Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.1z8

DREWNOENERGETYCZNEPODLUPĄ–zagrożeniaczynowemożliwościdlabranżyodnawialnychźródełenergii?

ZMIANYLEGISLACYJNECIĄGDALSZY…

Wostatnich latachdoświadczamyciągłezmiany legislacyjnewzakresieodnawialnychźródełenergii,a zwłaszcza wykorzystania biomasy pochodzenia leśnego na cele energetyczne. Do tej pory przedstawicieleBIOCONTROLbraliwewszystkichkonsultacjachprowadzonychzarównoprzezUrządRegulacjiEnergetykiprzytworzeniu Krajowego SystemuUwierzytelniania Biomasy,Departament EnergiiOdnawialnej przy ówczesnymjeszczeMinisterstwieGospodarkiprzytworzeniuzapisówustawyoOZE,KomisjiSejmowejds.EnergiiiSkarbuprzy tworzeniu nowelizacji ustawy o OZE, a obecnie staramy się czynnie uczestniczyć w inicjatywach ikonsultacjach odbywających się zarówno przy Departamencie Odnawialnych źródeł Energii wMinisterstwieEnergii, jak i Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w zakresie przygotowania rozwiązańlegislacyjnych dotyczących obszaru energetyki odnawialnej. Jesteśmy również stałymi członkami KomisjiDrzewnej przy GDLP, która to bierze udział w konsultowaniu zasad sprzedaży drewna, w tym drewnaenergetycznegowmyślnowelizacjiustawyoodnawialnychźródłachenergii.DREWNOENERGETYCZNEDLAENERGETYKI

Zgodnie z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw,uchwalonąprzezSejmwdniu22czerwca2016r.,definicjadrewnaenergetycznegozawartajestwart.1pkt2lit. d tejże ustawy stanowi, że drewno energetyczne to „surowiec drzewny, który ze względu na cechyjakościowo-wymiaroweifizyko-chemiczneposiadaobniżonąwartośćtechnicznąużytkowąuniemożliwiającjegoprzemysłowewykorzystanie”.

IntencjamiautorówustawyoOZE,określonywniejnowysystemwsparciaz założeniamapromowaćprzedewszystkim technologie zapewniające stabilną produkcję energii, tym samymma otwierać drogę do wzrostuprodukcjienergiizwykorzystaniembiomasy,natomiastwprowadzenienowejdefinicjidrewnaenergetycznegozastępuje jednocześnie stosowane wcześniej pojęcie drewna pełnowartościowego, które zdaniem autorówostatniej nowelizacji ustawy o OZE było nie dość precyzyjne. Dotychczas obowiązująca (do końca 2016 r.)definicja drewna pełnowartościowego, która została wprowadzona do ustawy o OZE w 2012 r., oparła sięprzedewszystkimna grupachhandlowych. Te grupyhandlowedrewnaokreślane sąwyłącznienapodstawiecech jakościowo-wymiarowych. Wówczas do drewna pełnowartościowego zaliczone zostało na przykładdrewno oznaczone symbolami S2AC oraz S2AP, a więc drewno stosowe energetyczne przemysłowe orazdrewno stosowe ogólnego przeznaczenia. W związku z powyższym energetyka zawodowa utraciłazainteresowanietymigrupamihandlowymidrewnazuwaginafakt,żeenergiiwytwarzanejztegosurowcaniemogła zaliczyć do energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii zgodnie z obowiązującymi przepisami.StądwłaśnieostatnianowelizacjaustawyoOZErozszerzadefinicjęodrewnoenergetyczne,którebędziemożnazastosować w energetyce, które ze względu na gorszą jakość i tak nie nadawałoby się do wykorzystania w

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.2z8

innychsektorachprzemysłu.WpisanedonowelizacjiustawyoOZEregulacje,zmierzającedozwiększeniawykorzystaniabiomasywpostacidrewna energetycznego przez energetykę, budzą jednak zastrzeżenia sektorów przemysłu, które w swojejdziałalności wykorzystują podobny surowiec. Wprowadzenie definicji drewna energetycznego co do zasadyumożliwićwykorzystaniewenergetycedrewna,którezewzględunagorsząjakośćitaknienadawałobysiędowykorzystaniawinnychsektorachprzemysłu.Należyzwrócićjednakuwagę,żeprzyjednakowejpodażydrewnai jednoczesnym wzroście zapotrzebowania na skutek zamówień od energetyki, ceny drewna gorszej jakościmogąwzrosnąć, a tomożeprzełożyć sięnaproblemy firmwykorzystujących takiedrewno jako swój głównysurowiec.ZdrugiejstronyprzedstawicieleLasówPaństwowychzapewniają,żedrewnagorszejjakościnarynkui tak jest za dużo, a nowa definicja pozwoli na zagospodarowanie niewykorzystanych nadwyżek na celeenergetyczne.ROZPORZĄDZENIEWYKONAWCZEDOART.119a–CZYLIDREWNOENERGETYCZNE,COTOTAKIEGO?

