Dorastaliście w latach sześćdziesiątych lub siedemdziesiątych...???
EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA2).pdf · świat i nie ingeruje w niego. ... Polska w latach...
Transcript of EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA2).pdf · świat i nie ingeruje w niego. ... Polska w latach...
1
Dział I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA
1. Temat: Charakteryzujemy oświecenie w Europie.
Cel w języku ucznia:
Dowiemy się jakie zmiany nastąpiły w myśleniu i zachowaniu ludzi w Europie Oświecenia.
Nacobezu:
1. znam terminy: oświecenie, empiryzm, racjonalizm, deizm, ateizm, klasycyzm, encyklopedyści,
wolnomularstwo, masoneria
2. przedstawiam dokonania postaci: Izaaka Newtona, Antoina Lavoisiera, Andersa Celsjusza, Karola Linneusza,
Benjamina Franklina, Karola Monteskiusza, Woltera, Denisa Diderota, Jamesa Watta, Jana Jakuba Rousseau
3. wymieniam idee oświecenia i rozpoznaję ich wpływ na naukę, literaturę, filozofię, architekturę i sztukę
Pytanie kluczowe: Jakie zastosowania miała w XIX wieku maszyna parowa.
Zadanie 1 Uzupełnij schemat mapy pojęciowej
Zadanie 2 Uzupełnij mapę pojęciową
OŚWIECENIE
OŚW
IEC
ENIE
........ wiek
OŚW
IEC
ENIE
wiek .........
OŚW
IEC
ENIE
OŚW
IEC
ENIE
wiek .........wiek ……..
2
Zadanie 3 Uzupełnij tabelę dotyczącą postępu w nauce i technice w XVIII wieku.
Lp. Imię i nazwisko, kraj
pochodzenia
Dziedzina
nauki
Odkrycie naukowe
1.
…………………………………..
………………………………….
ANGLIA
…………….
…………….
Sformułował prawo powszechnego
ciążenia (przyciąganie na Ziemi-
grawitacja). Stworzył trzy zasady
dynamiki.
2.
…………………………………..
………………………………….
FRANCJA
…………….
…………….
Zbadał skład powietrza i wody.
3.
…………………………………..
………………………………….
SZWECJA
…………….
…………….
Stworzył pierwszą klasyfikację gatunków
roślin i zwierząt.
4.
…………………………………..
………………………………….
SZWECJA
…………….
…………….
Stworzył skalę temperatur, w której za
punkt początkowy uznajemy punkt
zamarzania wody 0°.
5.
…………………………………..
………………………………….
STANY ZJEDNOCZONE
…………….
…………….
Skonstruował pierwszy piorunochron.
Zadanie 4 Uzupełnij schemat mapy myśli:
•..............................................
• Wiedza człowieka płynie z doświadczenia...................................................
•................................, ............................................................
• Osiągnięcia nauki i techniki może wykorzystać tylko człowiek rozumny- oświecony.
....................................................
3
Zadanie 5 Uzupełnij schemat
Zadanie 6 Wynalazcom przyporządkujcie ich dzieła.
1. Edmund Cartwright
A. Maszyna parowa
2. Nicolas-Joseph Cugnot
B. Mechaniczne krosno
3. Joseph i Jacques Montgolfier
C. Ciągnik
4. James Watt
D. Balon
władza
............................
władza
...............................
władza
................................
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY według Karola Monteskiusza
PARLAMENT RZĄD,
PREZYDENT NIEZAWISŁE
SĄDY
W moim dziele pod tytułem „…………………….
………………………….”, głoszę hasła
…………………………… wszystkich ludzi. Uważam,
że rządy w państwie powinien sprawować
……………………… ……………………… . Najlepszy
ustrój to ……………………………….. .
Jan Jakub Rousseau
4
Zadanie 7 Uzupełnij schemat.
Zadanie 8 Uzupełnij schemat
....................
Bóg nie istnieje.
......................
Bóg stworzył świat i nie
ingeruje w niego.
• czasopisma• Wielka Encyklopedia Francuska
• salony literackie• loże wolnomularskie
................................. ..............................
..........................................................
5
Zadanie 9 Uzupełnij taśmę chronologiczną
Zadanie 10 Epokom przyporządkuj zabytki.
1.
Brama Brandenburska
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
2.
Pałac Sanssouci w Poczdamie
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
3.
Kościół św. Magdaleny w Paryżu
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
4.
Pałac w Wilanowie
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
Barok
Rokoko
Klasycyzm
6
5.
