Edukacja i relaks

40
Tłuczek Beata Brzeg Dolny 5 Edukacja i relaks Edukacja i relaks - nowe metody pracy z dzieckiem „ Ruch jest drzwiami do uczenia się” Paul E. Dennison Podążając za najnowszymi tendencjami w kształceniu zintegrowanym należy zwracać uwagę na kształtowanie pełnej osobowości ucznia. Nauczyciel ma za zadanie wychować człowieka twórczego, otwartego, świadomego i pewnie poruszającego się w świecie wartości, dokonującego trwałych wyborów. W szkole chodzi przecież nie tylko o gromadzenie wiedzy. Szkoła powinna rozwijać młodego człowieka wszechstronnie, a zatem uczyć i wychowywać, uwzględniając jego indywidualną postawę psychiczną. Jeśli postawiliśmy sobie za cel rozwój wszystkich sił tkwiących w człowieku, to zadaniem szkoły jest utrzymanie prawidłowej równowagi pomiędzy napięciem i odprężeniem. Aby czuć się dobrze, aby kierować swoim losem uczeń musi prowadzić zdrowy, wolny od stresów tryb życia, a przede wszystkim ruszać się. Codzienne życie pokazuje, jak wszechstronny w nim jest stres i co jest bardziej niepokojące, dotyczy to coraz młodszych obywateli naszej społeczności. Strach przed przemocą chęć bycia najlepszym, trudności w radzeniu sobie z własnymi emocjami, z obrazem własnej osoby wywołuje niepokój, wzrasta liczba dzieci mających trudności w nauce, źle się zachowujących. W czasie nauki należy znaleźć czas na chwilę wytchnienia, zatrzymać się na moment, uspokoić, rozluźnić ciało i umysł, wtedy zyskamy nowe siły i energię. Należy, zatem zastanowić się nad nowymi pomocniczymi metodami, które mogłyby pomóc w osiągnięciu nowych wskaźników w edukacji, czyli chęci do nauki, wysokiego poczucia wartości, wysokiej świadomości społecznej, zgodności ciała i umysłu, metodami, które pozwolą na wszechstronny rozwój.

Transcript of Edukacja i relaks

Page 1: Edukacja i relaks

Tłuczek BeataBrzeg Dolny

5Edukacja i relaks

Edukacja i relaks - nowe metody pracy z dzieckiem

„ Ruch jest drzwiami do uczenia się”Paul E. Dennison

Podążając za najnowszymi tendencjami w kształceniu zintegrowanym należy zwracać uwagę na kształtowanie pełnej osobowości ucznia. Nauczyciel ma za zadanie wychować człowieka twórczego, otwartego, świadomego i pewnie poruszającego się w świecie wartości, dokonującego trwałych wyborów. W szkole chodzi przecież nie tylko o gromadzenie wiedzy. Szkoła powinna rozwijać młodego człowieka wszechstronnie, a zatem uczyć i wychowywać, uwzględniając jego indywidualną postawę psychiczną. Jeśli postawiliśmy sobie za cel rozwój wszystkich sił tkwiących w człowieku, to zadaniem szkoły jest utrzymanie prawidłowej równowagi pomiędzy napięciem i odprężeniem.

Aby czuć się dobrze, aby kierować swoim losem uczeń musi prowadzić zdrowy, wolny od stresów tryb życia, a przede wszystkim ruszać się. Codzienne życie pokazuje, jak wszechstronny w nim jest stres i co jest bardziej niepokojące, dotyczy to coraz młodszych obywateli naszej społeczności. Strach przed przemocą chęć bycia najlepszym, trudności w radzeniu sobie z własnymi emocjami, z obrazem własnej osoby wywołuje niepokój, wzrasta liczba dzieci mających trudności w nauce, źle się zachowujących. W czasie nauki należy znaleźć czas na chwilę wytchnienia, zatrzymać się na moment, uspokoić, rozluźnić ciało i umysł, wtedy zyskamy nowe siły i energię.

Należy, zatem zastanowić się nad nowymi pomocniczymi metodami, które mogłyby pomóc w osiągnięciu nowych wskaźników w edukacji, czyli chęci do nauki, wysokiego poczucia wartości, wysokiej świadomości społecznej, zgodności ciała i umysłu, metodami, które pozwolą na wszechstronny rozwój.

Będąc nauczycielką kształcenia zintegrowanego, proces nauczania opieram, na kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona. Twórcy kanonu podstawowych ćwiczeń aktywizujących układ nerwowy i uwalniający od stresu. Podstawę stanowią również ćwiczenia relaksacyjne Huberta Temla oraz „Ruch rozwijający” Weroniki Sherborne. Podzielam przekonanie tych pedagogów, gdyż jednomyślnie twierdzą, iż nie sposób nie docenić znaczenia ruchu i relaksacji w codziennej pracy z dzieckiem. Aby mózg mógł pracować i normalnie funkcjonować, musi być pobudzany. Za pomocą ruchu i dotyku można stymulować poszczególne części, ośrodki i obszary mózgowia oraz tworzyć nowe połączenia miedzy nimi, celem uzyskania poprawy stanu i działania wymiarów inteligencji. Ćwiczenia ruchowe wprowadzają rozluźnienie fizyczne, umożliwiają wczucie się w swoje ciało; uświadamiają uczniom napięcie wynikające ze stresu i pomagają w bardziej zmysłowym postrzeganiu ciała. Ćwiczenia relaksacyjne powinny być ważnym elementem w codziennej edukacji dziecka. Jeżeli damy dzieciom czas na fizyczne i duchowe odprężenie, to przyczynimy się do rozładowania i zmniejszenia napięć wywołanych stresem oraz zahamowań w uczeniu się a ponadto dotrzemy do zamkniętych rezerw ich umysłu. Jako pewnik można traktować stwierdzenie, że ćwiczenia relaksacyjne w połączeniu z muzyką korzystnie wpływają na wyniki w szkole. Powolna muzyka barokowa oddziałuje szczególnie

Page 2: Edukacja i relaks

pozytywnie. Rytm jej zbliżony do rytmu uderzeń serca, wynoszącego 60 skurczów na minutę, powoduje stopniowe uspokojenie ciała i umysłu, eliminując tym samum blokady uczenia się. Regularne picie wody małymi łykami utrzymuje ciało nawodnionym i pracującym z optymalną efektywnością. Należy zatem pozwolić swoim uczniom popijać wodę w czasie trwania zajęć. To woda jest jedną z najważniejszych substancji w ciele. Odgrywa ważną rolę w elektrycznej aktywności ciała, dystrybucji tlenu i odżywianiu. Jest czynnikiem energetyzującym.

Ruch rozwijający Weroniki Sherborne, kinezjologia edukacyjna zwana inaczej „gimnastyką mózgu” Paula Dennisona oraz ćwiczenia relaksacyjne Huberta Temla nadają szkole charakter instytucji bardziej humanitarnej. Otwierają przed dziećmi nowe możliwości wyrazu i opanowania stanów uczuciowych. Dzięki nim dzieci kontrolują własne zachowania oraz jakość kontaktów z innymi ludźmi. Wpływają na pozytywną motywację poprzez zaktywizowanie nieznanych i pomijanych sfer intelektu. Rozwijają potrzebę poszanowania i kontrolowania własnego ciała. Świadome stosowanie ćwiczeń relaksacyjnych może nie tylko poprawić motorykę uczniów, ale przede wszystkim wpłynąć na procesy pamięci, koncentracji, twórczego myślenia, pisania, czytania oraz poprawnej wymowy. Metody te kształtują kompetencje uzyskiwania zaufania do samych siebie i otoczenia.

