dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 [email protected]

70
dr Małgorzata Starczewska- Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 [email protected] KONKURENCYJNOŚĆ KONKURENCYJNOŚĆ MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 2007 2007 „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”

description

„Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”. KONKURENCYJNOŚĆ MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 2007. dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 [email protected]. Agenda. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (GUS) Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan) - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 [email protected]

Page 1: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

dr Małgorzata Starczewska-KrzysztoszekWarszawa, 16.10.2007

[email protected]

KONKURENCYJNOŚĆ KONKURENCYJNOŚĆ MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

20072007

„Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”

Page 2: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Agenda

1. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (GUS)

2. Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan)

3. Czynniki budujące konkurencyjność sektora MŚP

(badania PKPP Lewiatan)

4. Czynniki ograniczające konkurencyjność sektora MŚP

(badanie PKPP Lewiatan)

Page 3: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Liczba przedsiębiorstw w 2005 r. wg klas wielkości (%)

96,33%

0,85%0,17%

2,66%

Mikro Małe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

Sektor przedsiębiorstw w Polsce zdominowany jest Sektor przedsiębiorstw w Polsce zdominowany jest przez mikroprzedsiębiorstwa, których działało przez mikroprzedsiębiorstwa, których działało w 2005 r. 1,615 mln, przy 1,676 mln wszystkich w 2005 r. 1,615 mln, przy 1,676 mln wszystkich

aktywnych firm.aktywnych firm.

Page 4: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Zatrudnienie w przedsiębiorstwach w 2005 r. - struktura wg klas wielkości przedsiębiorstw (%)

20,88%

24,44%

39,47%

15,22%

Mikro Małe Średnie Duże

MSP zatrudniały w 2005 r. 60% pracowników MSP zatrudniały w 2005 r. 60% pracowników pracujących w sektorze przedsiębiorstw.pracujących w sektorze przedsiębiorstw.

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

Page 5: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

… … miały również 60% udział w przychodach sektora miały również 60% udział w przychodach sektora przedsiębiorstw. Charakteryzowały się także przedsiębiorstw. Charakteryzowały się także

niższym współczynnikiem kosztów niż firmy duże.niższym współczynnikiem kosztów niż firmy duże.Przychody i koszty przedsiębiorstw wg klas wielkości - udział w

przychodach i kosztach ogółem (%, 2005 r.) Wskaźnik poziomu kosztów (%, 2005 r.)

24,4%

14,2%

22,1%

39,2% 39,7%

22,7%

14,4%

23,2% 94,6%

88,5%

95,9%

94,3%

0%

10%

20%

30%

40%

Mikro Małe Średnie Duże85%

90%

95%

100%

Udział w przychodach sektora przedsiębiorstw ogółemUdział w kosztach sektora przedsiębiorstw ogółemWskaźnik poziomu kosztów

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

Page 6: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Wartość brutto środków trwałych w sektorze przedsiebiorstw w 2005 r. - struktura wg klas

wielkości przedsiębiorstw (%)10,20%

21,50%58,00%

10,30%

Mikro Małe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

… … przychody te MSP osiągają dysponując 42% przychody te MSP osiągają dysponując 42% wartości środków trwałych brutto. wartości środków trwałych brutto.

Page 7: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Zysk brutto wypracowany przez przedsiębiorstwa, wg klas wielkości, 2005 r.

40,8%

12,7%14,8%

31,8%

Mikro Małe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

I w efekcie osiągają ponad 68% udział I w efekcie osiągają ponad 68% udział w zysku brutto. w zysku brutto.

70,3 mld zł

21,9 mld zł25,5 mld zł

54,8 mld zł

MSP = 117,7 mld zł

Page 8: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Rentowność obrotu brutto w przedsiębiorstwach wg klas wielkośći (%, 2005 r.)

7,7%8,6%

12,7%

6,8%5,1%

6,2%

0%

5%

10%

15%

Ogółem MSP Mikro Małe Średnie Duże

Ogółem MSP MikroMałe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

MSP charakteryzują się wyższą niż firmy duże MSP charakteryzują się wyższą niż firmy duże rentownością obrotu brutto. rentownością obrotu brutto.

Mikroprzedsiębiorstwa są najbardziej rentowną Mikroprzedsiębiorstwa są najbardziej rentowną grupą w sektorze przedsiębiorstw.grupą w sektorze przedsiębiorstw.

Page 9: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Zysk brutto przypadający na 1 przedsiębiorstwo (tys. zł; 2005 r.)

102,9 70,3 43,5 492,51 789,0

19 330,0

0,00

5 000,00

10 000,00

15 000,00

20 000,00

Ogółem MSP Mikro Małe Średnie Duże

Ogółem MSP MikroMałe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

… … ale zysk brutto przypadający na ale zysk brutto przypadający na 1 MSP jest bardzo niski, szczególnie 1 MSP jest bardzo niski, szczególnie

niski - w grupie mikroprzedsiębiorstw.niski - w grupie mikroprzedsiębiorstw.

Page 10: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Nakłady inwestycyjne w 2005 r. - struktura wg klas wielkości przedsiebiorstw (%)

11,80%

21,70%55,80%

10,60%

Mikro Małe Średnie Duże

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r, GUS luty 2007

Nakłady inwestycyjne MSP Nakłady inwestycyjne MSP są mniejsze niż niejsze niż nakłady inwestycyjne firm dużych.nakłady inwestycyjne firm dużych.

Page 11: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

OBRAZ SEKTORA MSP MSP to 99,8% ogólne liczby przedsiębiorstw MSP zatrudniają 60% pracujących w sektorze przedsiębiorstw MSP mają 60% udział w przychodach sektora przedsiębiorstw Który osiągają dysponując 42% aktywów trwałych sektora

przedsiębiorstw MSP charakteryzują się wyższą rentownością obrotu brutto niż

firmy duże Dzięki czemu wypracowują 68% zysku brutto sektora

przedsiębiorstw Jednak zysk brutto przypadający na 1 przedsiębiorstwo jest w

MSP bardzo niski

Mikroprzedsiębiorstwa są grupą firm o najwyższej rentowności, wysokiej „produktywności zatrudnienia” i wysokiej „produktywności płac”, ale bardzo niskiej wartości zysku brutto przypadającej na 1 przedsiębiorstwo.

Page 12: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Agenda

1. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (GUS)

2. Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan)

3. Czynniki budujące konkurencyjność sektora MŚP

(badania PKPP Lewiatan)

4. Czynniki ograniczające konkurencyjność sektora MŚP

(badanie PKPP Lewiatan)

Page 13: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Badanie „Konkurencyjność sektora MŚP”, PKPP Lewiatan, Badanie „Konkurencyjność sektora MŚP”, PKPP Lewiatan,

ankietowanie - CBOSankietowanie - CBOS

Badanie zostało przygotowane przez ekspertów PKPP Lewiatan i zrealizowane na zlecenie PKPP przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w okresie 19 lipca – 5 września 2007 r.