Wersal
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
6.
Pałac Zwinger w Dreźnie
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
7.
Belweder w Warszawie
A. Barok
B. Rokoko
C. Klasycyzm
Zadanie 11 Uzupełnij mapę pojęciową
Barok
• .....................
• .....................
• .....................
• .....................
Rokoko
• ......................
• ......................
• ......................
• ......................
Klasycyzm
• ......................
• ......................
• ......................
• ......................
7
2. Temat: Poznajemy nowe potęgi europejskie epoki oświecenia.
Cel w języku ucznia: Poznamy monarchie absolutyzmu oświeconego.
Nacobezu:
1. znam rok ogłoszenia Prus królestwem –1701 r., koniec wojny siedmioletniej- 1763 r.
2. poprawnie posługuję się terminami: junkrzy, absolutyzm oświecony
3. wymieniam po 3 najważniejsze reformy przeprowadzone w Rosji, Prusach i Austrii
4. wskazuję na mapie Rosję, Prusy i monarchię austriacką
Pytanie kluczowe: Czy twoim zdaniem absolutyzm oświecony dbał o dobro narodu?
Zadanie 1 Uzupełnij schemat mapy myśli: ABSOLUTYZM OŚWIECONY
ABSOLUTYZM OŚWIECENIE
8
Zadanie 2 Uzupełnij tabelę
REFOMY W ROSJI- …………………. …………………., Katarzyna II Wielka
obyczaje kościół edukacja administracja armia gospodarka
- strój
europejski
- nakaz golenia
bród …………
- kościół
………………
zależny od
władcy.
- Akademia
………………
w Petersburgu
- Akademia
……………….
w Petersburgu
- podział
państwa na
……………… i
………………
- Senat
………………..
(nadzór nad
……………....)
i ministerstwa.
- reforma na
wzór
………………..
- zwiększenie
liczby rekrutów
- rozwój
………………..
i rzemiosła
- rozwój handlu
- zasada
………………
………………
Zadanie 3 Uzupełnij tabelę
REFOMY W PRUSACH- …………………. …………………., Fryderyk II Wielki
administracja gospodarka armia edukacja nauka sztuka
- powierzanie
stanowisk
zaufanym
……………… i
mieszczanom.
- budowa
……………......
- wysokie cła na
towary
………………..
do Prus.
- pruski
………………
- zwiększenie
……………… .
- obowiązek
szkolny
nałożony na
wszystkich
…………….. .
- przyjaźń z
……………......
epoki
- Pałac
………………
w Poczdamie.
Zadanie 4 Uzupełnij tabelę
REFOMY W AUSTRII- …………………. …………………., Józef II
administracja finanse armia gospodarka edukacja kościół
- wprowadzenie
Rady ………….
- ograniczenie
uprawnień
………………..
- wprowadzenie
nowych
……………... .
- wzmocnienie
………………..
- merkantylizm
- zniesienie
poddaństwa
………………..
rozbudowa sieci
szkół
……………......
- kasacja
……………….
- księża stają się
urzędnikami
………………..
- wolność
………………..
9
Zadanie 5 Uzupełnij mapę mentalną.
............
Francja
Wielka Brytania
............
Rosja
NOWY UKŁAD SIŁ W EUROPIE
w …………. wieku.
…………………….
pięciu mocarstw
Koniec wojny
siedmioletniej
………………………
10
3. Temat: Dowiemy się jak wyglądała Rzeczpospolita za panowania Wettinów.
Cel w języku ucznia: Poznamy losy Rzeczypospolitej za panowania Wettinów.
Nacobezu:
1. znam lata wydarzeń: 1697 r. – koronacja Augusta II Mocnego, 1699 r. – pokój w Karłowicach, 1717 r. –
Sejm Niemy, 1763 r. – śmierć Augusta III Sasa
2. poprawnie posługuję się terminami: wojna północna, Sejm Niemy
3. przedstawiam dokonania postaci: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa, Stanisława Leszczyńskiego
4. wskazuję na mapie zasięg terytorialny Rzeczypospolitej za panowania Sasów
5. wymieniam 3 przyczyny i 3 przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich
Pytanie kluczowe: Dlaczego August II Mocny miał problemy ze sprawowaniem władzy w Polsce?
Zadanie 1 Uzupełnij schemat.
Zadanie 2 Uzupełnijcie taśmę chronologiczną panowania dynastii saskiej w Polsce
..............................
...................... .... ...........
Rzeczypospolita Obojga Narodów
August .... ...........