„Gimnastyka mózgu” Paula DennisonaKinezjologia edukacyjna, którą opracował Paul Dennison, jest holistyczną metodą

wspomagającą naturalny rozwój człowieka. Polega na wykonywaniu prostych ćwiczeń, które integrują ciało i umysł. Gimnastyka mózgu z jej naprzemiennymi, precyzyjnymi ruchami aktywuje zrównoważone mięśnie z obu stron ciała. Ponieważ te specyficzne ruchy uaktywniają sieci nerwowe w całym mózgu, w obu półkulach jednocześnie, pomagają one budować podstawy potrzebne do zapewnienia sukcesu w uczeniu się. Gimnastyka mózgu jest efektywna dla każdego. Jest ukierunkowana na łatwe uczenie się dzieci Poprawia i stymuluje efektywność i wyniki we wszystkich poznawczych przedsięwzięciach: komunikowaniu pomysłów i myśli, twórczości i występach artystycznych, muzycznych, sporcie i tańcu. ”Gimnastyka mózgu” jest jedną z metod obniżania stanu stresu w procesie poznawczym, co sprzyja rozwojowi osobistych umiejętności. Jej dodatkowym atutem jest to, że docenia role zabawy i radości w poznawaniu otaczającego świata, przez co idealnie wpisuje się w propozycje programów osobistego rozwoju uczniów na każdym etapie edukacyjnym. Efektem stosowania metody Dennisona jest znaczna poprawa pisania, czytania, mowy, twórczego rysowania, sprawności ruchowej oraz ogólne podniesienie umiejętności szkolnych Zaletą tej metody jest to, iż jej stosowanie wcale nie jest ani praco-, ani czasochłonne. Gimnastyce mózgu wystarczy poświęcić dosłownie kilkanaście minut dziennie. Poniżej przedstawię wybrane oraz najbardziej lubiane przez dzieci zestawy ćwiczeń

1. Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających Picie wody Codziennie należy pić tyle szklanek wody ile wskazuje wzór:Waga ciała11Woda jest jedną z najważniejszych substancji w ciele, stanowi 45% do75%  jego całkowitej wagi. Jest konieczna   nie tylko do życia, ale i do uczenia sięRuchy naprzemienne

Page 3: Edukacja i relaks

Cel: Kształtowanie umiejętności samodzielnego uczenia się, rozwijanie myślenia twórczego, podnoszenie sprawności pisania, czytania i słuchania, koordynacja całego ciała przy grach zespołowych. Jak wskazuje nazwa należy połączyć ruch prawej nogi z ruchem lewej ręki i odwrotnie.Punkty na myślenieCel: usprawnia czytanie, pisanie na maszynie lub komputerze-tam, gdzie ważną rolę odgrywa wzrok. Ćwiczenie to wykonuje się poprzez położenie jednej ręki na pępku, podczas, gdy drugą ręką masujemy wgłębienia między pierwszym a drugim żebrem bezpośrednio pod obojczykiem, po lewej i po prawej stronie mostka. Czynność ta wzmaga przepływ krwi przez tętnicę szyjną, przez co poprawia ukrwienie i dotlenienie mózgu. Pozycja Coock`aCel: ćwiczenie wyciszające- relaksujące, gdy jest się zmęczonym, złym. Pierwsza część ćwiczenia-Siedząc na krześle nogi skrzyżowane w kostkach, ręce skrzyżowane na piersiach i dłonie wsunięte pod pachy w ten sposób, że wystają tylko kciuki, oczy zamknięte.Druga część ćwiczenia- Stopy ustawiamy równolegle do siebie, ręce stykają się palcami, język na podniebieniu, zamknięte oczy, jeśli chcemy się zrelaksować. Powrót- otwieramy oczy i głęboko oddychamy.

2. Ćwiczenia na przekraczanie linii środka Leniwe ósemki dla oczuCel: - koordynacja wzroku, obwodowe widzenie, integracja półkul mózgowych, mechanizm czytania , rozpoznawanie znaków przy pisaniu, płynność pisania, czytanie ze zrozumieniem, poprawiają poczucie równowagi, Wyciągnij przed siebie lewą rękę, zaciśnij pięść a kciuk skieruj do góry, narysuj płynnym nieprzerwanym ruchem w powietrzu kształt położonej ósemki, wodząc oczami za ręką- głowa nieruchomo. Zacznij pośrodku, rysuj  w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara. Zakreśl ósemkę po 5 razy każdą ręką osobno lub 5 razy dwiema rękami razem.   

Pisanie symetryczne oburącz

Cel: koordynacja wzrokowo-ruchowa, umiejętności matematyczne, myślenie twórcze, umiejętności manualne, poprawia orientację w przestrzeni, ułatwia zapamiętywanie

Rysuj obiema rękoma równocześnie linie, figury, kształty, z których każda rysowana jedną ręką jest lustrzanym odbiciem drugiej, rysowanej w tym samym czasie Nie odrywaj ołówków od papieru.

SłońCel: stymulacja mowy wewnętrznej, twórcze myślenie, słuchanie własnego głosu, rozwój pamięci długoterminowej, zintegrowane widzenie, słyszenie i ruch; mowa, pismo, zapamiętywanieWyciągnij lewą rękę w przód, grzbietem dłoni do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj ręką w powietrzu obszerne leniwe

Page 4: Edukacja i relaks

ósemki (ucho przyklejone do ramienia). Całe ciało prostuj. Następnie to samo z prawą ręką. Leniwa ósemka alfabetycznaCel: zasady pisowni, twórcze pisanie, koordynacja „ręka - oko”, rozpoznawanie i kodowanie symboli, zdolności manualne, precyzja ruchów, ortografiaNajpierw narysuj kilka leniwych ósemek a potem wpisz w kształt leżącej ósemki małe litery alfabetu, zachowując kierunek w lewo do góry. Motyl na suficieCel: koordynacja wzrokowo ruchowa, mechanizm czytania i pisaniaPodnosimy do góry głowę. Nosem na suficie kreślimy leżące ósemki. Zaczynamy w lewo do góry.   

3. Ćwiczenia wydłużające (rozciągające)Przyciskanie dzwonka Cel:- rozwój wyraźnej mowy i językowych umiejętności, słuchanie, czytanie ze zrozumieniem, zdolności twórczego pisaniaStań prosto, odstaw jedną nogę do tyłu stawiając ją na palcach. Na wydechu zegnij w kolanie nogę stojącą z przodu a piętę tylnej nogi staraj się postawić na podłodze. Na wdechu podnoś się, prostując przednią nogę i podnosząc piętę tylnej nogi. Tylna noga powinna być wyprostowana. Zmień nogi. SowaCel: skupienie uwagi, rozwój pamięci, doskonalenie dialogu wewnętrznego, słuchanie ze zrozumieniem, matematyczne wyliczenia, pamięć, praca z komputeremJedną ręką chwyć mocno mięśnie barku, głowę powoli odwracaj w lewo a potem w prawo, podbródek trzymaj prosto. Głową sięgaj maksymalnie w prawo i w lewo, aby rozluźnić mięśnie szyjne. Zrób wdech, gdy głowa jest w skrajnym położeniu tu gdzie ręka trzyma ramię, wydech w czasie obrotu głowy.  Powtórz trzymając drugą ręką drugie ramię. Aktywna ręka Cel: rozwój wyraźnej mowy, kaligrafia, zasady pisowni, twórcze pisaniePodnieś rękę do góry, chwyć ją drugą ręką. Podniesiona ręka stawia opór ręce trzymającej na wydechu w czterech kierunkach: w stronę głowy, do przodu, do tyłu, od ucha. Wypady Cel: przekraczanie i praca w środkowej strefie ciała, rozwój percepcji przestrzennej, relaksacji całego ciała, zrozumienia, aktualizacji pamięci krótkoterminowej.Rozstaw nogi szerzej od pleców, przekręć nogi tak by stopy były ustawione do siebie pod kątem prostym, Zegnij jedną nogę w kolanie i przenieś nogi, drugą nogę trzymaj prosto. Tułów trzymaj prosto. Zrób wypad na zgiętą nogę i odwróć głowę w stronę zgiętej nogi. Luźne skłony - sięganie po piłkęCel: czytanie ze zrozumieniem, liczenie w pamięci, abstrakcyjne myślenie.Stań, skrzyżuj nogi w kostkach, zrób luźny skłon tułowia do przodu wyciągając ręce przed siebie (jakby oddając ciało działaniu przyciągania ziemskiego).

4. Ćwiczenia energetyzująceKapturek myśliciela

Page 5: Edukacja i relaks

Cel: doskonalenie dialogu wewnętrznego, zgodnego słuchania obydwoma uszami, słuchanie ze zrozumieniem, wystąpienia publiczne, śpiew, gra na instrumencieDużymi palcami i kciukiem chwyć małżowinę uszną i masuj ją (odciągając do tyłu i ściskając). Masaż zaczynaj od góry i przesuwaj się w dół do płatka ucha.      Punkty pozytywu Cel: pozytywny wpływ na procesy nauki pisania, matematyki, pamięci długoterminowej.Dotknij lekko końcami palców punktów, które znajdują się na czole, bezpośrednio nad oczami, równo po środku między linią włosów a brwiami. Punkty uziemieniaCel: pisanie i prace matematyczneKońcami palców jednej ręki dotknij brody pod dolną wargą, a palce drugiej ręki połóż na górnej części kości łonowej. Patrz na podłogę.  Punkty równowagiCel: rozumienie podtekstu napisanego „między wierszami”, punktu widzenia autora tekstu, krytyczna ocena i podejmowanie decyzji, umiejętność rozróżniania przy pisaniu i matematyceJedną rękę połóż na wgłębieniu u podstawy czaszki za uszami a drugą na pępku. Zmień położenie rąk.