Projektrozporządzeniastanowirealizacjęupoważnieniaustawowegozawartegowart.119austawyzdnia20lutego2015r.oodnawialnychźródłachenergii(Dz.U.poz.478i2365orazz2016r.poz.925i1579),zgodniezktórym„Ministerwłaściwydosprawśrodowiskawporozumieniuzministremwłaściwymdosprawenergii orazministremwłaściwymdo sprawgospodarki określi,wdrodze rozporządzenia, szczegółowe cechyjakościowo-wymiaroweifizyko-chemicznedrewnaenergetycznegobiorącpoduwagękoniecznośćoptymalnegowykorzystania surowca drzewnego na potrzeby przemysłowe oraz energetyczne". Powyższy zostałwprowadzony ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii orazniektórych innychustaw(Dz.U.poz.925),którawprzepisachdostosowujących(art.12)wskazałaobowiązekwydaniaporazpierwszyww.rozporządzeniaMinisterśrodowiskapowinienzrealizowaćdodnia30 listopada2016r.Jak wiemy, do chwili obecnej w systemie prawnym pojęciedrewna energetycznego nie było zdefiniowane.Celem rozporządzenia jest określenie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych i fizyko-chemicznychdrewna energetycznego biorąc pod uwag konieczność optymalnego wykorzystania surowca drzewnego napotrzebyprzemysłowe ienergetyczne.Należypodkreślić, żecodozasadynowysortymentonazwiedrewnoenergetycznestanowinieprzydatnyprzemysłowosurowiecdrzewny.Rozporządzenie wykonawcze jest o tyle istotne dla gospodarki leśnej oraz energetyki odnawialnej, że jegomiędzyresortowy charakter, który polega na jego współtworzeniu przez Ministra właściwego do sprawśrodowiska (gdziepodległemu służby toprzyrodnicy specjalizujący sięwutrzymaniu żywejmaterii lasów)wporozumieniuzministremwłaściwymdosprawenergiiorazministremwłaściwymdosprawgospodarki(gdziepodległeimsłużbytoinstytutyspecjalizującesięwtechnologiidrewna),powinienzagwarantowaćrównowagępomiędzyprzemysłemdrzewnymienergetykązawodowąwPolsce.WpisaniedoustawyoOZEdefinicjidrewna energetycznegowywołałowiele kontrowersji jużnaetapiepracnad tą regulacją.Mającprojekt rozporządzeniawykonawczegont.drewnaenergetycznego,dyskutujemynadtymjakimdrewnemjesttaknaprawdędrewnoenergetyczne?Zgodnośćzdefinicjąbiomasynaceleenergetyczne,czylibiomasy„koszernej” Projektowanadefinicjadrewnaenergetycznegopowinnaprzedewszystkimbyćzgodnawzakresiedefinicjibiomasy, która nie uznaje za biomasę odpadów drewna, elementów drewnianych po rozbiórce obiektówwielkogabarytowych oraz małej architektury, a także elementów wyposażenia wnętrz wycofanychzeksploatacjiwskutekzużyciafizycznego,iktóremogąbyćpokryteimpregnatamilubpowłokamiochronnymi,zanieczyszczone chemicznie oraz któremogą zawierać związki fluorowcoorganiczne lubmetale ciężkie, jakowynik obróbki środkami do konserwacji drewna lub powlekane, w skład których wchodzą w szczególnościodpady drewna pochodzące z budownictwa i odpady z rozbiórki. Paliwo tomoże zawierać zanieczyszczeniafizycznewpostacipozostałości tworzyw sztucznychorazpozostałościmetalowe,np. gwoździe, śruby,okuciameblowe.Zgodnie z opinią m.in. Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ), kwalifikowanie jakodrewno energetyczne, a tym samym jako biomasa na cele energetyczne „wtórnego surowca drzewnegozawierającegotkankędrzewnąlubtkankędrzewnąpoddanąuprzednioobróbcefizycznej lubchemicznej,aw

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.3z8

szczególnościwymienionychwprojekcierozporządzenia: a)elementówdrewnianychporozbiórceobiektówwielkogabarytowychorazmalejarchitekturyoraz b)elementówwyposażeniawnętrzwycofanychzeksploatacjiwskutekzużyciafizycznegolubmoralnego"