Badanie przeprowadzono na ogólnopolskiej losowej próbie 1093 aktywnych małych i średnich przedsiębiorstw prywatnych, firm będących własnością osób fizycznych lub spółek z większościowym udziałem kapitału prywatnego, w tym także sprywatyzowanych przedsiębiorstw Państwowych, zatrudniających od 2 do 249 pracowników.

Próba przedsiębiorstw MŚP została wylosowana z operatu GUS (REGON).Badane były przedsiębiorstwa zatrudniające 2 lub więcej pracowników, gdzie tytułem prawnym zatrudnienia jest terminowa lub bezterminowa umowa o pracę.

Wywiady z respondentami były realizowane metodą wywiadu bezpośredniego (face-to-face) przez ankieterów CBOS.

Page 14: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Tłem dla oceny kondycji MSP jest 6,2% wzrost PKB w 2006 r.

i 7,1% wzrost PKB w 1. połowie 2007 r.

2006 Wzrost spożycia o 4,8% Wzrost inwestycji o 15,6% Wzrost eksportu o 23,1% (euro)

2007 (1. połowa) Wzrost spożycia o 5% Wzrost inwestycji o 25,3% Wzrost eksportu o 14,4% Wzrost wynagrodzeń o 9% Wzrost zatrudnienia o 4,4% Brak bariery popytowej Występują bariery podaży: rynek pracy i stopień wykorzystania

mocy wytwórczych

Page 15: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Co zmieniło się w działalności firmy w latach 2004-2006 ? (i)

32,2

30,7

29,7

29,0

6,3

7,4

11,8

13,6

30,0

34,0

32,4

37,0

13,8

12,8

40,7

42,4

40,7

37,0

34,0

11,6

39,2

37,2

14,8

3,9

1,6

15,0

17,4

5,3

1,3

2

81,1

74,9

82,3

31,6

25,6

36,417,6

46,3

46,7

3,3

39,8

30,4

9,9 2,6

1,30,8

1,8

0,7

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Przychody ze sprzedaży'2004

Przychody ze sprzedaży'2005

Przychody ze sprzedaży'2006

Zysk'2004

Zysk'2005

Zysk'2006

Sprzedaż na eksport'2004

Sprzedaż na eksport'2005

Sprzedaż na eksport'2006

Udziały w rynku'2004

Udziały w rynku'2005

Udziały w rynku'2006

Znaczny wzrost, wzrost Bez zmian Znaczny spadek, spadek Nie dotyczy

Jak oceniają swoją kondycję małe i średnie firmy ? Jak oceniają swoją kondycję małe i średnie firmy ? To był dobry rok.To był dobry rok.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 16: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Jednak tylko 24% MSP zwiększyło inwestycje, Jednak tylko 24% MSP zwiększyło inwestycje, i to przede wszystkim w oparciu o kapitały własne.i to przede wszystkim w oparciu o kapitały własne.

Co zmieniło się w działalności firmy w latach 2004-2006 ? (ii)

29,3

30,8

3,6

2,7

11,1

12,8

36,9

45,7

16,9

9,8

45,7

31,1

4,4

3,6

0,2

0,6

0

8,4

2,9

21,6

88,2

79,1

88,0

44,3

32,0

60,7

24,2

4,9

2,1

36,1

7,9

44,3 1,3

8,5

30,3

29,4

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Inwestycje w majątek trwały'04

Inwestycje w majątek trwały'05

Inwestycje w majątek trwały'06

Korzystanie z funduszy unijnych'04

Korzystanie z funduszy unijnych'05

Korzystanie z funduszy unijnych'06

Zadłużenie'04

Zadłużenie '05

Zadłużenie '06

Znaczny wzrost, wzrost Bez zmian Znaczny spadek, spadek Nie dotyczy

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 17: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Co zmieniło się w działalności firmy w latach 2004-2006 ? (iii)

9,6

11,4

28,8

32,0

25,2

5,1

8,2

25,7

30,7

21

30,4

36,2

31

22,1

28,5

21,7

0,8

0,2

72,4

71,2

74,43,7

6,9

0,9

0,9

0,8

1,4

2,6

2,5

71,4

62,2

39,9

54,7

42,9

30,4

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Inwestycje w B+R'04

Inwestycje w B+R'05

Inwestycje w B+R'06

Wypuszczenie na rynek nowych produktów i usług'04

Wypuszczenie na rynek nowych produktów i usług'05

Wypuszczenie na rynek nowych produktów i usług'06

Nakłady na ochronę środowiska'04

Nakłady na ochronę środowiska'05

Nakłady na ochronę środowiska'06

Znaczny wzrost, wzrost Bez zmian Znaczny spadek, spadek Nie dotyczy

Spadło zainteresowanie inwestycjami w B+R Spadło zainteresowanie inwestycjami w B+R i wprowadzaniem na rynek nowych produktów, .i wprowadzaniem na rynek nowych produktów, .

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 18: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

MSP korzystają z dobrej koniunktury

Zwiększają przychody Zwiększają udziały w rynku Zwiększają zyskiale Nie zwiększają skłonności do inwestowania, w tym do

inwestycji w B+R Wycofują się ze sprzedaży na eksport Nie interesują się wprowadzaniem nowych produktów

i usług na rynek Finansują działalność i inwestycje przede wszystkim

ze środków własnych

Page 19: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

PytanieCzy koncentracja MSP na działaniach krótkookresowych wykorzystujących

dobrą koniunkturę to:

differentia specifica małych i średnich przedsiębiorstw

czy też Efekt istniejących ograniczeń instytucjonalnych

(formalnych i nieformalnych), które nie pozwalają MSP na działanie w długiej perspektywie

Page 20: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Oczekiwania MSP - Małe i średnie firmy oczekują Oczekiwania MSP - Małe i średnie firmy oczekują pozytywnych zmian, ich optymizm rośnie. pozytywnych zmian, ich optymizm rośnie.

Aczkolwiek nie dotyczy on eksportu.Aczkolwiek nie dotyczy on eksportu. Oczekiwania MSP dotyczące ich działalności w 2007 r.

(na tle oczekiwań i ich realizacji w 2006 r.)