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki SherbornePoczątków metody Weroniki Sherborne należy szukać w teorii i praktyce szkoły R.

Labana. Metoda Ruchu Rozwijającego stosowana jest we wspomaganiu prawidłowego rozwoju dzieci i w korygowaniu jego zaburzeń. Ciągłe ograniczenie swobody ruchu, począwszy od wczesnego dzieciństwa, aż do dorosłości prowadzi zdaniem W. Sherborne do wzrastania wewnętrznego napięcia, które staje się „chronicznym stanem” organizmu. Jest groźne dla zdrowia jednostki, jeśli nie zostanie rozładowane. Bycie w otoczeniu, które nieustannie ogranicza naturalne potrzeby swobody ruchu, jest przyczyną stresów psychicznych, stanów niepokoju i zahamowań. Wiedzie to do utraty wiary we własne możliwości, w rezultacie, czego człowiek zamyka się w sobie, odsuwa się od innych, traci kontakt z otoczeniem. Tak, więc ruch umożliwia człowiekowi nawiązanie fizycznego kontaktu z otaczającą go rzeczywistością i jest warunkiem jego zdrowia. Udział w ćwiczeniach W. Sherborne ma na celu stworzyć dziecku okazję do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia swojej siły, sprawności i związku z tym możliwości ruchowych. Ponieważ dzięki temu zaczyna mieć ono zaufanie do siebie, zyskuje też poczucie bezpieczeństwa. Podczas ćwiczeń ruchowych dziecko może poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje być dla niego groźna. Dlatego dziecko czuje się w niej bezpiecznie, staje się bardziej aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Wszystkie zajęcia prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego zawierają element relaksu, a podstawowym zadaniem wszystkich ćwiczeń jest wykształcenie umiejętności osiągania stanu odprężenia.

1. Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciaławyczuwanie brzucha, pleców, pośladków• leżenie na plecach• leżenie na brzuchu• ślizganie się w kółko na brzuchu, to samo-na plecach• siedząc: przeciąganie kolejno nóg (ręce oparte wzdłuż boków)

Page 6: Edukacja i relaks

• siedząc: kręcenie się w kółko na pośladkach, przewrót na plecy• siedząc- przyciąganie kolan, chowanie głowy, rozprostowywanie się do pozycji leżącej• czołganie się na brzuchu do przodu, z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg• czołganie się na plecach do przodu z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nógwyczuwanie nóg i rąkwyczuwanie kolan-siedząc• podciąganie kolan do siadu skulnego• pchanie kolan do siadu prostego(pokonując opór)• w siadzie prostym- rozcieranie i poklepywanie kolan• maszerowanie i bieganie z podnoszeniem wysoko kolanwyczuwanie nóg (w ruchu)• chodzenie, bieganie na ”sztywnych” nogach• chodzenie bieganie na miękkich ”gumowych” nogachwyczuwanie nóg siedząc• dotykanie palcami nóg podłogi• uderzanie o podłogę piętami• uderzani o podłogę całą stopąwyczuwanie łokci-siedząc (kolana zgięte)• dotykanie łokciami kolan• dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotniewyczuwanie twarzy- siedzenie w kole• wytrzeszczanie oczu, mrużenie oczu• zabawne minywyczuwanie całego ciała• turlanie się(mięśnie naprężone i rozluźnione)• leżenie z rękami wzdłuż ciała ( napinanie i rozluźnianie mięśni)

2. Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu

Ćwiczenia indywidualne• jedna osoba robi „mostek”, a druga obchodzi ją na czworakach, przechodzi pod, przez,

nad, dookoła• grupa tworzy „tunel”- reszta czołga się pod tunelem na plecach, brzuchućwiczenia w parach• pozycja siedząca: ćwiczący siedzi, opierając się plecami o partnera (nogi ugięte w

kolanach). Pcha plecami partnera, starając się pokonać jego opór (zmiana ról)• pozycja stojąca (tyłem): ćwiczący delikatnie kładzie się na plecach partnera, a ten stara się

częściowo przyjąć ten ciężar

Page 7: Edukacja i relaks

• pozycja siedząca (tyłem): całkowite przyjęcie ciężaru, tak aby współćwiczący mógł oderwać nogi od podłoża.

• ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach• ciągnięcie za przeguby rąk lub łokcie ćwiczącego leżącego na plecach• kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika” dla ćwiczącego ”pasywnego” i łagodne

kołysanie• przyjęcie całego ciężaru ciała partnera: ćwiczący „aktywny” w klęku podpartym,

„pasywny” kładzie się dowolnie (na plecach, brzuchu, wzdłuż i wzdłuż poprzek), „aktywny” porusza się po sali w różnych kierunkach

• prowadzenie ”ślepca”• ćwiczący, leżąc na plecach(nogi zgięte), podtrzymuje za ręce współćwiczącego leżącego

na brzuchu ( plecach) na jego goleniach• ćwiczący, leżąc na plecach (nogi podniesione i wyprostowane), podtrzymuje za ręce

współćwiczącego na jego stopachW trakcie wykonywania ćwiczeń ćwiczący mogą sobie pomóc sami w osiągnięciu relaksu poprzez:- masaż karku i ramion-delikatne uderzanie i podszczypywanie kończyn- delikatne obracanie partnera na plecy i brzuchĆwiczenia „przeciwko” w parach• „skała”: ćwiczący staje stabilnie w rozkroku podpartym lub siedzi mocno podparty o

podłoże; współćwiczący próbuje przesunąć „skałę”, pchając lub ciągnąć w różnych kierunkach

• „worek”: to samo ćwiczenie ze współćwiczącym leżącym na plecach lub brzuchu, a także próbowanie przewrócenia współćwiczącego na drugą stronę

• „paczka”: dziecko zwija się w kłębek, a współćwiczący usiłuje „rozwiązać paczkę”ćwiczenia „razem” w parach• partnerzy siedzą złączeni plecami, po czym wstają, nie odrywając się od siebie, napierając

na siebie plecami tak, aby obydwaj powstali• kołysanie się: siedząc przodem do siebie z lekko zgiętymi nogami, ćwiczący trzymają się

za ręce lub przeguby; na zmianę kładą się na plecy i są przeciągani przez partnera (ze zmianą ról)

• równowaga: stojąc do siebie twarzą i trzymając się za ręce, ćwiczący odchylają się i przechodzą do siadu, a następnie razem wstają

ćwiczenia „razem” w grupie• kołysanie: dwóch ćwiczących siedzi naprzeciwko, pomiędzy nimi trzeci, kolana lekko

ugięte i rozsunięte, ręce wyciągnięte do przodu; ćwiczący w środku jest kołysany na boki przez partnerów; uwaga skupia się na podtrzymywaniu jego głowy i ramion, należy czuwać nad płynnością ruchów

• ćwiczenia skoczne: dwóch współćwiczących wspomaga osobę skaczącą, trzymając ją za dłonie i łokcie

Page 8: Edukacja i relaks

• huśtanie: dwóch współćwiczących huśta trzeciego partnera, trzymając go za kostki i nadgarstki

• pięciu lub sześciu ćwiczących leży na plecach: -wszyscy przewracają się jednocześnie na przemian na prawy i lewy bok,- nie odrywając ramion, zginają ręce w łokciach i próbują połączyć ręce w koło- zginanie i prostowanie nógĆwiczenia te uczą koordynacji w grupie3. Ćwiczenia twórcze

Ćwiczenia twórcze w formie tańca zasługują na szczególną uwagę. Potrzeba tańca pozostaje niezmienna przez całe życie- „od urodzenia po śmierć”. Ćwiczenia „twórcze” pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie. To działania, które powinny być dostępne każdemu, dając możliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć i niepokojów.

