Misją Ministerstwa Gospodarki jest stworzenie najlepszych w Europie warunków prowadzenia działalności gospodarczej

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - ENERGIA – INNOWACJE

Dokonania Ministerstwa Gospodarki w latach 2007-2011

WARSZAWA 2011

2

3

Spis treści

1. WSTĘP 5

2. ODBLOKOWUJEMY POTENCJAŁ POLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW 6 Pierwsza ustawa deregulacyjna 6 Druga ustawa deregulacyjna 9 Elektroniczna gospodarka 11 Rozwiązanie problemu spreadów 11

3. MG WSPIERA INNOWACJE 12 Centra Badawczo – Rozwojowe 12 Kredyt technologiczny 12 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 12 Bon na innowacje 13 Wsparcie na uzyskanie grantu 14 Łączymy naukę z biznesem 14 Informatyka polską specjalnością 14 Rośnie potencjał polskiego sektora kosmicznego 14 Odkrycia i wynalazki 15 Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki 15

4. PRZYCIĄGAMY DO POLSKI INWESTYCJE 16 11 mld euro inwestycji zagranicznych w Polsce w 2011 r. 16 Największe inwestycje objęte programami wieloletnimi 16 Wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki 17 Kierunki rozwoju specjalnych stref ekonomicznych 17 Centra Obsługi Inwestorów i Eksporterów w każdym województwie 18 PPP szansą na rozwój inwestycji 18

5. WSPIERAMY PRZEDSIĘBIORCÓW 19 Pomoc dla firm poszkodowanych wskutek powodzi 19 Nowe kredyty dla eksporterów w ofercie BGK 19 Wsparcie eksportu w formule de minimis 19 Absolwenci zakładają działalność gospodarczą 19 Przedsiębiorców wspiera PARP 20 Rozwiązanie problemu opcji walutowych 21 Wsparcie prywatyzacji pracowniczej 21 Wzrost polskiego eksportu po kryzysie 22 Zerowy VAT na usługi portowe 23

6. MG KOORDYNUJE KRAJOWY PROGRAM REFORM 24

4

7. OFFSET 25 Wojskowe korzyści ze współpracy z LMC 25 Zysk dla uczelni medycznych z umowy z EADS-CASA 25

8. ENERGETYKA 26 Polityka energetyczna Polski do 2030 r. 26 Wykorzystanie krajowych źródeł energii 28 Polsko-rosyjskie porozumienie ws. dostaw gazu ziemnego 30 Rozwijamy konkurencję na rynków energii 30 Inwestycje infrastrukturalne w ramach PO IŚ 31 Budowa połączeń transgranicznych 32 Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej 33

5

WSTĘP

Lata 2007-11 obfitowały w wydarzenia, które istotnie wpłynęły na sytuację ekonomiczną Polski. Konsekwentne i zrównoważone działania, jakie w tym okresie podejmowało Ministerstwo Gospodarki, skutecznie pomogły w utrzymaniu odpowiedniej dynamiki rozwoju krajowej gospodarki pomimo światowego kryzysu.

W rezultacie Polska jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się krajów w Europie. Jesteśmy postrzegani jako państwo prężne i odporne na skutki zewnętrznych wstrząsów.

Sytuacja polskiej gospodarki wygląda korzystnie zarówno na tle państw strefy euro, jak i naszego regionu. W 2009 r. jako jedyny kraj w UE Polska odnotowała wzrost gospodarczy (1,6 proc.) i pozostawała w gronie liderów w 2010 r. (wzrost o 3,8 proc.).

Pozytywne tendencje w gospodarce można również zauważyć w I kwartale 2011 r. Wzrost PKB wyniósł 4,4 proc., a produkcji sprzedanej przemysłu - 9,1 proc. Korzystne wyniki makroekonomiczne przełożyły się na poprawę sytuacji finansowej rodzimych przedsiębiorstw.

Dla utrzymania wzrostu PKB kluczowe było zachowanie wysokiej konsumpcji krajowej, skutecznej walki z bezrobociem i stopniowego wzrostu płac.

Dekompozycja popytowa PKB

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

Ikw 2007

IIkw 2007

IIIkw 2007

IVkw2007

Ikw 2008

IIkw2008

IIIkw2008

IVkw2008

Ikw2009

IIkw2009

IIIkw2009

IVkw2009

Ikw2010

IIkw 2010

IIIkw 2010

IVkw2010

Ikw2011

%

Spożycie indywidualne Spożycie zbiorowe Akumulacja brutto Eksport netto

6

ODBLOKOWUJEMY POTENCJAŁ POLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW

MG konsekwentnie usuwa z systemu prawa bariery związane z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Przygotowana przez resort ustawa o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców wraz z kolejnymi ustawami uproszczeniowymi stanowi kompleksową reformę prawa gospodarczego.

Pierwsza ustawa deregulacyjna

Pierwsza ustawa deregulacyjna to najbardziej obszerna zmiana prawa gospodarczego. Głównym rezultatem tej regulacji jest zwiększenie wolności gospodarczej w Polsce oraz wprowadzenie zasady zaufania państwa do obywatela, w tym przedsiębiorcy. Dzięki tej ustawie oszczędności dla obywateli i przedsiębiorstw wyniosą ok. 5 mld zł rocznie.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ustawę to:

oświadczenia zamiast zaświadczeń - rewolucyjna zmiana znosząca wymóg składania ponad 200 zaświadczeń, m.in. o zarobkach, niezaleganiu z płatnościami do Urzędu Skarbowego, opłaceniu składek ZUS czy posiadanych numerach NIP i REGON. Informacji na ten temat przedsiębiorca nie musi już potwierdzać osobnym dokumentem.

kopie w miejsce oryginałów - obowiązek dołączania do składanych wniosków oryginałów dokumentów lub ich poświadczonych kopii został zastąpiony wymogiem załączenia jedynie zwykłych kopii. Zmiana znacznie ułatwi postępowania sądowe, odciąży kosztowo obywatela oraz przyspieszy okres poświadczania uprawnień, wykształcenia czy stanu cywilnego.

łatwiej i taniej dla przedsiębiorców i wolnych zawodów - w wielu przypadkach obowiązek uzyskiwania zezwoleń na wykonywanie działalności gospodarczej został zastąpiony zwykłym wpisem do rejestru. Także w przypadku niektórych wolnych zawodów, takich jak pielęgniarka, lekarz, położna, zredukowano wymagania dotyczące składanych dokumentów, co ułatwi rozpoczęcie własnej praktyki. Obniżone zostały również koszty wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego: opłaty związane z rejestracją nowego podmiotu zredukowano z 1000 do 500 zł, a za wpisanie zmian do rejestru – z 400 do 250 zł. Niższe koszty ponosić będą również stowarzyszenia i fundacje.

nowe możliwości przekształcania przedsiębiorców – osób fizycznych – nowe przepisy dają możliwość przekształcenia się przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową. Spółka taka zachowa dotychczasowe prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego – w tym zezwolenia, koncesje, czy ulgi (z wyłączeniem praw i obowiązków wynikających z prawa podatkowego). Ustawa umożliwia też przekształcenie spółdzielni pracy w spółkę prawa handlowego, także ze skutkami sukcesji uniwersalnej.

7

Pakiet dla przedsiębiorców

Poza pierwszą ustawą deregulacyjną Ministerstwo Gospodarki przygotowało zmiany w następujących aktach prawnych:

ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (SDG) I etap – nowelizacja wprowadziła możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na okres od miesiąca do 2 lat oraz rozszerzyła przepisy dotyczące wiążącej interpretacji prawa. Ponadto uproszczone zostały zasady wykonywania kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorców. II etap zmian w ustawie wprowadził tzw. „jedno okienko”, w którym można było dokonać wszelkich formalności związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej. Od 1 lipca 2011 r. realizowana jest idea tzw. „zero okienka”, czyli pełna obsługa obywateli drogą elektroniczną, bez konieczności odwiedzania urzędów. W tym celu stworzona została platforma informatyczna Centrala Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej.

ustawa o rachunkowości – podniesiono z 800 tys. euro do 1,2 mln euro próg rocznych przychodów dla obowiązku prowadzenia pełnej księgowości przez małych i średnich przedsiębiorców.

Ordynacja podatkowa - do polskiego systemu prawa podatkowego wprowadzono zupełnie nową instytucję - domniemanie uczciwości podatnika. W przypadku podejrzeń o naruszenie prawa obywatel nie będzie ponosił ich negatywnych konsekwencji, dopóki nie zapadnie ostateczna decyzja albo prawomocne orzeczenie sądu. Podatnik nie jest więc zobowiązany np. do zapłaty podatku na podstawie decyzji organu pierwszej instancji. Nowością jest także zawiadamianie podatnika o planowanej u niego kontroli.

ustawa o izbach gospodarczych – ułatwiła organizowanie się przedsiębiorców w izbach. Umożliwiła także oddziałom izb lepsze prowadzenie działalności statutowej, m.in. poprzez prawo uzyskiwania osobowości prawnej.

Prawo dewizowe i Kodeks cywilny – została zniesiona zasada walutowości w Polsce. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą rozliczać się w walutach wymienialnych, innych niż polski złoty, bez obowiązku uzyskania zezwolenia Prezesa NBP. Ułatwia to rozliczenia, bez konieczności przeliczania obcych walut na polską złotówkę, i zmniejsza ryzyko kursowe.

Kodeks spółek handlowych – wyeliminowany został nakaz przekształcania spółki cywilnej w spółkę prawa handlowego wbrew woli wspólników. Ponadto obniżyły poziom obowiązkowego kapitału zakładowego w spółce z o. o. z 50 tys. zł do 5 tys. zł, a w spółce akcyjnej z 500 tys. zł do 100 tys. zł.

Kodeks postępowania karnego – wzmocnione zostało prawo do obrony przez wprowadzenie wyraźnego obowiązku poinformowania zatrzymanego o prawie do skorzystania z pomocy adwokata. Ukróciły także możliwość przeciągania tymczasowego aresztowania na długie miesiące, a niekiedy lata.

Prawo upadłościowe i naprawcze (upadłość konsumencka) - wprowadziła możliwość upadłości osoby fizycznej nie będącej przedsiębiorcą. Z jednej strony pozytywnie oddziałuje na konsumentów, z drugiej tworzy szansę na rozwiązanie problemów zadłużenia na linii - wierzyciel (np. przedsiębiorca) - dłużnik (konsument).

