Edukacja wobec migracjiJęzyk – kultura - tożsamość

Urszula Majcher – Legawiec

Fundacja Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja

http://otwartykrakow.eu/

23 lutego 2017, czwartek

Otwarty Kraków – potencjał różnorodności

10.00 – 10.10 rozpoczęcie, dr Małgorzata Jantos – Radna Miasta Krakowa10.10 – 10.15 otwarcie konferencji, prof. Jacek Majchrowski – Prezydent Miasta Krakowa10.15 – 10.45 Lucyna Gajda, Wicedyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego10.45 – 11.15 Mateusz Płoskonka, Otwarty Kraków11.15 – 11.45 Mamadou Diouf, Koordynator, Centrum Wielokulturowe w Warszawie11.45 – 12.15 Różnorodność kulturowa i wielojęzyczność na polskim rynku pracy, Scott Newman – Dyrektor State Street Polska.12.15 – 12.45 Moje 30-lat w Polsce, Ziyad Raoof – Pełnomocnik Regionalnego Rządu Kurdystanu w Polsce12.45 – 13.15 Jak się tu żyje – Susanne i Mark Edworthy13.15 – 13.45 Jak się tu żyje – David McGirr, Krakow Expats Directory13.45 – 14.15 przerwa kawowa14.15 – 16.15 panel dyskusyjny z udziałem członków korpusu dyplomatycznego

(udział wzięło 13 konsulów/konsulów honorowych)

24 lutego 2017, piątek

Uczeń z doświadczeniem migracyjnym w polskiej szkole

10.00 – 10.20 powitanie gości, rozpoczęcie, dr Katarzyna Król – Wiceprezydent Krakowa ds. edukacji10.20 – 13.00 debata ekspercka, prowadzenie prof. UW dr hab. Przemysław E. Gębal; eksperci: prof. Władysław Miodunka, prof. Halina Grzymała-Moszczyńska, prof. UP dr hab. Małgorzata Pamuła-Behrens, Katarzyna Oyrzanowska, UNHCR, Andrzej Janczy, Zastępca Dyrektora Wydziału Nadzoru Pedagogicznego Kuratorium Oświaty w Krakowie

13.00 – 13.45 przerwa

13.45 – 14.15 Psychologia migracji, prof. Halina Grzymała-Moszczyńska14.15- 15.00 Czego potrzebuje szkoła przyjmująca uczniów z doświadczeniem migracji (warsztaty), prof. UP dr hab. Małgorzata Pamuła-Behrens, dr hab. Marta Szymańska15.00 – 15.30 Migracje Ukraińców, prof. Irina Manokha, Wschodnioeuropejski Instytut Psychologii, Kijów

IV Zastępca Prezydenta Krakowa, Katarzyna Król

historyczny kontekst wielokulturowościpotencjał tkwiący w różnorodnościwielokulturowość - szansę na wzrost kompetencji

Dyrektor Wydziału Edukacji, Anna Korfel – Jasińska

podkreśliła wagę konferencji jako odpowiedzi na potrzeby środowiska dyrektorów i nauczycieli i płaszczyzny do wymiany doświadczeń

wskazała konkurencyjność oddziałów przygotowawczych i modelu integracyjnego, gwarantującego dodatkowe zajęcia z języka polskiego oraz zajęcia wyrównawcze

mówiła o dynamice zmian w edukacji: wrzesień 2012 - 138 uczniów z doświadczeniem migracji, wrzesień 2016 - 1500

zastosowane rozwiązania: dofinansowanie studiów JPJO i JPJ2 (kierunek priorytetowy, wzrost dofinansowania z 50% do 95%)

2012 – 1 wniosek 2016 – 45 wniosków

określiła wyzwania, jakie stoją przed edukacją w kontekście migracji: wymiana doświadczeń opracowanie polityki wsparcia (np. dofinansowanie studiów podyplomowych przygotowujących do pracy wychowawczej w środowisku wielokulturowym)