69,546,7

65,346,3

12,13,3

30,217,6

21,039,8

37,019,4

12,812,8

39,440,7

31,4

9,511,6

3,810,7

14,86,8

1,60,3

5,15,32,4

20,4

82,379,9

24,936,436,729,5

73,7

72,9

6,9

22,523,3

14,6 2,3

1,80

0,10,3

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Przychody ze sprzedaży'2006 - oczekiwania

Przychody ze sprzedaży'2006 - realizacja

Przychody ze sprzedaży'2007 - oczekiwania

Zysk'2006 - oczekiwania

Zysk'2006 - realizacja

Zysk'2007 - oczekiwania

Sprzedaż na eksport'2006 - oczekiwania

Sprzedaż na eksport'2006- realizacja

Sprzedaż na eksport'2007 - oczekiwania

Udziały w rynku'2006- oczekiwania

Udziały w rynku'2006 - realizacja

Udziały w rynku'2007 - oczekiwania

Znaczny w zrost, w zrost Bez zmian Znaczny spadek, spadek Nie dotyczy

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 21: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

… … oraz - inwestycji w majątek trwały .oraz - inwestycji w majątek trwały .Brak również chęci do korzystania z dźwigni finansowej.Brak również chęci do korzystania z dźwigni finansowej.

Są za to ciągle duże oczekiwania dotyczące funduszy unijnych.Są za to ciągle duże oczekiwania dotyczące funduszy unijnych.

Oczekiwania MSP dotyczące ich działalności w 2007 r. (na tle oczekiwań i ich realizacji w 2006 r.) (ii)

36,5

24,2

30,7

20,3

2,1

12,1

6,4

4,9

45,5

44,3

9,8

12,3

31,1

31,6

2,3

1,3

0,8

0

0,3

3,3

7,7

30,3

59,7

88,0

75,3

24,7

60,7

56,34,4

39,4

18,0

48,4 18,8

1

13,8

28,8

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Inwestycje w majątek trwały'06 - O

Inwestycje w majątek trwały'06 - R

Inwestycje w majątek trwały'07 - O

Korzystanie z funduszy unijnych'06 - O

Korzystanie z funduszy unijnych'06 - R

Korzystanie z funduszy unijnych'07 - O

Zadłużenie'06 - O

Zadłużenie '06 - R

Zadłużenie '07 - O

Znaczny wzrost, wzrost Bez zmian Znaczny spadek, spadek Nie dotyczy

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 22: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Oczekiwania MSP dotyczące ich działalności w 2007 r. potwierdzają

koncentrację na celach krótkookresowych.

Nie odpowiadają jednak na pytanie o przyczyny koncentracji

na krótkim okresie.

Page 23: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Podział zysku netto w latach 2004-2006

50,0

60,2 63,3 58,5

100,0 100,0

50,0

36,7

39,8

41,5

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Średnia'2004 Średnia'2005 Średnia'2006 Dominanta'2004 Dominanta'2005 Dominanta'2006

Zysk zatrzymany w przedsiębiorstwieCzęść zysku wypłacona właścicielom (dywidenda)

Tezę o realizacji przez MSP krótkookresowych celów Tezę o realizacji przez MSP krótkookresowych celów potwierdza wyższa wypłata dywidendy, a także fakt, iż potwierdza wyższa wypłata dywidendy, a także fakt, iż

większość MSP wypłaciła dywidendę równą 50% większość MSP wypłaciła dywidendę równą 50% zysków.zysków.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 24: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy firma korzystała z kredytów/pożyczek w 2004 i 2005 r. ? (% MSP)

72,3 75,9

35,7

27,7 22,4

63,6

1,70,7

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2004 2005 2006

TAK NIE Odmowa odpowiedzi

I to przy malejącym wsparciu kapitałami I to przy malejącym wsparciu kapitałami zewnętrznymi ...zewnętrznymi ...

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 25: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy przedsiębiorstwo ma możliwość zaciągnięcia lub zwiększenia swojego zadłużenia długoterminowego ?

(% MSP)

12,6

68,8

12,6

6,2

13,4

54,4

19,2

11,9

68,3

10,6

8,1

12,5

0 20 40 60 80

Ma i planuje

Ma, ale nie planuje

Nie ma - przyczynyw ew nętrzne*/

Nie ma - przyczynyzew nętrzne**/

2004 2005 2006

*/ przyczyny wewnętrzne: trudności ze spłatą, brak zabezpieczeń**/ przyczyny zewnętrzne: zbyt uciążliwe formalności, niechęć banków do udzielania kredytów

...które są dostępne, ale przedsiębiorstwa nie ...które są dostępne, ale przedsiębiorstwa nie planują z nich korzystać.planują z nich korzystać.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 26: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

KONDYCJA MSP 2006/2007KONDYCJA MSP 2006/2007 Wzrost sprzedaży, zysków, udziałów w rynku Wzrost inwestycji tylko w 24% MSP Spadek zadłużenia Brak zainteresowania eksportem Brak zainteresowania wprowadzaniem na rynek nowych

produktów i usług Bardzo niski wzrost nakładów na B+R, na ochronę środowiska Spadek skłonności do innowacyjności

Oczekiwania w 2007 r. – „struktura” oczekiwań taka sama, ale „wartość” oczekiwań wyższa.

Page 27: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Agenda

1. Kondycja sektora przedsiębiorstw (GUS*/)

2. Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan)

3. Czynniki budujące konkurencyjność sektora MŚP

(badania PKPP Lewiatan)

4. Czynniki ograniczające konkurencyjność sektora MŚP

(badanie PKPP Lewiatan)

Page 28: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Co buduje siłę konkurencyjną MSP?Co buduje siłę konkurencyjną MSP?Cena czy innowacyjność ?Cena czy innowacyjność ?

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Czynniki decydujące o konkurencyjności MSP w latach 2004-2007 (i)

51,9

20,9

57,6

18,7

64,3

15,2

5,9

57,3

21,7

5,6

9,5

9,6

0 10 20 30 40 50 60 70

Cena produktów/usług

Jakość produktów/usług

Jakość obsługiklienta/trwałe relacje z

klientami

2004 2005 2006 2007

Page 29: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czynniki decydujące o konkurencyjności firmy w latach 2003-2005

5,8

5,6

6,2

4,7

4,2

5,5

2,9

0,6

4,3

2,9

2,6

0,9

1,8

4,4

1,0

1,5

0 2 4 6 8 10

Wąska specjalizacja,specjalistyczna wiedza i

umiejętności

Zdolność do dostosowaniaprodukcji/usług dowymagań klienta

Lokalizacja firmy

Nowatorski, innowacyjnycharakter produktów/usług

2004 2005 2006 2007

Cena i jakość.Cena i jakość.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 30: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czynniki decydujące o konkurencyjności MSP w 2007 r.

1,9

1,6

0,3

0,1

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0

Wizerunek przedsiebiorstw a

Kompetentni, dobrze zmotyw ow ani pracow nicy

Now oczesne metody zarządzania f irmą

Wykorzystyw anie bardziej now oczsesnych niż konkurencjatechnologii produkcji

2007

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Ale – co jest dobrym znakiem – MSP zauważają również Ale – co jest dobrym znakiem – MSP zauważają również wizerunek przedsiębiorstwa oraz kompetencje i wizerunek przedsiębiorstwa oraz kompetencje i

motywacje pracowników. motywacje pracowników.