8

ustawa o partnerstwie publiczno–prywatnym (PPP) - wyeliminowała zbędne obciążenia administracyjne oraz nadmierne ograniczenia co do przedmiotu i treści umowy w formule PPP.

ustawa o Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości - poszerzyła zakres działań PARP w obszarze wdrażania funduszy unijnych. Agencji powierzono nowe zadania, dotyczące działalności innowacyjnej, wspierania rozwoju potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców, badania roli mikro, małych i średnich firm oraz analizy barier rozwoju przedsiębiorczości.

ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych – wzmocniła działania na rzecz wzrostu inwestycji w Polsce. Podwyższa dotychczasowy limit łącznych obszarów stref z 12 tys. ha do 20 tys. ha. Podmiotem opiniującym wniosek o utworzenie strefy został zarząd województwa, a nie jak do tej pory wojewoda.

ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej – celem zmiany była stymulacja wzrostu innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Zwiększyła możliwości wsparcia środkami prywatnymi przedsięwzięć innowacyjnych.

ustawa o towarach paczkowanych - odbiurokratyzowała zasady paczkowania. Doprecyzowała przepisy obowiązujące przedsiębiorców paczkujących lub wprowadzających do obrotu towary paczkowane.

prawo probiercze – umożliwiła tworzenie punktów probierczych u podmiotów wprowadzających do obrotu wyroby z metali szlachetnych. Zmniejszy to obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców działających w branży złotniczo-jubilerskiej, zapewniając równocześnie wyższy poziom ochrony konsumentów w zakresie obrotu wyrobami jubilerskimi.

Kodeks pracy - znowelizowane zostały przepisy odnoszące się do obowiązków pracodawcy w przypadku zagrożeń – nagłych wypadków, pożarów, ewakuacji pracowników.

ustawa o praktykach absolwenckich - ułatwiła przyjmowanie absolwentów na staż i praktyki w celu uzyskania doświadczenia zawodowego.

ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych – rozszerzyła katalog podmiotów uprawnionych do przekazywania informacji o zaległych płatnościach oraz zakres tytułów prawnych upoważniajacy6ch do zgłoszenia informacji do Biur Informacji Gospodarczej. Zmiany wprowadzone nową ustawą pozwalają przedsiębiorcom na uzyskanie kompleksowych informacji o swoim kontrahencie przed zawarciem umowy i tym samym wzmacniają bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Ustawa została pozytywnie przyjęta przez przedsiębiorców uczestniczących w rynku wymiany informacji gospodarczych. Za współpracę z partnerami społecznymi przy tworzeniu tej ustawy Ministerstwo otrzymało nagrodę „Skrzydła Krajowego Rejestru Długów”.

ustawa o świadczeniu usług na terytorium RP – wprowadziła instytucję domniemanej zgody administracji publicznej we wszystkich procedurach dotyczących reglamentowanej działalności gospodarczej, umożliwiła utworzenie pojedynczych punktów kontaktowych, w których przedsiębiorca - polski i zagraniczny - może załatwiać wszystkie sprawy rejestracyjne.

9

MG opracowało także zasady przeprowadzania konsultacji nowych przepisów gospodarczych. Dokument „Wytyczne do oceny skutków regulacji” wprowadził jasne reguły zasięgania opinii partnerów społecznych oraz uporządkował stan prawny dot. konsultacji. Określono m.in. minimalny czas na przeprowadzenie badania opinii. Wytyczne mają również zastosowanie do dokumentów międzynarodowych, w tym pozalegislacyjnych dokumentów UE.

Druga ustawa deregulacyjna

Kolejne ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce przyniesie pakiet rozwiązań zawartych w ustawie o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców uchwalonej przez Sejm RP 16 września 2011 r. .Dzięki tej ustawie oszczędności dla obywateli i przedsiębiorstw wyniosą ok. 3 mld zł rocznie.

W ustawie wprowadzono następujące rozwiązania:

zobowiązanie ministra finansów do wydawania ogólnych interpretacji podatkowych na wniosek podatników - Minister Finansów będzie wydawał ogólną interpretację podatkową na wniosek każdego podatnika w przypadku istnienia niejednolitego stosowania przepisów przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, a nie tylko z urzędu jak dotychczas. Zwiększy to stabilność prawną firm, związaną z rodzajem wykonywanej działalności gospodarczej.

likwidacja Monitora Polskiego B, w konsekwencji czego przedsiębiorcy zwolnieni zostaną z kosztownego obowiązku publikacji sprawozdania finansowego w tym dzienniku (w skali roku był to koszt ok. 100 mln zł)

Zmiany umożliwią obniżenie kosztów administracyjnych ponoszonych przez przedsiębiorców.

wprowadzenie zwolnień i wyłączeń w zakresie podatku akcyzowego na węgiel i koks

Poprawka pozwoli na wprowadzenie rozwiązań dotyczących wszystkich dopuszczanych Dyrektywą Energetyczną zwolnień z akcyzy na węgiel i koks. Ministerstwo Gospodarki od dawna postulowało przyjęcie maksymalnych ulg w tym zakresie. Zwolniony z akcyzy byłby węgiel wykorzystywany przez gospodarstwa domowe, podmioty użyteczności publicznej oraz określone przedsiębiorstwa wykorzystujące węgiel i koks w ramach prowadzonej działalności (m.in. elektrownie, elektrociepłownie, ciepłownie, przemysł hutniczy i metalurgiczny oraz zakłady energochłonne).

umożliwienie stosowania procedur uproszczonych z zakresu prawa celnego do wyrobów akcyzowych

Szersze stosowanie procedur uproszczonych ułatwi prowadzenie działalności podmiotom dokonującym importu lub eksportu wyrobów akcyzowych i znacznie ułatwi oraz przyspieszy procedury celne. Tym samym skróceniu ulegnie czas obrotu towarowego z zagranicą.

zniesienie odpowiedzialności solidarnej przedsiębiorców w ramach konsorcjum przy realizacji projektów PPP - obecne regulacje nakazują

10

stosowanie do umów PPP również przepisy o odpowiedzialności solidarnej wynikających z prawa zamówień publicznych, co oznacza, że całe konsorcjum odpowiada solidarnie. W praktyce więc przedsiębiorstwo budowlane odpowiedzialne w ramach tego konsorcjum jedynie za budowę obiektu musi być współodpowiedzialne za realizację przedsięwzięcia przez cały okres trwania wieloletniej umowy o PPP, np. przez 30 lat, mimo że rola tego przedsiębiorstwa skończyła się na etapie budowy obiektu. W celu wyeliminowania tej sytuacji wyłączono odpowiedzialność solidarną przedsiębiorców w ramach konsorcjum przy realizacji projektów PPP.

skrócenie z 10 do 5 lat okresu przedawnienia należności z tytułu składek do ZUS i KRUS - dzięki tej propozycji przedsiębiorcy i inni płatnicy będą mogli w krótszym okresie otrzymać zwrot nadpłaconych składek.

zmniejszenie częstotliwości przekazywania ubezpieczonemu przez płatnika informacji o zapłaconych składkach do ZUS i NFZ - informacje te będą przekazywane raz na rok lub na żądanie płatnika częściej. Obecny comiesięczny, pisemny obowiązek informowania pracowników o odprowadzonych składkach jest szczególnie uciążliwy dla średnich i dużych firm. Chodzi zwłaszcza o znaczne koszty związane z przygotowaniem i drukiem formularzy ZUS RMUA.

wydłużenie terminu składania deklaracji na podatek od nieruchomości do 31 stycznia danego roku - ułatwi to przedsiębiorcom należyte wywiązanie się z tego obowiązku, także w przypadku wystąpienia sytuacji od niego niezależnych.

zniesienie obowiązku uzyskiwania opinii rzeczoznawcy w kwestii spełniania przepisów BHP przez projekty budowlane - uzyskanie opinii rzeczoznawcy będzie fakultatywne. Utrzymany zostanie natomiast obowiązek zapewnienia przez pracodawcę zgodności budowy lub przebudowy obiektu z zasadami BHP.

wykorzystanie zaległego urlopu do 30 września następnego roku - pracownik będzie miał prawo do wykorzystania zaległego urlopu do końca września roku następnego, a nie jak do tej pory, jedynie do 31 marca. Zmiana ta będzie korzystna dla obu stron: pracodawcy umożliwi lepszą organizację pracy, a pracownikowi dogodne zorganizowanie wypoczynku.

Wśród propozycji MG dotyczących ułatwień w prowadzeniu biznesu w Polsce znalazły się ponadto:

możliwość przesyłania niektórych dokumentów w postaci elektronicznej, jako alternatywy do dokumentów papierowych.

skrócenie przechowywania – z 10 do 5 lat – kopii deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2012 r., z wyłączeniem zmian wymagających dłuższego vacatio legis. Dzięki nim może znacząco poprawić się efektywność i wydajność pracy w firmach.

11

Elektroniczna gospodarka

MG stale zwiększa liczbę spraw i usług, które przedsiębiorcy w kontaktach z urzędem mogą załatwić drogą elektroniczną.

Służą temu następujące rozwiązania:

ustawa o podpisach elektronicznych - rozszerza katalog usług certyfikacyjnych. Wprowadza nowe rodzaje podpisu elektronicznego, w tym także dla osób prawnych. Dopuszczenie nowych usług pozwoli urzędom i przedsiębiorcom na lepsze dostosowanie rodzaju i ceny stosowanych elektronicznych narzędzi podpisywania i uwierzytelnienia.

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) - od 1 lipca 2011 r., posługując się formularzem CEIDG, każdy obywatel nie wychodząc z z domu może zarejestrować swoją firmę przez Internet lub zawiesić jej działalność. CEIDG zapewnia także swobodny dostęp do danych ewidencyjnych wszystkich firm zarejestrowanych w Polsce. Za pośrednictwem nowego systemu można ponadto uzyskać informacje o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz poznać prawa i obowiązki zarówno pracowników jak i pracodawców. Tylko w pierwszym miesiącu funkcjonowania CEIDG na platformie zarejestrowało się ponad 11 tys. przedsiębiorców.

Rozwiązanie problemu spreadów

Z inicjatywy MG Sejm uchwalił 29 lipca 2011 r. nowelizację ustawy prawo bankowe, która uregulowała problem tzw. spreadów.

Wysokość spreadów, czyli różnica pomiędzy ceną zakupu a sprzedaży waluty obcej, nie była do tej pory określona precyzyjnie w umowach kredytowych i była dowolnie kształtowana przez bank. W ten sposób warunki spłaty kredytu były arbitralnie ustalane przez banki.