16...-17....
Stanisław
.....................
17...- 17...
August ... ............
17....- 17......
Stanisław ..........................
17....- 17.....
August .... ...........
17.....- 17....
UNIA ………………………. 16…..- 17……
11
Zadanie 3 Uzupełnijcie bilans panowania Augusta II Mocnego.
Zadanie 4 Uzupełnijcie schemat porozumienia między Augustem II Sasem a szlachtą.
August II Mocny 1697-1733
Sejm ......- 1717zezwolono na zabranie głosu ............... wyznaczonym przez króla i konfederatów.
pośrednictwo ............ w porozumieniu między królem, a szlachtą.
dokumenty dotyczące Rzeczypospolitej muszą być ................................. na jej
terytorium.
ograniczono samowolę ............................ i podskarbich w gospodarowaniu pieniędzmi
państwa.
urzędnicy .................... nie mogą decydować o sprawach polskich.
nowe stałe ...................... na wojsko, zwiekszenie liczebności
armii.
12
Zadanie 5 Uzupełnijcie bilans panowania Augusta III Sasa
Zadanie 6 Uzupełnijcie schemat przyczyn i konsekwencji kryzysu Rzeczypospolitej za panowania Sasów.
August III Sas 1734- 1763
konflikty o tron
• sprzyjały ingerencji obcych ........................ w sprawy Polski.
• dzieliły szlachtę na przeciwne ................................, powstrzymujące wzajemnie swoje działania poprzez zrywanie ...........................
rządy absolutne
• szlachta przeciwstawiała się wszelkim reformom w obawie przed rządami ....................................
• słabość kraju miała być obroną przed absolutyzmem: "Polska .......................... stoi".
zrywanie sejmów
• nie przeprowadzano koniecznych ................................ państwa.
• przekupywanie ............................ .
• rywalizujące ....................... polityczne mieszały w sprawy Polski mocarstwa sąsiednie.
13
4. Temat: Omawiamy panowanie ostatniego króla elekcyjnego
Cel w języku ucznia: Poznamy okres rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Nacobezu:
1. znam lata wydarzeń: 1764 r. – koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1772 r. – pierwszy rozbiór
Polski
2. poprawnie posługuję się terminami: Familia, konfederacja barska, sejm rozbiorowy, Rada Nieustająca
3. przedstawiam rolę postaci: Tadeusza Rejtana, Mikołaja Repnina
4. wymieniam 3 przyczyny i 3 skutki pierwszego rozbioru
Pytanie kluczowe: Czego symbolem stała się postać Tadeusza Rejtana?
Zadanie 1 Uzupełnij metaplan.
Zadanie 2.
Sformułuj wnioski wynikające z analizy metaplanu, odpowiadając na pytania: na jakie problemy natrafi król
wybrany po śmierci Augusta III Sasa? Jaka będzie jego pozycja w Rzeczypospolitej i wobec państw ościennych?
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
problem: Polska w latach sześćdziesiątych XVIII w.
jak było?- stan wyjściowy. jak powinno być?- stan pożądany.
Dlaczego nie było tak, jak powinno być?
14
Zadanie 3
Podkreśl umieszczone w ramce nazwiska osób kandydujących do tronu podczas ostatniej wolnej elekcji.
Zadanie 4
Uzupełnij schemat przyczyn I rozbioru Polski
Zadanie 5
Uzupełnij schemat
Zadanie 6
Zastąp wyróżnione sformułowania odpowiednimi pojęciami.
Po śmierci Augusta III Sasa wyboru nowego króla / ............. ............... Stanisława Augusta Poniatowskiego dokonano
przy poparciu carycy Katarzyny II.
Nienaruszalne zasady ustroju / ................. ....................................., które obejmowały wolną elekcję, liberum veto i
przywilej wypowiadania posłuszeństwa królowi przez szlachtę, uchwalono na sejmie w 1768 r.
Na sejmie w 1766 r. ambasador rosyjski Repnin zażądał przywrócenia praw umożliwiających innowiercom /
................................. zasiadanie w sejmie i senacie.
Ingerencja ...........- działania
Mikołaja .........................
sejm ..............
prawa ............................
Konfederacja ....................- 176....-
177....
Próby reform Stanisława
Augusta ..............................
w oparciu o ............ .
wolna ............. liberum ............prawo wypowiadania
posłuszeństwa ............. przez ..............
