],
zastanawiano si nad ksztatem i parametrami technicznymi nowego
Fiacika. Wszyscy wiedzieli, zgodnie z zaoeniami, e ma by
nieduy, prosty w obsudze, tani w eksploatacji, a jednoczenie
pojemny – czteroosobowy.”
Jesieni 1972 r po prezentacji na salonie samochodowym w Turynie
w Cassino wyprodukowano pierwsz parti 100 samochodów
Fiat 126. Rozpoczto produkcj modelu Fiat 126 sukcesywnie
zastpujc poprzednika. W stosunku do Fiata 500 R model 126
prezentowa si zewntrznie o wiele nowoczeniej, a w jego
konstrukcji dokonano szeregu modyfikacji i ulepsze, z których
najwaniejsze to: cakowicie inna stylistyka nadwozia i wntrza,
silnik o zwikszonej pojemnoci do 594 cm o mocy 23 KM, co
zaowocowao znacznie lepszymi osigami; zastosowanie skrzyni
biegów z synchronizacj biegów od II – IV biegu.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 16
tylnej pod kanap i polepszenie widocznoci przez zwikszenie
powierzchni oszklonych. Taka jest historia dziadka bohatera tej
publikacji. Uznaem, e jest na tyle wana dla Fiata 126, aby o niej
napisa.
Aleksander Sowa str. 17
Aleksander Sowa str. 18
samochodem, zapisa si w polskiej wiadomoci na stae. Po
zaprzestaniu produkcji, a nawet wczeniej ceny rynkowe tego
samochodu plasoway go w grupie najtaszych samochodów, o ile
nie by wanie tym najtaszym. Bardzo wielu modych ludzi weszo
w posiadanie tego pojazdu, który dla nich by pierwszym w yciu
samochodem.
zamienników oraz ogromne moliwoci ulepsze i modyfikacji tego
pojazdu stay si czynnikami, które zawayy na tym, e przez dugi
czas Maluch by samochodem najczciej zmienianym i ulepszanym
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 19
w Polsce. Tuning Malucha sta si dla wielu - szczególnie modych
ludzi, czsto mieszkaców wsi i maych miasteczek (ale nie tylko),
dla osób o mniej zasobnym portfelu, ale za to z wielkim sercem,
umiejtnociami, samozaparciem - wielk pasj.
rodzaju, których opisanie zajoby
tematem na osobn publikacj.
posiadaczy tego autka zmodyfikowao swoje samochody, tworzc
czasem niemal dziea sztuki, a na pewno indywidualne, bardzo
ciekawe egzemplarze.
uzyska informacje. Pierwsz
waciciele Fiatów 126p poddawali
optyczny, obejmujcy zmiany wygldu nadwozia samochodu oraz
jego wntrza. To tutaj najczciej dokonywano fatalnie
wygldajcych „upiksze”, które szpeciy same samochody, jak
i drogi, parkingi, place i mam nadziej, e sumienia ich oprawców.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 20
ze swoim samochodem jest
jak wiadomo jest kwesti
indywidualn i nie podlega
dyskusji. Na szczcie wiele
przeróbek sprawio, e samochody
w wygldzie Maluszka nale: przyciemnianie szyb foli, zmiana
szkie kierunkowskazów na biae lub na inny kolor
(np. przyciemnienie) oraz tzw. brewki, czyli nakadki na reflektory
wywoujce tzw. efekt „bad look”, który mona uzyska równie
inaczej, np. przez modyfikacj klapy baganika.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 21
silnika przy uyciu szpachli zostaje najczciej zmodyfikowana tak,
aby jej profil sta si cakowicie paski. Czsto spotykan zmian s
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 22
równie spoilery i lotki oraz kupowane w sklepach czy na aukcjach
internetowych specjalnie przygotowane wloty powietrza do komory
silnika, które na pewno nie pomagaj w wydajniejszym chodzeniu,
niemniej prezentuj si czsto bardzo ciekawie. Aukcje internetowe,
w szczególnoci za serwis Allegro.pl, oferuj bardzo duy wybór
takich czci. Zmiany lakieru s rzadko spotykan modyfikacj, ze
wzgldu na koszt materiau; niemniej wywouj czasem bardzo
dobre efekty.
