Dobre praktyki rewitalizacji miejskich terenów nadrzecznych w północnej Polsce

This project is implemented through the CENRAL EUROPE Programme co-financed by the ERDF.

Dobre praktyki rewitalizacji miejskich terenów nadrzecznych

w północnej Polsce - wnioski z badań w ramach projektu REURIS

Anna Januchta-SzostakWydział Architektury Politechniki Poznańskiej,Ekspert zewnętrzny Urzędu Miasta Bydgoszczy w projekcie REURIS

Konferencja ogólnopolska „Temat: Rzeka. Ekologia – Ludzie - Rozwój. BUDOWANIE PARTNERSTW W INICJATYWACH NADRZECZNYCH.”

Warszawa, 4-5 listopada 2010

Anna Januchta-SzostakWA Politechnika Poznańska



REURIS - partnerzy 1. REURIS - cele

2. Specyfika rewitalizacjimiejskich terenów nadrzecznych

5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

Istotą projektu REURIS jest wypracowanie, we współpracy międzynarodowej

(Polska, Niemcy, Czechy), zasad rewitalizacji przestrzeni nadrzecznych i zilustrowania ich poprzez praktyczne wdrożenia w projektach

pilotażowych.

Czas trwania projektu REURIS:

2008 – 2011




1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

Cel pośredni:Analiza metod planowania i przykładów rewitalizacji terenów nadrzecznych w każdym z krajów partnerskich – podręcznik dobrych praktyk




Rewitalizacja to „kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w celu wyprowadzenia tego obszaru

ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne”. Definicja zaproponowana przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Gdańsk, Wyspa Spichrzów i Ołowianaka.

Miejskie odcinki dolin rzecznych stanowią część:struktury przestrzennej miasta i jego nadwodnej „elewacji”, ...

Specyfika rewitalizacji miejskich obszarów nadrzecznych

Fot. A. Januchta-Szostak

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




... systemu miejskich przestrzeni publicznych, które powinny być atrakcyjne i powszechnie dostępne, ...

Bydgoszcz, Brda Śródmiejska Fot. A. Januchta-Szostak

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




... systemu miejskich przestrzeni publicznych, które powinny być atrakcyjne i powszechnie dostępne, ...

Gorzów Wlkp. Fot. A. Januchta-Szostak

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




... struktury zagospodarowania rekreacyjnego i turystycznego (w tym szlaków wodnych), ...

Kołobrzeg, nabrzeże portowe Fot. A. Januchta-Szostak

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




... biologicznie czynnych obszarów zieleni miejskiej i dolinnych korytarzy ekologicznych, ...

Toruń, starorzecze Martwej Wisły

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań





Poznań, dolina Warty Materiały Politechniki Poznańskiej

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

... układów hydrograficznych i systemów ochrony przeciwpowodziowej, uwarunkowanych sytuacją całej zlewni,




Zgorzelec, powódź 2010 z archiwum A. Januchty-Szostak

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

... układów hydrograficznych i systemów ochrony przeciwpowodziowej, uwarunkowanych sytuacją całej zlewni, ...




... w tym silnie uszczelnionych zlewni miejskich, z których odprowadzane są do cieków wody opadowe.


1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




„Miejskie układy urbanistyczno-przyrodnicze, w tym fronty wodne, wymagają zintegrowanej rewitalizacji urbanistyczno-przyrodniczej, a podstawą metodologii rewitalizacji powinna być holistyczna koncepcja przestrzeni” (M. Przewoźniak, 2005)

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




WIQUS - holistyczne podejście do rewitalizacji miejskich przestrzeni nadrzecznych 1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Metodologia wyboru dobrych praktyk: 1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Kryteria: Oceniane aspekty:

Kompleksowość planowania

Zintegrowane metody planowania – koordynacja międzybranżowa

Uwzględnienie specyfiki regionalnej

Uwzględnienie specyfiki i roli rzeki w strukturze miasta

Uwzględnienie specyfiki zlewni

Zastosowanie innowacyjnych metod i rozwiązań

Metoda wyboru najlepszych opcji

Metoda scenariuszy / analiza multikryterialna

Studia wykonalności

Ocena oddziaływania na środowisko

Zaangażowanie społeczne

W procesie planowania

W procesie realizacji

W procesie utrzymania

Efektywność wykorzystania

środków i zasobów

Fundusze europejskie / Środki publiczne /Śr. prywatne

Zastosowanie PPP

Wykorzystanie zasobów ludzkich

Wykorzystanie istniejącego potencjału ter. nadrzecz.