PRAWA …………………... 1768
Stanisław Leszczyński, Wacław Rzewuski, Jan Klemens Branicki, Stanisław Antoni Poniatowski, Józef
Andrzej Załuski, Tadeusz Rejtan
15
Zadanie 7
Uzupełnij schemat postanowień sejmu rozbiorowego 1773.
Zadanie 8
Przyjrzyj się obrazowi zamieszczonemu w podręczniku na s. 32 i odpowiedz na pytania.
a. Dlaczego za drzwiami sali sejmowej malarz umieścił żołnierzy?
……………………………………………………………………………………………………………………
b. Dlaczego na sali artysta umieścił portret Katarzyny II, podczas gdy w rzeczywistości go nie było?
……………………………………………………………………………………………………………………
c. Co symbolizują pieniądze rozsypane na podłodze?
……………………………………………………………………………………………………………………
d. Co można powiedzieć o postawie Rejtana?
……………………………………………………………………………………………………………………
...................................-namiastka rządu.
...................................
...................................
- reforma oświaty
Potwierdzenie ..................................
............................
Potwierdzenie ............. ......................................, na których straży miały stać Rosja, Austria i Prusy.
16
Zadanie 9
Połącz lata z odpowiednimi wydarzeniami.
1772 r. •
1764 r. •
1768–1772 r. •
1773 r. •
• utworzenie Komisji Edukacji Narodowej
• elekcja króla Stanisława Augusta
• uchwalenie praw kardynalnych
• konfederacja barska
• pierwszy rozbiór Polski
Zadanie 10
Wymień miasta, które po pierwszym rozbiorze znalazły się poza granicami Rzeczypospolitej.
W zaborze pruskim: .........................., ................................., ..............................., ................................ .
W zaborze rosyjskim: ................................., ................................., ..................................... .
W zaborze austriackim: ................................., ..............................., ....................................., ...................................... .
Zadanie 11
Podaj wydarzenie historyczne, które zostało przedstawione na obydwu ilustracjach i jego datę.
Wydarzenie: ………………………………………
17
5. Temat: Dowiadujemy się jak wyglądała epoka oświecenia w Rzeczypospolitej
Cel w języku ucznia: Poznamy charakterystyczne cechy polskiego oświecenia
Nacobezu:
1. znam lata wydarzeń: 1765 r. – utworzenie Szkoły Rycerskiej, 1773 r. – powołanie Komisji Edukacji
Narodowej
2. poprawnie posługuję się terminami: Collegium Nobilium, Szkoła Rycerska, Komisja Edukacji
Narodowej, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, oświecenie stanisławowskie
3. znam dokonania postaci: Stanisława Konarskiego, Stanisława Leszczyńskiego, Ignacego
Krasickiego, Stanisława Staszica, Hugona Kołłątaja, Bernarda Bellotta zwanego Canalettem,
Dominika Merliniego i Stanisława Leszczyńskiego
4. rozpoznaję charakterystyczne cechy polskiego oświecenia
Pytanie kluczowe: Co miała wspólnego Komisja Edukacji Narodowej z Ministerstwem Edukacji
Narodowej?
Zadanie 1 Połącz nazwy instytucji z właściwymi opisami oraz z odpowiednimi nazwiskami osób.
Zadanie 2
Obok zdań prawdziwych zaznacz literę P, a przy zdaniach fałszywych F.
Początki reform gospodarczych, kulturalnych i oświatowych w Rzeczypospolitej miały miejsce za
panowania Augusta III Sasa.
P F
Komisja Edukacji Narodowej przejęła majątek zlikwidowanego zakonu pijarów.
P F
Twórczość Canaletta ułatwiła odbudowę Warszawy po II wojnie światowej.
P F
Biblioteka Załuskich została założona dzięki wsparciu Stanisława Augusta Poniatowskiego.
P F
Łazienki Królewskie powstały w oparciu o projekty architekta królewskiego Marcella Bacciarellego.
P F
Collegium Nobilium
Towarzystwo do Ksiąg
Elementarnych
elitarna szkoła dla młodzieży
szlacheckiej
Stanisław August
Poniatowski
uczelnia, której zadaniem było
wykształcenie nowoczesnej kadry
oficerskiej
Grzegorz Piramowicz
Szkoła Rycerska
instytucja zajmująca się
przygotowywaniem podręczników
i unowocześnianiem metod nauczania
Stanisław Konarski
18
Zadanie 3
Uzupełnij mapę myśli dotyczącą oświecenia w Polsce.
Zadanie 4
Uzupełnij zdania.