z idcych o wiele dalej modyfikacji mechanicznych, o czym nieco
póniej. Druga powana grupa zmian optycznych, jakim uytkownicy
Fiata 126p poddaj swoje bolidziki,
to modyfikacje wntrza, które s
tak bardzo rónorodne, e
zajoby mi mniej wicej tyle samo
czasu, ile powieciem na napisanie
tej ksieczki. Pozwol sobie tylko
wymieni te najczciej spotykane:
samodzielnie lub kupione, wymiana siedze – przy czym
w zdecydowanej wikszoci na kubekowe z czteropunktowymi
pasami bezpieczestwa. Wszelkiego rodzaju wymiany tapicerki,
dywaniki aluminiowe czy welurowe.
Wan grup s systemy naganiania tzw. car audio, cho akurat
konstrukcyjnie Maluch nie jest najlepszym samochodem do tego
typu przeróbek.
Aleksander Sowa str. 23
Trzeci grup modyfikacji s
wszelkiego rodzaju zmiany mecha-
niczne, obejmujce przede wszyst-
kim podnoszenie mocy silnika
(tzw. rasowanie), uzyskiwane przez
wydechowym (sportowe tumiki) i ukadzie rozrzdu (sportowe waki
rozrzdu, waki in. witka).
Szaya 1, nazwana tak od nazwiska jej pomysodawcy, wspomnianego
wczeniej Krzysztofa Szaykowskiego.
Aleksander Sowa str. 24
By on zawodnikiem uprawiajcym
od lat szedziesitych sporty
126p.
stopnia sprania) bez
poprawiania jej ksztatu,
dodmuch, zmiana faz rozrzdu przez przesunicie waka rozrzdu
w lewo o 8 stopni i zmiana ustawienia zaponu. W przeróbce tej
stosuje si zabieg zmniejszajcy mas koa zamachowego (staczanie
do wieca). Ostatni faz zmian jest odpowiednia regulacja ganika.
Na potrzeby sportu motorowego wykonuje si jeszcze bardziej
skomplikowane modyfikacje jednostki napdowej podnoszce moc
silnika do 40 – 45 KM kosztem radykalnego skrócenia ywotnoci,
dlatego te w samochodach przystosowanych do codziennej
eksploatacji stosuje si czciej „przeszczepy” silników. Najczciej
s to zmodyfikowane jednostki napdowe innych Fiatów (903 i 1100
cm), ale równie Zastawy i innych samochodów.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 25
Wraz z modyfikacjami jednostki
napdowej konieczne staj si
zmiany w zawieszeniu, ukadzie
hamulcowym i wzmocnienia kons-
trukcji. Najczciej zawieszenie jest
obniane i utwardzane przez
1,5 zwoju spryny w zawieszeniu
tylnym oraz wyprostowanie pióra
resoru w zawieszeniu przednim.
Aleksander Sowa str. 26
Uytkownicy samochodu wymieniaj standardowe obrcze stalowe
na obrcze ze stopów lekkich (Opel Corsa GSI) albo te wiksze
o jeden cal obrcze od BISa. Cao modyfikacji zamykaj wszystkie
zmiany dostosowujce auto do przepisów zawodów, w których
samochód ten startuje, a wic: klatka bezpieczestwa, zmniejszenie
masy samochodu itp.
Aleksander Sowa str. 27
najciekawsze modyfikacje samochodu, który jest tematem tej
publikacji. Zaczn od chyba najciekawszego z mojego punktu
widzenia, bowiem nie do, e zamontowano w nim silnik
o pojemnoci prawie 2 litrów, to jest to silnik z turbosprark i do
tego wysokoprny. Z informacji, do jakich dotarem, wynika, e
auto to powstao na Wgrzech, gdzie wbrew pozorom nasz Fiacik nie
jest wcale niecodziennym zjawiskiem na drogach.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 28
Niestety niewiele mog na temat tego samochodu napisa, poza tym,
e przeróbka nie okazaa si nadzwyczaj udana (pod wzgldem
trwaoci), bowiem samochód zaopatrzony w t popularn jednostk
napdow koncernu Volkswagen o ogromnej mocy nie wytrzyma
obcie i po prostu rozpad si, prawdopodobnie na skutek duych
wibracji ogromnego turbodiesla. Ale za to jak jedzi!