stoi w sprzeczności z obecnie obowiązującymi przepisami w zakresie definiowania biomasy na celeenergetyczneorazwymagańjakościowych,awszczególnościz:- Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 22.04.2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji(Dz.U.z2011r.nr95,poz.558,wrazzpóźn.zmianami),wktórymbiomasazostałaokreślona jakoproduktyskładające się z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa spalane w celu odzyskaniazawartejwnichenergiioraznastępująceodpady:§2pkt lit. e)drewna, zwyjątkiemodpadówdrewna, któremogą zawierać związki fluorowcoorcianiczne lubmetale ciężkie, jakowynikobróbki środkamidokonserwacjidrewnalubpowlekania,wskładktórychwchodząwszczególnościodpadydrewnapochodzącezbudownictwaiodpadyzrozbiórki;-Ustawązdnia22czerwca2016r.ozmianieustawyoodnawialnychźródłachenergiiorazniektórychinnychustaw (Dz.U. z 2016poz. 925wraz zpóźn. zmianami),w której biomasa jestokreślona jako stałe lub ciekłesubstancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów,odpadów i pozostałości z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, oraz ziarnazbóż niespełniające wymagań jakościowych dla zbóż w zakupie interwencyjnym określonych w art. 7rozporządzenia Komisji (WE) nr 1272/2009 z dnia 11 grudnia 2009 r. ustanawiającegowspólne szczegółowezasadywykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007w odniesieniu do zakupu i sprzedaży produktówrolnychwramachinterwencjipublicznej(Dz.Urz.UEL349z29.12.2009,str.1,wrazzpóźn.zmianami)iziarnazbóż, które nie podlegają zakupowi interwencyjnemu, a także ulegająca biodegradacji część odpadówprzemysłowych i komunalnych, pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji doprzetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadówściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanejztermicznegoprzekształcaniaodpadów;-DyrektywąParlamentuEuropejskiegoiRady2009/28/WEzdnia23kwietnia2009r.wsprawiepromowaniastosowaniaenergiizeźródełodnawialnych,wktórejbiomasaoznaczaulegającąbiodegradacjiczęśćproduktówi odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa (łącznie z substancjami roślinnymiizwierzęcymi),leśnictwaizwiązanychdziałówprzemysłu,wtymrybołówstwaiakwakultury,atakżeulegającabiodegradacjicześćodpadówprzemysłowychimiejskich.Dodatkowymstajesięrównieżfakt,iżwytwórcaenergiielektrycznejzOZEwnioskującyowydanieświadectwapochodzenia lub składający deklarację udziałuw aukcjiOZE, zobowiązany jest do złożenia oświadczenia podrygoremodpowiedzialnościkarnejwynikającejzart.233§6ustawyzdnia6czerwca1997r.-Kodekskarny,żespalanabiomasaniejest(lubniebędzie)zanieczyszczonawceluzwiększeniajejwartościopalowej.Zatembrakograniczeńdladrewnapoddanegoobróbcefizycznej lubchemicznejmożedoprowadzićdoemisjisubstancjiszkodliwychpowstającychwtrakciespalaniatakichproduktów.BiomasajakopaliwozeroemisyjnewzględemCO2,amagazynwęglaorganicznego Rozporządzenieograniczadrewnoenergetycznedodrewnapozyskanegowlasach,zaliczającdoniegom.in. „drewno które zostało poddane długotrwałemu składowaniu w ramach zagospodarowania terenówobjętychwielkopowierzchniowymi szkodami lasów od czynników biotycznych i abiotycznych, któremoże byćpołączonezmagazynowaniemwęglaorganicznegomającymnaceluprzeciwdziałanieskutkom”.„Czystość czy koszerność” biomasy na cele energetyczne ma podstawowe znaczenie w zakwalifikowaniubiomasy jako zeroemisyjnej względem CO2. Przedsiębiorstwa energetyczne w Polsce są zobowiązane doprzedstawieniadowodówpodczasprocesuweryfikacjirocznejemisjiCO2,żespalanawinstalacjachbiomasaniejest zanieczyszczona innymi materiałami, ani paliwami kopalnymi. W celu wykazania koszerności spalanegopaliwa w postaci biomasy jest badanie biodegradowalnościbiomasy, co w wyniku skutkuje uznaniem, żebiomasa jest zeroemisyjna względem CO2. Biorąc pod uwagę powyższe, kwalifikowanie jako drewnoenergetyczne,atymsamymjakobiomasanaceleenergetyczne„wtórnegosurowcadrzewnegozawierającegotkankę drzewną lub tkankę drzewną poddaną uprzednio obróbce fizycznej lub chemicznej jest sprzecznezzałożeniamiodnoszącymisiędozeroemisyjnościwzględemCO2.

Mając na uwadze opinię środowiska naukowego, a dokładniePracowni Biologii Lasu Uniwersytetu

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.4z8

Wrocławskiego, w projektowanym rozporządzeniu traktuje się wszelkie drewno, które nie nadaje się doprzerobuprzemysłowego (zuwzględnieniemparametrówjakościowo-wymiarowychifizyko-chemicznych)jakodrewno na cele energetyczne. Jednocześnie prawie całkowicie pomija się wartośćbiologiczną martwychirozkradającychsiędrzew.Projektuwzględniajedyniew§3(pozyskiwaniedrewnaenergetycznego,októrychmowa w § 1 pkt 1 lit. a nie może prowadzić do zmniejszenia ilości drewna pozostawianego w lasach donaturalnego rozkładu w celu kształtowania właściwej różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych), aleograniczenia te dotyczą głównie drewna o drobnych rozmiarach i resztek pozrębowych. Natomiast martwedrzewa, np. „zdeprecjonowane biodegradacyjnie" (§ 2. p. 1.1.f) czy poddane „długotrwałemu składowaniu"(§2,p.1.1c,patrzniżej),mogłybybyćprzeznaczanenaceleenergetycznebezograniczeń.