Działania wspomagające proces uczenia się w ujęciu Huberta Temla. Nauka w tej teorii oznacza, że w trakcie zajęć, co jakiś czas wprowadza się fazę relaksu, aby zlikwidować czy obniżyć poziom stresu szkolnego i stymulować zarówno proces nauki, jak i wpływać korzystnie na fizyczne oraz psychiczne zdrowie dziecka. Nauka w odprężeniu, zatem może oznaczać wykorzystanie stanu relaksu do pozyskiwania i przetwarzania informacji w celu uzyskania nowego wymiaru uczenia się. Ćwiczenia relaksacyjne mają tu ścisły związek z całościowym uczeniem się, które ma otwierać przed uczniem oprócz kognitywnych (poznawczych) także afektywne aspekty danego tematu.. Współczesna biologia mózgu mówi, że organizm zrelaksowany i odprężony pozwala na lepsze wykorzystanie potencjału i optymalnie wspomaga proces zdobywania wiedzy. Ćwiczenia odprężające służą wprowadzeniu przyjaznej atmosfery do nauki

1. Poruszanie i rozluźnianiePisanie nosemCel: odprężenie szyi i karkuStańcie wygodnie tak, aby wszyscy mieli dużo miejsca. Wyobraź sobie, że nos to ołówek, którym można pisać. Zwróć głowę w lewo i zacznij pisać swoje imięStrząsanie wodyCel: rozluźnienie rąk i barkówStan wygodnie, nogi w lekkim rozkroku. Niech ręce zwisają luźno. Otrząśnij luźno ręce, jakbyś strząsał kropelki wody (okolo15s.) Strząsaj silniej, niech poruszają się przedramiona i ramiona. Spróbuj jeszcze otrząsnąć wodę z prawej stopy. Teraz z lewej.Zrywanie jabłekCel: rozluźnienie całego ciałaStań prosto, nogi w lekkim rozkroku, ręce zwisają i lekko się huśtają. Wyciągnij prawą rękę, jakbyś chciał zerwać jabłko z drzewa. Jabłko wisi bardzo wysoko, musisz się bardziej wyciągnąć, tak mocno, że odrywasz lewą stopę od ziemi (około 10s.). Stań prosto. Poczuj jak odprężyło się twoje ciało. Zrywasz drugie jabłko, znowu prawa ręka. Zmiana rąkRobienie miny

Page 9: Edukacja i relaks

Cel: odprężenie twarzyZrób okropną minę (około 15s.). Przestań się krzywić, poczuj odprężenie w całej twarzy. Zrób minę jak żaba szerokoustna, rozciągnij wargi prawie do uszu. Znów rozluźnij się, odpręż, puść.LustroCel: rozluźnienie całego ciałaZ pewnością obserwowaliście się już w lustrze, odbicie powtarzało dokładnie każdy ruch. Dobierzcie się w pary, będziecie naśladować swoje ruchy. Zwróćcie uwagę, aby wykonywać te ruchy jednocześnie.

2. Uspokajanie i koncentracjaW progresywnym napinaniu i rozluźnianiu mięśni poszczególne partie mięśni są

napinane przez krótki okres a następnie rozluźnione (np. Ściśnij mocno pięści, wytrzymaj około 5s.,puść luźno ręce, poczuj jak rozluźniają się wszystkie mięśnie). W czasie napinania mięśni szkieletowych podnosi się poziom aktywności, każde rozluźnienie mięśni prowadzi do jej spadku. Dzięki naprzemiennemu stosowaniu aktywizowania i dezaktywizowania organizm stopniowo osiąga stan pogłębionego odprężenia, przebywamy w nim około 1-2 minuty próbując wyłączyć myśl Ćwiczenia uspakajające oddechoweWdychaj wolno powietrze nosem przez czas potrzebny do policzenia do czterech. Pojemność płuc zwiększy się, przedłuż ten czas licząc do sześciu. Następnie wstrzymaj oddech licząc odpowiednio do czterech i sześciu. Utrzymując ciało z bezruchu rozpocznij powolny wydech. Licz do czterech – sześciu. Wydech ustami. Staraj się, aby całe powietrze wydostało się z płuc. Po skończeniu wydechu całe ćwiczenie zacznij od nowa. Mój kamieńMateriał: kamienie różnej wielkości ( więcej niż jest uczniów). Przyniosłam wam dzisiaj różne kamienie, które możecie poznać w nieco inny sposób niż zwykle. Nich każdy wybierze jeden kamień dla siebie, ten, który mu się najbardziej podoba. Usiądź na krześle, trzymaj swój kamień w ręku. Zamknij oczy ( ok.15 sek.). Poczuj jak z każdym wydechem twoje ciało staje się coraz bardziej odprężone. Twoja twarz jest odprężona. Twoje barki są zupełnie rozluźnione. Poczuj kamień, który trzymasz w ręku. Skup się na twoim kamieniu (ok. 1 – 2 min.) Poruszaj ostrożnie kamieniem w ręku. Obracaj go z każdej strony. Otwórz teraz oczy, przyjrzyj się teraz kamieniowi. Poruszaj się trochę, przeciągnij, wyciągnij się.

3. Fantazje i wyobrażenia Ćwiczenia te stymulują rozwój obrazów wewnętrznych. Wyobrażenia wpływają

uspokajająco, dzięki nim troski, problemy i inne rozpraszające myśli są zepchnięte na dalszy plan.Biały obłokUsiądź lub połóż się wygodnie, spróbuj przyjąć przyjemną pozycję, jeszcze wygodniejszą. Wyobraź sobie, że jest ciepły letni dzień, a ty leżysz na plecach na łące. Leżysz tak, zupełnie odprężony i patrzysz w czyste, bezchmurne niebo (ok. 15 sek.). Leżysz wygodnie w trawie, jesteś odprężony i zadowolony z siebie. Napawasz się pięknem cudownie niebieskiego nieba. Wolniutko, daleko na horyzoncie pojawia się mały, biały obłoczek. Patrzysz zafascynowany na tę chmurkę, która powoli zbliża się do ciebie. Leżysz tak rozluźniony, odprężony i spokojny. Obserwujesz jak mała chmurka podpływa coraz bliżej. Cieszy cię piękno błękitnego, czystego nieba i małego białego obłoku. Mała biała chmurka znajduje się tuż nad tobą i zatrzymuje się. Patrzysz na nią, odczuwasz przyjemność jesteś odprężony. Sam stań się małą chmurką, zmień się w obłok. Teraz to ty jesteś tą małą białą chmurką Rozpłynąłeś się

Page 10: Edukacja i relaks

całkowicie w bieli obłoku. Jesteś zupełnie odprężony, jesteś sobą. Jesteś rozluźniony i całkowicie spokojny (o. 1 min.). Jesteś przyjemnie zrelaksowany, świeży i pełen sił. Poruszaj palcami, otrzyj dłonią o dłoń, otwórz powoli oczy, przeciągnij się i wyciągnij. Jesteś rozluźniony, spokojny i skoncentrowany. Pojazd marzeńZamknij oczy i usadów się wygodnie. Dzisiaj wybierzesz się w podróż samochodem swoich marzeń. To cudowny pojazd potrafi; latać, pływać i nurkować. Stoi teraz przed tobą, przyglądasz mu się ze zdziwieniem. Podchodzisz bliżej. Widzisz otwarte drzwi i zaciekawiony wsiadasz do środka. Rozglądasz się w samochodzie. Masz ochotę wybrać się na przejażdżkę. Siadasz i zapalasz silnik. Pojazd porusza się wolno naprzód. Nabierasz pewności siebie i ruszasz szybciej. Masz bardzo dużo czasu, żeby cieszyć się podróżą. Uważaj na wszystko, co widzisz i słyszysz, co czujesz w czasie tej wyprawy. Nadchodzi czas powrotu. Widzisz już miejsce, z którego wyruszyłeś. Samochód zwalnia. Zatrzymujesz go. Wysiadasz i przyglądasz mu się. Żegnasz się ze swoim wymarzonym samochodem i pomału wracasz do nas. Poruszasz palcami, ramionami i nogami. Otwierasz oczy.

4. Dodawanie siły i odwagiNauka w odprężeniu oznacza likwidację niepotrzebnych lęków, kompleksów,

uprzedzeń lub wątpliwości, których nabywa się w przeszłości. Wielu uczniów sądzi, że nauka zawsze związana jest z wysiłkiem i obciążeniem. Wielu z nich uważa, że są „głupi”, „niezdolni do nauki” lub „brak im uzdolnień” Rozmowy o stresie szkolnym

Należy pozwolić mówić uczniom o sytuacjach wyzwalających stres w szkole (np. testy, wywołanie do odpowiedzi). Uczniowie powinni opisać swoje reakcje (np. drżenie rąk, ból żołądka) i uświadomić sobie negatywne myśli (np. nie uda mi się). Sama rozmowa pomaga wielu uczniom, ponieważ po raz pierwszy dowiadują się, że ich problemy dotyczą także innych.ćwiczenie relaksu• ćwiczymy z uczniami progresywne odprężenie mięśni, przy czym powinni się oni sami

nauczyć odprężać na indywidualny sygnał np.” jestem spokojny”, „rozluźnić się’, „ Stop ! Nie będę tak dalej myślał. Powiem teraz hasło odprężenia Jestem zupełnie spokojny”

pozytywne myślenie• uczniowie powinni sami dawać sobie pozytywne samoinstrukcje. np. „potrafię to zrobić,”„im bardziej jestem zrelaksowany, tym lepiej uda mi się wykonać pracę”, „uczyłem się wystarczająco”.