Kolejnym silnikiem o duej mocy, jaki udao si z powodzeniem
zamontowa w karoserii Fiata 126p, bya jednostka o pojemnoci
1800 cm. Jest to zmodyfikowany motor z VW Corrado 1,8
z dodatkow sprark mechaniczn (G60). Jeli mylisz, e to art,
to od razu rozwiej Twoje wtpliwoci. To nie jest art. Zdjcie
komory silnikowej samochodu, które widzisz poniej to fotografia
komory silnika tego autka. Auto zostao wykonane niemale od
podstaw przez Zbigniewa Bryzka z Koszalina. Skrzynia biegów
pochodzi z Audi 80 (jednego z pierwszych modeli) i pozwala na
osignicie mocy okoo 300 KM. Aby napd by we waciw stron,
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 29
skrzynia zamontowana jest „do góry nogami” i w odpowiedni sposób
uszczelniona oraz odpowietrzona. Do wykonania póosi posuy wa
napdowy duego Fiata... odpowiednio skrócony i pospawany. Koa
skadaj si z magnezowych felg o szerokoci 9 cali oraz opon
o rozmiarach 175 (przód) i 235 ty, R 13. W przednich koach kryj
si tarcze hamulcowe o rednicy 260 mm.
Zawieszenie zostao obnione o 5 cm, a cae nadwozie o 15 cm; resor
pochodzi z Malucha, zwrotnice równie, przy czym zwrotnice
obracaj si na 8 oyskach igiekowych; pomidzy koami znajduje
si chodnica silnika. Zawieszenie tylne to zmodyfikowane wahacze
Malucha. Najbardziej kontrowersyjnym tematem dotyczcym tego
samochodu s osigi. Wedug waciciela samochód ten osiga 300
KM i w 4 sekundy przypiesza do 100km/h, osigajc prdko
maksymaln ograniczon elektronicznie do 250 km/h. Sawomir
Jatczak, jedynie z pomoc syna, zbudowa Fiacika z silnikiem
o pojemnoci 1,7 l pochodzcym ze stu czterdziestokonnej Alfy
Romeo.
umieszczony centralnie, przed tyln osi, zbiorniki paliwa
powdroway pod siedzenia kierowcy i pasaera. Samochód ma
wentylowane hamulce tarczowe od Alfy, tak jak i skrzyni biegów.
Samochód zosta poddany zmianom tak, aby uzyska moliwie
najmniejsz mas - szyby s z poliwglanu. Z zewntrz Fiacik nie
róni si prawie od standardowego Malucha z 1987 roku. To byo
jedno z zamierze twórcy. Prawdziwe emocje zaczynaj si dopiero
kiedy usyszymy dwik silnika. Samochód jest zdolny przyspiesza
w 5,5 sekundy do prdkoci 100 km/h i w 18 sekund do 200 km i jest
w stanie osiga wysze prdkoci. Osigi autka s ogromnie
zaskakujce dla kierowców innych aut, niezdajcych sobie sprawy, e
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 30
mocniejsza jednostka. Samochód by prezentowany w TV Polsat.
Rafa Chrzan postawi na zupenie inn konstrukcj. Do swojego
Fiacika z 1989 roku wstawi kompletny ukad napdowy od
samochodu Zastawa (1116 cm³) i dodatkowo wyposay silnik
w turbin. Samochód zosta przebudowany kompleksowo. Oprócz
zmiany jednostki napdowej i oczywistych przeróbek
dostosowujcych nadwozie do nowego napdu (metalowa rama)
i imprez sportowych, w jakich mia wystartowa (klatka
bezpieczestwa) zastosowano hamulce tarczowe od FSO Caro.