Jednym z najwybitniejszych architektów w Rzeczypospolitej za panowania Stanisława Augusta
Poniatowskiego był ……………………………….. . Jego dziełem był m.in. ………………… ……
………………– największa budowla warszawskich Łazienek. Andrzej Zamoyski propagował
unowocześnienie wsi i zamianę pańszczyzny na ............................. ……………………… .
Stanisław August Poniatowski wspierał tworzenie na ziemiach Rzeczypospolitej nowych manufaktur
wytwarzających towary luksusowe – na Litwie 20 tego typu zakładów założył w dobrach królewskich
................................ ................................. . Biskupem warmińskim, poetą i autorem bajek był
................................ ......................... . „Historię narodu polskiego” napisał poeta i historyk .............................
.................................. . Stanisław Staszic i Hugo Kołłątaj – oświeceniowi publicyści, pisarze i politycy – w
swoich pracach postulowali ograniczenie praw szlachty i wzmocnienie pozycji .................................. .
Oświecenie w Rzeczypospolitej
gospodarka
oświatakultura
19
Zadanie 5
Wpisz prawidłowo twórców:
1.
Krakowskie Przedmieście od strony Bramy Krakowskiej
…………………………………………
2.
Stanisław August Poniatowski w stroju
koronacyjnym
…………………………………………
3.
Pałac na Wodzie w Łazienkach Warszawskich
…………………………………………………………
4.
Stanisław August Poniatowski z
klepsydrą.
………………………………………
6. Temat: Dowiemy się jak przebiegały obrady Sejmu Wielkiego.
Cel w języku ucznia: Dowiemy się jak doszło do II rozbioru Rzeczypospolitej.
Nacobezu:
1. znam lata wydarzeń: 1788–1792 – obrady Sejmu Wielkiego, 1791 r. – uchwalenie Konstytucji 3
maja, 1793 r. – drugi rozbiór Polski
2. poprawnie posługuję się terminami: Sejm Wielki, ustawa o sejmikach, ustawa o miastach
królewskich, konfederacja targowicka, drugi rozbiór Polski
3. znam dokonania postaci: Stanisława Małachowskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego,
Hugona Kołłątaja
4. wskazuję na mapie zmiany terytorialne po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej
Pytanie kluczowe: Jakie były następstwa konfederacji targowickiej?
20
Zadanie 1
Uzupełnij tabelę dotyczącą stronnictw Sejmu Wielkiego.
Zadanie 2
Uzupełnij schemat
Zadanie 3
Które z postanowień Konstytucji 3 maja uważasz za przełomowe? uzasadnij swoje zdanie.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
•program:..........................................................................................................................................................................................................
•przedstawiciele:..............................................................................................................................................................................................
Stronnictwo ......................
•program:..........................................................................................................................................................................................................
•przedstawiciele:..............................................................................................................................................................................................
Stronnictwo ......................
•program:..........................................................................................................................................................................................................
•przedstawiciele:..............................................................................................................................................................................................
Stronnictwo .....................
Rząd
powołanie tzw. ............ .............., czyli najwyższej władzy wykonawczej złożonej z króla i
odpowiedzialnych przed sejmem ministrów;
Królzniesienie .............. ................... i wprowadzenie
monarchii dziedzicznej;
Sejm
zniesienie .................. ................ i wprowadzenie na sejmach głosowania większością głosów;
utrzymanie............... ........................., składającego się z senatu i izby poselskiej; posłem mógł zostać tylko szlachcic posiadający majątek
ziemski;
Społeczeństwo
dopuszczenie ...................... do urzędów w państwie i zgoda na kupowanie przez nich majątków ziemskich;
wzięcie .................. pod opiekę państwa i prawa.
21
Zadanie 4 Uzupełnij opis obrazu
1 Król …………………….. ……………………….. ……………………….
2 Hugo ……………………….., jeden z autorów konstytucji
3 Marszałek Stanisław ………………………….
4 Marszałek Kazimierz Nestor ……………….
5 Książę Józef ………………………..
6 Hetman Franciszek ……………………. , wróg konstytucji i późniejszy twórca konfederacji w Targowicy
Ilustracja do zadania 5
Zadanie 5 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F –
jeśli jest fałszywe.
Ilustracja ukazuje pierwsze strony ustawy zasadniczej wydanej w Polsce w XVIII w. P F
Przedstawiony dokument potwierdza, że w XVIII w. w Polsce władza ustawodawcza była
wyłącznym uprawnieniem panującego.
P F
22
Zadanie 6 Uzupełnij schemat przyczyn i skutków konfederacji targowickiej 1792.