Myślę, że warto podejmować wciąż nowe wyzwania, które stawia przed nami życie. Czas, który przeznaczymy na ćwiczenia relaksacyjne w klasie, spotęguje aktywność dzieci na zajęciach szkolnych. Pozwoli wprowadzić ciało i umysł w stan optymalny do przyswajania wiedzy równoważąc wymiar lateralności, koncentracji i stabilności. Pamiętajmy nauczyciel ma za zadanie nie tylko nauczać, ale również służyć pomocą w rozwiązywaniu bieżących problemów, budować poczucie wartości w uczniach, uczyć prawidłowej komunikacji i zachowań asertywnych. Cytując słowa Jadwigi Stasicy „Najważniejsze to uczyć dzieci wiary we własne siły i możliwości, aby dążyły do celów, które sobie wyznaczą, aby stopniowo stawały się w pełni wartościowymi ludźmi i zdawały sobie z tego sprawę”1 utwierdzam się w przekonaniu o celowości stosowania „Gimnastyki mózgu” Paula Dennisona, Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne oraz technik relaksacyjnych Huberta Temla.

1 J. Stasica, 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane w klasach I-III. Rozwijanie fantazji, zainteresowań i zdolności uczniów. Zajęcia relaksujące, Kraków 2001, Oficyna wydawnicza „Impuls”, s. 9.

Page 11: Edukacja i relaks

Przykładowe scenariusze zajęć ukażą wykorzystanie metod w codziennej pracy z dzieckiem.

Bibliografia:1. Bogdanowicz M..; Kisiel B.; Przasnysza M.; Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa

1994, WSiP

2. Dennison P. E; Dennison G; Kinezjologia edukacyjna dla dzieci, Warszawa 2003

3. Gnitecki J; Supernauczanie perspektywy nowej edukacji, Poznań 1997, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogicznego

4. Hannaford C; Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy Kinezjologii Edukacyjnej, Warszawa 1998, MEDYK

5. Kora R; Kinezjologia edukacyjna- o „gimnastyce mózgu” według Paula Dennisona, Lider, 2003, nr9.

6. Stasica J; 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane relaksujących, rozwijających fantazję, zainteresowania i zdolności uczniów w klasach I-III, Kraków 2001, Oficyna wydawnicza „Impuls”

7. Teml H; Relaks w nauczaniu, Warszawa 1995, WSiP

8. Więckowski R.; Podstawy nauczania początkowego, Wrocław 1990, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Page 12: Edukacja i relaks

Konspekt zajęć w klasie I

Temat dnia: Pierwsze wiosenne kwiaty.

Cele ogólne:- Wdrażanie do dłuższych wypowiedzi na dany temat.- Rozwijanie umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych- Wprowadzenie w świat treningu relaksacyjnego w celu osiągnięcia stanu odprężenia a zarazem gotowości do przyswojenia materiału- Rozwijanie umiejętności wykorzystania stanu relaksu do pozyskania i przetwarzania informacji w celu uzyskania nowego wymiaru uczenia

się- Rozwijanie poczucia własnej wartości- Kształtowanie poczucia przynależności do społeczności klasowej- Doskonalenie umiejętności służących zdobywaniu wiedzyCele szczegółowe:- Uczeń rozpoznaje i nazywa pierwsze wiosenne kwiaty- Wyjaśni, co to znaczy kwiat chroniony- Czyta tekst z odpowiednią intonacją- Tworzy z sylab nazwy kwiatów- Klasyfikuje i przepisuje wyrazy - Wycina i przykleja elementy kwiatów- Dodaje i odejmuje z przekroczeniem progu dziesiątkowego typu 6+n- Śpiewa piosenkę ”Wkrótce wiosna”- Rozumie znaczenie stosowania ćwiczeń relaksacyjnych- Potrafi wykonać ćwiczenia na przekroczenie linii środka, ćwiczenia wydłużające i energetyzująceMetody pracy: słowne, poglądowe, czynnościowe, mapa mentalna, metoda integracyjna, metody stymulujące „Gimnastyka mózgu” P. Dennisona, wizualizacjaFormy pracy:praca zbiorowa jednolita, indywidualna jednolita, indywidualna zróżnicowana, praca w grupachŚrodki dydaktyczne: ilustracje wiosennych kwiatów, rebusy, rozsypana literowa, puzzle, podręcznik Wesoła Szkoła, karty pracy 44 i 45 , słownik, gumowy młotek, drewniana podstawka, płyta Wesoła Szkoła, płyta CD A. Vivaldi „Wiosna”, szablony tulipana

Page 13: Edukacja i relaks

P R Z E B I E G Z A J Ę ĆFaza Czynności nauczyciela Czynności uczniów UwagiWprowa-dzenie

Wita się z dziećmi w kręgu.

Nauczyciel zachęca dzieci do wykonania ćwiczeń na pobudzenie prawej i lewej półkuli mózgu „Leniwa ósemka” Stań. Wyciągnij przed siebie lewą rękę, zaciśnij pięść a kciuk skieruj do góry, narysuj płynnym nieprzerwanym ruchem w powietrzu po kształcie położonej ósemki (symbol nieskończoności) wodząc oczami za ręką- głowa nieruchomo. Zakreśl ósemkę po 5 razy każdą ręką osobno   Proponuje dzieciom wykonanie dowolnych ćwiczeń naprzemiennychRozdaje dzieciom niedokończone zdania, prosi, aby dzieci je dokończyły

Nauczyciel czyta hasła krzyżówki

Dziecko, które ma puste krzesło po swojej prawej stronie zaprasza koleżankę „ Witam Zosię i zapraszam do siebie”. Zaproszone dziecko może podziękować za zaproszenie, np.: „Dziękuje za zaproszenie. Łukasz”

Relaksacja: dzieci wykonują leniwe ósemki, ruchy naprzemienne.

Uczniowie siedząc w kręgu uzupełniają zdania:Nareszcie przyszła do nas….Słońce mocniej …Wieje ciepły…Na dworze jest…Dzień jest coraz…a noc coraz…Na drzewach widać…W ogródku…Z ciepłych krajów powracają….Zwierzęta budzą…Na łące fruwają…Zieleni się…Dzieci podziwiają…Ludzie chętniej…Lubię tę porę…Wiosną marzę o …

Dzieci podają rozwiązaniaHasło:Wiosenne kwiaty

Dzieci siedzą na obwodzie koła. Jest o jedno krzesło więcej aniżeli uczestników

Integracja półkul mózgowych. Rozpoznawanie znaków przy pisaniu, usprawnienie mechanizmu czytania

Dzieci mają do dyspozycji przegotowaną wodę, lub kupioną niegazowaną (w małych plastikowych buteleczkach), w dowolnym czasie regularnie popijają małymi łykami

Na tablicy jest przygotowana krzyżówka

Page 14: Edukacja i relaks

Część główna

Włącza muzykę A. Vivaldi „Wiosna” i w jej tle proponuje wizualizację.Wizualizacja: Usiądź wygodnie, obie stopy stoją na ziemi. Ręce luźno ułożone na udach lub wsadzone pod pachy. Zamknij oczy (10 sekund). Poczuj jak brzuch unosi się przy oddychaniu. Z każdym wydechem ogarnia cię coraz większe uczucie odprężenia. Wyobraź sobie teraz, że siedzisz zrelaksowany w miejscu gdzie doskonale się czujesz. Może to jest łąka? Niech obraz tego miejsca pojawi się przed tobą. Jesteś w tym właśnie miejscu. Wypoczywasz. Odprężasz się. Nie myślisz o niczym. Masz wystarczająco dużo czasu, żeby cieszyć się pobytem w tym właśnie miejscu, ( 2-3 minut). Wróć teraz ze swojego miejsca odpoczynku. Poruszaj palcami. Napnij mięśnie ramion. Otwórz oczy. Przeciągnij i wyciągnij się. Masz teraz mnóstwo świeżych sił, czujesz się wypoczęty.

Deklamacja wiersza „ Zwiastuny wiosny” S. Karaszewskiego

Nauczyciel zawiesza na tablicy rysunki wiosennych kwiatów w ich naturalnym środowisku.

Nauczyciel prosi o otworzenie podręcznika na s 38

Dzieci przymykają oczy i w tle muzyki wyobrażają sobie, że są na łące. Odczuwają odprężenie i spokój. Troski i inne rozpraszające myśli są zepchnięte na dalszy plan

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat wysłuchanego utworu. Wyodrębnienie nazw kwiatów występujących w wierszu.