Jeślicelemjest„przechowywaniewtymdrewniewęglaorganicznegoskutkującegozapobieganiemuwalnianiasię dwutlenkuwęgla do atmosfery ziemskiej” to drewno to nie powinno zostać spalone.W efekcie spalaniawszystekzmagazynowanywdrewniewęgielzostaniezamienionywCO2igwałtownieuwolnionydoatmosfery,a w rezultacie ilość CO2 w atmosferze wzrośnie. Lasy powinny jedynie zapewniać drewno opałoweprzeznaczoneindywidualnymodbiorcomlokalnym,comaolbrzymieznaczeniespołeczne.Zakładajączatem,żejeżelipriorytetemjestpowstrzymaniewzrostuemisjiCO2,toniepowinniśmywogólespalaćdrewnaz lasów,anienadający siędoprzerobuprzemysłowegosurowiecdrzewnypowinienbyćpozostawionynamiejscudojego naturalnego rozkładu. Pozostawione do naturalnego rozkładu drewno, nie tylkomagazynuje duże ilościwęgla, ale wzbogaca również glebę w substancje mineralne i próchnicę, co ma niewymierne znaczenie dlafunkcjonowanialasów.Przedstawiciele Greenpeace Fundacji Dzika Polska w swojej opinii podają, że z jednej strony pisząc o rolidługotrwale składowanegodrewnamającegona celu przeciwdziałanie zwiększaniu ilości dwutlenkuwęglawatmosferze, z drugiej zaś strony uznając taki surowiec jako biomasę na cele energetyczne przeznaczoną dospaleniaw elektrowni, świadomie zmierza się do przyspieszenia uwalniania dwutlenkuwęgla do atmosfery,czyli działa się wbrew ratyfikowanym przez Polskę porozumieniom mającym na celu ograniczenie emisjidwutlenkuwęgladoatmosfery.Cozpozostałościamizprzemysłupowstającymizzakładachprzerobudrewna?

Projektowanerozporządzeniewykonawczeograniczadostępnośćdrewnaenergetycznegowzakresiebiomasy pochodzącej z najbardziej oczywistego i tradycyjnego źródła, jakim są pozostałości poprodukcyjnez zakładów przemysłu drzewnego, a więc pozostałości powstające w zakładach przerobu drewna w postacitrocin,wiórów,zrębków,zrzynów,szczaplubpochodzącezprzetworzeniatychpostaci,wtymprzetworzeniadopostacibrykietów ipeletów.Wracającponowniedo zapisówwustawieoodnawialnych źródłachenergii,biomasą wykorzystywaną do produkcji energii są substancje pochodzenia roślinnego, które ulegająbiodegradacji, pochodzące z produkcji leśnej oraz odpady i pozostałości z przemysłu przetwarzającego ichprodukty. Wynika to również z uzasadnienia przedmiotowego tejże ustawy, która zakłada szerokiewykorzystaniebazysurowcowejbiomasydlaenergetykizawodowej.Oznaczać tomoże, że przedsiębiorstwa drzewne utracą jeden z dwóch najważniejszych, istniejących rynkówzbytu na te pozostałości, gdzie ten drugi stanowi zaledwie kilka kombinatów produkujących płyty wiórowe.Wydaje się, że to scenariusz kompletnie nieracjonalny z gospodarczego punktuwidzenia, ale ciężko równieżuwierzyćwtakąpomyłkęzestronyautorówtejdefinicji.

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.5z8

Według opinii m.in. Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ) niewpisaniew definicję drewna energetycznego pozostałości powstałych z przetwarzania drewna pełnowartościowego,możeskutkowaćwykluczeniemznacznej ilościbiomasypochodzenia leśnegonaceleenergetycznezkrajowejbazy surowców wykorzystywanych obecnie w zakładach energetycznych oraz skutkować pojawieniem sięznacznychutrudnieńwzagospodarowaniuprzezzakładyodpadówzprodukcjidrzewnej(kododpadów0301).Należy wspomnieć również, że projektowana definicja wyklucza również wykorzystanie odpowiednikadotychczasowego drewna o cechach spełniającychwymagania jakościowe określonew normach dla drewnaklasyjakościS4,comożewpłynąćnazmniejszonądostępnośćzasobówbiomasy.

Biomasazplantacjienergetycznych,plantacjikrzewówowocowychisadówniebędzieBIOMASĄAGRO?W projektowanym rozporządzeniu, jako drewno energetyczne zaliczono materiał pozyskany