Ustawa ma za zadanie przywrócenie, w przypadku umów kredytowych denominowanych lub indeksowanych w walutach obcych, zachwianą zasadę równości stron umowy. Pozwala ona na spłatę rat kredytu w walucie w jakiej kredyt jest wyrażony. Ponadto co ważne dotyczy ona również umów już zawartych gdzie nie nastąpiła jeszcze całkowita spłata zobowiązań.

Miesiąc od wejścia w życie ustawy liczba osób spłacających samodzielnie raty we frankach szwajcarskich wzrosła o 50 proc.

12

MG WSPIERA INNOWACJE

Centra Badawczo – Rozwojowe

Wprowadzone przez MG zmiany w prawie zachęciły przedsiębiorców do tworzenia Centrów Badawczo - Rozwojowych. Obecnie jest ich już 20, a do 2015 r. powstanie dalszych 21 CBR-ów.

MG znowelizowało ustawę o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Dzięki niej przedsiębiorstwo objęte statusem Centrum Badawczo-Rozwojowego będzie mogło skorzystać z ułatwień podatkowych: zostanie zwolnione z podatku od nieruchomości, a kwotę przeznaczoną na fundusz innowacyjności będzie mogło odpisać od podstawy opodatkowania.

Kredyt technologiczny

MG ułatwia firmom zakup i wdrażanie nowoczesnych technologii. Znowelizowana ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej umożliwia zasilenie przedsiębiorców kwotą nawet 4 mln zł na ten cel. Nowe regulacje pozwalają także bardziej efektywnie korzystać z tzw. kredytu technologicznego.

Przedsiębiorca będzie mógł uzyskać wsparcie inwestycji technologicznej nawet do 70 proc. jej realnej wartości, a nie jak dotychczas do 70 proc. wartości kredytu. Wsparcie będzie można uzyskać także na technologię w postaci nieopatentowanej wiedzy technicznej.

Część kapitału kredytu zaciągniętego przez przedsiębiorcę spłaca bankowi kredytującemu w formie tzw. premii technologicznej Bank Gospodarstwa Krajowego. Dzięki wprowadzonym przez MG zmianom przedsiębiorca otrzyma premię technologiczną jednorazowo po zakończeniu realizacji inwestycji, a nie jak do tej pory w ratach uzależnionych od wielkości sprzedaży towarów lub usług.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013

Kluczową rolą realizowanych przez MG osi priorytetowych PO IG jest wspieranie rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw oraz wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki.

Realizacja Programu ma ułatwić małym i średnim przedsiębiorcom dostęp do finansowania innowacyjnych przedsięwzięć. Zaplanowane zostały działania promocyjne na rzecz gospodarki, eksportu, jak i wzmocnienia wizerunku Polski, jako kraju atrakcyjnego dla inwestorów.

Program ma zachęcić firmy do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, transferu rozwiązań z sektora nauki do biznesu, a także pomiędzy przedsiębiorstwami, zakupów i wdrożenia wyników prac badawczo-rozwojowych, a następnie ich realizacji.

W ramach całego Programu podpisanych zostało 7,3 tys. umów na kwotę dofinansowania 27,7 mld zł. Działania wdrażane przez MG to 3,6 tys. zawartych umów na łączną kwotę dofinansowania 12,1 mld zł (wg stanu na 5 sierpnia 2011 r.).

Realizowane przez MG działania w ramach PO IG służą:

13

zwiększeniu roli nauki w rozwoju gospodarczym - 181 umów na łączną kwotę dofinansowania 1 216,4 mln zł.

zwiększeniu udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym - 1133 umów na łączną kwotę dofinansowania 9 259,7 mln zł.

tworzeniu trwałych i lepszych miejsc pracy - 157 umów na łączna kwotę dofinansowania 1 116,8 mln zł.

wzrostowi wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce - 2128 umów na łączną kwotę dofinansowania 513,3 mln zł.

Ponadto, w ramach Programu realizowane są projekty indywidualne i systemowe:

projekt indywidualny Krajowego Funduszu Kapitałowego polegający na wspieraniu funduszy kapitału podwyższonego ryzyka inwestujących w MSP na początkowych etapach ich rozwoju.

projekt systemowy Rozwój usług doradczych o charakterze proinnowacyjnym świadczonych przez ośrodki Krajowej Sieci Innowacji (KSI), realizowany przez PARP.

projekt indywidualny Poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez zastosowanie wzornictwa (innowacja procesowa i produktowa), realizowany przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego.

projekt indywidualny Droga do Polski przedsiębiorczej, realizowany przez Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości.

projekt systemowy Wsparcie efektywnego wykorzystania własności przemysłowej w innowacyjnej gospodarce, realizowany przez Urząd Patentowy RP.

projekt systemowy realizowany przez Polską Organizację Turystyczną służący promocji walorów turystycznych Polski.

projekt systemowy Wsparcie dla sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów, realizowany przez Ministerstwo Gospodarki.

projekt systemowy Ministra Gospodarki, mający na celu poprawę wizerunku polskiej gospodarki wśród partnerów międzynarodowych oraz poprawę dostępu do informacji o Polsce i możliwościach nawiązywania kontaktów gospodarczych.

Bon na innowacje

Poprzez bon na innowacje MG inicjuje kontakty przedsiębiorców z jednostkami naukowymi. W latach 2008-2010 ponad tysiąc firm otrzymało łącznie 16,5 mln zł na ten cel. W 2011 r. do kolejnych przedsiębiorców trafi ponad 8 mln zł.

W ramach programu można otrzymać wsparcie na zakup usługi dotyczącej wdrożenia lub rozwoju produktu lub technologii, świadczonej przez jednostkę naukową, mającej na celu np. opracowanie nowych lub udoskonalenie istniejących technologii lub wyrobów danego przedsiębiorstwa.

14

Wsparcie na uzyskanie grantu

W 2011 r. MG wprowadziło nowy instrument wsparcia przedsiębiorców, zachęcający do uczestnictwa w międzynarodowych programach innowacyjnych oraz do współpracy ze środowiskiem naukowym.

Przedsiębiorca, który złożył wniosek projektowy w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w ramach międzynarodowego programu innowacyjnego i otrzymał pozytywną ocenę formalną wniosku, może uzyskać od PARP wsparcie finansowe na pokrycie wydatków związanych z jego przygotowaniem i złożeniem.

Łączymy naukę z biznesem

MG uruchomiło 4 sierpnia 2010 r. nowoczesny portal www.innowacje.gov.pl, który zapewnia przedsiębiorcom dostęp do rozwiązań oferowanych przez instytuty badawcze oraz centra naukowo-rozwojowe. Jego główną zaletą jest możliwość bezpośredniego i szybkiego kontaktu przedsiębiorcy z właścicielem technologii.

Dzięki założonej przez MG bazie firmy mogą wygodnie i łatwo przeszukiwać zebrane w jednym miejscu oferty instytutów i CBR-ów oraz zgłaszać własne potrzeby. Portal pełni również funkcję platformy umożliwiającej komunikację między instytutami, MG zarejestrowanymi przedsiębiorcami. Instytuty badawcze oraz przedsiębiorcy mogą wymieniać się tu informacjami o planowanych przedsięwzięciach, spotkaniach, a Ministerstwo Gospodarki zamieszczać informacje, np. o instrumentach wsparcia publicznego oraz zmianach w prawie.

Informatyka polską specjalnością

MG wspiera także rozwój krajowego sektora informatycznego. Wartość polskiego rynku IT w 2010 r. wyniosła 9,21 mld dol i według prognoz będzie co roku rosnąć średnio o 12,7 proc.

Pod względem wartości rynku IT, Polska plasuje się w pierwszej 20-tce światowych rankingów. Od lat jego dominującym segmentem jest sprzęt komputerowy, którego udział wyniósł w 2009 r. ok. 53 proc. Szybko rozwija się także sektor usług informatycznych (31 proc. rynku) oraz produkcji oprogramowania (16 proc.).

W połączeniu ze świetnie wykształconymi, młodymi kadrami oraz szerokim strumieniem funduszy unijnych przeznaczanych na innowacje, informatyka może wkrótce stać się jedną z najważniejszych polskich specjalności.

Rośnie potencjał polskiego sektora kosmicznego

Dzięki staraniom MG w kwietniu 2008 r. Polska ratyfikowała Porozumienie o Europejskim Państwie Współpracującym (Plan for European Cooperating States, PECS) z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA).

Program PECS umożliwia zaangażowania polskiego przemysłu w działania ESA. Krajowe firmy mogą brać udział w programach Agencji jako partner naukowy, technologiczny i przemysłowy, zapoznawać się z obowiązującymi w ESA procedurami administracyjnymi i finansowymi oraz nawiązywać kontakty z zagranicznymi partnerami.

15

W dwóch przeprowadzonych dotychczas wspólnie przez MG i ESA konkursach na projekty PECS zgłoszono ponad 80 wniosków, z których 32 zakwalifikowano do realizacji. Ich wysoka jakość potwierdza duży potencjał polskiego sektora kosmicznego. Wiele z nich zostało złożonych w konsorcjach przez partnerów naukowo-przemysłowych.

Suma budżetów projektów zgłoszonych przez polskich naukowców wyniosła ok. 11 mln euro.

Odkrycia i wynalazki

MG patronuje i wspiera działalność polskich wynalazców.

Grafen - polscy naukowcy z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie (jednostki nadzorowanej przez MG) wynaleźli metodę wzrostu grafenu i obecnie patentują metodę jego przemysłowej produkcji na świecie. Grafen to warstwa węgla o grubości jednego atomu przeznaczona do celów przemysłowych. W przyszłości może zrewolucjonizować światową elektronikę.

Art4Europe – kulturalna technologia - aplikacja opracowana przez studentów Politechniki Poznańskiej identyfikuje obrazy na podstawie zdjęć zrobionych telefonem komórkowym. Rozpoznaje dzieło sztuki, podaje autora oraz jego tytuł. Informacje na temat obrazu, pobierane z serwera Fundacji Europeana (powołanej przez KE), są następnie tłumaczone na wybrany język oraz odtwarzane za pośrednictwem syntezatora mowy.

Just pen - nakładka na palec - wynalazek absolwenta Politechniki Koszalińskiej Piotra Górskiego umożliwia pisanie osobom z dysfunkcją dłoni. Urządzenie może służyć również jako szczoteczka do zębów, widelec czy śrubokręt.

