11:30-01/02 Utgåva 8 p

Pobór prądu

Ogólne informacje na temat poboru prądu

P

U I

315

936

• P = moc w watach (W)• U = napięcie w woltach (V)• I = natężenie prądu w amperach (A)

Ogólne informacje na temat poboru prąduVIKTIGT!

Aby zapobiec uszkodzeniu akumulatora, wydajność ładowania alternatora musi być dostosowana do poboru prądu. Akumulatory, alternator i odbiorniki prądu należy dopasować do danego cyklu jezdnego, pamiętając o zachowaniu odpowiedniego bi-lansu energetycznego.

Obliczanie poboru prąduW przypadku podłączania dodatkowych urządzeń należy obliczyć pobór prądu, aby określić obciążalność bezpieczników i przewodów.

Jeśli znane są dwie z trzech wartości (P, U lub I), trzecią wartość można obliczyć przy użyciu następujących wzorów (patrz rysunek):

Przykład:Moc P = 200 W, napięcie U = 24 V

U =

P

I =

P

P = U x I

Wejście

U

l-PL 1 (14)© Scania CV AB 2016, Sweden

Ogólne informacje na temat poboru prąduPobór prądu

I =200 W

=> I = 8,3 A24 V

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 2 (14)

AlternatorPobór prądu

AlternatorZapotrzebowanie na ładowanie z alternatora różni się w zależności od cyklu jazdy.

• Częste uruchamianie silnika i długie okresy pracy na biegu jałowym powodują zmniejszenie skuteczności ładowania, w porównaniu z dłuższymi odcinkami jaz-dy.

• Prąd pobrany z akumulatorów musi zostać uzupełniony w ciągu około 24 godzin.

• Gdy pojazd jest eksploatowany w niskich temperaturach otoczenia, zdolność ła-dowania akumulatorów jest znacznie niższa niż przy wyższych temperaturach.

Alternator wytwarza mniej prądu przy niskich prędkościach obrotowych silnika. Prąd ładowania znacznie wzrasta po zwiększeniu prędkości obrotowej silnika z 500 obr./min (prędkość obrotowa biegu jałowego) do 600 obr./min. Patrz przykład w ta-beli poniżej. Podane wartości dotyczą temperatury pokojowej. Gdy alternator jest gorący, ok. 80ºC, prąd ładowania jest mniejszy o ok. 10%.

Poniższa tabela przedstawia 4 przykłady alternatorów.

Prędkość ob-rotowa silni-

ka

Bosch Prestolite Melco

80 A 100 A 150 A 150 A 100 A

500 obr./min 36 A 40 A 87 A 77 A 52 A

600 obr./min 48 A 62 A 124 A 87 A 66 A

700 obr./min 56 A 74 A 137 A 100 A 74 A

800 obr./min 62 A 80 A 145 A 107 A 80 A

1000 obr./min 70 A 88 A 155 A 118 A 90 A

1200 obr./min 75 A 94 A 162 A 124 A 97 A

1600 obr./min 80 A 100 A 167 A 132 A 100 A

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 3 (14)

AlternatorPobór prądu

Funkcja jest dostępna w pojazdach z automatyczną skrzynią biegów Allison o na-stępujących numerach seryjnych podwozia:

Data produkcji pojazduMiejsce produkcji Numer seryjny podwozia

24.01.2007 -

Södertälje 2 023 609 -

Zwolle 5 166 343 -

Angers 9 117 160 -

Zmienna prędkość obrotowa biegu jałowegoFunkcja zmiennej prędkości obrotowej biegu jałowego ma na celu zapewnienie wy-starczającego prądu ładowania akumulatorów przez cały czas. Można to osiągnąć poprzez zwiększenie prędkości obrotowej biegu jałowego do maksymalnie 640 obr./min. Funkcję można wyłączyć za pośrednictwem SDP3 (Scania Diagnos & Pro-grammer 3), jeśli wyposażenie zabudowy pojazdu wymaga stałej prędkości obroto-wej silnika w zakresie obsługiwanym przez tę funkcję (do 640 obr./min).

Obs!• Funkcja będzie włączać się częściej, jeśli moc alternatora jest zbyt mała dla po-

jazdu. W związku z tym, dobierając wielkość alternatora należy zawsze brać pod uwagę pobór prądu i typ cyklu jezdnego.

• Jeśli wyposażenie nadwozia pojazdu zużywa dużo prądu, zakres roboczy powi-nien wynosić powyżej 640 obr./min, aby kompensować mniejszy prąd ładowania z alternatora przy niskiej prędkości obrotowej silnika.