Page 31: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czynniki, które będą decydowały o konkurencyjności MSP w najbliższych 2-4 latach - łącznie 3 najważniejsze(w odniesieniu do czynników decydujących w 2007 r.)

70,8

69,8

42,5

38,5

17,6

16,9

23,4

21,9

27,3

19,5

67,4

67,2

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Cena produktów/usług - 2007

Cena produktów/usług - (2-4)

Jakość produktów/usług - 2007

Jakość produktów/usług (2-4)

Jakość obsługi klienta/trwałe relacje z klientami - 2007

Jakość obsługi klienta/trwałe relacje z klientami (2-4)

Wąska specjalizacja - 2007

Wąska specjalizacja (2-4)

Zdolność do dostosowywania produkcji/usług do wymagań klienta - 2007

Zdolność do dostosowywania produkcji/usług do wymagań klienta (2-4)

Lokalizacja firmy - 2007

Lokalizacja firmy (2-4)

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

W najbliższych 2-4 latach koncepcja budowy pozycji W najbliższych 2-4 latach koncepcja budowy pozycji konkurencyjnej przez MSP nie ulegnie istotnej zmianie. konkurencyjnej przez MSP nie ulegnie istotnej zmianie.

Page 32: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

… … aczkolwiek – co jest dobrym prognostykiem – w aczkolwiek – co jest dobrym prognostykiem – w obszarach nowoczesnego podejścia do obszarach nowoczesnego podejścia do

konkurencyjności powinny nastąpić zmiany. konkurencyjności powinny nastąpić zmiany. Czynniki, które będą decydowały o konkurencyjności MSP

w najbliższych 2-4 latach - łącznie 3 najważniejsze (w odniesieniu do czynników decydujących w 2007 r.) (ii)

12,7

15,4

6,2

7,2

2,7

5,3

1,6

1,7

1,5

5,3

15,3

13,4

0 4 8 12 16 20

Wizerunek przedsiębiorstwa - 2007

Wizerunek przedsiebiorstwa - (2-4)

Kompetentni, dobrze zmotywowani pracownicy - 2007

Kompetentni, dobrze zmotywowani pracownicy (2-4)

Nowatorski, innowacyjny charakter produktów/usług - 2007

Nowatorski, innowacyjny charakter produktów/usług (2-4)

Nowoczesne kanały dystrybucji produktów/usług - 2007

Nowoczesne kanały dystrybucji produktów/usług (2-4)

Nowoczesne metody zarządzania przedsiębiorstwami- 2007

Nowoczesne metody zarządzania przedsiębiorstwami (2-4)

Wykorzystanie bardziej nowoczesnych niż konkurencja technologii produkcji - 2007

Wykorzystanie bardziej nowoczesnych niż konkurencja technologii produkcji (2-4)

Page 33: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Wiele czynników budujących pozycję konkurencyjną Wiele czynników budujących pozycję konkurencyjną firm wymaga inwestycji. W 2006 r. rozpoczęło firm wymaga inwestycji. W 2006 r. rozpoczęło

inwestycje mniej firm, niż w 2004 i 2005 r.inwestycje mniej firm, niż w 2004 i 2005 r.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Czy w latach 2004-2006 firma podjęła lub kontynuowała działania inwestycyjne ?

24,6 22,5

29,3

5,47,7

45,8 42,748,0

19,8

27,022,5

2,6

0

20

40

60

80

100

2004 2005 2006Firma powstała w 2007 r.Nie podjęto ani nie kontunuowano inwestycjiKontynuowano działania z lat poprzednich i rozpoczęto noweKontynuowano inwestycje z lat poprzednichRozpoczęto działania o charakterze inwestycyjnym

Page 34: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

48% MSP nie inwestowało w 2006 r. 48% MSP nie inwestowało w 2006 r. Ciągle znaczący wpływ na decyzje inwestycyjne miała Ciągle znaczący wpływ na decyzje inwestycyjne miała

koniunktura gospodarcza, a nie brak kapitału.koniunktura gospodarcza, a nie brak kapitału.

Najważniejsze przyczyny braku inwestycji w latach 2005-2006(łączne wskazania trzech najważniejszych przyczyn; %)

42,321,1

39,239,0

37,313,0

29,026,8

13,90,9

12,17,6

10,211,9

10,04,2

0 10 20 30 40 50

Oczekiwanie na poprawę koniunktury gospodarczej'2005

Oczekiwanie na poprawę koniunktury gospodarczej'2006

Niewykorzystane zasoby techniczne'2005

Niewykorzystane zasoby techniczne'2006

Zbyt duża niestabilność warunków gospodarowania'2005

Zbyt duża niestabilność warunków gospodarowania'2006

Brak popytu na rynku polskim'2005

Brak popytu na rynku polskim'2006

Oczekiwanie na dostęp do funduszy unijnych'2005

Oczekiwanie na dostęp do funduszy unijnych'2006

Brak dostępu do kapitału na inwestycje'2005

Brak dostępu do kapitału na inwestycje'2006

Brak strategii rozwoju'2005

Brak strategii rozwoju'2006

Zbyt wysokie ryzyko polityczne'2005

Zbyt wysokie ryzyko polityczne'2006

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

47,9% (71,3%) - koniunktura50,9% (49,4%) - czynniki wewnętrzne17,2% (47,3%) - niestabilność

w gospodarce8,5% (26,0%) - kapitał

Page 35: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

W co inwestowano w 2005 i 2006 r. (i)(łączne wskazanie czterech głównych obszarów; %)

32,0

29,3

30,1

24,3

28,1

34,3

27,9

20,1

27,9

23,6

25,9

30,6

22,4

18,4

21,2

10,7

20,5

14,6

0 5 10 15 20 25 30 35

Zakup maszyn i urządzeń ze względu na nową technologię'2005

Wprowadzenie nowych produktów i usług'2005

Zakup maszyn/urządzeń o podobnych parametrach, jakpoprzednie, w celu zwiększenia produkcji/usług'2005

Wymiana starych maszyn na nowe o podobnych parametrach coposiadane poprzednio i o podobnej wydajności'2005

Modernizacja środków transportu'2005

Poprawa jakości oferowanych dóbr/usług'2005

Budowa/zakup budynków, budowli'2005

Rozwój sieci sprzedaży'2005

Informatyzacja firmy'2005

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

‘2006

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Inwestycje skorelowane były z realizacją krótkookresowych Inwestycje skorelowane były z realizacją krótkookresowych celów – zwiększaniem zdolności do zaspakajania popytu.celów – zwiększaniem zdolności do zaspakajania popytu.

Page 36: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Nie zmieniają się źródła finansowania inwestycji – MSP Nie zmieniają się źródła finansowania inwestycji – MSP bazują na środkach własnychbazują na środkach własnych

Maleje udział kredytów bankowych. Maleje udział kredytów bankowych.