z„użytkowania:sadów,plantacjikrzewówowocowych,plantacjienergetycznychorazuprawrolnych”,podczasgdywzakresiekoncesjiudzielonejprzezUrządRegulacjiEnergetykinaprodukcjęenergiiOZEjakiwnioskówowydanie świadectwa pochodzenia, biomasa wymieniona powyżej zaliczana jest do biomasy pochodzenianieleśnego tzw. „AGRO” spełniającej wymagania dotyczące udziału tej biomasy w ogólnej masie spalanejbiomasy(art .44.pkt3.ust.7.UstawyoOZE).Ponadtow§4.projektowanegorozporządzeniawskazano,że„surowiecdrzewny,októrymmowaw§1pkt2stanowidrewnoenergetyczne,jeżeliwrozumieniuodrębnychprzepisów, nie stanowi biomasy Agro”. Wydaje się być to o tyle trudne, ponieważ obecnie brakuje zapisuprawnego,którywprostdefiniowałbybiomasęAgro.Gdybyjednaktaksięstało,tozdecydowanietakasytuacjamogłabyskutkowaćprzyspieszeniemdecyzjio likwidacjiplantacjiprzezpodmiotyzajmującesię jejuprawązewzględu na zrównanie już teraz niskich cen na tę biomasę z cenami biomasy leśnej. Tym samymspowodowałobytouszczupleniebazysurowcowejbiomasyAgrowPolsce,któratomogłabywmyślaktualnychprzepisówprawnychstanowićtzw.„biomasęlokalną”,doktórejspalaniazobowiązanesąjednostkiwytwórczeOZE z biomasy. Dodatkowowarto zaznaczyć, że przyjęcie rozwiązaniawskazanego przez projektodawcę jestsprzecznezdotychczasowymstanowiskiemPrezesaUrzęduRegulacjiEnergetykizdnia4października2011r.wzakresie kwalifikacji biomasy na cele energetyczne oraz katalogiem surowców uznawanych za biomasąpochodzenianieleśnegoorazkatalogiemsurowcówuznawanychzabiomasąpochodzenianieleśnego.RównieżnormaPKN-CEN/TS14588wskazujenam,żeuprawaenergetycznato,,drzewalubroślinytrawiasteuprawianezprzeznaczeniemnapaliwo”.Zdrugiejstrony,wmyślprojektowanegorozporządzeniatylkodrewnopozyskanew lasach (w rozumieniu ustawy o lasach) z plantacji energetycznych jest drewnem energetycznym. Czy wzwiązkuz tymdrewnemenergetycznymnie jestbiomasapochodzącazuprawenergetycznychużytkowanychnagruntachrolnych?

Zgodnie z opiniami zgłoszonymi przez m.in. Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie orazPolskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ) punkt ten powoduje kontrowersje w zakresienazewnictwa i kwalifikacji drewna z użytkowania plantacji energetycznych, co wprowadza chaosinterpretacyjny.Deprecjacjadrewna,adługotrwałemagazynowaniepowyrębie

W rozporządzeniu jest ponadtomowam.in. "o innych surowcach drzewnych nadających się na celeenergetyczne", a chodzi dokładnie o "drewno zdeformowane podwzględem kształtu, nadmiernie przesyconesubstancjamiżywicznymi,zdeprecjonowanebiodegradacyjnielubabiotyczniewfaziewzrostudrzew,atakżenaskutek długotrwałego przelegiwania po pozyskaniu w lesie lub na składnicach drewna". Zgodnie z opiniąPolskiejIzbyGospodarczejPrzemysłuDrzewnegouznaniezadrewnoenergetycznedrewnaotychcechachjestniedopuszczalne,cowięcejogromnymmarnotrawstwemekonomicznymiekologicznymjestprzeznaczenienaceleenergetyczne jakiegokolwiek rodzajuwłóknadrzewnego,któremożebyćwykorzystywane jakosurowiecdodalszegoprzerobuwprzemyśle.

Zgodnie z opinią środowiska naukowego, a dokładnie przedstawicieli Pracowni Biologii LasuUniwersytetuWrocławskiegowświetleobecnegostanuwiedzypozostawianiedrewnainsitu,anieintensywnedziałania mające na celu usuwanie uszkodzonych martwych, drzew, sztuczne odnowienia, jest działaniemracjonalnym. Powstrzymanie się od ingerencji, zostawienie takich obszarów do naturalnej regeneracji, niewymagaponoszeniażadnychnakładówfinansowych.Cowięcejbadaniaprowadzonewwieluczęściachświata,w tym również w Polsce, wskazują, że nowe pokolenie drzew, które pojawia się w takich miejscach jestznaczniebardziejzróżnicowanebiologicznieniżnaobszarachpoddanychinterwencjiczłowieka.