Węglowe ogniwa paliwowe - utworzone z inicjatywy ministra gospodarki konsorcjum „Węglowe Ogniwa Paliwowe” pracuje nad budową prototypu ogniwa paliwowego zasilanego węglem kamiennym, brunatnym lub węglem pozyskiwanym z biomasy i paliw odpadowych. Węglowe ogniwa paliwowe to niezwykle wydajne źródła energii, które mogą być przełomem w rozwoju czystych technologii węglowych oraz zdecydowanie poprawić efektywność polskiej energetyki.

Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki

MG we współpracy z innymi resortami finalizuje prace nad Strategią innowacyjności i efektywności gospodarki. Jej celem jest osiągnięcie gospodarki o wysokim poziomie konkurencyjności, innowacyjnej i efektywnej, opartej na wiedzy i współpracy.

By cel ten urzeczywistnić do 2020 r., MG realizuje działania poprawiające otoczenie prawne i finansowe, pobudzające innowacyjność oraz zwiększające efektywność wykorzystania zasobów, a także wzrost umiędzynarodowienia gospodarki. Stopniowo zwiększane są wydatki na badania i rozwój. W perspektywie 10 lat będzie to 1,7 proc. PKB.

W efekcie zwiększy się udział wyrobów wysokiej techniki oraz usług innowacyjnych w strukturze produkcji i eksportu. Poprawi się także efektywność współpracy polskich firm reprezentujących różne sektory gospodarki z partnerami zagranicznymi.

16

PRZYCIĄGAMY DO POLSKI INWESTYCJE

11 mld euro inwestycji zagranicznych w Polsce w 2011 r.

Według prognoz MG, w 2011 r. napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych może przekroczyć 11 mld euro.

Polska bardzo dobrze wypada w światowych rankingach inwestycyjnych. W 2010 r. nasz kraj awansował o 16 miejsc (z 22. na 6. pozycję) w rankingu AT Kearney FDI Confidence Index. Z krajów europejskich przed naszą gospodarką znalazły się tylko Niemcy (miejsce 5).

Natomiast w opracowaniu Ernst & Young 2011 European attractiveness survey Polska uplasowała się na 3. pozycji w Europie pod względem liczby miejsc pracy stworzonych w 2010 r. dzięki bezpośrednim inwestycjom zagranicznym, a 7. - pod względem liczby realizowanych nowych projektów inwestycyjnych.

Z kolei w rankingu World Competitiveness Yearbook 2010, obejmującym 57 państw, Polska poprawiła lokatę o 12 miejsc, tj. z 44. na 32. Spośród krajów europejskich lepszą pozycję niż Polska zajęły tylko Czechy (29 miejsce).

W raporcie ONZ (UNCTAD), Polska zajęła 6 miejsce w rankingu najbardziej atrakcyjnych gospodarek dla BIZ na świecie. Wyprzedzają nas tylko Chiny, USA, Indie, Brazylia i Rosja. Rok temu, w tym samym rankingu, Polska była 12.

Świetnie oceniają nas także nasi sąsiedzi i partnerzy zza oceanu. Według sondażu Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowej, aż 95 proc. niemieckich przedsiębiorców uznało nasz kraj za najatrakcyjniejszy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Z badań przeprowadzonych przez Amerykańską Izbę Przemysłową wynika, że 67 proc. firm z USA planuje w najbliższych latach wzrost inwestycji w Polsce.

Największe inwestycje objęte programami wieloletnimi

Cadbury – koncern wyda 960 mln zł na budowę innowacyjnego i proekologicznego zakładu produkcji wyrobów czekoladowych w Skarbimierzu oraz rozbudowę istniejącej fabryki wyrobów czekoladowych w Bielanach Wrocławskich. Zatrudnienie przy obu projektach znajdzie 750 pracowników.

Fiat Powertrain Technologies Poland Sp. z o.o. za ponad 673 mln zł uruchomił zakład produkcji małych silników benzynowych w Bielsku Białej. Pracę znajdzie w nim 400 osób.

Toyota Motor Manufacturing Poland Sp. z o.o. uruchomiła w Wałbrzychu fabrykę sześciobiegowych skrzyń biegów za blisko 535 mln zł. Koncern zatrudnia 255 pracowników. Z kolei w Tychach produkowany jest nowy model Forda Ka. Ford Werke GmbH wydał na inwestycję prawie 315 mln zł.

Dell uruchomił w Łodzi fabrykę komputerów za 794 mln zł. Docelowe zatrudnienie przewidziane projektem to 3000 osób.

Nokia Siemens Networks Sp. z o.o. otworzyła we Wrocławiu nowoczesne Centrum rozwoju oprogramowania. Koszt jego budowy to ponad 11 mln zł. Inwestycja da pracę 400 osobom.

17

IBM Global Services Delivery Centre Polska we Wrocławiu uruchomił Centrum usług wspólnych IT – IDC (Integrated Delivery Center). Inwestycja kosztować będzie 74,7 mln zł. Powstanie łącznie do 3000 miejsc pracy.

Toshiba Television Central Europe Sp. z o.o. wybudował w Kobierzycach fabrykę odbiorników telewizyjnych i radiowych oraz urządzeń do rejestracji i odtwarzania dźwięku i obrazu. Wartość inwestycji to 156 mln zł. Toshiba zatrudniła 725 pracowników.

Orion Electric uruchomił fabrykę telewizorów ciekłokrystalicznych w Łysomicach za 165,5 mln zł. Firma dała pracę 500 osobom.

Indesit Company Polska Sp. z o.o. wybudował za 324 mln zł fabrykę zmywarek i pralek w Radomsku. Liczba zatrudnionych pracowników przekroczy 1100 osób.

Wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki

Poprawa konkurencyjności i podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki to główne cele realizowanego przez MG działania 4.5 PO IG. Od początku uruchomienia Programu przedsiębiorcy złożyli w ramach tego działania 217 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę wsparcia w wysokości blisko 6,7 mld zł.

Rekomendację do dofinansowania otrzymało 104 projektów na łączną kwotę ponad 3,2 mld zł. 18 proc. tej kwoty zostało przyznane małym i średnim przedsiębiorstwom.

W wyniku realizacji wskazanych projektów powstanie ok. 14 600 nowych miejsc pracy, w tym blisko 9 000 w sektorze usług nowoczesnych oraz 5 790 w sektorze produkcyjnym.

MG uprościło dostęp i sposób aplikowania o środki unijne. Resort podwoił maksymalną pomoc w poddziałaniu 4.5.1. z 15 do 30 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji. Zmniejszyła się także (z 200 do 100 w poddziałaniu 4.5.2 oraz z 200 do 150 w podziałaniu 4.5.1) wymagana liczba nowych miejsc pracy do utworzenia.

Kierunki rozwoju specjalnych stref ekonomicznych

Dzięki przygotowanej przez MG nowelizacji ustawy o SSE, limit ich łącznej powierzchni zwiększył się z 12 tys. ha do 20 tys. ha. Na koniec 2010 r. wysokość zainwestowanego w SSE kapitału wyniosła ponad 73 mld zł. Obecnie w strefach pracuje ponad 225 tys. osób.

Specjalne strefy ekonomiczne stały się skutecznym instrumentem przyciągania inwestycji. Okazały się także ważnym czynnikiem stymulującym rozwój zatrudnienia w regionach oraz narzędziem zagospodarowania majątku poprzemysłowego.

Przedsiębiorcy inwestujący w strefach transferują do Polski innowacyjne technologie i nowoczesne systemy zarządzania. Podnosi to kwalifikacje pracowników oraz odsetek osób pracujących w sektorze wysokich technologii.

MG wspiera także rozwiązania, które pomogą na terenach stref rozwinąć struktury klastrowe. Klaster to przestrzenna i sektorowa koncentracja podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub innowacyjności. Może w nim działać co najmniej 10 przedsiębiorców, wykonujących działalność gospodarczą na terenie jednego lub kilku

18

sąsiednich województw, konkurujących i współpracujących w tych samych lub pokrewnych branżach oraz powiązanych rozbudowaną siecią relacji o formalnym i nieformalnym charakterze.

Klastry i parki technologiczne mogą także stanowić dla samorządów lokalnych istotny element strategii przyciągania inwestorów – specjalizacja branżowa może bowiem wyróżniać gminę, powiat, województwo na tle ofert lokalizacyjnych innych regionów. W konsekwencji rozwój klastrów ma szansę stać się czynnikiem dynamizującym działalność gospodarczą w strefach oraz zapewnić długookresowe korzyści dla funkcjonujących w ich ramach przedsiębiorstw.

Centra Obsługi Inwestorów i Eksporterów w każdym województwie

Krajowa sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE) ma za zadanie pomagać polskim przedsiębiorcom w pozyskiwaniu nowych rynków zbytu. Wsparcie eksperckie dla usług w ramach sieci COIE zapewniają także Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji MG na całym świecie.

COIE to jeden z kluczowych projektów MG, który stwarza regionom szanse aktywnego włączenia się w kształtowanie współpracy gospodarczej z zagranicą. W każdym województwie powstał punkt informacyjny Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów.

Przedsiębiorcy za pośrednictwem „sieci COIE” mogą uzyskać bezpłatną informację o międzynarodowych rynkach i warunkach prowadzenia tam inwestycji. Uzyskają także pomoc dotyczącą potencjalnych partnerów zagranicznych. Wsparcie informacyjne skierowane jest także do inwestorów z całego świata, którzy są zainteresowani podjęciem działalności gospodarczej w Polsce. Projekt jest realizowany z funduszy unijnych.

MG zawarło Porozumienia Ramowe z większością urzędów marszałkowskich. Resort finalizuje rozmowy w ostatnich województwach. Do końca 2011 r. przedsiębiorcy w całej Polsce będą mogli korzystać z rzetelnych informacji biznesowych.

PPP szansą na rozwój inwestycji

Dzięki opracowanej przez MG ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym z 19 grudnia 2008 r. systematycznie rośnie liczba inwestycji realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. W sierpniu 2011 r. liczba projektów zarejestrowanych w internetowej bazie prowadzonej przez MG wynosiła 19, dodatkowo zarejestrowano aż 71 pomysłów na projekty w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Ustawa stworzyła podstawy do tworzenia efektywnych form współpracy samorządu terytorialnego z sektorem prywatnym. Formuła PPP umożliwia zwiększenie efektywności usług publicznych poprzez podział ryzyka i wykorzystanie doświadczenia sektora prywatnego. Z kolei udział podmiotu publicznego zapewnia przedsiębiorcom niezbędne wsparcie instytucjonalne i polityczne.