Z jakich źródeł firma finansowała inwestycje w latach 2005-2006 ?

37,2

18,712,7

10,5

9,0

1,4

1,9

2,0

3,0

54,4

31,916,6

0 10 20 30 40 50 60

2005

2006

Kapitały własne Zysk zatrzymany Kredyt bankowy Leasing Fundusze unijne Inne

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

} 69,1% - środki własne

} 73,1% - środki własne

Page 37: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Jaki jest poziom zadłużenia Pana(i) firmy (zobowiązania ogółem/aktywa ogółem) ?

2,3

64,2

55,0

16,3

21,9

10,7

14,6

5,6

2,6

1,5

1,0

0,7

2,5

1,0

0 10 20 30 40 50 60 70

Nie ma zadłużenia'2005

Nie ma zadłużenia'2006

Zobowiązania stanowią mniej niż 10% aktywów'2005

Zobowiązania stanowią mniej niż 10% aktywów'2006

Zobowiązania stanowią 10-20% aktywów'2005

Zobowiązania stanowią 10-20% aktywów'2006

Zobowiązania stanowią 21-50% aktywów'2005

Zobowiązania stanowią 21-50% aktywów'2006

Zobowiązania stanowią 51-80% aktywów'2005

Zobowiązania stanowią 51-80% aktywów'2006

Zobowiązania stanowią powyżej 80% aktywów'2005

Zobowiązania stanowią powyżej 80% aktywów'2006

Trudno powiedzieć'2005

Trudno powiedzieć'2006

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Dobra koniunktura wpłynęła istotnie na strukturę Dobra koniunktura wpłynęła istotnie na strukturę finansowania majątku przez MSP – spłaciły dużą część finansowania majątku przez MSP – spłaciły dużą część

swoich zobowiązań. swoich zobowiązań.

Page 38: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy świadomości MSP, że działania innowacyjne Czy świadomości MSP, że działania innowacyjne mogą zwiększyć ich siłę konkurencyjną – zmniejsza mogą zwiększyć ich siłę konkurencyjną – zmniejsza

się czy też podporządkowana została realizacji się czy też podporządkowana została realizacji bieżących celów ?bieżących celów ?

Czy firmie przydatne byłyby działania innowacyjne (2006) ?

4,8

37,857,4

Tak Nie Trudno powiedzieć

Czy firmie przydatne byłyby działania innowacyjne (2007) ?

9,0

51,7

39,3

Tak Nie Trudno powiedzieć

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 39: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Co jest barierą dla inwestycji w innowacje ?Co jest barierą dla inwestycji w innowacje ?Ciągle brak wiedzy o istniejących możliwościach uzyskania ulg w podatku Ciągle brak wiedzy o istniejących możliwościach uzyskania ulg w podatku

oraz brak wiedzy o innowacyjnych rozwiązaniach dotyczących oraz brak wiedzy o innowacyjnych rozwiązaniach dotyczących produktów/usług dostarczanych przez MSP na rynek.produktów/usług dostarczanych przez MSP na rynek.

Jakie czynniki zwiększyłyby innowacyjność firmy ? (i)(łączne wskazanie trzech głównych czynników; % MŚP)

53,5

52,6

46,0

31,5

43,6

32,5

11,2

18,1

24,6

12,4

0 10 20 30 40 50 60

Ulgi w podatkach związane z wprowadzaniem nowy ch technologii'2005

Ulgi w podatkach związane z wprowadzaniem nowy ch technologii'2006/7

Dostęp do kredy tów na pref erency jny ch warunkach'2005

Dostęp do kredy tów na pref erency jny ch warunkach'2006/7

Popy t na ry nku krajowy m na innowacy jne produkty '2005

Popy t na ry nku krajowy m na innowacy jne produkty '2006/7

Wiedza o innowacy jny ch rozwiązaniach doty czący ch produktów/usług dostarczany chprzez f irmę'2005

Wiedza o innowacy jny ch rozwiązaniach doty czący ch produktów/usług dostarczany chprzez f irmę'2006/7

Zniesienie barier w dostępie do kapitału'2005

Zniesienie barier w dostępie do kapitału'2006/7

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 40: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy firma kontynuuje lub zamierza podjąć sprzedaż na eksport ? (%)

6,6

2,2

0,6

8,7

4,6

0,10

5

10

Kontynuowanie sprzedaży naeksport

Rozpoczęcie sprzedaży naeksport

Rezygnacja ze sprzedaży naeksport

2006 2007

Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora MSP jest ich udział w eksporcieMSP jest ich udział w eksporcie. .

Odsetek firm-eksporterów wśród MSP nie jest dużyOdsetek firm-eksporterów wśród MSP nie jest duży..

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 41: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

AA mógłby być większy, gdyby instytucje państwowe mógłby być większy, gdyby instytucje państwowe zajmowały się nie tylko inwestorami zagranicznymi, ale także zajmowały się nie tylko inwestorami zagranicznymi, ale także

polskimi eksporterami i promocją Polski.polskimi eksporterami i promocją Polski.Co stanowi największe utrudnienie w podejmowaniu lub

prowadzeniu działalności eksportowej (2007 r.)?

46,8

40,8

21,4

15,7

7,3

9,9

16,7

20,3

25,9

0 10 20 30 40 50 60

Znajdowanie wiary godny chpartnerów biznesowy ch za granicą

Pozy skiwanie inf ormacji ozagraniczny ch ry nkach

Kurs walutowy

Odmienne regulacje prawne

Koszty transportu

Wy sokie koszty dostosowania dowy mogów ry nków zagraniczny ch

Nieef ekty wna działalność polskichpaństwowy ch placówek za granicą

Brak środków f inansowy ch

Słaby wizerunek produktówpolskich

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 42: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora MŚP jest Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora MŚP jest również porównanie własnych produktów/usług z również porównanie własnych produktów/usług z

odpowiednimi produktami w UE. odpowiednimi produktami w UE. W opinii MSP tracą one W opinii MSP tracą one przewagę cenową, a nie zyskują przewagi w innych przewagę cenową, a nie zyskują przewagi w innych

obszarach.obszarach.