Przednie zawieszenie to zawieszenie Malucha jedynie
z utwardzonym i duszym o 12 cm resorem oraz wymienionymi
amortyzatorami na tylne od Fiacika. Zawieszenie z tyu skada si z
kolumn McPeschona od Zastawy z amortyzatorami i odpowiednio
skróconymi sprynami od Poloneza Trucka. O 14 cm zwikszono
nadkola. W ukadzie kierowniczym zdecydowano si wprowadzi
tzw. szybki ukad kierowniczy o zmniejszonym skoku.
Szedziesieciokonny silnik zapewnia ogromne wraenia z jazdy
wraz z prawie neutralnym prowadzeniem; niemal jak kard.
Konstruktorem samochodu przedstawionego na zdjciu poniej jest
znany tuner z Bydgoszczy - Jerzy witek, za jego kierowc
w Mistrzostwach Polski Rallycrossu - Pawe Melwiski. Pojazd ten,
bdcy cigle z wygldu przynajmniej Fiatem 126, jest doprawdy
jedyny w swoim rodzaju. Mona by uzna, e jest to idealna
prezentacja reklamowa moliwoci warsztatu, w którym go
zbudowano. Trzeba jednoczenie przyzna, e auto ma ogromne
chmoliwoci. Przepisy techniczne rallycrossu w Polsce dopuszczaj
bardzo daleko idce modyfikacje silników (z seryjnej konstrukcji
pochodzi musi jedynie kadub silnika), ukadów napdowych,
a nawet nadwozia. Twórcy tego Maluszka postanowili to
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 31
wykorzysta. Silnik jest wic zbudowany na bazie kaduba od
seryjnego 126, ale o pojemnoci skokowej 1000 cm³ (tak by by
zgodny z przepisami klasy, w której startuje), zastosowano w nim
chodzenie ciecz i gowic z czterema zaworami w kadym
cylindrze! Wewntrz kaduba mieci si wykonany specjalnie wa
korbowy o wikszym skoku, co w poczeniu z odpowiednio
dobranymi tokami daje wspomnian pojemno litra. Cylindry,
a przynajmniej ich uebrowanie, pochodz z seryjnego Malucha.
Gowica jednak pochodzi od czterocylindrowego Forda, ale zostaa
skrócona o poow. Gowica jest chodzona ciecz z elektryczn
pomp, natomiast uebrowanie cylindrów jest chodzone typowo,
tzn. przez wymuszony dmuchaw pd powietrza. Za zasilanie
odpowiedzialny jest dwuprzelotowy ganik Weber. Drugim po
kadubie silnika i w zasadzie jedynym seryjnym elementem okazuje
si zwyky, przerywaczowy ukad zaponowy. Jednostka ta osiga
moc maksymaln ok. 90 KM przy ok. 6500 obr/min, za
maksymalny moment obrotowy przy 4500 obr/min. Nie jest to wic
jednostka szczególnie (patrzc na pozostae konstrukcje stosowane
w wyczynie) wysilona. Mimo tego, wobec niewielkiej masy caego
auta, zapewnia mu nieprzecitne osigi: przypieszenie od 0 do 100
km/h w 8,5 sekundy. Dla lepszej trakcji i pewnego zachowania si
przy prawie seryjnej konstrukcji zawieszenia, powikszono rozstaw
kó o okoo 140 -180 mm. Wntrze samochodu jest typowe dla
innych aut startujcych w rallycrossie, czyli pozbawione wszelkich
zbdnych w czasie zawodów elementów i wyposaone tak, jak mówi
o tym przepisy (w plastikowe szyby oraz pokrywy). Masa samochodu
wynosi 570 kg. Ukad napdowy oraz przeoenia, dobrane do
charakterystyki silnika i torów, s prawie seryjne, poza sterowaniem
skrzyni biegów.
Aleksander Sowa str. 32
powietrzem) do Fiata 126p da si z powodzeniem zamontowa
instalacj zasilania gazem LPG. Najwaniejszym problemem jest
konieczno stosowania w instalacji elementu odpowiedzialnego za
zmian cinienia LPG na zblione do atmosferycznego. Zadanie to
spenia parownik, zwany równie reduktorem. Nie byoby nic
trudnego, gdyby nie fizyka. Podczas rozprania gazu ochadza si on
znacznie. W samochodach z ukadem chodzenia ciecz, parownik
jest podczony do ukadu i ogrzewa si od ciepa ukadu.