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.6z8

Przedstawiciele organizacji WWF również nie widzą uzasadnienia do traktowania jako drewnoenergetyczne drewna, które jest „poddawane długotrwałemu składowaniu w ramach zagospodarowywaniaterenów objętych wielkopowierzchniowymi szkodami lasów od czynników biotycznych i abiotycznych, któremoże być połączone z magazynowaniem węgla organicznego mającym na celu przeciwdziałanie skutkomzwiększaniasięstężeniadwutlenkuwęglawatmosferzeziemskiej”.Jeżelitakiedrewnoniezostałouprzątniętezterenówowielkopowierzchniowychszkodachlasu,towywózjegostanowipotencjalnezagrożeniedlasiedliskorazgatunkówchronionychprzezdyrektywysiedliskowąiptasią.Otymwspominarównież„Instrukcjaochronylasu", stanowiąca załącznik do Zarządzenia nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 22listopada2011r.,wktórejzapisano:-rozdział3.2„Ochronaróżnorodnościbiologicznejwpraktyceleśnej":„Większośćzagrożonychignijącychgatunkówleśnejfaunyzwiązanajest,przynajmniejwczęściswojegocyklużyciowego,żestarymidrzewamiwróżnymstaniefizjologicznym(odzdrowych,poprzezzamierającenapniu,domartwych), drzewami dziuplastymi i pniakami. Drzewa i rozkładające się drewno to ostoje i siedliska tysięcyleśnychorganizmów(bakterii,grzybów,glonów,porostów,roślinnaczyniowych,mięczaków,owadów,płazów,gadów,ptakówidrobnychssaków).Organizmytesązagrożonem.in.wtedy,gdyzbytrygorystycznieusuwasięzlasuposusz,złomyiwywroty,spalaresztkipozręboweczygałęzie"-rozdział11.4„Wyznaczanieiusuwaniedrzewzasiedlonychprzezszkodnikiwtórne”:„Martwedrzewastojącelubleżąceorazpozostałościpoeksploatacyjneiwierzchołkiopuszczoneprzezszkodnikiżerujące pod korą, opanowane przez owady żerujące w drewnie, powinny być pozostawione w lesie do ichbiologicznegorozkładu."Powyższyzapisjestrównieżzgodnyzobowiązującymi„Zasadamihodowlilasu”jakozałącznikanr53DyrektoraGeneralnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2011 r., gdzie w paragrafie 48.4 mamy zapis, że „Zadrzewapożyteczneuważasię[…]wuzasadnionychprzypadkachtakżemartwe”.WedługWWFniemarównieżuzasadnienia do traktowania jako drewno energetyczne drewna, które jest „zdeformowane pod względemkształtu,nadmiernieprzesycone substancjami żywicznymi, zdeprecjonowanebiodegradacyjnie lubabiotyczniewfaziewzrostudrzew,atakżenaskutekdługotrwałegoprzelegiwaniapopozyskaniuwlesielubnaskładnicachdrewna”. Wspomniana już „Instrukcja ochrony lasu", stanowiąca załącznik do Zarządzenia nr 57 DyrektoraGeneralnegoLasówPaństwowych,mówiotym,że:Wceluzachowaniatrwałościlasuiciągłościjegofunkcjidążydoochronyróżnorodnościbiologicznejprzez:[…]g) pozostawianiew lesie tzw. drzew biocenotycznych do ich biologicznej śmierci i naturalnego rozkładu.Zadrzewabiocenotyczneuważasicnp.:a)żyweimartwedrzewamiejscowospróchniale(zezgnilizna)(hubami)[...]b) drzewa dziuplaste [...]c) drzewa o nietypowym pokroju, tzw. niezwykłe formy,czy też drzewapozbawionekoronynaskutekzłamania;d)drzewaznietypowymiformamimorfologicznyminp.szyszek,kory,gałęzi;"Ponadto,drewnonaskutekdługotrwałegoprzelegiwaniapopozyskaniuwlesielubnaskładnicachdrewna:•jestpotencjalnymsiedliskiemgatunkówobjętychochronąwramachdyrektywysiedliskowej,costwarzadużezagrożeniesprzeczności(punktu§1pkt.1lit.f)zprawodawstwemunijnymoraz• jest zasobem martwego drewna, który powinien zostać w lesie zgodnie z „Infrakcją ochrony lasu" oraz„Zasadamihodowlilasu",stądzapis(§1pkt.1lit.f)stoiwsprzecznościzobowiązującymizasadamigospodarkileśnej.

WartorównieżwspomniećoopiniiprzedstawicieliGreenpeaceFundacjaDzikaPolska,którzytwierdzą,że „drewno poddawane długotrwałemu składowaniu" to kategoria, w której żadnej roli nie będą odgrywałycechy jakościowo-wymiarowe, a jedynym wyznacznikiem będzie wspomniane "długotrwałe składowanie" i"zmiany fizyko-chemiczne".WedługGreenpeace, takiedrewnomożemiećbardzodużąwartośćprzyrodnicząjakosiedliskorzadkichgatunków,wtymchronionychprawem.DOKUMENTOWANIE„NIEKWESTIONOWANEGO”DREWNAENERGETYCZNEGO

Należy zwrócić uwagę, że niezależnie od zmian w definicjach wynikających z zapisów nowelizacjiustawy oOZE (Dz.U. z 2016 r., poz. 925) dotyczących rodzajówbiomasy (nowedefinicje biomasy lokalnej idrewnaenergetycznego–art.119i119a)orazobowiązkuspalaniabiomasylokalnej(art.61)mamywdalszymciągu do czynienia z potrzebą jej kwalifikowalności oraz uwierzytelniania źródeł pochodzenia. Te wszystkie

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.7z8

elementy wraz z oceną ryzyka, którą dokonują wytwórcy energii z OZE składają się na system oparty nazasadach należytej staranności, tzw. SNS. Na polskim rynku jest co najmniej kilka podmiotów świadczącychusługiwzakresiedokumentowaniapochodzeniabiomasy, jak równieżmożemyzidentyfikować różnemodeleusługwtymzakresie,m.in.audityuwierzytelniająceźródłapochodzeniabiomasypochodzącej z importu,czyteżcertyfikacjasystemuopartegonazasadachnależytejstarannościskierowanagłówniedowytwórcówenergiiz OZE i dużych operatorów posiadających status dostawcy bezpośredniego do jednostki wytwórczej. Rynekwypracowałrównieżdobrowolnerodzajecertyfikacji,awięcsystemopartynazasadachnależytejstaranności(SNS)dlabiomasynaceleenergetyczne,którytowprojektowanymrozporządzeniuwykonawczymdoart.119UstawyoOZEbędziewpisany, jako jedenzmodeliuwierzytelnianiacałego łańcuchadostawbiomasynaceleenergetyczne. Z całą pewnością jest to bardzo potrzebne narzędzie, powinno jednak zachować charakterdobrowolny. Jakiekolwiek próby wprowadzenia obowiązkowej certyfikacji będą zawsze odczytane jako„opodatkowanie”, i tak już mocno pokiereszowanej branży. Należy również zwrócić uwagę, że jakiekolwieksystemy certyfikacji nie dają stuprocentowej gwarancji, że system będzie szczelny i zapewni ochronę przedwszelkiminieprawidłowościami.