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Cena79,3% (85,7%)Jakość83,6% (88,2%)Innowacyjność73,7% (74,7%)Dystrybucja52,1% (53,2%)

Czy produkowane wyroby/świadczone usługi są porównywalne z produktami/usługami

sprzedawanymi ma rynku UE ? (% MSP)

55,2

10,1 12,5 9,2

28,127,1

64,6 61,2

44,0 41,5

4,3 6,94,6

5,212,2 11,8

30,0 29,6

9,8 10,7 7,2 11,2 11,3 14,5 16,8 18,3

10,616,7 19,9

57,6

71,5 63,7

0

20

40

60

80

100

Pod względemceny'06

Pod względemceny'07

Pod względemjakości'06

Pod względemjakości'07

Pod względemnowatorstwa'06

Pod względemnowatorstwa'07

Pod względempromocji i

dystrybucji'06

Pod względempromocji i

dystrybucji'07

dużo bardziej atrakcyjne, bardziej atrakcyjne podobnedużo mniej atrakcyjne, mniej atrakcyjne brak zdania

Page 43: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Jakie formy wsparcia z funduszy unijnych są najlepsze? (i)

59,3

55,9

36,7

35,4

28,6

26,2

16,9

20,7

17,9

20,1

17,4

19,5

22,8

23,3

42,4

45,1

43,9

44,5

52,6

54,3

1,0

0,0

1,2

0,3

1,4

0,0

1,4

0,0

21,5

25,0

33,2

31,4

0 20 40 60 80 100

Tanie pożyczki na przedsięw zięcia innow acyjne'05

Tanie pożyczki na przedsięw zięcia innow acyjne'06

Kredyty poręczone przez fundusz poręczeniow y'05

Kredyty poręczone przez fundusz poręczeniow y'06

Dofinansow anie inw estycji w now oczesne technologie'05

Dofinansow anie inw estycji w now oczesne technologie'05

Dofinansow anie inw estycji zw iększających sklaędotychczasow ej produkcji'05

Dofinansow anie inw estycji zw iększających sklaędotychczasow ej produkcji'05

Najbardziej interesujące Mniej interesujące Nieistotne Trudno powiedzieć

Czy fundusze unijne mogą wspierać budowę Czy fundusze unijne mogą wspierać budowę pozycji konkurencyjnej przez MSP ?pozycji konkurencyjnej przez MSP ?

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 44: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

W opinii MSP – inwestycje w majątek trwały – tak.W opinii MSP – inwestycje w majątek trwały – tak.Zaczynają także interesować się szkoleniami.Zaczynają także interesować się szkoleniami.

Jakie formy wsparcia z funduszy unijnych są najlepsze ? (ii)

19,8

18,4

22,0

19,3

31,5

27,3

22,9

20,4

47,5

54,3

51

46,8

53,8

60

1,2

0,0

1,2

0,2

1,2

0,2

28,3

21,2

24,7

26,6

0 20 40 60 80 100

Dofinansowanie usług doradczych'05

Dofinansowanie usług doradczych'06

Dofinansowanie szkoleń'05

Dofinansowanie szkoleń'06

Wsparcie inicjatyw związanych z pozyskiwaniemzagranicznych rynków'05

Wsparcie inicjatyw związanych z pozyskiwaniemzagranicznych rynków'06

Najbardziej interesujące Mniej interesujące Nieistotne Trudno powiedzieć

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 45: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

POZYCJA KONKURENCYJNA MSPPOZYCJA KONKURENCYJNA MSP Siłą MSP są, i będą w najbliższej przyszłości, ceny. Rośnie znaczenie jakości jako podstawy budowy pozycji konkurencyjnej. MSP dostrzegają również wizerunek oraz kompetencje i motywacje

pracowników jako czynniki pozwalające budować pozycję konkurencyjną. Maleje znaczenie innowacyjności jako czynnika budowania siły

konkurencyjnej. Skłonność do inwestycji, szczególnie pozwalających realizować

długoterminowe cele, w tym inwestycji proinnowacyjnych – jest słabsza Utrzymuje się małe zainteresowanie MSP eksportem MSP bazują na ciągle silniejszej od konkurentów działających na rynku UE

pozycji cenowej, ale ta przewaga słabnie, a MSP nie zyskują innych przewag konkurencyjnych (jakość, innowacyjność, kanały dystrybucji)

Sytuacja ta będzie się utrwalać, bowiem MSP nie planują zmiany strategii budowy swojej pozycji konkurencyjnej

Page 46: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Kondycja MSP poprawia się

Konkurencyjność krótkoterminowa MSP

jest zadawalająca

Dlaczego MSP nie budują dzisiaj podstaw swojej

długookresowej konkurencyjności ?

Page 47: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Agenda

1. Kondycja sektora przedsiębiorstw (GUS*/)

2. Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan)

3. Czynniki budujące konkurencyjność sektora MŚP

(badania PKPP Lewiatan)

4. Czynniki ograniczające konkurencyjność sektora MŚP

(badanie PKPP Lewiatan)

Page 48: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Bariery rozwoju małych i średnich firm są od lat te same.

MSP od lat o nich mówią ...

Page 49: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Barierami rozwoju sektora MŚP są pozapłacowe koszty Barierami rozwoju sektora MŚP są pozapłacowe koszty pracy, podatki, procedury administracyjne, nieelastyczne pracy, podatki, procedury administracyjne, nieelastyczne

prawo pracy, szara strefa, ...prawo pracy, szara strefa, ... Jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na rozwój firmy i

jej sytuację ekonomiczną ? (i)

79,9

71,8

63,5

59,4

58,0

57,7

56,9

53,4

31,4

33,7

35,9

36,4

35,0

33,2

1,3

1,9

1,1

1,4

1,6

3,9

5,6

5,2

4,4

4,8

5,9

4,6

4,7

6,5

71,0

69,3

14,9

20,8

22,1

24,3

1,5

1,2

1,8

2,0

12,1

0 20 40 60 80 100

Pozapłacowe koszty pracy

Brak przejrzy stości, jednoznaczności podatków pośrednich (VAT)

Brak przejrzy stości, jednoznaczności sy stemu podatku dochodowego oddziałalności gospodarczej

Stawki podatku dochodowego od działalności gospdoarczej

Nieelasty czne prawo pracy

Konkurencja ze strony szarej stref y

Brak możliwości stosowania elasty czny ch f orm zatrudnienia

Brak wy kwalif ikowany ch pracowników

Procedury administracy jne

Konkurencja ze strony uprzy wilejowany ch przedsiębiorstw

utrudnienie w dużym stopniu, utrudnienie nie ma wpływuułatwienie w dużym stopniu, ułatwienie nie wiem

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 50: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

Jaki wpływ na poziom zatrudnienia w firmie miałoby obniżenie pozapłacowych kosztów pracy ?

62,320,8

15,31,6

Bardzo znaczący pozytywny wpływ na poziom zatrudnienia w firmieUmiarkowany wpływ na poziom zatrudnienia w firmieNie miałoby wpływu na poziom zatrudnieniaTrudno powiedzieć

Wysokie pozapłacowe koszty pracy ograniczająWysokie pozapłacowe koszty pracy ograniczająskłonność MSP do zwiększania zatrudnienia, skłonność MSP do zwiększania zatrudnienia,

powiększają szarą strefę.powiększają szarą strefę.

Page 51: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

Jakie przepisy prawa są dla MSP najbardziej uciążliwe ?

