ETAPY ROZWOJU CZŁOWIEKA

opracowała: Paula Pilarska

Psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia

ZMIANA

ROZWÓJ

Trzy rodzaje zmian wyróżnionych przez Helen Bee (1994):

• UNIWERSALNE – zegar biologiczny i kulturowy, np.. Pojawienie się

pytania „kim jestem?” pomiędzy dzieciństwem a dorosłością,

• WSPÓLNE – dla grupy (kultura, grupa społeczna, pokoleniowa,

rodzina – ten sam czas historyczny, to samo środowisko fizyczne,

ale inne środowisko psychologiczne),

• INDYWIDUALNE – zdarzenia traumatyczne, niepowtarzalne

doświadczenie.

Jakie cechy musi posiadać zmiana, aby można ją było nazwać przejawem rozwoju?

• nie może być nagła krótkotrwała i jednorazowa, ale musi to być

zmiana względnie trwała,

• nie może to być zmiana pojedyncza, ale musi pewien ciąg,

• nie jest to ciąg stale powtarzającego się cyklu, ale ciąg stale

rosnący lub malejący,

• zmiana dotyczy przeobrażeń jakościowych,

• zmiany są względnie nieodwracalne,

• zmiany są spontaniczne, a więc wewnętrzne.

Nie można zobaczyć

zmian rozwojowych,

można jedynie o nich wnioskować

na podstawie zmian zachowania

w różnych sytuacjach.

Czy rozwój głównie

wyznaczony jest przez

NATURĘ czy przez ŚRODOWISKO?

• Enwironmentaliści

• Natywiści

• Interakcjoniści

Rozwój NORMATYWNY badania dotyczące prawidłowości rozwoju wszystkich dzieci

Rozwój IDIOGRAFICZNY

badania dotyczące różnic indywidualnych

STRATEGIE BADAŃ:• POPRZECZNE (przekrojowe) – badanie grup ludzi w różnym

wieku i porównanie uzyskanych wyników; każda osoba badana

jest tylko jeden raz (np.: w 2009 roku badanie grupy dzieci

urodzonych w 2001, 2002 i 2003 roku),

• PODŁUŻNE – badanie tej samej grupy ludzi w kolejnych odstę-

pach czasu (np.: badanie tych samych dzieci gdy mają 6, 7 i 8

lat),

• SEKWENCYJNE – zbieranie danych od co najmniej dwóch grup

pokoleniowych badanych nie mniej niż w dwóch odcinkach

czasu (np.: badanie 6 – latków w 2001, 2006 i 2011 roku).

Rozwój w różnych koncepcjach psychologicznych:

Koncepcje psychologiczne dotyczą kilku kwestii:

• kim jest człowiek,

• jaki jest,

• jakie są podstawowe mechanizmy jego działania,

• jakie są podstawowe mechanizmy jego zachowania,

• jakie są podstawowe mechanizmy jego rozwoju.

Koncepcje psychologiczne:

• psychoanalityczna,

• behawiorystyczna,

• humanistyczna,

• poznawcza,

• socjobiologiczna,

• potoczne koncepcje człowieka.

DZIĘKUJĘ