Funkcja jest dostępna w pojazdach z ręczną skrzynią biegów o następujących nume-rach seryjnych podwozia:

Data produkcji pojazduMiejsce produkcji Numer seryjny podwozia

24.08.2006 -

Södertälje 2 019 338 -

Zwolle 5 153 303 -

Angers 9 112 570 -

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 4 (14)

AlternatorPobór prądu

Adaptacyjne ładowanie akumulatoraFunkcję adaptacyjnego ładowania akumulatora może monitorować tylko kierowca i jest ona dostępna wyłącznie w pojazdach o następujących numerach seryjnych pod-wozia:

Działanie tej funkcji można włączyć lub wyłączyć za pomocą SDP3.

Dzięki funkcji adaptacyjnego ładowania akumulatora napięcie ładowania będzie się zmieniać zależnie od temperatury akumulatora. Wartość ta może zmieniać się w zakresie od 26 V do 30 V. Napięcie ładowania wynosi zazwyczaj 28,3 V.

Przy niskich temperaturach akumulatora, do optymalnego ładowania akumulatorów potrzebne jest wyższe napięcie ładowania. Przy wysokich temperaturach akumulato-ra, do optymalnego ładowania potrzebne jest niższe napięcie ładowania. Ponadto przy niższym napięciu ładowania elektrolit paruje w mniejszym zakresie.

Funkcja ta jest najbardziej przydatna, gdy panuje bardzo niska lub bardzo wysoka temperatura względnie w warunkach eksploatacji powodujących naprzemienne silne rozładowywanie i ładowanie akumulatorów. Ponadto funkcja ta szybciej doładowuje akumulatory, gdy układ elektryczny był używany przy wyłączonym silniku.

Data produkcji pojazduMiejsce produkcji Numer seryjny podwozia

23.10.2007 -

Södertälje 2 031 571 -

Zwolle 5 188 732 -

Angers 9 125 979 -

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 5 (14)

AlternatorPobór prądu

Więcej informacji na temat zestawu wskaźników znajduje się w podręczniku kierow-cy.

Wydajność ładowania alternatoraAlternator musi zapewnić prąd ładowania wystarczający zarówno do zasilenia od-biorników prądu, jak i ładowania akumulatorów. W sytuacji optymalnej, prąd łado-wania powinien być wystarczający, by nie było potrzeby poboru prądu z akumulatorów, gdy silnik pracuje.

Pojemność alternatora powinna być odpowiednia do zapotrzebowania odbiorników prądu, a także posiadać pewną rezerwę dla ładowania akumulatora.

Od alternatora wymaga się zapewnienia następującej rezerwy:

• 15 A dla pojazdów prowadzonych na długich trasach bez przystanków, jak np. pojazdy na dalekie trasy.

• 25 A dla pojazdów często zatrzymujących się, jak np. pojazdy dostawcze.

Metody sprawdzania parametrów alternatora:

• Sprawdź napięcie układu, gdy odbiorniki prądu są podłączone, a alternator ładuje akumulatory. Jeśli przekracza ono 26,5 V, prąd będzie wystarczający do zasilenia odbiorników i ładowania akumulatorów. Napięcie układu można odczytać w ze-stawie wskaźników.

Ten sposób wykorzystuje się w przypadku pojazdów, których silniki często pra-cują z prędkością obrotową biegu jałowego lub podwyższoną prędkością obroto-wą biegu jałowego (np. pojazdy wyposażone w dźwig). Napięcie należy sprawdzać, gdy prędkość obrotowa silnika jest na zwykłym poziomie roboczym, a typowe odbiorniki są włączone od co najmniej 15 sekund (w niskich tempera-turach otoczenia wymagany jest dłuższy okres).

• Przybliżonym sposobem sprawdzenia, czy alternator posiada odpowiednią wy-dajność, jest zsumowanie poboru prądu poszczególnych podzespołów wymienio-nych w poniższych tabelach i dodanie odpowiedniej rezerwy.

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 6 (14)

AlternatorPobór prądu

Odbiorniki prądu, pojazd Liczba x wart. w amperach

Reflektor 2 x 3 A

Reflektor ksenonowy 2 x 1,5 A

Tylna lampa, światło pozycyjne 4 x 0,25 A

Tylna lampa LEDa

a. Ze światłem pozycyjnym, światłem obrysowym i oświetleniem tablicy rejestracyjnej.