Przedsiębiorcy wspólnie z samorządem terytorialnym najchętniej podejmują współpracę w zakresie budowy dróg i parkingów, obiektów sportowych, placówek służby zdrowia, obiektów o charakterze kulturalno-rozrywkowym takich jak baseny czy aquaparki, obiektów użyteczności publicznej czy rozwoju energetyki.

19

WSPIERAMY PRZEDSIĘBIORCÓW

Pomoc dla firm poszkodowanych wskutek powodzi

W wyniku powodzi w 2010 r. ucierpiało wielu polskich przedsiębiorców. W krótkim czasie MG uruchomiło pomoc, co umożliwiła przygotowana przez resort ustawa o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010.

Na mocy ustawy poszkodowani przedsiębiorcy zatrudniający do 50 pracowników mogli otrzymać pożyczki (do 50 tys. zł) na odbudowę zniszczonego majątku. Pomoc o łącznej kwocie 74,2 mln zł trafiła do blisko 1860 firm.

Nowe kredyty dla eksporterów w ofercie BGK

W sierpniu 2011 roku Rada Ministrów zapoznała się z propozycjami finansowych instrumentów wsparcia eksportu zaproponowanych przez Ministerstwo Gospodarki. Przygotowanie tych instrumentów to efekt strategii Ministerstwa Gospodarki polegającej na proponowaniu nowych rozwiązań w zakresie wspierania eksportu oraz współpracy z innymi instytucjami rządowymi w tym zakresie. Kluczowe instrumenty przyjęte przez Radę Ministrów to kredyt na prefinansowanie produkcji eksportowej oraz 2) refinansowanie kredytu dostawcy. Instrument pierwszy został już wdrożony przez BGK, instrument drugi jest w fazie przygotowywania projektu technicznego przez bank. W sumie polski eksporter będzie miał do wyboru trzy typy kredytów eksportowych: 1) kredyt dla nabywcy, 2) kredyt na prefinansowanie produkcji (inwestycyjny) oraz 3) kredyt na refinansowanie kredytu dostawcy (obrotowy).

Wsparcie eksportu w formule de minimis

MG przeznacza pomoc finansową w formule de minimis na organizację przedsięwzięć promocyjnych, służących podniesieniu poziomu konkurencyjności i umiędzynarodowienia działalności przedsiębiorstw.

Łącznie w latach 2007–2010 Ministerstwo Gospodarki przekazało z tego tytułu prawie 10 mln zł ponad tysiącu firm. Środki te przedsiębiorcy mogą przeznaczyć na organizację seminariów, konferencji, zbiorowych pokazów, wydawnictwa promocyjne i koszty uzyskiwania certyfikatów dopuszczających wyroby na rynki zagraniczne.

Absolwenci zakładają działalność gospodarczą

Pomocą przyszłym młodym biznesmenom służą AIP - największa w Europie sieć akademickich inkubatorów przedsiębiorczości. Ich zadaniem jest budowanie sprzyjającego klimatu dla propagowania przedsiębiorczości wśród młodych ludzi.

Inkubatory oferują pakiet innowacyjnych usług: od rozliczania księgowego i finansowego zakładanych firm, poprzez sporządzanie umów i udzielanie porad prawnych, aż do świadczenia usług o wysokim potencjale rynkowo-technologicznym, przyznawanie dotacji i pożyczek.

Współpraca z AIP umożliwia każdej młodej osobie do 30 roku życia założenie firmy najniższym kosztem, najszybciej i najłatwiej w Polsce, przy minimalnym ryzyku.

W ramach Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości funkcjonuje obecnie 36 inkubatorów, w których założono ok. 1350 firm.

20

Przedsiębiorców wspiera PARP

Przedsiębiorcom różnorodną pomoc oferuje także nadzorowana przez MG Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom Agencja udziela finansowego wsparcia, oferuje usługi doradcze oraz promuje innowacyjność. Efektem jest ponad 11 tysięcy umów o dotacje w wysokości blisko 8 mld złotych.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki – jego celem jest wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. PARP wdraża dwa działania w ramach Priorytetu II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw.

Budżet Agencji na działania w ramach PO KL wynosi 672 mln euro. W ramach programu zostało podpisanych 600 umów na kwotę 1,7 mld zł. W ramach realizowanych projektów blisko 135 tys. pracowników z 52,5 tys. przedsiębiorstw zakończyło udział w szkoleniach lub studiach podyplomowych.

Zarządzanie zmianą gospodarczą - PARP wspiera również projekty poprawiające funkcjonowanie systemu przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą. Działaniami szybkiego reagowania zostało objętych prawie 8 tys. pracowników zagrożonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji oraz ponad tysiąc przedstawicieli reprezentatywnych partnerów społecznych na poziomie centralnym.

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013 – jego celem jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno - gospodarczego Polski Wschodniej w rejonach: Warmii i Mazur, Podlasia, Podkarpacia, Lubelszczyzny i Ziemi Świętokrzyskiej. W ramach Programu PARP przyznaje wsparcie na przedsięwzięcia związane z usprawnieniem sieci drogowej, przygotowaniem terenów pod inwestycje, rozwojem uczelni, infrastruktury kongresowej, parków technologicznych, szerokopasmowych sieci dostępu do Internetu i rozwojem ekologicznego transportu publicznego. Na realizację Programu zostało przeznaczonych 10 mld zł, podpisano już umowy na ponad 6 mld zł.

Działalność proeksportowa - przy PARP powstała sieć Enterprise Europe Network, skupiająca izby gospodarcze, agencje rozwoju regionalnego, fundacje i stowarzyszenia na rzecz przedsiębiorczości oraz centra transferu technologii. Instytucje te, skupione w ramach europejskiej sieci EEN, wspierają działalność lokalnych mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, tym samym przyczyniając się do zwiększenia ich konkurencyjności i innowacyjności.

Od 2008 r. ośrodek Enterprise Europe Network przy PARP przeprowadził 32 bezpłatne szkolenia dla przedsiębiorców. Wzięło w nich udział ok. 2,3 tys. osób. Szkolenia prowadzone są w ramach 5 bloków tematycznych: prawo i polityki UE, dostęp do finansowania, rynki zagraniczne, MSP i środowisko oraz Siódmy Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego. Ponadto w ramach działalności ośrodka EEN przy PARP odbyło się 31 imprez kooperacyjnych (misje handlowe i giełdy kooperacyjne), w których udział wzięło 371 firm.

21

Rozwiązanie problemu opcji walutowych

Inicjatywy ustawodawcze, konsultacje prawne i negocjacje z instytucjami finansowymi to tylko niektóre z działań, które w latach 2008-2009 podjęło MG, by chronić polskich przedsiębiorców przed skutkami niekorzystnej sytuacji na rynku opcji walutowych.

W grudniu 2008 r. Komisja Nadzoru Finansowego wyceniła transakcje walutowe zawarte przez polskie przedsiębiorstwa na ok. 5,5 mld zł. W lutym 2009 r. było to już 15 mld zł. Liczba firm, które nie były w stanie obsłużyć zawartych z bankami umów i zagrożonych upadłością rosła. Straty z tego tytułu miały realny wpływ na sytuację polskiej gospodarki i budżet państwa.

Z inicjatywy MG został opracowany zbiór opinii prawnych, pomocnych w rozwiązywaniu problemów opcji. Opinie, przygotowane przez specjalistów branżowych i ekspertów MG, zostały udostępnione przedsiębiorcom. Równolegle MG podjęło starania o szybsze wdrożenie tzw. dyrektywy MiFID (Markets in Financial Instruments Directive), która zwiększa przejrzystość działania firm inwestycyjnych oraz zapewnia zgodność transakcji ze zleceniami złożonymi przez klientów.

W celu znalezienia ugodowego rozwiązania problemu, minister gospodarki spotkał się w grudniu 2008 r. i styczniu 2009 r. z przedstawicielami banków zaangażowanych w proces transakcji opcji walutowych. Brak pozytywnej reakcji ze strony banków skłonił ministra do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą. Powstał projekt ustawy, której celem było doprowadzenie do ugody między przedsiębiorstwami a bankami. Nie uzyskał on jednak pozytywnej rekomendacji Stałego Komitetu Rady Ministrów.

Mimo to działania MG wpłynęły na postępowanie instytucji finansowych, jak i przedsiębiorców. Banki rozpoczęły modyfikację procesów sprzedaży instrumentów pochodnych oraz sposobu zarządzania ryzykiem rynkowym. W celu ułatwienia dochodzenia swoich roszczeń z tytułu nieprawidłowości w realizacji umów opcji, rząd przygotował projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, którą Sejm przyjął w listopadzie 2009 r.

Wsparcie prywatyzacji pracowniczej

Z inicjatywy Ministra Gospodarki 20 października 2009 r. rząd przyjął program „Wsparcie prywatyzacji poprzez udzielnie poręczeń i gwarancji spółkom z udziałem pracowników i jednostek samorządu terytorialnego (spółkom aktywności obywatelskiej)”.

Główne cele programu to zaktywizowanie pracowników, zwiększenie zainteresowania samorządu terytorialnego udziałem w prywatyzacji oraz upowszechnienie własności obywatelskiej.

Program opiera się na dwóch filarach: możliwości tworzenia spółek aktywności obywatelskiej oraz systemie gwarancji i poręczeń dla spółek pracowniczych i spółek aktywności obywatelskiej. Główną formą wsparcia prywatyzacji pracowniczej określonej w Programie są poręczenia i gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Poręczenia i gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego mogą zabezpieczać kredyty banków finansujące: leasing pracowniczy, pozostałe formy prywatyzacji, nabycie od syndyka przedsiębiorstwa upadłego lub jego zorganizowanej części oraz wzmocnienie kapitałowe spółek aktywności obywatelskiej. Bank Gospodarstwa Krajowego udziela poręczeń i gwarancji do kwoty 30 mln euro i do 80 proc. kredytu.

22

Wzrost polskiego eksportu po kryzysie

W 2010 roku, wbrew pierwotnym ostrożnym prognozom, polskiej gospodarce udało się nie tylko odbudować, ale nawet znacząco przekroczyć poziom eksportu sprzed kryzysu. Eksport w 2010 r. wyniósł 120,4 mld euro i tym samym okazał się wyższy o 22,6 proc. niż w roku 2009 (kryzysowym), a zarazem o 3,6 proc. wyższy niż w roku 2008 (przedkryzysowym).