Zadanie 7
Uzupełnij schemat
Zadanie 8 Na podstawie mapy z podręcznika s.68 uzupełnij tabelę Ziemie utracone przez rzeczpospolitą w wyniku II rozbioru 1793 rok.
BITWA POD ......................... 1792
dowódca: Józef .........................
*zwycięstwo Polaków
*ustanowienie orderu ........................ ..............................
BITWA POD ..................... 1792
wsławił się: Tadeusz .....................................
*zwycięstwo Polaków
•......................................................
•......................................................Rosja
•......................................................
•......................................................
•.....................................................
•.....................................................
Prusy
Przywódcy konfederacji targowickiej:
*Franciszek Ksawery Branicki
*Seweryn Rzewuski
*Stanisław Szczęsny Potocki
Akt konfederacji podpisano w
Petersburgu z carycą Katarzyną II w
1792 roku.
Postanowienia:
Przywrócenie dawnego ustroju
Rzeczypospolitej.
Brak zgody na ograniczenie wolności
szlacheckiej.
PRZYCZYNY:
*Reformy ...................
...................,
*Konstytucja ......... ...................
*wezwanie .......... na pomoc w pokonaniu reformatorów.
SKUTKI:
*wkroczenie armii ................... do Polski
*Wojna w obronie ....................... ........ .........
*II rozbiór Polski ............. rok
Wojna polsko rosyjska w obronie konstytucji 3 maja- 1792
23
7. Temat: Dowiemy się jak doszło do upadku Rzeczypospolitej.
Cel w języku ucznia: Dowiemy się w jaki sposób Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata.
Nacobezu:
1. znam daty wydarzeń: 24 marca 1794 r. – wybuch powstania kościuszkowskiego, 1795 r. – trzeci
rozbiór Rzeczypospolitej
2. poprawnie posługuję się terminami: naczelnik, insurekcja, Uniwersał połaniecki
3. przedstawiam dokonania postaci: Tadeusza Kościuszki, Jana Kilińskiego i Jakuba Jasińskiego
4. rozróżniam wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej
Pytanie kluczowe: Jakie były cele i następstwa powstania kościuszkowskiego?
Zadanie 1
Do podanych dat dopisz właściwe wydarzenia.
24 marca 1794 r. – ............................................................................................................
4 kwietnia 1794 r. – ..........................................................................................................
7 maja 1794 r. – ................................................................................................................
10 października 1794 r. – ..................................................................................................
25 listopada 1795 r. – ........................................................................................................
Zadanie 2
Wpisz do „kosza” informacje dotyczące powstania kościuszkowskiego i upadku Rzeczypospolitej, które
uważasz za niepotrzebne dla zrozumienia historii Polski (co najmniej trzy).
24
Zadanie 3
Wpisz do „walizki” informacje dotyczące powstania kościuszkowskiego i upadku Polski, bez znajomości
których trudno uważać się za Polaka świadomego historii własnego kraju (co najmniej pięć).
Zadanie 4 Przeczytaj tekst źródłowy i odpowiedz na pytanie.
7 maja w obozie pod Połańcem wydał on [Kościuszko] uniwersał, w którym, potwierdzając sformułowaną
jeszcze przez Konstytucję 3 maja zasadę opieki państwa nad ludnością chłopską, znosił poddaństwo osobiste,
uznawał prawo chłopa do ziemi [...] i wreszcie redukował znacznie obowiązującą pańszczyznę, zalecając
jednocześnie przestrzeganie powinności. Uniwersał, realizując częściowo postulat zniesienia nierówności na
wsi, był wyrazem nowych tendencji. Niechętny stosunek szlachty do uniwersału, nieprzestrzeganie jego
postanowień, stały się jedną z przyczyn późniejszej nieufności chłopów do powstania.
H. Samsonowicz, Historia Polski do roku 1795, Warszawa 1990, s. 281.
Jakie znaczenie – zdaniem autora – miał wydany przez Tadeusza Kościuszkę Uniwersał połaniecki?
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 5
Na podstawie mapy i informacji w podręczniku s.77 uzupełnij zdania.
W wyniku rozbiorów największy obszar Rzeczypospolitej został zajęty przez ...................................... .
Płock i Poznań trafiły pod panowanie ..................................................... .
Wilno i Mińsk znalazły się w granicach ..................................................... .
Warszawa została zajęta przez ........................................................... .
Kraków i Sandomierz weszły w skład zaboru ................................................ .