2 x 0,25 A

Przednie światło pozycyjne 2 x 0,25 A

Tylne światło obrysowe 2 x 0,25 A

Przednie światło obrysowe 2 x 0,25 A

Boczne światło obrysowe 2–8 x 0,25 A

Boczne światło obrysowe LED 2–8 x 0,05 A

Oświetlenie tablicy rozdzielczej 20–30 x 0,05 A

Silnik wentylatora 1 x 0,25–14b A.

b. Jeżeli kluczyk zapłonowy znajduje się w położeniu do jazdy, silnik wentylatora stale pracuje (nawet jeśli funkcję sterowania pracą wentylatora ustawiono na 0), pobierając ok. 0,25 A. Przy maksymalnej prędkości obrotowej wentylatora silnik pobiera 10–14 A.

Wycieraczki szyby przedniej 1 x 4 A

Radio, standardowe 1 x 2 A

Odbiorniki prądu, przyczepa Liczba x wart. w amperach

Tylna lampa, światło pozycyjne 4 x 0,25 A

Tylna lampa LEDa 2 x 0,25 A

Boczne światło obrysowe 8 x 0,25 A

Boczne światło obrysowe LED 8 x 0,25 A

Światło obrysowe 2 x 0,25 A

Oświetlenie przestrzeni ładunkowej 4 x 2 A

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 7 (14)

AlternatorPobór prądu

a. Ze światłem pozycyjnym, światłem obrysowym i oświetleniem tablicy rejestracyjnej.

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 8 (14)

AlternatorPobór prądu

dział w czasie racy

0%

00%

00%

0%

0%

5%

5%

0%

5–10%

25–50%

25%

5%

Odbiorniki prądu, wyposażenie dodatkowe Wartości orientacyjne (liczba x wart. w amperach)

Up

Światło dodatkowe 2–4 x 3 A 5

Boczne światło obrysowe 4–6 x 0,25 A 1

Boczne światło obrysowe LED 2–8 x 0,05 A 1

Zewnętrzne światło na dachu 1 x 4 A 5

Światła oświetlenia ładunku 2 x 4 A 5

Elektrycznie ogrzewane siedzenia 2 x 2,5 A 2

Elektrycznie podgrzewane lusterka 2 x 5–14a A

a. Zależnie od panującej temperatury

2

Lodówka 1 x 2 A 6

Retarder elektryczny 1 x 100–200 A

Podgrzewacz akumulatora 1 x 10 A

Winda załadunkowa 1 x 100 A

Ogrzewanie dodatkowe kabiny:

Silnik i ogrzewanie kabiny, Eberspächer = 6 A

Ogrzewanie kabiny, Eberspächer = 3 A

Nagrzewnica postojowa = 4 A

Moduł kuchenny:

Kuchenka mikrofalowa 1 x 40 A przy pełnej mocy

Ekspres do kawy, podtrzymanie temperatury lub parzenie

1 x 10 A lub 20 A

Klimatyzacja postojowa 15 A 2

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 9 (14)

AkumulatoryPobór prądu

AkumulatoryZadaniem akumulatorów jest dostarczanie prądu do rozrusznika oraz zasilanie od-biorników prądu, gdy silnik jest wyłączony.

Obs!Następujące informacje mają zastosowanie do wszystkich akumulatorów, z wyjątkiem dodatkowych akumulatorów w układzie podwójnym. Akumulatory po-winny być tak dobrane, aby nie rozładowały się więcej niż do połowy ich pojemno-ści. Wysokie rozładowanie (powyżej 80%) prowadzi do nadmiernego skrócenia ich okresu żywotności.

Pojemność akumulatorów (Ah) określana jest przez natężenie prądu (A), który zo-stanie zużyty w czasie (h), przy wyłączonym silniku. Należy uwzględnić poprawkę na pobór prądu bezpośrednio z akumulatorów podczas krótkich przerw oraz podczas ładowania i rozładowywania.

Jeśli pojazd jest wyposażony w funkcje przenocowania, akumulatory powinny być odpowiednio do tego dobrane. Podczas postoju w ciągu jednej nocy z włączonym ogrzewaniem dodatkowym oraz innym wyposażeniem zapewniającym komfort i urządzeniami komunikacyjnymi zużycie prądu wynosi ok. 40-80 Ah.

Jeśli jest to możliwe, należy ustawić kluczyk w stacyjce w położeniu radia zamiast położenia jazdy, aby zmniejszyć pobór prądu i wydłużyć okres żywotności akumu-latorów. W położeniu jazdy włącza się cały układ elektryczny, co powoduje zwięk-szenie poboru prądu, a przez to przyspieszenie rozładowywania akumulatorów.