Kwartalne obroty towarowe w okresie I kw. 2007-II kw. 2011 (w mld EUR)

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

I 200

7 II III IVI 2

008 II III IV

I 200

9 II III IVI 2

010 II III IV

I 201

1 II

mld EUR

eksport import saldo

-10-505

10152025303540

I 200

7 II III IVI 2

008 II III IV

I 200

9 II III IVI 2

010 II III IV

I 201

1

mld EUR

eksport import saldo

Źródło: opracowanie DAP MG na podstawie danych GUS.

Odbudowa przedkryzysowego poziomu eksportu, nastąpiła w największej i naj-nowocześniejszej grupie towarowej, tj. wyrobów elektromaszynowych. Ich eksport w 2010 roku przekroczył poziom sprzed kryzysu o 3,2 proc. Wyjątkowo wysokie tempo wzrostu eksportu (do poziomu o 15,5 proc. wyższego niż w roku 2008) odnotowano także w grupie towarów rolno-spożywczych.

23

Szybka odbudowa przedkryzysowego poziomu eksportu nastąpiła przy równoczesnym utrzymaniu korzystnego stanu zrównoważenia obrotów towarowych z zagranicą.

Eksport na rynki rozwinięte gospodarczo – zdecydowanie dominujące w polskich obrotach towarowych – osiągnął poziom ponad 102 mld euro i okazał się o blisko 6 proc. wyższy niż w roku 2008. W ciągu ostatnich czterech lat najważniejszymi odbiorcami polskich towarów wśród rozwiniętych gospodarczo państw UE były: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Czechy.

Zerowy VAT na usługi portowe

Dzięki zaangażowaniu MG od 1 kwietnia 2011 r. obowiązuje zerowa stawka podatku VAT na usługi realizowane w portach morskich. Wcześniejsza, 23-proc. stawka obniżała konkurencyjność polskich portów.

Zerowy podatek zachęci firmy importowe do dokonywania odpraw celnych w polskich portach, a nie jak do tej pory w unijnych, np. we Włoszech czy Belgii. Zniesie również barierę w konkurowaniu o przeładunki.

18 marca 2011 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług - Prawo o miarach. Zgodnie z propozycją PSL, a wcześniej ministra gospodarki, w ustawie Sejm przywrócił stawkę preferencyjną VAT 0 proc. na usługi portowe.

24

KOORDYNUJE KRAJOWY PROGRAM REFORM

Ministerstwo Gospodarki jest koordynatorem działań Polski na rzecz realizacji ogólnej strategii gospodarczej UE. Do roku 2010 była to odnowiona w 2005 r. Strategia Lizbońska UE, a od roku 2011 strategia „Europa 2020”.

MG nadzorowało przygotowanie, a następnie wdrażanie „Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej”. Program został przyjęty przez Radę Ministrów 18 listopada 2008 r. Jego głównymi celami było stworzenie w Polsce najlepszych w Europie warunków do prowadzenia działalności gospodarczej, a także zapewnienie Polakom możliwości rozwoju oraz wysokiego standardu życia.

W Programie zaproponowano reformy w trzech priorytetowych obszarach:

aktywne społeczeństwo – działania przyczyniające się do zapewnienia odpowiednich warunków rozwoju społeczeństwa i obywateli,

innowacyjna gospodarka – działania pozwalające na rozwój sektorów i gałęzi o wysokiej innowacyjności, mających istotny wpływ na długofalowy wzrost gospodarczy,

sprawne instytucje – działania nastawione na efektywne wykorzystanie środków publicznych, umożliwiające sprawną realizację polityk prorozwojowych i inwestycji publicznych, przy zapewnieniu właściwego poziomu zabezpieczenia socjalnego.

26 kwietnia 2011 r. Rada Ministrów przyjęła nowy Krajowy Program Reform (KPR) na rzecz realizacji strategii „Europa 2020”, który MG opracowało we współpracy z innymi resortami.

Konstrukcja KPR zakłada powiązanie polskich celów rozwojowych z priorytetami społeczno-gospodarczymi Unii Europejskiej w nowym, długookresowym programie. Są to:

rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach,

promowanie gospodarki zrównoważonej – mniej obciążającej środowisko, efektywniej wykorzystującej zasoby, a zarazem konkurencyjnej,

wzmacnianie gospodarki o wysokim zatrudnieniu oraz spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej.

25

OFFSET

W latach 2008–2010 MG wprowadziło do umów offsetowych nowe korzystne dla Polski zobowiązania offsetowe. Od listopada 2007 do maja 2011 zawarto 5 umów offsetowych o łącznej wartości 56,91 mln dol oraz 88,09 mln euro.

Wartość zobowiązań offsetowych zaliczonych przez ministra gospodarki w poczet wszystkich umów offsetowych w tym okresie wyniosła 1.029,44 mln dol oraz 160,97 mln euro. Największy wpływ na wartość tych zobowiązań ma realizacja umowy z Lockheed Martin Corporation (LMC).

Wojskowe korzyści ze współpracy z LMC

Stworzenie bazy obsługowo-naprawczej dla polskich F-16 w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 2 S.A. (WZL-2) w Bydgoszczy oraz pozyskanie systemu Wsparcia Logistyki dla Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie (ITWL) to główne zobowiązania offsetowe zawarte w umowie z Lockheed Martin Corporation (LMC).

Nowe zobowiązania dotyczą m.in. dostarczenia do WZL-2 sprzętu, materiałów i wsparcia finansowego, które umożliwią uruchomienie usługi malowania, nakładania i usuwania powłok dla samolotów wielozadaniowych.

Firma Lockheed Martin nieodpłatnie przekaże technologie i know-how do WZL-2 niezbędne do wykonywania w zakładach usługi suchego usuwania powłok lakierniczych dla samolotów, w tym F-16. Zakres kolejnych zobowiązań dotyczących remontów i serwisowania podwozia, hydrauliki oraz instalacji elektrycznych samolotów wielozadaniowych F-16 jest uzgadniany pomiędzy MG, WZL-2 i MON.

Wśród nowych zobowiązań znalazł się także projekt związany z pozyskaniem systemu Wsparcia Logistyki (ang. Logistics Support System - LSS). W ramach realizacji tego zobowiązania LMC dokonał nieodpłatnego transferu technologii i know-how do Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie (ITWL). Pozwoli to ITWL opracować, wdrożyć i utrzymać System Informatyczny Wsparcia Eksploatacji Samolotów F-16 (SIWESF-16) dla potrzeb Ministerstwa Obrony Narodowej.

Zysk dla uczelni medycznych z umowy z EADS-CASA

Zwiększenie potencjału badawczego polskich uczelni medycznych oraz szybki rozwój dziedzin nauki słabo rozpoznanych w naszym kraju to spodziewane efekty zobowiązań wprowadzonych do umowy z EADS-CASA.

Umowa dotyczy takich uczelni jak: Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Politechnika Gdańska oraz Katolicki Uniwersytet Lubelski.

26

ENERGETYKA

Polityka energetyczna Polski do 2030 r.

MG opracowało Politykę energetyczną Polski do 2030 r., która określa długoterminową strategię rozwoju sektora energetycznego, prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię oraz program działań wykonawczych do 2012 r. Rada Ministrów przyjęła dokument 10 listopada 2009 r.

Strategia odpowiada na najważniejsze wyzwania stojące przed polską energetyką w perspektywie krótko- i długoterminowej. Realizacja wskazanych w dokumencie rozwiązań pomoże zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na energię, rozwijać infrastrukturę wytwórczą i przesyłową, niwelować uzależnienie od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej oraz wypełnić międzynarodowe zobowiązania w zakresie ochrony środowiska.

Polityka określa podstawowe kierunki rozwoju polskiej energetyki. Dla każdego z nich sformułowane zostały cele szczegółowe, działania wykonawcze oraz sposób ich realizacji. Jest to pierwszy jak do tej pory dokument strategiczny, który w tak kompleksowy sposób zajmuje się zagadnieniami polskiego sektora energetycznego.

Polityka energetyczna Polski została pozytywnie oceniona przez Międzynarodową Agencję Energetyczną.

Poprawa efektywności energetycznej

Kwestia ta jest traktowana w Polityce w sposób priorytetowy, a postęp w tej dziedzinie będzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej założeń. Cele główne w tym zakresie to:

dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego.

konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15.

MG przygotowało ustawę o efektywności energetycznej, która m.in. określa krajowy cel oszczędnego gospodarowania energią. Wprowadza także system wsparcia w postaci białych certyfikatów, które gwarantują korzyści finansowe podmiotom, które dokonają największych oszczędności energii. Sejm przyjął ustawę 15 kwietnia 2011 r.

Równocześnie resort gospodarki wspiera rozwój wysokosprawnej kogeneracji, inwestycje w oszczędzanie energii i badania naukowe. Przedsięwzięcia te są dofinansowywane ze środków unijnych i krajowych (POIiŚ, RPO, NFOŚiGW, kredyty preferencyjne udzielane zgodnie z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów).

Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii

Dzięki dużemu udziałowi w bilansie energetycznym węgla z rodzimych złóż, Polska jest jednym z najbardziej bezpiecznych energetycznie państw w Unii Europejskiej. Wskaźnik bezpieczeństwa energetycznego, rozumiany jako stosunek energii produkowanej z krajowych zasobów do energii z importowanego paliwa, jest w Polsce znacznie wyższy niż w innych krajach Wspólnoty.

MG kontynuuje działania dywersyfikujące dostawy paliw i energii, także poprzez różnicowanie technologii ich produkcji. W tym celu resort wspiera rozwój czystych technologii węglowych, pozwalających na pozyskiwanie paliw płynnych i gazowych

27

z zasobów krajowych, ograniczając jednocześnie wpływ energetyki na środowisko (technologia wychwytywania i składowania dwutlenku węgla tzw. CCS).

MG pracuje ponadto nad likwidacją barier utrudniających realizację inwestycji infrastrukturalnych w elektroenergetyce, gazownictwie i sektorze paliw płynnych. Resort opracował m.in. projekt ustawy o korytarzach przesyłowych. Jej głównym celem jest stworzenie odpowiednich i stabilnych warunków dla budowy, utrzymania oraz modernizowania infrastruktury technicznej niezbędnej do nieprzerwanego dostarczania energii.

Rozbudowywany jest także system przesyłowy energii elektrycznej, paliw płynnych i gazowych, połączeń transgranicznych oraz infrastruktury magazynowej paliw płynnych i gazowych.

Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej - wprowadzenie energetyki jądrowej

Resort gospodarki stworzył także podstawy do przygotowania Programu polskiej energetyki jądrowej. Wskazane zostały działania jakie należy podjąć w najbliższych latach, aby uruchomić w Polsce pierwsze instalacje tego typu. Chodzi tu o przygotowanie odpowiedniej infrastruktury prawnej i organizacyjnej oraz zapewnienie warunków do wybudowania i uruchomienia elektrowni jądrowych w oparciu o sprawdzone, bezpieczne technologie.

Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE)

W Polityce energetycznej MG wiele uwagi poświęciło także rozwojowi energetyki odnawialnej. Najważniejszym przedsięwzięciem w tym obszarze będzie wypracowanie ścieżki realizacji celów zawartych w pakiecie klimatycznym, w podziale na poszczególne rodzaje OZE i związane z nimi technologie.

Dokument zakłada przede wszystkim:

15-proc. udział OZE w zużyciu energii finalnej w 2020 r.,

10-proc. udział biopaliw w rynku paliw transportowych w 2020 r.

MG przygotowało również Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, w którym zostały opisane metody realizacji tego celu. Dokument został przyjęty przez Radę Ministrów w grudniu 2010 r.

MG wspiera ponadto rozwój biogazowni rolniczych oraz farm wiatrowych na lądzie i morzu. W 2010 r. Rada Ministrów zatwierdziła opracowany w MG dokument Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020. Jego realizacja zakłada dostosowanie prawa i działań administracyjnych do potrzeb przedsiębiorców zakładających biogazownie rolnicze. Nowe jednostki OZE i umożliwiające ich przyłączenie sieci elektroenergetyczne będą mogły uzyskać bezpośrednie wsparcie z funduszy europejskich oraz środków funduszy ochrony środowiska.

W resorcie trwają też prace nad w projektem ustawy o odnawialnych źródłach energii, która obejmie przepisy dla energetyki odnawialnej w jednym dedykowanym akcie prawnym.

Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii

W strategii dla sektora przewidziano również zwiększenie konkurencji na rynku energii. Celem działań MG będzie zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynku, a przez to przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen.

28

Planowane jest stworzenie nowej architektury rynku energii elektrycznej, opartej na systemie opłat węzłowych, oraz wprowadzenie przepisów ułatwiających zmianę sprzedawcy. Resort gospodarki przygotował także propozycję rozwiązań na rzecz ochrony wrażliwych odbiorców energii elektrycznej.

Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko

Ze względu na zobowiązania wynikające z pakietu klimatycznego w Polityce energetycznej MG wskazało metody ograniczenia emisji CO2, SO2, NOX, które pomogą wypełnić zobowiązania międzynarodowe bez konieczności znaczących zmian w strukturze wytwarzania.

W tym celu stworzony zostanie system zarządzania krajowymi pułapami emisji gazów cieplarnianych i innych substancji oraz wprowadzone zostaną też dopuszczalne wskaźniki emisji dla poszczególnych produktów. Realizowane będą też zobowiązania wynikające z nowej dyrektywy ETS, a także opracowany zostanie system dysponowania przychodami z aukcji uprawnień do emisji CO2. Bardzo istotnym kierunkiem działań będzie również wsparcie rozwoju technologii wychwytu i składowania dwutlenku węgla (CCS).

MG jest jednym z autorów ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, która określa zasady zarządzania krajowym pułapem emisji. Ustawa stworzyła Krajowy ośrodek bilansowania i zarządzania emisjami (KOBiZE) oraz Krajowy system zielonych inwestycji (Green Investment Scheme), w ramach którego środki uzyskane ze zbycia w latach 2009-2012 jednostek przyznanej emisji są przeznaczane na dofinansowanie projektów związanych z szeroko rozumianą ochroną środowiska.

Wykorzystanie krajowych źródeł energii

Gaz ziemny ze złóż niekonwencjonalnych (shale gas, tight gas)

Poszukiwania, identyfikacja i przyszła eksploatacja gazu ziemnego ze złóż niekonwencjonalnych, w szczególności typu shale gas i tight gas, to jeden z priorytetowych projektów dywersyfikacyjnych realizowanych w MG.

Według szacunków amerykańskiej Agencji ds. Energii (EIA), Polska może mieć 5,3 bln m sześc. gazu łupkowego, najwięcej ze wszystkich państw europejskich, w których przeprowadzono badania. Taka ilość może zaspokoić zapotrzebowanie Polski na gaz przez najbliższe 300 lat. Wydobycie gazu z łupków może znacząco wpłynąć na potencjał energetyczny naszego kraju i bezpieczeństwo energetyczne całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Do końca lipca 2011 r. wydano już 99 koncesji poszukiwawczych (97 koncesji na shale gas, 2 koncesje dot. tight gas). 30 z nich należy do polskich spółek (PGNiG – 15 koncesji, LOTOS – 7 koncesji, Orlen Upstream – 8 koncesji w tym 1 dot. złóż tight gas).

W MG działa Grupa Robocza ds. Poszukiwania Eksploatacji i Wykorzystania Niekonwencjonalnych Złóż Gazu. Jej zadaniem jest przygotowanie założeń i wytyczenie kierunku prac nad projektem shale gas w Polsce.

29

Biopaliwa

Najważniejsze działania MG na rzecz rozwoju rynku biopaliw w Polsce obejmują: zmiany finansowania sektora biopaliw, tworzenie przepisów obniżających ceny na stacjach benzynowych oraz wsparcie inwestycyjne.

Od września 2009 r. do kwietnia 2011 r. przedsiębiorcy mogli korzystać z ulg w ramach programu „Pomoc operacyjna w zakresie biopaliw”. Zgodnie z nimi obniżona została stawka podatku akcyzowego dla wyrobów powstałych ze zmieszania benzyn silnikowych oraz olejów napędowych z biokomponentami. Mniejszą akcyzę oraz zwolnienie z opłaty paliwowej przewidziano także dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwo, a wytwórcy biokomponentów mogli skorzystać z ulg w podatku dochodowym.

W 2012 r. system wsparcia przedsiębiorców w sektorze biopaliw ulegnie zmianie. Zgodnie z nowelizacją ustawy o biokomponentach i biopaliwach wartość pomocy w ciągu roku kalendarzowego wyniesie maksymalnie 1,5 proc. planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. W Budżecie Państwa na 2012 rok przeznaczono na ten cel blisko 400 mln zł. Wsparcie może być udzielone m.in. na: nowe inwestycje dot. wytwarzania biopaliw, transport publiczny wykorzystujący biopaliwa, badania naukowe, programy edukacyjne oraz działania promocyjne dotyczące wytwarzania i stosowania biopaliw.

27 maja 2011 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy zwiększają dopuszczalny poziom biokomponentów w oleju napędowym z dotychczasowych 5 do 7 proc. (tzw. paliwo B7). Klienci będą także mieli na stacjach paliw pełną informację o zawartości biokomponentów w sprzedawanych paliwach.

Rozwiązania te są również szansą na aktywizację obszarów wiejskich i tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze wytwórców surowców do produkcji biokomponentów. Stanowią również element pakietu stabilizacyjnego, którego celem jest łagodzenie wzrostu cen paliw oraz ułatwienie przedsiębiorcom wywiązanie się z obowiązku realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW).

Rentowne górnictwo węgla kamiennego

Zysk spółek węglowych w I półroczu 2011 r. wyniósł prawie 1 mld zł i był prawie 2,5-krotnie wyższy od uzyskanego rok wcześniej. Sektor nie tylko jest odporny na kryzys, ale rośnie popyt na jego produkcję.

Wynik finansowy netto całego sektora wyniósł 992,7 mln zł, co oznacza wzrost o 48 proc. w porównaniu z I kwartałem 2011 r. (669,4 mln zł) i prawie 2,5-krotny wzrost w odniesieniu do I półrocza ubiegłego roku (281,8 mln zł).

Spółki węglowe na nakłady inwestycyjne w I półroczu 2011 r. przeznaczyły aż 1,4 mld zł, o 363 mln więcej niż w pierwszej połowie 2010 r.

Zachowane zostaną zaplanowane w budżecie państwa wpływy z dywidend od spółek węglowych, jak również zasady podziału zysku przyjęte w prospekcie emisyjnym Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Pozwoli to kopalniom utrzymać na odpowiednim poziomie bazę zasobów i w konsekwencji wpłynie na ich rynkową konkurencyjność.

30

Czyste Technologie Węglowe CCS

Zgodnie z wytycznymi pakietu klimatyczno-energetycznego UE, MG podejmuje działania na rzecz rozwoju Czystych Technologii Węglowych (CTW).

W lutym 2008 MG powołało Polską Platformę Czystych Technologii Węglowych, w ramach której działają grupy robocze ds. prawnych, technicznych oraz komunikacji społecznej.

Dzięki staraniom MG w PGE Elektrowni Bełchatów S.A rozpoczęto wychwytywanie i geologiczne składowanie dwutlenku węgla (CCS - Carbon Capture and Storage) na bloku 858 MW, opalanym węglem brunatnym. Decyzją KE projekt ten otrzymał dofinansowanie 180 mln euro w ramach Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej (EEPR).

Energetyczne wykorzystanie metanu

Polska od 2007 r. należy do Porozumienia Global Methane Partnership GMI (do 2010 r. – Methane to Markets Partnership). Skupiająca obecnie 39 państw Świata oraz ponad 1000 podmiotów prywatnych inicjatywa stawia sobie za cel redukcję emisji oraz energetyczne wykorzystanie metanu.

Global Methane Initiative jest platformą wywiany doświadczeń z partnerami zagranicznymi. Polscy eksperci mają dzięki temu możliwość zapoznania się z możliwościami wykorzystania metanu jako źródła energii. Uczestnictwo w GMI daje ponadto możliwość realizowania projektów energetycznych ze środków Inicjatywy.

Polsko-rosyjskie porozumienie ws. dostaw gazu ziemnego

MG zadbało o zbilansowanie dostaw gazu ziemnego do Polski i jego stały dopływ do przedsiębiorców i obywateli. 29 października 2010 r. minister gospodarki podpisał polsko-rosyjskie porozumienie ws. dostaw gazu ziemnego.

Dzięki porozumieniu zwiększone zostały dostawy gazu ziemnego z dotychczasowego poziomu 7,45 mld m3 do około 10 mld m3 rocznie, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązującego okresu realizacji kontraktu do 2022 r.

Rozwijamy konkurencję na rynków energii

MG przygotowało zmiany w Prawie energetycznym, które zwiększyły poziom konkurencji na rynku energii oraz poprawiły bezpieczeństwo jej dostaw. 8 stycznia 2010 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy Prawo energetyczne.