Praktyka oraz doświadczenia z innych branż bezspornie wykazały, że najlepszym sposobemzapewnienia prawidłowego nadzoru, przy jednoczesnym zachowaniu zasady dobrowolności i bezstronności,jest certyfikacja łańcucha dostaw przez tzw. Niezależna Stronę Trzecią. Najważniejszym jednak aspektemtakiegorozwiązaniajestkoniecznośćutworzeniajednolitegostandardu,którystanowiłbyjednolitekryteriumwprocesachcertyfikacji,jakrównieżopisywałbyzestawdobrychpraktykiwytycznychdlawszystkichpodmiotówuczestniczących w cyklu życia biomasy, a chcących stosować zasady systemu należytej staranności zarównoprzydostawach,jakizakupachbiomasynaceleenergetyczne.

Przykładem takiego standardu jest inicjatywa w ramach Krajowego SpisuUwierzytelnionejBiomasy–KSUB,dostępnanaportaluinformacyjnymwww.ksub.pl.

Jest to przykład całkowicie polskiej inicjatywy podmiotów uczestniczących w rynku biomasy skupiającychzarównoniezależnejednostkicertyfikujące,podmiotyzajmującesięweryfikacjąkwalifikowalnościąbiomasynaceleenergetyczne,jakiorganizacjiskupiającychbranżęenergetyczną.StworzonyiopiniowanyprzezniezależnyKomitet Techniczny standard certyfikacji o symbolu SWP-SNS-2015 SystemWeryfikacji Pochodzenia biomasyleśnej i AGRO, jest dokumentem ogólnie dostępnym i możliwym do stosowania jako zespół wytycznych idobrych praktyk przy wdrażaniu i doskonaleniu systemu opartego na zasadach należytej staranności (SNS)przezpodmiotyuczestniczącewcyklu życiabiomasyna celeenergetyczne.Należy równieżwspomnieć, żewprzypadku biomasy leśnej (drewna energetycznego) pochodzącej z importu, poświadczanie pochodzeniatakiego drewna wyłącznie za pomocą dokumentacji celnej wydaje się być niewystarczające do pełnegouwierzytelnienia jako drewno energetyczne. Z takiej dokumentacji możemy pozyskać jedynie informację okodzie taryfycelnej (kodcelny4401),któraoznacza„drewnoopałowewpostacikłód,szczap,gałęzi,wiązekchrustu lubw podobnych postaciach; drewnow postaci wiórów lub kawałków; trociny, drewno odpadowe iścinki drewniane, nawet aglomerowanew kłody, brykiety, granulki lubw podobne formy”, co nie daje naminformacji nt. materiału, w wyniku którego rozdrobnienia uzyskano drewno energetyczne.W takiej sytuacjiwiarygodnympoświadczeniemmógłby okazać się audit uwierzytelniający źródło pochodzenia takiej biomasyrealizowanyprzeztzw.NiezależnąStronęTrzecią.KONFLIKTINTERESÓW…

Biorąc pod uwagę, że corocznie pojawia się w Lasach Państwowych określona ilość drewnaniepełnowartościowego,wyczerpującegoznamionadrewnaenergetycznego,aponadtomającnawzględzie,żeco pewien czas polskie lasy są nawiedzane przez kataklizmy naturalne, których skutkiem jest pojawianie sięniejednokrotnie bardzo znaczących ilości drewna po klęskowego (które po długotrwałym przechowywaniustajesiędrewnemniepełnowartościowym)–niezbędnymdziałaniemzestronyLasówPaństwowychwydajesiębyć wykreowanie rynków właściwych drewna niepełnowartościowego, które to miałby zaspokoić potrzebywspólnot samorządowych oraz współkształtować bezpieczeństwo energetyczne kraju. Obydwie koncepcje

Materiałprzygotowanaprzez

Żadna część niniejszego dokumentu nie może być kopiowana ani przesyłana do osób trzecich jakąkolwiek techniką bez

pisemnej zgody Prezesa Zarządu BIOCONTROL Sp. z o.o.