31,9

9,68,7

27,8

4,7

17,2

Ustawa o VAT Ustawa o PITKodeks Pracy Ustawa o CITUstawa o zamówieniach publicznych Inne

Ustawy podatkowe są najbardziej uciążliwymi Ustawy podatkowe są najbardziej uciążliwymi przepisami prawa – są niejasne i podlegają częstym przepisami prawa – są niejasne i podlegają częstym

zmianom, co zwiększa ryzyko działalności, a tym samym zmianom, co zwiększa ryzyko działalności, a tym samym wpływa negatywnie na konkurencyjność firm. wpływa negatywnie na konkurencyjność firm.

57,8%negatywnych wskazań na ustawy podatkowe

Page 52: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

Czy z punktu widzenia działalnosci firmy ważne byłoby wprowadzenie jednolitej stawki podatku VAT ?

60,328,2

11,5

Tak Nie Nie mam zdania

Przy barierach podatkowych MSP zwracają również Przy barierach podatkowych MSP zwracają również uwagę na podatek VAT, którego niejednolita stawka uwagę na podatek VAT, którego niejednolita stawka

rodzi wiele problemów.rodzi wiele problemów.

Page 53: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

Które z poniższych rozwiązań dotyczących podatków jest najważniejsze z punktu widzenia działalności firmy

47,1

36,0

16,10,9

Obniżenie stawki podatkowej od dochodów (PIT/CIT)Bezpieczeństwo podatkoweRozszerzenie katalogu wydatków uznawancyh za koszty uzyskania przychodów Trudno powiedzieć

Prawie połowa MSP chciałaby obniżenia stawki Prawie połowa MSP chciałaby obniżenia stawki podatku dochodowego (PIT/CIT). Niezmiernie ważne podatku dochodowego (PIT/CIT). Niezmiernie ważne

jest dla nich również bezpieczeństwo podatkowe.jest dla nich również bezpieczeństwo podatkowe.

Page 54: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy liberalizacja regulacji prawnych związanych z zatrudnieniem ograniczy łamanie tych przepisów ?

(% MSP)

10,2

44,7

28,0

15,9

1,10

10

20

30

40

50

Tak, w 100% Tak, w bardzodużym stopniu

Tak, nieznacznie Nie ograniczy Nie wiem

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

54,9%

Nieelastyczne prawo pracy wpływa na nieprzestrzeganie Nieelastyczne prawo pracy wpływa na nieprzestrzeganie przez pracodawców przepisów dotyczących zatrudnienia. przez pracodawców przepisów dotyczących zatrudnienia. Większość pracodawców uważa, że problem ten ulegnie Większość pracodawców uważa, że problem ten ulegnie

marginalizacji wraz z liberalizacją regulacji.marginalizacji wraz z liberalizacją regulacji.

Page 55: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Negatywny wpływ na rozwój MSP mają również zaburzenia Negatywny wpływ na rozwój MSP mają również zaburzenia w konkurencyjności na rynku wywołane w konkurencyjności na rynku wywołane

konkurencją ze strony szarej strefy.konkurencją ze strony szarej strefy.

Czy istnienie szarej strefy w branży zmniejsza konkurencyjność Pana(i) firmy ? (2007)

50,0%50,0%

Tak Nie

O ile byłyby wyższe przychody Pana(i) firmy, gdyby część firm Pana(i) branży nie działała w szarej strefie?

2,7

12,4

26,6

22,5

33,5

2,2

0

10

20

30

40

Nie byłybywyższe

o 5% 6-10% 11-20% powyżej 20% Trudnopowiedzieć

Page 56: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy w Pana(i) firmie w okresie styczeń 2006 - czerwiec 2007 istniał problem braku pracowników ?

8,7 10,8 13,0 11,5

56,0

0

20

40

60

Niepotrzebowaliśmy

w tym okresienowych

pracowników

Potrzebowaliśmy,ale bez trudu udało

się ich znaleźć

Potrzebowaliśmy,znaleźliśmy z

pewnym trudem ijuż ich nie

potrzebujemy

Potrzebowaliśmy,znaleźliśmy ich ztrudem, ale nadal

potrzebujemypracowników

Potrzebowaliśmy,ale ich nie

znaleźliśmy i nadalich potrzebujemy

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Aż 11,5% MŚP potrzebowała w ciągu ostatniego 1,5 roku pracowników i nie może ich do dzisiaj znaleźć.

Page 57: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Pracownicy w jakich specjalnościach byli Pana(i) firmie potrzebni ?

27,0

23,2

13,311,1 10,4

2,7

7,1

32,8

0

10

20

30

40

Pracownicysprzedaży

Specjaliści Wykwalifikowanipracownicybudowlani

Pracownicyniewykwalifikowani

Wykwalifikowanioperatorzy maszyn

Kierowcy Kadra menedżerska Inni

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

I to nie budowlańcy byli najbardziej poszukiwanymi pracownikami, a handlowcy.

Page 58: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Poszukiwane specjalności oraz czas poszukwiania (w miesiącach)

32,8

27

23,2

13,311,1 10,4

2,7

7,1

4,2

3,4

4,3

3,63,2

2,1

4,3

2,0

0

5

10

15

20

25

30

35

Pracownicysprzedaży

Specjaliści Wykwalifikowanipracownicybudowlani

Pracownicyniewykwalifikowani

Wykwalifikowanioperatorzy maszyn

Kierowcy Kadramenedżerska

Inni0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

Specjalność Czas poszukiwania (w miesiącach)

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Aczkolwiek to handlowców najkrócej (przeciętnie) szukały MSP. I osób na stanowiska menedżerskie.

Page 59: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czynniki wpływające na wzrost wynagrodzeń

14,0

3,60,1

5,0

71,8

20,0

3,6

76,8

0,24,3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Wyniki finansowe Rynek pracy Inflacja Związki zawodowe Inne

2006 2007

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Czy sytuacja na rynku pracy przekładała się na przyczyny wzrostu wynagrodzeń ? Wydaje się, że tak, ale ciągle najistotniejsze dla decyzji o podwyżkach były wyniki

finansowe MSP.

Page 60: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Czy Pana(i) firma musiała zaoferować w okresie styczeń 2006-czerwiec 2007 wyższe niż planowała

wynagordzenia, aby pozyskać nowego pracownika ?

53,6

46,4

Tak, firma musiała zaoferować wyższe niż planowała wynagrodzenie,m aby pozyskać nowego pracownika

Nie, firma nie musiała oferować wyższego wynagrodzenia aby pozyskać nowego pracownika

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Wśród firm, które poszukiwały pracowników, aż 46,4% musiało zaoferować wyższe niż planowało wynagrodzenie,

aby pracownika pozyskać.

Page 61: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Jeśli Pana(i) firma musiała zaoferowac wyższe niż planowała wynagrodzenie aby pozyskać nowego

pracownika, jaka była skala tej podwyżki ?