Aby poprawić konkurencyjność cen energii i przejrzystość transakcji rynkowych, wprowadzono obowiązek sprzedaży części wyprodukowanej energii elektrycznej w drodze otwartego przetargu, na internetowej platformie handlowej, na rynku regulowanym lub na giełdach towarowych.

Przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej zobowiązane są sprzedawać nie mniej niż 15 proc. energii wytworzonej w danym roku poprzez giełdę towarową lub na rynku regulowanym. Przedsiębiorstwa uprawnione do pomocy publicznej w związku z przedterminowym rozwiązaniem kontraktów długoterminowych (KDT) są zobowiązane dodatkowo do sprzedaży w ten sposób pozostałych 85 proc. wytworzonej

31

energii. Z obowiązku tego wyłączona jest m.in. energia pochodząca ze źródeł odnawialnych i z kogeneracji.

Nowe Prawo energetyczne ogranicza działania spekulacyjne przy rezerwowaniu mocy przyłączeniowej farm wiatrowych. Wprowadza obowiązek wnoszenia zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci oraz udokumentowania możliwości budowy źródła energii.

Znowelizowane przepisy wprowadzają wyraźny podział kompetencji i odpowiedzialności za zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Nadzór właścicielski nad operatorem elektroenergetycznego systemu przesyłowego PSE Operator będzie sprawować odpowiedzialny za bezpieczeństwo energetyczne kraju Minister Gospodarki.

Nowe regulacje umożliwią również operatorom systemów elektroenergetycznych podejmowanie działań w sytuacji wystąpienia niedoborów mocy w systemie. Operatorzy zyskali m.in. prawo do wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. O podjęciu takich działań każdorazowo będzie informowany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE), który będzie przedstawiał Ministrowi Gospodarki opinię do raportu operatora.

Ustawa nakłada również na przedsiębiorstwa produkujące energię obowiązek utrzymywania rezerw mocy wytwórczych oraz przygotowywania prognoz dotyczących modernizacji i budowy nowych źródeł energii elektrycznej.

Inwestycje infrastrukturalne w ramach PO IŚ

Poprzez działania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) w kompetencji Ministra Gospodarki realizowane są następujące cele:

zmniejszenie oddziaływania sektora energetyki na środowisko.

poprawa bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez:

- tworzenie nowych zdolności przesyłowych i transportowych gazu ziemnego, ropy naftowej i produktów ropopochodnych, energii elektrycznej,

- rozbudowę podziemnych magazynów gazu ziemnego i magazynowanie ropy naftowej i jej pochodnych,

- rozbudowę infrastruktury gazowej na terenach niezgazyfikowanych i modernizację istniejących sieci dystrybucji.

zwiększenie dostępności na rynku urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych.

Łączna alokacja w ramach powyższych celów wynosi ponad 1,7 mld euro. W ramach priorytetów PO IiŚ w kompetencji MG zakontraktowane dotychczas środki otrzyma:

12 projektów dotyczących skojarzonego wytwarzania energii (wysokosprawna kogeneracja) na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 174 mln zł, które realizowane są przez przedsiębiorców,

2 projekty dotyczące modernizacji sieci dystrybucji ciepła realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na łączną kwotę dofinansowania 30,1 mln zł,

32

34 projekty dotyczące termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 265,7 mln zł, które realizowane są głownie przez jednostki sektora finansów publicznych,

31 projektów dotyczących: budowy farm i elektrowni wiatrowych (23) oraz projekty dotyczące budowy elektrowni, elektrociepłowni biogazowych i biogazowni (8) na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 645,5 mln zł, które realizowane są przez przedsiębiorców,

3 umowy na finansowanie wytwarzania biokomponentów i biopaliw, na kwotę dofinansowania 66,9 mln zł,

12 indywidualnych projektów na łączną kwotę dofinansowania ok. 1,91 mld zł: 7 projektów w zakresie budowy gazociągów (Gazociąg Szczecin - Lwówek, Gazociąg Włocławek – Gdynia, Gazociąg Jeleniów – Dziwiszów, Gazociąg Rembelszczyzna – Gustorzyn, Gazociąg Szczecin – Gdańsk, Gazociąg Polkowice – Żary, Gazociąg Gustorzyn – Odolanów, Gazociąg Szczecin-Lwówek), które realizowane są przez spółkę OGP Gaz – System S.A.; 4 projekty w zakresie budowy i rozbudowy podziemnych magazynów gazu: dwa magazyny w czerpanych złożach gazu (PMG Wierzchowice, PMG Strachocina) oraz dwa zlokalizowane w kawernach solnych (KPMG Kosakowo, KPMG Mogilno), które realizowane są przez spółkę PGNiG S.A.,

projekt budowy terminalu LNG w Świnoujściu, służący do odbioru i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego. Wsparciem ze środków POIiŚ zostaną objęte: instalacje rozładunkowe LNG, instalacje gazu odparowanego, instalacja regazyfikacji gazu o określonej wydajności, stanowisko załadunkowe gazu skroplonego na cysterny, instalacje rurociągowe dostarczające wodę morską, media pomocnicze i infrastruktura pomocnicza.

Budowa połączeń transgranicznych

Budowa połączeń międzysystemowych Polski z krajami sąsiadującymi zwiększa nasze bezpieczeństwo dostaw i tworzy dodatkowe możliwości handlowe na europejskim rynku elektroenergetycznym.

Łączniki międzysystemowe stanowią skuteczne rozwiązanie minimalizujące konsekwencje zakłóceń dostaw gazu ziemnego w przypadku sytuacji kryzysowych. W ramach solidarności między państwami – sąsiadami można wówczas uruchomić awaryjne dostawy gazu.

Aby ułatwić współpracę transgraniczną na szczeblu rządowym, 7 grudnia 2009 r. z inicjatywy Ministrów Gospodarki Polski i Niemiec, podpisano Memorandum o współpracy w zakresie regionalnego rynku energii elektrycznej w Europie Środkowo-Wschodnie. Jego celem jest powołanie regionalnej platformy na szczeblu ministerialnym, (Forum Europy Środkowo-Wschodniej ds. rynku energii elektrycznej), skupiającej ministerstwa gospodarki Austrii, Czech, Niemiec, Polski, Węgier, Słowacji i Słowenii.

Kluczowe inwestycje o charakterze transgranicznym w sektorze gazowym. Projekty w budowie:

terminal LNG, który pozwoli na odbiór 5 mld m sześć. gazu ziemnego. Jego oddanie do użytku planowane jest w połowie 2014 r.

połączenie międzysystemowe Polska-Czechy, które zostanie oddane do eksploatacji w II połowie 2011 r. Pozwoli na dostawy gazu z nowego punktu

33

wejścia do polskiego systemu o początkowej przepustowości równej ok. 0,5 mld m sześć. rocznie.

połączenie międzysystemowe z Niemcami (Lasów). Po rozbudowie punktu przesyłowego w Lasowie import surowca z kierunku zachodniego wzrośnie z 0,9 do ok. 1,5 mld m sześć.

rozbudowa pojemności podziemnych magazynów gazu, Po zakończeniu inwestycji pojemność PMG wzrośnie o ok. 1,0 mld m3 do poziomu 2,6 mld m sześć.

rozbudowa krajowej sieci przesyłowej/likwidacja „wąskich gardeł” w systemie. Projekty w fazie przygotowawczej:

gazowe połączenie międzysystemowe Polska – Słowacja – planowane jest przeprowadzenie studium wykonalności realizacji tego przedsięwzięcia. Projekt będzie realizowany przy współpracy ze słowackim OSP eustream, a.s.

bałtyckie połączenie międzysystemowe Baltic Interconnection, Skanled Baltic Pipe – projekt połączenia obejmuje analizę możliwości budowy gazociągu podmorskiego łączącego systemy przesyłowe gazu ziemnego Danii i Polski.

gazowe połączenie międzysystemowe Polska-Litwa (państwa bałtyckie) – obecnie prace toczą się na etapie przedinwestycyjnym (analiza uwarunkowań prawnoregulacyjnych, organizacyjno-technicznych, nakładowo-kosztowych oraz ekonomicznych możliwości realizacji połączenia).

Projekty infrastruktury naftowej istotne dla bezpieczeństwa energetycznego Polski:

rurociąg Brody-Adamowo – projekt przedłużenia rurociągu Odessa-Brody do Płocka (OBP) jest podstawowym elementem projektu Euroazjatyckiego Korytarza Transportu Ropy Naftowej (EAKTR),

II nitka rurociągu Pomorskiego – projekt na etapie prac analitycznych. Rozbudowa mocy przesyłowych tego rurociągu będzie wiązała się z realizacją projektu budowy rurociągu Brody-Płock, gdyż projekt EAKTR przewiduje także możliwość przedłużenia tego rurociągu m.in. do Gdańska.

magazyny kawernowe w regionie Gdańska – Grupa LOTOS S.A. oraz Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń” S.A. zawarły porozumienie o budowie podziemnych zbiorników na ropę naftową i paliwa płynne w kawernach solnych. Budowa zbiorników ma zostać zrealizowana w dwóch etapach, których docelowo pojemności magazynowe w 2020 r. wyniosą 7 mln m sześć.

Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej

MG, we współpracy z Ministerstwem Środowiska, opracowało Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Rada Ministrów przyjęła je 16 sierpnia 2011 r.

Istotą Programu jest zapewnienie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych (zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju) płynących z działań zmniejszających emisje gazów cieplarnianych. Ich osiągnięcie ma umożliwić stosowanie innowacyjnych rozwiązań, wdrażanie nowych technologii, zmniejszanie energochłonności oraz tworzenie nowych miejsc pracy.

Zakończenie prac nad przygotowaniem NPRGN zaplanowano na 2013 r. Cząstkowe wyniki prac będą jednak udostępniane od razu do wykorzystania w międzynarodowych negocjacjach klimatycznych oraz w trakcie polskiej Prezydencji w UE.

34

Zakłada się, że efektem końcowym NPRGN będzie zestaw działań nakierowanych bezpośrednio i pośrednio na redukcję emisji gazów cieplarnianych, a także instrumentów, które wspomogą wszystkich uczestników realizacji Programu w przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną. NPRGN będzie kierowany do przedsiębiorców wszystkich sektorów gospodarki, samorządów gospodarczych i terytorialnych, organizacji otoczenia biznesu oraz organizacji pozarządowych. Program adresowany będzie również bezpośrednio do każdego obywatela RP, celem kształtowania właściwych postaw i spowodowania aktywności społecznej w tym zakresie.