Odczytywanie nazw kwiatówPrzyporządkowywanie podpisów do ilustracji.

Przyporządkowanie kolejnym zwrotkom wiersza kwiatów wiosennych-nalepki z WyklejankiPrzeliczanie kwiatów

W tle słychać cichą muzykę

Przeżywanie zadowolenia. Rozluźnienie całego ciała. Stymulacja rozwoju obrazów wewnętrznych

Podręcznik Wesoła Szkoła s. 38-39

ilustracje wiosennych kwiatów, nazwy kwiatów, Podręcznik Wesoła Szkoła s. 38-39nalepki z wyklejanki

Page 15: Edukacja i relaks

Dzieli dzieci na grupy. Wyjaśnia zadania poszczególnym grupom

Odczytanie informacji ze słownika:, Co to znaczy kwiat pod ochroną?

Nauczyciel inspiruje uczniów do szukania odpowiedzi na pytanie, „W jaki sposób mogą stać się przyjaciółmi kwiatów?”

Nauczyciel zachęca dzieci do ćwiczenia energetyzującego „Kapturek myśliciela”Dużymi palcami i kciukiem chwyć małżowinę uszną i masuj ją odciągając do tyłu i ściskając. Masaż zaczynaj od góry i przesuwaj się w dół do płatka ucha

Nauczyciel włącza płytę CD z nagraniem piosenki „ Wkrótce wiosna”.Nauka 3 zwrotki piosenki

Uczniowie tworzą IV grupyI grupa rozwiązuje rebusy – nazwy kwiatówII grupa: dobiera ilustracje kwiatów do podpisówIII grupa: z rozsypanki literowej tworzy nazwy kwiatów następnie łączy je z właściwą ilustracjąIV grupa: układa puzzle z kwiatami wiosennymi Grupy dokonują prezentacji wiosennych kwiatów.

Po wysłuchaniu informacji, uczniowie sami określają, „Co to znaczy kwiat pod ochroną”-jest ich bardzo mało-nie można ich zrywaćBurza mózgów:, „W jaki sposób możemy stać się przyjaciółmi kwiatów”. Uczniowie podają propozycje

Dzieci wykonują ćwiczenie zgodnie z instrukcją nauczyciela

Dzieci przy akompaniamencie śpiewają 2 zwrotki piosenki „Wkrótce wiosna”Uczniowie słuchają 3 zwrotki piosenki.Powtarzają słowa.Próby wokalne nowej zwrotki piosenki

ćwiczenie wyostrza słuch, ułatwia uważne słuchanie

Płyta CD cz.4 Wesoła Szkoła utwór „Wkrótce wiosna”

Page 16: Edukacja i relaks

Prosi o przygotowanie karty 44

Zachęca dzieci do wykonania ćwiczenia relaksacyjnego na poruszanie i rozluźnianie „Strząsanie wody”Stań wygodnie, nogi w lekkim rozkroku. Niech ręce zwisają luźno. Jesteś kwiatkiem, na którym znajdują się delikatne jasne kropelki wody. Czujesz ich delikatny chłód. Otrząśnij luźno ręce, jakbyś strząsał kropelki wody(około15s.). Strząsaj silniej, niech poruszają się przedramiona i ramiona. Spróbuj jeszcze otrząsać wodę z prawej stopy. Teraz z lewej.

Rozdaje dzieciom szablony tulipana. Wyjaśnia sposób łączenia poszczególnych elementów

Nauczyciel prosi dzieci o zajęcie miejsc na dywaniku. Rzuca dwiema dużymi kostkami do gry i prosi o podanie sumy kropek

Nauczyciel opowiada treść zadania:W ogródku szkolnym zakwitło 6 krokusów fioletowych i 5 żółtych. Ile krokusów zakwitło w ogródku?

Nauczyciel zachęca dzieci do wykonania ćwiczenia

Uczniowie wypełniają kolorami kontury kwiatów wiosennych.

Relaksacja-Dzieci wykonują zadanie zgodnie z instrukcją nauczyciela

Uczniowie odrysowują z szablonu łodygę i kielich tulipana. Następnie wycinają poszczególne elementy i łączą ze sobą

Uczniowie pamięciowo dodają liczby z przekroczeniem progu dziesiątkowego typu 6+n

Uczniowie podają sąsiadki liczb 2, 6, 4, 7,10,

Dzieci przedstawiają treści zadania za pomocą liczmanów na tablicy.Zapis działania 6+5= 6+4+1= 10+1= 11 Odp. W ogródku zakwitło 11 krokusów.Zapisują działanie i odpowiedź w zeszycie pracy.Samodzielnie rozwiązują zadanie 2 w karcie pracy nr 45

Wesoła SzkołaKarta pracy 44 zad.1

Poruszanie i rozluźnienie- rozluźnienie rąk i barków

szablony

2 kostki do gry

karta pracy nr 45

Page 17: Edukacja i relaks

Zakończe-nie

wydłużającego „Zginanie stopy” Zegnij nogę w kolanie i połóż ją na udzie drugiej nogi, tak by zewnętrzna kostka dotykała uda. Końcami palców chwyć podstawę i miejsce mocowania mięśnia podudzia, następnie zginaj i prostuj stopę.

Nauczyciel opowiada treść zadania: W kwiaciarni było 6 bukietów zrobionych z tulipanów i 7 wiązanek z irysów. Ile bukietów było w kwiaciarni? Nauczyciel zadaje pytania:Ile bukietów było zrobionych z tulipanów?Ile wiązanek z irysów?Ile jest wszystkich kwiatów?

Nauczyciel prowadzi licytację wiosennych kwiatówUderzając gumowym młotkiem w drewnianą podstawkę wywołuje uczniów do podawania jak największej ilości nazw poznanych kwiatów. W przypadku gdy nie padają już propozycje ze strony uczniów zaczyna kończyć licytację uderzeniem młotkiem i słowami poraz1, 2 i 3

Pożegnanie

Uczniowie wykonują zadanie zgodnie ze wskazówką nauczyciela

Dzieci odpowiadają na pytania:Przedstawiają sytuację na tablicy z wykorzystaniem liczmanów. Zapis działania 6+7= 6+4+3= 10+3= 13Dają odpowiedź na udzielone pytanieZapisują działanie i odpowiedź w zeszycie pracy.

Uczniowie podają nazwy poznanych kwiatów. Wygrywa ten, uczeń, który poda jako ostatni prawidłową nazwę wiosennego kwiatka.

Dzieci zajmują miejsca na dywaniku: Rundka:” Na zajęciach podobało mi się…Nie podobało…

Ćwiczenie wydłużającePoprawia koncentrację ułatwia rozumienie i relacjonowanie. Włącza lewą półkulę mózgu, zdolność twórczego pisania, podążania za logiką zadania

gumowy młotek, podstawka

Uwaga!W konspekcie nie ujęto przerw, są one uwarunkowane zmęczeniem dziecka oraz przerwą śniadaniową

Page 18: Edukacja i relaks

Konspekt zajęć w klasie II

Ośrodek tematyczny: Ogród pełen barw

Temat dnia: Owoce

Cele ogólne:- Rozwijanie kompetencji twórczych i odtwórczych w zakresie układania tekstów pisanych w formie opisu- Wdrażanie do samokontroli i samooceny rezultatów uzyskanych w trakcie rozwiązywania zadań szkolnych- Usprawnienie procesów uczenia się- Wdrażanie do samokontroli i samooceny własnej pracy

Cele szczegółowe:- Rozróżnia owoce krajowe i egzotyczne- Docenia wartości odżywcze owoców- Zna sposoby wykorzystania owoców przez ludzi- Rozpoznaje owoce za pomocą różnych zmysłów- Ułoży zdania opisujące „jabłko”- Uzupełni zdania odpowiednimi wyrazami- Zbada cechy jabłka różnymi zmysłami- Namaluje akwarelami dary jesieni- Wykona ćwiczenia na przekroczenia linii środka- Potrafi dokonać wizualizacji wybranych obrazów- Stosuje prawidłowy oddech w trakcie relaksacjiMetody:Słowna, czynnościowa, badawcza, stymulująca: „Gimnastyka mózgu” P. Dennisona, Formy pracy: zbiorowa jednolita, zbiorowa indywidualna, indywidualna zróżnicowana, praca w grupachŚrodki dydaktyczne:

Page 19: Edukacja i relaks

karta obserwacji „jabłka”, szalik, pudełko z boczną dziurą, owoce, ilustracje owoców, kartki z nazwami owoców, kaseta magnetofonowa z muzyką A. Vivaldiego pt.: „Jesień”,

Przebieg zajęćFaza Czynności nauczyciela Czynności uczniów UwagiWprowa-dzenie

Część główna

Powitanie z uczniami- wspólne śpiewanie „Piosenki powitanki”

Włącza muzykę relaksacyjną „Cztery pory roku”. Proponuje wykonanie „ leniwych ósemek”, rytmiczne oddychanie, masowanie „punktów na myślenie”

Swobodne wypowiedzi dzieci na temat jesieni.