Str.8z8

stanowiłyby element urzeczywistniania samowystarczalności energetycznej, zamkniętego bezodpadowego inie-emisyjnego obiegumaterii w ramach terytorium danego samorząduw połączeniu zwypełnianiem przezPolskęzobowiązańwzakresieprzyczynianiasiędodekoncentracjigazówcieplarnianychwatmosferzepoprzezprzetrzymywanienaskładnicachprzejściowychdrewnaniepełnowartościowegoorazspalaniedrewnazamiastpaliw kopalnych jako działanie przeciwdziałające narastaniu w atmosferze stężenia gazów cieplarnianych.Jednak w żadnym razie dążenie do kreowania drewna niepełnowartościowego nie powinno skutkowaćzmniejszeniemilościdrewnapozostawianegowlesiedlanaturalnegorozkładu.Zgodnie z koncepcją Dyrektora Lasów Państwowych realizacja sprzedaży drewna niepełnowartościowegopowinnacodozasadystanowićwykonywaniewspólnegoprzedsięwzięciajednostekorganizacyjnychwramachgospodarki leśnej. Drewno energetyczne powinno być drewnem „wynikowym”, pojawiającym się główniewnastępstwie porządkowania stanu sanitarnego drzewostanów dotkniętych poważnymi szkodami od wiatru,wody (zamieranie popowodziowe) czy ognia (pożarzyska). Niezależnie od tego drewnem energetycznympowinnobyć: drewnoodziomkowe (jeżeli przemawiają za tym takieokoliczności, jak zniekształcenie kształtupnia, daleko posunięta zgniliznawewnętrzna, przesycenie żywicami i inne zjawiska dyskwalifikujące drewnojako drewno energetyczne), drewno „nietrzymające” wymiarów z punktu widzenia wymagań przy jegoprzerobie mechanicznym i chemicznym, pozostałości pozrębowe, inne drewno, określone w stosownymrozporządzeniujakodrewnoniepełnowartościowe.Przedstawiciele m.in. producentów płyt drewnopochodnych do produkcji płyt wiórowych, pilśniowych orazMDF w Polsce, twierdzą jednak że drewno gorszej jakości, m.in. posuszowe, drewno z przebarwieniami,drewnoogorszymstopniuokrzesania,czyteżdrewnomałowymiaroweizasiedloneprzezkornikinadajesiędowykorzystania w sektorach innych niż sektor energetyczny, a więc do przemysłowego wykorzystania, cowykluczazakwalifikowaniegojakodrewnoenergetyczne.Należyteżzauważyć,żetzw."drewnopokornikowe",majaknajbardziejzastosowanieprodukcyjnewprzemyśle,ponieważjeszczeprzezdługiczaszachowujeswojewłaściwości doskonałego surowca (kornik żerujew łyku, alepod żadnympozoremnieniszczydrewna, którenadal nadaje się do przerobuw ramach normalnej obróbki tartacznej). Stojące drzewomartwe, które padaofiarą kornika, dopiero po upływie roku zaczyna tracić zastosowanie tartaczne. W niektórych warunkachdopieropo2-3 latach.Takasytuacjastwarzawarunkidosankcjonowanianiegospodarności,zagrażatrwałościzaopatrzenia w surowiec lub celowego gromadzenia i doprowadzania do deprecjacji drewna, które zpowodzeniemmożebyćprzerobioneprzezprzemysł.ZdaniemGreenpeaceFundacjiDzikaPolskaprzyjęcierozporządzeniaotworzydrogędozwiększeniapozyskaniadrewnazpolskichlasówibędziemiałonegatywnywpływnastanekosystemówleśnych.Przyjętawprojekcierozporządzenia definicja drewna energetycznego stanowi realne zagrożenie dla realizacji celów ochronyprzyrodypolskichlasóworazinteresówgospodarczychPolski.

Podsumowując,MinisterstwoŚrodowiskawuzasadnieniurozporządzeniatłumaczy,żewykorzystaniedrewnadocelówenergetycznychpomożePolscewypełnićcelewzakresiewykorzystaniaodnawialnychźródełenergii,jednakczaspokażeczyzgodniezzałożeniamiosiągniemyrównowagępomiędzyprzemysłemdrzewnymienergetykązawodowąwPolsce.SPRAWYFORMALNE

Przewidywany terminwejścia w życie projektowanego rozporządzenia wykonawczego to 1 stycznia2017 r. co związane jest z terminemwejściaw życie przepisuwprowadzającegodoustawy z dnia 20 lutego2015r.oodnawialnychźródłachenergiidefinicjidrewnaenergetycznego.Należydodaćrównież,żezgodniezinformacjąpodanąwuzasadnieniudoprojekturozporządzeniant.drewnaenergetycznegozdnia25listopada2016r.,omawianywniniejszymartykuleprojekt jestzgodnyzprawemUniiEuropejskiej iniewymagazatemprzedłożenia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej. Projekt ten nie zawiera też przepisówtechnicznych powodujących konieczność rozpoczęcia procedury notyfikacyjnej w rozumieniu przepisówrozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowegosystemunotyfikacjinorm iaktówprawnych (Dz.U.poz.2039, zpóźn. zm.). Zgodnie zart.7ustawyzdnia7lipca2005r.odziałalnościlobbingowejwprocesiestanowieniaprawa(Dz.U.poz.1414,zpóźn.zm.),projektzostałudostępnionywBiuletynieInformacjiPublicznejnastroniepodmiotowejRządowegoCentrumLegislacjiwserwisieRządowyProcesLegislacyjny.