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 10 (14)

AkumulatoryPobór prądu

2

1

3

358 2

24

1. Przekaźnik akumulatora rozruchowego2. Akumulator rozruchowy3. Akumulator dodatkowy

Więcej informacji na temat układu podwójnych akumulatorów zamieszczono w dokumencie „Układ podwójnych akumulatorów”.

Układ podwójnych akumulatorówW 2013 r. jako opcję wprowadzono układ podwójnych akumulatorów, w konfiguracji 2 + 2:

• Oddzielne akumulatory rozruchowe dla rozrusznika

• Akumulatory dodatkowe dla innych odbiorników prądu, pobierających prąd przy wyłączonym silniku.

Pojemność akumulatorów i wydajność ładowania są odpowiednio dopasowane do pełnionych przez akumulatory funkcji. W przypadku niektórych zabudów zaleca się układ podwójnych akumulatorów. Instalacja taka może zostać zamówiona fabrycz-nie.

Układ podwójnych akumulatorów (energia i moc) porównywalny jest do akumulatorów o pojemności 225 Ah.

Obs!W połączeniu z układem podwójnych akumulatorów nie należy korzystać z zabezpieczenia przed rozładowaniem. Akumulatory dodatkowe mogą wytrzymać nadmierne rozładowanie, nie powodując trudności z uruchomieniem pojazdu. Za-bezpieczenie przed rozładowaniem ogranicza możliwość całkowitego wyładowania dodatkowych akumulatorów.

Jeżeli podłączane wyposażenie musi korzystać z zabezpieczenia przed rozładowa-niem, należy ustawić napięcie maks. 20 V (18 V dla windy załadunkowej) lub niż-sze.

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 11 (14)

AkumulatoryPobór prądu

1

2

3

359 4

71

1. Przekaźnik akumulatora rozruchowego2. Akumulatory rozruchowe3. Akumulatory dodatkowe

PołożenieAkumulatory umieszczone są w skrzyni akumulatorowej na ramie.

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 12 (14)

AkumulatoryPobór prądu

kumulatora

nym klima-

ącym klima-

Rozmiar alternatora i pojemność akumulatora

Jeśli pojazdy zostały wyprodukowane do poniższej daty włącznie, zastosowanie ma wielkość 175 Ah zamiast 180 Ah oraz 220 Ah zamiast 225 Ah.

Typ pojazdu Alternator Pojemność a

Pojazdy z ograniczonym opcjonalnym wyposażeniem elektrycznym

80 A 180 Ah w zimcie

140 Ah w gorcie

Pojazdy zaopatrzeniowe z windą załadunkową 80/100 A 180 Ah

100 A 225 Ah

Pojazdy zaopatrzenia na krótką odległość z podnoszoną tylną platformą załadunkową oraz pokonujące niewielkie odległości z częstym załadunkiem i wyładunkiem

100 A 180 Ah

225 Ah

Pojazdy eksploatowane na długich trasach z ogrzewaniem dodatkowym, modułem kuchennym, chłodzeniem postojowym lub komputerem PC

100 A 180 Ah

225 Ah

Pojazdy do transportu drewna, cysterny i inne pojazdy, które często prowadzone są z niską prędkością obrotową silnika

100 A 180 Ah

225 Ah

Data produkcji pojazduMiejsce produkcji Numer seryjny podwozia

- 20.03.2006Södertälje - 2 015 890

Zwolle - 5 144 108

Angers - 9 108 717

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 13 (14)

AkumulatoryPobór prądu

ad podwójnych akumu-latorów

°C -10°C > 0?

* * *

Uruchamianie zimnego silnikaAby zapewnić bezproblemowy rozruch zimnego silnika, w odniesieniu do podanych temperatur zewnętrznych firma Scania zaleca stosowanie układów akumulatorów oraz akumulatorów następującej wielkości:

* W przypadku takich temperatur firma Scania zaleca wykorzystanie podwójnych akumulatorów, jeżeli pobór prądu jest wysoki przy wyłączonym silniku.

Zużycie prądu przy wyłączonym silniku Akumulator Ukł

-20°C -10°C > 0? -20

Niskie 225 Ah 180 Ah 140 Ah

Średnie 225 Ah 225 Ah 180 Ah

Wysokie 225 Ah/DBS 225 Ah 225 Ah

© Scania CV AB 2016, Sweden

11:30-01/02 Utgåva 8 pl-PL 14 (14)