Nauczyciel prezentuje dzieciom kosz owoców-proponuje zabawę, „Kto zna ten owoc?” Rozpoznawanie owoców różnymi zmysłami

Rozmowa na temat:, Jakimi zmysłami kierujemy

Dzieci witają się śpiewając „Piosenkę powitankꔄDzień dobry, co nowego? Co miłego mój kolego? Gdy każdy wesoło rano wstanie to jest piosenka na powitanie. Piosenka powitanka śpiewaj ją każdego ranka. Powitanka ta niech ci radość da”Uczniowie wprowadzają się w stan relaksu słuchając muzyki, stosując „leniwe ósemki”, uspokajając oddechWskazują „punkty na myślenie”. Lewą rękę trzymają na pępku, prawą masują punkty tuż pod obojczykiem, po lewej i prawej stronie mostka

Siedząc w kole dzieci opisują, czym jest dla nich jesień. Prowadzą rozmowę o darach jesieni.

Uczniowie podają nazwy owoców, które rozpoznali w koszyku- określenie, jakim zmysłem się kierowali- wzroku.Rozpoznawanie owoców poprzez dotyk i węch (oczy zasłonięte szalikiem)Rozpoznawanie owoców dotykiem. Uczniowie wkładają dłonie do kartonowego pudełka, w którym są wycięte specjalne otwory. Po dotyku informują, jaki owoc umieszczony był w pudełku?Rozpoznawanie owoców po smaku (oczy zasłonięte)

Uczniowie podejmują dyskusję. „Jakimi zmysłami

Uczniowie siedzą w kręgu na dywaniku

Wprowadzenie w stan zrelaksowanej gotowości do przyswajania materiałuUsprawnienie czytania i pisania. Kształtowanie umiejętności samodzielnego uczenia się, rozwijanie myślenia twórczego, podnoszenie sprawności pisania, koordynacja całego ciała

Page 20: Edukacja i relaks

się rozpoznając owoce?

Rozwiązywanie zagadek, „Co to za owoc?

Inspirowanie uczniów do podjęcia zabawy: „Znawcy owoców”. Nauczyciel mówi:- „Znawcy owoców, ustawcie w kole wszystkie polskie owoce!”- Znawcy owoców, ustawcie w kole wszystkie żółte owoce!-Znawcy owoców, ustawcie w kole wszystkie owoce mające twarda skórkę!- Znawcy owoców, ustawcie w kole wszystkie owoce soczyste!

Badanie różnymi zmysłami cech jabłek różnych

kierujemy się rozpoznając owoc?Umieszczają na konturach jabłka: wzrok, smak, dotyk zapach,

Uczniowie sami układają zagadki:Jestem koloru żółtego, bardzo kwaśna i soczysta. Moja skórka jest chropowata i posiada aromatyczny zapach. Uczeń podający zagadkę sam wybiera osobę, która ma ją rozwiązać. Jeżeli wybrana osoba ma problem z podaniem prawidłowej odpowiedzi podaje się kolejne cechy: moja skórka jest gruba. Osoba, która podała odpowiedź układa kolejną zagadkę

Dzieci wybierają po jednym kartoniku przedstawiającym owoce, przypinają go sobie do bluzek i spacerują.Dzieci, które mają kartoniki z krajowymi owocami, ustawiają się w kole. Pozostałe dzieci ustawiają się w rządku przy mebelkach i słuchają. Nauczyciel prosi, aby krajowe owoce się przedstawiły, więc dzieci mówią:- Ja jestem jabłko.- Ja jestem gruszkaGdy wszystkie dzieci z koła się przedstawią, nauczyciel dziękuje i zaprasza na spacer. Potem mówi: „Znawcy owoców, ustawcie w kole wszystkie żółte owoce!” Dzieci z odpowiednimi owocami ustawiają się, potem przedstawiają i znowu spacerują, słuchając, jakie będzie następne hasło itp.

Uczniowie wybierają z koszyczka dowolne jabłko. materiał

Page 21: Edukacja i relaks

odmian

Wykonanie ćwiczenia relaksacyjnego „Zrywanie jabłek”

Nauczyciel proponuje przyjęcie pozycji Coock´ a, włącza muzykę relaksacyjną. Proponuje wizualizację: Przymknij oczy i spróbuj przyjąć przyjemną pozycję, jeszcze wygodniejszą. Wyobraź sobie, że jest ciepły letni dzień, a ty leżysz na plecach w sadzie. Poczuj jak brzuch unosi się przy oddychaniu. Z każdym wydechem ogarnia cię coraz większe uczucie odprężenia. Wypoczywasz, odprężasz się. Nie myślisz o niczym. Masz wystarczająco dużo czasu, żeby cieszyć się pobytem w tym właśnie miejscu, dopóki gra muzyka ( 2-5 minut). Wyobraź sobie, że w opisywaniu jabłka wykażesz się inteligencją, twórczymi możliwościami i talentem. Jesteś bardzo pomysłowa. Wróć teraz ze swojego miejsca odpoczynku. Poruszaj palcami. Napnij mięśnie ramion. Otwórz oczy. Przeciągnij i wyciągnij się. Masz teraz mnóstwo świeżych sił, czujesz się wypoczęta i twórcza

Nauczyciel dzieli dzieci na grupy i przydziela im

Badają swój owoc różnymi zmysłami. Spostrzeżenia umieszczają na karcie obserwacji

Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z sugestią nauczyciela: Stań prosto, nogi w lekkim rozkroku, ręce zwisają i lekko się huśtają. Wyciągnij prawą rękę, jakbyś chciał zerwać jabłko z drzewa. Jabłko wisi bardzo wysoko, musisz się bardziej wyciągnąć, tak mocno, że odrywasz lewą stopę od ziemi(około 10s.). Stań prosto. Poczuj jak odprężyło się twoje ciało. Zrywasz drugie jabłko, znowu prawa ręka. Zmiana rąk

Dzieci siedzą na krześle zakładają nogę na nogę, tak, aby kostka jednej nogi opierała się na kolanie drugiej, ręce skrzyżowane, przy czym jedna ręka na kostce, a druga na palcach stopy, język na podniebieniu, oczy zamknięte.Dzieci w tle muzyki wyobrażają sobie wykorzystanie twórczych możliwości w redagowaniu ciekawych zdań opisujących jabłko.

Dzieci w przyciszonym tle muzycznym podejmują

dydaktyczny ćw. 1Jabłka, talerzyk, nożyk

Rozluźnienie całego ciała, usunięcie napięcia

Muzyka relaksacyjna i w jej tle wizualizacja i afirmacja umożliwia dzieciom stymulację twórczych i odtwórczych osiągnięć w kolejnej fazie zajęć.Uczniowie uzyskują więcej wiary w swoje możliwości, poczucie pewność siebie

Dzieci mają do dyspozycji przegotowaną wodę, lub kupioną niegazowaną (w

Page 22: Edukacja i relaks

Zakończe-nie

zadania. Zadaniem dzieci jest ułożenie opisu jabłka wykorzystując własne wyniki.I grupa: Uzupełnij tekst brakującymi wyrazami

II grupa: Ułóż wygląd jabłka z rozsypanki zdaniowej III grupa: Ktoś zaczął opisywać jabłko i nie dokończył. Napisz dalszą część IV grupa: Opisz jabłko wykorzystując plan umieszczony na tablicy

Inspiruje uczniów do przedstawienia efektów swojej pracy. Skłania do samokontroli i samooceny.

Nauczyciel zachęca dzieci do wypowiedzi na temat, „Dlaczego powinniśmy jeść owoce?’

Nauczyciel zachęca dzieci do wykonania pracy plastycznej „Dary jesieni”. Inspiracją do pracy jest kosz z owocami umieszczony na głównym miejscu w klasie. Nauczyciel zwraca uwagę na światło i cień

Zachęcenie do samooceny pracy i stworzenia galerii

przydzielone im zadania.

Uczniowie prezentują swoje prace i oceniają je. Wyróżniają prace, które im się podobały, ze względu na oryginalność, poprawność wykonania i staranność.

Dzieci podają przykłady, dlaczego należy jeść owoce.- mają witaminy-są zdrowe- wzbogacają dietę

Uczniowie poprawiają kompozycję owoców umieszczonych w koszyku. Malują martwą naturę farbami akwarelowymi.