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

Ocena procesu planowania i realizacji




Rezultaty wdrożenia:

Skuteczność

Czy i w jakim stopniu inwestycja wpłynęła na rozwój miasta (0-3)

Czy i w jakim stopniu inwestycja wpłynęła na jakość przestrzeni publicznych (0-3)

Czy i w jakim stopniu inwestycja wpłynęła na jakość środowiska naturalnego i kondycję cieków (0-3)

Zrównoważenie

Czy i w jakim stopniu w procesie planowania i realizacji uwzględniono takie aspekty jak: (0-3)

Ochrona środowiska

Akceptacja społeczna

Spójność przestrzenna (ład)

Zrównoważona gospodarka

Ocena efektów rewitalizacji 1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Aspekty: Szczegółowe kryteria / Detailed criteria:

Hydro-ekologiczne

Ochrona dzikiej przyrody

Różnorodność biologiczna

Ciągłość korytarzy migracyjnych

Poprawa zdolności cieków do samooczysczania

Ochrona przeciwpowodziowa

Poprawa pojemności retencyjnej

Ochrona zasobów wodnych, w tym wód gruntowych

Rekonstrukcja historycznie istniejących cieków

Renaturyzacja koryt rzecznych, meandrowanie

Poprawa mikroklimatu i przewietrzania miasta

Tworzenie ekosystemów wodnych

Społeczne i funkcjonalne

Tworzenie atrakcyjnych i zróżnicowanych przestrzeni publ.

Dostępność brzegów rzeki

Ciągłość nadrzecznych tras pieszych i rowerowych

Możliwość multisensorycznego doświadczania przyrody

Integracja różnych grup społecznych i zaangażowanie społeczeństwa w inicjatywy nadrzeczne

Podnoszenie świadomości ekologicznej (edukacyjność)

Poprawa bezpieczeństwa

Zróżnicowanie funkcjonalne

Boiska sportowe, place zabaw, miejsca spotkań i działań kulturalnych, ścieżki i place edukacyjne, miejsca pamięci, trasy spacerowe, biegowe, rowerowe, stanowiska wędkarskie, turystyka i rekreacja wodna itp

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Aspekty: Szczegółowe kryteria / Detailed criteria:

Przestrzenne:

Poprawa jakości wizualnej

architektury

zieleni

Obiektów infrastruktury hydrotechnicznej i nabrzeży rzek

Powiązanie rzeki z tkanką miejską

Spójność z otaczającym krajobrazem

Podkreślanie tożsamości miejsca

Rehabilitacja terenów poprzemysłowych / powojskowych

Renowacja i modernizacja zabytków

Gospodarcze:

Rozwój przedsiębiorczości (liczba nowych miejsc pracy, wpływy do budżetu miasta)

Poprawa jakości i ilości miejsc zamieszkania

Poprawa jakości i ilości usług

Poprawa walorów rekreacyjnych dla lokalnych społeczności

Wzrost wartości nieruchomości

Usprawnienie infrastruktury technicznej

Redukcja ryzyka powodzi

Korzyści wynikające z poprawy retencji wody i warunków wegetacyjnych

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań





1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

4B, Bydgoszcz – Program Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego (55 pkt),

Materiały Urzędu Miasta Bydgoszczy i Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Bydgoszczy





1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

7C, Bydgoszcz – Rewitalizacja Wyspy Młyńskiej (54 pkt),




19E, Żyrardów – Rewaloryzacja Parku Dittricha (54 pkt),


1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




6C, Tczew – „Powrót Tczewa nad Wisłę”, zagospodarowanie Bulwaru Nadwiślańskiego

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań Materiały Urzędu Miejskiego w Tczewie




Gdańsk, 8C - Wyspa Spichrzów i Ołowianka, 23E - Kanał Raduni


1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




22E, Gdańsk Wrzeszcz, modernizacja potoku Bystrzec

Źródło: archiwum Biura Rozwoju Gdańska

Fot. Lech Makary

Zagospodarowanie potoku Bystrzec II przed i po rewitalizacji.

Park nad Strzyżą

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




20E, Toruń, Struga Toruńska „Bacha”


1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

21E, Toruń, Martwa Wisła

Toruń




13D, Gorzów Wlkp, Bulwar nad Wartą


1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Typologia projektów:

Dominują 3 typy projektów:1. projekty rewitalizacji urbanistycznej dzielnic nadrzecznych w oparciu o lokalne programy rewitalizacji (cele zlokalizowane w sferze społeczno-gospodarczej),

2. projekty bulwarów nadrzecznych na odcinkach śródmiejskich,

3. projekty modernizacji koryt rzecznych na potrzeby ochrony p/powodziowej, z reguły związane z regulacją cieków, w których rzadko brane są pod uwagę względy społeczne i ekologiczne.

1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

W miastach północnej Polski nie znaleziono zrealizowanych przykładów kompleksowej rewitalizacji urbanistyczno-przyrodniczej dolin rzecznych.




1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań

REKOMENDACJE: kompleksowe podejście– rewitalizacja urbanistyczno-przyrodnicza




Zintegrowane planowanie, edukacja i partycypacja społeczna 1. REURIS - cele


5. Wnioski

3. Metody badań

4. Rezultaty badań




Dziękuję za uwagę

Dobre praktyki rewitalizacji miejskich terenów nadrzecznych w północnej Polsce

Documents

Transcript of Dobre praktyki rewitalizacji miejskich terenów nadrzecznych w północnej Polsce