W Maluchu zastosowane jest cho-
dzenie ciecz, wobec czego ogrza-
nie parownika w typowy sposób jest
niemoliwe. Podejmowanie prób
ogrzewania parownika ciepem
dopuci do ruchu ze wzgldów bezpieczestwa. Drugim rozwizaniem
pozostaje wykorzystanie do ogrzewania, ciepa pochodzcego z ukadu
smarowania silnika lub te specjalnej instalacji wodnej chodzonej od
ukadu wydechowego. Ponadto kolejnym problemem, moe nie tyle
technicznym, co legislacyjnym; jest sam zbiornik LPG i jego
usytuowanie. W niedalekiej przeszoci dziaao w Polsce kilka
zakadów, które montoway instalacje LPG do Maluchów legalnie, po
czym zabrano im licencj na tego typu monta. Dlatego te znane s
przypadki montowania LPG w Maluchu. LPG w Maluchu rodzi wiele
problemów: moc zmniejszy si do ok. 19 – 20 KM, konieczna bdzie
zmiana homologacji pojazdu, obnia si trwao gowicy od 30 do 60
ty. km, a zuycie paliwa LPG waha si w granicach 7-8 /100 km, co
jest jedynym pozytywnym skutkiem caej modyfikacji, nie liczc
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 33
rodowiska naturalnego, przedstawi Ci jedn z najciekawszych moim
zdaniem modyfikacji Fiacika. Jest to samochód Fiat 126 BIS
z napdem cakowicie ekologicznym. Zbudowaa go, a cilej
zmodyfikowaa Fiata 126p Bis, niemiecka firma AutoSol w 1993 roku,
a obecny waciciel Gunther Kufner kupi go w 1995 roku i jedzi nim
do 2004 roku. Caa bateria (zespó akumulatorów) way okoo 270 kg.
Napd stanowi silnik 3-fazowy asynchroniczny o napiciu
midzyfazowym równym 144 V (fazowe 85 V) i ok. 8 kW mocy. Jest to
oczywicie konstrukcja posiadajca wiele wad charakterystycznych
dla samochodów w peni elektrycznych, budowanych wspóczenie,
czyli o relatywnie maym zasigu, waciwie niepozwalajcym na
zwyk, codzienn eksploatacj; duej masie wasnej pojazdu
i w zwizku z tym z pogorszonymi osigami oraz nierozwizanym
problemem utylizacji zuytych baterii. Pamita naley, e nie jest to
jednak konstrukcja fabryczna, na powstanie której wydano miliony,
a jedynie konstrukcja eksperymentalna, dowodzca jednak istnienia
wielkich moliwoci. Twórcy udowadniaj, e naprawd mona wiele
nawet w poczciwym Maluchu.
pan Stanisaw Jasica zmodyfikowa
jego pracy jest Fiacik widoczny na
zdjciu, którego pieszczotliwie
gabarytów. Prace nad t przeróbk zajy wacicielowi okoo
2 tygodni. Pierwszym etapem prac byo skrócenie karoserii przez
odcicie fragmentu podogi i dachu w miejscu, gdzie znajdoway si
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 34
Wraz ze skróceniem dugoci powstaa konieczno skrócenia linki
sprzga, gazu i linek zmiany biegów. W pierwotnym zamyle
konstruktora mia to by kabriolet, ale ze wzgldu na podstawowe
zadanie, jakie mia spenia – czyli odnieanie, zapada decyzja, e
byoby szalestwem odniea kabrioletem, cho oczywicie „Bobek”
nie osiga znacznych prdkoci jedc na drugim biegu. W przedniej
czci samochodu zamontowany jest lemiesz puga, który moe by
podnoszony i opuszczany. W samochodzie siedzi si na kanapie, która
kiedy bya tylna... teraz jednak brakuje fotela kierowcy i pasaera.