Uczniowie opowiadają o swojej pracy. Tworzą wystawę

małych plastikowych buteleczkach), w dowolnym czasie regularnie popijają małymi łykami

Page 23: Edukacja i relaks

Materiał dydaktyczny do konspektu: Ogród pełen barw

ćwiczenie 1

SPOSOBY BADANIANazwa owocu

wielkośćwzrok

kształtwzrok

kolorwzrok

zapachwęch

dotyk smak

Grupa I

Uzupełnij tekst brakującymi wyrazami.

owalny, okrągły, żółtego, czerwonego, zielonego, delikatną, miękką, szorstką, soczyste, kwaśne, twarde, miękkie, słodkie

Moje jabłko jest koloru………………Ma kształt…………………. Skórkę ma ………..To jabłko jest ………….…….i ……………

Grupa IIUłóż wygląd jabłka z rozsypanki zdaniowej.

Dzisiaj na lekcji opisuję jabłko.

Moje jabłko jest małe.

Ma kształt okrągły.

Ono jest koloru czerwonego.

Skórka mojego jabłka jest szorstka.

Moje jabłko jest soczyste.

Ten owoc jest słodki.

Chętnie go zjem.

Page 24: Edukacja i relaks

Grupa IIIKtoś zaczął opisywać jabłko, ale go nie dokończył. Napisz dalszą część.

Dzisiaj na lekcji opisujemy jabłka. Moje jabłko jest małe. Ma okrągły kształt.Jest koloru…..........................................................................................................……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Grupa IVOpisz jabłko wykorzystując kartę badania owocu.

Page 25: Edukacja i relaks

Konspekt zajęć w klasie III

Ośrodek tematyczny: Podróże

Temat: Po rzekach, morzach i oceanach

Cele ogólne:- Rozwijanie twórczej wyobraźni- Wzbogacanie słownictwa o wyrażenia i zwroty związane z transportem wodnym- Usprawnienie procesów uczenia się- Rozwijanie potrzeby poznania i kontrolowania własnego ciała

Cele szczegółowe:

- Docenia rolę transportu wodnego- Zna i wymieni środki transportu morskiego stosowanego dawniej i dziś- Potrafi samodzielnie ułożyć wielozdaniową wypowiedź na podany temat- Docenia pracę ludzi morza- Odczyta i zapisze krótki tekst alfabetem Morse'a

Metody: słowna, burza mózgu, czynnościowa, stymulująca: „Gimnastyka mózgu” P. Dennisona, wizualizacja,

Formy pracy: zbiorowa jednolita, praca w grupach, jednolita indywidualna, jednolita zróżnicowana

Środki dydaktyczne: ilustracje środków transportu morskiego, zagadki, rebusy, karty pracy Wesoła Szkoła, materiał dydaktyczny ćw

Page 26: Edukacja i relaks

Przebieg zajęćFaza Czynności nauczyciela Czynności uczniów UwagiWprowa-dzenie

Część główna

Powitanie dzieci, przekazanie „iskierki przyjaźni”

Rozmowa na temat podróży, które dzieci odbyły w swoim życiu. Gdzie podróżowały i czym?

Proponuje rozwiązanie rebusówSzukanie odpowiedzi na pytanie:, Co jest rozwiązaniem rebusów? Podaje informacje, że są to nazwy statków, które pływały i pływają po morzu

Zachęca uczniów do wykonania dowolnych ruchów naprzemiennych

Nauczyciel włącza muzykę z nagraniem szumu morza. Inspirowanie uczniów do szukania odpowiedzi na pytanie:Jakie znają wodne środki lokomocji?Tworzenie mapy mentalnej

Przywitanie: Przekazanie „iskierki przyjaźni” Dzieci tworzą harcerski krąg, nauczyciel przekazuje iskierkę słowami ”Puszczam iskierkę w krąg niech wróci do mych rąk”. Nauczyciel prosi, aby do środka koła weszły osoby, które:- mają dobry humor,- lubią słuchać muzyki- lubią podróżeSwobodne wypowiedzi dzieci na temat podróży odbytych w swoim życiu.

Uczniowie rozwiązują rebusy. Podają hasła: Dar Pomorza, Stefan Batory

dotykanie prawą ręką uniesionego prawego kolana i na przemian ( lewą- prawego kolana)-jw. dotykanie łokciem kolana-dotykanie lewą ręką prawej stopy( ręka za plecami, noga zgięta w kolanie) i odwrotnie-unoszenie lewej ręki w górę bokiem i prawej nogi w bok ( ręka i noga wyprostowana)

Uczniowie w grupach tworzą mapy mentalne:, Wodne środki lokomocji?

Dzieci mają do dyspozycji przegotowaną wodę, lub kupioną niegazowaną (w małych plastikowych buteleczkach), w dowolnym czasie regularnie popijają małymi łykami

Kształtowanie umiejętności samodzielnego uczenia się, rozwijanie myślenia twórczego, podnoszenie sprawności pisania, koordynacja całego ciała

materiał dydaktyczny ćw. 1

Page 27: Edukacja i relaks

Nauczyciel prosi o zaprezentowanie swoich map

Rozdaje dzieciom zagadki

Prezentacja wodnych środków lokomocji

Nauczyciel włącza muzykę z nagranym szumem morza proponuje wizualizację:Usiądź lub połóż się wygodnie, spróbuj przyjąć przyjemną pozycję, jeszcze wygodniejszą. Oczy masz zamknięte. Znajdujesz się na morzu, w łodzi. Leżysz na łodzi, czujesz dotyk ciepłego, drewnianego dna. Zapach drewna, ciepło słońca, jest przyjemnie. Czujesz delikatne kołysanie się łodzi w górę i w dół, w górę i w dół. Czujesz, że twój oddech ma ten sam rytm-wdech i wydech. Ogarnia cię spokój. Jesteś ciężki, ciepły, swobodny i spokojny. Słyszysz, jak fale delikatnie uderzają o burtę. Dźwięk ten działa uspokajająco. Jesteś zupełnie spokojny i odprężony. Słyszysz szum morza. Patrzysz na niebo. Widzisz małą chmurkę na horyzoncie. Pozwalasz się nieść falom. Jesteś spokojny, rozluźniony, odprężony. Nic ci nie przeszkadza. Czujesz się doskonale we własnej skórze. Jesteś zupełnie spokojny i całkowicie odprężony. Wróć teraz do klasy. Zwiń dłonie w pięści, wyciągnij i rozluźnij ręce, przeciągnij się, otwórz oczy.

Przedstawiciele grup prezentują swoje prace

Uczniowie rozwiązują zagadki – dopisują na swoich mapach brakujące wyrazy których rozwiązaniem są wodne środki lokomocji

Dobierają podpisy do ilustracji wodnych środków lokomocji

Uczniowie przyjmują wygodną pozycję i wsłuchują się w słowa nauczyciela.

Na tablicy umieszczone ilustracje wodnych środków lokomocji oraz ich nazwy

Dzięki wewnętrznym obrazom, uczniowie odprężają się, co sprawia, że wzrasta ich kreatywność oraz poprawiają się ich wyniki. Wytworzenie emocjonalnego związku z danym tematem

Page 28: Edukacja i relaks

Zakończe-nie

Historia transportu wodnego z wykorzystaniem ilustracji w podręczniku

Nauczyciel proponuje zabawę w regaty Włącza nagranie z szumem morza

Sposoby porozumiewania się ludzi morza

Pożegnanie żeglarskim pozdrowieniem „ahoj”

Opowiadanie historii transportu wodnego od statków napędzanych siłą ludzkich mięśni, tratw, przez statki parowe, aż po dzień dzisiejszy.Układanie historii żeglugi poprzez wklejanie w odpowiednie miejsca wycięte rysunki środków transportu wodnego

Uczniowie ustawiają się w rzędach między ławkami i przygotowują się do zawodów żeglarskich. Każdy rząd jest łodzią, a poszczególni uczniowie wioślarzami. Uczestnicy zabawy w tempie podanym przez nauczyciela naśladują ruchy wiosłami. Wygrywa ta łódź, której załoga równocześnie wykonuje ruchy wiosłami.Uczniowie poznają alfabet Morse'aRozszyfrowywanie haseł napisanych alfabetem Morse'aUkładanie nazwy swojego imienia i nazwiska stosując alfabet żeglarzyPoznanie żeglarskiego pozdrowienia „ahoj”

Wesoła SzkołaKarta pracy 98

Page 29: Edukacja i relaks

Materiał dydaktyczny do konspektu: Po rzekach, morzach i oceanach.

Środki transportu wodnego

O