33,7

19,221,9

1,0

17,4

6,9

0

10

20

30

40

do 5% 6-10% 11-15% 16-20% powyżej 20% nie pamiętam

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Skala tych podwyżek dla największej grupy MSP odpowiadała wzrostowi wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw 50+.

Page 62: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Uciążliwe procedury administracyjne Uciążliwe procedury administracyjne to koszty dla przedsiębiorstw i dla całej gospodarki.to koszty dla przedsiębiorstw i dla całej gospodarki.

Czy uzyskanie pozwolenia na budowę było bardziej uciążliwe niż w ubiegłych latach ? (2007)

34,8%

32,4%

47,5%

1,0%

Tak, zabrało więcej czasu Tak wymagało więcej formalnościNie Trudno powiedzieć

Jak długo trwało uzyskanie pozwolenia na budowę ?

12,3

20,6

28,9

20,8

2,9

14,0

0

10

20

30

do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-18 miesięcy powyżej 1.5 roku

Page 63: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

..

Czy w obecnych warunkach funkcjonowania gospodarki uważa Pan(i), że w przypadku sporów z innymi

przedsiebiorcami system prawny zapewni egzekucję praw wynikających z umowy ? (2007)

3,0%17,2%

21,1%

16,3%

42,5%

Zdecydow anie tak Raczej takRaczej nie Zdecydow anie nieTrudno pow iedzieć

Słabość sądów gospodarczych nie zapewnia Słabość sądów gospodarczych nie zapewnia szybkiego rozwiązywania problemów.szybkiego rozwiązywania problemów.

Page 64: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Ocena obsługi firm przez pracowników poszczególnych urzędów administracji państwowej

33,2

20,2

9,9

13,3

9,2

61,7

73,6

40,5

5,9

19,3

17,0

23,8

33,0

43,5

44,3 24,9

4,5

21,0

0% 20% 40% 60% 80% 100%

ZUS

Urząd Skarbowy

Inspektor Pracy'05

Urząd Pracy

SANEPID

Bardzo zła, raczej zła Bardzo dobra, raczej dobra Brak zdania Nie dotyczy

Uciążliwe procedury administracyjne są „wspierane” przez sposób Uciążliwe procedury administracyjne są „wspierane” przez sposób obsługi firm w niektórych urzędach administracji państwowej – złą obsługi firm w niektórych urzędach administracji państwowej – złą

organizację pracy, brak profesjonalizmu, biurokratyczne podejścieorganizację pracy, brak profesjonalizmu, biurokratyczne podejście do klientów. Ranking w takim podejściu ciągle wygrywa ZUS, ale jest

już znacznie lepiej.

Page 65: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Jaki % czasu kierownictwo firmy poświęca na wykonywanie poszczególnych zadań ?

16,9

21,5

9,1

5,3

4,2

16,6

12,7

11,0

0 5 10 15 20 25

Pozy skiwanie nowy ch kontraktów/klientów

Bieżące prace w f irmie, które leżą w kompetencji pracowników niższegoszczebla

Dopełnianie różny ch f ormalności urzędniczy ch

Kontrolowanie ef ektów pracy pracowników

Analizowanie zmian otoczenia konkurency jnego

Kontrolowanie pracowników podczas wy kony wania przez nich czy nności

Lektura bieżącej prasy , czasopism branżowy ch

Uczestnictwo w spotkaniach branżowy ch

Kierownictwo firm nie może optymalizować Kierownictwo firm nie może optymalizować swojego czasu pracy – przeszkadza w tym swojego czasu pracy – przeszkadza w tym

konieczność dopełniania różnych formalności konieczność dopełniania różnych formalności urzędniczych, które pochłaniają 16,6% ich czasu urzędniczych, które pochłaniają 16,6% ich czasu

pracy (1,2 godz.).pracy (1,2 godz.).

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Page 66: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan

Przyczyny rozważania możliwości przeniesienia działaności do krajów UE (2007)

(respondent wskazywał 3 odpowiedzi)

59,2

52,2

28,3

11,2

30,2

39,4

0 20 40 60

Mniejsze barieryadministracyjne

Niższe opodatkowaniedziałalności gospodarczej

Większa stabilnoścdziałaności gospodarczej

Niższe koszty pracy

Lepiej rozwiniętainfrastruktura

Mniejsze ryzyko polityczne

Bariery, z którymi MSP muszą sobie radzić od wielu lat Bariery, z którymi MSP muszą sobie radzić od wielu lat powoduje, że 4,7% firm rozważa możliwość przeniesienia powoduje, że 4,7% firm rozważa możliwość przeniesienia

działalności do innych krajów UE.działalności do innych krajów UE.

Page 67: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

Bariery rozwoju MSP’2007Bariery rozwoju MSP’2007 Wysokie pozapłacowe koszty pracy Brak przejrzystości, jednoznaczności podatków Wysokie podatki i wysoki koszt ich pobierania Nieelastyczne prawo pracy Konkurencja ze strony szarej strefy Brak wykwalifikowanych pracowników Nieefektywne procedury administracyjne Konkurencja ze strony uprzywilejowanych przedsiębiorstw Zatory płatnicze Biurokratyczne procedury bankowe Niski poziom infrastruktury gospodarczej Popyt na produkty/usługi na rynku polskim Sytuacja polityczna w kraju ..............................

Page 68: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE Krótkoterminowa pozycja konkurencyjna polskich MSP jest dobra,

ale MSP nie inwestują w tworzenie długoterminowej konkurencyjności

Przyczyny braku koncentracji na długookresowych celach tkwią w formalnych i nieformalnych barierach instytucjonalnych, których ciągle nie udaję się zreformować

MSP prawie wyczerpały swoje „krótkoterminowe” rezerwy konkurencyjności. Gdy przyjdzie okres osłabienia koniunktury – będą traciły swoje pozycje konkurencyjne, a w konsekwencji – upadały.

Niezbędne jest przyspieszenie reform instytucjonalnych – tylko one mogą „otworzyć” MSP na działanie w długim okresie.

Page 69: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

To, jak dzisiaj działają małe i średnie To, jak dzisiaj działają małe i średnie przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa

- koncentracja na celach krótkookresowych – - koncentracja na celach krótkookresowych – to rodzajto rodzaj

przedsiębiorczegoprzedsiębiorczego„włoskiego strajku”.„włoskiego strajku”.

Ani przedsiębiorstwa, ani gospodarka nie wytrzymają tego długo !

Page 70: dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 16.10.2007 mkrzysztoszek@prywatni.pl

PODZIĘKOWANIAPODZIĘKOWANIADLADLA

Europejskiego Funduszu Europejskiego Funduszu Leasingowego S.A.Leasingowego S.A.

dzięki któremu możliwa jest realizacja badania i organizacja konferencji