5 mln złotych rocznie na dofinansowanie szkoleń dla nauczycieli w Krakowie

Dr hab. Prof. UW Przemysław Gębal

- wielokulturowość jest zagadnieniem nie tylko językowym, ale wychowawczym i organizacyjnym - zmienia rzeczywistość polskiej szkoły, - język jest pomostem służącym włączeniu cudzoziemców dlatego edukacja językowa jest ważna, ale ważne są też aspekty kulturowe- asymilacja nie jest celem rzeczywistości wielokulturowej, dążymy do integracji/inkluzji- konieczność dostosowania podstawy programowej do nowej rzeczywistości- uregulowania zawodu nauczyciela języka polskiego jako drugiego- edukacja monokulturowa właściwie nie istnieje wobec faktu rzeczywistości

wielokulturowej- ryzyko w traktowaniu Ukraińców, którzy osłabiają instynkt nauczycieli – uczeń rozumie, więc nie ma problemu, a tymczasem sukces edukacyjny wymaga większych kompetencji- jednostronne podejście: migranci, a nie środowisko polskie- brak wsparcia organizacyjnego dyrektorów szkół- kłopoty w komunikacji z rodzicami i uczniami, też w perspektywie kulturowej- niedostateczna znajomość kultur i tradycji krajów pochodzenia- niskie wyniki nauki, obniżające rankingi- brak materiałów edukacyjnych wspierających ucznia w pierwszym roku pobytu w szkole

Prof. dr hab. Halina Grzymała - Moszczyńska

- brak wiarygodnych statystyk tzw. powrotów- narracja migracyjna: narracja sukcesu vs. narracja porażki - rodziny radzą sobie we własnym zakresie, nadrabiają braki uczniów, nie zgłaszają się z prośbą o pomoc - brak wsparcia kulturowego w szkole- niedostrzeganie potencjału dzieci z doświadczeniem migracyjnym przez nauczycieli- brak programów doskonalących kompetencje z uczniem z doświadczeniem migracyjnym- przekonanie wśród nauczycieli, że kompetencja ta polega na znajomości języka ucznia migranta

(Nie)łatwe powroty do domu? dostępne online: http://nielatwepowroty.pl/

e-psychologiawychowawcza.pl

Katarzyna Oyrzanowska

sytuacja uchodźców na świecie i w Europie

liczba uchodźców w 2016:65 milinów przymusowo wysiedlonych ze swoich domów, w tym 40 mln wewnętrznie przesiedlonych86% jest w krajach rozwijających się : Turcja, Pakistan, Liban (w Libanie 183 osoby na 1000 mieszkańców)

Europa nie jest zalewana uchodźcami - jest ich tu 26%

manipulacja w debacie politycznej, której celem jest wzbudzenie strachu: fala, zalew, powódź

dzieci uchodźcze są narażone 5 razy częściej na niechodzenie do szkoły im starsze dzieci, tym gorsze są statystyki - do szkoły średniej chodzi tylko 22%1% uchodźców na uniwersytecie

dane z badań: uczestnicy badań w wieku 18-34 lat - 70% jest przeciwko przyjmowaniu uchodźcówi jednocześnie 91% w życiu nie spotkało cudzoziemca i nie miało z nim kontaktu

Prof. dr hab. Władysław Miodunka

zwraca uwagę na fakt, że w polskiej podstawie programowej jest tylko język polski (i kropka)nie ma podziału na język polski jako ojczysty, JPJO o JPJ2

każdy z tych "języków polskich" ma swoją specyfikę i to powinno zostać uwzględnione w programach w szkolema to konsekwencje np. w ocenianiu, bo dziecko cudzoziemskie oceniane jest z przedmiotu język polski (i kropka), czyli jak z języka ojczystego oceniane powinno odbywać w kontekście klasyfikacji europejskiej od A1 do C2 wg klasyfikacji Rady Europy Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ)

wprowadzić pojęcie jako nauczyciel języka polskiego ojczystego, obcego i drugiegowprowadzić zawód nauczyciela języka polskiego jako obcego/drugiego(problem na poziomie ministerialnym, od 2005 roku są studia przygotowujące takich nauczycieli)

dr hab. Prof. UP Małgorzata Pamuła – Behrens

niejednorodność grupy uczniów z doświadczeniem migracji: - uczący się wcześniej w szkole swojego kraju pochodzenia, urodzone poza granicami Polski- dzieci obcokrajowców nie mówiących po polsku urodzone w Polsce, ale nie znające polskiego- dzieci polskie powracające