Samochód zuywa okoo 5 litrów paliwa na godzin pracy.
Nieprzewidzianym zastosowaniem Malca stao si holowanie innych
pojazdów o masie nawet do 2,5 tony. Twórc innego, bardzo
ciekawego samochodu na bazie Fiata 126p, jest Marcin Witkowski
z firmy Martex. Samochód jest zbudowany ciekawie, dobrze
wykonany, wzbudza zainteresowanie. Jest to Fiat 126p „Military
Pickup”, posiadajacy podnoszon tyln skrzyni adunkow - „pak”.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 35
samochodem tysica moliwoci i napisanie o wszystkich
modyfikacjach, jakie wykonali (lub jakich si dopucili) posiadacze
tego uroczego autka jest niestety niemoliwe. Przekracza to
moliwoci autora i moliwoci objtociowe niniejszej publikacji.
Przy tworzeniu tego tekstu wybraem te przeróbki, które si
naprawd wyróniaj. Te, o których miaem informacje i których
zdjcia mogem Czytelnikowi przedoy zdjcia. Jestem pewien, e
oprócz tych kilku niezwykych samochodów, o których napisaem
tutaj istniej dziesitki, jeli nie setki innych wcale nie mniej
ciekawych, interesujcych i wartych opisania. By moe, jeli ksika
ta bdzie cieszy si zainteresowaniem Czytelnika, doczeka si cigu
dalszego, a kolejne wydania bd uzupeniane o informacje
dotyczce innych, wartych przedstawienia przeróbek.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 36
Aleksander Sowa str. 37
powierzone im zadania. Poniej prezentuj kilka interesujcych
zdj, pochodzcych z zasobów sieci internetowej, bez ustalonego
róda. Fiacik jest samochodem, który yje cigle w naszej
wiadomoci pod rónymi postaciami.
Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa
Aleksander Sowa str. 38
Aleksander Sowa str. 39
Jak skorzysta z wiedzyJak skorzysta z wiedzy zawartejzawartej ww penej wersji ebooka?penej wersji ebooka?
Wicej ciekawych informacji o „fiaciku” i jego historii znajdziesz
w penej wersji ebooka.
http://fiat126p.zlotemysli.pl
aut XX wieku!
Kto jeszcze chce zaoszczdzi kilkaset zotych i unikn punktów karnych za wykroczenia drogowe?
Czy mylae kiedy jakby to byo przemierza drogi swojego miasta, Polski, Europy i wiata nie martwic si ani o mandaty, ani o punkty karne? Czy chciaby wiedzie jak rozpozna i nie da si sprowokowa nieuczciwym kierowcom i umie sprosta trudnym drogowym sytuacjom?
Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://nauka-jazdy.zlotemysli.pl
"Ksika dostarcza bardzo wiele ciekawych wskazówek, porad, przestróg i informacji, które przydadz si nie tylko pocztkujcym kierowcom. Naprawd warta polecenia."
Waldemar Sadek, 36 lat, instruktor nauki jazdy
Tania jazda samochodem – Lech Baczyski
98 cennych rad, jak oszczdzi co najmniej 576 z rocznie na paliwie
Wzrastajce ceny paliw sprawiaj, e musimy szuka oszczdnoci. Chcemy zaoszczdzi jak najwicej, by mie pienidze na inne wane dla nas wydatki. Na zapewnienie odpowiedniego poziomu ycia sobie i swojej rodzinie. Na drobne przyjemnoci i na realizacj wielkich marze...
Wicej o tym poradniku przeczytasz na stronie: http://tania-jazda.zlotemysli.pl
"W moim osobistym przypadku ten ebook sprawi, e obecnie jed zdecydowanie wolniej i spokojniej, ni to miaem w zwyczaju. Przekonaem si, e taka jazda faktycznie daje mi sporo korzyci. I ju tylko za to naley si temu ebookowi duy plus. "
- Pawe Sygnowski autor ebooków
Dekalog Mylcego Kierowcy – Ryszard Jakubowski
Tania jazda samochodem – Lech Baczyski