„pułapka”: uczeń dobrze mówi na przerwie, ale nie radzi sobie na lekcji, nauczyciele wyciągają błędny wniosek „uczeń się nie uczy”rozbieżność między językiem komunikacji codziennej a językiem specjalistycznym

zagrożenia: 26% dzieci z doświadczeniem migracji nie kończy szkoły (bez doświadczenia - 13 %)

modele kształcenia w różnych krajach (Szwecja, Włochy, Austria, Belgia, Irlandia, Francja, Szwajcaria)

Polska – rozporządzenie o możliwości tworzenia oddziałów przygotowawczych dzieci z doświadczeniem migracji są wpisane do grupy dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymiwymaga to programów minimum, które określą osobne wymagania, jak dla dzieci SPE

Andrzej Janczy

1500 uczniów w Krakowie, 2000 w Małopolsce mówiąc inaczej: 80 oddziałów 25 osobowychte liczby wymagają już polityki edukacyjnej

najwięcej w szkołach podstawowych i policealnychtylko połowa (750 uczniów) korzysta z 2 godzin języka polskiego

system wspieranie uczniów w polskim systemie: klasy przygotowawczenauka języka polskiego zajęcia wyrównawczeasystent językowo-kulturowypomoc psychologiczno-pedagogiczna

ewaluacje pokazują, że nauczyciele, którzy mają kontakt z cudzoziemskimi chcą się uczyć, jak uczyć takie dzieci, ale brak konkretnych rozwiązań metodycznych

kuratorium świadomość problemów związanych z przygotowaniem do egzaminów uczniów cudzoziemskich, ale nie prowadzi badań ukierunkowanych na dzieci cudzoziemskie

porażki wynikają z nieumiejętności rozwiązywania problemów przez szkoły

WNIOSKI:

1. zainicjowanie zmiany: inicjatywa oddolna środowiska pozarządowego, akademickiego i zawodowego nauczycieli

2. powołanie forum międzysektorowego ds. edukacji w środowisku wielokulturowym w celu opracowania rekomendacji dla polityki edukacyjnej Krakowa

3. uruchomienie studiów z zakresu kompetencji międzykulturowych

4. wniosek o dofinansowanie takich studiów dla nauczycieli, urzędników i trzeciego sektora

5. powołanie modelowej szkoły specjalizującej się w kształceniu dzieci z doświadczeniem migracji

6. powołanie doradcy metodycznego ds. kształcenia dzieci z doświadczeniem migracji

7. wniosek do MEN o uznanie zawodu „nauczyciel JPJO/JPJ2”

8. zainicjować opracowania materiałów edukacyjnych, w tym niekomercyjnych

kurs online i podręcznik

Adriana Prizel-Kania, Dominika Bucko, Urszula Majcher-Legawiec, Katarzyna Sowa

Po polsku po Polsce

http://popolskupopolsce.edu.pl/

materiały online i podręcznik

Urszula Majcher-Legawiec, Mariusz Czech, Paweł Dudek, Katarzyna Sowa

Polak potrafi. O wielkich Polakach w Polsce i na świeciehttp://fundacjareja.eu/polak-potrafi/

„W polskiej szkole” - wspieranie uczniów cudzoziemskich oraz szkół prowadzących oddziały przygotowawcze (materiały i szkolenia) w ramach zadania konkursowego „Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym konkurs nr DE.WZP.263.1.3.2017. Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach umowy nr MEN/2017/DSWM/1296.

Projekt realizowany przez Fundację Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja w partnerstwie z Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie.

Autorki materiałów: dr hab. prof. UP Małgorzata Pamuła – Behrens, dr hab. Marta Szymańska

Cel: przygotowanie materiałów dydaktycznych dla klas I – III szkoły podstawowej, uzupełniających istniejące materiały i przeznaczone dla klas przygotowawczych

Materiały będą dostępne online na stronie Fundacji (www.fundacjareja.eu) UP i MEN

Kraków, ul. Senatorska 35, Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 18

- szkoła specjalizująca się w kształceniu dzieci z doświadczeniem migracji

- plan powołania doradcy metodycznego ds. edukacji dzieci z doświadczeniem migracji

Projekt interdyscyplinarnej diagnozy procesów migracyjnychzłożony w kancelarii III Zastępcy Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, Kultury i Promocji, Andrzeja Kuliga (oprac. Urszula Majcher - Legawiec)

Projekt kampanii społecznej promującej naukę języka polskiego złożony w kancelarii III Zastępcy Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, Kultury i Promocji, Andrzeja Kuliga (oprac. Agnieszka Górska)